DB AMSTERDAMMER. aantal malen omgezet, het genot wordt meer bereik baar voor iedereen en de winst wordt grooter. Wie vroeger zijn kapitaal ns per jaar omzette en tien per cent wilde maken, zal het nu vier maal omzetten en maken telkens drie percent, geeft Twaalf percent dat is dus i w cc percent meer, dan naar den ouden stijl. De grappige winkelier, die op uwe vraag, of het wel sterk is, ten antwoord geeft Het moet toch ook niet te lang duren!" zegt meer waarheid dan hij zelf soms weet. *Sierli/kheid, gemak en minkostbaarheid zijn de eerste vereischten eerst daarna volgt in den regel duurzaam heid. B\j een oorlogschip, een scheepskraan, een viaduet is natuurlijk diiurzaamtoid hoofdzaak, maar dat is geen reden, waarom sierlflklieid verwaarloosd behoeft .te worden, gelijk velen meenen, dat lompheid een eerste vereischte is voor stevigheid. We twijfelen niet, of de tentoonstelling, waarvan we met belangstelling de opening te gemoet zien, zal voor velen in dit opzicht een geheel nieuw licht doen opgaan. Wo wenschen haar een druk bezoek toe. \ ?\ ? V-. l STEENKOLEN. De knapste kerel ziet geen kans meer, zich de wereld voortestellen zonder steenkolen. Geen gas, geen spoor wegen, geen stoommachines, geen paratin, geen anilin, geen koolteer, geen cokes, geen naphta, geen benzol, geen carbolzuur. geen asphalt, geen berlijnschblauw en honderd andere zaken. Want zoo het al mogelijk is, eenige dier zaken op andere wijze dan nit steenkool te ver vaardigen, de fabrikatie zou oneindig duurder zijn en het fabrikaat voor algemeen gebruik onmogelijk maken. De zwarte diamant" of wel het brood der nijver heid" gelijk men den steenkool noemt, is dan ook tegen woordig de eenige steen der wijten welks aanraking alles in goud doet verkeeren. Is de scheikunde de gods dienst van den nieuwen tijd, de steenkool is haar eerste wonderdoend heilige. ..«>>,i . Er is een dubbele reden voor de benaming zwarte diamant aan den steenkool gegeven. Immers niet alleen dat de steenkool voor handel en nijverheid kostbaarder is, grooter waarde heeft dan de diamant maar steenkool en diamant bestaan uit dezelfde stof namelijk even als lampezwart, potlood, houtskool, roet, e. a. uit min of meer zuivere koolstof. Millioenen jaren geleden waren er verscheidene varens, palmen en andere gewassen, waarvan de meeste soor ten thans niet meer bestaan, tot op bijna onmetelijke hoogte opgeschoten. Zeventig voet gold toen voor een boom niet als buitengewoon hoog. We weten dit uit de overblijfselen dier reuzenstammen, die in verschillende musea te zien zijn bijv. te Berlijn, Parijs en Londen, (in laatstgemelde plaats beter dan ergens ter wereld in het Britsch Museum). Die stammen zijn óf versteend óf verkoold. Het laatste had plaats toen de steenkool ontstond. Voorwereldscke of antedüuviaansche boom stammen zijn door water en warmte en door den druk der .bovenliggende aardlagen veranderd, en geworden tot steenkool. Dat het oorspronkelijk planten waren, is dwdelyk te zien aan de menigte bladeren, stammen en wortels van planten, die in elke steenkoollaag gevon den worden. Yelo dier -planten zyn zoo goed bewaard gebleven, dat we den plantengroei uit dien tijd haast even zoo goed kennen als dien uit den onzen en dat men inderdaad ros honderd en tachtig verschillende planten soorten heeft weten te onderscheiden. Onder een vergroot glas zien we in een toer dun plaatje steenkool ook nauwkeurig pluntenoellen en plantenvaten zoo goed als w\j die bij onse hodendaagsche planten zien. Bij het on derzoek van steenkoollageu vinden we daar ook afdruk ken van geslachten van dieren, die thans eyn uitgestor ven en waarvan alleen hier en daar meer of minder volledige geraamten bewaard worden. Het is nog niet zoo eindeloos long geleden, dat de steenkool onbekend was ala handelsartikel en van hoe veel invloed op den gang van zaken die zwartblauwe "kool wel wezen moet, blgkt ? ons duidelijk als we be denken, dat er in Engeland alleen meer dan dn'emaal honderdduiiend koolwerkers zyn, dat is nog iets meer dan alles wat Amsterdam aan mannen, vrouwen en kinderen begit, dat is evenveel ala de bevolking van geheel Friesland, dat ,wil «eggen dat die werken met hunne vrouwen en kinderen eene getalsterkte hebben ongeveer gelijkstaande niet de bevolking van Noord- «a Zuid-Hofland samen. En dat is alleen in Engeland, waar n enkel kolenveld in Wales vier uur lang en twintig uur breed is. Daarbij moet men nu nog voegen de productie van ofte andere landen, waar steenkolen gevonden worden. Geeft Engeland 140 millioen tons per jaar. Belgiëgeeft toch ook ± 20 millioen en Frankrijk insgelijks, Pruissen 470 millioen centenaars, Saksen 47 mul.'cent. Beieren 5 mul. cent. of voor geheel het Duitsche ry'k 30 mill. tons. Dan komen nog Oostenrijk met 52 millioen cen tenaars, Rusland met 3 millioen, Spanje met 9' millioen centenaars. Daarbij komen de Yereenigde Staten van Noord-Amerika met 30 millioen tons, De eerste ontdekking, die tot zulk eene reusachtige exploitatie der koolvelden leidde (in Amerika is o. a. het Apalachische veld van 37 uur lang en 130 uur breed) was, dat men voor verhitting, door middel van steen kolen maar een vfjfde aan omvang en niet meer dan de helft aan gewicht noódig heeft, van hetgeen men aan hout zou behoeven. Men heeft daarbij tevens acht gegeven op de vraag, ivelke steenkolen de meeste hitte geven en waaraan men dat kan opmerken. Sommige steenkolen branden met eene vlam, andere, zooals bruinkolen gloeien alleen. Naarmate er zich meer brandbare gassen uit de kolen ontwikkelen, heeft de verbranding sneller plaats en men heeft in denzelfden tijd meer hitte, dan wanneer de kolen slechts gloeien. Deze laatste geven ook minder rooïc en duren langer. Dit is zeer natuurlijk. Rook bestaat uit fijne stofdeelen van kool, die door de vlam worden meegevoerd en onvcrbrand weggaan waar nu weinig vlam is, wordt weinig kool meegevoerd en verbrandt alles dus meer geheel. Het is dus volstrekt niet onverschilig voor welk doel men steenkolen noódig heeft, als het er op aankomt eene goede keus te doen. (Wordt vervolgd.) Burgerlijke Stand, 23 Juni, 23 23 28 24 24 24 24 84 24 24 24 25 23 25 25 25 26 26 27 18 Juni, 20 21 22 22 22 22 22 23 24 84 85 85 25 25 21 Juni, «l . 27 Juni, «7 n M , W , GEBOREiV. S. C. C. Doyer Hoekstra, (Zooü). J. M. Gipon Kottmeier, (Zoon). A. E. Allen Ohm, (Dochter). : E. van Ooveren Volgraaff. (Dochter). J. C. Stokhuizen Lngt, (Zoon). > G. E. A. Braunstahl Seibels, (Zoon). O. B. M. Bolten Kleine, (Dochter). A. B. Manz Werner, (Zoon). M. Hoogland Swenger, (Zoon). D. S. Vonk Franken, (Zoon). T. M. Lemaire Hentenaar, (Zoon). L. J. Leonhardi Boon, (Dochter). W. M. Koelmau Harms, (Dochter). W. J/ C. Boggcn Speydel, (Zoon). M. S. Romany, (Zoon). A. M. E. KappelhofT Fermnn, (Zoon). J. C. Angel Beymohr, (Dochter). A. M. van Tubergeu Menkes, (Dochter). "W. Bolle Rubens, (Zoon). A. B. M. Jansen Evers, (Zoon). J. J.. Vorst vau der Meulen, (Zoon). OVERLEDEN. Wilholmioa v. Zantvoort (Wed. Taddel Weuels), 76 jr. Anua Margaretha Wilhelmiua FUcher, 62 jaren. x Sopliin Wiihelmina Kuhleruioijer, 20 jaren. Tjerk Schaap, 83 jaren. Peter Anthonie Adriaan Hartkamp, 13 jaren. Lambortus Hendrikus Brink, 50 jaren. Johannes Christoffel Schalkwijk, 4 jaren. Henri Pierre Guillaurao Jansen, 54 jaren. Alida Carels, (Wed. van den Berg), 80 jaren. Engeliquc Weasels, £ jaren. Judic Levio Anscl, (Echtgenoote S. L. v. Wezel), 58 jr. Alidn Wiihelmina v. Toen (Echtgcn. J Bcrgmana), 86 jr. G. H. W. H. Lueke, 61 jnrcn. ' Wilhelm Schluser, 60 jaren. Johan&es Bernarctas Kruse, 8 jaren. Sophiu Pcrel, 7 maanden. O1YBERTROCW1». H. C. Beijdenttml en Jennij Smaale. ' T. E. J. ter Veen en R. B. 3. ran Krieken. ftETROITWD. P. H. Teelemnns mei P. J. Mercier. L. JV Tiankem&Ilo mot A. E. G. ten Brink. 25 jarige Echtvw. tan J. Mulder* en W. W. de Vries. 43 fl, Y. Mevvr t» G. Higt. Voor eenigen tijd lazen wij eene curieuso doodadvertentie. Ze luidt letterlijk: Heden rood, morgen dood. Alzoo geschiedde het mijne vrouw, die nog heden voor 8 dagen over stoelen en banken sprong en gister reeds begraven werd, althans wat vergankelijk aan haar was, Gedurende ons huwe lijk was zij eene vroolijke vrouw, die zich geen knollen voor citroenen liet verkoopen. Daaruit kan ieder mijne smart beseffen, zoo jong, zoo aardig en nu reeds In graven. Wat is 's menschen leven ? zeide ik in deze dagen voortdurend bij mij zelven, zelfs gister nog, toen ik den doodgraver betaalde, die haar graf in orde hou den wil. Zulk eene vroolijke vrouw vind men onge twijfeld niet licht weder. Daarom is mijne smart ge rechtvaardigd. De hemel moge elkeen voor zulk een treurig lot bewaren! Intusschen dank ik voor de attentie, alsmede den voorzanger voor zijn graflied, dat mij door merg en been ging, en inderdaad voortreffelijk voorge dragen werd. ACKERMAN, mr. Slotemaker. Verzamelaars van curieuse dood- en andere adverten ties moeten vooral de volgende, die in 't Ulr. Dagbl. stond, niet over 't hoofd zien: Overleden in Zwitserland 7 Jan., zacht zingende en met den vinger naar boven wijzende: ARNAND JOOST SPEXGLER, oud 7 jaren. H. GROENEVELD. Waarder, 10 Jan. 1877. V. D. M." Musea, Tentoonstellingen, 's RIJKS MUSEUM VAN SCHILDERIJEN. * Trippen/i uit, KI oveniertburgval, 29. Dagelijks kosteloos te bezichtigen. Vun l Mei tot 31 Augustus van 10?5 uur; van l September tot 30 April van 10?4 uur. Op Zon- en Feestdagen eehter eerst vun af iJJl/g uur. MUSEUM VAN DER HOOP. Voormalig Oude Mannenhui». Dagelijks te bezichtigen. Van l April tot 30 September van 10?5 uur, Zondags vau 12?5 uur. Van l November tot 28 Februari icdercn werkdag, (behalve den Inatatcn Woensdag der maand) van 10?3 uur, Zondags van 12?3 uur. lu Maart en. October van 10?4 uur, Zondags van 12?4 uur. MUSEUM FODOK. Keizersgracht bij de Vijzebtraat, 609. Geopend in de maanden Februari?October in de weck dagelijks, behalve des Dinsdags, van 10?4 uur, Zondags vau 11?4 uur. In de maanden November?Januari dagelijks, behalve des Dinsdags, van 11?3 uar. De teekeuingen en- gravuren in omslugen iyn, tweemaal 's weeks op afzonderlijke tocguiigkaarteu, tegen betaling van f 1.?per persoon, te bezichtigen. 3IUSEUM VAN OUDHEDEN. Spuistraat nabij het Pottkantoor. Geopend dagelijks van 10?4 uur. Entreegeld 25 cent. ZÜLOGISCIIE TUIN: NATURA ARTI8 MAGISTRA. Plantage Middenton*. Dagelijks den geheelen dng geopend voor de leden. Entree (alleen. voor vreemdelingen) 50 cent Gedurende de msiauden Mei, Juni» Juli en Auguitus, des Maandags rcpet'tie Matinee Musicale van. l?4 uur, des Woensdags avonds ten 8 uur Concert. TUINBOUWSCH00L LINNAEU8. Watergraafsmeer. Entreegeld 50 cent. 1IORTIS BOTANICUS. Ptnntage Middcnlaan. Dagelijks geopend. Entree 50 cent. PALEIS DES KONINGS. ' Op den Dam. Dagelijks te bezichtigen. Ingang aan de achterzijde (N.Z. Voorburgwal.)» PUBLIEKE VERMAKELIJKHEDEN. SCHOUWBURG VAN U B R. Plantage, Pranickélaa*. Vereeniging het Nederlandsen Tooneel. Degelijk*, uitgezonderd des Woensdags en Dondcrdugs, des avonds ten 8 uur. Entreegeld / 1.?vcn ? .60. Dotijnkanrtcn Ie rang ?9. SCIIOUWBURULOtiB. PUtntafft oftr kêt PM*. *?Directie HIHBI Momrtir. Entreegeld / 1.?en ? 0.60. Dozijnkaarteu Ie rang ? D. Dagelijks des avonds ten 8 uur. PALEIS VOOR VOLKSVLIJT. Fredcribplein. Zondag, Donderdag en Zaterdag des avonds ten 8 ure Concert Entree 50 rent. Maandags avonds ten 8 ure VolkaconctrV Entró 25 Cent. PARK. Plantage. Directie J. ED. STÜMFF.'.' Des Zondag*, Donderdags en Zaterdags, 's avonds ten» 8 ore Concert. Entree 00 cent. 's Maandags Volksconcert. Entree 25 ctnt CLAUÖIUÖUMUS. (Aleamur 4'Eté.) B*itcn*itt0<l ittütn fa Ltidêckqpoort. Dagelijks des avonds ten 8 ure. Entree 40. Cent Zondig»Matinee Muaieale TOT l?4 uur. Entree 25 cent