De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1877 16 september pagina 1

16 september 1877 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

ustne en Kunst, Abonnementsprijs per 3/m. 60 Cents. Afzonderlijke Nummers 8 Ceals. AdverteniiCn 10 Cents per regel. uitpers: ELLER1AN, HARMS & O». f 8W. Kantoors Rokiii 9* ;?r?r EEN KONINGSCHAP DER NEGENTIENDE EEUW. Hoe h et zijne vrouw van haar zelve?" j,Ik weet het niet, zeker Dumont, of Dupuy, misschien wel Grenouillnrd.... schrijf maar Madame Thiers, da^is vol doende." Een dergenj'it gesprek, r*p zachten toon* door de secretarissen gevoerd en verstrooid aangehoord, moet een vreemden indruk gemaakt hebben op den Keizer door Gods Genade, die daareven den brief van condoleanfie dicteerde. Schrijf maar Madame Thiers," de Keizer herinnerde zich ook niet hoe de vrouw van den Staatsman heette; de advocaat hnd niet aan eene volksvergadering de toestemming voor zijn huwelijk behoeven te vragen toen hij Mej. Dosne trouwde, toch had zij in het Elysée gewoond en de gezan*en ontvangen. Schrijf maar Madame Thiers." En dat adres omsloot de betuigingen van deelneming, die de vorst met acht eeuwen van voorvaderen, zich verplicht achtte te rich ten tot de schoondochter van den slotenmaker. . En op den dag dat de brief te St. Germain aankwam stroomden daarheen de condoleantiebiïeven van al wat groot en machtig is in de wereld,'van allen voor wie zijn dood het vertrouwen in de toekomst verminderde, van allen die van hem alleen nog redding verwachtten tegen het dreigend despotisme. Een half milüoen menEchen volgden zijne begrafenis. j Voor ons ligt er in dia hulde, op het graf van den advocaat gebracht, eene andere, eene diepere beteekènis, die zeker ook velen zijner vereerders met hefc oogenblik van zijn do jd is duidelijk geworden. Deze hulde is de erkenning van een f ei r, dat in 1789 met zooveel onschuldig bloed bezegeld, en sedert dien tyd zoo vaak en met zooveel pathos verkondigd, toch nog altoos op erkenning scheen te blijven wachten. Dat feit, het werk der negentiende eeuw, is dit, en we mogen het* met trots zeggen: voor niemand onzer is die carrière gesloten, aan intelligentie en vlyt behoort de toekomst." De wereld had tot nog toe hare kronen streng be waard, en het was misdadig er de hand naar uit te strekken. Die niet het droit divin als aanspraak had, moest badende in het bloed en met geweld van wape nen, over brandende puiuhoope'i do overweldigende hand aan den diadeem slaan en hem zich zelven opzet ten. Die niet Bourbon was, moest Napoleon zijn. Er is n i voor cie eerzucht een andere baan geopend, eene loopbaan, wier herinnering niet als een bloedig spook kan oprijzen og de rotsen van St. Helena, wier welslagen niet gekocht moer, worden met het bloed der soldaten en do tranen van ,weduwjen en weezen. Dit is de roem der negentie de eeuw, en wy zijn or trotsch op, hierop te kunnen 'wijzen. \ , De levensloop van -den,gfoojen man is bekend. Jules Simon heeft dien in wé'jgjige ,wl>orden eaamgevat in de r<?Ja - rite !b j» op rijn #r«»f «**? vten Ji^ftc * Tn*-1797 .,t# Marseille geboren, kon hjj'alleen door de vereende krachten van zijn bloedverwanten de -lessen aan het Lyceum aldaar volgen: hij verkreeg daarna eene beurs, en studeerde te Aix in de rechten. Hij kwam te Parijs op twin'igjarigen leeftijd, zonder iets and-rs dan zijn talent en zijn wil om vooruit te komen. Met moeite verkreeg hij de plaatsing zijner eerste artikelen in den Constitutionnel, hij schreef over politiek; litteratuur, kunst, en werkte intusschen ijverig aan verschillende werken, die successievelijk uitkwamen. Hij had zijn land en de waarheid lief," ziedaar de samenvatting van zijn g.nsche leven, dat voortdurend aan deze twee gewyd was. De jonge advokaat, die zoo onvermoeid alle bronnen en alle gronden doorzocht, zoo klaar'uiteen legde'wat hij wilde bewijzen, en zoo zeker was van al wat hij beweerde, moest vooruit ko men. Het was een voordeel hem tot steun te hebben en hij werd verscheidene malen minister. Wanneer de partij die hij voorstond, niet meer zijn diensten noodig ha<ji, begaf hijw zich weer onvermoeid aan den arboid, en de' historische werken van zijne hand munten uit door dezelfde eigenschappen die hem zelven deden op prijs steden: diepe kennis van zaken, helderheid van oordeel en duidelijkheid van betoog. Zyne geschiedenis van .het Consulaat' en het Keizerrijk, tegelijk histoire bataille en diplomat:sch juist, laat geen ondergeschikt punt zei ."s in 't duister. Financiën, marine, krygskuhde, handel, kunst en nijverheid, f alles had hij bestudeerd en zijn veelomvattende geest overzag tegelijk ensemble en bijzonderheden. Zijne opinio omtrent den staa" van Europa, werd tot in de laatste dagen van zyn leven door alle kabinetten op prijs gesteld, en vele zijn de conferentiün geweest waarvan de .kleine woning te St. Germain getuige was, tusschen den ex-president en gezanten uit Londen, Petersburg en Weenen. Hij had zijn land en de waarheid lief." Deze leus die zijne gedragslyn bepaalde, kon hem menigmaal on aangenaamheden berokkenen. Ze deed hem als minis ter zeggen: de koning regeert, hy bestuurt niet." Ze deed hem later schrijven: Ik ben van de partij der revolutie in Europa," revolutie hier als constitutie, als grondwettige vrijheid en volksvertegenwoordiging op vattende ; ze maakte dat hu niet met de moeielijkheid te worstelen had die zoovele politieke beroemdheden in de achting der wereld heeft doen dalen, van namelgk te moeten terugnemen of anders uitleggen, wat ze eena met emphase verkondigd hebben. Hij was consequent en dat maakte dat men hem vertrouwde. Toen de oorlpg met Pruisen afgeloopen was, en Frankrjijk ver nederd, moedeloos onder den druk van -e^r rirt>!ette naar den man die van de verdeeldheid geen persoonlijk voordeel trekken kon en zich van het ongeluk der natie geen middel tot onderwerping zou maken. Thiers nam het bewind in handen, met vereende krachten spande zich alles in, en na ongelooflijk korten tijd waren de milliardcn afgelost, en het land herleefde, ging in vrede en voorspoed een tijdperk van nieuwen bloei tegemoet. Thiers trad af, en nu, vier jaren later, waren weer aller oogen op hem gericht, nu een ander deed wat hij had kunnen doen, maar wat men van hem niet gevreesd had, zich een voetstuk maken uit Frankrijks ruïnen. En Thiers is gestorven ... Geen wonder dat diepe rouw over hem, allen die het met Frankrijk wel nieenen, vervult, en de menigte voor den doode zelfs te veel eerbied had om gebruik te maken van de reusachtige demonstratie waartoe de begrafenis de gelegenheid zou gegeven hebben. Er zijn meer voorbeelden van mannen die zich geheel door eigen kracht uit het niet hebben in de hoogte ge werkt; Washington vocht Amerika vrij, mannen uit het volk volgden hem o»;, maar zij hadden niet te kampen met eene gevestigde maatschappij vol groote namen en eeuwenoude vooroordeelen; om de Rothschilds heeft men de Engelsche constitutie veranderd, men heeft uit het formulier van den toelatingseed voor bet Hoogerhuis de woorden Evangelie" en Christelyk" afgeschaft ' om den Israëliet zitting te kunnen geven, .maar dit bewijst meer voor de verdienste der millioenen dan voor die van den rijken baron; d», bloedige zetels der Napole ons en Robespierres moesten niet meer tot onzen tijd behooren; maar de heerschappij der gedachte, het werk van zuiver, practisch gezond ^verstand, gepaard aan on vermoeide wilskracht en voortdurenden arbeid, dat is een triomf, de negentiende eeuw waardig. ' <

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl