Historisch Archief 1877-1940
'f*
1 ??--7v«B»^ig^y^y'.v v
DE 'A M S TE B D A M M E B.
0 E L L E.
In eene Winterstad,
DOOI
OUIDA.
(Vervolg.).
t
Het was eene schitterende en schoone gestalte, die zy
daar zag, in de rijke kleuren die Worth naar Watteau
had gecqpieerd, met de groote edelgesteenten die boven
haar hoofd en op haar boezem glinsterden als zooveel
verblindende zonnen.
Zy had zich zelve alleen- bemind, haar gansche leven
lang, en op hare verhevene en verfynde wyze was zy
evenzeer met haar eigen ijdelheid en haar eigen genoe
gens ingenomen geweest als de begeerigste en wreedste
van alle gewone egoïsten.
Ben ik dwaas?' zeide zij boos tot zich zelve.
Waarom zou hij mij meer aandoen dan een van al de
anderen?"
En nu plotseling scheen haar leven, dat haar zoo
goed voldaan had, haar ledig, koud en hard als een
van haar eigen diamanten.
Zij schelde haastig hare kamenier, en legde zich te
bed, en kon niet slapen, en toen de vroolyke voormid
dag met klokgelui en hot gejoel der menigte kwam,
viel zy in koortsachtige droomen en wist bij haar ont
waken niet, waarom zij ontevreden kon zijn.
Sedert dien tijd vermeed Della Rocca het Hotel Murat
niet meer; hij werd er ook ontvangen als zij geen recep
tie hield; altoos gtïnviteerd als er iemand by haar kwam
dineeren, haar nicht deed evenzoo, zoodat hij
gewoonlyk begrepen werd in al de plannen van verstrooiing,
die vrouwen als Madame Mila gewoonlijk bij de hand
hebben.
Somtijds maakte hij van al deze wenken der fortuin
gebruik, soms niet. De veranderlijkheid van zijn gedrag
dro*? ^eer 4an iejbs ander?:er to,e bfy cm op hem.rle atten- . ~ ?
*ÏA *?.. ^vestiéfen van een vrouw, zoozeer van hulde
vervan het Perzische rozenwater, waarvan n droppel den
geur van honderdduizend gestorven rozen bevat, hier
k wem iets veel diepers n eenvoudigere over hare ziel.
De theoriën smolten weg tot eene vereoring, de
philosophie boog zich tot teederheid: nieuwe openbaringen
van het mensehelyk leven kwamen tot haar, voor de
scheppingen van die mannen voor wie de blauwe hemel
vol engelen geweest was, en de klokken van den nacht
door Gods stem werden in beweging gebracht; voor die
oude paneelen dikwyls zoo eenvoudig, dikwyls zoo
aandoenlyk, altpos zoo oprecht in geloof en bewerking,
werd zij zelve eenvoudiger en nederiger en leerde dat
de kunst eene godsdienst is, en om haaf te verstaai
men moet worden als een kind".
Een voor een, schenen haar oude philosophiën
wegtevallen als afgeschudde bladeren, en haar leven scheen
haar dat van een doelloos, ydel, ijskoud wezen. De
werkelyke reden daarvan wilde zij zich n'et bekennen, en
was ze zichzelve' nog nauwelyks bewust; de reden dat
de liefde tot haar was gekomen, en dat de liefde, zal
zij dien naam waard zyn, altoos twee bruidszusters
heeft: snelle sympathie en weemoedige nederigheid, die
met gelijken tred haar vergezellen.
ZEVENDE HOOFDSTUK.
Het vreemde Floralia, niet de^inboorlingen maar dat
gedeelte dat met d* zwaluwen zuidwaarts vloog, is
merkwaardig om zijn werkelyk goddelijke alwetendheid: het
weet alles van iedereen, alles, het verledene, tegenwoor
dige en toekomstige, wat gebeurd is, gebeuren kon, kan,
zal, zou of niét, en weet alles .wat plaats gehad heeft
en veel wat nooit plaats gehad heeft of zal plaats heb
ben. Het is beter omtrent u onderricht dan gij zelf zyt;
kent uw ziel beter dan uw biechtvader, uw gestel beter
dan uw dokter, uw inkomen beter dan uw bankier, en
den dag van uw geboorte beter dan uw moeder. Alwe
tend en alomtegenwoordig, vaardigt het evenveel belang
rijke vragen af als eenige telegraafdraad, maar gelukkiger
dan deze, vindt het een antwoord op iedere vraag, en
nog beter, het weet alles zeker."
Het weet dat uw dienstboden gebrek lijden omdat ge
niet van groote slagers- en bakkersrekeningen houdt,
dat ge ze veel te hoog* betaalt, omdat ze veel vanv u
weten en geheim moeten houden; het weet dat'uw
groottïe te
zadigd, als Lady Hilda was. Zij miste hem als hij af
wezig was, zij ondervond zijn invloed zoodra hij er was.
Onder de gemakkelijkheid van zijne manieren lag
een ernst, die indruk op haar maakte; over vele dingen
van haar gewoon leven begon zij zich beschaamd te
gevoelen, zij begon te zien dat een der groote kwalen
der maatschappij is, haar hechten aan kleinigheden; zy
bemerkte dat voor haar, de schoone lelie uit de
broeikas, de wijde horizon der natuur verborgen was geble
ven; zij begon te twyfelen of zij zelfs ooit de kunst
begrepen had.
Zij wist hoe het Anglo-Amerikaansche Floralia de kunst
en de stad begrijpt waar het komt overwinteren. Deze
kolonie ziet hare eigen vrienden, hare eigen gezichten,
hare waaiers, vrijerijen en strooken, weerkaatst door
al de spiegels in haar hotels, en haar ganschen horizon
vullende.
Een Hollandsen schilder kan even plechtig n
peinzend staren naar een citroenpit en een kaaskorstje,
als een Italiaan naar de Madonna in haar stralenkrans."
Het Anglo-Amerikaansche Floralia houdt van zijne
citroenpitten, en heeft geen oogen voor den stralenkrans.
Eigenlijk wanneer het daar oogen voor heeft is het nog
erger, want dan wil het den stralenkrans koopen voor
het portaal van zijn salon, of nog erger, om hem weer
met winst van de hand te zetten.
Lady Hilda, die niet van citroenpitten hield en toch
nooit den stralenkrans met dien eenvoud, die kindprlyke
vereering gezien had, die alleen het ware zien is, begon
vele theoriën afteleeren, en veel te leeren'van aandoe
ning en begeestering, tejCTvyl zy zwierf in de stoffige
kapelletjes en de stille koorgewelven van Floralia.
Hare liefde voor de kunst was een koude, zjj begon
nu te meenen, een armzalige hartstocht geweest; een
soort pedante wetenschap, alleen dienende om haar de
onwetenden te doen verachten; behoorende in haar kring,
zooals in andere kringen godsdienst of losbandigheid.
Maar lier, in deze liefelykste en edelste stad der
wereld, die met zooveel genie is vervuld geweest in vroe
ger tyden, dat de geur daarvan is achtergebleven als die
dat uw geërfde oude kanten 'namaaksels zijn, het weet
dat gij doperwtjes hadt zes weken vroeger dan iemand
anders; dat gij vier diners hebt gegeven deze week en
bezig zyt uw kapitaal op te maken; dat uw Ambassade
u alleen ontvangt omdat ss^I een zeer hoog per
sonage shocking, niet waar? maar uit de beste bron.
Er is niets dat het niet weet.
Behalve misschien dat Mevrouw Potiphar niet deugd
zaam is, of Lady Messalina niet geheel zooals het be
hoort, want als het dat wist of toegaf, dan kon het
toch de champagne bij Potiphar niet meer drinken, en
de dochters niet meer vanjde bals bij Messalina laten
pronteeren. En mocht iemand er op zinspelen dat
Mevrouw Potiphar zonderling leeft, en Lady Messalina
nergens anders goed opgenomen zou worden, dan sluit
het Britsche Floralia zich op in zijne waardigheid, en
spreekt over den mantel der christelijke liefde en oor
deelt niet l"
Omtrent Lady Hilda en DellafRocca wist men ook
alles" en begreep alles; veel beter dan de betrokken
personen; en onder bonbons en thee gingen de verhalen
hun gang; men wist zeer goed dat [zéjaren geleden al
eene amourette gehad had, hij was te arm geweest, dus
had de familie het tegengehouden, het ontdekken van
die briefwisseling had dien armen* ouden Vorarlberg
den dood gedaan; hy en haar broeder^hadden geduel
leerd in het Bois de Boulogne, waarlyk? o zeker,
het was toen gesmoord geworden, maar het was stelb'g
waar, hy had haar broeder in den schouder getroffen.
Maar op haar was nooit iets te zeggen geweest, nooit,
niets hoegenaamd, ieder die nog niet by haar
geinviteerd was geweest, hoopte t9ch nog eens op eenkansje.
't Was wel romantisch, wel interessant, in negen jaren
hadden zij elkander niet ontmoet, en nu! dat ver
klaarde ook hare koelheid en dat weigeren van den
Dnitschen Kroonprins, dat men nooit had kunnen ver
klaren. Maar was het niet vreemd dat hy nooit vroe
ger zyn ouden invloed had zoeken te heroveren? Maar
hy was even trotsch als arm, en na het duel hadden
zy getwist; zy waren op een nacht boos gescheiden, op
een van de bals van, de keizerin te Saïnt-Cloud, op het
terras; maar hy had nooit haar portret willen terug
geven; de een of ander had het op zijn borst gezien
toen men hem na den slag van Gustozza gewond in
't hospitaal gebracht had; o ja, dat wist men heel goed»
De hertog de Saint-Louis vond het 't beste de zaken
hun gang te laten gaan; zijne hulp was niet meer
noodig; ir op de eele heeft al meer verknoeid .dan politiek
en omeletten, de zaken hun loop te laten volgen is mis
schien de fijnste en zeldzaamste van alle wetenschappen.
In dezen tyd rees er in Floralia eene vraag, voor
wier bespreking eindelooze welsprekendheid en de meest
scherpzinnige redeneerkunde nog byna te kort schoten,
wie er namelyk wel, en wie niet, naar het bal by
Postiche zou gaan.
Een cynicus heeft gezegd: A gaat alleen by B dinee
ren om het aan C te kunnen vertellen. Floralia strekt
dit nog'verder uit; voordat het gaat dineeren of dansen,
moet het eene week lang uitvisschen wie D en E zul
len zijn, want wanneer die en die D is, kan het niet gaan,
uit principe. Zoo amuseert het zich als een kind met
een. doos speelgoed; men moet evenwel niet denken dat
het er een diner of een dansje big te kort komt.
Nu was het bal bij Postiche wel iets dat de maat
schappij op hare grondvesten kon doen wankelen.
Nooit hadden de winterzwaluwen zoo bezorgd ge
klapwiekt als toen verleden jaar in een Amerikaansche
familie zich de groote kwestie had opgedaan dat een
Prins van het Heil. Roomsche Rijk, een Nederlandsen
Minister en een Frans h Duc et pair met hunne gema
linnen te dineeren gevraagd waren, en al de zwaluwen
hadden zich tien dagen vooruit geplaagd, over de vraag
wie er hooger geplaatst moest worden aan tafel, en
raadgevingen en plannen rondgebrlefd en antece
denten aangehaald met den onderzo ekingsgcest van
Professor Max Muller en den ijver van Dr. Kenealy.
Maar het bal der Postiches was een veel grootere,
byna eene internationale zaak, omdat de Engelschen
hunne eer op 't spel gezet,hadden dat het succes moest
hebben, en de Rumaansche en Russische rassen dat het
in 't water moest vallen; en ieder brandde van ver
langen om er heen te gaan, en ieder schaamde zich er
voor, en deze gemengde aandoening vormde het toppunt
van verrukking en'spanning.
De Heer en Mevrouw Joshua R. Postiche waren vol
gens sommigen Joden, volgens anderen Hollanders, vol
gens ? antleréh" kleüraugeïft ,£Jpb?.i/jf wi Amerikanen
Arkansas; volgens sommigen waren zij woekeraars ge
weest, of katoenspinners, of opiumhandelaars, of erger
nog; in allen gevalle hadden zy veel geld verdiend, en
waren nu in de wereld toegelaten ten koste van veel
uitgaven en "een kalm verduren van veel beleedigingen;
en hadden een oud paleis met zooveel bonte pracht op
gesierd als er eenig splinternieuw hotel te Nizza of
Scarborough zijn kan, en hadden daar de menigte van
Floralia in .verzameld, terwyl alleen eenige der
Italiaansche starren en Moskovische planeten in eene hoogere
sfeer bleven dry ven, tot groot verdriet van den Heer en
Mevrouw Joshua R. Postiche.
Het bal zou een wonder zyn, men sprak van 30,000 frs.
aan cadeaux bij den cotillon, en er werd allerlei geflui
sterd over een surprise," evenals de arme Napoleon
er de Parijzenaars met Nieuwejaar altoos eene beloofde.
De beloften van den Keizer gingen altoos op in rook,
maar die van Joshua R. Poetiche zou wat beters .zyn:
zalm direct uit de Schotsche rivieren, kreeften in Tokayer,
Fransche acteurs uit Parijs, eene groote zangeres, dol
ven met juweelen in den bek, die ieder wat zouden
brengen of iets van dien aard, hetgeen toonde dat de
Postiches, hadden ze dan ook een kroeg of een eethuis
te IJavanna gehouden, zooals men ook al zeide, toch
wisten wat de hooge maatschappij waar ze zich wilden
inwerken, verlangde.
Waarom ze in dien kring wilden opgenomen worden,
kon niemand zeggen; zy hadden geen kinderen en waren
beide van middelbaren leef tyd; maar 't is waar, voor
wie er niet aan gewoon is, zyn kaartjes van gravinnen
iets wonderlyk fraais; en een troep groote lui zyn trap te
zien opkomen het toppunt van des menschen zielewensch.
Wordt vervolgd.