Historisch Archief 1877-1940
^sr^Tpr*^ ?< *r~<;"'?. f ^JjppTTTTj^T^
Aen d'Aem«tel f n «en't Y, daêf doet tich heerlijcfe ope.
2v d!e als jCeixeHn de Kroon draegt van Europa.
Weekblad voor Handel, Industrie en Kunst,
UITGEVERS;
ELLERMAN, HARMS & C°.
Kantoor t JRohia £?
te. 14 Octobcr
Verschijnt lederen. Zondagochtend.
Abonnement iprUft per JJ/in. CO ('ts. Af/, NuniM;ers 5 Cd.
Advertentlêu 10 CenU per regel.
DE BEGROOTING.
De begrooting der gemeente voor den Dienst 1878.
is aan het afzonderlijk onderzoek onderworpen, voor z
in den raad komt. Ze loopt over een bedrag van 9*/2
millioen. De^ ontvangsten ^nagaande vinden we al zeer
weinig verandering bij vroegere iarenj behalve, 3at"w
de Bijdragen in de koeten der Universiteit verdubbeld
vinden en /' 1000 als diverse ontvangsten aan de Uni
versiteit vinden uitgetrokken". Dat de opening der
Universiteit eene zeer groote verandering in Amsterdam
zal ten gevolge hebben lijdt geen twijfel.
Bij Hoofdstuk 111, Afd. IV Art. 13, zien we de on
kosten wegens wetenschappelijke onderzoekingen van
voedingsmiddelen van /' 77.60 teruggebracht op f 20
evenals voor 1877 was toegestaan. Hoewel het te ver
dedigen zou zijn, dat de gemeente ook met yrooter
ontvangsten, middelen aan de hand gaf om zich tegen
veryalschingen te waarborgen, zoo is 't toch minder
wenschelijk, dat de ontvangsten verminderen omdat de
gemeente 't eerder aan particuliere krachten overlaat.
Immers Hoofdstuk V wijst aan, dat de kosten der plaat
selijke Gezondheids-politie / 51.064,00 bedragen en daarby
is behalve ?500 als kosten voor de Gezondheidscommissie,
niets uitgetrokken dan f 5000 voor Jaarwedden en ver
dere kosten, voortvloeiende uit de verördering op de
keuring van vee en vleesch enz. Van een eigentlijke
doortastende regeling der keuring van levensmiddelen in
't algemeen is alzoo voorloopig nog geen sprake. Zon
der (leze ziin ech'er alle particuliere pogingen nutteloos.
Hoofdstuk IV, Art l a, l, c en d geeft eenige streepjes
te zien, die ons weemoedig stemmen. Wat zal het
eind zijn van de besprekingen over de faecaliën? Dat
de gemeente voor het omhalen van asch en vuilnis zorgt,
is een stap op den goeden weg, maar wanneer mogen
we eene definitieve regeling te gemoet zien?
De uitgaven voor riolen en goten. (Hoofdstuk III,
Afd. III, Art. 5) na voor 1877 met f 8527,97 vermin
derd te zijn, zijn v or 1878 weder met f 714 verminderd,
wel weinig, als deze som moet geacht worden aantegeven,
hoeveel we eene afdoende regeling naderen, waarbij
deze uitgaven tot een minimum zijn gebracht. Een licht
punt is de f 3000 voor de wedde van den Directeur
der Stadsreiniging voor dit jaar en 't volgende, tegen
f 500 in 1876. Men lette er op, dat de straatreiniging
Toor 1878 van ? 60.664 tot f 31.664 is teruggebracht.
*De inzameling der faecaliën, die in 1877 maar ?36.460
moest kosten, is voor 1878 geraamd op f 43.313.60. Dit
cijfer wijst ook op welsprekende wijze op eene
hoogstnoodzakelnke verancfering en regeling, als men weet, dat de
faecaliën in andere gemeenten (o. a. Groningen) zeer be
langrijke voordeden voor de gemeente afwerpen. In
Amsterdam met 296,100 inwoners werd in 1876 voor
f 1227,58 ontvangen en raamde men voor 1877 ei, 1878
op f 2000. In 1878 zal men hier echter f 85781,57
daarvoor uitgeven en f 2000 ontvangen.
De f 1000, die in Hoofdstuk IV onder art. 10 vermeld
zijn als Opbrengst van het dag- of nieuwsblad" m iken op
ons een onaangenamen indruk. Onze lezers weten, dat
er een oud contract bestaat, waardoor de Amst. Courant
als de stads-courant, alle officieele mededeelingen bevat.
Dit blad valt blijkbaar niet in den smaak van het
weerendeel der bevolking en 't contract is nog altijd bin
dend. We wensehen van harte, dat de mogelijkheid
worde gevonden om in dezen toestand verandering te
brengen.- De n'nantieele toestand der A. C. zou
ongeJbwjjleLd geen "ad cel behoeven te lijden, als de eigenaars
~ffóe3vi)iidën",'.~&Hfll' \ef* Inten"afUoópèn.T EöB&'lflWO air
Amsterdam kan er een eigen orgaan op na houden gelijk
zij heeft in 't Gemeenteblad en behoeft geen
^adCourant, die toch niet gelezen wordt. Uit verklaarbare
reden zijn er velen, die t Gemeenteblad niet lezen; reden
te meer om óf een blad uittegeven, waarin de officieele
mededoelingen voorkomen, of tot eene overeenkomst
met een ander blad over te gaan, zoodra dat mogelijk is.
Het gemeenteblad kost f 7800 en is voor 't volgend jaar
geraamd op f 8000, als de gemeente er die som voor
over heeft, zijn er liefhebbers te over, om op betere
wijze dan nu geschiedt, te zorgen, dat ieder ingezetene
weet, wat er door den raad voorgebteld, bepaald of
besloten wordt.'
Een lichtpunt in Hoofdstuk IV is de f 10000 voor 't
eerst als vermoedelijke ontvangst van het veer over 't,
Y geboekt en waar tegenover staat f 12.000 uitgaaf
voor de exploitatie van dat veer.
? Dat cijfer verkondigt ons, dat de eerste stappen ge
daan zijn, om aan de andere zijde van het Y de voort
zetting van Amsterdam te bouwen. Gelijk de Theems
de beide deelen van Londen, de Seine de beide deelen
van Parijs scheidt, zoo zal ook in Amsterdam het
schependragend Y eenmaal (naar we hopen) midden dooi
de stad golven. .
Hoofdstuk IV geeft maar twee cyfers die tot bijzon
dere opmerkingen aanleiding geven: de jaarwedden der
nachtwachts zijn van f 71746.50 voor den nieuwen dienst
op / 100172.65 gebracht, waarmede naar we hopen eene
reorganisatie, in verband staat.
?Tergend zien ons de f 100.000 aan, reeds voor den dienst
van dit jaar uitgetrokken en thans weder op de begroeting
gebracht voor ue Reorganisatie van de dag- en nacht politie.
Er.;is wel niemand m de, gemeente, die niet. van
ganscher harte wenscht, dat die f 100.000 zoo spoedig
mogelijk worden uitgegeven.
Omgekeerd denken we met schrik aan déf 20.000
die in,?.Hoofdstuk II als ontvangsten in 1878 geraamd
zijn voor de opbrengst van steigers. De groote
nandelsHteigers komen naar 't schijnt, niet in exploitatie; men
wil niet. Heeds heeft de Ned. Stoomboot-Maatschappij haar
eigen steiger en loods,-waar berefds booten lossen en inen
beweert, dat ook de Suezbooten hun eigen steigers wil
len. Men schijnt bijzondere voorliefde te hebben voor
déoostzijde der stad en helaas onze kostbare steigers
blijven ongebruikt. ' '
Eènèedreplaats komt Amsterdam toe voor de zórg
aan het onderwijs' gewijd. ? ?
De som van f B88.468.33 voor dit jaar toegestaan
wordt voorgesteld, te worden verhoogd tot ? 1.070.708,
Die verhuotfiufr is te rpemeri ook al denkt men nog
niet aan de noogeschool, waarvoor f 60.0ÖO is uitge
trokken, eene som, die gedeeltelijk vergoed wordt door
de ontvangsten der hoogeschool, of waarvan de ren
ten zeker dubbel in de zakken der burgers zullen vloeien
wanneer de veel vermeerderde behoeften van velen,
wanneer het ontstaan van allerlei vcreenigirp-n, wan
neer fecs'en en derg. een veel groot er kapitaal in om
loop brengen dan gewoonlijk.
Het miilioen voor het Onderwijf» uitgetrokken geeft
ook subsidie aan allerlei nuttige inrichtingen en die
'voor "de^ttinfrachtggchouljm ord£-gelfa Vftn / GQQ&wpgt
f 10.000 gebracht wegens verlies aan inkomsten voor
het straatvegen. We mogen echter niet stil staan en
tot ons leedwezen zien we niets voor Schoolbouw"
,. itgetrokkcn en 't is toch van algemeene bekendheid,
dat een zeer groot aantal kinderen niet op de Openbare
Scholen kan worden toegelaten omdat men voor hen
geen plaats kan vindon.
Hoofdstuk X, Art. 4, is de post openbare vermakelijk
heden en f centen, dio in lH«(j eene som van f 5148.54
bedroeg, en die in 1877 tot f 2500 was teruggebracht,
voor 1878 geraamd op /*2900. We juichen dit toe, maar
zouden dien post gaaine nog hooger zien opgevoerd.
Waar de gemeente in dezen subsidie geeft, kan dit in
vloed uitoefenen op een drukker bezoek tegen vermin
derden prijs en dit kan niet anders dan een beschavenden
invloed uitoefenen en een geest van opgewektheid en
tevredenheid aankweeken, die aan den welvaart der
stad zeer zeker hoogst bevordelijk i?.
De uitgaven voor den Stads-Schouwburg, niet
noemenswaard verminderd, zijn geraamd op f 17373.85. Neemt
men echter in aanmerking, dat de Belasting op
tooneclvertooningen en andere vermakelijkheden geacht wordt
optebrengen ?21000.
en voor huur van den Schouwburg betaa.d
wordt 8000.
dat vinden we, dat de gemeente . . . . 'f 29000.
ontvangt en 20273.85
uitgeeft, zoodat voor de beschaving en ont
wikkeling vooral van hen, die buiten de
schooljaren vallen. . ? . . f 8726.15
niet wordt uitgegeven maar ontvangen, ten minste wan
neer wij de rente van het kapitaal voor aanbouw en
decoratief ad f 15000.?en de kosten van onderhoud
ad f 3000.?buiten rekening laten.
De gemeente keurt de openbare vermakelijkheden goed
of niet goed. Keurt ze ze niet goed, dan moet ze geen
inkomsten ontleenen aan hun bestaan: de waardigheid
der gemeente verbiedt, uit onzuivere bron te putten;
maar.... keurt zij ze goed en iets anders is niet
denkbaar dan moeten ze ook geld kosten, gelijk dit
werkelijk het geval is.
De vergunning" aan Coster's Academie verleend,
dagteekent uit een tijd, toen weinigen over de verhouding
tusschen schouwburg en beschaving hadden nagedacht
en 't tooneèl nog veel mindei geacht werd dan nu, al
was het dat men beweerde: Tooneelspel kwam in 't licht
tot leerzaam tydrerdf f;" deze r gel zelve toont reeds aan,
welk bekrompen denkbeeld men van het tooneèl had.
De uitbreiding en verfraaiing der stad-gaat geregeld
voort. Er werd ? 700.000 op de begrootiftg' gebracht
voor do onteigening en ophooging van den
Binaendykfcchen B itenveldertchen polder en f 2.350.000 voos de
kade Oos'erdoksdijk.