Historisch Archief 1877-1940
Weekblad voor Handel, Industrie en Kunst
UITGEVERS:
ELLERMAN, HARMS & C°.
Kantoor* Rok i o 2.
MII. *f Oetober
Verschijnt lederen Zondagochtend.
Abonnementsprijs per 3/m. 00 Cts. Aft. Nummers 5 Cts.
AdTertentiim 10 Cents per regel.
ABATTOIRS.
Eerlang zal in de gemeenteraad der hoofdstad aan de
orde gesteld worden een voorstel om een abattoir of
slachthuis opterichten en velen hebben, sedert dit voor
stel in de dagbladen vermeld werd, hunne verwondering
daarover te kennen gegeven. Ze hebben gemeend, dat
het heel goed kon blijven, zoo als het nu is en achten
het volstrekt niet noodig, dat alle dieren op dezelfde
slaehtplaats gedood, alle vjeesch van eeue zelfde plaats
vervoerd werd. In ons artikel over overdekte Markten
hebben we reeds met een enkel woord daarover gespro
ken en het komt ons voor, dat het publiek pok in deze
zaak moet trachten zich eene gegronde opinie te vor
men en do zaak dus dient te overdenken en'te bespre
ken. Mogen daartoe de onderstaande regelen eene ge
paste aanleiding geven.
Om te beginnen zij gezegd, dat abattoirs of slacht
huizen volstrekt niets nieuws zijn, daar ze reeds door
Napoleon I waren ingevoerd wegens de gemakkelijke
wyze van belastingheffing. Het is evenwel met geheel
andere bedoelingen, dat deskundigen er thans voor ijve
ren dergelijke inrichtingen in het leven te roepen.
Niet ieder weet, aan hoeveel gevaar hij blootstaat,
bij het eten van vleesoh, wist hij dat, hij zou zeker met
ons in de abattoirs een krachtig middel zien, om de ge
zondheid over het algemeen te bevorderen.
Bij 't eten van vleesch ko*nt men in gevaar:
' Ie door het gebruik van vleesch van aieren, gestorven
aan inwendige ziekten wat een reeks van ziekten bij
den ménsch kan doen ontstaan;
. 2e . door gebruik van een aan knobbelziekte lijdend
dier, waardoor niet zelden longtering (tuberculose) bij
den gebruiker ontstaat;
3e door vleesch voedsel, afkomstig van miltzieke die
ren, terwyl '.
: 4e ziekten als klauwzeer, waterzucht en veepest by
d.»n ménsch, na gebruik van het vleesch van aan der
gelijke ziekten lijdend vee, niet zelden typhus veroor
zaakten. ' . .. ? ?
? 5e de blaas- en andere wormen zeer gemakkelyk door
den mensph worden opgenomen. ' . .
In hst algemeen is het gebruik van vleesch van die
ren, wier sappen op het oogenblik van slachten aan het
gisten waren,. waarschijnlijk nadeelig en zeker on voed
zaam. Daarom (is bet zoo hoogst gewenscht voor den
mensch, dat het veevervoer doelmatig plaats heeft en
de dieren niet gedurende een etmaal ot langer, onder
brandende zonnehitte zonder een teug water blijven.
Thans is controle bijna onmogelyk en wordt zoo dik
wijls, ongestraft, ziek vee even vóór het sterven geslacht,
en de koopers, uitgelokt door de zoo lage
vleeschpryzen bij enkele slachters, meenen een winst te hebben
gedaan, die by slot van rekening maar al te duur te
staan komt. l hans wordt uit de vilderyen het vleesch
soms verkocht aan slachters, die het mengen met gezond
vleesch, of ook komt bedorven paarden- en
varkensvleesch als worst in den handel.
Wanneer nu overal ^eslRcl^k^^ardBJi^.Jiatuufa
lyk toezicht op al deze zakènTzoo niet onmogelijk toch
hoogst moeielijk, terwijl by eene gorde ligging en inrich
ting van een abattoir het onderzoek der dieren, die ge
slacht zullen worden, zoowel als het onderzoek van het
geslachte vleesch inderdaad gemakkelijk genoeg is ten
uitvoer te brengen. Een abattoir dient te liggen naby
den voornaamsten aanvoerweg, byv. haven of station
en moet in hoofdzaak bevatten: a. groote wacht- of
bergstallen ten behoeve van slachters en veehandelaars;
b. een onderzoekstal, waar het vee levend gekeurd wordt
door een deskundige, vooral nuttig bij epidemische ziek
ten, waarvan de plaats van herkomst der besmetting
dan gemakkelijk is aan te wijzen en verdere verspreiding
beter kan worden voorkomen; c. een slachtnlaats, waar
het vee op de minst pijnlijke, voor de slachters op de
minst gevaarlijke wijze wordt afgemaakt; d. een
keurplaats voor het geslachte vee, waar het vleesch door een
deskundige wordt onderzocht met het. oog op trichinen,
blaaswormen en plekken, minder goed op het levend
dier waar te nemen; e. overdekte ijzeren kuipen, «waar
bloed, urine, afval, thans den bodem der steden zoo
zeer bevuilende, wordt verzameld en tot industrieele
doeleinden bereid of tot uitstekende vleeschguano ge
maakt; f de hallen of verkoopplaatsen, even als de stal
len per vierkanten meter te pachten door de slachters.
. Deze inrichting doet reeds duidelijk genoeg zien, van
hoeveel belang eene slachtplaats is en welke voordeelen
voor de gezondheid daaraan verbonden zijn. Een ding
is chter zeker, de inrichting moet in liet1 groot plaats
hebben, zoodat inderdaad kosten noch moeite gespaard'
.worden" of de zaak.treft geen doel en nu voorzien; we
de' vrees van velen, die zich bezorgd maken over de
groote kosten. ' Deze mogen zich'gerustgesteld'achten'
dóór de mededeëling, dat -er in ?'1842 te'Brussel een
abattoir is aangelegd, dat ?432,000 kostte.' Later is deze
inrichting, aanmerkelijk .vergroot maar; oplc. de. kosten
daarvoor waren finantieel goed besteed, dewijl het geheel
jaarlijks ? 86,000 rent* afwerpt'. ".''.." ' .\ " ' ]
Anderen hebbén bezwaar tegen de slachtplaatseri/
omdat ze beweren, dat het vleesch aanmerkelijk in prijs
zal. stijgen en dat de armere zoo doende nog .minder.
dan nu, vleesch zal kunnen eten. Ook dit argument
gaat niet .op.. Als het,(vleesch twee cent per kilo in'
prijs vermeerdert, "is daarmede' «Mes afbetaald, ook de
rente ? van ' 't stichtin^sltanitaal. Dérekeningen van'
plaatsen waar dergelijke* inrichtingen bestaan,: hebben
dit .duidelyk genoeg bewezen. ,Die twee centen kunnen
van geen invloed zijn oj> 't vleesehgebruik, by Hen die|
niet dfkwyls en zeker met'in'zér groote hoeveelheden
vleesch koopen. Maar we kunhen met meer recht het
tegendeel beweren. Immers, veel eer dan nu. zal er tot
verschillenden prijs vleesch .van verschillende kwaliteit
verkocht worden, het vleesch van n dier is meer
waard dan dat van een ander en van hetzelfde dier u
n stuk beter dan een ander, zoodat de armere eerder
dan nu zijn gading vindt. 'Nu kan hij toch onmogelijk
eerst alle slagers afloopen. Maar bovendien, die armere
heeft bij het abattoir dit groote voordeel, dat hij zeker
weet, voor zijn goede geld ook goed vleeech te krygen,
zeker is, dat hem niet lot lagen en voor ieder
bereikBii yvernemen van wat niet at iu 't belang der ge
zondheid wordt aangeraden en gedaan, zijn sommigen
wel geneigd te zeggen, dat het er thans met de
raenschheid toch wel geheel anders moet uitzien dan vroeger,
toen men zich aan dat alles niet stoorde en toch leefde.
En .'t is waar, dat er veel veranderd is en dat wel in
twee opzichten. Vooreerst is de levenswijze der
menschen veranderd en heeft eeaje misdadige toepassing van
de uitkomsten der wetenschap op onze dagelijk&che be
hoeften maar al te veel een nadeeligen invloed op onze
gezondheid. Ten tweede heeft de beoefening der we
tenschap er toe geleid, dat men thans beter dan vroeger
oorzaken en gevolgen in rekening brengt, en invloeden
naspoort, die vroeger even goed bestonden, maar niet
bekend waren. Door het wegnemen of beperken van
die invloeden is inderdaad reeds zooveel bewerkt, dat
over 't algemeen de sterfte over gelijke tijdvakken thans
minder is dan vroeger.
Maar nu ook juist komt het meer en meer aan 't
licht,' hoeveel er kan gedaan en gelaten worden, om 's
menscheu gezondheid beter te verzekeren en voor scha
delijke invloeden te behoeden. Wat niet weet, deert
niet," moet Uilenspiegel eens gezegd, hebben, en 't zal
wel zoo zijn, dat men zich niet bekommert over 't ge
bruiken < van bedorven voedsel en het bederven van de
iucjit: .door allerlei, rotte wie stoffen, zoo lang men niet;
weet, dat daaraaii.de ziekte, de kwijnende, ziekte vaak.
van zich'zél ven'of van zijn naakte is toe te schryven.
Madr-óf 'we er1 ons niet over'bekommeren, deert het
daarom niét? :..?-?;'?? ?
i By .de toenemende bevolking en uitbreiding der stad
is het inderdaad zeer wenechelijk. dat de slagerijen uit.
de dichte rijen onzer straten verdwijnen, die niet kunmn
gestaan, .zonder ijo meerdere of mindere mate lucht en'
water niet hun vuil :tèbederven. De afval wordt buiten
den :bewoonden :kom der gemeente gehouden, het
vuilaer. dieren bezoedelt niet meer onze straten en de sla
gers, diégezond vleesch leveren, wel verre van nadec-,
lige gevolgen van de oprichting der abattoirs te onder
vinden, 'kunhen'lo. voor den afval'grobter prijs bedin
gen, daar het vervoer gemakkelijker i» en alles te zanien
in grooter hoeveelheid te gelyk wordt aangeboden en
2o. veel gemakkelijker groothandel .drijven of in het
groot koopen, daar 'de kooplieden niet zullen nalaten
hunne aanbiedingen daar ter algemeene kennis te brengen.