De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1877 4 november pagina 7

4 november 1877 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER. dient te worden. De ornamentiek, als metgezel der bouwkunst, moet buiten het gebied der schilder- en beeldhouwkunst blyven. Ik heb later gelegenheid hierop terug te komen. Een enkel voor» beeld echter, "bui het ietwat vreemdklinkende woord naturalistisch 'duidelijk te maken. Ik wed honderd tegen n,.dat ik in uwe naaste omgeving er een voorbeeld voor weet aan te wijzen. Het tafelkleed, uwe lamp, uw behangsel, de meubels.... Neen, waarde lezer, ik neem du weddenschap terug; 't was onbeleefd, van mij, zulks van n te verondcrstelleo, die wellicht uiet minder dan ik de het-rschcnde richting afkeurt en meer dan ik ze kunt ontwgken. Maar 't voorbeeld zij dnn voor anderen gekozen, voor de groote J schare, wie het woord nog vreemd is. Een ieder herinnert zich zeker wei aan een of ander modern buffet, de versiering der deurpaneel en met een in ovalen rand gesneden tcitdtfttJk, het motief a la mode, gezien te hebben. Terw\jl het oog over het meubel zelf, wel wat grillig, manr toch volkomen ornamentecl met wel gevallen hccnglijdt, wordt daar op eens al onze aandacht benedenaan door den tros wild in beslag genomen. Die puncelen vormen nis 'twaro een bas-relief, dat in geen verbinding meer staat met do kast als meubel. De natuur, hier een stil leven, is getrouw nage bootst; alle veertjes en haartjes zijn duidelijk weergegeven, te tellen zulfs. \Vas het door een werkelijk beeldhouwer gesneden, dan zou men d.it paneel uit het meubel weusehcn te lichten en afzonderlijk omlijst, als een pronkstuk vnn houtsnijkunst aan zijn wand ophangen; doch daar is het paneel nu niet goed genoeg voor gesneden; het kan dus alleen nog maar ornamentcel op zijn plaats zijn; dun moet er echter meer zijn dan zuivere n tuurnavolging, het denkbeeld van b.is-relicf moet weg; het aanvullen van 't paneel dient tu ges» bieden door middel van vormen, die niet meer gelijken op afgietsels naar de natuur. Aan zulke soort ornaracntccle kunst ontbreekt compositie. Zonder compositie worden de natuurlijke vormen, die wij in het ornament noodig hebben, tak, bloem, bladeren en dierlijk figuur, of versteeningen, of ge brekkige natuurafgietscls, al naarmate van de getrouwe of minder getrouwe uitvoering. We .hebben de gekleurde tafellakeus en de veelkleu rige tafelserviesen nooren roemen en hooren verourdee* len. Wie hebbeu er gelijk? lloor deu schryver bl. 48 en 49 Jacob Falcke richtte de aandacht reeds voor eenigft jaren op het koude, kleurlooze aanzien, dut ouz« gewone middujtdisch heeft. Vooreerst het sneeuwwit U: n tafeilinnen, waar de Trouw des huizes zeer zeker mooit afstand zal doen; toch maakt een gekleurde rand of zelfs een zichte tint aan het geheelo laken een aange naam eflekt. De witte reine ondergrond is niettemin ook goed te keuren. Maar daarop komen nu verder de witte borden te staan, en de schotels en schalen, allen in troosteloos wit; dan de kleur looze spiegelende bier- en wijnglnzcn, waarin het. oog tot in het diepste van de ziel kan doordringen, zoo mooi doorschijnend zijn ze, en eindelijk nis cenig contrast met dat besneeuwde tafereel de Itelijke zwarte wijn- en bierflesachen, die als evenzooveol Bjookgedaanten daarop afsteken. Laat een hedendaagsrhe van der Helst maar eens beproeven een modernen schuttersmaaltijd Ie schilderen, hij zal mij zeker gelijk geven, dat hier een volslagen gemis aan harmonie heerscht. De visschers en de boerenstand koopeu geen ?wit aardewerk, ze gevoelen dat het niet passen zon bij hun interieurtje." Daarom ontvangen zij ook de belooning uitgeschifdcrd t* worden met de heele tenten er 6ij." Wanneer zal aan onze kamers diezelfde eer weer eens te beurt vallen? In Frankrijk is men reeds zoo ver, dat net tehuis der hoogere kringen het uitschüderen waard is, en de schilder weet op dat nieuw ontdekte terrein ware kunstschatten te vinden. Onze schilder is gedwongen uit het tijdperk van vrorgeren bloei zyn sujetten te kiezen, of die te zoekeu bij de logere klassen, die op beschaving minder aanspraak maken, maar zeker in gevoel van harmonie hooger staan. Vooral bij onzen burgerstand, dus een groot deel der natie, is onverschilligheid hierover op te merken. Zulke onbeduidende zaken, hoe een tapijr, een behang of de meubels het beste te kiezen zijn, daar schijnen serieuser bezigheden geen tijd voor over te laten." Metzu of Terburg moeten in onze tijd het palet neerleggen. tenz\j ze de voorkeur geven nan het strand of in de achterbuurten de modellen voor hunne scheppingen te zoeken; en in dat geval moeten zij het publiek nog hooren klagen over het weinig afge werkte hunner schilderijen, alsof de ruwe wanden der hut en de versleten kleèren der bewoners even fijne behandeling gedoogden nis de stijlvolle binnenkamers onzer voorouders. Voor een deel is onze klecding aan die onschilderbaarhcid schuld, daar er al 't mogelijke aan geditan wordt ze smakeloos nuchter te maken, By de vrouw bleef de drang naar versiering een der edelste levens behoeften ; moge zij ten slotte de zege behalen l" En hoe komen we tot juister beoordeeling van de borduurpatronen waarmede al de vrouwelijke leden onzer familie het zoo druk hebben? Zie wat we op bl. 57 lezen Hoelang zal het nog duren eer de roos met do drie grasgroene blaadjes en do smousjcs met de kraaltjes in de oogen, voor goed tot het verle len gaan bchooren P" «Vraagt go bij het zien beginnen van een o' ander tapisseriewerk, van een paar pantoffels b. v. naar de tcekening, die er on ?geborduurd moet worden, 90 van de 100, dat gij U;n antwoord krijgt een bouquet, of iets naturalistiesch in dien geest, dat met lichte, middelsoort en donkere wol zooveel mogclgk gemodeleerd, 200 na mogelijk aan de natuur moet gebracht worden; en som wijlen slaagt dat ook zoo goed, dat men naderhand niet anders mecncn zou, dan dat «Ie overmoedige bezitter van die pantoffels werkelijk eene schilderij uit haar lijst gesneden en naar den schoenmaker gestuurd had* om er een paar zolen aan te laten maken." Het naturalisme vertoont zich tot op du hoeden der dames, die natuurlijke bloemen (geïmiteerd), veeren eu zelfs hcuscho regeltjes ter versiering daarop aanbrengen." Gij zijt wellicht cenigszins verwonderd, ook dat te hooren af keuren, wat u toch onontbeerlijk toescheen; in.dat geval verzoek ik n de klceding, kapsels en hoeden uit vroegere eeuwen eens met aandacht te bekeken, en gij zult zien, dat uien zich nog op andere wijze, op zijn allerminst even bekoorlijk kan klecden, en zeker meer naar de eisenen van het kunstgevoel." ' < Het is in aller belang, dat dit werkje veel gelezen worde. De opmerkzame lezing zal een einde maken aan vele dwaalbegrippen, die de vorderingen der kunstnij verheid zeer stellig in den weg staan. RECEPTEN. Een middel tegen Eksteroogcn. in Stier marken en Tyrol door rondreizende kwakzalvers met veel succes verkocht, is door Prof. Witstein onderzocht en in het Zcitschrift des OesterreichischenApoflielccr-Vereins vindt men de uitkomsten. De styve donkerbruine massa, een weinig zuur en naar zwavelzuur riekend, die de fleschjes bevatten, is na te maken door twee gewichtsdeeleu varkensvet en een gewichtsdeel geconcentreerd zwavel zuur zoo lang te verwarmen tot het bruin wordt, en een reuk van zwavelzuur van zich geeft. Dit middel moet de' eksteroogeu geschikt maken om spoedig verwjjderd te worden. ALI.KRLEI. Korlstcn nis politie. Te Traviglio gaf men deze week I vsnadieri, van Verdi. De prima donna scheen zich niet ui de sympathie van het publiek te mogen verheugen. De bovengaleryen begonnen te sissen, daarna te fluiten, en eindelyk een porverdoovend geweld te maken. Bij een gedeelte van het publiek en ook op het tooneel beweerde men dat dit uitfluitën betaald werd. De koristen werden verontwaardigd en na eenige be spreking stormde de geheele bende, verstoord over het uitfluiten der prima donna, naar boveu, deelde klappen uit op de galerij, die spoedig ledig was, en begaf zich toen triomfeerend weer op de planken om iine en Viva te zingen. Karel Vorming was evenals Willem Travers bjj zy'ne bekenden aangeschreven als ean eerste bluffer. Eens ontmoeten de twee elkaar in een talryk gezelschap. Vorming vertelt, dat h{j in een schot zes eenden gescho ten heeft. Nu. nu," zegt Travers, waarom geen'vyf dozijnl Maar ik zal je ook eens wat merkwaardigs vertellen. Een poos geleden sta ik met mjjn kaptein op 't dek en ik vraag, waar hjj zoo strak z|jn kijker op richt. Hij geeft mij den kijker en ik zie iemand in zee voortzwemmen. We houden op hem aan en'hebben hem na twee uur eindelyk bereikt. In plaats van ous voor de redding te bedanken, wyst hy ons af. Hij zwemt voort en roept: Laat me begaan, ik heb gewed, dat ik ineens door van New York naar Londen zou zwemmen. is 't goed.11 luidt vroolyk het antwoord; dan heb ik toch eindelijk een getuige gevonden voor het winnen - ______ _^ _ g_^ _ _ u ^^ -?. _- _~ ?_ v_ T <v -H » w v v r «??^«w*« van mijn weddingschap; ,want, weetje die zwemmer was ik. Landheer. Ja, me goede mensch, 't zijn kwade tijden. De veeziekte heelt de helft van den veestapel gedood. Boerin. Och mijnheer de Baron, als u dan toch nog maar gespaard blijft, dan hebben we genoeg. * * Gast. Maar Kellner zie eens, is dat nu een vierduits broodje? Zoo'n klein vod. Bij ons zyn ze zeker tweemaal zoo groot. Hoe komt dat? Kellner. l)an zullen ze ei* by u meer deeg voor nemen l v Gast. Sedert wanneer is die roode Ka toch by u vandaan, die zoo lekker kookte. Kellner. O Mijnheer, die is er nog altijd. Gast. Dat kan niet; want vroeger had ik altyd roode haren in de soep en dit is zwart. * * * Kellner (tegen een heer, die heengaat zonder te betalen.) Mynheer, als u soms uw portemonnaie kwyt mocht zijn, hier heeft u hem niet uit den zak gehaald. * * Na een getuigenverhoor vraagt n rechter aan den beschuldigden of hij ook iets tegen een der getuigen heeft intepreugen. Ja, tegen Huib" luidt het antwoord, dien heb ik voor twee jaar aan een vrouw geholpen en dat heeft hy me nooit vergeven. * * Een sehryver zendt aan een uitgever een roman, die dezen goed bevalt, op het slot na, waar namelyk de held van het verhaal sterft. De uitgever wilde hem in 't leven houden en verzoekt den echryver het slot in dien zin te veranderen, vooral met oog op de treurige tijdsomstandigheden en de sombere stemming van het publiek. De sehryver zou dit ongaarne doen, daar hy gevaar liep zyn werk te bederven en meldde den uitSsver: dat het hem zeer speet, dat hy niets aan het ot "kon veranderen; omdat zyn held toch onmogelyk kon leven van het honorarium, dat de uitgever hem betaalde." Een heer .geeft aan een jongen twee dubbeltjes om daarvoor twee groote sinaasappels te halen: de jongen zal er een voor de moeite hebben. De iongen komt na eenigen tyd likkebaardend terug en geelt den heer een dubbeltje: Mynheer, hier heeft u n dubbeltje weerom. Ze hadden er maar n meer en die heb ik maar ge houden." VERKOOPING VAN VASTE GOEDEREN, op Maandag 5 November in de Brakke Grond. 1. Een Huis eo Erve, in do Lange HouUtraat, 17. 2. Een Huis en Erve, in do Uilenburgerstraat, 88. 3. Een Huis en Erve, ia de Uilenburgerstraat, zynde onder n dak met voorgaand perceel. 4. Een Huis en Erve, in de Batavierstraat, 19. 5. Een Koopmanshuis en Erve, op de Keizersgracht, 54. 6. Een Huis en Erve, in de Sloterdijkstceg, 241. 7. Een Huis en Erve, ah voren, £43. ? 8. Een Dubbel Huis en Erve, alt voren, 243a, 245. 9. Een Huis en Erve, als voren, 247. 10. Een Huis en Erve, als voren, 248. 11. Een Huis en Erve. op de Oude Turfmarkt, 17. . 12 vn Huis en Erve, in de Koningstraat, 37. 13. Een Huis en Erve, in de Korte Koningdwarsstraat, 10. 14. Een Hui» en Xrve, in de Uileuburgersteeg, 1. 15. F*n Huis en Errc, in de Witte Kelksteeg, 311. 16. Een Dubbel Zomer- en Winterverblijf en Erve, aan den Overtoomschenweg, 23, 26, 27. 17. Een Huis en Erve, op de Nieuwe Heerengracht! 51. 18. Een Huis en Erve, in de A n jel iersstraat, 137. 19 Een Huis en Erve, in de Koningstraat, 32. 20. Een Huis en Erve, op de Lindengrachf, 203. . 21. Een Huis ra Erve, in de Palrastraat, 23. 22. Een Pakhuis en Erve, aan de ^Spuistraat, 209. 23. Een Huis en Erve, aan het Lange Hol bijdenMieawendyk, 20, 24. Een Heerenhuis en Erve, aon de Sarphatistraat, 64. 25. Kun Heereohuii en Erve, aau de Sarphatistraat, 94. Burgerlijke Stand, 24 October. 25 25 25 25 25 25 25 26 26 26 26 26 26 26 27 27 27 28 29 29 29 29 30 30 30 30 31 31 n n tt tt ti n H H n ?j» n n u tt n H tt n n n n H n n w n n 25 October. 25 26 l Ncvemb. ? % 25 October. 25 31 21 October. 23 23 24 24 24 24 25 25 25 26 26 27 27 27 27 27 28 28 29 2) 29 tt a n tt tt n n u n tt n n tt n n n 30 H n n n n tt J. M. J. Wiwel Ziggeloar, (Dochter.) 6. W. Gerritsz Rössing, (Zoon.) M. F. Lindner Ebbeier, (Dochter.) M. L. Zeylstra Eeftingh, (Dochter.) H. Soester Ketellapper, (Zoon.) A. H. Kumroer Verkcs, (Zoon.) H. Blitz van Colltm. (Dochter.) C. de Vos Elkim, (Dochter.) C. 'W. 6. van Santen Kolflf lloosebooin, (Dochter.) C. Kloet Coheii, (Dochter.) E. Kuinders Smelt. (Zoon.) J. de Boers Boutelje, (Zoon.) H. A. Brokmeier Bakels, (Dochter;) * A. Bitter Leesman, (Zoon.) A. M. Kern p ff Setgers, (Zoon.) . B. Ides Ebbcler, (Dochter.) S. Buzaglo Gans. (Zoon.) M/ C. A. J. van Waterschoot van der Gracht Van der Does de Willebois. (Zoon.) C. A. Kruimel Heemskerk, (Zoon.) C. Wollf Rotbschild. (Zoon,) S. C. Muller - Re m m er t, (Zoon.) C. F. A. Renken Dcjilinger, (Dochter.) M A. C. Gant voort Arend», (Zoon.) T. Hujser van Reenen Breekland, (Dochter.) J. Sinit Br n tul e i-hor*1, (Dochter.) M. A. Annegarn Frank, (Dochter.) G. H. Jonker Stants, (Dochter.) C. A. Meurs Smolders, (Dochter.) S. Mcsritz Cohen, (Zoon.) II. E. C. van Daalen Menis, (Dochter.) ONDERTROUWD. E. J. Daniels en M. N. Haarbosch. C. J. Uyteahaak en A. M. Bulten. W. van Walen en W. M. van Laugelaar, G. Despomare en W. M. te iticle. OETR01JWD. J. Wcsterman Holstijn en M. C. E. van der G ooi. E. Loterijman en F. Mok. J. 31. de Boers en R. L. Komijn. OVERLEDEN. Bregj'c Krook van Hiirpen, 47 jaar. Marragrctha Maria Boot, 69 jaar. Gerardus Ameos van Atnerongen, 75 jaar. Johanna Maria Kuhne, 61 jaar. Jobann Jacob Hennrmau, 61 jaar. Cornrlis Noorman, 33 jaar. Everdina jFIelena Johanna Fruythoff, 15 jaar. Ernesto Georgio Cksaro Massini, 30 jaar. C. J. Stapert, 66 jaar. . Elisabcth Lucrctia Woldering, 63 jaar. Saloinon Boas Pijnnnpel, 43 jaar, Morgaretha Maria Schouten, 21 jaar. Wigboldui 'Catharinus Hof kamp, 21 jaar. 'Willem Blom, 67 jaar. Abraham Portfclje, 27 jaar. Henry Coenen. Geertrui Oosterbaan. Maria Hupperroan. 73 jaar. Saranel Willem Frederik Kretscbmer, 42 jaar. Elizabeth Wilm», 84 jaar. Johanna Maria Dieckman, 60 jaar. Aoltjc Heeres, 66 jaar. Johannes Imkca, 21 jaar. David Wagenaar, 23 jaar. - a i ; » ^^ _ ^_v

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl