Historisch Archief 1877-1940
i- l
ir \
II
'f
uitgemaakt. De nieuwe producten die de Compagnie
de Venise et de Murano by den heer Etienne
Delaunoy, Kal verstraat, 113, alhier, tentoonstelt,
leveren er het bewijs van. Deze vazen en coupes
waar een opaalglans onder de rose of groene tint van
het kristal doorschemert, die fijne nuances en soms
zonderlinge harmonie van kleuren, hebben iets tegelijk
eigenaardige en gedistingueerds. Wat zoo delicaat is, kan
geen valscne smaak zijn, ook al zou het oog, gewend
aan de meer eenvoudige schikking der geykte Fransche
of Saksische combinatiën, in den beginnen twijfelen of
het zich niet vergiste. De eerste indruk is zoo innemend
dat men zich afvraagt: zou ik het morgen nog aan
trekkelijk vinden ?" Maar de aantrekkelijkheid blyft, by
de verrassende lichteffecten behoudt de sierlijke vorm
zijne waarde, Lusters, kroonen, vazen, portefleurs scopes,
af wat voor versiering in dezen vorm vatbaar schunt,
is in ryke verscheidenheid in het magazyn van den
heer Etienne Delaunoy voorhanden, waar tusscHen de
Chineesche porceleinen en curiositeiten van allerlei aard
deze grillige Italiaansche ornamenten geen slecht effect
maken.
Do télépkono Tan Grafurn Bcli.
Nauwelijks heeft de industrie zich gehaast party te
trekken van de eigenschappen der cvlindervormige buizen
om het geluid op verren afstand bijna onverzwakt voort
te planten, nauwelijks zijn zoowel m particuliere wonin
gen als in groote gebouwen, hospitalen, hotels etc. overal
gehoorbuizen aangebracht, of daar komt uit Amerika
een nieuw instrument dat de menschelyke stem met
haar eigen toon, haar eigen accent, tot' op ongeloofelyke
afstanden overbrengt.
De inrichting van de téléphone berust op twee natuur
kundige verschijnselen. Het eene is de opeenvolging
der geluidsgolven, het andere de opwekking van magne
tische stroomingen van tegenovergestelde richting in
eene magnectnauld en het garen waarmede deze om
wonden is.
De toestel is zeer eenvoudig en daardoor des te ver
rassender in ziiue werking; onder den indruk van den
zwakst mogelijke n stroom reeds, zijn uitwerkselen te
bespeuren.
De stem van de persoon die spreekt doet een dun
rond yz.eren plaatje trillen; de trillingen van dit plaatje
planten zich over op eene magnetische naald, en doen
met iedere beweging de betrekkelijke ligging der deeltjes
veranderen; in het garen waarmede de naald omwikkeld
is, ontstaat eene reeks van inductie-stroomingen in
kracht overeenkomende met de achtereenvolgende tril
lingen van het yzeren plaatje.
Deze stroomin"en worden telegraphisch overgebracht
op eene omwonden naald, geheel gelijk aan de zooeven
beschrevene. Zij brengen op deze trillingen o ver, geheel
overeenkomende met die welke zij in de eerste téléphone
ontvangen hebben. De zelfde indruk, dien ons
gehoorvlies dus zou ontvangen van de toonen die het eerste
plaa'je ontving, klinkt nu telegraphisch overgebracht,
aan net andere einde.
Omtrent den afstand waarop de trillingen zuiver en
hoorbaar zouden kunnen worden overgebracht, is men
het niet eens. Het rapport voor de Fransche Académie
des Sciences door den heer Brequet uitgebracht, spreekt
van 1000 mijlen, in Engeland heeft men gesproken van
verbinding met Ne w-York, Gibraltar en Ferrol. terwijl
de Duitsche proeven niet \ erder geslaagd znn dan van
Berlijn tot Brandenburg, zoodat van eene directe cor
respondentie tusschen minister eu ambassadeur, van
Bisinarck en den Keizer nog geen sprake kan zyn.
Een groot voordeel van de télóphones boven den
telegraaf, is dat zij, bij vergissing of storing, misschien
onduidelijk, maar slechts in zeer enkele gevallen onjuist
zullen kunnen seinen. Zonder buitengewone zorg uit
elkaar genomen en vervoerd; behielden die waarmede
de proeven genomen zijn, geheel hunne eigenschappen.
Een groot bezwaar evenwel is dat de leidende telegraaf
draad zeer zorgvuldig omsloten en rustig gehouden
moet worden ten einde de geregelde opvolging der
trillingen niet te storen, zoodat ae gewone telegraaf
draden er niet voor te gebruiken zijn. ?
R £ E I.
St. Nieolaas, Marsepein , Ulevellen,
Pralines, Chocolade.
Met het oog op de naderende zoetigheid-feesten is
het misschien niet van belang ontbloot na te gaan in
hoeverre de namen hier iets met de zaak te maken
hebben.
? St. Nicolaas rffoed hoiligman" uit Spanje" heeft zeker
er niet aan gedacht dat zijn naam het symbool van
zooveel kindervreugd zou worden. Hy was een ijverig
en strydbaar bisschop ,die de roede welke hy nu nog
slechts bij uitzondering gebruikt, aan de ongeloovigen
niet spaarde. De Theologen hadden hem eerst als bis
schop van Mvra in Lycie t'huis gebracht, latere stukken
op net Vatikaan gevonden, hebben doen zien dat hy
twee eeuwen later te Pinara, toch ook in Lycie, leefde.
Na zijn marteldood begonnen er reeds spoedig wonde
ren van hem bekend te worden. Hy is steeds in het
Oosten in groote eer geweest. Justinianus liet te Gon»
DE AMSTERDAMMER.
etantinopel eene kerk voor hem bouwen, Rusland heeft
hem tot beschermheilige aangenomen, en wat thans van
het meeste belang ij, reeds in de veertiende eeuw vindt
men hem genoemd als schutsheilige van de schoolgaande
knapen.
Marsepein, dateert van 1478.
Venetiëwerd belegerd tézee en te land door de
Turken onder Mabomet II. De leeftocht in de stad was
zeldzaam geworden, zoodat het bestuur besloot al den
beschikbaren voorraad by'een te laten brengen, zelf
broodjes te bakken en die te stempelen met het wapen
van de stad, het zegel ven St. Marcus. Marci panes,
Markusbroodjes heetten dus de steeds kleiner rantsoenen
die uitgedeeld werden. Toen 't beleg opgeheven was,
zonden de inwoners elkaar jaarlijks ter gedachtenis
kleine broodjes ten geschenke, die nu echter van wat
fijner zamenstelling, emdelyk het bekende amandeldeeg
werden.
Ulevellen, wie daarvan de afleiding vond, zou zeker
den verzamelaars van curiositeiten een grooten dienst
bewyzen. Van van Lennep is, meen ik, de afleiding, (niet
serieus bedoeld) alsof oorspronkelijk de deviesjes aan
Hieronymus van Alphen's gedichten ontleend waren.
Men noemde dus de kleine pakjes van Alphentjes, van
Ulphentjes, Ulexelletjes. Eene betere afleiding weet ik
niet. Het Fransche caramel, het ngelsche lozenge
kunnen geen licht verschaffen, het D mtscne Brustballchen
of Zeltchen misschien?
Pralines zijn afkomstig van een maarschalk du
PlessisPraslin, wiens hofmeester ze uitgevonden had, en die er
aan het hof van den Regent eene zekere reputatie mede
maakte. Oorspronkelijk waren het versche pistachenoten
die in kokende suiker of chocolade geworpen werden,
later verving men de pistaches door likeur, fondant,
n o pa. etc.
Flikjes en Stipriaantjes heeten naar de doctoren die
ze uitgevonden hebben; ueiligmaker, eigenlyk hrjiikmaker
werd oudtijds in de bruidsdagen gepresenteerd.
STADSNIEUWS,
v
W\j hebben bjj de Heeren Levelt & Schwiep eene
machine van Engelsche fabriekaat bezichtigd, waarmede
gascoke gelyktydig geklopt en gezeefd worden, men
kan de machine naar keuze stellen, zoodat de stukjes
naar gelang grooter af kleiner worden geklopt en van
regelmatige grootte zijn. Verder verwijzen wij naar
achterstaande advertentie.
Donderdag avond a.s. treedt in de vergadering der
Atnsterdamsche Afdeeling van de Vereeniging tot Bevor
dering van Fabrieks- en Handelsnyverbeid in Nederland
de heer J. W. Willekes Mac-Donald als spreker op.
,j Lucht ver versching en hare toepassing op Riolen,
Privaten en Vertrekken" is het onderwerp dat door
onzen stadgenoot zal behandeld worden en waarop wij
ons voorstellen later nog met een enkel woord terug
te komen.
Burgerlijke Stand,
28 November.
24
24
24
24
24
24
25
25
25
26
26
26
26
27
27
27
27
28
28
28
n
o
n
0
0
it
n
0
0
n
n
n
n
H
n
u
n
0
27 November
29
29
29
n
n
n
27 November
28
29
29
29
29
29
29
29
29
29
H
tt
il
H
a
H
H
n
H
a
QKBORKN.
H. Cohen de Boer van der Stempel, (Zoon).
M. O. Hallo Proper, (Dochter).
M. Mack Schroder. (Dochter).
N. Hijmuns Mullum, (Zoon).
A. M. van Eibergen Sonthngens?Crookewit, (Docht.)
S. Blitschur .de Bout, (Dochter).
J. M. 6. Rndolphi Grupping, (Zoon).
S. van Wezd - Poluk, (Dochter).
G. G. Kemper Kortcnhorat, (Zoon).
M. G. te Kiele Klamper, (Dochter).
C. vnn der Velden Graus, (Zoou).
A. G. A, Boele Pendavingh, (Dochter).
M. B. Wysmuller Thomsom, (Dochter).
M. Trap Jurriuanse (Dochter).
J. C. M. Stremming Tieleman, (Dochter).
C. Duits Kirsch, (Zoon).
S. A. Knottenbelt Glasbergen, (Dochter).
E. Bolle Rudelsbeim, (Zoon).
J. G. Nusteeg van Reenen, (Dochter).
J. C. Hagenzieker van Wyk, (Dochter).
A. M. Fuchs Schuurman, (Zoon).
OXUKRTROUWD.
Dr. J. S. Speijer en H. M. Cohen.
D. C. W. Sutuerland en M. G. van Bek.
T. F. Johannink en C. B. Soede.
H. Molcnpage en C. J. £. Doublet.
ttETKOUWI».
P. F. M. J. Baesjou en D. A. M. de Mol.
J. F. Schluter en A. P. Hiep.
F. Labouchere en S. J. van Eeghen,
B. P. van Welij en H. B. Beukers.
F. C. Velckens en N, Fraissinet
J. Roosing en Ph. A. van Dobbenburgh.
J. Dnitz en S. Prang.
A. W. Roemer en C. M. Kersjes.
C. B. Braudes en T,% Suyderhoad.
J. L. Muller en W. J. van Voorst.
G. J. Maastall en M, H. Uilham.
21 November
21
22
22
23 »
Gerard Willem IJsebrand.
Christine Odélie Vaissiére, 01 jaar.
Alida Maria Willems, 78 jaar.
Jadith Teixeira de Mattos, 67 jaar.
Heudricus Jan van der Weerde, 8 maanden.
28
24
24
24
25
25
25
26
27
25
u
n
n
9
U
n
n
Margaretha Elisabcth Heintz, 58 jaar.
Jacobus Dirk van Beest, 42 jaar.
Pieter Jacobus van Asseobergb, 8 jaar.
H. van Moaren, 78 junr.
Henrietta van Wrjugaarde, 73 jaar.
Jan Heudrik Overmeger, 31 jaar.
Petrus Hendrikus Bredie. 66 jaar.
Petrus Hradrikus Bredrie 66 jaar
Jacobus Christiaan Coens 63 jaar.
Abraham Samuel Drukker, 72 jaar.
VERKOOPING VAN VASTE GOEDEREN,
op Maandag 3 December, in de Brakke Grond.
1. Ben Koopmanshuis en Erve, op den O.Z, Achterbnrgwal, 118.
2. Een Huis en Erve, in de Rozenstraat, 9?.
8. Een Huis en Erve, in de Boomntraat. 10, 12.
4. Drie Hnizen en Erven, in den Schuitenvoevdeitgang, 16,18, 20.
5. Twee Huizen en Erven, aan het Gebed zonder End, 8, 10.
6. Een Hui* en Erve, in de Bloemslraat, 73.
7. Een Huis en Erve, in de Binnen Visscherstraat, 1.
8.' Een Huis en Erve. in de Slijkstraat, 18.
9. Een Huis eu Erve, in de Verwersgang, 188.
10. Een Huis en Erve, op den hoek van den Stroomarkt, 4.
11. Een Huis en Erve, op de Rozengracht 112.
12. Een Huis en Erve, in de Rozenstraat, 5.
18. Een Huis en Erve, op de L5jnbaan«grecht, 188.
14. Een Huis en Erve, in de Tuinstraat, 86.
15. Twee Huizen eu Erven, in de Lindenstraat, 68, 70.
16. Een Huis en Erve, op de Lindengracbt, 17.
17. Een Huis en Erve, in de Wijdesteeg. 1.
18. Drie Huizen en Erven, gemeente Nieuwer-Amstel, Wijk D.
No. 84 a 93.
19. Twee Winkbihuizen en Erven, in de Laurierstnat, 190, 192.
20. Een Wiukelhuis en Erve, in de Buiten Dommerstraat, 15.
21. Een Huis en Erve, in de Romolensteeg, 2.
22. Een Huia en Erve, op het Hoedenmakerspad, 185.
Postkantoor Amsterdam.
OMBEBTELBARE BRIE VEV.
Teraonden uit AMSTERDAM in de eerste helft der maand November.
n
K
H
H
H
tt
f
tl
H
H
H
Th. Lart,
H. Kesler,
J. van Spiegel,
H. Hodding.
F. Hulsman,
J. Hoogenbooin,
P. de Jong,
W. van Dyk,
J. Kuipers,
G. Both,
J. Engelsman,
H. de Haas,
A. Verhoef»;
G. J. Verburgt,
G. J. v. Vlaanderen,
J. Weerman,
J. A. Sluis,
J. Hansing,
J. te Poel,
Mevr. A. Lintenaar,
Mej. H. Witting,
H. Werker,
W. de Vries.
31. C. Kochoorn',
J. Bauker,
N.Deunebroek.(2s.)
L. M. Claasscn,
M.de Deuschevrouw,
N..Heitman, n
E. C. l'Herinite, ,
L. Oudemans,
J. C. v. d. Veen,
A. de Keizer,
K. Meloek,
J. E. Bustng,
J. Drenthe,
A. Walter,
Mej. J. M. I. Wijuekus Baaru.
L. de Bruine,
C. Wijfjes.
A. W. Driesscn,
B. J. Kistemaker,
D. Zeilcmaker,
L. vnn der Merk,
O. Schaap,
J. de Bruijn,
D. J. C. Duijser.
H
H
a
H
n
H
n
n
H
Amsterdam. A. W. F. Kroon. Eindhoven.
K. Groot, Enkhuizen.
J. Bergman, Gouda.
A. van Reynem, »
Mej. C. Suitering, 's Gravennage.
J. Verhoef,
H. Steenbergen1, w
Mrj. C. Eahnijs,
H. J. Bclting,
J. Hamel, Groningen.
J. W. Toepoel, Haarlem.
D. Schook, Haarlemmcrm.
J. Meenke, Harderwijk.
S. G. Clerek, HvllevoeUluis.
W. van der Merk, ,
H. Craft, Holten
A. Minnema, Leeawarèei.
P. van Zutpben, Leiden-.
J. D. «van der Borght, Lith.
A. van Gelder, Magclang.
P. Molenaar, Muiden.
P. J. Vlam, Niéuwe-Diep
H. Snits, Nicuwer-Amstel.
G. S. Smit, Oost-Terschelling.
n
H
n
n
it
it
Rotterdam.
0
Sncck.
C. Wiuter,
W. Spietier,
L. J. van Dijk,
J. Rijwnbrij
J. G. Ankersmit,
J. H. Bakker,
C. Christiaans,
de Steeg.
Utrecht.
Venhuizen.
J. J. Muikhnizen, Vinkeveen.
C. van Coezant, Vollendam.
Lonisc Clement, Vughte.
Mej. A. Violen, Weesp.
P. H. Jager, Weltevreden.
Bennebroek. Wed. J. Verhoer, Zwartewaal.
Bergen o/Z. D. Huizer, Wülemsoord.
Borculo. R. Ruum, WUdervank.
Brouwersh. A. van Smethuizen, Woubragge.
W. v. Ringelcnstein, Zalt-Bominel.
Delft. G Fccnsma, Zwolle,
J. Greeve, ,
Dordrecht G. Bosch, *
Amersfoort K. Evers,
L. Bromjus,
Almen. ' R. Horiug,
Arnhem.
Assen.
Atjeh.
Wed. J. Haker, Egmonderm. J. de Gruiter,
Musea. Tentoonstellingen.
's RIJKS MUSEUM VAN SCHILDERIJEN.
Trippen Hui*, Kloveniertburgwal, 29.
Dagelijks koitelooi te bezichtigen. Van l Mei tot 81 Angnttu .
van 10?5 nar; van l September tot 80 April van 10?4 uur.
Op Zon- *n Feestdagen echter eent van af 121/2 nor.
MUSEUM VAN DER HOOP.
Voormalig Oud* Ha**tnk*iê.
Dagelijk» te bezichtigen. Van l April tot 80 September van
10?5 nor, Zondags van 12?5 nor. Van l November tot 28
Februari lederen werkdag, (behalve den laaUen Woensdag der
maand) van 10?8 nar, Zondags van 12?8 nar. In Maart e*
Oetober ran 10?A uur, Zondags van 12?4 aar.