De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1878 31 maart pagina 3

31 maart 1878 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

Ynn alle ziekten, ilie dagelijks de sterllijat vernieerdeivii, is de longtering roker de meest algemeene, de moest wanhopende voor de huisgezinnen. De ondervinding beeft eerst te lirussiA en later büiü» overal uele.'rd dut de teer. die een h:\rt.-iachtig product i< v:m de dcnnuu, een zeer merkwaardigen ,en gelukkigen invloed heeft op de zieken, die aau tering ol' bronchitis lüdru. D» beste wyze 0111 de teer te gebruiken is in dei) vorm van kapsules. De Ti'frkafifulfts fan Gu/iot zfln «en der meest populaire geneesmiddelen voor bovengenoemde ziekten. Gewoonlijk ueewt men twee kapsuïes telkens voor men jt»;it eten. He weldadige invloed doet zii-h spoedig bi'merken. Om zeker te ?s.\\u dat men de echte knpsules heeft, moet men op de driekleurige hüudteekenini? van den heer Guyot, op het etiijuotte letten. In de meeste goede apothe ken zijn de kapsnh-s te verkrijgen. (1110) Door vertrek naar buiten wordt TE KOOP aan geboden wn bloeiende Kruidenierszaak, met Huis en Pakhuis. Hrieveii fram-o lett. P., bij de oekhandelaars SCHE1.TEMA A H01.KEMA, IVursstoeg 12 te Amsterdam. (1111). PRACHTIGE TE Mirttti HUIS en TUIN. T. (.'. llooftstraat hoek 1ste dwarsstraat, V ?''T- huiiriirijo / !'i». Te uien Woensdag en Vrydau' vu n L'-1 m.\ BOVENWONING. vrij en riant uit.zii'hf. P. C'. Ilni't'tsfraat bo.'k l.-tiMhvai's.tniat, N'. Js. huur/ut»». T.-xi<-ii Woensdagen Vrij.lag:. van'J-4 ure. BOVENWONING. Dhu-in^rui-ht N". Ni. t--, S4; huur :ide iiovcnwoniiiü/' 2?O fff .i»:"1. Te zien Diu>dag vu Donderdag, van 'J?l uiv. Na bezichtiging te bevragen bij den Makelaar C. C. VAN DEH'lIEÏDE. O.L. Voorburgwal \\ 171 bij de Hoogstraat. (1112) Kamers Gevraagd voor een lieer. Twee Gemeubileerde Kamers of een Kamer met Alkoof, Helst in het midden der slad. \dro< niet opslaat' v.m iirijs. on.lt'r lett. (.'.. aan den Kantoorboekhandel R. V. I.EPPER A 7.00N. Rokiu 14. ».H13l Ken HEER. zijn bezigheden buitenshuis hebbende, vraagt tesen 10 April eene Gemeubileerde Kamer met Uedieninc; I-Vanco -brieven met prijsopgaaf worden incewaclit bii ? de Uockhandelaars iSCllELlEJIA A' HUl.KEMA.'P.eurs=.traat 12. (H14) ASSOCIATIE. Ter uitbreidins cener .iou;:c handelszaak hier ter stede vraaat men ? U-ni'and. ki'iieijen hutzïj als'Com manditair of uls werkend Deelgenoot'.daarin op te treden. -' 'ok is men niet onaenesjcu inet'eene bestaande l-'irma iu overleg te treden, ten einde zich eventueel daarmede ie usMjciecreu. ISriciren.- onder lett. (J. A.. "elieve men te bezorsïen. urcau '!'.' AHiihi'ifniiniH'i', Rokiu J. \ ^113' i.i uur 'j iniddags!. (11171 tivr. okin . (.111!.'') '. Aftn de Steenhouwerij van D. WEEGEWIJS, Rapenburg 43 te Anuttrdam wordon bty Ml* ! H\KIKSTtr,\- en ^lAIOII'itUtHKi:\, ook voortdurend vervaardigd: H \inil III \ SniOO'ISTKKM! \MELS. ; Een groot weliugericht MAGAZIJN is daurvan stords ruim gi-rortverd: alsmede MARMEREN MEUBEL: BLADEN. Alles net en solide bewerkt, tegen zeer billijke (iryzi-n. j1" lll-li) ' Een 11EEI!. van seporoerdeu leeftijd, vrnagt^eene fav-oi'iilijke Betrekking. ? waar vertrouwen hool'dvereisi'ïiTüis. g'in'de in'tiirmatiè'u kunnen verschaft worden. rievcii franco, onder li-tt. K. .1. S., bij de lioekliandehiats SLT1ELTEMA .v UOLKtMA. Deursstraat 11', te Auiïterdam. Hllli)' -^lEl liekwaiue Meubelmakers en Jongmaatje» kunnen vast werk bekomen bij S. M. WAKENDOlir', St. AuthomeOKVlt AAO» door een .K>NGMEN.S(.'H.'yan iirtte familie. 21 jaar oiiil. bekend'met de-moderne talen, het boekhouden en verdere kautourwerkzaanihedeiu plaatsing op Kan toor of Maiiaziju.- Otterten, pudei; lett. A., JSureau BIFFKTJ C F VHOV'H'. Een faf-.ocnlijk SlKI.'-.I'E. 2 jaar oud. zag zich gaarne .:oo -purili^inufielijk geplaatst voor het IJutiet ju een net Cafi'-. r liinco brieven, cindpf lett. \V.. ,ian detr.Ktintoorbockhaudel'K. C. LEITEU & ZOON, Rokin'll. . (l^U (,oiiniMti;\. Er.'worde A TE -OOP aangeboden 18 Goudvinken, 2 Ma.nnt'n,fii I W.iifje, l jiar oud, voor f Iti. Adres onder letter U. 11., liureau ile Amsterdammer, Kokin i'. ' .ÜIJS). an (n-7> De grootste MAIN1KRM SdHHIItSTMYIi \\TKLS WvinJi'C iii-li: .«innterdMUi !}',?? n/rafli! ". Hntlertlnill .\iruu-fnnd 1. !V!Jm<>ufn Sit'jJfntraat 426. Al ili-ic Mignugiiru zijn stirJj ruim vour/ii-n van BflIOOHSTKK.VW.tXTEI.!» vcnrhillriiil in kkur en stijl. C7. 4$* «f. CO1H^ Fabrikanten. Bekroond AWSTKm» «.M 1MG4». VAHUMldttf. AHXHKn IHIiM. l'IIII.AOKKPHI* 1HJ«. DE P HE W IX. FltA\SCi{E IKVE\SVi:i{XEIiER!\<.1.TlAATS(ll\l>l>l.l TE PARIJS. tl'aui'üoryi Mioinlei'fltlerKt'H JitfHoet» Francs. O^^IlDDUIilLIJKK LIJFUK\TK\. Men kan zijne inkomsten op eiken leefty'd nanzienlijk vcrhoogen, indien men een kapitaal in lijfrenten jilaatst: dit M aan ongehuwden en ech'. Seiioolen n.uider kinderen liij/.onder aan te bevelen dat zij hierdoor Cp hun ouden dag hunne inkomsten vergroot zien. D<? eijfetiaai-s van Lijfrenten waanlfcivii drti.'1'lliks inefr hft voordeel met eene groote I,pvcn»verzpkering-Maatscliapjiij in verbinding te staan, daar zij hoogt-r interest van hun geld ontvangen dan by welke andere solide, plaatsing ook. en daarbij /.ekerh"id hebben van prompte en gi'iii;ikkelijkc betaling der renten, alle waarborgen welke de P H EN IX aanbiedt. De renten worden betaald in IIoll. geld per halfjaar of per drie maanden tegen quitantie, in alle hoofdplaatsen van 2ff>li'.rliiinl en bet buitenland. Het eenige formulier dat uoodüakelijk is on eene lijfrente aan te gaan is de geboorteakte van den aanvrager. > t ' ? In geval van ziekte wordt di' rente op verzoek t(. huis uitbetaald. Later inyaamle IJJ f renten tt'yrn Jaurnjkitehr premte'n op roorrteeltffe roortraartfen. BV* Videre iiiliclitiiiirt'ii wonli-ii versnekt door den HoufdüKcitt te Anisterduiii den Heer J. C. !H. J. K.\EGT, l>riiiseiijri-.itlit !).M en d?ur den Inspecteur ileii HeerEd. BlHChlIARIH. te Kotterdaiu. Wijnstruat >". 10:1. . (1128> Magazijn van Thee. V AH" VJBEM «*? Cw., Aiustenluin, DuHiruk over de Beurs, 00. Leveren CHINESCHE THEE in alle bekende soor ten vuil af de goedkoopste tot de allorlijnste, en Gros en nu Detail. Prijscouranten gratis. (113e) HAMJFACTUREN. Het MAGAZIJN der Firma BARTELS &TAN'HO.ITEI* (l 12!» l vuurheen K. IJ V K T J I>. eROOTE E.XPOW1-Ï1 IE f H H. Ecu JuNliMENsCIL -7 jaren oud. de moderne talcti macluiir. reeds a IK Portier in H.'.tel et-i>te rang Jfelila;ir^t' yewee.-t.'waarvan n-oo;de L'etuigen kunnen ovt-r.}ie!i-i;d worden. /.:i!T /.ich uuarne weder al- zoodanig. gei» Ltittst. Adtc- tr;Micu brie\en. letter C. K., bij de oekliiindelaars .S(.'11K1.TEMA ,V HoLK'EMA. lieuisstraat li'. ? ' d HM Op een EFFECTENKANTOOR wordt gevraagd een Jongste Bediende, aoed ? schrift en vlug reken'eu zijn eer.-re veici-cliti-n. Adres met franco' brieven, lett. S.. Bureau <// Aiititvf'lttuiiiier. Rukiu J. l.lli") ONT V A N GE N: de Hntite ]%*oiivea»1é*. 1!)) van Zwarte Goederen, ~Fran*ch Tliybet Zaivcr Wol 1OO Xed. Wisiin broed, tt 9O t'ents en Itootfer. ' faehcmire de* link'* I2O Xed. ISuiin breed, ! iifi.iOen/iooyer. INieim eiMlIJk \m. J. von der Möhleii. ~~m L L E M, (1131) Geïiiiiiorteerrte Havana Sigaren. 94. I^eldscliestraat hij de Ilèereii^raclit. 20 NOOHTKV % O M E R B L O E M'Z A D E K, ven>i»kt in nette doözeu. met gedrukte Aanwijzing van Delianilelini.'. worden.'teperi tuczcndihgr van. eenpostwis^ol groot /' l.:i'>. franco verzonden door ,IOH. VAN DEN BERG, ill:'2) ' Bloemist, Steenpad 2. VAX G U IL & T. . (de ECHTE, met de driekleurige Handte.ekening) (1134) zijn ti feu Gulden per FlaCon verkrijgliaar by(itST\V. KRAISS, Damrak 63, Amsterdam. BRILLEN. ONTVANGEN eene groote partij FHAX8CHE BHIIjljEX» die door zorgviJdig'geslepen Glazen en. fijne Montiu'eu uitmunten. De prijzen zijn bijzonder , voordeelig, als: ge«ron<; soorten 40 Cents, fijnere (iO Cents, met dubbele 'pehroevcu 65 Cents, gegalvaniseerde' f l, 1.2"> .en 1.5f), met rijveercu convex of «oncave f 2..V), Pincenez f '1.25, 1.50 ii 2, met groefglazen . f J.óiJ, ract losse veeren proefgluzen f4.00, aon.d«r montuur niet kristallen fjla'/.en f 4 en 4.50. Daar het ons 'streven >". dnt het bij on» gekochte de ' ALGEMEENE GOEDKEURING WÉGDRAGE. kun nen bij XIET-VOLDOF.Xlxa <\v «uil.!.»:* «EHCIt.» worden. . :. DE (JROKNE I.AMP. Singel hoi-k KoningK|iIrin. X 478. xn. pnzf coNsEiïVATiE-, zoN-'on'AVOND](!(! I1I.EN wordenfevens büzondcr aanbevolen. (1125) Aan hetzelfde adres wordt een BEDIENDE gevraagd. -(im op «Ie Eerste tage hij l, HIKS< III i:i It & Co, RoKiii, ?« 86. '. Wij berichten de ontvangst van de Nituwstc Voorjaars- en Koilieriliaillcls in Xijdf. Cavliemire. de I*liule. Wlasonnal. IVfnlólasMtS I^amgareu, , Cïliliclllllas en 'verder m aïl« 'ieÉlWC Sloffen van hot SAISOEX, tegen prezen waar niemand kan tei;eii concur<>i;reii, boncveus 5Bw«r«? Kwnr<« ljjoiisfIiéZI|«le. TROMP & C°. BpeclalMel* In OWERVALSCIITE Wy beveleu on* mui by ieder, die i>riji stelt op goeden, zuiveren Wijn. Proeven worden geleverd zouder verplichting tot bestellen. ' (Uifl) Onze Pr\js-Cournut is voor een ieder verkrijgbaar. AMSTERDAM, Kcizorsfraöhl bij «Ie U-liegnu'ht. OLSH;KI»II. v«u « A ''es '» "? APARTEMENTEN VOOR QEZELSCHAPPEN. itESTAt Hi.VT DE \t IT. Delieieuse OESTERS, KIPPEN, HIEKSTUK. GE BAKKEN en UKCHYI.KKRDK PALING, FUNK WIJNEN, ENGELSC1IE lKliKN enz. (U35) ELUM4N, IHRMS « f, spuistraat 2MS Kantoor: Ho kin 2 Boek-enSteendrukkerij, 1000 NOTA'S met firma bedrukt; van af f ». KXKI RKKEXINOKX ' ». 1000 KVYtTANTIËN ,,?,, ».U>Xl MKMOUANUUMS ' , ».HU u root f re liovvrel heulen aanmerkelijk lager In prij«. (1138) 'Abonnement per 12 maanden ft.) l' UT I . ~ lujiurii wil Derde Jaargang. ingewacht. lït'/lttcti'ur en Uitgever. Deze Lijst verschijnt op den laten van elke maand en Ijevat eon «pifti/u-imn TK KOOP AANGKHODEX en GEVRAAGDE Mjchineriën.Landbouwwerktuigen Materialen en diverse ander* Voorwerpen. Opgaven en Advertentii'-n worden vóór don 2f>sten (1137) General Sleuni Navigalion Coiupany, Jf O T T JE H n .1 M-JL O JY n E JV. vooit <;OI:I>ERI;\ M vi:i:, De Stoomschejien dezer Maatschappij vertrekken geregeld eiken DIMSHAO en «ATKHDAO In jllrcelc verbinding met de LI»M)0.\ AX» XOKTU-WESTERX KAIIAVAV, di> IHAXXEL ISLVXDS, SPAAXSCHE en rOKTl'üEESCHE HAVENS on «IBKALTAU. GOEDEREN worden tegen matige viiichtverlioogiiig franco Domicilie geleverd. leder Colli moot daartoe voorzien zijn van een plakétiket, gratis bij de Oiidergeteckenden verkrijgbaar. (113V) GEIiROEDEÜS SMITII, Agenten. ' DAOËLIJKSCIIE DIENST voor Personen en Goederen fusschcn VL,IsjSl>OE.\' cn Vertrek uit AMSTEKDAM (Oo-tersp.) -2 u. rüin . IDEM (Kü«i*p.) 3 u. m'. ... IDEM (Holl. Sp.)Hu. f. m Aankomst te VLLSSINGEN, (des avonds>s u.MUin. n , LONDEN (voorui.) f u. m. lïriz'ujrrs coorzien run 2(/t' W. biUttfcii kuniicit bdirlini/ run: ruor'enln-le reis /' J.6'0. Informatiëii'verstrekken: de lleeren Agenten D. Goederen op doorvraeht-eónnos^eineiiton aan , te nemen; Stnnt^-SponrwrgiM). linrenii Z-HEl^lXJ), te Utrecht de 1^2 Canonstruet. te I.iiniltu. en Vi.issiX'.,t:x. Juli 1S77. Vertrek uit LONDEN: i Vittnria Station . . . 8 u. 45 ni. ?a avonds Ludgnto Hill .... 8 u. 43 m, \ llülboru Viaduct. , . 8 u. 40 m. XouilttKvn iiitt^ezoud^rd, uu n boord nlti het Salon gebruik maken tegen &. P. KIEVITS, te Amsterdam, gemachtigd alsinüdo de Maatsoliiiimij tot Exploitatie van lleeren 1JKST, KIJLEY & O.i Hoofdagenten, (1MO) i»K DIRECTIE. Great Easterii Geregelde dagelijksclie dienst tusseheii ROTTJERldAM rn l> O ^ M S:\ VIA 11 A K U IC II, Voor I*iissau,iors, Goederen n Vee, tnct snel varende Jf rf ft er 'v n n Vun ROTTKRIB.m M. T ts n t ' '^ iiaiiiidtlMvH'lc » uur :>O iiihi Ulir 1O llllll.. /><?/? sponr n'« Jfawiüt. ' ZONDAGEN UIïGÈZONDERD. Behalve de doorbiljetten naar alle Stations van bovengemelde Maatschappij, ny'n ook directe Ililjetten naar vwehillendi; plaatsen van ENGELAND, SCHOTLAND, 1EHLAND per Londen & North Western of per Midland Railway vcrkrygbaar gesteld. (1141) ' HUDIG & riETERS, Agenten. (1142). Otn de '& tlayen vertrekt e n SloaumicMp. Adres liU VAX ES & VA.\ (HIHBRK\, Oelderscllekude, 9i, Amsterdam. '"'. I'. A. VAX ES & C», -Kottcnlum, E. (i. LQEIIRS. Hamburg. THE NI\(-i;il C MEW-YOBK. Grootste Naai-Machinènfabriek der wereld. De echte Origineelc SIJÜT?HBB UTAAI-MACIiliriBS zijn door liet onpartijdige oordeel van mér dan tWCC, Uliïliocnen Moopcrs-en het toekennen vjyi mér dan 14O ItOOgfSfC nlngren erkend als de voortreffelijkste Naaimachines zoowel voor familie- als Iedere OrigfinCOlC Slng'Cr Machine draagt het nevenstaande ikbrieksmerk; ZOHÜer dit merk is géne Jflacliinc echt. , " Prijs al niaar uitvoering. Wekelijksclie afbetalingen van af ? 1.?zonder prijsverhooging. Tevens hevelen wij ons .steeds ruim gesorteerde MAGAZIJN van MacllinedCClcn, SEUdC, «aren n .MapIlllieoliC beleefdelijk aan. , ,? ; liet Generaal-Jtep&t voor net Koningrijk der Nederlanden^ . (1138) ^ *1 INSTRUMENTMAKERS. ?? 7lW3)' Wurutoi'sstriiut, 153, by de Pupenbrugstceg, Vervaardigen alle soorten: en Ortliopncilisclie Instrumenten, zooals: Kceiibcugels. Hncliincs Ic^eii Riijmegraatsvcrhronimiiijjen, Kunslarnicii, Kunslbccnen, enz. l. -2.'i. A«STERD\!II. 2,'i HalvcrsW, 25. H. & J. SI Y VER. i .FABRIEK VAN (1144) Slöiiikclels cn Wcrklmgen, tte Ml<Hlaml*fhe Tuin, Bicket'straat 20'cn 22, te Amsterdam. Mooili'lnikkirij F.lltnnnii, Harras & C'u. A ma ter Jam, > BIJVOEGSEL behoorende bij DE AMSTERDAMMER van 31 Maart 1878. LETTERKUNDE, JHYTHE VAI¥DEN STORM. (naar LINAU). Stoin en roerloos, in zich zelf besloten, Ligt de zee, in rust terug gevloten, En haar groet bereikt het atraud niet meer; Hare golven doen zich niet meer hooren; Hare levensgeesten zyn .verloren. . ' Ah oen doode ligt zy stil ter neer. Aan den oever darft geen blaadje fluist'ren, Oansch venlager staan de boomen, luist'ren Of Reen koeltje.'geene golf herleeft? Óók de zon.ia bang terug geweken, Voor den sluier is haar licht bezweken, Die als nacht nu over alles zweeft. Zware wolken, plotseling verschenen, Snellen angstig door het luchtruim henen, Somber in een rusteloozen drom. Ijlings komen zorgvol r.i) zich scharen Om de lieve slaapster; zy' ontwaren Hare moeder, uitgestrekt en «torn! Kn zy dalen neer om haar te vragen: Leeft gy nog?" met luide donderslagen, En in tranen uiten zy' haar wee! Angstig laten zy haar bliksemstralen Over 't stille krankenleger dwalen, Is zij dood, de overoude zee?" Neen, zy leeft, zij leeft! Der docht'ren klagen Heeft haar weer gewekt; met welbehagen Springt zy woest van 't leger op: Moeder, kind'ren, bruischend, vreugdedronken, Juichend aau elkanders borst gezonken, Stuiven in een duiz'lenden galop. ALLEENSPRAAK. il bet Ie bedrijf nu bet dnmt ZR1NÏ". (naar KÖBNER). Ik zou mij sparen? zou het vonk je kracht, Dat van myn heldenmoed nog in my sluimert, In ledigheid en langzaam zien vergaan? De wereld sidderde by myn verschijnen, En oidd'ren zal zy by mijn ondergaan! Dat is het gr'ootsch en godd'lijk lot der helden! Geboren wordt de worm, weldra vertreden, En van zyn leven blyft geen enkel spoor: Het volk verjongt iu kruipende geslachten 't Ellendig aanzyn, de geringe sluipt Onaangemeld het leven in en uit; Doch als een held, een heerscher komen zal, Dan spelt een God het in zijn stergellonker, En kondigt hem 't verbaasde menschdom aan, 't Is voorbereid op zijne werkzaamheid. Alt dan' de dood den overwinnaar breidelt, Verwekt Natuur die duizend stomme teek'nen, Die 't zijnen tijd reeds vooruit doen vermoeden, Dat zich de Phoenix iu de vlammen stort. Ik heb geleefd, ik voel 't, voor alle tijden, Ja, tot de sterren reikt de roem my'ns uasms, De wereld hadd' ik zekerlijk bedwongen, Ware ik de eeu'ge held mijns tijde geweest; Maar groote mannen zijn myn tegenstanders. 'k Zal my -Fortuna's lieveling niet heeten; Ik heb met kracht het noodlot afgedwongen, Wat het den smeekeling ontzeggen wilde. Wat heeft de Alexandcrs groot gemaakt, Déwereld den Romeinen onderworpen"^ Geen held als keizer Karel was hun vijand, Geen La Vale t te ontrukte hun de zege. Gy, Karel, Karel, hadt ruet moéten leven, En uw. Europa knielde aan mijnen troon!. Ik daag u nu voor 't laatst ten grooten kampstryd, Huis Oostenrijk! verzamel nu uw vanen, Held Solimon wil overwinnend sterven! Op de bestormde muren van uw Weenen, en ouden smaad uitdelgcnd in uw bloed, Verkondig ik deez' eeuw nog mijne wet. Op, Duitschland, op! vergader uwe helden! GU' valt voor uwe vrijheid, uwen God! Déwereld wete dat de leeuw gaat sterven, En 't brandend \Yeenen moet mijn mutsert zyn! Nieuwe Uitgaven: , Dr. Roderich licncdix, de Bandieten. Blyspel' in tier bedryven. Naar het Hoogduitsch door II. Edwards Capadose. ' ? ., Dr. S. Sr. Coronel, Herinneringen aan de histo rische 'fentdonstMiny van Friesland. Leeuwarden, Hugo Suringar. ? J. Hubertus Janssen, de Jioode Duivel of het Avontuur van Ferdinand WUdeang. Oorspronkelijk blyspel in zes tafereelen. ? . Leonard, De eer van een Koopman. Drama in drie bedrijven. . , F. A. Roaenveldt, Josef (k Tteeede^ o/ dt onbe kende in de herberg. Blijspel met zang, het Fransch vrij gevolgd en voor het Ned. tooneel bewerkt. Stdnlëy in Amerika", Uit het Enpelach door Dr. G. J. Dofey. H. Pierson, Gewettigde ontucht, Arnhem, J. W. A C. F. Swaan.. Statistische eii liidiistrleële mededëellngceii. De afdeeling voor statistiek by het Oostenrijksche Ministerie voor handel en nyverheid heeft de statis tiek van de telegrafen in. Oostenrijk over 187G en daarby 'een overzicht .van de telegrafen in Europa in ,dat zetfde jaar bekend gemaakt.,De betaalde corres pondentie bedroeg in Oostenrijk 4,656,074 telegram men, de -telegraaflijnen per 100 v;er':ante mijlen oppervlakte 7,3 mijlen lyn, met 20,1 mijlen draad. depêches M.lynM.draad. In Hongarije '. . In hét Duitsche rijk Groot-Brittanje en Ierland Denemarken. Noorwegen . Zweden . . Rusland . . Zwitserland. Nederland . België. . . Frankrijk . Spanje . . 'Portugal. ', Italië. . . Griekenland. 2,190,304 12,844,953 21,437,303 940,655 749,086 1,105,019 3,918,653 2,918,858 2,443,ij87 9,900,718 10,052,161 1,298,614 449,953 5,617,925 268,485 4,4 9,6 12,9 7,9 2,2 1,8 15,1 31,9 . 57,8 22,4 ? 4,1 4,3 geen opgave Turkije . . . . . . . 722,236 Rumenie . 710,370 Servio. ........ 151,382 15,5 10,5 17,2 10,3 2,4 3,7 7,6 5,4 ,6,8 3,3 8,3 38,1 88,5 74,9. 27,4 5,8 8,2 26,4 6,S 13,2 4,9 Den eersten December 187!) bedroeg de bevolking van Berlijn, het garnizoen er onder begrepen, !Mj(i.S5 zielen, den eersten December 1877 was y geklom men tot 1,108,81«, dus in twee jur*n 51,!HiO zielen of 5,4 pCt. meer. De gewone vermeerdering in de groute steden is uu 'l pCt. Herlijn is echter sedert 1860, dus in 17 jaar, van 500.000 tot meer dan een millioen opgeklommen. V Wat in Frankrijk eene courant kan opbrengen bl\jkt uit den dezer dagen voorgevallen verkoop van den Pctii Lyonnais, die voor 1,500,000 franc* in han den van eene vereeniging van Parijsche kapitalisten is overgegaan. De dageiykeche verkoop bedraagt 110 tot 120,000 exemplaren, de. dagelijksche winst 1COO francs. Door de beleefde uitnoodiging van de Directie der Koninklijke Fabriek van Waskaarsen werden wij in staat, gesteld de etalage, bestemd voor de Parysche tentoonstelling te bewonderen. Bewonderen is het rechte woord, want echooner, artistieker, rijker en smaakvoller etalage zal men bezwaarlijk kunnen aan treffen ; men weet niet wat men meer moet bewonde ren, de prachtige uitvoering of het artistieke ontwerp. In een tot dat doel op het terrein der fabriek op gerichte loods verheft zich een soort van tempel, ge dragen door drie kolossale zuilen met prachtig versierde. kapiteelen.Tusschen die kolommen bevinden zich drie nissen, gedekt door eene rijk versierde kroonlijst met artistiek geciseleerde frontons. De nissen, bekleed niet blauw fluweel en versierd niet de in brons, goud en zilver uitgevoerde afbeeldsels der verschillende aan de fabriek toegewezen medaille», steken prachtig af tegen de op albast gelijkende, uit zuivere stearine gegoten pilaren en lijsten. Dit effect wordt nog ver hoogd door de levensgroote statuen van Handel, Nijver heid en Wetenschap, evenzoo in stearüie gegoten in vormen door meesterhand geboetseerd, zy verheffen zich vóór de drie zuilen op een piédestal van geïmi teerd marmer. In de nissen zien wij op vyf zwaar vergulde lustres of candelabrcs op smaakvolle wyze de .verschillende soorten kaarsen, die in de fabriek worden gemaakt, geëtaleerd, terwyl naast die vergulde caudelabres de albastwitte beelden van Ceres en de prachtige, vazen heerlijk afsteken. Wanneer men weet, dat vóór weinige jaren nog een paar piramides van stearine van p. m. een halven muter hoogte de grootste stukken waren, die riien gieten kou en naar de Weener expositie zond als etalage, d«n staat men verwonderd over den vooruit gang der kunst in dit vak, als men de reusachtige 'afmetingen van dezen tempel beschouwt, en men kan begrijpen, dat het geheet zóó als het daar staat, zon der het koninklijk wapen, dat er nog op moet worden bevestig i op de bestemmingsplaats. 11,000 kilo weegt. Wij gelooven gerust te kunnen beweren, dat deze etalage een dfcr rykste en schoonste van de Parijsche expositie zal zyn. Wanneer alle industrieclen, die in zenden, naar evenredigheid hunne fabrieken téPiirys deden vertegenwoordigen, zpu de afdoeling Nederland weldra te klein zgn. De geschiedenis van het electrisch licht, dat men hier en daar, onder anderen in de magazijnen van het Louvre en la Belle Jiirdinière te Pu r ij s en in het theater te Boston begint toe te passen, is ouder dan men denkt. Reeds in hot begin onzer eeuw, in 1S18 deed Humphry Davy de ontdekking dat tus^chen t wee gloeien de koolspitsen eene electrische ronk met een lichtgevenden boog kon overspringen. Deze boog had den glans van het zonlicht en een hoogen warnitegraad en kon door ^verwijdering der koolspitsen tot 10 duim lang worden. , Hierna doofde hij uit en men moest do spitsen weer bijeen brengen om hem opnieuw te doen ontbranden; De proef was echter zeer duur. voor de vonk waren 2000 elementen noodig. Er was dan ook geen kwestie van toepassing op dagelijktch gebruik. Langzamerhand is de prijs der electriscire batterij gedaald. De mannen der wetenschap, tïrove, Daniel, Bunseu, hebben minder kostbare element»!! bedacht; toch was er nog altoos veel 7,ink en ure.n toe uoodig die duur waren, verderfelijke bijtende dampen ver spreidden, en zelfs voor inftdeiuirijj gevaarlijk waren. Voor huiselijk gebruik dus. kon het nog niets geven. Toen heeft Faraday de inducttestroomen ontdekt, door magneten op ijzer en koper voortgebracht en overgeplant. Van verbetering tot verbetering heeft men aldus de electriciteif in beweging omgezet en het is deze toepassing die later tot den tclephon ge leid heeft. . Toch was het electrische licht nog'niet gevonden. Ken Belg, de heer Nollet, liet een 'wiel met 9l> ijzeren spillen langs % magneten draaien, en verzamelde nldua eene groote hoeveelheid electrische beweegkracht, en te gelijkertijd een voortdurenden cirkel van electrisch licht. Va-n 'deze uitvinding maakte de heer Regnaud gebruik voor de . vuurtorens, die dus door middel van stoomvermogen een wel nog duur, maar'ook zeer schitterend licht verkregen. De machines van den hoer Nolk-t en den heer van Malderen worden nog verkocht en geven ;n Sommige gevallen voordeel. Een Luxem burger, de heer Gramme, en een Franschnian, de heer 'Lontin brachten groote. verbeteringen aan, de stroom 'werd verdubbeld in kracht, de magneten vervangen door week yzer dat zich zelf magnctisecrt. . 'Dit wat betréfft en stroom, de andere zijde der kwestie betrof de kdolspitseii. De/e namen zeer snel at, zij verbrandden ziclitbnar. Men ,yond er machines Op uit met het, niecantóme van uurwerken die de r' en, telkens «la ze zich van elkaar verwijderden, r by elkaar brachten. Deze lieweging echter was wel geregeld maar niet voordurend; het licht Kikkerde regelmatig en zou «p langen duur verblindend werken. Alen 'iceft eenige jaren lang beproefd de koolspit sen, die de pit vari deze lamp uitmaken, te verbete ren. Men heeft ze gemaakt van het zeer .harde beziuksel of aansliig dat bij de bereiding van chtgns achterblijft, daarna heeft' men met hydraulische par pen kool samengeperst tot zeer groote dichtheid. Men heeft ze doortrokken met suikerstroop en ze roodgloeiend gemaakt om die stroop te doen verko len en aldus alle poriën te vullen. Dit was zeer goed maar de koolspitsen brandden altoos nog veel te snel. Men heeft ze met nickel bedekt, 't geen de verbranding lang tegenhoudt, toch verbruikte eene lamp nog ,40'centimeters per' uur, 't geen duur was en nog merklwvrc schokken in het licht veroorzaakte. De geschiedenis van' al deze proefnemingen doet zien' met hoeveel arbeid en kosten sommige uitvin dingen gekocht worden. Terwijl de werktuigkundigen hunne uurwerken maakten, vhntl een Russisch 'ofliciur, de henr Juhlochkoff eene toepassing uit die de uurwerken overtrof. Als het ei van Columhus scheen zy zeer eenvoudig toen men haar eenmaal gevonden had. Het is de zoogenaamde bougie JablochkofT, twee lange stukke» kool, loodrecht naast elkander geplaatst, zyn door een dun laagje pleisterkalk g«schïiden. Bovenaan komen de twee spitsen naast elkander uit. Do stroom gaat. i» het eciie si uk kool. springt ovor op liet andere, verlicht den top, en verlaat zoo de kaars. langza merhand wordt die top gloeiend en verkoolt de pleisi terlaag die er tusschen is, maar zeer langzaam, van boven naar Iwueden, dit pleister smelt als de was van eene bongie, de kool-'pit-en als de pit, even lang zaam, met zeer weinig rook. Hier geen verminde ring, geen flikkering, het is regelmatig »1* de bc-<te lamp. Zoo vindt men dikwijls de eenvoudigste op lossing na de meest gecompliceerde beproefd te heb ben. De bougie Jablochkofi heeft twee nodeclen, zij moet op nieuw aanges'oken u orden wanneer zij uit is, en vordert machines met beurtelingsche strooming. Zij heeft- daarentegen het voordeel dat n machine vel schillende kaarsen kan verlichten, hetgeen de exploi tatie in het groot gemakkelijk zou maken. Nu eenmaal de mogelijkheid der toepassing en de exploitatie toegegeven zijn, komt men tot twee an dere vragc-n: Is het licht bruikbaar*' en is het voordeeliff? ' Wat de bruikbaarheid betreft, heeft men aan het electrisch licht zyn violetteu glans tegengeworpen. Het is niet warm, als het zonlicht, het geeft eene paarsche tiut die op den duur onaangenaam i». Deze tint komt, niet van de koolspitsen, het licht van deze is geheel zuiver als zonlicht, en bevat alle zeven de kleuren van het prisma in gelijke hoeveel heid. Het overvloedige violet komt van den licbtboog die tusschen de spitsen ontstaat, de reeks van overspringende electrische vonken. Hiervoor even wel is ook iets gevonden, er bestaan oplossingen en ? scheikundige verbindingen b-v. sulphas chinine die aan de violette stralen va u het licht hunne kracht ontnemen, en ze zelfs omzetten in wit licht; men zou dus door middel van ballons of lenzen deze tint kunveranderen. Een ander inconvenieut van het electrisch licht is dit: het ruischf. Het gonst evenals soms .het gas, evenals de telegraafdraden langs esn spoorweg, even als een kamer vol vliegen. Het is niet oorverdoovend, maar toch hinderlijk, er ontstaat door dat wisselen die S'roóiu, hetgeen met de bougie Jablochkoff on vermijdelijk schijnt te zyn. Daarbij komt dat glazen ballons den toon natuurlijk sterk vergrooten. ? ? ? Een voordeel daarentegen H het dat het electrUch licht niet zooals de andei-e zuurstof verbruikt, en evenmin warmte verspreidt. Dat moge zonderling toeschgnen, terwijl toch in den stroom zelfde hoogst mogelijke temperatuur ontwikked wordt en platin» smelt; het wordt verkla.rd uit bet virstchil in warmte en lichtkracht tusschen de verschillend gekleurde stralen; de lichtkracht 'van de bougie is zoo sterk, dat zy alle warmte uitsluit, zoodat zij voor fabrieken of werkplaatsen in dat opzicht zeer te recoinmamleeren zou zijn. De tweede vraag was of het electrNch licht goed kooper was dan het gas, en deze ook is reeds beantwoord, hoewel verschillende toepassingen haar nog beduidend wijzigen kiinnen. Daar «Ie plectriciteit door beweging ontstaat, knn men deu prijs van het licht naar de paardenkrach' der stoommachines en de k.o-ten der steenkolen berekenen. Hijkomende O'iistandighéden zijn: het kapitaal en de slytage der machines, de administratie en werklootien. het onder houd der leiilinsen. etc. De berekeningen verschillen zeer, de eene rekent het electrisch licht op 25 % goe'lkooper. de andore op G~> % duurder dan ga*. De Compagnie Lontin echter neemt aan het te leveren en zal dus hare berekeningen wel gemaakt hebben; zij biedt aan te zorscn voor toestellen. dra ."en, lampen, hetgeen dan alles haar eigendom zou blyven, en dan licht te leveren i 50 centime* per uur voor 100 pitten, op voorwaarde evenwel dat het contract voor een bepaald aantal jaren enpitteu gesloten wordt. De eigenaar van de magazynen dn Louvre gebruikt een toestel van de compagnie Deuayrouse-Jablochkon", die hem 30 % bezuiniging geeft, en meer licht dan gas. Wat moet dus de slotsom zyn? Dat de'twee verlichtingen elkander weinig concur rentie kunnen l aandoen, en naast elkander kunnen hlyven bpstaan. Voor de zeer grooto ondernemingen, voor openbare pleinen, vóór reusachtige magazijnen 'heeft het electpisch licht oen toi-komst en dan nou alleen wanneer met.vot-1 zorg de overvloed" van stra len die zich verliezen, door'rerl ctors worden opgevan gen en toebedeeld aan de plaatsen waar "ze noodig zy'n, en verspreid door ballons vnn matglas. Voor het huis, voor de kleine werkplaats, voor het d'ageIfyksch leven en de oogenblikkelyke behoefte zal het gemakkelijke gas steeds zijne diensten bpwyzen, en heeft i og heel wat gebied te veroveren: Alonitegcnwoordig. en altoos gereed, om te braden, te verwar men en te verlichten, nog voor prijsvermindering vat baar n toch al niet duur,'zal het gas nog lang zyn rijk behouden. ALLERLEI. De Keizer van Duitsc-hlaud heeft, bevel geffeven al'e zich in openbare musea en galëryen bevindende schilderstukken , ter beschikking te stellen Van de commissie voor de Pary^che .tentoonitclli g, opdat deze daaruit eeue keuze ou kunnen doen. H«t spreekt van zelf dat allo schilderyen die veldslagen of generaals voorstellen, zijn uitgesloten; de Keizer zal in persoon eene laatste revue over de collectie houden alvorens ze wordt opgezonden. ?ZooaU men zich hnrinnert, heeft de Frahsche "re publiek ter gelegenheid van het. eeuwfeest va Amerika's onafliankelijkheid, i an de Vereenigde Staten een kolonsaal ? standbeeld aangeboden, de Vryheid voorstellende, hetwelk in de haven van New-York zal worden' opgericht en tegely'k als vuurtoren aal dienst doen. De beeldhouwer Bartholdi heeft het ge leverd; voor het voetstuk echter zouden déVer. Staten' zfelvèzorgen, en tot nog toe ia er geen som voor beschikbaar geweest. Nu heeft men besloten de gelden er voor aan het Amerikaansche volk te vragen en daartoe bij de postdirecteuren de gel«genheid tot storting van bijdtagt-n open te stellen, waar toe de postmeester-generaal te Washington zijne be williging heeft gegeven.' . ' ', * Deze weeV werden -twee Pary'sche werklieden, Richard eu Miral, de een een kruidenierabediende, de ander banketbakker, aange.houden wegens het namaken van geld. Richard gaf Miral als medepli> htiee op, Miral een derde, een zekeren Réquiquot. De Coile Péital, art 13S, geelt aan den'beschuldigde bij valüche munt vrijstelling als hy zy'ne medeplich tigen aauwy^t. Beide waren dus vry; de ongelukkige Réquiquot ecltri. c u i <nn< Inlt OflJigegcveD, i» in de gevangenis gestorven. Moraal ? In 't vorig jaar vermeldden de dagbladen deavouluren van een ei'htptiar roodboivtjes, dat haar ne.it gebouwd en haar kroost uitgebroed had in de hiel van een laars, die aan den achtergevel van een boschwnchterswoning ophing. Het vervolg en slot hleel achterwege, doch vinden hier een bescheiden plaatsje. De groote vraag was hoe de jonge vogeltjes in de cini) 40 centimeter hooge schacht rinhoog zouden klanteren, 't IJleek dat zij met '>ohulp der- plooien in de laars en geassisteerd door de oudelui, die, op den rand der laars zittende, zich beijverden om do jongelui op te hijschen, er allen iu slnasden den rand te bereiken. Weldra zaten dan ook de zei feitjes op den rand der lao rs en staarden met verkennenden blik in 't woud als voorzagen zy in 't -snappen der. rondvliegende insekten nog veel hoofdbrekens. Er hing een tweede laars aan de muur, die weldra de aandacht trok van een paar koolmezen. Deze ge vederde acrobaten besloten niet voor bunna voor ganger? ondertedoen en bevolkten den gebeden vuet der laars met een dozijn lievelinge'jc*, di« alleu voor spoedig opgroeiden en even vaardig als de buurtjes wisten naar boven te klauteren. Die stomme diertjes! roept wellicht menige ccntimenteeie ziel uit. Maar hu, die de vogel j volgt in buu doen en laten, weet wel dat die stomme diertjes verre van stom zyn". Hetgeen den bezoeker van Weenen dadelijk opvalt, is het groot aantal kr ffi->huizpn. die er coucurreeren met de in andere stei ei van Duitschland zoo sterk vertegenwoordigde hierkneipen. De stad heeft er dan ook recht op; binnen hare muren werd;het eerste kof fiehuis der Christenheid geopend. 't Wan in 1683. Wel ia waar beweren do Parijzenaar.o, dat in 1U72 de Armeniër Pascal het eerste caféop de kermis van Saint-Gei main geopend heeft; dat in 1677 de Florentyn Procope het beroemde kof fiehuis van dien naam stichtte, dat nog bestaat, maar de Parijzenaars hebben zich zei ven en anderen iu den waan gebracht, dat mei s goed zou zyn dan wat zy uitgevonden eu in de mode gebracht hebben, en de Weene» zyn van het tegendeel over'uigd. Het was dan iu 16S3. Weenen werd voor de tweede maal door de Turken belegerd, en de 01 tst.elteuis in de stad was' frroot. Niettegen.-tasnde de heldhaftige verdediging van graaf Etn<t Rudiüer Stnrenberg. zagen de Weeuer^ niet -dirik het oogenblik naderen dut zij zouden moeten capituleeren. als de hulp, die zy tan buiten wachtten, niet kwam. Men hud wel boden gezonden, om het keizerlijk leger, dat onder K rel van Lotharingen naderde, tot spoed aan te xporen, maar de een voor den ander der boden was den Turken in handen gevallen, en men kon van de stadswallen zien hoe ze aan hooge galgen bengelden. De angüt dus vermeerderde van dag tot dag. van uur tot uur. Men wist dat Karel van Lotharingen nog >-ldclta op eenisje weinige mijlen aftands was: dat hij het wachtwoord van de stad afwachtte, en niemand durfde zich meer door de vijaudelijkeliniëh waiien. In dien tijd woonde te Weenen een Pool, George Kulozycki g^uaamd, een knap. ijveiig, moedig joneelinsr van dne-eu-twintig jaar, die een winkeltje deed iu de Leo|>old>tadt, en als vrijwilliger dieu^t had ge nomen, hij een der corpsen die de stad verdedigden. Kutczycfci verscheen op zekeren morgen i oor den komniandant der stad. Wat verlangt dij? vroeg graaf Starenberg, die onrustig en ongeduldig in' de zaal van den krijgsraad op en neer wandelde. Komiuandant, ik kom mij aanbieden om door de Turk-che liniüu heen te sluipen eu het leger te .aan inlichten omtrent onzen treurigen toestand. . ' De Turken zullen u opknoopen. zeide Starenberg voortstappende. Zy zulten mij niet opknoopen, kommandant! En waarom zouden zy u eer spareu dan een ander ? Ik heb geen lust om opgeknoopt te worden. Bezit ge dan een talisman ? Misschien, Dat is uw geheim, en ik vraag het u niet. Gy wilt u dus iu het vyandelyk kamp. wagen zeide Siarenberp, voor den jongeling stil^taaude. .Ik zal er door<ntippen; ik zal uwe bevelen gaan brengen aan het keizerlijke leger, en ik zal n reken schap komen geven van mijne zending; zie iaar. komm.indiint, wat ik u v'orstel. Stai-enberg dacht een oogenblik na. . Aangenomen! hernam bij. AU gij slaagt, welke belooniug vraagt gij dan-? ;?Geen. Ik doe het voor de eer en voor Weenen. : 't Is wel. Dezen avond Zal ik u mijne order* doen toekomen; gij kunt heengaan. God behoede u! In dien nacht 't was in 't midden van Augus tus barstte een vreeselijk onweder over Weenen en' orasti eken. los. Kulczycki, als Turk verkleed, maakte van de duisternis gebruik om met een bediende, Geor ge Mihalowsky. die ook in het Oosten geweest wan, van een anderen kant het leger ténaderen. Toen zij met het aanbreken van den dag bij het kamp kwa men, werden zy aangehouden en voor een aga ge bracht. . , ' Op de vragen .die men hem deed, antwoordde Kulczycki, dat hy een koopman uit Belgrado was, en 'aan de Turken eene overeenkomst kwam Vo rstellen, om hun levensmiddelen voor het leger te verschaffen. Dit voorstel beviel den aga, die er met zyn chefs over spreken wilde. Hij liet den vaUchen Muzelman n diens bediende eten en drinken geven, en zeide hun tot aj'scheid: ' Ik laat. u vrij, maar ik raad u, u niet te ver te verwijderen, want de voorposten van het keizerlijke leger staan aan den voet van den Leopoldsherg. Kulczycki wist van deze inlichting handig gebruik te maken; hij bereikte de voorposten, Rprak met dr Christen soldaten,' en kwam twee dagen later in Weenen terug, na volkomen zijne zending volbracht te hebben. Alles was afgesproken; eenige dagen la ter . deden Sobieski en Karel van Lotharingen een onveihoedschen aanval op het Turksche legeren joe gen het op de vlucht ' Graaf 'Starenberg liet Kulczycki roepen en wilde hem eene groote belooning geven; de Pool verlangde allee i de tallooze zakken koffie, die die -Turken by hunne vlucht hadden achtergelaten. Zeer goed, zeid» de (rraaf, maar wie zal ons wyzen-wat men. met die groene korreltjes moet doen? ' Ik, Excellentie. Zooals ge wilt.: Maar geen Christen zal dat Tnrksche goed .lusten. In allen gevalle zal ik ze u la te n geven, het zijn er heel wat. Maar opdat ge ook iets van waarde hebt voor uwe moedige daad, heeft de gemeente besloten; u een huis te schenken in de Leonoldtttddt, zoodat, al kuut ge niets met uw heidensche korrels uitrichten, ge toch niet voor ellende behoeft te «reezen. Kulczycki ging dadelijk aan bet werk, brandde zijne koffie, maalde ie en schonk ae in kleine Turksche kopjes, die luj op bladen aan de hnixen In Ween» ging rondpresenteeren. Toen de Weenen eenmaal aan den smaak gewend waren, opende hy in het huis dat men hem gegeven had, een koffiehuis; maar de vraag naar koffie nam zoo spoedig toe, dat het hui» hem te klein werd, en hu een grooter huren moest. Hy noemde het De blauwe flesch, naar «en balsem in eene blauwe flesch, waarmede zijne verloofde, da dochter van een woudheeler, in het begin van het beleg zyne wonden genezen had. Op den achtergrond van de zaal raasden boven een groot vuur de kope ren waterktitels, in het rond stonden tegen den munr banken, waarop de klanten hun kop koffie en bun Turksche pijp gebruikten. Daar kwam nog lang graaf Starenberg, men zag er soms Sobieski en prins Eugeniiis van Savoye; al wat beroemd of aanzienlek was in Weenen moest de koffie van den Pool proeven, en Kulczycki stierf als een ryk man. IXGEZOJVDEX. Dolende Wurgerlul. Tegenwoordig houdt ieder burgerman er een aantal gevestigde denkbeelden op na. Winkel-, sociëteit- en courantenpraatjes hebben zyn blik verruimd en zijn opinie bevestigd. Spreek hem over theologie, over politiek, over den handel, over 't rioolstelsel, over alles-wat jn uw brein de revue passeert en gij staat verbaasd over zyn oordeel, over de vaardigheid van zijn geheugen, een enkele maal ook over zijn zelfvertrouwen. Maar toch er zijn zelfs voor EOO'U brein, nog zoo enkele zaken, waarvan hij het fijne niet weet op te sporen. Tot die vraagstukken waar omtrent het groote publiek hier nog in de diepste duisternis rondwandelt, behoort m. i. in de eerste plaats onze defensie. Niet alleen dat men ons burgerlui in het onzekere laat hoe wy' ons land verdedigen, moeten iets waar voor ieder rechtgeaard Nederlander zyn leven veil heeft neen, men tracht ons bovendien nog te mis leiden, men wil ons dingen op den mouw spelden, die te dwaas zijn om alleen te loopen; wellicht met het doel om ons daardoor, des te gemakkelijker los témaken van die dierbare gedachte: goed en bloed voor 't lieve vaderland over te hebbeu. Doch wij hebben niet langer vrede met die sprookjes, wij roepen om licht, meer licht! En zeker zal de e -n of andere gepen.-ioneerde verdediger des vader lands, de dienstdoeuden hebben 't natuurlijk te volhandig ons wel dat licht willen schenken, waarna wij dan weder onze slaapmutsen kunnm opzoeken, ze over de ooren. trekken om indomme lend met zoeten glimlach op de lippen te prevelen: lief vaderland kan rustig zijn! Ik ben er haast mee verlwaen maar ik wil heginnen met u mede te deelen hoe ik mij de landsverdediging denk. De gezamenlijke bevolking van Nederland draagt gelijkelijk bij tot de niillioebcn die wy jaar lijks voor het onderhoud van onze deiensiemidrielen noodig hebben. De Brabander, de Fries, de Drent evenzeer al* de Hollander. Uit alle oorden des lands ?wo den ju'irlyks de'kindereu, vergeef mij, ik .meen de mannen opgen epen om deel uit te maken van d.)t roemrijk leger, dat in 't jaar 31 in tien dagen ty'cl bijna geheel Belgiëveroverde. De gezamenlijke Nedrrlandsche zonen hebben dus onze gezamenlijke haardsteden te verdedigen en vat ten, bij 't uitbreken van een oorlog, daartoe aan de grenzen post om daar te overwinnen of te sneuvelen op hét veld van eer. Vindt gy dat niet logisch ? En wat zeggen nu sommigen tegenwoordig? Men noemt dit ongerijmd, men wil ons' wijsmaken dat het gehéele land niet kan verdedigd worden, dat Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelder land, Limburg,. Noorcjbrahant en gedeeltelijk ook Zeeland en Utrecht dadelijk moeten prijsgegeven worden, dat de Utrecht sche linie by welwillende medewerking aller elementen eenige weken ojionthoud aan de vijandelijke militaire promenade kan veroorzaken, edoch dat de eigenlijke verdediging van ons lieve vaderland neerkomt op de bescherming van Amsterdam en omstreken. Daarvoor zouden wij dan 's jaarlijks tusschen de twintig en dertig millioen guldens stukslaan! daar voor zouden wij onze landskinderen geven!! neen, neen bij Mar^. zulk een onzin maakt men my niet wijs, zulke logens worden zeker door de radicalen uitgestrooid oin het volk onverschillig te maken voor de heilige zaak der landsverdediuiug. Zulk soort van kerels", waarvan geen aan 't vaderland verknocht, Weldenkend mensch den naam wil kennen, móest afgemaakt en met ongebln-chte kalk begraven wor den tot schrik van. Neêrlandscb volk! 'i Is zonde, een mensch die anders zoo mak als een lam is, zou duiveUch worden over zulke bandtastclyke onwaarheden. . M. de .Redacteur, k woon in toosten van ons land en' op deze wijs redenecren velen onzer 'a avonds in de sociëteit er heel dikwijls over. Wy .branden van vaderlandsliefde reeds voor we ons half fleschje ge knapt hebhen, en dan zeggen we tot elkaar: wat is dat toch een ellendige zaak, dat we bier aan da grenzen, als hot er toe komt, voor 't vaderland niet kunnen sterven.', Want al. is het terrein bier eenigzins anders, wanneer het moest, wy zonden gaarne ons leven voor den geboortegrond laten, z(j't ook op "de wijze van Leo'niüas ui de Thermopvlen. Mijnheer de Rédacteur, tot op- den laatiten man ? willen wy i-neven, maar liefst niet achter de Utrechtsche linie, tot verdediging van Amsterdam. Daar hebben wy iets tegen. En mij dunkt terecht. Men vecht voor rhaardet<-e.en altaren," en die van een Gelderfman of Groninger liggen immers niet. ra de Diemermeer of bij Bluuw-Kapel ? AWaaróm," vroeg laatst onze Voorzitter, ia 't eeuwig en alty'd. Amsterdam en Rotterdam; al onze belastinggelden verzwelgen die' steden aan waterwegen en sporen-én wat niét al,- en als er oorlog komt, dan trekken 'onze zonen naar Holland en kleuren daar het polderwater met hun bloed. Maar wie spreekt er ooit van Coevorden, Borculo of ,Ap|>ingadaui " ? ? Ziet U, dat noem ik gezond verstand. Daarvan zyn wij in 't oosten, en in 't noorden vooral, lang niet misdeeld. ' ' Ge zult zeggen, maar die Voorzitter van uw soci teit is een burgerman, nog wel een dolende burgerman. Ondertqsschen mijnheer de Redacteur,1 zoo zgn er duizen.den hier; niet uit gebrek aan vaderlandsliefde, maar ten gevolge der zeer bégrypely'ke ontevreden heid maakt Dr. Winkler Prina onder ons zér ge makkelijk propoganda. Zou nu een deskundige ons burgerlui niet eens netjes willen uitleggen, hoe 't toch zit met die Utrechtsche linie? W.e willen het wel begrijpen, maar wezenlijk 't is ons ta hoog. Als' zich eens iemand opdoet, dia ons duidelijk de ge heimen van de landsverdediging aan 't verstand brengt zal hy velen hier verplichten en ander di» Telen het meest nog. Uw dienaar, Jut

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl