De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 5 januari pagina 4

5 januari 1879 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOO E .NEDERLAND. j l Nieuwe uitgaven: j Emile Aiïgver en Jules Sandeau, De Sc&ocm'i^oow van itii/nlieer Pfcrcloom. <1 Körner, ltf.au en vader, maar vrouw noch sluitenden en eenigen uitvoer1?, slechts het lieve Hollands die geld. daarvoor in ruil. Zulk een ioestand zou ten sloite eindigen met; een "volslagen- en onherstelbare onmacht _ÜJ!$. BUj:-pel in 3 Vedrijven. vuor het nedeirl. vaa onze kunstnijverheid, met een steeds toetjtooöeel bewerkt door Mr. C. "T. .van der Brug-'nemende verzwakking van onzeondernem ngs%hesi'v. L.'' - : j geest, met een voortdurende vermindering van ^ Mr. "W. C. v. d. ooiv, Bydragetot H& her- j ons natiunaal kapitaal, van onze TolkswelT&ieniMg'van de Grondwet. vaart. ] M. W. Scheltcma Ez., Uit liet leven. Schet- i Van ver.-drillende zijden werd dit ingezien, sen. 3e bundel. en heeft m^n pogingen in het werk gesteld, 2 H. do Yeer, Hoc oom op zijn neus l-eek- Blij-' om het di eigrnde onheil af te w enden. jjnel in 3 bedrijven. ] *s Lands regeering stelde zich weder aan de J- SJessahj Twi'e Liederen. Muziek vfln Sa- spil s. Mut een mime f-ubsidie steunde zij de Biethmie. 'internationale tentoonstelling van producten ?v Kasper -Brandt, (J. "Winkier Prins), Ouders ' der kunst-ny vei beid, in 1£<77 in het Paleis voor t£» kinderen. Roman in vier boeken, 2 dln. Volksvlijt re Amsterdam gehouden en \ enoemde Arnhem. _ naar aanleiding daarvan een Rijks-Commissie. d Pelix Dahn, Een strijd om fèoine. Historische . belast niet het instellen van een onderzoek tSoinan uit het 'Duits*, vertaald door Gr. F. B. j "aar den toestand der hedendaagsche neder^ $!,. , ! landeche fcunst-nijverheid, en naar (Ie mid-lsliQmsd&SQmvip, Achterliet t/ordi/n, (Schouw-, len, die lot vei heffing van dien toestand zouCborgEch etsen.) Met voorrede, aanteekeuingen ( den kunnen leiden. <3n naschrift van J. lï.Rössing. -,1e afl. ' l In Mei van liet vorige jaar bracht de GomOtho J. S. Sylios, Verhaal van eeniffehe- 'missie haar lijvig rappoit aan de Regeering imelsche gunsten, bekomen door de vereering' uit en vóór eenige dagen werd het gedrukt óaa Ket beeld vau 0. L. V. Moeder vaa Zoe- j en in den handel verkrijgbaar gesteld. 4igheid in de hoofdkei k vau St. Jan Evange-j 't Valt niet te betwijfelen, dat het velen ^.ist te 's Hcrtogfïibosch. Naar het Latijn. Met i aangenaam zal zijn, zich de moeite ea het nme inleiding over de geschiedenis van het j tijdverlies, aan de lezing van het gebeele rapJJeeld en detzelfs vereering. ! port verbonden, te zien gespaard, en'in een ? kort maar getrouw uittreksel kennis te maken stant, ? I Nu zoovelen in gedachten Z, M, onzen met de bevinding en de conchisiën der Rijksnaar do hoofdstad N au VTaldock-Pyi- ? CommiÈWe, een uittreksel waarin toestanden, ont zijn gevolgd, zal het zeker onzen lezers feltel> en voorstellen m htm onderhn» rei band ^elMigstolling: inhoezemen kennis ie maken wortlen ''««houwd, en zooveel mogelijk wordt Wt Jets, dat de vraeU ia van Vfa'.dectschen rekening gehouden met^^gededten waarop hebbe i de Commissie den meesten het oog op onderstaand volks-1 &&*&& te zien' adruk wenscht W, dat in liet genoemde vorstendom, zeer j Veeerd i?. cler De Com L' wijdt de eerste bladzijden van lias-i L terugblik op de oorzaak v»a hare beisterd itnsclie knuut-nijvcrht-id-tcntoonisrhe tfuloonsteJling=pi'ograiiima. het ruime veld in &et oogpunt vau lamst en smaak beoordeeld, "afien groepen, tot basis dit-j- indeeliug nemende den om aan de eischen te voldoe», die een artistiek ontschilluiiden aard der samenstellende grondstoffen, die wikkelde smaak haar billijkerwijs zou kunnen stellen? vau aelve tot ccn velschillende uiting der vormen- - 3°. Maakt zij de hulp van het Buitenland onnoodig wik aanleiding geeft. Zoo rangschikt zij^onder de en bepeikt zij den invoer van predukten vau kunst nijverheid uit dat buitenland tot een onvermijdelijk minimum P S*. Bevordert onze k uu s W n dus tri ele produktie den i Nederland en dientengevolge onze hit'ndels, tuBststeén, teira immeriugen, meubilair, a-keft in onedel metaal uitvoer v Jer de volgende groepen: liet edel metaal, het emaiï, belangen op een wij KB zooals wij dat mogen verwachten ? l aardewerk en porcelein, het glas, de werken iu nol, 4°. Verzekert en bevordert zij in Engeland (in deze, ah andere kwesties door het Lageihub steeds juist gerepresenteerd) dio belasting niet wil Eene inpopnlaire belasting zou trouwens in Engeland niet lang gehandhaafd kunnen worden. In de tweede plaats wensch ik op de vraag te antwoorden: op welke wys ik van het vol kswelvaart in komen slagen en goed voldoen der inkom^f-en, damast, enz. enz. zulke mate als een vergelijking met buitenlandaclie toe- j belasting te Hamburg, anders dan uit officiBn wanneer liet Jen k zei- maar al te duidelijk blijkt standen ons reden zon geven, billijker wijze te onder-! eele rapporten bericht kan ontvangen ? maar zelden op uitstekende beoefening van ceii stellen? Dat antwoord luidt: uit hetgeen mij he nstambaeht kan worden gewezen, en een vergelijking 5°. K au hare artistieke waarde, met eeaige kans van j haalde!ijk te Hamburg door met do werking t biiitpnlandsehe toestanden en die van vroeger hjd bevredigende uitkomst, de vergelijking doorstaan met | der belasting bekende personen meegedeeld tst altijd ten nadeele van onze hedendaagsi-he kunst- die der hedendaagsche buitenlaudsdie k HU s t-mj verheid ? i werd uit de bekende resultaten en opbreng6°. Kan hare. artistieke waarde met .gotügevoïg wor- sten dier belasting, en eindelijk door de algevergeleken bij die vau onze oud-nationale kunst- " " " ... nijverheid in de bloei tijd perken van ons verleden P Het antwoord op elke vraag is kort, doch krijgt na elke vraag mér een steeds onrustbarender karakter. Geen enkele toch'der zes vragen kan de Commissie ioestemmend beau tv; oov den.! En na nog in korte woorden lu't waarom" van die uitspraak te hebbeu uiteengezet, besluit zij de eerste afdeeling van liaar rapport met de. woovdaa-. Be toestand der hedeudangschc ncderlandsche kunst nijverheid is bedroevend!. Wat is de oorzaak van dien toestand? En op welke wijze kan daarin en verbetering worden gebracht?" ?ordt ten overvloede dat strenge -deel der commissie verklaard door-den maatstaf i au (t< :e beoordeeling. Zij neemt daartoe de voortreffelijkste i der bcsie kunstperioden. Zij acht zich hiertoe uit deu aavd \an h-ire opdracht geiecbtk'd. Immers, waar ig vau toestanden, en van ons onderwij1» ket doel is, daaïmag. alleen het bes! e ei zelden bereikbare de maatstaf zijn. De biet' beschikbare ruimte gedoogt niet, in uitvoerige jsoïi(kïl»'ion. te vedii van dat versla», sUehts enfle \vcii gcn mogen hier aangestipt worden. Htt verval van onze nijverheid, dat ds Commissie i hst gebied, van de eerste groep constateert-, cte-surigatcn (\oldoende aan het gemis van monumentaal bouwmateriaal) als terra-cotla,'eementen, wijt ij hoofdsakelijk lo. Ontwïkkelii den overdreven speeulatiebouw en; 2o. aan de f.ibrieksmodelboeken. g van den sniaiik van het publiek: T; , vau werkfiaas en fabriekant, en bc-.hoc tot Let vormen v dez r' * 7 * die - se Ei -"che lasst euch Uu - Ier door de B ego verlangen der Ri'greriiig om oj) die uijze de guwen«dite i aanleiding te vinden tot" een krachtige tussdieukomst hmi-zijds iu 'tliLlang der atderlaudïche knust-]] ij ver heid. Als bewijs dat het hsar door de.benoeming uier Commissie werkelijk om een ernstig en -nauwgezet onderzoek --te doen was kan ten overvloede strekken, dat zij ter beschikking van die Commissie alle die middelen stelde, welke vcreisclit werden «m dat onder zoek zoo. veel omvattend mogelijk te doen zijn. Al dadelijk toch, en wil rei ds bij hefc eerste be/oekasii de tentoonstelling bleek bet der Commissie, dat, ho-jvclcncdsrlandsche jiidustrieclen aldnar hunne producten ook had den heengezonden, (oeh vele wij-e D achtergebleven. Voor sehe industrie \v,i3 'tfdus noodig ooit die ontbre kende producenten na te gaan. Daartoe mi verleende haar de lïegeerïng oumïddelijk de nooö'ige machtiging en hulp. Tv.celeilig was dus haar ondeizoek en lu-t resultaat \OOTOl Nu en dan duidde deCoinmissiein de eerste afieeliug van haar verslng die middelen reeds asu. Indenuvolm gende tweede afdceliüg komt zij hierop uitvoerig terug. ,r. Allereerst vraagt zij: wat er noodig is, om ecu kunstin bekwame model leur s industrieel produkt tot stand te breageii ? acht zij tot verbetering van dezen toestand noodig. Het Bu het antwooïd luidt; een kunstenaar en een iub-ter gphnlte der vraag zal VG'Ó> alles het art Wiek dnrtrieol vroeger in n persoon vereenigd. peil van het aanbod kranen verheffen. Wat nu is voor dis vorming ' van den kunstenaar Bij de behandeliig der 2e groqi: de wrrkea in hout noodig? Hij moet bij een ontwikkelden smaak de noodige vijst zij er op. hoezeer thans nog, evenals vrorger, onze vaardigheid-bezitten tot het in beeld brengen vau zijne ? ? - ' iepimt voorstellingen. En. ecu industrieel? Deze moet bij eeu praktiacben eatlifgorien vau mwibeh gcvondLti: lo. de weinige zin en de kennis van de eigenschappen eu bewerking ?ijzens waardige uiti"ntleringpu die EOfd gecoaeipiecid van het materiaal, mede de noolige vaardigheid bezitten, i artistiek zijn nitgevotnü, cloth wr.arvan zij het hout- 001 zijs voorstellingen in vorm ea jeekeiiing terug te liifterk aan den beitel vau buitenlmdsche irerkliedeu geven. ie Het kekenen, resp: het hoctseeren, ligt dus aan de aing van beiden; kunstenaar en industrieel ten gronddelboeken ?ijn vervar.rdied en waan au de cle'tails slag Voorts een ontwikkelden smaak en de kennis da n de fantaïf-ievan d<u holLm'lsclien werkman ovcrge- eigenschappen en bewerking van hefc materiaal. icn meestal ZPCI- veel te wenschen over laten; eu Is nn het kunst-industrieele produkt slecht, d m moe a 3o. de wort r-1 hou ten mciibeïen met uitgestoken, noodzakelijk de fout liggen iu de verwaarloozïug de: Brtsreheiefl vo'siermgtn, die alleen uit hei oogpunt ontwikkeling vaa een dier S samenslullrailc eigeneciiap n Silhouet en me'chanisehe bewerking, raa constrnc- i>en of faktoren, i en poli toer aanspraak op eenige «aardeei'ing kun- Ala eerste en voornaamste M tor beschouwt de com n m-ikett. A\ net andere ia afktai'ö.^swaard. missie- ,tkütoesUnd vaiv het bestaaude teeken onder w i; Zoo hier, als bij de 3e groep, wa.tr de u erken i» onedel en komt lot het inzicht, dut, om te beginnen met do ij aan hf-t veel- lagere school het thans daar gegeven teekeuonderwijs, ?ijk vei leden. en^el mi.t het oog op hare veelvuldig uit'.'ïorkr&le voor de m¥*.sU:r.«takk'?a vaa dat :ii blijkbaar met i^t doel den sthiju te vi u eea eenzijdige kunst-opvatting, acht zij een inleiding tot hare beschouw ingen -?? vooraf de grenzen te bepalen binneu ndke toepassing dier kunstbegniselen en a tijd weasehelijk acht en aanbevan ons e'gen Juist orem gespTokeu j verleden, mijden i zich i verplicht, motie1 veelt. DÏCommissie wijst er op, dat elk tijdperk, elk volk elk geslacht zijn eigen kunst heeft, en dat de' kunst naar, die zija tijd begrijpt, gehouden is, ook de behoefti vaa het eigenaardig ontwikkeld schoouheidsgevoel zijtu studie en d voor onz ?ivdtgcn; dat hij den suia-ik van het leiden op don weg der ontwikkeling j 2. Dir gebührts vor allen, Eie"eneicbi fier praclitigcn Satur. Koi " landgenoot* publk-k bc in de vrije richting, waarvan het maats'hap[ieltjk 'tri ven den grondtcon aangeeft eu dat het blijk zou geve : 3. "Wev veyïirvc; dev Jalu'p. Zakl zu neniicsi, vail Ilatj0llaie i.iiD.fttn. "Waar de kunnl)eiclcui:ig ie clicli nuf eum Ilimmel wachscn aab, verin rca ^ergelyb; riclttiDg inslaaf, daar wndt zy iu plaaN GMklei' Yorzcil-: zu erkennen, was mit dir iaa (fïl bron \,m gpnoi, ^oor vden wn stee' sïd am dich bei- gsscba? . aanstoots. 4. Heriïiann bat vielleicht voni "SVaffpnianze DJ knu>t-nïj\e. Jisst in deïnein Schatten ausgeiulit; irüufelud Uevloden, ztjt zi. p3i des Siegers ScWeri snd Laïize, netzte ch der ptolzen Romer* Blut. ! 5, Zahllos ist dos edleii Y/ildprets Menge, " ie. sich feist goas-zt an" c 3?rucht ; aalilstehn im hei-rllfhen Gedranse Millionon iiisder deiner Zucht. '!8. Selbst R ach th-mem ode wast tluleben, Hand: -,vi]-,s!; ieid 'ch het volk -rekenen dat rosrne-ii kan o, de eifonis (Uer kunstfnditien. Toch nuel er een g .,. waa- ln-r g.-llt het \n\-litioo nezen, i hefc rcjliiti&L'h toepa^ra, z^mc voorbereiding geeft; eu aldaar weer voor liet msercnInatsuij- of giefwerk aan deel niet hefc allereerste onderricht moet wordsa begc lubediüdenden kunsttlonzea vorm. Integendeel: nen. Is het wonder dus, dat daar, in de weinige l hoe minder i au die kunst zoonenaamcl h toegepast, ui en, die van het wetenschappelijk programma, als hoc beter. Eea goede «'rhomlmg is de eerst*1 schrede kruimels van de tafel dos rijken, voor de asschepoetsti tot (en goed.: compositie. IXia vooial Lttc men op het teekcuondei'wijs, kunnen worden afgezonderd, n ecu bevallige profileerina; en kïeurverdeclhig, tetwijl de min de toekomstige verbvuiker ehoorlijk kan ivort !g ^?in p'aats van gezocht te worden in aan- ontwikkeld, als bij den toekomstigeu voortbrenger den "eptokt ^iij- of giet werk het nataurlijk gevolg !>e- onmisbaren, degeïijken grondslag ksu worden gclegc lioort te zijti van propoitie, Ucur, en het constrneljVye 1001' eea cigeatlijk gezegde vakstudie? détail. ' ^e commissie verklaart dan ook; De juiste waardering vaa voorwerpen, wier cou- dat het openbare tee ken onder w ijs ia Nederland, voi struetieve détails délcoraticf ?ijüafgewerkt, is verleren tot groncKge voorbereiding op het gebied der kunst ge^iian en heeft plaats gemaakt voor de opvatting, dit nijverheid geheel onvoldoende is. verduisteren of omhullen het liefst met Surrogaten?Dasraa beschouwt zij de beslaande middelen tot ont de ware kunst ea het doel van alle ^ e r tier in?; is. wikkeling van kunstzin en goedeu smas p,Uvtegeo te strijden nu, en ttuvoudige doch ware genoodzaakt te verklaren: fiat zij het g knjif.tbci!iasden te loeren hulfligen, behoort de richting smaak epidemisch hoeft gevonden bij te gijn van het kn ast-industrieel e onderwijs der toe- werk^ezw, de werköww, de werkMa» ,? kornet. die kwaal. ' Ton hunne prille jeugd ; Op die wijze *Prvolgt de Commissie het ccvste ge- kunstzin bij onze landgenooten sjstsmatisch verstikt Jeelte van hare taak. Eij de vierde groep geeft lij zie hun-omgeving in huis, op school, of daarbuiten; o. a. eeii eetiigszins uitvoerige beschrijving van de min- ^;B £makeloos ongezellige school in nvcn, waar hut kind d r alsempe'i hela-aöc goiii- tn zUvcrtBvs tïkiag ie V001. betere indrukken zoo licht on Ivaakelijk, de ii( den neüfcl), d,'t vooral het karak- zijQ ontwikkeling meest gunstige jaren, van zijn 1< i en dot a Kriegs?chii. auf den Fltnhen ;-diwel>er, 'ïbrceken Ijn^üncl l.w zuin fcrn-len Strand. \ ^ "t<,^D&tellingL vau d.- diknijU z^aaim^dige en 17. Dienst dom Jii-uten, der mit &( ol/.on Lviistiël/ vormen, die de lunttnijrerheid der 16de en l?de Heken, sieggouohnf- der Meere Scepter !ea' tra^st auf deinen külinen Rücken den atdecker einer neuen Welt. 8. Eufet. einsf-, wie ilira Kinder alle, die |atur aucli uns zur Kuh ins Grab, und c!i :st bat dicli erreicht, so falle aucli für uns im Sai'g ein Brettebeii ab! ; P. ^UPSIS. 'Yaa alle jclcn wordi ju ons vaderland de d< Buseli levendig naar een degelijker gehalte in den smaak op '>efc gtlaed der dékoratieve ui si IJèfe-'miionaïe zelfbewustKijn ontwaakt; het |ox>f''-m -eigen kracht van vindirjg en toepasig keert terug. :l)e "behoefte aan kunatgcnot op het uitge-ekte veld vaa vorm pn Men r d< et hare mikten gelden, !t Werd'tijd! Te 3an.g reeda verdiingt zich ."k&oplustige menigfe voor onze groots win?ï'kasUn met nifis dan buitenlandsche voortengselen gevuld; ie aiig reeds zijn wij len . elbal aan du ste«d$ wisselende luimen van P bttiteislandsclift mode; te lang reeds voeit buitenland de vruchten laii zijn arbeiden iislzin in Kederland in, ei. geven wij als nit11 de kinderen'dex i licht in volle rezen, met liunr verlichten geest. alles harmonie. eer tocïi strenge hoefte aan een verruimd gemoed e En de kunst P Zij vraagt v Welen: de bevrediging vaa dezen cisch is gee tegenspraak met de moderne behoeften. Even als er overeenstemming mogelijk ia tussche vormen en ernstige kleuren, even goed kan er Iwrnionie bt-taan tussclien voorwerpen tan sierlijker fj.brikiipt en vrolijker tint. Doch men wachte jaeh voor overdrijving. Dan zeker zal een vergelijk mogelijk zijn tusscJj.cn beider eïsehen. De kunstenaar trachtte das zoo aiB naaïeen vol slagen oiKlei-ucrpüig aan alle de caprices van deu smaak zijucr tijdgeaooten als naar Tiet in slaap wiegen deïnB lielioeft e meubelen ea trachtte door te dri den gee&t, diu in hunuo gïondïlsg ligt ea putte dien op den jeugdigen iarn, die bestemd is eenmaal vruchten te dragen voor tijdgenoot en nageslacht! Hïft de commissie aldus tot grondslag van. eea over eenstemming der schijnbaar tee^nstrijdige eisclien eea de daartoe vereischte niiddelea slechts een kwes een tiental jaren verwachte men mmekeer van den stand van om schiet het partiknliere karvitail te kort. DM is de bulp van Dis hulp na n orde verK handelend optreden vaa den . '.nclefe r iüd doo] i-hfc noodzakelijk. een krachtig eu cïprtrt naar liet buiteula-od £ou mosen worden. Bij IK t aardewerk «ijst zij (oudir meci) ojj een mog lijke aitisticke beire'/king tusseüsü) een Dclftseh-aardewerlifjbrick in woiding ea het rannteerefl van dat fabrikaat met gepolijst kopei' en gfciseleerfl brons tot ean vrodukt dat np groote schaal duor tct Imitciiland njg ui et wordt gïMploitrord; en betreurt h-t ond^r de rubriek: porcelein gfea toegang te hebbpu kuimra verkrijgen tot de büla-uJe atelier^ ie Ifaastp^ht. Daardoor ook v as het haai' onmogelijk ovec het alcUar vervaardigde glaswei k te -.prektn. J3ij de bchandain^ der geweven feiofeu u^t een artis tiek oogpunt beschouwd, betreurt zij dca weinigen ondcriiemiug'pi'pst in den lande, en zou o^k voor de horduu,-v.erkün aK die vnn Roermoud een raimero toepsssng b. v. voor meubtlbtoOeering, weiischelijk ;;cbtea. Aan de deveuterïchc en ander goede desseius betrekkelijk z s .tapijten, die bij dikwijls rcel goedkooper zija dan de buitenland ehf, meenc zij daardoor een goede toekomst te mogen voorspellen. De weinige ontwikkeling van onze dékoratieve schil derkunst is voornamrlijk 1e Tvijien aaö. de hullandseite Vi vooiliefde voor tt i Bepleister de muren ea plafond'!. & Bijna al onze vereenigingslokalen, onze gangen eu por talen, a^e* is even koud en ^leuiloas. Nici alleia *? zouden de gesamentlijkc kwadraatmeters muuropper- "" vlakte in Nederland, die .baschilderd moesten worden, aan eeu Ao&jn. goedo nrlisten, levenslang werk geveu, maar tevens 2011 daardoor een uitstekend loidlel te ivonclen zijn, om den smaak van Let pi doorbrengt. Volg het verder in zijn. omwikkeling. IV leert het hsmd ETI oog orfeneaen en maakt beiden val nar voor een juist begrip van vorm en kleur'? Ei later zwijgt men zoo vaak ds vraag naar meerder owlvïikUeUag doocl met de ftasoi Do gutibus non est disputaudum ! 't Is het leerstuk dei' onfeilbaarheid op het gebie vau den smaak! De Commissie komt tegen die fcis op, eu acht het noodig pogingen aan te wenden, om d aïgemeene Ifunstbeschaving onder oiis op te voeren, to het peil der meest artistiek ontwikkelde aati. Ook de derde faktor: de kennis der eigensohappc van hefc materiaal in verband met de eist-hen eenei tïstieke bewerking acht zij ten onzent onvoldoend' de aanleiding tot liet verkeerdclijk toepassen en warren van vormen, die aan de meest verschil!. materialen ontleend zijn. Is dus het gehalte-van alle drie der genoemde sai stellende factoren van eeu kunst-nijverheidm'odukt b ons onbevredigend, dan behoort <le hand aan het wer te worden geslagen, om ze allen tot betere ontwikki liag te Krengen. Daartoe nu stelt 3e Commissie eenige middelc vóór, die wij u in een volgend uommer zullen medi Be Inkomstenbelasting. Menheer de Redacteur!. Vergun mij nog een enkel woord, naar aan ~, .. .?jak van Let publiek te leiding van uw nascbrift op mijne opmerkin den lust voor zuivere en karaktervolle gen in bet rmmrn'er van 29 December. _ Niet over de hoofdzaak in deze, geheimboi ejverk levert vooral aan Duiteehe Kathedralen. Daar- land, Duitscnland en elders, en diende do O door is hier een bij ons lang verloren kunstambacht u bewezen, te worden, dat hier de pubKcite umis- goed. en noodig zou zijn ??welke daar overa ilhar- nje(; T,venschelijk geacht wordt en dan ook iiie Ik wensch allén optekomen tege ontwikkeling gebracht, onderne aarvoor zij de studie e ding, ia de behartiging i veelt: met het oog op het w e ning vaa ook imdere veiwaarlc nijverheid, als de vervaardiging onze landgeuooten aanbjDoch ik hek reeds, te lai ifdreling van het Rapport, isde takkt ran hat verwijld, bij de eerste groep en laten rusten. Eij . der beoefe- dft bewering, dat in Engeland do inkomsten. belasting als zoodanig inpopnlair zou zijn. Dat is in strijd met de feiten. In 1874 toe heeft rnen gezien, dat Gladstone de afschaffin. dier belasting beloofde, toen hij meende, daai door zijns langzaam verdwijnende popnlarite en -meerderheid in het Lagerhuis te zulle Hij bedroog zich echter en ver moet das di ?keur heb ik getracht op lichtpunten te wijzen. .Voor i!e kennismaking mtt de minder bemoedigende bladzijden zal men later nog gele^enh-'üte over turnen vïndra. herwinnen. , "Het gemiddelde remltaat na: h»t artistiekgchslte loor bij de verkiezingen de meerderheid te van orzd heüendaagsche linusUndHstrie wordt ten slotte eenen Bialel Sedert werden in het Lagei de Commissie gewogea,^maar te licht bevonden, buis herhaaldelijk voorstellen tot afschaffin door , Zij rtsumeert den indruk dien de studie daarvan bij der belasting mét groote meerderheden vei een te Hamburg l pf-taandu opinie te dien i zich te. Die officieele rapporten zijn overigea? even errijk als uitstekend, on hunne juisthei'l werd og nooit betwijfeld. Geloof mvf, niet alle hoogachting enz. H. N, Wij laten natuurlijk den geachten inzender aarne zija overtuiging, die zoo onwrikbaar chijnt te zijn, dat zij al wat daartegen ingeracnt wordt, eenvoudig als nitt geschreven ag beschouwen. "Wanneer de Heer N. ons .echter verzekert at Grladstone, die de kaart van Engeland og al kent, aan die impopulariteit der belasng geloofde en wel in die mate dat hij door; elofte van haar te zullen afschaffen zijn portele meende te redden, dan is het zeker ergeeflijk dat wij ook in die overtuiging ver dorden. De Heer K. weet waarschijnlijk even als wij, at Grïadstone's vonnis door het conservatieve ;eland om meer dan ene reden geveld was, n zijn nederlaag allerminst de populariteit sr mko'nisten-bela-ting bewijst. En als de Heer K. ons verder verklaart in en onschuldigen tnssclienzi», dat de groote (leerderheid van bet volk in Engeland door iet Lagerhuis stoeds juist gerepresenteerd. wordt, , mogen we die bewering zonder enige opmerking gerust aan de waardeeriug inzer lezers overlaten. Wij danken den Heer N. voor de heusehheid, vaarmee hij ons bijschrift op aijn vorig schrijven icantwoordt. \Yij eerbiedigen natauTlijk zijn vertrouwen op de personen, dio hem te Hamburg nlichtïngcn vei schaften, en op de daar ter ilaatse ^bestaande opinie" al meeuen wij iafc zonder publiciteit er goeu controle op opinie" en inlichtingen, kan uitgeoefend worden. Voorloopig echter kunr.en «ij deze i w est f« aten rusten. Wij leven niefc te Hamburg, Zoolang de gemeentewet van kracht blijft, staan -wij o. i. \o:>r het dilemma: of jieen i iömsteu-helasting, of eene met publiciteit der cohiere». -?- RED. - De Ethërdrinhers. Na opium, brandewijn, koflie en niorphinê*, die ieder eene verschillende klasse van aanbid- dors hebben, heeft een Engelsen geneesheer :ens nieuwe soort van dronkenschap bestu deerd:. het misbruik van ether, dat met zeer genaardige bijzonderheden vergezeld gaat. De liefhebbers van geestrijke dranken voeren gewoonlijk als verontschuldiging \oor hunnen dorst aan, dat de smaak voor bedwelmende ochten den mensch aangeboren is. Zij gaan elfs wel eens verder, zoeken in deze zucht liet voornaamste onderscheid tusschen roensch en dier, en vinden et- een soort van bewijs ?oor de uitmuntendheid van bet men^clielijk organisme in. Een dier heeft geen smaak voor sterke dranken, een dier bedwelmt aicli uooife voor zijn genoegen, en vrijwillig, oen dier lust" geen gia^ wijn . . . araie dieren. Vooreerst is de uitaiunten^heid van den menseb in dit oplicht zeer Vetvekkeli^k, ten tweede i& het feit riet geheel juist. Even ais het dier, heeft de mensch van nature oen af keer van sterken drank; alleen door zot t en geuren die er wel van te onderschei icn zijn, voedt men hem op tot een liefhebber er van". Ea dit zelfde kan et dieren gebeuren. Mea kan zoowel het dier als den mensch tot drinkers maken, en mets zou gemakkelijker zijn dan eene raenagciie van aan den drank verslaafde dieren te vormen die voor de jeneverpaleiz van Londen niet behoefde onder te doen. Er is onder de jeneverdrinkers J eene ziekte, eene verharding van de lever, die veel voor komt en tot waterzucht leidt, Eij eene kat,. die door de kinderen gedresseerd was tot .hefc drinken van alcohol, en nu en dan «en scho teltje 'port oi vruchten brandewijn mocht op likken, kwam dezelfde ziekte voor. In haar goeden tijd werd de poes eerst vroolijk van den port, sprong en speelde, werd dan dof en sliep eindelijk in. Later kreeg zij de waterzucht en stierf als .een oude dronkaard. Er zijn moer voorbeelden van dieren, die dronkaards geworden zijn. Men heeft duiven ?2'eleerd boonen in alcohol geweekt, te eten* Vele Engelsche paarden krijgen aan de pleisterplaafs him portie ale. Men geeft ook alcohol aan kalveren om ze vei te mesten. Deze be handeling is zeer eigenaardig, ólen maakt van gerstemeel een^deeg, waarbij eene zehore hoe veelheid jenever gevoegd wordt. Dit deeg wordt tot bollen gekneed, on dan den kalveren in den mond gestopt. Eeuigen tijd na bet gebruik vun den opwekt enden maaltijd blijven de bea&ten vroolijk en dartel, daarna zinken ze stomclronken op de knieën en blijven liggen in den donkeren, warmen stal. Als ze wakker worden, krijgen ZQ opnieuw wat. Zij lusten het sp'oedig liever dan iets anders, en worden zoo loom dat ze in den donker lederen- dag vetter -worden. Als ze geen jenever kregen, zouden ze in don donker bang worden of zich bezeeren, en niet vet worden." Zijn er

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl