DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Doorzoek u het. harte en beproef uw hesfanri, En verbid een verzoeking, de zwaiirste van allen Die *co listig vei-loitj en zoo zeker dost vallen, N. BEKTS. uw eigen gang gaan en uw eigen gedrag voor uzelf verantwoorden. onderwijs in de bouwstijlen kon worden te pas j wereld vertoond geworden. Want niet alleen kon Overburen in een groote stad zien elkander soms dagelijks uit- en ingaan, soms weken, en maanden in het geheel niet, en bad ik toevallig bij zijn aankomst enige uren met mijn nieuwen buur voortgeleefd, daarna verloor ik liem. 200 Ik zat voor het raam van mijn kamer en j gekeel uit bet oog, dat ik na verloop van een vigilante hield stil bij de overburen; een ? eeaigen tijd onmogelijk had kunnen zeggen, of jongman stapte er uit.... of neen, stappen deed j hij. niet, 't was iets, dat bet juiste midden hield hisschen zweven en springen, waarmee hij, over j gebracht, het meer prozaïsche TB aar zeer ge! wichtige onderwerp der rioleering, is als on derdeel van het projekteeren op een paar colleges afgehandeld. En daarvoor is men dan vier jaren te Delft. Men aiet dan ook langzamerhand meer jongelui aan de poJyt. school komen, die geen examens doen en al de eerst opgenoemde vakken ter zijde laten. Zij behoe ven dan korter te studeeren en kunnen toch meer het trottoir, op dsn drempel kwam, waar zich half lachend omkeerde om den koetsier zyn geld en fooi te geven. l of niet nog dezelfde kamers bewoonde, werk maken van him vak; zij die dit doeu Plotseling werd ik aan hem herinnerd. hebben groot gelijk, maar daarvoor is depoly't Was in de opera, wellicht een paar jaar technische school eigenlijk toch niet opgericht; na zijn aankomst. het wettelijke onderwijs moest aan de eischen De eerste Leonore-ouverfure van da Fidelio om wetenschappelijke bouwkundige ingenieurs zou juist beginnen. Daar werd bet kleine deurtje te vormen en tevens dee smaak der architekmanier, waarop de koetsier groetend aan zijn-j een O0geilblifc van het orkest afgetrokken door hoed_tikte, was het blijkbaar, dat het bijna | mijn vuyigen wengch,dat ik mg mocht vergissen Hola, mijn brave, ik zou je haast vergeten," j ge0pend en trad hij ,jnnen in de Balies. ' Of ten te ontwikkelen voldoen. klonk het yroolijk^utt^ zijn mondden uit de l was ^ tefc nietr? Ai ^ aar,dacht werd voor : Met de technologen is het juist het tegenover gestelde: zij ontvangen van het goede te veel. . ,?-s,^- .>?.»~.., u^u JB. ,.,y iwwuu ti^icocn: Terwijl men vijf soorten van ingenieurs onderverzuimde goed was gemaakt; ? l en dat dit jem'an,j andere mocht zijn, die slechts : scheidt, vergt men- dat de technologen na drie Het bleek een nieuwe huurder te zijn, en'op liem ge^. Helaas neen, hij'was het, dat jaren de toegepaste en analytische scheikunde hospita en dienstmeisje jaren aUpoedig yverig' joüge menseh met'die bleeke wangen, met die grondig kennen, de geheele mechanische en "" ~~ " """ " chemische technologie (!) bestudeerd hebben, behalve natuurkunde en de: beginselen van: if i analytische meetkunde, theoretische en toege paste mechanica, bolvormige driehoeksmeting, beschrijvende meetkuüdej kennis van werktui gen, bouwkunde. Het spreekt van zelf dat df in de weer, om het jonge raensch m zijn nieuwe ho!!e oog'en, dat ingevallen gelaat, die zich nu kamer te oriënteeren. Kwam hij van buiten ; Qp 2QO onvel.scnülige wijze half van het tooneel en vond hij het drukkend in de groote stad? ? afgekeerd op zijn )aats liet neeryaUeil alsof 't Scheen wel zoo, althans bet eerste wat hij het gewicht van zichzelf bijna met langer hij deed was de beide ramen open te scharren torsen kon _ dafc was d;e;,e}fde vlind die en het hoofd er buiten te steken.-? Met halt. we eeng hadden zien fcomen t stof djongensachtige meuv sgier-.gheid keek hij eens j de vjerkeil » oni zich heen - dacht hij dat al die groote l Het stofgolld ,vas verawenen. huizen en die straatstcenen een alles behalve j Genoot hij van de muziek ? Af en toe hief gunstig contrast vormden met de hoornen en lüj- het matte hoofd eyen en- gcheen t@ k.._ de bloemen, die hij pas verlaten had? Yfant kenj maar dan ]iet hij het weer zinken> Neen hij moest van buiten komen, dat getuigde zijn Mj g&aooi nietj hij Wa3 te moê; te afoemat. friEch gelaat en zijn-eenigszini gebruinde tint, i ^ de pauze wagge]de ^ weg en kwam niet dat getuigde zijn geheele uiterlijk. . _ |t Q. hij Daar bed? 't Was blijkbaar het Hét was een mooie jongen en on-willekeurig'. eenige Iekj{, Wftap hij ^ 0 blik ffloest .bleef mijn oog op .hem rusten en dacht ikaan;2«^ rusj. &^f allen die hij verlaten had. Die twee koffer?,; ;e^.g __ ^,-e ^ .bleef mijn oog op hem rusteden dacht ikaan j ^^^ stiltëTn kalmte zouden wellicht nog ?eet het? veel voor hem kunnen loen, maar de ongelukkige probeerde dat niet. Tegen vier uur in den morgen" kwam bij die nu welhaast kwamen, waren zeke; door zijne moeder, en zijne zu»ters°h daarbij waarschijnlijk geholpen, 't Zou leeg zijn thuis als Henri weg was, maar lïemi zou dikwyls j wekcn geweest. schrijven.... Zie, reeds dadelijk begint hij eraan.! dat was zijn gewoon uur de laatste Daar zit hij op een gemakkelijken stoel bah, neen, daar voelt hij zich niet thuis in; hij verruilt dien voor een gewonen, en pent ijverig dóór aan zijn brief, Ar e-b ei en e-a ar!" klinkt bet door de straat, en de geur der vruchten schijnt den huitenman goed te doen. Héja, aardbeien!" het dienst meisje wordt gebeld en krijgt een order, zij neemt een paar maatjes, maar wordt wel drie maal teruggestuurd. Mijnheer wil een goede portie hebben, niet zoo'n stads-^oetelting. Ferm! na gedaan werk is het goed rusten. De brief wordt aan het meisje ter bezorging gegeven en de schrijver doet zich te goed aan brood met vruchten. Toen werden, de -koffers ontpakt: men ziet hem .zijn boeken arrangeeren, een paar platen, blijkbaar portretten, ophangen en dan.... als alles gereed is, wordt er een sigaar aangestoken, een stroohocd opgezet en verlaat de jongeman zijn karner, om zijn nieuwe woonplaats eens op. te nemen. Ziet, daar gaat. hij heen met veerkrachtigen stap en met blijkbaren schik in 't leven, 't Is of de woorden: verblijdt u te allen tijde," op zijn gelaat, in zijn houding zijn télezen. Meer dan een paar oogen volgt hem met blijk bare ingenomenheid. Jeugd, gezondheid en schoonheid zijn drie gaven, die verkwikkelijk zij;i te aanschouwen. Wat komt hij hier doen in.de stad V Een jong heer, die zich te Rotterdam op 'bovengemelde wijze vestigt, moet even stellig voor een kantoor grondig ieeren, maar een aardig overzicht-ve krijgen over de industrie in het algemeen en overigens meer chemici zijn dan technologen. De uitkomst heeft dan ook bewezen dat hun vooruitzichten zeer gering zijn en de meesten of uitsluitend zich aan de scheikunde wijden of een betrekking krijgen niet in overeenstem ming met hun wetenschappelijke vormin;;-. Het aantal van hen die aan de P. S. voor techno loog komen studeeren, vermindert nu ook men op de tribune de grooten der aarde ge dost in 't nationale kostuum vertegenwoordigd zien, maar ook onder de toeschouwers hoorde men allerlei talen spreken. En niet lang daarna gaven de dagbladen van verschillende landen hun verslagen en beoordeelingen van dezen wedstrijd, waardoor zij dien bepaald wereld kundig gemaakt hebben. De tweede omstandigheid waardoor de vraag, naar de waarde dezer instelling bij vernieuwing is geopperd geworden, was de bespreking van deze aangelegenheid op de algemeene verga-, dering der Hollandsche Maatschappij van Land bouw te Delft gehouden, waar de kwestie be handeld werd, of harddraverijen alleen als volksvermaak te beschouwen zijn, dan wel of zij ook voordeel voor den landbouw afwerpen, over- welke vraag een uitstekend rapport uit gebracht en een vrij belangrijke samenspreking gehouden werd. Bij die gelegenheid en daarna is 't gebleken dat de spraken over deze zaak verdeeld zijn; als soovele andere vindt zij haar voor- en baar tegenstanders: hier een warmen verdediger) daar een feilen bestrijder. Zij wordt beschouwd nu eens als een vermaak alleen; dan als een voordeelig middel tot bevordering der paar denfokkerij: omgekeerd wordt het vermaak technologen op die wijze geen enkele fabriek .daarvan ontkend en het voordeel betwijfeld. v^r^lrr i»**» «.?n- ^ aoWi;?«*?.-.:-v* «,? p-f. jg i-eeds" gebleken bij gelegenheid der Parijsche harddraverijen: de dagbladen hebben toen deze vertooning aan een scherpe, alhoewel, wat van de fransche beleefdheid te verwachten was, hoogst welwillende critiek onderworpen. Tegenover eenigen lof stond heel wat afkeuring. ? Wij ontveinzen ons niet, dat. die afkeuring voor een groot gedeelte door ons gedeeld werd. Het ging daarmede, gelyfc met zoovele andere zaken. Wij hadden reeds germmen tijd Eenige maanden later zat ik weer voor mijn raam en weer hield er een vigilante stil, Koet sier, kunt ge niet wat dichter bijkomen?" k kan toch niet op het trottoir rijden." Toe, probeer het maar. Mijnheer kan moei lijk zoo ver loopen." Maar het was onmogelijk, de koetsier durfde het niet wagen; toen werd mijnheer",door i dienstmeisje-en hoppita gesteund, half gedragen in het rijtuig, dat liem naar de spoor moest brengen. 't Was een drot vig gezicht. Hij ging iu het zuiden van Frankrijk. genezing zoeken, doch ieder kon wel zien dat hij die niet zou vinden, hoogstens zou dat leven nog een weinig ge rekt kunnen worden door zuivere lucht, ge regelde leefwijze en voorgeschreven dieet, maar wie zal er van genieten ? Hijzelf wel het allerminst, want steeds zal het hem angstig verwijtend in de ooren klin ken: wat hebt gij gedaan met al uwe schoone gaven ?" Wat -had hij een heerlijke toekomst voor zich l Wat lag het leven gelukkig voor hem! Arme jongen! waar was toch uw verstand, toen ge kondt besluiten uzelf te gronde te richten door een leven te leiden, dat u in den grond" der ~zaak walgde? Waar ' bleef uw goede smaak ? Waar Het ge uw schoonheidsgevoel? En bovenal hoe bracht ge de .stem van uw hart tot zwijgen'? Want gij hadt eene moeder, 't Is waar, zij was eene te dwaas toegevende vrouw, die zichzelve en hare dochters van het noo^ige bard; het daalde in de laatste 4 jaren van 30 j Ons oordeel daarover gevestigd, maar hei nog op 10, hoewel het getal van de ingeschrevenen nimmer voor het publiek uitgesproken: thans in Delft van 250 tot op 350 steeg. | smaakten wij de altijd genoegelijke erv.iriug, Ik zou het zeer wenschelijk achten dat men dat wij in onze overtuiging niet alleen stoneen splitsing ondernam in chemische en mecha- den. En dit verblijdde ona te meer, naarmate nische technologen en voorts is het natuurlijk, die critiek geleverd werd door vreemd. Wij komen nu tot de verklaring van den j vreemdelingen, tot gematigdheid lieten' stemschnjver m. den Tgdsytegél dat bet gebouw j men> Wat ons aangaati wij laten denverdienvoldoende is, de lokalen, ruim genoeg zijn.; stelijken man aan wien wij en Parijs dat feest Hij was .stelbg .onder dea indtuk van dejte danken hebben, volkomen in zijn waartlo. .ent zou wezen, j beroofde om het u toe te stoppen. Erg dom! waaneer hij te Leiden kamers nam. Doet hij eB gij hebfc dat dan ook maar steeds (jeigno, in graan, m koffie, tabak? gaat hij bij een \reer^ docïl dat nam niet weg, dat ge eigenlijk commissiebaödel of worden er andere zaken zeer goed wist hoe uwe champagne-en andere verhandeld op- zijn kantoor ? "Dat weten meestal driev-erden van de personen, waarmee een koopman omgaat, geheel en al niet. De-heeren zijn. tot zóó laat op het kantoor en hebben hun- ziken, wat behoeft men meer te weten? De meeste kantoren beginnen om negen uur, en de nieu,v aangekomene verliet dan ook den volgenden morgen' reeds om halfnegen zijn TCrteIt Hoor slechts: en het ergst van alles womng, waarschijnlijk bedenkende dat men is nog, dat Mj geen geld heeft en dat zijn rijke ' -?>- een kwartiertje spelmg moet laten vooi- femilie hem nderhoaden moet en zfln schulden 'gelijkheid, dat er een oi.meer bruggen 'hAfc{,iAr, ^(,0." .pagin rekeningen betaald werden met geld dat uit gehaald werd op menig artiksl dat zijnu ohnoodige weelde" moet noemen. Maar. wat zeg ik, betaald? dat is niet geheel het woord, 'want veel bleef onbetaald, zooals nu in de straat uw dienstmeisje aan eene andere, met wie zij de vigilante hoofdschuddend nakijkt de mogeijhei, dat er een of .meer bruggen betaien m .open zijn. Het reiscostuum was verwisseld voor een pak van donkerblauw kken, dat hem nog verzwarende omstandigheid. beter stond dan het grijze van den vongen Eeil|ge dagen ,ater werd de kamer ' ^ het ergste ! en zeker, 't was een fge dagen later werd de .kamer dooreen anderen huurder betrokken. Weer een jongdiep ^dem^toen hy op de stoep men8cb. Moge hij vaster in zijn'schoenen staan! E. A a, Hij haal van zijn huis stond; blijkbaar drukte hem de sta^satmosfeer. Maar wat noodt dat zal wel wemien n daarbij: er is immers gelegenheid tot roeien, zwemmen, wandelen er is een Park, een Plantage, er zijn nog weilanden en toornen te vinden strak?, als het weik is gedaan, zal hij de stad ontvluchten en daar heerlijk genieten. Nu, met moed voorwaarts! Een bouquetje koopen? Neen, wat zal hij daar nu roeêdoen? Maar wacht-, ja, de ver leiding 13 toch te sterk, een rozeknopje uit dat ' ruikertje voor zijn knoopsgat de verkoopster ontvangt haar dubbeltje en een aardig kindje, De Polytechnische School. n. (Slot.} Laat ik na deze algemeene beschouwing even mogen wijzen op de treurige manier -.dab juist door de moeder naar school wordt "waarop voor de bouwkundige ingenieurs en "gebracht, ziet zich in bet bezit der overige de technologen in Delft gezorgd wordt. Als bloemen. ' er uit Delft goede architecten komen, is dit God zegene u, jonge man!" fluistert de nagenoeg uitsluitend aan den ijver en het moeder verrukt, dat haar kind zoo'n eer te uitstekend onderwijs van prof. Gügel te danbeurt valt.: . ken en zeker niet aan de inrichting van .hun . Ja, God zegene en behoede u, jonge man! opleiding, evenmin als aan de stad Delft waar Men zegt dat er veel kracht noodig is om voor den kunstenaar weinig te_leeren valt. - staande te blijven m deze stad. Aan dezen hoogleeraar is bet te danken dat . Zijt ge -goed gewapend tegen alle gevaren? de modelzaal voor ornament en de bibliotheek, Hebt ge er eenig begrip van boe ge uw leven wat schoone bouwkunde aangaat, zijn wat zij moet inrichten? hoe voorzichtig ge moet zijn zijn. Hij staat ook steeds den voor architekt Mj AG keiixe *w«r vrienden? Hebt ge een ideaal studeerenden in alles ter zijde en tracht zoovoor oogen dat ge bereiken wilt? Kent gebet veel mogelijk goed te maken wat aan het ononderscheid tusschen schuldige, en onschuldige derwijs volgens de wet ontbreekt. Een arcbigenoegens?itusschen uitspanning en uitspattiag? tekt toch met een diploma van Delft komende, Staat het bij u vast dat ge eiken dag reken- is, (als wij OBS houden aan de wet en het schap van uwe daden, ja zelfs van uwe gedachten ofiicieele onderwijs) bedreven in analyse; anawilt geven aan iemand, voor wien ge de oogen lytische meetkunde, hoogere algebra, theoreniinmer wilt neerslaan, namelijk aan uzelf'? sche en toegepaste mechanica, enz. enz., maar Moge het zoo zijn! ' heeft geen onderwijs "ontvangen in aesthetika Er is hieU1 niemand die uwégangen zal be- hygiëne, stedenaanleg; hij heeft slechts zoo spieden <?n al waren er ook nog zoovelen die veel van de geschiedenis .der aan de bouw-.; dit wilden doen, wat zou het baten? Gij moet kunst verwante kunsten geleerd als bij het j De heer Coster, onze Consul-generaal en pre sident der tentoonstellingS7Commi=sie, die zich zoovele moeite en kosten getroost heeft om onae nationaliteit van dezen eigenaardigen kant te doen uitkomen, verdient daarvoor onzen dank,- al kunnen wij het ons niet ontveinzen, dat al de inspanning en opoffering, die hij zich daarvoor getroost heeft een betere zaak waar dig waren. Wij kunnen niet beslissen welke bedoeling de heer Coster met deze zaak gehad heeft. Of het hem alleen te doen was om een eigenaardigen trek uit ons volksleven ten toon te stellen dan wel om de hollandsche hai:ddraverij in Frankrijk inheemsch te maken. In het eerste geval is hij schitterend geslaagd, want de beide harddraverijen waren in . hun soort uitmuntend groote zaal in de.polytechn. school, waar hij als réunist ontvang-en werd; anders kon hy onmogelijk zoo iets beweren. W-at toch is het geval? ? -. In de meeste collegezalen zitteu-de studenten op elkander gepakt en bewijzen duidelijk de waarheid van .het (spreekwoord, dat er vele m^kke &chapen in eeïi hok gaan.; men kan zich de atmosfeer in die nagenoeg ongeventileerde lokalen voorstellen. De teekeuzalen-voor-"burgerlijke?en schoone boxnvk\mdézijn veel te klein, -In de eersten (voor civiel- en bouwkundige ing. B l en B 2). is door koffiehuis'afeltjes in het gemis aan be hoorlijke teekéiftafels ,te gemoet gekomen, .vele moeten .het daar stellen zonder bergplaats voor hun . teekengereedschappen en ook zonder licht. _ De zaal (als men een zolder zoo noemen mag) | en fokten vele toeschouwers; TOOT handteefcenen is geheel en al onvoldoende.; vaj meenen wij te kunnen verzekeren dat zijn De modelzalen waren tot nog toe voor de pian mislukt ia.?Frankrijk zal deze liefhebmeeste jongelui geheimzmmge, onbereikbare berij niet van ons overnemen en er zeer zeker verblijven, door den leeraar m het timmeren. geen nationalen hartstocht voor gaan koesteals door een cerberus bewaakt. Dank zij den ren. daai-toe toch werd de harddraverij in haar nieuwen direkteUr, kunnen de studenten nu soort te zeer afgekeurd. twee uren in de week de modellen bezichtigen!. Bij het dooriezen derVersWn van de Pa D'ie modellen, oorspronkelijk zeer fraai, zijn met-rijscbe dagbladen trof het ons dat de zaak schitterend onderhouden en door veel stof te-j 2elve zoo weinig instemming vond Op de aan gen invloeden van buiten-beschermd. l Franscben eigene heusche manier werd er een ?De ventilatie is over het geheel onvoldoende, ioopje genomen met die goede Hollanders" om van een menigte andere onvolkomenheden dat ;iS(-0ere volk," die forsche hoekige mannen" slechts te zwijgen. .met welke de kollossale paarden" geheel in Wat dit gebouw aangaat, heeft de zuinigheid, evenredigheid waren; men vond de tuiden en zooala meer gerien wordt, de wijsheid bedrogen. \ karren heel lief;" het kostuum der iockevs Men was eemge jaren geleden huiverig een nWeïaai.djg» raaar tegenover weini^ lof stond nieuw gebouw te stichten. Men heeft toen ech-- veei blaam loen de harddraverij als zoodamV ter in achtereenvolgende jaren een kostbaar, beschouwd werd. De harddraverij als een uft maar nu reeds te klein gebouw voor natuur- ouae dagen overgeleverd volksverinaak bekunde en een prachtig chemisch laboratorium; schouwd, kon nog wel enige <renade vinden' gebouwd?bet laatste zoo ruim, alsof voortaan; het nut er van werd e hter betwijfeld en d de meeste leerlingen voor technoloog zouden j wijze waarop zij ingericht was vond strenge studeeren en verder heeft men belangrijk* uit- en aanbouwïngen ondernomen. Dit alles heeft veel geld gekost en men heeft nu een vereeniging van.gebouwen verkregen die niet voldoen en die in het gebruik zeer lastig zijn. Wat ten slotte de eskursies aangaat, waar over in den T't/dspieffcl gesproken wordt, deze komen zeer sporadisch voor en beduiden, ten minste voor de civiel ingenieurs, weinig. De reisjes van den heer Huët met de werktuig kundigen en ook die van prof. Qrothe met de technologen moeten zeer nuttig zijn. Moge men spoedig tot de overtuiging komen dat de opleiding onzer ingenieurs, architekten en technologen onvoldoende is en maatregelen nemen, om daarin verandering te brengen. K. Onze .HarddraTeryen. In den laatsten tijd hebhen onze harddrave rijen nog al eenigermate de aandacht getrokken; wij bedoelen niet de aandacht van de toe schouwt rs, de menigte die nog steeds in grooten getale deze liefhebberij van tamelijk twijfel achtig gehalte met onuitsprekelijk geduld staat bestrijding. Onzes inziens zeer terecht! Dit oordeel wenschen wij te rechtvaardigen door enige be schouwingen over-de harddraverij ten beste te geven. Wij rekenen ons ontslagen van den plicht om een breedvoerige beschrijving te geven van een Hollandsche of Friesche harddraverij. Yoor onze lezers in de provincie zouden wij een overbodig werk doen, daar dit vermaak ten platten lande zoozeer in eere is; terwijl onze lezers in de hoofdstad ons daarvan zeer terecht een verwijt zouden maken met 't oog op de schitterende wijze waarop de afdeeling Amster dam der Hollaadsche Maatschappij van Land bouw vooral in de laatste jaren gewoon is hen in kennis te stellen met deze liefhebberij. Het moge dus genoeg zijn te herinneren dat by een harddraverij telkens een tweetal paar den tegelijk op de baan gebracht wordt. Die tweetallen zijn bij loting aangewezen uit de ingeschreven paarden. Deze paarden moeten HAitüdraven't geen wel te onderscheiden is van draven; in een ongeloofelijk snellen draf moeten zij een korte baan van 200 a 300 meters afdraven volgens alle regelen der draaf kunst. Ieder tweetal paarden rijdt de baan tweemaal, of indien dan de win ning nog niet beslist is, driemaal af. De w.: aan te staren, maar van de mannen die de j worden dan wederom bij paren ingedeeld en belangen v^se den landbouw in *t algemeen en zo°gaat het voort totdat em*!elyk de beide van de paardenfokkerij in 't bijzonder voorstaan. Maatste winners kampen om prijs en premie. Twee omstandigheden hebben er voorname- j ^e^ oordeel dat men over deze zaak velt lijk toe bijgedragen, dat dit nationale vermaak j ^al voornamelijk afhangen van het standpunt aan een ernstig, onderzoek en nauwkeurig oor- vanwaar men haar beschouwt. deel onderworpen is geworden. ^len kan- deze zaak beschouwen als een In de eerste plaats moet hiertoe gerekend volfcsvermaaïc. Aan een volksvermaak als zoo worden de dubbele harddraverij te Parijs, ge- : danig kennen wij gaarne volle recht van be houden ter gelegenheid van de internationale '. staan toe, ook al werpt het geen andere tentoonstelling. Daar is dit eigenaardig hol- j vruchten af dan ceaJg tijdelijk genot. landsch volksvermaak niet alleen aan Frans- _ rijk, maar wij mogen gei'ust zeggen: aan de j"1 behooren niet tot diegenen die overal eerste plaats vragen naar het nut der dingen. 'Een vermaak dat op geoorloofde wijs de hartstochten opwekt, tot gulle vroolijkheid stemt en niets anders achterlaat als een blijde irinnering aan een oogenblik van levensgenot achten wij zeer geoorloofd, al zien wij ook liever het nuttige aan bet aangename verBonden. Is nu eeri harddraverij als een volksvermaak te- beschouwen? Y/ij zouden zeer zeker deze vraag bevestigend beantwoorden, wanneer de maatstaf naar welken een volksvermaak moet beoordeeld worden, deze ware dat liet er zich feitelijk bij vermaakt. Maar als men aan een volksvermaak den eiscb stelt dat het waardig zal zijn dat men er 2 ch in vermake; dat bet niet alleen vermakend maar ook veredelend werkt?, dan meenen wij dit te moeten betwijfelen. Wij willen gaarne erkennen dat de hard draverij enige elementen van vermaak bevat. Zij werkt, vooral wanneer zij niette lang duurt, wat echter meestal wel. het geval is, vervroolijkend op de toeschouwers die in een aange name spanning worden gehouden en ru mschoots in de gelegenheid gesteld worden om hun gedachten te kruisen en bun sympatïeu te veiieenen aan de paarden en de berijder?, wien zij 't liefst den prijs gunnen. Bij de deel nemers wekt zij een, alhoewel niet altijd edelen vedijver, waardoor haar dat eigenaardige vernaak kenmerkt, dat eigen is aan alle spelen in wedstrijden waarbij het om een prijs gaat. Maar onzes inziens mist de harddraver:y n kenmerk zonder 't welk wij ons een goed volksvermaak niet denken kunnen, nl. het kenmerk van het scJtoone. Een goed volksverrnaak behoort vooral te beantwoorden aan den eisch der schoonheid en den schoonheidszin op te wekken en te bevorderen. Dat karakter kan de harddraverij echter in ons oog niet .hebben. Wij weten dat de smaken ver schillen en hierover niet te redetwisten valt; maar wij zijn ons toch -bewust, dat bet rede lijker wijze niet betwist kan worden, dat een harddravend paard met zijn berijder geen schoonen aanblik oplevert. Een flink paard, sierlijk aangespannen voor een fraaie kar kan er nog mee door, alhoe wel de houding die het aanneemt zoodra het in den harddraf komt evenals de poshmr van zijn menner ook al niet bijzonder mooi zijn. Maar het harddravend paard .onder tmh man, met aijn berijder achter er op in de meest onsier lijke houding, noemen wij recht af leelijfc. Zoo schoon als het is een edel ros in den sierlgkea draf te zien, zoo leelijk is het wanneer het den harddraf aanneemt. Wij zijn van oordeel dat het draven en harddraven het best te vergelijken is met het schaatsemïjden. Zeer fraai en beval lig zijn de gol vende bewegingen van. den vluggen schaatsenrijder die er zich op toelegt te rijden. Maar wie de wanstaltige houding van den schaatsenlooper mooi noemt-, hum zijn wij geneigd allen schoonheidsKin te ontzeggen." zonder ons van enige onverdraagzaamheid bewtist te zijn. De leelijke houding, de onbe vallige manier van 't vasthouden der teugels, de wan!uidende kreten die het paard moeten aanhitsen van den harddravenden ruiter, zijn alles behalve geschikt oin ons te ver/oeuen met het vermaak dat dit werk heet op te leveren. Wij spreken, hier ter plaatse niet van de ergerlijke dronkemanstooneelen waartoe deze vermaken maar al te dikwijls,aanleidmg geven,' evenmin van de ongelukken die er soms bij plaats hebben. Zijn de laatste uit den aard der zaak er altijd min of meer aan verhouden de eerste zijo geheel bijkomstige zaken.;die t-r niet als zoodanig toe behooren; wij hebben geen vrijheid ora daarom het vermaak te veroordeelen. Ook in een' ander opzicht kunnen wij o^s kwalijk vereenigen met hen die dezen wedstrijd een vermaak noemen. Wij achten hst daaïtoe zoo niet onedel dan toch te weinig edel. Aan alle spel, en een harddraverij is vanwege de loting der tweetallen paarden, gedeeltelijk een spel, is hartstochtelijkheid verboade». Tot op zekeren mate kan dit geoorloofd ge acht worden. Maar de hartstochten kunnen ook te veel opgewekt en geprikkeld worden. Bedriegen wij ons niet dan is dit bij een hard draverij 't geval. Wij laten iu 't midden dat ten onzent ook al weddingschappen aangegaan worden op de paarden, een spel dat wij verfoeisiijk nee-men; maar vragen slechts of niet de eigenlijke, zoo niefc openbaar gemaakte dan toch geheime drijfveer van het op de baan brengen vaneen paard deze is, dut de trotsche eigena??r met niet 'weinig zelfgenoegzaamheid kan zeggen: Ik ben die man die zooveel prijzen gewonnen heeft," of wei de geldzucht-, daar hij weet dat voor een hartldïavend paard enorme sommen geboden worden. Wij hebben nog nooit op goede grouden hooren be weeren dateenHAB draver reeds daarom, omdat hij nAPJ&draver is ook voor andere-doeleinden een uitstekend paard is. Ware dit zoo, iedere bouwman zou zich op het fokken en dresseeren van hctrddravers toeleggen. Thans geschiedt dit veel meer uit liefhebberij dan uit behoefte. En waar uit zou anders de omstandigheid te ver klaren zijn dat sommige heeren, die van paar den hoegenaamd geen verstand hebben, er zelden of nooit een in de liand gehad hebben, voor veel geld een harddraver koopen wiens verdienste voor een goed gedeelte nog wel ge legen is in het feit dat een ander hem op hun kosten berijdt? Kan liet verder wel den toets van betedslc doorstaan da-t de berijders, in den regel niet eigenaren van het paard, zeer behendig gebruik maken van alles behalve fraaie en eerlijke kunstgrepen om hun paard te doen zcgenvieren ? Gezwegen van de eindjes touw met prik kels aan de leidsels vesbonden, die de verba den zweep moeten vervangen, denke men slechts aan de listige manier om door niet gegelijktijdig van wal-'.'?te steken, het paard van zijn tegenstander te vermoeien en zijn eigen paard op adem te laten komen. Immers dan moet de lid wederom aangevangen worden .aar inmiddels heeft dépikeur dis zich van j dezen streek niet'bewust is reeds do baan ter