Historisch Archief 1877-1940
E AMSTEEDA
B E
EEKBLAD VOÖ'R"'KE'DERLAN
heid Vdn begimel ontbieekt aan dit kabinet, onzcla rhcid Jakob Khan *s den
Wel ZÏ\Q. t->lle lepuLlikemen, doth i'au vPiscLil- met zoo genf^en, aio men verrroed had, de
lend- iiditing
zijn
de \oisi doodt
zou /jijn, laat zich wel beginppn, al wensclite
men ook dat hpt met zoo TV ai e. Want de
conseque) te invoering van ieder ^teKJ van afvoer
grensstaivmen
werd pi evident der Kampi, en : olifanten en n^eiihij nn-mgle O v-r deukii]gmet j is eene quiestie i tn miliioenpu. Bifcen in den
Kieltl reeds zijn eerste .-redevoering Door luide | de.Zulu's valt nog niets met zekerheid te zeggen, "vorm van verbetering van volksgezondheid zijn
toejuicnmgeii werd' zijn toespraak ge"volgti. .Te" -Weenen geeft Baron Tarfe-zieh moeite, nu."eenmaal met onder cijfers te brengen, en
?'Zoo is dus alles gereed-voor de voortzetting; een nieuw kabinet te - formeeren. De lïon- ' onze landgenooten de Amsterdammers, sullen
der parlementaire werkzaamheden. 'gaanche kamer heeft Szapary's leeningswet; daarop wel geen uitzondering maken
ont? De.. Kanier- zelf' zal weder eenige liberale \ mefc -«en geringe -meerderheid van - stemmen [ vangen de renten van hunne kapitalen liefst
leden sterker worden,-daar de jongste verkie-J aangenomen. x . ? ? 'onder den meer tastbaren vorm van guldens,
gevolg v.sm het - ongeldig
verklazngen, een
"ren- van1 vroegere verkiezingen, ? eea voor
.de republikeinen gunstigen uitslag hadden. Wel
?werd de Ctissagnac herkozen, en zullen de
rumoerige "tooneelen niet uitblijven, welke
dezeheldhaftige redenaar 200 'dikwijls in 'fc_ leven
roept-, döcli voor -vele anderen en onder' dezen
den eler'ca'alDe "Mu.n, zullen de deuren van de
, Kamer zïeh "niet weer openen; '
Eindelijk, ZQO meldt een particuliere depêche,
.heeft Turkije het vrédestractaat met Rusland
ouderteekend.' Thans is "de vrede dus werkelijk
De dagbladen bevatten":'
en. centen. In de con-ndeïans der
"HdndShUad. Een-gelukkige keuze (tuin;, v.'O.) j hier Besproken voordracht wijzen B. eïrW; er
HoUerd. Gt. De nieuwe minister van oor- dan .ook op, dat hei Liernurstelsel mei
renlosf.
gewapesd
Nieuws. OnheuEch en niet voorzichtig. De
Java-tabak. ~" , - ?
Dagblad, De militaire scholen, van
hefc, onder wij sstandpunfc beschouwd.
CL -Wa twaalf jaar, het vraag
stuk tier landsverdediging op politiek gebied.
De huishouding van den staat onder de leiding
van. Mr. J. 'Kappeyne van de Copello;
i .-,, - i i t n i - ? ? ?- f\ ?? $2 Standaard, 's Rijks bezit overzee.
Lohgesloten, en z.al het alleen-de-vraag zijn of hi) malïvergna g^, De%ocjale quaestie/ ^ '
.lang -genoeg duurt om de vruchten er van te j}e Tijd, Een bedenkelijk" verschijnsel
(in'kunnen, oogsten. De pest-breidt zich ondertus- jkomstenbeiasfing).
. solien nog" uifc. De vooi-zorgm'aatregelen - die l
"Rusland neemt worden door sommigeii> als niet {
-.streng genoeg, veroordeeld. Zooveel is zeker} |
de Mog-cndlif den, zelfs de Porte, begrijpen dat'j
het hïer een nationaaal'belang geldt, en men j joor een deel-der
Amsterdanische'gezondheidsvereenigt zich ora haar niet-allo kracht ? fce be-! C0mmisf;i0 gemaakt' in hare meening over'de
?wiize van afvoer der -faecaliën is door Prof.
l
VAN OvÊKBisEK DE MïDTjm, in.de Nieuwe ott.
Zij ir wij tegen 't binnendringen der- pest tabel is, De faecaliën, -volgens het Liern
rstelsel ingezameld, blijken meer en meer niet
verkoopbaar te zijn, en dat, geroegd bij de
toenemende hoeveelheid, die moet worden ver
voerd en' verwijderd.?nu reeds nn.m 60,000
liters-daags dwingt tot ernstige overweging
van de~ vraag of het vrel raadzaam is, reeds
nu hefc tijdperk der -proefneming te sluiten.
Moge da wetenschap in- de toekomst een mid
del vinden, om dit bezwaar weg te nemen of
te verminderen, dan zal naar onse raeecing
de tijd'- gekomen- zijn tot het nemen van een
eindbeslissing omtrent een stelsel, dat. technisch
en hygiënisch schijnt te voldoen."
Bij de eerste-'lezing klinken deze regels uiet
kwaad bijaa vrijgevig. liet stelsel voldoet
technisch en. hygiënisch '(alleen Ijgfc er eene
schijnt".) Het werpt
dat kan beter worden.
Das laat ons hefc nog eens a fair trial" geven.
ontzettende plaag niet-weinig ongerust. \Gowftmi van H, 15, 17 en 18 Juni-van dat | Maar. er komt nog meer: Misschien zal dan
Oostenrijk heeft aan Pruisen een krachtig !jaar aan eene acherpe kritiek onderworpen, j indien tusschentijd de vraag, die laatstelijk
wér meer op den voorgrond is getreden, de
invloed namelijk der faecaliën op de bodemver
ontreiniging, hare oplossing naderbij komen."
voorgestelde terugkeer tot" het beerputtenatel- - *" (*at. misscMea". schnilt een wereld van
sel ernstig moest worden ontraden." i hoop voor de gemeentennantiën. Waarom
Hefc advies der -geaondheidscommissie, dat j toch achten B. en W., het geraden, hun
voorvan 6 Mei 1878 dagteekent, was voorna- stel van December '78 niet te
vei"wezenlijde groote mogendheden--elkander bewijzen. |meiijk gericht tegen heb praeadvies, door de' ten ? Omdat misschien in " dien" tijd ..de
gePruisen heeft zich nooifc -aan 't genoemde arti- ? C0ïaaiisaie van. bijstand in het. beheer der pu-.| leerden zullen uitmaken dat NaGSLi après oüt
stoord, doch de letter der ;wefc ergerde ' bUeke-'werken over het' bekende voorstel van i gelijk had --"eene meening waarin nu de
de heeren "ÏINDAL c. s.,"in Maart 1878 uitge- j Amiter^arasche'gezondheidscommissie tamelijk
bracht.'Tevens motiveerde de meerderheid dier j wel-alleen staat. Misschien zou-d.an liet
beer?pui ten-ideaal .dier commissie een feit kunnen
worden, n daarmede een netelig vraagstuk
werkingen der -lagere . zwammen mededeelde
bijna aïg. meen e waardeering, terwijl daaren
tegen de consequentiën op hygiënisch gebied,
die.hij meende uifc zijne praemissen te kunnen
YON
gevolgtrekkingen breed
aan te toonenden zal daarop thans niet tent
komen. .Liever wijs ik er nog op, hae de coi
missie van^-bijstand de Amsterdamsclie gezom
eidscomia'issi^heefi; besi reden met wapens
an Yos NassLi zulven ontleend. Men oordeel
cl en
strijden. Het oosten^is'bevreesd en het westen j
mede maakt zich óver de nadering van deze
kleine reserve in _dat
geen rente af, maar
eu door. middel vaa ..een volksstemming te
bepalen of zij bij Duïts.cliland wenschen te
.Jb.ehooren, behoeft niet toegepast- te worden.
Dat zijn z'oo van. die vriendelijkheden, welke
kei
haar toch. Hefc is das te begrijpen, dat zij er
prijs op stelde Kaar te-vernietigen. . " ;
reidhig. Gladstone' schreef aan de liberalen in put.ten door een beroep op
hetschotschegraafschapMidlotboahetvoIgende: werk van den Münchener
.. In.göwone omstandigheden sou ik, na reeds
iüelf parlementen zitting te hebben' genei- '
men, .of rust hebben gekozen, of in elk
gehet veelbesproken
Hoogleeraar VCH
"De meeste harer argumenten waren
trekken, bijna even'algemeen bestrijding vonden.
Van _-\vaai' dit verschil'? Het .antwoord,op aan
deze vraag is geer eenvoudig. Volgens VON Nac-ELïbrengen de beerkuila
Wij noemden de ruorphologische en physio-'geen nadeel te weeg: i
logische eenheid der splijt zwammen eeii'der!" 1°. wasu- geen'grondwater is; --[
geondzuüeu van VON NJIGELI'S leer.' Volgens: 2". waai- hefc grondwater eene constani
hem zijn de tot nu toe aangenomen soorten, hoogte heeft;" " ? - f
ds bakteriën, de vibrionen, de spirülen enz.
slechts verschillende wijzigingen van eene zelfde
soort, en die ne soort kan, al naar de om
geving waarin zij geplaatst is, da meest ver
schillende uitwerkselen teweeg brengen.
is hij tot die overtuiging gekomen?
nGedurende mijn tienjarigen arbeid"
.schrijft mj ,,w-:tren dikwijls honderd, j
zend proeven niet de bijbehoorerde
controleproeven noodïg', orn voor een enkelfeifc de uit
drukking te vinden, die zich in .alle omstan
digheden als de juiste deed kennen en dus als
grondslag voor verdere onderzoekingen en VGOY ': hoogte daarvan is, blijkt by een. oogopslag, j
practische toe passingen on voor waardejij k bruik-j de inzage der hiertoe betrekkelijke kaarten!
ver- gevaar kan dan verminderd worden door 1|
Koe vcchtiging van de bodenilagen boven den laa|
sten grondwaterstand. f
?" ('t Zij in 't voorbijgaan gezegd, dat Tf
KaGET.i een afwisselenden .natten en d
b ode in bij ^itnQmerjüheid ongezond noemt.) |
Hoe het nu met het grondwater hier
200
cluibaar
was. Zulke feiten moeten op het gebied ? staten, behoorenrfe bij liet plan der cümmis
van besmettelijke ziekten 011 gezonheidïleer, voor van ingenieurs. Waar cle waarnemingen ook z|
zoover zij daarop ingrijpen, als onbepaald gel- gedaan, overal vindt" men wisseling, nu eel
derul eikeiid voorden; met een gcèd bewezen l bij -wijze van schommeling, dan eens bij- wij1
feit mag geen theorie in tegenspraak zijn." -j van min of meer regelmatige daling of rijsii
Vos NaGEi.1 heeft als mikroskopisfc en ;ds bo- en dat wel i.'ikweii' met verschillen, van dl
tamst een zóó gevestigde» naam; zijne vroegere ', tot dag, van 8 tot 10 centimeters T« i
onderzoekingen hebben over do wetenschap De conclusie kan veilig aan den lezer WOE
zooveel licht verspreid, dat hij vertrouwen ver- den overgelaten. ? [
dient, ook al wijken de door hem medege-j Het is.-echter niet onmogelijk, dat de voo^
deelde feiten geheel af van hetgeen men vroeger standers der beerputten mefc een nieuw berol
voor waar Held. Doch wanneer andere waar- op VOH NilGEïJ, aan deze raoeielijkheid traehsl
nemers, wien het evenmin aan kennis ontbreekt, te ontkomen. De^e toch betoogt, u-at coacel
door proefnemingen tot tegengestelde resulta- i tratie eener overigens geschikt-e-voedir;gsvlot
ten komen, en ons die proeven uitvoerig mede- stof, op de splijtzwammen nadeelig werkt. Kaj
dealen, dan mogen wij ook van VON Na&ELi het tegenwoordige inzicht in de physiologle
ver-wachten, at bij ons"niet slechts 'de
reaxiltaten zijner onderzoekingen mededeelt, maar
ook de methode die hij gevolgd, de voorzorgen
die hij genomen heeft. En -dat heeft hij niet
gedaan. Ten opzichte van hem verkeereu wij
nog in de periode van liet geloof; is het
recht aan zijn kant, dan hangt hefc slechts van
hem af, dat geloof in eene wet_en:chappelïjke
voor goed van de baan zijn geschoven. Mis- 'i overtuiging te doen overgaan. Waar men te
lagere zwammen, is het zeer wel mogelijk,
niaf'tocli niet zeker, dat eene mindere. verontrei4
ging van een nat-drogen bodem schadelijk- werr
maar het is zeer waarschijnlijk, dat esne sterf,
verontreiniging eerder gunstige -gevolgen
heeftDe commissie van bysfcand 'antwoordt hiera
het volgende: Dr. SOYKA' (Arcliiv' für
sckien zou. daardoor een steeds klimmesdepost
daaromtrent op, dat, geeft men dit al
: van- uitgaven geheel van het budget kunnen
Misschien zou NausLi's theorie de
dan dok aan dat werk ontleend.
De- commissie' van- bijstand heeft zich op 9 ' wegvallen.
.val een zetel? diémij de minste- moeite zou; December van het vorige jaar op nieuw tot [. reddingsplank -kunnen wordeö, die alle
ge?? kosten. Maar de omstandigheden zijn niet: Burgemeester en Wethouders gewend, met een , meentebestnren veilig helpt uit den maalstroom
gewoon. Nooit, zoo ver ik mij herinner, heeft 'uitvoerig stuk, waarin het advies der gezond- >an rioolspoel-, grachtgpoel-,ea pneumatische
h'et, volk eea oordeel moeten uitspreken, waar- l heisUcomTffiissie- wordt wederlegd. - stelsels, en de Münchener Hoogleeraar de
van ..zooveel af Hing als thans. Het beheer der I)e vergadering der inppectèurs van het ge- priester worden, die absolutie geeft aan de
financiën, cle uitgaven, de steeds toenemende neeskundig staatstoezicht heeft de'consequen- door hygiënische twijfelingen geslingerde
geberg van acllterstallige, wettelijke hervormia- tien van VON iJaöELr,. welke de Amsterdamsclie moederen! " ...
;gen zijn, hoe gewichtig ook, thans, van onder- gezondheidscommissie overnam, bestreden in'.'.''
geschikt belaiig. IJ? wijs u er op, geHjk-ik er; haar Vierde verslag betreffende de stelsels Slechts zelden valt: een geleerde de r te
-Lageriiuis op wees,-dat de ^er van het van afvoer van vuil" (November 1878.) , beurt,.dat 2ijne uitspraken met zooveel ontzag
worden'ontvangen, als VON. Naauu's theorie
bil eiikele Amtterdamsche autoriteiten. Hij
land-door de buïfcenlandsche staatkunde" van Eindelijk bevat "het- Gemeenteblad fafd,,ï,
liet Ministerie ernstig aangerand is geworden;.MZ. 51^ eea voordracht van Burgemeester en
/-l^if 'n Af o/ïi^l'1 iron \j a n l^eif Trt±ï-$rrt~ri ?rüm £in T n n ! "tür .j.i_^_ i _._ v. i j?i ^ i -. _. . __.ï.' . i
dat het sehokken van het vertrouwen en van
den vrede den algemeenen nood langer heeft
doen, duren en verergerd^ heeft; dat de macht
n invloed van Rusland zijn. toegenomen, en
het Sussische volk van ons is'vervreemd; dat
Wethouders, ia hoofdzaak.hierop neerkomende: kdeft gesproken en is bestreden en
onmid1". De definitieve beslissing omtrent de in- , dellïjji.^prdt-^de behartiging van een der eerste :
volksbelangen verschoven. Adhuc s-ub judlce
lis^esi!
bomt 'mij v.oor, dat hefc pleidooi op
doen heeft mét organismen, die door hunne klein- overblijft na te gaan, welke invloed in het £$?
'rheid aan de grenzen van ons v/aarnemings- |komt; eene sterkere verontreiniging toch
'vermogen staan, blijken vaak de meest minu-' eene plaat?, heeft, bij den gewonen toestaifci
tieuse voorzorgen onvoldoende te zijn geweest, van den bodem, eene zich in grooten lu'i|v
: en de nauwkeurigste proeven nog vat aan de', uitstrekkende mindere ifftrontreiBigiog teïi'gh
kritiek te geven. Men clenke Ijierbij aan den! volge, zoodat men bij een heerkuüaan d|,
strijd tusschen'PASTEUK en POUOHET over spon-| rand de grootste concentratie vindt, zóó groL
tane generatie. i wellicht, dat de splijtzwammen in deze stoföE
| De Hooglecraar COIIN deslt proeven mede, ' in 't'geheel niet kunnen leven, maar de .\
\ die ieder mikroakopist kan hevkalen., (Zie het' ontreinigiiig breidt zich uit. De pnvaatstfr
bovengenoemde verslag van de inspecteurs van wordt dunner, naarmate zij aich verwijdert ^
het geneesk. staatstoezicht), Onze landgenoot, wij krijgen in een zekeren omtrek alle mogfo.
Dr. .F. J. Dui'ONT, geeft eene nauwkeurige lijk'e gratiën van concentratie, zoodatclo aanvafe
beschrijving van zijne proeven, door welke kelijk voor de voeding der .sp]ijtzwammen ofa
Yoa KaoEti's waarnetningen, niet bevestigd- guns'ige bodem, rondom die eene plek, eöe
worden. Er is dus reden om te twijfelen, niet; recht gunstige kan worden. $
7oering yan het LTEBNüRstelsel in de-nieuwe
wordt tot,over vijfjaren verschoven.
2". Yoorloopig wordt kei alleen uitgebreid i
_
de kroon en h^t volk ia een onbillijken, lasti- in het Yondelkwartier tusschen deP. 0. Hooft- ' sommige punten reeds verloren is, doch dat de
-oorlog "zij n gesleept-, Aio voor ndiëbepaald j straat en de Overtoomsche vaart, . ( beslissing in ieder: geval geen vijfjaren kan
aan- de waarheidsliefde of do overtuiging van
den Münchener Hooglecraar, maar aau de
juistheid zijner proeven.
De aanbevolen verontreiniging van. den
l)|dem kan das, naar VON KaGELl's eigen theorK
het beste middel worden om de 'zi?;ktekiem.4
1 gevaarlijk kan worden"; dat de regeèring, doof
gebruik te maken van hefc recht van de Kr,oon
om tïac'aten te sKiiten en oorlogen te ver
klaren, de' rechten van het Parlement heeft
besnoeid en liet. prerogatief van de Kroon op
hefc inoonstitntioneele wijze, heeft uitgebreid.
] Al de verschillende-onden erpen, waarover wij
moeten, beraadslagen, en die elk op zichzelf
gtj.- wichtig genoeg zijn kunnen dus w^gden
s-aara'gevafc in deze ne gewichtige qtiaestio. Is dit j
al dan niet de wijze, waarop-het ianS'wenscht
__.:te-woïclen geregeerd? Ik hoop, dat, wan
neer de id gekomen zal zijn, -de kiezers over
?'? deze .quaestie duidelijk en voor goed uitspraak
' zuilen doen.
Ook de heer" Duke, hefc bekende parlements
lid, heeft de kiezers van Chelsea op gelijke
wijs toegesproken.... De buitenlandsche
staat3°. n de verdere nieuwe wijken zal bij wijze uitblijven.
Wellieht hebben deze of dergelijke beschou- te voeden en te verspreiden." ? "
'[.B. en W. van Amsterdam doen beslui! en, om. Eindelijk wijst de commissie, op het voetspo|j
vooralsnog niet' tot de definitieve-beslissing j van andere be&trijders van YON NAGELÏ'S li^
van het faecaliën vraag stuk over te gaan.
van overgang een tonnenstelsel met valpijpen
NaGELi's boek, wfilks" ialioud door ver- Doch al sf ellen wij het gunstigste geval, dat
worden toegepast, en aaa de eigenaars, van ' schillende brocnures en tijdschriftartikelen aan n. l, YON Naarai door de mededeeling zijner
aldaar nieuw te bouwen huizen voorgeschreven '^e lezers -van dit op; tel bekend zal zijn ge- proeven alle tegenstanders overtuigt en alle
worden, 'die pijpen zoodanig in te richten, "uat ! worden, is op zeer verschillende wijzen out- j twijfelaars den mond snoert, 'ook dan nog
be^ T '"' ' " n ' staat et niet de -minste redenen om zijne con-_
sequentiën op hygiënisch gebied onveranderd
die voor het LIBSNUE- of voor "een ander stel
sel kunnen dienen.
vangen. Overdrijving en miskenning mag het'
genoemd worden, wanneer men, zooals BENEKF,
"lamde zal ditmaal het punt van aanval uitmaken, [gevaarlijk zou achten.
Ongetwijfeld zal de afloop van den oorlog i
en in Afrika tegen de -Znlu's van
Heeft men'Ëtati den. eeneti kant dus reden, spreekt van
om te "klagen over de nieuwe aarzeling, die de
bestaande onzekerheid-vijf jaren lang .gal doen
voortduren,- aan d'en anderen kant mag .men
zich verheugen in de zekerheid, dat de Am
sterdamsclie gezondheidscommissie Burg. en
Weth. nog niet tot aanhangers vaühare
b'eerputtenleer heeft kunnen maken. En daarmede
is Dien "wel geen stap vooruitgegaan, .aia'ar
toch bewaard voor het terugkeeren tot toe-'
standen, die 's&lfs VOH NacELi in Amsterdam
reiner Schivïndel* en zijne over te nemen.
slechts consequent in hare
inconsequennoemt. Zulk een oordeel uitspreken, is
das 3£md-^r.nt dem Bode U'&ssehiiUen" De
veel invloed op de aanstaande verkiezingen
zijn.. 'Uit Afghanistan zijn in de .laatste dagen
de berichten minder rooskleurig.- Omtrent de
sterkte der vijandige troepen verkeert men in
u, van uw rijkdom, van uw naam. Ik wil-ciets
hebben dan hetgeen lïiijn vader mij
'waarschijn'lijkvge'geven zou hebben .om van te leven. Ik
ga naar de Oostzeekust terug, en. zal mijn huis
met'-irieer .verlaten voor dat ik Begraven word.
-na'am,-wJl ik niet nebben,, want den uwen
ik."" - "' _
sprak hij aarzelend,' wat zal de
a
ggen?1'. .?De wereld weet-niets van mij," antwoordde
ik niet een bitteren glimlach; mogelijk zal er
een gerucht loopen- van het bestaan
eenerleelijksj" bruine dochter van Baron Flohr, maar
geen nenscli aal" het gelooven. En al wist de
-gansene wereld het, ~al wilde men mij tegen
houder), ik zou toch. heen gaaa, en bij mijn
-böfcluit volharden."
. Dus is het verloren nioeite als ik u tot een
ander -inzicht tracht te brengen?" sprak hij.
. :?Ja," zei ik, dat is verloren moeite; alle
banden tusschen ons zijn van dit oogenblikaf
.aan verbroken. Water ..omtrent ge^zakeaBog'te
beschikken mocht aiJR,kan.uwadvokaat met mijn
.eenige vriendin, juffrouw Blumberg regelen."
Laat het hier bij blijven," sprak mevrouw
von Dennor, uw vrouw spreekt als een man van
zaken, mee zou bijna gaan. vérmoeden dat zij de
"kwestie jooruit van alle kanten bekeken heeft."
Een -onverwachte ramp vêreischt een kort
besluit," hernam ikkalm. Ikganeen, Arnold,
en keer nog heden avond .met juffrouw
Blumh.erg naar huis terug. Ik behoef u niet te ver
zoeken'dat gij geen.pogingen aanwendt om mij
tézien; dat zult gij natuurlijk niet doen. Het
aangenaamste, "bericht dat gij ooit omferent mij
aivangen zult, zal zijn .dat ik- naar mijn moe
der gegaan ben. Ik hoop dat ik er u niet al
te lang op zal laten wachten."
Dat B. en "W. Huiverig zijn, om in de gege
ven omstandigheden hun voorstel van 12 De
cember 1876 .te handhaven, of zelfs een ander
voorstel te doen, van welks aanneming de
toepassing van- een .bepaald systeem het gevolg
Wat YOK NaGELi ons over de splijtzwammen
mededeelt, beslaat voor een deel ivit (volgens
hem) geconstateerde feiten, doch voor een
meeste bestrijders zijn dan ook gematigder in minstens even groot deel-uit hypothesen. Uit
'hunne opra-erkïngeii en hebben eeri open oog | b-ideii trekt hij gevolgen, en komt daardoor
voor de tahyke verdiensten van het werk. i tot "beschouwingen," die hij in den meest
apogiènische deiikbeelden, op het gevaar, dat-ysk.
gens herh stuivend-droge splijt zwammen medli
brengen. Bij liet dalen van den watersplegfc
in grachten (die immers een,groot deel van dj[j
beerputten-inhoud opnemen) en bij hefc loss
van schepen -gorden 'splijtzwfinimen. die aanfe
kademuren, de beschoeiingen of de houten wafe
den blijven kleven, spoedig droog. In nog -rek
ergei\ mafce is dit liet geval bij het ledigen d|s
beerputten. Uifc den rijken voorraa'd van feit4'
die de COÏIUB. van bijstand tot stayirg van ha|
meening aanvoert, zal ik er slechts an vet
melden, omdat het in merkwaardige overeei
stemming h mefc VON ^AGELÏ'S leer onitréit
De hoogleeraar COHS, die op grond van zijne, diktischrn vorm mededeelt. Hier is de hervor- levenstaaiheid der zwammen;
proeven een der grondzuilen van VON HaGEi,i's m er in zijn ijver om af te breken, vorder ge- Tn den zomer van 1854 werd een beerfc
hsid der splijtzwaromen, niet erkent, spreekt
leer, de morphologische en physiologtsche een- gaan clan hij mocht, en met het onkruid heeft! op het plein van het ziekenhuis te Autwerpei1
hij de tarwe tegelijk uitgetrokken. Zijne over-' waarin 'gedurende de cliol er a-epidemie
van'lSItuiging, dat vele sanitaire maatregelen over- de nnvwerpselen der zieken geworpen
; bodig zijn, dringt hem tegen allen ie velde geopend .om geledigd te worden. Den volge
i te trekken. Men is inderdaad niet ver van .de [den dag werden 30 verpleegden die in 3 z-ale
.1-1 n i . ? i . _T . 1_ _ j / .1 i . ' . . _ . _1 . i i _ ? _ -j 7
toch over het bekende werk als ein Bucll
voU geistvoïler Combmalionen nnd awregender
j?üll& von wichtige-n G-edanJsen" bevat. In ons j waarheid, als men den inhoud van heb tweede
land vond .het eerste deel van VON JSÜGELI'S i deel van zijn boek teruggeeft in de woorden:
arbeid, waarin hij de res-ultateB zijner onder-1 vuil is onschadelijk, soms zelfs nuttig.
zoekingen over de levensvoorwaarden en de Ik heb elders getracht het ongemotiveerde
l
lagen, wier ramen op dat plein uirkwamei
door de cholera aangetast, en van dezen stiel
ven eï14, De kuil werd gesloten en er yoll
den geen nieuwe ziektegevallen."
Blanche, ] Uanche!" riep hij, hoe vergist gij u!"
Dat weet- ik beber,11 antwoordde ik. Ik ben
u in den weg, en ik heb verstand genoeg om
dat te merken. Taarwell"
Blanche," zei hij eensklaps, terwijl ik.mij
naar de deur keerde, hebt gij mij niet gezegd.
dat gij mij lief hatvt?"-. ' ?
- Ja," zei ik kalm. Mijn leven lang heb ik
uMief gehad; nu zal ik mijn best doen om u
te leeren haten, en als ik dat kan dan
sterf ik> ...'..
Ik heb hem nooit -weder gezien. Den daarop
volgenden nacht kwam ik hier terug. Mijn
?hart scheen gebroken. Ik gaf-niets meer om
mijn leven, k las niets, leerde niets, stelde in
niets meer belang, Drie jaren lang een
eeuwigheid in nvgn oog peinsde ik over het
onrecht, dat- men mij had aangedaan, Drie
maal ontving ik brieven van Arnold, maar k
zond ze ongeopend terug. Zijn advokaatzond
mij ook een. brief van mevrouw van
Dennermaar ook dien wilde ik niet lezen.
Zog als gij weet, stierf juffrouw Blumberg
in Berlijn, waar'zij voor zaken, haar zelve be
treffende, wezen moest. Toen kwaamt gij,
Mariance, en ^ifc begon u al speedig lief te krij
gen. Langzamerhand hebt gij mij weten wak
ker te schudden, en ik zie nu in dat het leven
ook aan mij .nóg i_ets?kan te
geven-hebben.?Ik 'sloot mij op orn te .sterven, maar zooals
gij ziet, Marianne," sprak, zij met-een bekoor
lijk lachje,'?mijn hart was te sterk om te bre
ken. En wat zegt gij nu van mijn levensge
schiedenis?" '- ' ?
Het is de wonderlijkste nïgfcorie, die ik ooit
heb gehoord," antwoordde ik.
Ik geloof niet dat mijn man mij herkennen
zou/' sprak zij.
Dat zal hij zeker niet, als hij -u toen een
leelijk, bruin kiad kon jioemen," hernam ik,
ik wilde wel dat hij u nu eens kon zien en
lioo-ren zingen."
Ik geloof wel dat ik toen heel leelijk was,"
"sprak zïj zacht.
. Een tijdlang zaten wij s-wijgend naast elkan
der ; hét ruischen der golven begeleidde
B.lanches wonderlijk verhaal. Ik was geheel in ge
dachten verdiept. Daar kreeg ik plotseling een
inval, dien ik terstond aan Blanche meedeelde.
Luister een?," zei ik, ik heb een prachtig
slot-.bedacht voor uw geschiedenis; maar?dan
moet gij mij blindelings vertrouwen en doen
wat ik zeg."
Inderdaad?" sprak zij glimlachend. En
Wat is het? Als gij maar altijd bij mij blijft!"
Mijo plan omvat liefde en levensgeluk en
eindigt met..een vroolijk bruiloftsfeest," zei ik,
als gij uw^trotsch hoofdje maar een klein
weinigje buigen wilt."
Zeg mij wat gij bedoelt, Marianne," sprak
zij ik heb f e veel geleden om EU nog trotsch
te zijn,"
Gij aiyt getromvd op uw zestiende of zeven
tiende" jaar," begon -ik. Gij waart toen nog
een heel gewoon, onontwikkeld meisje. Tier
jaren zijn sedert dien tijd vèrloopen, en nu zijt
gij, dat meen ik oprecht, een uitstekende
schoonheid geworden. Gij hebt vesl gelezen
.en nagedacht eri geleerd."
Nu, wat zal mij dat baten?" viel Blanche
mij n de rede."
Hefc zal- mijn plan doen slagen," zei ik.
Als Arnold voii'Denner u nu zag, ben ik
zeker dat hij u lief zou krijgen, maar ? hij
mag u nog niet zien. Ueet u geheel aan mijn
leiding over, al zijfc gij uu een-en-tv, intig jaar,
Ik zal mij met mijn tante verzoenen, en dan
moet gij m Berlijn, by otis komen logeeren.
Wij kunnen .u gemakkelijk aan den heer von
Deuner als ons nichtje voorstellen, en als dat
niet tot een gelukkig einde voert, dan weet
ik het niet."
Gelooft gij wezenlijk dat hij mij sou kun
nen beminnen?" vroeg zij lieflijk blozend.
Daar ben ik zeker van;" was mijn antwoord.
Doch hebt gij nu in iiwc afzondering van de
wereld, in dien langen, somberen tijd uw echt
genoot leeren haten ?"
Neen," hernam zij, Ik heb mijn portret,
rnijn eigen Arnold lief, al kan ik den zoon van
mevrouw von Deivn&r i\og niet beminn&r!."
Wij gaan de volgende week naar Parijs,"
zei ik.
Naar Parijs, Marianne?" riep zij verschrikt.
Wat zijt gij haastig! Ik duizel er van!"
Ja, tiaar Parijs, Blanche, en ik zal \\
zegg,-n waaroin. Gij moet er in toestemmen, al
zijt gij er eigenlijk te oud voor, om u een half
jaar lang te laten drillen in al de manieren
der groote wereld. Dat is bepaald noodzakelijk.
Er sijn duïzenderlei kleinigheden, die men we
ten, moet, voordat men zich gerust durft be
wegen in een kring, die zoo geheel onder de.
onverbiddelijke macht der etikette staat. Ik
zou willen dat cle heer von Denner een schoorte,
welopgevoede, voorname dame terugzag, in
plaats van hefc leelijke, bruine kind. Ook moet
gij dansles nemen, en uw zang volmaken onder
de leiding van-een der beste meesters."
Ik wil alles doen, Marianne, als gij maar
met mij meegaat," riep zij -vroolijfc.
Dat beloof ik u," zei ik.
Maar als die zes maanden in Parijs dan om
zijn, -wat doen wij dan?" vroeg zij lachend.
Als wij mijn tante bewegen kunnen 'om o$
als dame d'ïtonneur te begeleiden, dan doenn
een heerlijke - reis door Zwitserland en- Ifcalif
Dat. zoii nog meer goed doen dan lezen
leeren."
. Dat zou heerlijk zijn!" riep zij uit. Ma|
Marianne. naar Corao moeten wij' niet gaarf;
ik zou het meer niet terug kunnen zien." .
Dat begrijp ik," was mijn antwoord. '?Maf ?
kom, laat ons rm naar Iruis gaan. Juffrqu
Heine zal bang worden dat wij verongelukt ZIJB ;
Wij keerden terug, en de goede hui?houdst(
zag- er zeker angstig genoeg uit. Kog 'dïei
zelfden avond schreef ik aan ni-ijn tante £
vroeg haar om vergeving; Om. mijn plan m'
Blanche te kunnen volvoeren, wilde- ik alli
doen behalve met baron von Wilt en iroi--"
wen. Ik schreef dat il; een paar dagen te Be:s
lijn zou komen doorbrengen, indien zij n:
wenscute te aien. Tante was heel blij met mij ?.
brief, en. stemde er.in toe Bruno als haar
nef'te ontvangen. Daarop overlegde ik in we!|
parijscli. pension Blanche en ik onsen intrei
zouden nemen, en koos er eindelijk een uif
waar alleen jonge dames uit de eerste familief'.
werden opgenomen, "en waar Blanche zïchall|
kleine vormen der etikette, die zij nu nog niJ
kende, in korten tijd' zou kunnen eigen toakei.
'De blijdschap van mijn tante bij onswedeii.
zien, kan ik onmogelijk beschrijven. Ik ha|;
Blanche meegenomen -en wij namen tante i
ons vertrouwen, Zij stelde aet grootste belanj
in de zaak, omdat zij mevrouw von Denner e
haar zoon'persoonlek kende. Hoe wonderlijk!
riep mijn tante gedurig. Wie zou gedacl &
nebben dat die zwaarmoedige, jonge edelmafk.
zulk een allerliefst vrouwtje had!" ;
(Wordt .vervolgd,)"