D E A M S T E R D A M M E R, "WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. dekte. Moet de~ kennisneming van dergelijke omstandigheden niet tot voorzichtigheid aan manen waar het geldt de beoordeeling van ontluikende talenten? Vervolgens, en hier hebben wij met een uit spraak van den schrijver zelf te doen, geeft de heer Hofdijk als kenmerk van Wattiers speeltrant op, haar streven om zich geheel en al in het karakter te verplaatsen dat zij voorstel len moest. Ons zij de vraag geoorloofd: waar is de acteur die zich dit eigen pogen niet ten doel stelt? immers nergens? Een bewijs, dunkt ons, welke groote zwarigheden, het be.oordeelen van afgestorven tooneelspelers met zich mede brengt .en hoe moeilijk daarbij om niet te vervallen in algemeenheden. Nog hebben hetzelfde terrein betreden de H. H. M.. A. Perk, Martin Kalff, Ed. van Bergen, E. Mobrman, J. Oostïng, F. van der Goes en Dr. Wap die allen eenig min of meer be langrijk onderwerp uit onze tooneelhistoiïe behandelen, doch over welker bijdragen wij hier in geen nadere beschouwing kunnen tre den. Slechts zij gezegd dat de liefhebbers van dramaturgische litteratuur in deze blad zijden zeker veel zullen vinden dat hun aan dacht waardig is. Een sterker acfcueele tint dragen de artike len van den heer de Veer over Joh. H. Rennefeïd den te vroeg gestorven, diep betreurden direk-teur der Tooneelschool en dat van ***, hetwelk eene beschrijving van den tegenwoordigen toestand en inrichting dier ? stichting bevat. Men zou nit deze twee bijdragen reeds een vrij volledige geschiedenis der eerste Nederlandsche tooneelscliool kunnen samenstellen. Doch niet -alleen bevat de Almanak histori sche bijdragen, waaronder ook: Het Liefhe lierijtooneel en de Wedstrijden,. evenals De Maatschappij Apollo te rangschikken zijn, een opstel van den heer de Beer, Goethe's Faust, i^- van aesthetischen aard. Voor do letterkundige waarde van dit jaarboek wai'e het te weiisclien dat deze studie niet de eenige in haar soort ware. Eenige vergoeding vinden wij in twee bijdragen die ons een kijkje geven 'm wat er op uitheemschen bodem in de tooneelwereld omgaat: Mej. Elise Haighton beschrijft op boeiende wijze de krachtige pogingen die men in Finland aanwendt tot verkrijging en in standhouding van een eigen tooneel. Uit deze medcd-jeling. blijkt de voor ons Nederlanders zeer verassende omstandigheid dat het meerendeel dergenen welke voorgeven zich iniespannen tot bereiking van dit doel zich niet hoofd zakelijk bezighouden met door afgunst en -vitlust eïkaiider oni het felst te dwarsboomen. De redacteur schetst: Het Engelsche Tooneelverbond, eene beschrijving die evenmin stemt tot gunstige gevolgtrekkingen ten onzen behoeve als het.artikel van-Mej. Haighton. Ten slotte zij nog vermeld dat een 'kalender met histo rische aanteekeningen het werk vooraf gaat13 Febr. '79. " G, Van Prins Hendrik der Nederlanden, le vensschets 'door P. H. Witkamp en Martin Kalff, is thans ook eene volksuitgave versche nen, liet boekje dunkt ons uitnemend daartoe geschikt. De onvermijdelijke lauweren", kran sen", on ver getelijkheid",,,burgerdeugd"?fio er s" oranjeband", etc. zijn met vrij kwistige hand er in rond gestrooid, maar het werk bevat menige bijzonderheid die ieder belang moet inboezemen. In eene reeks van hoofdstukken worden 's prinsen jeugd, de prins als zeeman, de prins als stadhouder, de prins te 'sliage en te Soestdijk, de avond van 's prinsen leven, 's prinsen sterfbed, 22 en 24 Januari herdacht. Er zijn weinig voorbeelden van een zoo a gemeene vereering als die welke aan prins Hen drik werd toegebracht, het boekje -zal zeker op een. ruiin debiet kunnen rekenen. Nieuwe uitgaven. Antonius. De zilveren lepels, of Eindeli/7c nog gered. Een verbaal voor de. Nederlandsche jeugd, Gorincheni, C. Schook. Archives du M-usée Teyler. Haarlem, De Erven Loosjes, Bijdragen en Mededeelingen van het Histo risch Genootschap, gevestigd te Utrecht. 2e deel. Utrecht, Kemmink & Zoon. , George Ebers. Eene Egyptische Konings dochter. Historische roman. 3e druk. Naar de 4e Hoogduitsche uitgave herzien door Dr. H. C. Rogge. Amsterdam Y. Rogge. Homo Sum. Roman. In het Nederlandsen bewerkt door Dr. H. C. Rogge. 2e druk. Am sterdam Y. Rogge. O. Funke. Reislust en reissegen. Amsterdam, A. van Oosterzee. P. H Witkamp en Martin Kalff. Prins Hen drik der Nederlanden. Een levensschets. Volks uitgave. Amsterdam, Scheltema & Holkema. Mr. H. van Loghem. Verspreide geschrif ten van geschiedkïindigen, godsdienstigen en wï/sgeerigen inhoud. Deventer, A. Ter Guime. Op het Vondeldiner .voelde onder anderen ook de heer Taco H, de Beer zich gedrongen te spreken en wees er op hoe de stad Keulen.' zich niet officieel het feest van Vondel liad aangetrokken. De heer Fastenrath beant woordde dezen toast me't een improvisatie, die bewees .dat, bleef het stedelijk bestuur ook achter, er toch te Keulen menschen gevonden werden, die van hunne vereering voor Vondel warme blijken wisten te geven. i Aan het e.inde van zijne bezielde rede sprak de beer Fastenraf-h de volgende versregelen uit, welke wij door een vriendelijk schrijven' van zijne hand in staat zijn onzen lezers mede te deêlen: Seid miïgegïszt, hr liebcn vieledeln Vondel-Hcrrn! Micli hat's aus Köln getrieben, ZH huld'gen eïnem Stern, Den Amsterdam mag neides die Schwester, die Gonelstadt, Die unter uren Gesclimeiden doch keinen Vondel had! "Wer ein Mal nur getrnnlien aus seiner Dichtung Brona, Der ruft in Lust versunkeu: Heil, Hollands Calderon! Ein Priesterthum, ein wahres, war euer Dichterwerk, D^SangervomManzanares, dn.Todter von Nieuwe Kerk; Lebcnd'ger, dem entbrennen in gleicher Liebesflamm! -Die dich den Ihren nennen Colonia, Amsterdam l Lasz deinen Geist umschvveben Deutsclüand «nd Niederland, In ddnem Namen gehen lasz mis die Bruderhand! TJnd nimrn du Pürst der Lieder, du Agrippina-Schwan, Auch voïi dem Sohii Sevilla's und Köln's ein Lied Ie in au! Schau ich das Köluer Wappen, glcich fiilil ch inich daiieim; Mach micli zu dcinem Knappen, gleieli Hofdijk, Seliacpman, Tliijm! Von ir, dem Geisteshelden, der Niedcrknile-Zier, Latz mich den Brüdcrn melden ain Guaclalquivir? Das Spanien "der'Füipe, der Alba ist nicht mclir: Bald \vird selbst die Span'sche Lippe"verkünder Vondel's Ehr! Wie in des Span-Iers Mundc lebt Eembrandt von dem lïhein, So dring aucli VondeFs Kunde in 's Laad vol Sonnenschein! Nun fiillt die Glaser wieder mit cdelrn lïebensaft: Dem Fürsten güt's der JJieder, und gnfer Landsmanu- schaft. Een Mystificatie. In een salon van het Hotel de Rnssie," te Weimar, zaten vier heeren en eene dame gezellig bijeen. De oudste van het viertal was een mager man, met sierksprekende trekken en lang, krullend, grijs haar. Het was de beroemde pianist Frans Liszt. Aan zijn rechterhand zat een klein ineengedrougen mannetje, wiens belangwekkend ge laat herinnerde aan een in brons gegoten keizerskop. liet was Richard "Wagner. Naast hem zat Casima, de dochter van Liszt, vroeger de vrouw vau Von Bulow, nu die van Richard Wagner. . De beide andere heeren waren een leerling van Liszt, en,een enthousiastisch bewonderaar van Wagner: wij zullen hem Dr. S. noemen. De koning van de muziek der toekomst begon te spreken over zijn lievelingsonder-, werp, en schold onbarmhartig op de dienaren der per?, die daar gelukkig niet minder wel om waren... . Liszt was het volstrekt "niet met hem eens. Ik geef geen duit om de-heele journa listiek, riep Wagner; ik verkies niet dat zij iets over mij zullen schrijven, zij begrijpen er toch geen zier van. Ik ben niet zoo erg op hen gebeten, hernam Liszt. Ik heb zelfs aan een van hen opgedragen orn voor mijn goeden naam te zorgen, als ik er niet meer ben. Ik zal hem alle mogelijke inlichtingen geven, omtrent mijn persoon en mijn werk, en na mijn dood krijgt hij 40,000 gulden, om zelf Europa en Amerika te doorreizen en alles te verzamelen wat over "mij geschreven is. Op die manier zal de na komelingschap een zooveel mogelijk juist beeld van m ontvangen. 'Neen, dan heb ik het heel anders aan gelegd! riep Wagner. Ik ben mijn eigen bio graaf, en ik verbeeld mij dat ik dat werk beter kan doen dan- ieder ander. Ik heb een autobiographie geschreven, waar j men alles in kan vinden, wat mij betreft; die 'mag het nageslacht besti:deeren, daar kan iedereen uit zien wie ik was en wat ik wilde. Waar is die biographie ? vroeg Lif zt. Ik heb er voor ecnigen tijd veertien'' exemplaren van laten drukken, en die bevin-den zich in mijn huis te Bayreuth. Ik weet nog niet recht wat ik doen zal, om ze voor brand en dieven te beveiligen. Ik denk er over om ze bij de griffie van het een of an der gerechtshof te deponeeren. j : Eenigo maanden later deed Wagner met zijii vrouw een reisje, door Noord-Duitschland. Te Keulen vond bij aan het station Dr. S. met een potlood in de band, bezig om aanteskeningen te maken. Wat! zijt gij ook al journalist geworden ! riep hij toornig. Maakt~gij notities? i Ja, schamelde Dr. S. op verlegen toon. Ik schrijf ieder woord op, dat gij spreekt, zij zijn bet manna mijner ziel.... Meester, hebt -gij al beschikt over de veer tien exemplaren uwer levensbeschrijving? Neen, zei "Wagner op een toon, die den ! vrager alle hoop moest ontnemen. Dr. S. keerde des anderen daags naar buis terug, zijn heele ziel,vervuld met de autobiograpbie van zijn afgod Wagner. Hij verzocht een vriend te Bayreuth. hem te telegrafeeren, zoodra Wagner aldaar terug gekomen zou zijn, en met koortsachtig on geduld wachtte hij van dag tot dag op het vurig verlangde telegram. Eindelijk, op een kouden Zondagmiddag in December, daar bracht de bode het lang gewenschte bericht, en in de volheid zijner blijd schap gaf Dr. S. den jongen een gulden fooi. Nog dienzelfden avond vertrok hij naar Hof bij Bayreuth. Hij had een ijzeren kistje meegenomen, en in Wagners werkkamer toe gelaten, boog hij het.hoofd bijna ter aarde, en sprak: ; Meoïter, ik kom tot uw met de flauwe ; hoop dat gij mij misschien de eer waardig i zult keuren om een exemplaar uwer biogra! phie te mogen bewaren. Ik heb daarom een ijzeren brandkistje meegebracht, waardoor het kostbare werk ook tegen dieven beveiligd is, en waarin het zal blijven, totdat de meester goed vindt het terug te vragen. Wagner verborg een oogenblik het gelaat achter zijn rood zijden zakdoek, stond toen op, b.jgaf zich zwijgend naar de andere -kamer en keerde weldra terug met een voorwerp, dat er uitzag' als een boek in grijs linnen ge wikkeld. Diepen ernst sprak uit zijne trekken, en al zijn. bewegingen waren plechtig en afgemeten. Een aardig kamenierfje volgde hem met een waskaars, een pijp lak en een reusachtig cachet. ' ' ^ Een plechtige stilte heèrschte in bet vertrek terwijl Wagner met indrukwekkende plechtig heid het eene zegel na het andere op ' het grove linnen drukte. Onder het-laatste lak legde hij een wit zijden lint en bevestigde het andere einde ook met een zegel. Eindelijk stelde hij den Dr. het paket ter hand. Ziedaar, sprak Wagner op ernstigen toon, bier is het boek met zeven zegelen gesloten. Bewaar het heilig; bewaar het alsof het uw eigen leven was; ik zal er u rekenschap van vragen op den laatsten Oordeelsdag. Daarop werd het paket plechtstatig in het kistje nedergelegd. Dr. S. vertrok weldra met den trein, spoorde den geheelen nacht door en was den volgenden morgen te Leipzig. Zonder dralen begaf hij zich naar een wel bekenden uitgever. Is de vogel in de knip? vroegdez !bran dend van nieuwsgierigheid. Ja, ik heb hem, antwoordde Dr. S. en mij dunkt wij moeten, als wij het werk uit geven, minstens zeven Thlr. voor het exem plaar vragen. Met zenuwachtigen haast werd het paket geopend en wat vonden de twee bondgenooten..'.? Piet de Smeerpoéts," een gevlekt en verscheurd prentenboek van Siegfried, Richard Wagners kiemen jongen !.... De tram van Mekarski, met saamgedrukte lucht- als beweegkracht, wordt thans ook te Nantes niet goed gevolg gebruikt. De fluweelen buisjes noemt men te Brussel eene dievenbende, die "deze week door de politie ontdekt is, en die zich aan allerlei op lichterijen en ook aan zeer gewone diefstallen en zakkenrollerijen schuldig maakte. Tot nog 1oe zijn 28 leden der bende gevangen geno men; meest allen met fluweelen buis gekleed. De ontvangsten op de Russische spoorwegen, die thans eene lengte van 20,088- werst be dekken, tegen 19,234 in 1877, waren in No vember 1878 zeer voldoende. Zij bedroegen 17,580,216 roebels, of 245,357 roebels meer dan in November 1877. Gedurende de 11 eerste maanden van 1878 bedroeg de opbrengst 193,308,374 roebels, of 25,920,018 roebels meer dan.in hetzelfde tijdsverloop van*1877. bij u onwillekeurig den glimlach te voorschijn i belangrijke zaken, die evenwel 't vermoeden roept. Hij werpt zich onversaagd in dien | een Echijn van waarheid geven, dat de aangemaalstroom en gij huivert voor vfergaan ; ge- ; kondigde stelling dienst deed als Dezelfde redenen, die mij drongen, een van Multatuli's voordrachten bij te wonen, zullen waarschijnlijk .meer daartoe bewogen hebben. Ik besloot te gaan, deels met dezelfde bedoeImgen. en ,verwachtingen, waarmee ik naar anderen ga luisteren, wien de gaven der ge dachte en des wóords'iri bijzondere mate ge geven zijn. Ik wilde leeren van den genialen denker en kunstgenot -smaken van den dichter bij, Tiitm-mendheid. Toch'was er nog iets an ders, wat me dreef: d.e{"behoefte nl. eenvoudig om hem van. aangezicht^ tot aangezicht tézien, den geduchte, onder wiens mokerslagen veel was gevallen, wat zoo irotsch op schijns;rootheid of valscbe verdienste zicli verhief; hem, die ons beurtelings de traan des medelijdens in het oog deed opwellen of den blos der verontwaardiging naar de wangen dreef, als hij "en bij alleen het voor de'verdrukte on schuld of het miskende recht opnam en er voor pal stond, maar die ook de liefelijkste aandoeningen bij ons wist op te wekken, waar , bij de kracht der liefde schilderde in al hare innigheid, in al de opoffering, waartoe zijkracht verleent. Hem .te &ien, om versterkt te worden in de vereering van zijn dichterlijk genie, of te ontwaken uit de betoovering, waarin hij mij bracht. liet publiek was in eene voor hem zeervereerends mate opgekomen. In eenigszins ge-1 spannen verwachting verbeidde ik het oogenblik van zijn binnentreden. Daar kwam hij, en ontsnapte mij de verzuchting: Och!" Multatuli, k Jieo veelgeleden, dat drukt uw wezen volkomen uit: die strakke trekken, dat vermagerde' gelaat getuigen welsprekend van' lijden en strijd. Het uiterlijk van den vurigen en weisprekenden redenaar heeft bij m'et mede. Hoe zou het ook kunnen ? Toch is Multatuli niet de man', die medelijden vraagt, of zelfs maar duldt. Niet lang was hij aan 't woord, of men moest bekennen, dat hij ook in zijiie voordrachten een machtige persoonlijkheid is. Toen hij was opgetreden, hield ik een oogen blik in deemoedige houding het hoofd gebo gen; ik herinnerde me plotseling de bittere woorden: publiek ik veracht u, en ik maakte ook ditmaal deel uit van publiek Zeer geachte.toehoorders!" -Verrast vestigde ik de oogen op den spreker, en toen hij verklaarde het tot zijn fijnste genietingen te rekenen, een zoo talrijk gehoor aanwezig te zien, dus zoo veel vrienden te mogen tellen, was de vrees voor vertrouwen geweken. Ik zal niet in bijzonderheden het gespro kene trachten weer te .geven. Het naar waar heid te doen zou eene pen vereischen als de zijne; het onvolkomen en gebrekkig te doen plaats hebben zou te-kori-doen zijn aan den inhoud en vorm van 'e sprekeis rede en boven dien het tegengestelde uitwerken van. mijne bedoeling: opwekken lot bijwoning zijner voor drachten, van wie difc tot heden -verzuimden. Daar is geen zweem van preektoon in zijn voordracht; de hoofdhoedaniglieid is eenvoud, maar gloed en bezieling kenmerken haar, wan neer hij u wil roeren en medeslecpen, erenzeer als levendigheid, om uwe aandacht ge durende geruimen tijd ook .bij diepzinnige redeneeringen te boeien. Multatuli'begint be daard en gebeil op zijn gemak, maar spoedig wordt dat anders. Een rijkdom van gedach ten dringt zich allengs aan hem op, dreigen hem te overstelpen. Geen nood. Op dit ter rein is hij volkomen meester, met onbegrijpe lijke juistheid weet hij de ware te kiezen en heeft nog tijd ze in dien bevallige*! iron schen of sathïeken vorm te kleeden, dat hij heel noodeloos; ongedeerd komt, hij weder te Genoeg. In den strijd, die hij begonnen heeft, voorschijn. Hij veroorlooft zich allerlei afwij- \ zullen zeker velem hem ter zijde staan, e\cn_kingen -van zijn onderwerp, maar vindt den j wel niet ten _gevolge van, maar ondanKslezmdraad wel weder. Dat is storend, vermoeiend gen als de bovengenoemde. J B voor menig hoorder, maar hij stelt hen ruim- " ' . schoots schadeloos. Zijn «/dwalen wordt geen De Redactie, beide stukken over Multatuli g verdwalen.- lezing ontvangende, meent slechts billijk te Multatuli stelt u een wandeling voor; geeft j, zijn door ze beide te plaatsen. De verschillende zelf eerst den weg aan, en onder -zulk go- l indruk op de twee hoorders teweeggebiacht, leide gaat ge gaarne mede. Maar scherpzinnig : is slechts toe te schrijven aan de verschillende opmerker en ijverig zoeker als hij is, gaat j verwachtingen die beide koesterden. hij, waar hij het schoone denkt te vinden, al i spoedig van den hoofdweg af, vermeit zich op zijpaden en van daar op .meer verwijderde, [ . zich in het minst om uwe bezorgdheid niet ' ,,.-?, , ,, , bekreunende. Hij geniet, en noodigt u uit,! - Menheer de Eed acteur ! , hetzelfde te -doen; verder gaat het, tot ge! Aangenaam was het mij in N°. 84 en % van eindelijk aan het punt van uitgang terecht uw geacht blad een en ander aangaande &on komt.... Toch niet: ge zijt gevorderd ook Francïsco en bet leven aldaar te lezen; beop uw weg. 'Ge hadt in die richting verder schrijvingen van vreemde landen, de aldaar kunnen zijn in korter tijd wellicht, maar hoe- heerschende zaden enz. zijn toch altijd mteyeel genot zoudt ge hebben moeten derven ? ressant, doch moeten, volgens mijne bescheidene Maar nu dan -toch op bet doel af, rechtuit! meening, ten eindegeene valsche indrukken te Geenszins: hetzelfde spel gaat van voren aan geven, naar waarheid en niet overdreven zijn weder beginnen. Weerstreef niet, gij zult hst I)it nu laat in de beide artikelen nog al ietb u niet beklagen. O! ja, hier op deze hoogte te wenschen over, vergun mij u op de volgende biedt hij u een heerlijk vergezicht aan. Van onnauwkeurigheden attent te maken, v elke hieruit, hoe zijwaarts afgelegen ook, overziet mij, en ieder die in Amerika en in het LxjZ nge den geheelen omtrek, het einde zelfs van der te San Francïsco bekend is, terstond m het uw wandeling en ge verwijt u zelf uwe klein- oog springen. _Jn N°. 84 leest men, datdtdi e geloovigheid en gebrek aan vertrouwen. Toch maaltijden in de hotels geheel gelijk ZÏ|H, dit houdt hij ook woord en brengt u weldra, aan nu is onjuist, het ontbijt en de lunch ^ ei ^"hi1het doel van het tochtje. Maar ge zijt ver- : len hierin, dat de laatste uit koude geiecat°n moeid, meer nog" naar den geest van inspan- ', en het eerste, zooals terecht aangemwkt i«, ning, voor zooveel en velerlei genot vereischt, , hoofdzakelijk uit biefstuk, visch en spiege1dan naar het lichaam. Ge moet uitrusten, om ] eieren bestaat; het dinéis echter van ^pb^ l daarna voor uwen geest terug te roepen, wat anderen aard en bestaat uU soepen, vlcLscnex1, ge kreegt te aanschouwen en ge zijt weldra verschillende soorten visch, groenten enz , t^i een en al dankbare erkentenis voor des mees- wijl het dessert niets te wenschen overlaat, ters leiding. Te morgen voelt ge u versterkt zijnde puddings, pies, gebak, ijs, vruchten, enz en verkwikt van de degelijke uitspanning. ; aldaar rijk vertegenwoordigd. Hotels zonl*In deze beeldspraak geer' ik den hoofdin- ; trappen heb ik> nooit gezien, dit zoude oo <? al druk weder, die zijne voordracht op mij zeer "onpraktisch zijn, want dan was men Vraaakte. Alleen dit nog. Ik kan- me voor- paald zeker bij " eventueele brand het p^te^ stellen, dat er ouders gevonden worden die van Crematie te ondergaan, daar de plev^tiis hem alleen van-hoören-zeggen kennen en zich elk hoogstens 10- persr-cen kunnen bevatten, daardoor dikwijls een geheel onjuist denk- ' en het aantal dier toestellen in n Lot el zei beeld van Multatuli's denkwijzen en werken den meer dan drie bedraagt, zoodat de op hebben gevormd, en op grond van dien zou- blijvende honderde gasten hoegenaamd ge^iie den huiveren hunne zonen en docht eren. der- gelegenheid tot ontsnappen zouden hebben gelijke voordrachten te doen bijwonen. Waren Wat die sierlijke introductie aan den miiiigei, ze met dezen ditmaal tegenwoordig gewee=t, en wat verder volgt, betreft bestaat skdit hoe dankbaar zouden ze geweest zijn voor de in &®rijke.verbeeldiagskracht van den schrij schoone woorden, waarmede hij oud en jong ver. Wanneer men .in een Hotel aankomt, ^aat uitnoodigde, het ware genot slechts in deugd men eenvoudig naar - het kantoor en tt ekent te zoeken, nadat hij aangetoond had, dat de zijn naam. in een daartoe aanwezig boek, de dlebet- en credit-posten van elk ander genot klerk vraagt op welke tage men eene L^er met elkander verrekend, altijd een na.ieelïg verlangt, daar hiernaar de jorijs geregeld woidt, saldo, dat is geen genot dus ook geen deugd geeft den sleutel aan een bediende, soms zoooplevert. V. als in het Palace Hotel een neger, dese u den weg naar uw apartement, zorgt cLti.we _ ' bagage boven komt en hiermede is alles afs;e loopen, tenzij nien volstrekt geéne batige Vrijdag M Febr. jl. hield Multatuli een lezing heeft, als- wanneer gewoonlijk geld vooruit in Maispn Wackwitz. " " , verlargd wordt. Het aantal belangstellenden inen mag Natuurlijk latea de wegen in eene n eime aannemen dat altha'ns een groot deel der stad als San Frascisco veel.te wenschen Ovci, aanwezigen door belangstelling gedreven werd zij- zijn eetiter niet zoo, slecht"als men uit het was vrij aanzienlijk. Dit werd dan ook artikel .zoude opmaken, in hef oudere gttl-^lte door den spreker erkend, en, naar zijn aanhef der stad zijn de meeste trottoirs van asphaït te oordeelen gewaardeerd. Des te meer en verder meest overal van hout, dat v ani^er mag 't vreemd lieeten, dat gén spoor vandie het bekoorlijk onderhouden wordt -wij uel waardeering in 't voorgedragene te vinden was. voldoet. Het verplaatsen van een hu s £tDe voordracht was, welbeschouwd, beneden schiedt nooit met 20 paarden doch slee hts me4Multatuli. Op hen, die met zijn werken niet n hoogstens Itweè, op eenigen afst^nJ ^an vertrouwd zijn, zal zij zeker bitter weinig het buis wordt een kaapstahd 'geplaaU*- (*,ws indruk gemaakt hebben; zij die hem vereeren twee) - welke door blok en takel met het lm.', als denker en als baanbreker voor nieuwe in verbinding is, een paard loopt-"iond g»ideën, zullen een gevoel van teleurstelling melde kaapstand en trekt liet hui?, d"t op niet hebben kunnen onderdrukken.. rollen rust, aldus langzaam vooruit. D?tiams Of hiervan bewijs noodig is? Voor wie hem hebben bierdoor ?volstrekt geen opo^tho^d, hoorden zeker niet. Voor wie dat genot" daar het slechts des nacMs veroorloofd i- de niet smaakten, 't volgende: rails te kruisen, en de trams in San Fian<-i=c > De stelling was genot is deugd. alsdan niet rijden. Wat het onveilige-1 au Mn Tegenover de christelijke levensbeschouwing Francisco aangaat, hangt veel van den Me'm das ewige Entsagungslied de leer van deling af, gewoonlijk begeeft men zica m een ontbering, van kastijding en dooding des vreemde stad niet zonder eenige infoirniht,n vleesches; tegenover het doodt de zinnen," genomen te hebben op weg, en is het zijn stelde Multatuli indertijd zijne leuze: genot is eigen schuld indien hij dan. toch in een specldeugd. In verband met zijn overige denkbeelden buis gaat en zijn geld verliest, b^j ongeluk kan bij er niet inloopen, want daar alle mag aangenomen worden, dat hij daarbij niet spelen streng verboden zijn, heeft alle m het aUeen, zelfs niet hoofdzakelijk 't oog had op geheim plaats; in het ergste geval-kiijgt P) wat men is overeengekomen te noemen gees- door behulp van de politie gewoonlijk zijn geld telijk genot." Deze zijne stelling staat in ver- weder terug. Personen die. zich bedoiid^on band met den strijd, dien hij voert tegen de fatsoenlijk gedragen loopen geen ge\iai, cueaverechtsche, verknoeide opvatting van zaken genen die afgezet worden verkeeren meeval betrekking hebbende op 't geslachtsleven. Is in een benevelden toestand, raken 'd ni dooi hij niet opgetreden als de ridder, die't zwaard op dwaalwegen en is hef'einde natuurlijk d Vaangordde tot den strijd tegen 't monster: zij bestolen zoo niet erger worden. Hysterie? En moet hij mi tot voortzetting van Over een en ander zonde ik nog veidei kundien strijd komen en een lezing houden, zóó Ben uitweiden, vermeen echter geenen -\eide. dat de meest gewone nutsverhandelaar 't hem ren inbreuk op uwe plaatsruimte te mo0<en jniet verbeteren zou! maken en hopende dat u deze regelen m hot Genot is deugd was de tekst, de preek was: .belang der waarheid'wel zult willen phaK1!, deugd is genot, wat geheel iets anders is. betuig ik u bij voorbaat mijnen haitcl>kfn Zeker, deugdzaam zijn, ook in den zin van dank. Multatuli, als 't streven naar stiptheid, nauw- ' - Uwen dv. dienacii gezetheid, naar arbeidzaamheid en pliehtsbe- JAN Finsco tracht ing; a] s jïe zucht om gelukte verspreiden , , _. ? om zich been, wie zou 't niet beschouwen als Dankbaar voor de inlichtingen ons gezo uhn een groot genot, misschien als 't hoogste? kunnen we niet .beter doen dan onze bioa te Maar dat was thans de zaak niet, waarop 't noemen, het is de graaf Julien de Roch chottaanlïwam. Genot is deugd, daarover zou ge- art, gewezen ministre fplénipotentiaiie, viens sproken, dat zou aangetoond, zoo niet bewe- reisbeschrijvingen tot nog toe eene zekeie ie zen worden; wie overtuigd is, na ,t'behoorde, putatie hebben. Voor eenige jaren kwam zijn is wel gelukkig geweest. Gkina uit,-een werk over hetwelk stred^ met Multatuli is, hij zegt 't zelf, tuchteloos. 'Hij lof gesproken- wordt. Dat hij zich m enkele veroorlooft ^zicb, af te wijken- van den gewo- détails .eenige overdrijving veroorloofd heeft, nen (verbandelings-) weg. Daartoe hoeft hij is een reizigej en eenFranschman.niet tt stei^ 't recht, zou bij evenwel soms niet zoover .af- aan te rekenen, 't Is als,sedert heer Jui' iin geweken zijn, dat men in verzoeking kwam hem als verdwaald te beschouwen? Het groot ste gedeelte der lezing werd ingenomen door uitstapjes op zijwegen., De- meeste hoorders hadden zeker niet verwacht zooveel te zullen en hoe meer en hoe piquanter hij \eiliialt, hooren over Disraëli -en zijne kamerdienaar, des te meer wordt bij geleaen. Toch \voisU Delebecque en zijn millioensn diefstal, van der onder de amusante reisbeschrijvingen lan dL Hoeven en de Cirkelgang der Menschhcid, over van graaf de Rocheehouart wel het Willem den Derde en zijn valschen eed, ovtr vertrouwen geschonken. Bij hét hof fc Cambroime en de woorden die hij niet ge- niet eene zending van. de Fransche ie, sproken heeft, over - Willem' den Zwijger en belast, was hij in de gelegenheid veel te w zijn huwelijk met Anna van Saksen alles dat voor een gewoon reiziger verbolgen hV Als iemand vere reizen doet, Dan kan hij wat verhalen,