Historisch Archief 1877-1940
DE A M STERDAM ME K, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
kunnen uitoefenen. Zwaarmoedigheid en pes
simisme mag men iemand niet toerekenen, wij
althans zullen het niet doen. Wij blijven liever
kalm, wat meer zegt, de boosheid van onze
bejaarde zuster doet ons des ie" dieper gevoe
len dat tevredenheid een kostelijk goed is.
J O
Het doodgeboren kindje gevoelt zich recht
gelukkig, zelfs al denkt het aan
De kat, die pakte de at"
Die at van het graan
Dat iag iii hst Huis van Adnaaii."
Ondertusschen verzoeken wij met de
Amster damsche Courant het publiek hun brieven.
die voor haar en ons bestemd zijn, goed te
adresseeren, opdat niet het een of ander in.de
vrouwelijke Amsterdamsche een plaats vinde,
wat alleen in den mannelijki-m Amsterdammer
te huis behoort. We zijn minder uaijverig op
nitnoodigingen voor een spnpeetje, dan opeen
wél geschreven artikel. Wij zijn verlangend te
weten of onder de bewijzen van andere ver
gissingen, die do Aimterdamsche- beweert nog
te bezitten, er ook voorkomen omtrent
stukleen, die tot "den bloei van ons blad hebben
bijgedragen. Toorts wenschen wij haar'beter
schap en zelf beheersching onder de beproe
vingen.
De Rotterdamsche toorteelisfen en een stuk
van Roeier Fa assen, wie twijfelt er aan. of het
schouwburg-locaal van den lieer H. van Lier
Donderdagavond goed bezet was V
En dan geen gewoon stuk. Dit slak" zegt
No. 3,10 van de Tooneelgïds werd, bij den
piïjskamp van tooneelletterkvmde te Antwer
pen in 1878, bekroond met den eersten prijs.
We zouden ons na' deze mededeeling van
alle kritiek op dit tooneelgewrocnt kunnen
onthouden. Wat met een eersten prij.s bekroond
werd moet wel een mooi" stuk zijn.
Het, publiek scheen'daarvan overtuigd, al
thans een zeker deel er van, want, de toejui
chingen begonnen reeds zeer vroeg en weiden
telkens herhaald; toen het scherm, na de laat
ste acte, nog eens werd opgehaald viel er
bov-ndien eeüruiker aan de voeten van An
ne-Mie, wier spel dus op hoogen prij.s werd
Aune-Mie 'is een Schots uit het zeeuwsche
volksleven in vier bedrijven. Zoo beeft
FaasBen het genoemd.
Dirksen, grondeigenaar te Wesikapelle, op
het eiland Walcheren, is rijk en gierig, doch
't laatste alleen om zijn dochter des te beter
in de gelegenheid te stellen haar wenscfcen te
voldoen, gelukkig te worden. Anae-Mie zal,
200 hoopt hij, een dame worden door te huwen
met den iioon van den burgemeester. Het
meisje is affceerig- van dat huwelijk om ge
gronde reden, zij is verliefd op Bijnhof, den
ingenieur, die haar verleid heeft. Met drog
redenen scheept zij haar vader af, tot hij haai
en Rijnhof overvalt, op het oogenUlik dat. de
ingenieur Anne-Mie kust. Een hevige scène..,.
Aime-Mic. ziet zich genoodzaakt t« bekennen,
dat /ij verloren" zal zijn als de ingenieur haar
niet huwen mag, e a' Dirksen, haar vader, in
drift ontstoken, gaat heen om Rijnhof, die bij"
hem inwoont, dood ie steken."?On-rniddelijk
wordt de'misdadiger gevat en het scherm valt.
Het tweede bedrijf speelt 18 jaar later te
'sHeer-Arendskerke, op Zuid-Beveland.
Een aantal boerenknapen vinden wij hip
cen. herberg, en eenige meisjes op een bank
aan een boom gezeten. Een ringrijderij zal ge
houden worden.
,l)e herbergier Kwak, echtgenoot van Keeltje,
die dienstbode . bij Dirksen was, toen hij den
heer Rijöhof - dienietstierf aan zijn wonden
ges-token had, tracteert de .jongelui; er wordt
viool gespeeld, op zijn zeeüwsch gezongen en
dtms^. Tegenover de herberg woont Dirksen,
onder" den naam van Brouwer; nadat hij drie
jaren in de gevangenis gezeten had, heeft hij
West-kapelle verlaten en zich te 's
Heer-Arewdskerke met ter woon gevestigd. Terwijl de jonge
lieden voor de herberg verzameld zijn, ver
schijnt de oude Brouwer die, half krankzinnig,
oyerluid over tralies, hooge muren, enz.
spreekt, in n woord, wakend over
degevamgeiiis droomt.
Zijn kleindochter Lïsëgeleidt hem naar huis;
en mocht men al gissen naar zijn onbekend
verleden, niemand die zijn .geheim op het
spoor 'is, tenzij'Jan Schuif, bijgenaamd de
Kikker.
De laatste staat wegens zijn nijdigen aard
slecht aangeschreven bij zijn medemakkers, en
is met zijn uitgestreken kwaadaardige tronie
een tegenhanger vanKoenraad Deel, een ech'en'
ronden Zeeuw, die op Lise, Anne-Mie's dochter
verliefd is.
Anne-Mie. die om haar Yaders naam en haar
dochters gelnk te.redden, aan niemand, ook
aan Lise niet gezegd heeft, dat zij haar moeder
is, of welke de geschiedenis vanLise'sgrootvader
was, gaat voor hare tante door. Lise's vader
en moeder, heette het, Tsaren overleden. Als
nu Koenraad Deel haar komt vragen om de
hand harer niclit Lise, is zij zeer met dat aan
staand huwelijk ingenomen en stemt toe. Doch'
het duurde zeer kort. YTant Koenraad zeide,
dat .zija ouders niets tegen zijn plannen had
den, als hij een meisje nam dat zelf. even als
haar familie een onbesproken naam droeg.
Eensklaps begrijpt Anne-Mie weer dat zij Lis-e
niet kaïituthnwen. Lise's toekomstig-geluk had
htaar en dat is zeer vreemd voer een
oogenblik de onmogelijkheid van een huwelijk
doen vergeten. -- Nu" weigert zij Koenraad's
hand voor haar nicht.
Koenraad. de overwinnaar bij de ringrijderij,
mag Lise het lint niet omhangen, dat haar als
zijn meisje versieren zal... en op het feest dat
de wedstrijden, dien avond vieren, verbazen
zidi allen over -gijn stikwijgendheid er. later
over zijn onmatig drinken.
| Jan Schuif, de verraderlijke, die als de on
gelukkigste der mededingers, niet een pollepel
was vereerd, begreep zeer goed wat hem
schortte en had zijn voordeel gedaan met de
woordenrijkheid, die Koenraad Deels dronken-.
schap ten gevolge had gehad. " j
Deze. Jan Schuif, bijgenaamd de Kikker, die '
zelf een onechte zoon was, en een treurig,
leven had moeten leiden, geraakte tot over
maat van ramp, op toevallige wijs tevens be- [
kend met degehecle geschiedenis van Anne-mie \
en haar vader Dirksen. Een gewezen inwoner
van Westkapelle, die werk komt zoeken te
's Heer-Arendskerke, waar inmiddels de heer .
Rijnhof, Aime-mie's minnaar, na uit In die
teruggekeerd ie zijn, toen als iügenieur werk-!
zaam was voor het aanleggen van een
spoorweglijn, verhaalt hem wat hij weet in de
herberg van Kwak.
In deze gf-lachkamer hebben nu twee merk- \
waardige scènes plaats. Jan Schuif vraagt aan
Anne-mie haar toestemming om met Liae te
trouwen, ,en dreigt natuurlijk met zijn geheim
doch mist zijn doel. En ..BJjnhof, de ingenieur,"
na eerst, met Jan Schuif, die in ieder geval
met iemand vechten wil, geworsteld ie hebben,
ontmoet Anne-mie daar. Zij was daar ge
komen om met Kwak's vrouw, haar vroegere
dienstmaagd Neeltje, te spreken over de
moeielijke positie waarin Koenraad Deels aanzoek
haar had gebracht.
In 't laatste bedrijf vinden wij Koenraad,
eerst aan 't venster later in de kamer vrijende "
met Lise. Ann-e-ilie, die hen verrast, zegïnog
eens?; dat 's jonkmans wensch onmogelijk ver
vuld kan worden, en zij besluit hem ia een
brief de historie te verhalen, welke eene
echtverbintenis in den weg staat. Vervolgens ver
telt -zij Lise, die het reeds vermoed had, dat
zij haar dochter was. Rijnhof zocht den
ouden heer Dirksen-Bronwer op, dien hij alleen
dn ds kanier vindt en wieu hij vergiffenis schenkt.
Koenraad Deel verschijnt om Lise zijn eeuwige '
liefde te betuigen en haar tevens te zeggen
dat hij niet trouwen kan, omdat zijn vader
en moeder zouden sterven, als hij 't deed met
een meisje wier naam bevlekt was, doch
gelukkig is de heer Bijnhof daar, die, thans
weduwnaar. Anne-Mie trouwen wil?en de zaak
eindigt gelijk men verwachten mocht.
De heer Faassen, men bemerkt dat zeer
g&makkelijk, is bekend met het toonecl. Hij weet
wat effect maakt, op welk. een wijs 'uren etn
acte moet doen eindigen, w»ar licht en scha
duw dient .aangebracht te worden om de
op_merkzaamiieid te trekken. Hij is als auteur bij
uitstek handig.
Ware dat niet het geval we gelooven dat
de Zeeuwsche schets" zoo niet geheel ver
ongelukt, althans niet toegejuicht zou zgn.
Immers zij vertoont een kolossale hoofdfout.
Ze is niet.alleen niet zeeuwsch, wat de han
deling betreft, maar ook ontbreekt haar een
bepaald karakter, wanneer men let op de
woorden die gesproken worden, op het gevoel
dat-de lieden beweegt. De Zeeuwen ten platte
larjde zijn voor zoover we v/eten. allerminst
sentimenteel. De nichtjes kussen de tantes
noch de dochters de vaders met
kostschoolmeisjesachtige lievigheid. Een boerenmeisje
zegt tegen haar vader niet: gij vergist u", nog
minder is een moeder jegens haar kind zoo
hoffelijk; hè!', redengevende woordje daar" is
hun onbekend, gelijk de geheele tooneeltaal,
die Anne-Mie en de overigen met zulk een ge
mak spreken. Vandaar dat, de Zeeuwsche
kleêren, aan een vergissing, doen denken. Men
zou kunnen meenen, dat deze boeiinneijes hand
schoenen droegen. Het geringste spoor van
naivieteit is afwezig.
De geur van Ze>;lanr!s landerijen komt u geen
oogenblik tegen. Neemt men de. ringrijderij,
waarvan men hoort spreken, en het dansje,
dat n.en aanschouwt uit dit stuk, dan zou het
overige zonder overdrijving een parodie, op al
wat volksleven is, kunnen heeten.
Mej. Beersmans en dit is des heeren
Faassen's- schuld niet bezit voor zeeuwsch
boérametje een onmogelijke stem. Haar kloeke
gestalte is- het eenige wat misschien niet in
strijd met haar rol verkeert. Natuurlijk open
baarde zich in haar &pel haar talent, doch
vooral in het eerste bedrijf, als jong meisje,
miste zij in haar spreken zoozeer de lande
lijke eenvoud, was zij zóó-theatraal...
datniemand aan natuurlijkheid kon denken. Wie
mevr. Kleine als vrouw Moes en mej. Beers
mans als Anne-Mie ' gezien heeft, zal gemak
kelijk het groote verschil tns.^clien beide kuns
tenaressen- ontdekken. Later werd haar spel
beter, ze mocht dan ook 18 jaar ouder zijn;
in de scène met' Jan Schuif,als die haar wil
noodzaken in het huwelijk met "Lise genoegen
te nemen, vertoont zij zich het meest in haar
kracht, maar over 't algemeen kon zij niet
geven wat de auteur van haar vorderde.
Nu was dat ook zeer raoeielijk. Een moeder
,die als boerin filosofeeren moest als had zij
een gesoigneerde educatie" genoten, die om
den naam.van haar vader en kind te redden,
een volwassen dochter niet vertellen mag, dat
zij niet haar tante_maar haar moeder is, die,
ofschoon eeuwig met dat geheim bezwaard,
't op een gegeven oogenblik moet vergeten
om Lise aan Koenraad uit te huwen, en dat,
-terwijl de vader wakend over de gevangenis
droomde f1.) en rie.zoogenaainde nicht, overigens
een gezonde deern, aanleg tot profetische
visioenen had..
Dit stuk, als ik het zoo noemen mag, was
al te mooi. Faassen speelde den o-uden man
voortreffelijk, hij begieep natuurlijk zijn
eigen schepping, maar wat hij niet begre
pen heeft, is, dat deze Dirksen-Brouwer veel
meer aan het tooneelleven, d. i. het onnatuur
lijkste leven, dat men zich denken -kan, dan
aan het volksleven herinnerde.
Het stuk, waarin al de gewone middelen
van verrassing, die men in de bekende
fransehe stukken vindt, werden gebezigd, heeft
enkele tooneeltjes, dié., als zij niet voor Zeeuwsch
moesten doorgaan?onberispelijk zouden zijn.
Jan Schuif daargelaten dat hij een schurk
is die telkens eer. aandoenlijke psychologische
commentaar op zijn. eigen gedrag levert is
atwiriijk. Haspels, als.de Nikker, speelt best.
De ontmoeting van Koenraad, van Zuijlen, met
Lise, "behoort mede tot het beste wat het stuk
bevat. Neeltje 'Kwak een heks der heksen,
die haar man, 'haar 17den vrijer, ringe
loort maar geer verrassend later - toont te
weten wat het is iemand, zielslief te hebhen
"werd door mevr. Faassen ran Velzea zeer
goed weergegeven. Over 't algemeen had men
zicb. over de acteurs, de heer Chrispijn uitge
zonderd, weinig te beklagen.
Biedt het stuk geen verheven genot aan, mag
het als letterkundig gewrocht niet op hooge'
waarde hogen ; hét houdt bezig, het ver- ?
veelt niet... in zooverre is het een goed stuk.
Wie echter begeerig is ons volksleven op de
planken te zi«?n, wie vraagt naar fri^.chheid van
gedachten, eenvoud in samenstelling ent na
tuurlijkheid van intrige, zal zich teleurgesteld
zien.
Veeleer wordt er gespeculeerd op de zenu
wen. Als Faassen ons weer wat schenkt hopen
wij dat hij geven zal, wat hij zelf. ervaren
heeft: dat hij wezen tlïjk grijpt uit bet volle
rijke meisschenleven, maar niet zich tevre
den stelt met salonheïden te teekenen in een
hoerenpakje. Het wooi'd schets" is aeen vol
doende verantwoording voor zulk een gebrek
aan logische samenhang en uitwerking.
Keizer Wilhem, die de honderdste opvoering
van Doctor Klaus", in het .Wallner-theater
te Berlijn bijwoonde, heeft den schrijver van
het blijspel, A. l'Arronge, een kostbaren ring
ten geschenke gegeven.
Een nieuwe opera Fauslina Hasse oder das
Concert auf dem König^tein" van Louis Schu- \
bert, .werd den 2 Maart te Altenburg opge
voerd en met grooten bijval ontvangen. ..
Bet concert door de iedertafel Euierps
al'hier, ten voordeele van het Kinderziekenhuis.
te geven, zal niet, gelijk op de lijsten vermeld
werd, --den 27sten maar den 29sten Maart
plaats vinden. E-eden van die wijziging i?, dat
de heer Fischer uit Rotterdam verhinderd zal
zijn zich Ie doen ho.oren, en £htierpè'de mede
werking van den Heer F. Lissmann,-Eit Frank
fort a/dMain, alleen op bovengenoemden datum
kan verkrijgen. Het zal niet noocüg zijn, dit,
concert bij het publiek ann te bevelen. Zoo
wel het goede doel dat Eutefpe vo.or heeft,
als de uitstekende naam van hè?.- gezelschap
en van zijn medewerker, den heer Lissmann,
strekken tot waarborg voor een talrijke opkomst.
Het, observatorium te Parijs heefteen prach
tig portret van den sterrekundige Leverrier,.
door Giiicometti geschilderd, ten . gescheoke
ontvangen van den beer Bischoffeheira, den
rijken Hollandschen bankier," die reeds.vele
diensten aan de wetenschap der astronomie
bewezen lieeft.
Victor Hugo heeft zich aan liet .hoofd ge
steld eener commissie tot he^"oprichten van
een standbeeld voor Béraiigèr, - Vimmortel'
chansonnièr." ? - - '
De._ volgende week zal te Keulen de. aan
zienlijke schilderijen-verzameling van den heer
Neven verkocht, worden,'voornamelijk bestaande
uit oude vlaarnscbe en latere vlaamsche en
hollandsche meesters. Drie stukken van Jan
Steen,. van uitstekende hoedanigheid en on
twijfelbare echtheid, worden genoemd; Frans
Hals, van Mieris, Netscher, en andere groote
namea moeten vertegenwoordigd zijn
De National Gallery te Londen werd in h*t
jaar 1887 bezocht door 902,162 personen; dat is
op de publieke dagen (188 in getal) omstreeks
door 4,798 personen dagelijks. Gfrëuze's Meisje
met een appel werd 17 maal geeopieerd,
een Meisjesjportr.et van denzelfden schilder
15maal, eene Madonna van Sassoferrato 12
maal, Josua Reyuold's Ettgelenkopjes 22 maal.
Onder de nieuw aangekochte stukken be
hoorde o. a, een Paul "Veronese De
J£ru>svinêing voor 3,465 poiid (37,580 gulden) en
een GrethscmaMe, Umhriselie school voor 2000
pond (24,000 gul-den.)
't Schavot zij afgeschaft. Gelijkheid voor den doc»d, .
De vrijheid voor het blauw dat ons de hemel bood,
De broederschap- voor -Hem, die is ons aller vader ! .
Hebt lief, jiw vijanÖook, de sterke koom' hom nader
Die 2 wak zich voelt. Geneest wie u in 't harte wondt,
Vrede en vergiffenis! Geen vloek ontsier* uw inond!
Hij,, die rechtvaardig is, kan oo'k geen schepsel haten.
De zonne vraar geen zon, als zij bij 't uederlateii'
Des liclits, den wolf onthield haar koesterende^ straal.
Het groot onUvaiipningsfcest. biedt n de Hemelzaal:
Het evenwicht, de wet, de zon, de star en 't blauwe,
Ik riep u toe: Vergeeft, laat plaats artn 't naberouwe!
Denkt, priesters, nal'Terug, o beul! Gij Kai-ns, leeft!
Hij neem het morgen niet, die 't gister niet meer heeft.
Geeft 'i over aan den tijd om grnwlen nii: te wisschcn.
Verheft uw ziel naar 't hoogst, blijft needrig'iu 't
beslissenGij rijke, zijt slechts rij k "waar gij den arme laaft.
Gij arme, voedt geen Imt, hoezeer gij slooft en slaaft!
E!k lieflijk denkbeeld is verlossing uit ellende.
Behoudt, wat n ook treft'*, de hoop Jat eens-'t zich wende.
Wat vol is van den nacht, is van den hemel" vol-.
De huat slechts is de orka-n die't bloed in de adl'en stol'.
O liefde, liefde alom, w.eest broeders hier heneden l
En mi, 'k heb 't.-hoofd geboöu aan wie' hetrecht 'vertreden,
Ik heb de doop vond weer gezuiverd in de kerli,
Ik heb verldeend het kvvüad van 't ijdel mensehen werk",
Ik, droomend grijsaard, heb geen plichten meer als dezen :
'k Wil arm zijn bij het volk, bij vorsten priester wezen,
Als inedgezeïder sintirt in kerker, hospitaal,
Zoo durf ik na=j.dren Hem, die in zijn hem el taal
Het godlijke in den mensch heeft hoogergïoed gegeven.
"Ik kii-a Jeruzalem, kan niet in Homo leven
Die plaats van aardschen roem, o neen, Jeruzalem
Is mij 't geheiligd oor J, slechts daar vervnng ik Henv
Die op dien sembreu berg der menschheïd was ten zegen.
'fc Licht heeft Calvaarjc niet het Kapitool verkregen.
Gods englenschaar omhoog .keurt mee mijn keuze soed.
Wie Cesar zegt vaarwel- voor Jfzus, 't goede doet.
Ik stijge. De adelaar gelijk de witte duive,
Zij voeren mij omhoog, waar 't' eugleutal me omwuivei
Ik bsn uw dienaar, .raeiisch, ook waar het graf u beidt,
Ik voel h^e daar vooral mijn Jezus if.ïj verblijdt l
Ik haat der vorsten pracht, bemin de schaainle bende.
Het leven hoort mij toe. De vorst, waai' hij zich wende,
Hij ziet geraamten sle<hts, zijne oppermacht is blind;
De munsch^rz^ïiaar het kwaad, hoopt dat hij 't goede vindt,
Hij loopt, hij strompelt, valt... ik wil den inensch
geleiden,
IK'ii weg voor hem gelegd, verlschtvn en bereiden l
Welaan dan, voortgegaan! Ontvlieden wij d«« nat-h-t,
lleecls malen wij den straal van 't zonlicht dat ons wacht.
Bezitten wij" elkaar !' Wij zocliteu lang, mijn vriaden!
Ik ijld; in 't dnister road, ach, zonder n Ie vinden,
Tot eindelijk ik sprak: 'k ben licht, besta voor n!
Toen ik kwam, kwuamt ook gij, God .dank ik -heb-u nu.
Gij levenden, werkt voort, vertragend nu noch nimmer,
Uw aanbeeld sehiitrenogiïi't ^eratóc^. licht voor immer,
Weest rein, vreest goed,, weest waar, wees t z:icht, eeo
kind gelijk!
Wij zien uw arbeid aan, wij, priesters, o, hoe rijk,
Hoe veel vermogend zijt ge. 'O, mogen oaze bedeu
U tot een ztgen, tot een licht zijn voor uw tredea.
Gij" volken hebt dan lief, de liefde schenke u glans!
't Zou onrecht zijn zoo- gij, bij 't^iea van 's hemels tran£j
Bij 'zooveel licht, uw haat zijn duisternis liet spreidea.
Zal bij 't doorzichtig- bl-iuw, uw ziel aan 't zwart zich
. wijden?
Zie, de Eeuwge schonk het rein, het ware, 't hemelsch goed
Opdat 't weerspiegelen zon is 'a rnenschen rein g^inoed.
Hij wil dat ha^me-uie- verbinde '1 hemelsc-h leven
Aan wat tot heden toe- op aard nog is verbleven,.
EU dat in 't gvoot geheel, bij 't' eiadloos starrental,
Uw harten «\'t:nzcer doorschijnen 't gsnsch heelal !
Bemint elkaar, 't zij vr-ede !
. DE MËNSCHEN
O,, wees gezegoad. Vader !
GOD
ZOOG, wees gezagend! ........ . ..... .....
komen aan het doel, dat men langs den weg
van selfgovernment wenscht te bereiken.
Verder zouden wij, schrijft hij, even ah bij den
Raad-van State het geval is de Raden wn Indie
in buitf ngewoneu dienst door den Koning be
noemd wenschen te zien, en wel uit eent: door
den Gouverneur-Generaal, in overleg met den
Raad van Indië, op te maken lijst van aanbe
veling van een dubbel tal. personen! die be
wijzen hebben gegeven van bekwaamheid in
.zaken van wetgeving of bestuur, en zich door
hunne kennis van Indische toestanden en
beangen bijzonder in den" Indischen Archipel
hebben onderscheiden.
Die raden van Indiëin buitenge won en dienst
zouden dan door den Gouverneur-Generaal
wanneer hij dit in 's lands belang nuttig oor
deelt, opgeroepen kunnen woiden, om aan be
paalde werkzaamheden van den Raad deel te
nemen, en m dat geval eene gelijke
bevondneid en recht van stemmen hebben als de
gewone leden van den Raad.
Vervolgens eischt de schrijver, dat de Raad
van indiëbreke met het stelsel van
^heirnnoudmg, aanvulling van Art. '28 enzafflnj het
vervullen van een zending-, behalve in tijden
die oorlog doen duchten, liever op^edidi>en
aan speciaal daartoe
bejaoemde-RegeermgMumm.ssarissen, £an aan de leden van den Raad
van Indië. - Door-op deze wijze m de
benoeften van Indiëte- , oorzien, zal de zacht
naar selfgovernment wijkon.
Met een woord over de ontevredenheid ui dea
boezem der enropesche maatschappij' up Java,
dm z.i. een gevolg moeten van het mvoeien
van niet behoorlijk voorbereide hervorm meen,
van het stelsel' om Indiëuit NëdeiJ^wd te
regeeren, liet vaststellen der iridische begioo- "
tmg-bflde wet, de afschaffing der diffei entie^le
rechten enz. - eindig-t, deze brochure.
Afgescheiden van de overwegingen
bebef-ende selfgovernment" waarmee dit opstel
begint ea de aanwijzing der oorzaken lan
ontevredenheid in Indië, waarmee het eu>dM
zal waarschijnlijk menigeen de hoofdzaak vanV!
Assens betoog goedkeuren.' 'Een henoimmg
va-n den Raad van Indië, benevens pubhcrttit
der vergaderingen zou gunstig kunnen wer
ken ~ al durft zeker, ieder zich niet zulke
goude bergen van die verbetering bekn en, als
de- Heer v. Assen doet. Het is de ,iaag of
dit het eemg. bereikbare - is en de hbeia
zich daarmee tevreden behooren te stellen.
DE PAUS
God l Wat droom woelt door mijn ader l
H. TB, BOELEN."
Le Pape va h Victor'H u^o.
In.mijn vorig artikel is eene fout geslopen.
Men vindt namelijk de volgende regelen:
Weg met aw slavernij, dat g«en uw reekten- schenee!
De zon bestiale uw kruin, oatylïedt uw droef geheime!"
Men zal begrepsn hebben, dat die laatste
regel niet goed koa zijn," zouder echter te
vatten hoe ze eigenlijk luiden moet. Men leze:
De zon lïesti'ale uw kruis. Ontvliedt uw rfroef Gehenae!
m^et' eigenlijk zi$a: Gehenna. -Ik
geloof dat, d-es noods, heel v;at door mij zou
kïirmen- worden aangevoei-d om deze. dichter
lijke vrijheid te verdedigen. ' Klaarblijkelijk
heeft echter de corrector dat woord niet
begrepeo, en misschien verkeerden enkele lezers
in hetzelfde geval., Daarom geef ik hier een
uittreksel utt: Meyer's Gonvei'Sütions-Lsxiccm.
Holle. Die Griechen nannten ilin Tartams,
die Judeii seit den Zeiteu des Bahyiomschen
Exils Gr-ëh&wcii d. h.-Ge-hinnom, Th'al
Kinnom" bei Jerugalem, wohin das Aas- und die
L'eichen voii Yerbrechern gewoifen wurden.
Ik laat hier, ten einde althans in de
Amsterdammer "afscheid van den Paus te
ne_ineiij nog volgen den slotzaaig, die niet alleen
voor zich zei ven, maar tevess voor het geheele
poëem getuigen moge.
BIJ ZIJNE IN-TREDE IN. JERUZALEM. ?
O volken, 'kriep n toe: houdt op met oorlogvoerend
(Scea strijd, " geen feiirgeikrïjg . moog de aarde meer
bt j oei i. n.
Onder den titel Geen zelfregeering inlndië"
heeft ds heer A, van Assen, gewezen redacteur
van het Batttviaasch Handelsblad zijn" beden
kingen uiteengezet tegen een middel geen
panacea", dat de keer C. E. van Kesteren in
zijn geschrift: Hoe het in tndie gaat" heeft1
aangegeven om tot een beteren toestand in onze
kolonie te geraken.
De Hesr van Assen,, schaon van eerbied-voor
den heer van Kesteren vervuld, wanneer hij let
op diens groote mate van kennis" en op diens
heerschappij over de taal, den stijl en vorm
zijner geschriften," meent, dat zijn collega-jour
nalist zich illusiën vormt.
i Het recht van Indiëom volksvertegenwoor
digers te kiezen, die zitting hebben 'in en deel
tiitmaken van- - het Kederlandsch Parlement,
-door den heer van Kesteren aangeprezen, komt
den Heer van Assen noodlottig voor. Het
kiesrecht toegekend aan, en schier uiteluite d
berustende in de hand van onbevoegden, amb
tenaren en onverschilliger], is z. i. een -reent
dat, nimmer tot weldadige-en praktische" ge
volgen leiden kan. Wie gaat, naar Indie V
vraagt de schrijver n hij antwoordt: de honger,
Van af de Gouverneur-generaal
tot'denlaagsten ambtenaar of privaat persoon toe, zo.ekt
ieder in IndiëVat hier te lande niet werd ge
vonden." De voorwaarden voor het kiesrecht;
stabiliteit van bevolking, publiek n privaat
"belang" zijn in Indiëafwezig.
Daarom acht hij 't be!er, dafc het vijftal ver
tegenwoordigers, 't welk de heer van Eesteren
voorstelt, door de mcderlandsobe kiezers te
laten afvaardigen uit indische specmliteitenj
die voor goed naar het vaderland teruggekeerd
zijn. Indische afgevaardigden zonden toch door
Indische kiezers ook slechts uit de zoodanigen
verkozen kunnen worden, die of reeds hier
wonen, of reeds er ..aan denken hier te komen
wonen, anderen zoudea zich niet laten vinden.
Kiest men ambtenaars, .die-de positie.nog niet
hebben bereikt, waarnaar zij trachten, men zou
zeker geen onafhankelijke vertegenwoordigers
verkrijgen. Zelfregeéring is in Indi
wenschelijk noch mogelijk, doch, zoo schrijft de heer
v. Assen, .een reorganisatie van den Kaad vaa
Indië, zou reeds voor een goed deel geven wat
men nood-ï£ had.
Ka nad(-,r het onpractiscke van een toepas
sing der beginselen van selfgovernment voor
Indiëbetoogd, en. :t een en ander omtrent den
-vroegere wijze van- samenstelling vaiïdea Raad
van ndiëte hebban meegedeeld, verzekert
do Heer v. A-ïsen, dat een Eaad bestaande
UK- een vice-jiiresldent, en twaalf leden te
heno' ,nriii l y 'j Konuigs keuze, te geroost zou
De Aziatische Pftf. Naar het? Hoo*>duitsch
Arnhem, H. W.' van Marie, 1859..
nder dezen titel veischeea een opstel vaa
den heer Dr. Ra-fael Coën praküs. aits te
Reenen, over de. gevreesde en veel bespiükea
ziekte. Het ontstaan, de middelen tei -voor
koming en bestrijding der peet-worden hioiin,
naar de nieuwste geneeskundige
ondeivmdmgen beschreven. Het zal voorzeker vele lezers
vinden.
In de Maartaflevering van de Revista
Europea komt, van de hand van den heer
IWenrath een -warm geschreven artikel vooi over
Vondel en den jougsten gedenkdag, (her de
voorstelling van de Leeuwehdalers zege hij:
La repfesentacïon.del drama dio piuel.a ne
.solo de la inmortalidad de su autor, a quièn
el Rhin daba su parabien, sine del entu&uismo
y del fcalento de los actores. No hay pero
que poner-. todo marchaba entre los arti.fas
como-por ?obre nivelados rieles. Sobre ^odo
sabia hacerse aplaudir la senorita van Biene
en su papel de Hageroos. Al final del dzania,
todos los actores formaron un._grup'o al
rededor- de la famoso actriz Kleine-Gartman, que
se presentécomo musa para deposttar una
corona sobre el busto del fénix y principe de
los ^poetaa y leer una poesia en'su obfteqnio,
debida a Mr. Binger, -que decia ex su
compoSJCion: ^?Vondel ha de vivir en el corazon
holandés. mientras se escriba una palal ra
holandesa.
.Nieuwe uitgaven.
A. van Assen. Geen selfregeermg. 'm
Amsterdam J.-H. de Bussy.-"
? Böatrice May. Buu. Miss 'Molly. Uit het
Jingelsch door Mevr. Eoorders-Boeke. P. N,
vau Kampen en'Zoon.
Joseph Jacobson. Ernstig bedreigd. Eens
handelsbeschouwing. Rotterdam, ? M. AVyt en
Zonen.
A. von Eotzebae. De rechte, weg is Je &e&fe,
Biuspel m n bedrijf, naar'het-Hoogdml ch
door Joh.. Kippe. - - ,
oh- &* la Mar. ?Deerfffenamffvan-jBiompton
Hall. Oorspronkelijk drama, opgedragen aan
mejufvrouw Catharina Beea-mans, Am^teidAm.
G. Theod. Bom. .
Netis in Jtet varkenshof*. Blijspel in drie be
drijven. Amsterdam, G. Theod.
Bom.H. Oberlander. Dramatische schetsen ten be
hoeve, van rederijkers en a<mkonwndr, toneel
spelers. Naar het Hoogduitsch. e afdeeïmg.
Vrouwenrollen. Amsterdam, G. Theod. Bom,
Sweys. Netrlands vloot en reederiïen.
Alphabetiseh opgemaakt door N. J. de Vries, 2L}st«
jaargang, Rotterdam, F. lf. Baaendijk.
. X*e Elementen der Sociale wetcn&e/tap. De
oplossing van het maatschappsliik vraagstuk
door een doctor in de geneeskunde. Yrij iiaar
het Engelsch I. 2e druk.
G. H. Mees. Niet terug,
Dr. M. A. N. R-overs-. Dr. A. Pier&on's af
scheid van de theologie
in £J¥--iLLfil7
door"
J. R. DE KRÜIJEF.
T. JS
De macht 'van een ;?door harmomf-then
.rijkdom lialf bedwelmend artistiek samen
stel kan niet hoog genoeg gewaardeerd woiden
daar, waar.het geldt indruk te in aken op liet
volk." . '
Dus schreef ik in mijn vorig artikel; eu
veiklaarde daardoor deBdikw^feoverweldigeü^en
indrak van een godsdienstig feest m de Ka
tholieke kerk.