De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 30 maart pagina 2

30 maart 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

Het engebche ministerie neeft aich -tegen over de motie van afk-eoriag, -betreSe-Ble -e!en Zulu-oorlog, gemakkelijk kunnen verdedigen. Kïet de Kegeering was de schuldige, maar sir Bartle Frère, de gouverneur der Kaap-.kolonie. Op zijn verlangen waren uit Enge land troepen gezonden, doch met het bepaald bevel, dat zij slechts tot yerctediging niet tot aanval zouden worden gebruikt. Frère heeft zijn macht overschreden, en nu dit aanvanke lijk ongunstige gevolgen voor de Engelfchen gehad' :ieeft, zijn."het moederland endekolonie over zijn gedrag ontstemd. "Veel viel der Regeering niet te verwijten, De -motie door de oppositie in het Hoogerhuis -.gesteld, waarbij de handelingen van het Kabinet in zake den Zulu-oorlog gegispt, en vooral, dat het Bartle T?rère op .zijn ;}>ost gehandhaafd ha.d, afgekeurd werd, is gevallen met .156 tegen 61'stemmen. . . Wél beschouwd, had het Ministerie dan ooi-: weinig reden om aich over den gouverneur ., te beklagen. Immers .de 0-orlog, al had men hem moeten af wachten, heette onvermijdelijk;, de eenige fout was dus dat JVère hem verhaast had en niet verdedigende!- .maar aanvallender j wijs te werk was gegaan. Zooveel is zeker, .men zon -er niet .aan -denken hem lastig te vallen, had lord .Chelmsford met beter gevolg .gestreden. ' ? Thans zal in het Lagerhuis dezelfde kwestie ' -ïóg eens behandeld worden, naar aanleiding van Dilke's motie, waaraan de heer Mnrc de volgende zinsnede wenscht toegevoegd te zien: Het Huis betreurt, dat ondanks de volledige inlichtingen .omtrent .de groote strijdkrachten der Zulu's an de van Bartle Frère en .Chelms ford ontvangen 'waarschuwingen dat de--.oorlog ?êffis-ermijdeliik was, (de "inval in het vijandelijk ! land met'onvoldoende strijdkrachten 'onder- '? BO,Ei.e-n werd. Dit laatste, de .afwezigheid ! >van een voldoeade troepenmacht in een land,': d-at elk oogenbiük kon aangevallen worden, is in" deze zaak .zeker -Kef zwakste .punt voor ihet' --Ministerie. ; De vraag bl|ft-echtèr over of .ÏYère indedaad ziöozear tegen .den wenè.ch van het engelsche ? jSabmet, gehandeld heeft, als nit de officieel e J .stokken meet worden (afgeleid. ? Beaconsfield .; rëeft wel -verklaard, dat :men.in Zuid-Afrika. geen annexatie maar confederatie bedoelt, doch . de-geschiedenis der Transvaal aou iemand aan 'de oprechtheid dier verzekering kunnen -doen itwdjfelen. Moet .men Cetawayo gelooven, . an zou er van de .onvermijdelijkhejd om met de j Zulu's oorlog, te voeren, geen sprake kunnen aijn. Het Kaiferhoofd .zege den.strijd niet be geerd te' hebben en van plan te zijn alleen ver dedigend op te treden, .en JTrèrfi heeft in izijn j ,pracla.matie verkondigd, .dat .er niet tegen de.! maar 'enkel te,g.en hun opperhoofd,| moest ..gestreden w>oj>den, Be,onver.zulk (een krijg was.zeker pro-J blematisch. Uit Mghanisian vernam men .gedurende de laatste jdagen .niets bijzonders. Alleen. we,r.d .jfeet heïicht .bevestigd, dat^aco-bKhan.tot Emir, was uitgeroepen en .gehuldigd. De Itoniii-gT^ia Birmah volhardt in .zijai dreigende houding. In Frankrijk wordt do.or de geestelijkheid een heftige .strijd ,tegen $e voorgestelde svajsigirigen wua >de sonderw.ijs-wet gev-omd. .Belialra deze saak, neemt-de aanstaande verhuizing der ?K-ame-rs wn Yersailles 'naar .Parijs de,aai£dacht m beslag. Aan het .totstandkomen mn die sera-néedng Jia-n moeilijk .-getwijfeld w-Gidan. D-e meeriïeiihejd ia iée Kamer is, even als de Kegsering, daar yoar .gestemd, .keon -Say heeft, gells wrfcLaarJ, dat iiet handhaven -van d&n &egenw-0oi>digen toestand .zoa neerkomen <e^p ket v era wakken dier Hegeering. Alleen de Senaat, ?bezwaar. Men heeft -beweerd, -dat -de jrond daarv,0o«r so-ia --zijn., -dat -bij diens terugkeer -dit liehaam niet i-n liet Ba.lüis du Luxee: hom-g -zou bunnen verga deren, iaangezien -daarin na den hrand van feet Hotel do Yille de ^gemeentelijke bureaus gevestigd zijn, terwijl de Kamer het Palais Bourbon voor zich gereed zou vindaa. tóe een zou. dus beter gehuisvest zijn .dan de andere. .Het ie aiiet aaja -te atemeaa, -dat ^üdk-e ?kiei«i^eestige ?o.v-erleggiog.êEi bij <&ea zaak van KDO^ g zoufei geven.. D» mm si %e spoeiJü^K victoiS^, mi fe^rijfta 'gelijk ?5efec.,.rlat Parfs maqr een f^ar-^ lêmieu* -niet de 'tesfe atmosfeer ^ om is te'1 ad-eEiem,, IZelfs s-ViiMirEtandeES ?yaia deae a-a-igriB»-achten feet snuft tig, ait *cle Kamear *m. de Senaat 'zich "het recht voorbehouden dade lijk naar Yers'üilles terug te keeren, wanneer de politieke gesteldheid der hoofdstad dat wenacheïijk .m-aabt, -.?e®eeia .bijcen-konast van het conigres Eoai&n z% in :geen geval 1-e Parijs willen zien. De Eomraissie tiii 4en Senaat, die over dit voorstel zal moéten rapporteeren, is zeer eenzijdig samengesteld, onder de negen leden zijn slechts twee voorstanders van een terugkeer naar Parijs. Doeli dit bewijpfc aeer weinig. BB linkergroepen van Senaat «n 'K-amer zullen jsirch verslaan vóór het congres bijeen geroepen wordt, en den ^c'hrsomTialligren z-al men ongetwijfeld alle waarborgen aanbieden, waarover ;meïi te beachilUiem heeft. Een -ft\etsoEitw-er|) «p de .prefectuur der po litie is -toe-gezegd. .-Be .D-uifsche -Rijk-adag hf-eft met eenpa rige, stemmen beslopen kif Elzas-Lothaiingen .een aelfstoBdige iEter-eer-ing in -te voereii.. Biemarck heeft naar aanleiding van deze zaak zijn «opinie -omtrent de gezindheid, die. in dit heer&cht,, .'gezegd. .De -vo-rst ken' e Jiiet vrijpleiten -varn^nda-n-kbaarhieid/ Be sympathie s'-oör F»raïiki'ijk, -waarvan 'he-t werd afgeschermd, wa-s 'er »og -al-tijd sterker dan WO&T .SBitsDManid, het «üde vaderland, waaraan liet qpaieuw weistl -itoege-voeg-d^ Wel heeste laaj :no-g dat ds gaedge-sindeR; .fesr de spiesB'iielij'kilieid (3ie mesi hen bewees te wkmeoa waren,,ana-ar bij vormde 2Ïch geen .illusies. zijn hoap w-as il<aor 'dem iiifel'ag der T-enkïezingen Bet,!©ïttwerp., wearMj de deaer K-aak .-zal ivïeird'ein vooi'gesteld, in -d*ze Kittisiig v.a-n dsea Rijksdag, te-, .w-oa-den ^euaen.. ' j .Terwijl 3Bism.&r-ck: Fjlza-s Lotharingen tst-damkfoam-höid tüafdht.te .-stam-men, haat tfaem in Oe-' nemarken ><ten kaïazelier inwg^r dan O'oit De du-its&he Segegrin/g heeft te keuaen gegeven dat aij-de .k-we&fie .omtrent de nationaliteit, v^-n jfoo.-1'd-Sïeeswjjk woor .g&ed. --aelit lost, nu zij met Oof4cn-iij'k het -tractaat P-raa^ heeft gewljzi-gd. De 'deensche bev lking van-dat ffew-est aai .dus in :g<e&n 'geval gTeraa.dpJ.eegd wiorden of het hij het duitsiche vaderla-nd wensdit -ie heliroO'^esL W-e-1 een be wijs dat de berajders (t-wijfolen .a-a-n de 'erk&ntelijkheid T-aia hem -voor ^wie ';&§het sw£ta-rd. hebben .getrokken. - De -cottm^issie -t®t he-r-ziening1 ~va-üi- h-et.feajrief is ,m.at haar werkzaamheid ger-eed ^eko-Eieai, .E,usla-nd':s v^ODrst-el -aai Oost Bulg^'^e -een g*>^m-aH^-de -bezsttin^i; 'te ^SKen.-is hlijkensde med-edeelittg van Northcat-e' door ii&t Sngelsche Kabimet ontvangen. De lOJiderliaüdelingen ev.er deze zaak zijn .nog ni&t',a.fg.flfö0.peri. Dat zulk een egeling iKl-oeilijfchedeii baa^-t kan in-en be grijpen, ^deoii van de noodzak eïijliheid <om dit gew-esi op dez.Êof dergelijke sijs v»or -regeeriisglootiheid to behoeden aal ? ieder ssel -Oivartuigd aij-B.. . De jnegecdheden ,trek3ï,en ^inh Cr-riekenlaiads .bd.aïigen -aan. .Be Porte hae .aficeei-ig ook .ö-m toe te^eveii,,zal .zich.in 't!on-p0i'm.jjdelykedienen te hclijkkeAt. Set .oost^nrijksche He^-enfc-aas keuiide h&i .ontwerp tot uitgifte van 10.9 mül-ïoen £..gOffidrente goed. De leening weid reeds ..gesloten met de ~.Ban.qne de Pjiias, iie.t 'Oostenrijksdae Boden-iCrediet en de .Daitsche J3ank. Jfot h&agaai'sche Huis heeft ^edaun .wat het aiet laten ko-a: het vei'di',ag van Beïlya fgosdgekeurA., ieveas heefit.het hè: jpraatlschs y-portial iï!|gedien.d om een wijziging der mnstitiLtie te venkjijgeii, in dien, jgeest, dat de .Regeering tvooi-,taan tra.ctat.en zal kunnen sluiten zondör de goedkeuring van het Parlement te be/ht)even_ De luseifihut^scks Xamei1 heeft -de .afschaf fing -der dü-odstï-af- verworpen, -en ,de nationale -Baad 'sas Zwitserland weifelde met -85 tegen ?62 -ütemm-enj een v,oors,tel tot wederm.voeï'ktjg diei1 straf ia -behandeling ténemen. .De BelgisohE .Senaat aam- ;de-)lieg,r©'ofenig van -buite-nlandscSie -saken,, waaahij de kwestie van de ,gezatitê,chapppost aan het Yatikaaa ter e-pxske kwam, aan met al'gaüieeae «temmen. De Kamsr vereenigde zich na langdurige dis,Eaefc het vöoi-fetel *>,m lj^3QyOQO toe te i, tot het stichten y-an -een .nianunient -tei-. , In No£a'Wï3gem is mesa Ifoet oneens over de 'dlag. Ds aseitee partij iwemsciat, de unievibgï- het seymbocü. ier a?e;iheid -VSM Zweden -sa Noor wegen -?dïs©ïeen I^GJorfsche ver^pangen te zien, de andere, die zeer talrijk sc'tnjut te zijn, daar hande' en scheepvaart haar steunen, ?keant tegen deze uiting van vaderlandsliefde in verzet. Het wetsontwerp tot herziening der onge"boTTvvde eigendomm-sn is aangenomen met 57 tegen. 16 stemmen.. De begroeting' van oorlo^-.vserftOQatt «em ?«in?eijler van 21,67Ö,t)QQ gul-den. De mTüiister wen^eht te. zorgen voor een.betere kazerneeiing. Met de a;aiiseii.'a1ïfiEig ?&$ aa.iBraa'aik "raiai 'enï'feT^efceiiiiïe vuurraonden zal worden voortgegaan. De inveeiinw van een .nieuw veldkanon schijnt hem ?wjensehelij k to'e. Bij de verkiezing van een lid der Tweede Kamer in het hoofd-kiVdistrict 's Hertrogenbosch. is, de heer mr. J. O. De Bruy-n gekozen. ?De liberale. Mesverèenrging te Arnhem heeft tot kandidaat ^.voor de Tweede Kamer-gesteld den heer A. Kool, kapitein -van den ge-nera<len 'staf. een Cöanimi-ssie uit >3sem Raad een der geschïkïtfe ShfeSÉngen giem^it werd. . het Bageïipssch Besbroaa.' der gerüeente aaaar ruimer aa3'k©msften zoïit nu de uitgaven hijgen, is mlfeszias billijk, Kal niemand b:em>£.eméten. Ben voorstel claï.aan de bestaande behoeften tracM te gemot't komen, getuigt van de zorg van onzen wethouder voor financiën om het ewnwiekt tusschen ontvangst-en en uit gaven $e hers.tfllen, men smag hem -daar dank baar vs>or zijn, 'en nu. wij teveïts .vernemen, dat aïtet 'C.e in^oerÊig "saia deze heffing, die omstreeks 300,900 gld. zal opbrengen, dat evenwicht IN DB EERST VOL c END 10 JAREN ZONDER VEIiHOOGÏSG DER BTCSTAASDK BELASTINGEN hei'steld zal kunnen worden, zal men bij een eerste kennismaking eer verittE-l: dan teleur gesteld zijn door de'ze voordracht. (Ingezonden;) ^?_ L,Ja *. ii,-,vj.-ujj.r,Li yurjonB vai . - - j; II i-ilr. E. B.. 'F§ael, (zie de Amsterdammer d.d l (Mt p^-u?~,?..-: -n ^ De daffhladen bevatten: ] 'Hawdëlsblacl: Oud en Nieuw '(De bureaus; aan liet ministerie van oorlog). Hét ministerie. .en 3,en heer van Houten. De chef van den! generalen sta'F in ooi-ïo^sfcijd. ! 2f. Eott. 'Courant: Ernstig bedreigd ... ge-: wee^t. fBrochnre van den "heer Jacobson.) | 'Hét Vaderland;- Het Tielaatingo-ntwerp "Van Houten. Keactionaire koloniale-polit'ie'k. - Nieuws v. d. 'Dag; 'G-ewifzïgde pensioenwet bij de zeemacht. Tn de -crisis. 'Dagblad van Z.-H. en 's Gr.: Een.personen- i kwestie van algemeen . belang. Nu de woor-; den wanneer de daden'? (belastingplannen.)' De 'Sïandaard: Invasie van vreemde macht \ in de oost. Het hefeEtgrijk .bericht >zal t-ot -©KZB iezeïis z-ijaa doorg-edrögen, dat B. -sm W, «en n^uwe belastiü^ voorstellen, .te heffen .onder den gaan daarbij van de volgende oyerweuit.: B. en W. hebben een rapport ingediend op het adres van tien heer A., N Merkeibaci, waarbij 'hij vergunning verzoekt tot het plaat sen van een kiosk op het verhoogde voetpad langs het voormalig komniandantshuis, ten eicde-aldaar, gedurende de maanden Mei?Sept. van ieder jaar, spnitwater en limonade t,3 verkoopen. Na de beslissing, door den Raad ge nomen ten aanzien van het adres van Braiidon en van Croor tot hf.'t plaatsen van me khiuisjes op onderscheidene pnnten der stad, vinden zij geen vrijheid tot inwilliging van bovenstaand verzoek te adviseeren, en stellen zij voor,.daarop' afwijzend te 'beschikken. We mogeo ons nie't verwonderen, dat het Dag. Bestuur den moed nie't heeft op nieuw een dergelijk vooistel t-e ondersteunen. Spuitwater en ir.on.ide kunnen niet onschuldiger dan melk zijn, zeer waarschijnlijk zou een voor stel om aulk een kiosk te gedoogen een gelijk lot als dat tofc het bouwen van mel'khuisjes treffen. Toch is het de vraag of de Raad, die eens de oprichting van kiosken voor den verkoop van dagbladen -?een artikel niet altijd even onschuldig als spuitwat er .en limonade?? goed keurde, niet nog voor "die eene, welke thans gevraagd wordt, een plaatsje zou willen in ruimen. Wij «ouden het a'lthans -niet betreu ren, w.anneer de Baad nog eens voor een oogenWÜk gesteld . dat zoo iets mogelijk is inconsequent zich betoonde. "Wij .kunnen niet inzien dat een dergelijke inrichting op het drukste plein van een zoo voïkrïj-ke stad on nut zou zijn, en vreezen allerminst dat zulk een .kiosk, mits niet al te onsierlijk, den Dam zooals die thans is, in zijn schoonheid benadeelcn zou. ? 2°. dat er SB -.eeker-eievenredig ?bewaard te worden -fuss.dien d-e ^opireiigst der 3°. . dat de reeds ?yesrJïaogan-g ? sehij-nea toe t-e laten ; 4°, dat de ?. heffing ^an 3tEaatg.eld\;,gi«hae,l in 3aet samenatel -ön-zer belastingen ;paet" . en eau noodzakelijk- Torollarmm" -van de than.s .bestaande- meet geacht "worden^ .5". -dat ejj., *en "der bezwaren -aa de i-n.-konifstei-i-belasting -vérboxidee, ka-n wegd-temen, daar zaj .geen wisselvallige opbrengst" bfilöffel, maar «ien vlaste en aekere bijdrage aan 4e gsaa&entek-as yer^efcert., ((± f SOO.OOO-).; <6B, Jat -een voordeel deaer iieffing .ma^g ge.Gï^-md spordes, de «nastandig-heid dsut de ver,goe.disg ^betaald wordt in verhouding tot eigenwelker -w-aarde door de werken .en n dei1 gemeente .het- m-sest werd !ï. dat deae' .belasting D iet .zwa^ar drukt en gemakkelijk geheven wordt; 8°,. dat d-eze :hefÊRg iiet even,w-icbt tusscheii ?oasiimngs.teai «6^1, itgavan i-u <le eerstvolgende japeïi, zonder ^?erhopging -d«r -bestaande be lastingen., " eal .kunnen 'ber&fcellen, -ierwijl tot haar laaafoe-veJisg nog gezegd wordt,; dat h,ar>e invöeiing gepaaid zal gaan m.et een .?afschaf fing der .ei{g.Qeci.mg vox>r hei.hebfeen yan bui^eai onder den .oneabarca weg, tot ^afvoer v,an faecaliëa .of aansluiting .aan^em.eentelijkeriolen.;" dat zij 'Vrele -bezwaren tegen .een uitbreiding der gemeentelijke zorg in zake de reiniging van -sfcr-atem en -getem zal w-eg-Bem-e-H, -en .einde-, lijk dat zij. -reeds in 1856 n xioor .B. en W. ] Wordt een voorstel, dezer dagen bij den Raad do;>r B.^enW. ingediend, aangenomen,idan ?zal Hnnen 'kort onze stad een fraai ge'bouw m«er tellen. '0e heer O. A. A. Steinïgeweg Iteeft 'aanzoek gedaan, om uit de hand v.an de ?gemeente eera'e -oppervlakte water met zijn ondergrond in de B-ütensmgelgracnt 'bij " de LeHschepooi't te koop-en. De bedoelde opperYlalft-e wordt 'begrensd door den openbaren ?weg langs den zurfeestelijken zijgevel van den ?schouwburg, de doorvaart langs datlokau'!,.het -terrera -bestemd, voor polïciebuTeati en brahdweerpost -en het Leidscheplein en meet 3^61 aren. De -adressant -wenscht 80 gld per D iae??tter te beialen, wannser de gemeente de'water vlakte -a'anpl-enrp't tot A. P., en is ^bereid ver der zwlf den 'grond -op te hoogen en er een ameri'kaansch hotel -op te bouwen. Bij liet Dag. Bestuur -en de -Commissie van Bijitaiïfl. 5n h-et ''beheer der pii'blielce wei-ken, ?zijn geen bezwaren _gereze» om dat verzoek toe te staan. Alleen hebben B. en 1Y. tot voorwaarde 'gesteld, dat de oppervlakte -drie -jar-en na -de -overdracht liebeu-wd ra&et zijn, ??volgens plannen die in alle -opzichten de goed keuring van B. en W. 'wegdragen. -Het is niet te >denk-en, dat de raad tegen dat voorstel ernstige bedenkingen -zaldoen hooren. De aanplemp-ing 'van dat g-edeelte der Bmtenshi gel gracht behooi-t toch onder de plannen die uitg voeid moeten worden, en de zekerheid op dit gedeelte der stad, in de nabijheid van het nieuwe Museum en het Vondelpark een flink hotel te zien verrijzen, is geen Terwerpelijke zaak. De heer -Sr. E. D. Pijzel houde mij ten goede, clat ik ZEd. zeerGel. eeni^on tijd mo33 doen wachten op mijn antwoord. Ik hoop den geachren criticus zooveel mo-.?geïijk op den voet te volgen en begin dus net K\jn begin. De heer dr. Pijzel, lesraar aan de [ï:o gure burgerschool te Amer.-'foOit, noemt mij \ een 'grappige verdediger''1 van de beerputten, \ en scnynt liet te wraken, dat ik de Edel acht' bare b-eereti van Amsterdam wil laten" la.gchen. 1 Ik -Wg.ri}:|9 oc-ktri' miet 'waftrem men, (zelfs de i H.H.. van 'den Haad van Arasterdam) niet eeiis jiagxi'iiÊaiffiSg -ss^er djean se^r^'at tuf jmdiere midr ; delen om faecaliën te verzamtlen of afcevoe'ren. Is dat onderwerp dan zoo hoog philosoj phisch of wetenschappelijk, dat men, omhette ' 'I>ehand-elei3, de fe-ga en 'bef -moet aandoen en een ernftig, wetens ehapp-elijjt gezicht moet zetten, gedachtig aan het spreelcwoor-d: Mundus vult ' clccipi, decipiatitr erge ?! :Moet men dan altijd 'en overal de witte das omdoen, of vreest de lie'ir dr. P. de zijne tehezoedelen mat faecali n?vlekken als ZEd. er oralaclit-of.steö/"Ja^ehen? 1 , Dr. P. aiociïfc na de b&wggen? in ..én adem verschillende uamenea titels, die in ds brochure hier en daar verspreid liggen en door mij als ?argumenten -of illustratiéjisijii. ingelegd. Zulks Ikan ik niet goedkeuren ! Waarom aldas-öaiiegeïm-atig^ehandeH en b.v. de critielc niet geëiedigd met het 'einde, maar. wel met eene beschouwing, die op bl. iöstaat? Waarom aldus alles .door eLkander gehaspeld.? Dit is .geau-e o-rde asi «aken ! Aldus, heeft -la&t den- 'Schijn afcof .de ,-ci^ticus eenvoudig -de lezing wilde ontraden sL®or derg-elij-ke aardigheden. Kit ,ïs geene crf&i.&/cf'Wa\, zoude -dr. P. zeggen, indien een leerling, zijner .hoogste klasse, eea^e diei'gelijke pr-aef van crit-iek ter beoordeelinggiuf? Ik yeEüaresii cUe proef alsdan en t-eregt do.01' ,ZEd. .xoude wo-rden veroordeeld! Die leerling 2011 .ZEd. doen ;(rne-t Ifiten) lagc;Jiea.ii Dit .-zi] "ter osaaieaiagt van dr. F., om; trent het onderscheid fcusschen doen en laten, j waartusscben -een veel gweter taalkundig ver'.schübestaat da-n (us^clien de laag va-n -mij en den laag van dr. Pijzel. De aanhalingen daar opvolgende Moet mem leaen au de brochure, em i/ver -de -toeselaoirwintgeaa svaai dr.. P. een oordeel te kunnen rellen, lïi zij.ne critéek zijn ?die -ui-t hun ^es-foand '.geijkt, ZEd. wi3 aüweêr den ibef van geleerden -fiiaist ? omdoen -en ik kan ZEd. cïaarim -et Folg'BH als ik de faecaïiën .behandel in werbasd .met Jrtet ^lA-e-i'n'm-^i&lseir De ci'itieus kö-tat mn. aan de fiewj/gen, -Daar mede meen ik-, 'da-t ZË-sL jhet wc-ord 'bewysen tot n -wil reduceren. ..^ijn dan .d-e snngehaalcie oaideiusoabrngen v-an den hoog-leeraar dr, ,^, W, .Gatmèag, (e Amiterdanx, .gedaan ?Jjt&eneèewyse.n, .em moehten ag 'niet in -g.e.ïeïschap vau ^tnijn tewifs ver-; schijnen,? De critiem maakt aianaierliaïtg op het woord " -eu daanoin .g et ZEd. dat woord 't Is ,waar.! Yea'sietigtl w-ca-dt mets n de natuar, en ^dat s;eg ok ioamers .zelf ."ï&ter. Maar «,ls ' m-eaa den put art .èlibaaïdei1" aaeenit, sisodat ,alle steenen vwi den isaud TCrwijder-d v,forden ien de Jecligö-ranaie mat Jïaaid wordst ge^ vuld, wstut tüagifit 'daa Kaa den pni. ©vetr en leent het sp-raakgebruik .Eich niet .oraa .alsdan te ^prelcen ram y,vey'3'LW&gm$" Alè-oeweH natuurfónizdïg on^ïst, sul tet t^Üatffidi^ nog zoo dwaas, niet aijn ! Ik waag ©f dr. iÈ. D. Pijzel de fasteüersëmt in de ,poanïreEfefce-.fabiae>k te Dordt laat eststctti of laat stermietifs^ -als boiÊerï&K, 9 ... ?Dat ide .beai'pjufc zich ia£=liait is wst&r mi doet zulks niet in IVs eeuw, naar r-eel wojeg'er, in .enk&le jare-n. .Bit .is Oüdanlcs d«n h'&er Dr. E. D. Pijzel een argument wéór -'liet maèsem. van beerput) e^ D- ? 'gecenaenitieerde p$wt heeft'volgens deskundigen ^daai-enteg@n het aaadeed, dat dooi de urine de emenifc la^^üaaffii,, de-eh-z-efcer wordfe opgelost en daa .ko^t M-er, wat ni-en wil -voor komen. De ahemicns moet ?hiei'Q-mrr.ent von^iis vcllen,maar jniet de weinige chemische fcennie, die ik heb behouden van de lessen van den beroemden fo&ögte-eraar Dr. £r. S. Multler, geloof ik dat hierin 'wel wat avaara ligt. geloof waarachtig dat ;gij 'de koortsJiebt.!" xiep :Klein. " ~ , _ - ' Be xentenifir 'verklaart ons allen -roor schel men en land verraders!" yfiryolgde .de-.over&te £|p -vrool^ken toan. De commif-'Saris w.as intus'schen i;o.men en de tafel ^genaderd, ilg liojorde het gelach .zonder'de .oorzaak te weten. 'Wat is er toch te daen, lieeren?".vroeg hij. ,?.D.aar is de commissaris," zei de overste. Gij zijjt nog geheel onpartydig,; zeg ons-eens, houdt gij 't -er ,o,ok .niet voor, dat dertig idnizend .gulden Iteter ,zijn dan honderd?" . ? Wel natuurlijk!" gaf de commissaris ten antwo.ord. Ziet .ge wel, Löblich, ziet ge wel?". juichte de kommand-ant. lrNu hoort .gij hei, en nog wel .uit den mond van den commissaris zelven. ?Én .zult ;gij toch .zeker -wel toegeven"!" ? -.?Wat beteekent ,dit :toch, heeren?" vroeg de commisearis nogmaals. . De xentenier .k&ndt ,ons. allen voor schel men en oproermakers, en iwil aiiets meer met ons te doen .hebhenF' H'} is bang dat het .land, de .zedelijkheid en .zijn .geldkist dom1 ons in ..gevaar zullen ko'men!" vo.egde de osserste er ladi-end -liij. ? .?M.or,^Bn laat hij *ns allen in .liecktenis .ne,-. 'men," zei de .apoöieker. .Slet veel tmoeite geInkte ^het Löblich om ,aan Brasae^-zooheefcte de -co-mmissaris te vertéllen wat opgebeurd" was. .Deze lacnte nai-'telijk. , ,r Gij hebt groot, gelijk^ mijnneer ZjÖDlich!" antwoordde hg. g,Maar wét ge w-ël dat .dié. welfde P.erdmand Wiusch.'^ieh hierin de stad bevindt?" ? " " ' ' . '"' Hier in de stad?" herhaalde Löblich terwijl de blos van zijn -wangen week. jO.p mijn w.oord van -eer.!" En _.gij laat hem .niet iu hechtenis nemen? firij duldt liet dat -zulk .een .gesaai'lajJt .sujet zich hier ophoudt? Hij kan hier wel ce"n,nieuwe misdaad begaan i" , - ' hflÜBedaar, mijuhjeer Löblich,1'. -viel Brasse hem in de .rede, De mas ,sit al .lioog en droog achter 't slot. Hij is heden avond o,p mijn bevei opgepakt!" Tïier hier ?" -riepXöbliüh. .?Neen; in een herberg buiten de .st-ad." ^u werd de -'Commissaris wan allfi kanten met vragen .bestormd. ,?Geduid, heeren," "sprak .h^"fl terwijl -hij ging bitten en een fermen teug uit z'ijn glas deed. .Laat mij ten minste -even adem schepjpen en mijn keel nat maken, Zie zoo! .Ja, de "booswieht zit .o,p .2JT°. 6 .gev.angen sedert een n.ur of wat. Eeeds heden morden .had ik van liet geval gehoord en z^n portret ;en signale ment' uit, de residentie fintvan.gen, ,met het be richt er by .dat hij zich waarschijnlijk in deze ?buurt zou bevinden. Ik -kreeg order -om zorg vuldig onderzoek te laten doan." .?En daar ne'bt gij mij van. middag toen wiij DIJ elkander .zaten, niets ivan .vertéld/' zei Löblich. Ik-bad dat portret wel eens willen zienT .?Kom Ijöblich, laat de commissaris eerst uitspreken,'" viel Elein hem op kn^rrigen toon in de rede. ,»Gij kunt later n reijuest inSienen, :met -veraoek .om den schuldige te paard ?liet lieele land rond te laten rijden,, dan kan iedere rentenier Jiem naar hartelust "bekijken, en 'zijn. .gezicht ten eeuwigen dage onthouden!" . Ik .mocht van middag' nog niets zeggen,'' antwoordde Brasse. Dien^tgeheimen zijn heilig, dat weet ge. Ik stelde.alle mogelijke pogin,gen n ''t werk, -om den ooosdoener te laten vatten, zoo hij dezen kant uit mocht komen; ik liad echter weinjg, hoo,p op een goeden uit-slag. Tegen den avond t\v-am. de gendar-na-e Walter -^ gij kent hem immers heeren ?" -"'t Is een. vroegere onderofficier van mijn kompagnïe,T' zei de overste. Nu, tegen den avond kwam Walter'bij die herberg en heeft hem daar. gevonden en in 'hechten.s genomen.," ging Brasse voort, 't Is een 'buitenkansje voor Walter, want er is een hooge prijs op zijn gevangenneming gesteld." Hoe ziet hij er uit?" 'begon Löblich weder. j,Ik heb hem zelf nog niet gezien," ant woordde Brasse; morgen vroeg zal ik heni terstond gaan verhooren." .. . Löblich was intusschen weer aan de tafel gaan zitten, want het gesprek, dat hoofdzake lijk over den gevang-ene en zijn misdaad liep, boeide hem onuitsprekelijk:. En men moet in een kleine staa gewoond hebben-om te kun nen negrgpen hoe liet mogelijk is zoo uren lang over hetzelfde onderwerp door te blijven praten, Tan alle kanten werd de zaak Geke ken, tienmaal hetzelfde herhaald en weer sproken en !t was wel-waarlijk de schuld van .gendarme Walter's gevangene, dat de gasten langer dan gewoonlijk ^in De Kroonprins" ble ven zitten. Eindelijk,gaf .de .overste net teelcen, en sprak lachend, terwijl "hij zijn saoel omgespte: «Men moét maar een .schelm wezen, als men Tgraag. bepraat wil worden! Twee uren lang hebben. wij daar nu over dien 'knaap .zitten ba'bbélen en Lö'blicn. heeft er nog met genoeg van! !Nu ik ben blij dat ik veilig achter de muren van miju citadel zit ik zou niet graag-een nach telijk bezoek willen ontvangen, en als ik zoo veel geld had als Löblich deed ik geen oog toe van angst!" ,?Ik "ben niet bang,"" antwooj-dde deae, ;inaar in weerwil van die verzekering sloop hij stil naar Brasse toe, en vroeg: .?Hij zit toch wel veilig achter 't slot ?" ? Heel veilig, mijnheer Löblich," antwoordde Brasse met..luider stem. ,,Hij logeert op 'N°, 6. Gij kimt .gerust gaan slapen !" In de vroolïjkste stemming verliet het gezel schap De Kroonprins." De stevige gestalte van den ko-mmandant was weldra te .zien op weg naar de citadel. H;j behoorde tot die ouderwefeche, hoe- langer hoe zeldzamer wordende soldatonnaturen, die wel een ruw en barsch uiterlijk vertoonen, maar- toch in den grond goedhartig en edelmoedig zijn. Evenals men hefc sommige geleerden altijd blijfb aanzien dat zij., een joligen studententijd achter den rug hebben, zoo was er ook m hem nog wat over gebleven van de prettige onderofficiers- en tweede 'luifcenantsdagen, en hij bekende op-, recht -dat de tijd toen zijn schuldenaars hem altoos op de hielen zaten toch de aangenaamste van zijn leven geweest was. Hij was streng waar het dienstzaken gold, en onverbiddelijk als hij hoorde van valsche streken; maar had een soldaat of een jong officier in jeugdige, uitgelatenheid eens een dwaasheid begaan en daarvoor straf verdiend, dan was hij -niet al te streng en lachte er in stilte om. ; Ik ben .zelf ook jong geweest," jplaghij dan te zeggen, .?en als men bij iedeie dwaasheid, die men aedenkt, eerst "kalm moest gaan over leggen of zij wel uitvoerbaaar was, dan was de pret gauw de wereld uit. De jeugd moet vroolijk zijn! Als het podagra komt, kan men nog lang genoeg stil zitten en rustig zijn i", Bij de citadel aangekomen, trad hij door de .?poort op he't -flauw ^erlicïi-te ?voorplein en na derde zijn woi.ifjg, JÜB daar tusschea muren wallen, omgeven door een aardig tuintje, recht geseliig en uitlokkend voor hem lag. Zijn oppasser hielp hem de uniform uit- eE een ge makkeleken kamerjapon aantrekken; gaf hena de gestapte pijp, die -bf el-kea avond rookte na zijn tejug.ke.er uit De Kroonprins," omdat, hij anders van de vervelende jgeyprekken «m Löblich .droomde,, .ZQO als hij .seide. Elke stoornis was hem .onwelkom -als hij zich daar zoo redit op zija gemak in Kiyia armstoel gezet had. In .Jat -rustig uurtje dacht hij na over de .gesprekken -.en gebeurtenissen van den dag, en hij kon 't niet ,help.en dat hij daar wat meer tijd toe noodig had dan andere menschen. Ook dezen avond had hij ;zich gemak-lcelijk in .zyn arm stoel uitgestrekt, maar 'nauwelijks had hij twintig trekjes aaai -2511 pijp .gedaan, toen 2yn -0-ppasser -weer .bimnea trad'en hem zei dat er een jong mensoh was, -die dringend -verzocht hem te .mogen sprekan, Een jong mensch ?" riep k$ ver-baasd, want hij was nifit gewoon -om ojs deaem tijd van den dag foezoek te .ontvangen. ,?Wiöis liet?'' - Uu ken. nem niet," '-antwoordde de oppasser. Laat hij dan naar défcoskaek io:of en, eoi weerom koeien als de 2on sehijot," aaep de kominandant op knorrigen taos. ^Daar lieb ik ]ie<ts gsen pla-ji op, eoitipje!" zei dezelfde jonge man, :die 's -mid4ag--s door den .gendarme ^'eva-jD^ea geBorneai en op K°. 6 in zekerheid gebcaoïit was. Mor^gen regent hefc röisscliien, en dan schijnt de zon toch niet en iu ieder geval, ik ben nu eenmaal hier!" . (Wordt vervolgt.)

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl