Historisch Archief 1877-1940
o
A°. 187&
Verschijnt iederen Zondagochtend.
Uitgevers: ELLEKMAN, HAEMS & C°.
Kantoor: itokia- 2.
INHOUD.
Niet terug. Staatkundig overzicht.
Feuilleton. -^ Gemeentezaken. Kunst.
Letterkunde.?Vorm en Kleur.?Statistische
en indtistriëele mectedeelingen. ~ Allerlei.
Ingezonden. Correspondentie.
Handelsoverzicht der week. Overzicht vas de
Effectenmarkt. Veiliagei). Carga lijs ten. Burgerlijke
Sfcmd. Onbestelbare brieven. Publieke Vermake
lijkheden. Advertentiën.
Terleden week deelden wij onzen, lezers de
.redenen mede, die het Dag. Bestuur er toe
geleid hebben een nieuwe belasting voor te
stellen ouder"den naam van STKAiTGELD,
Ongeveer 300,000 gulden meer moet er op
gebracht worden, aülien in de eerstvolgende
jaren de inkomsten de uitgaven dekken. Het
straatgeld, zoo vernamen wij, belooft het her
stel van evenwicht.
- De vraag is, op welken grond zijn B. en W., - ?
. of juister gezegd, waarom is de Wethouder van
Financiën tot het besluit gekomen, dat alleen
het zoogenaamde straat geld ons uit den nood
zal moeten redden ?
Als men de memorie van toelichting, leest,
zou men kunnen meane'n, dat het Dag. Bestuur
in de eerste plaats door theorethische 1) overwe
gingen tot het indienen dezer voordracht was
geleid. ;.. .
"Kan, zoo lezen wij, in 't algemeen een goed
zamênstel van belastingen alleen verkregen
worden door de -verschillende daartoe
behoorende belastingen op verschillende grondslagen
te doen rusten. een zekere evenredigheid behoort
''bovendien 1) bewaard te worden tusscKen de
opbrengst van elk dier belastingen afzonderlijk.
. Indien men oplde m onze Gemeente geldende
belastingen let, zoo kan niet worden ontkend,
'dat,, al moge verscheidenheid van .heffingen
b:nnen do door de Gemeentewet gestelde
gren" xen - bestaan, in de opbrengst dier heffingen
?e-me. gewenschte _ep.enredigheid 1) wordt gemist.
De Gemeentewet kent 'twee hoöfdkategoriën
van gemeentelijke Belastingen. De eerste, ge
heven "van alle ingezetenen, wier inkomen of
vertering tot betaluag van 'belasting in. staat
stelt, de, andere, Hoor wetsduiding onder het
begrip belasting gebragt, alleen verschuldigd
door hen, die meer in. 't bijzonder genot of
gebruik van de do.or de. Gemeente gemaakte
werken hebben, of aan wie meer in 'L bijzon
der bepaalde diensten worden verstrekt.
Terwijl nu in 'de laatste jaren verschillende
groote werken werden aangelegd, en onder
scheiden nieuwe takken van gemeentelijk en
dienst werden ingerigt of bsstaande gereorgani
seerd, werd vermeerdering der middelen tot
bestrijding der groote kosten, daardoor veroor
zaakt, bijna uitsluitend gezocht in verhooging
der belastingen, welke tot de eerste categorie
behooren. : .
Zóó w^st dan ook de begrooting van het
loopende dienstjaar voor de opbrengst der be
lastingen, naar het inkomen of de vertering
.geheven, een bedrag 'van ± 4 m/n., voor die
der -heffingen op grond van art. 238 der Ge
meentewet een bedrag van + f 650,000.?."
"Wanneer wij het bóvensta,anden aandachtig
lezen komen twee bedenkingen bij ons op.
Voorzeker zullen wij niet, we vermoeden
niemand, tegenspreken^dat in een goed samen
stel van belastingen de verschillende daartoe
behoorende belastingen op verschillende
grorisjagen" moeten rusten. Het zou zeker dwaas
zijn, b.v. de hondenbelasting naar do'verte
ring of het inkomen te regelen, en nog dwa
zer om twee verschillende belastingen beide
op een en denzelfden grondslag te doen rusten.
Naar het schijnt willen B; en W.'dezen mis
slag ontwijken, doch als wij goed zien, stran
den zij met het voorgestelde straatgeld juist
op. die klip.
,Geen nieuwe vertering of inkomstenbelas
ting zeggen zij, maar straal geld, berekend naar
de breedte van den gevel en de huuneaarde.
'fc Is waar de belasting z&lïiceten straatgel-d",
maar -liet behoeft volstrekt geen betoog, dat
men ze even goed zou kunnen noemen, wat
ze inderdaad ook is Ji'tiisgeld, eene belasting
op de huurwaarde berekend naar de toe
vallige breedte van den gevel aan den open
baren weg. Twee factoren gelden hier bij de
berekening, gevelbreedte en huurwaarde, en
het is onmogelijk te zeggen welke factor de
voornaamste' is. Het hangt van de huurwaarde
af of een nieter l of 5.gulden belasting zal
opbrengen. -Dat deae belasting naar den aard
der heffing behoort tofe die welke op de ver
tering rusten is o. i. duidelijk genoeg. Dit
springt niet minder in het oog als wij nagaan,
waarvoor dit straatgeld" vergoeding moet
heeten. .
Verschillende groote werken werden aan
gelegd, onderscheidene takken van
gemeentelijkeiLd-ienst werden ingericht of georganiseerd"...
en nu de gemeentewet toestaat voor sommige
openbare gemeentewerken of van wege het
gemeentebestuur verstekte diensten, waarbij
dit tot heden niet of slechts ten deele het ge
val was, vergoeding te ejschen moesfc, als jan
zelf, het oog vallen pp den aanleg en het" on
der houd van die werken of de verstrekking
van die diensten, .welke in de laatste jaren de
uitgaven der gemeente het meest deden stij
gen en ook in de toekomst nog belang
rijke uitbreiding zullen ondergaan. Als
zqoda?nig.noemen wj de uitgaven voor verlichting \),
openbare veiligheid, stadsreiniging 2),- r'iole
ring, bestrating enz. -?^ "of _in hét. algemeen
die van het openbaar verkeer langs de straat."
Men zal na lezing van. het bovenstaande
toestemmen, dat het woord straatgeld" op die
wijs een zeer samengesteld begrip uitdrukt,
en men zal zeker moeilijk inzien hoe iemand
op het denkbeeld kan "komen de breedte van
den huisgevel aan te nemen als een passenden
maatstaf om te bepalen hoeveel elke eigenaar
van een perceel voor zich-zelf in 't bijzonder
geniet van de verlichting, de openbare veilig
heid, de straatreiniging, de ricleering, bestra
ting, ENZ.
Hoe zeer1' deze uitgaven voor de genoemde
gemeentelijke diensten, aan alle ingezetenen
zouder onderscheid" ten goede komen, zij zijn
tevens van bijzonder belang voor hen, wier
woningen of gebouwde eigendommen binnen
deze gemeente gelegen zijn. Voor dat bijzon
der belang, zegt de memorie verder, 'kan in
billijkheid eenige vergoeding worden geëischt."
M. a. w. De straatlantaarns zijn in 't belang
van alle ingezetenen zonder onderscheid".
Dit aangenomen zijnde, sou men kunnen zeg
gen: dan is het ook het, eenvoudigst dat alle
ingezetenen zonder onderscheid" naar de mate
hunner kracht bijdragen om die lantaarns,
Abonnement, per 3/iu. . . . CO
AfzoiulerHjke Nummers.. ............. B
iëi per vege-1 ..... .. ...... 15
EEKE VEBTSLLING DOOK
(Vervolg).
De komma'ndant hield bij die woorden de
hand boven de oogen ten. einde den binnen
komende beter te kunnen zien, daarna snelde
&jj naar hem toe met- de woorden.:
Hendrik! weergasche jongen, zijt gij het?
Waar komt gij van daan? Wel -verduiveld!
Aan u had ik volstrekt niet gedacht!"
Dat begrijp ik," hernam de jonge man,
terwijl hij den overste hartelijk de.hand schudde,
iiw ontvangst zou anders weinig in overeen
stemming zijn met uw uitnoodiging."
Ge hebt gelijk, mijn jongen," vervolgde de
overste. Ik had u waarachtig bijna door mijn
eppasser buiten de citadel laten zetten. Een
mooie grap! Maar waar komt gij ook zoo laat
van daan?"
Van No. 6.".
Van No. G?"' herbaalde Pletger lachend.
Ik begrijp u niet jongen. En wat ziet gij er
uit t Uw jas gescheurd, uw overhemd1 vol bloed
vlekken! Waar komt ge van daan? Wat is er
gebeurd? Kom, vertel op!"
j,Ja, dat is een prachtige historie," zei de
. jonge man, terwijl hij zich vermoeid in een
.stoel liet vallen. Ik ben dood af. en mijn
handen doen pijn; hebt ge geen
hartversterking voor mij,- oom?"
waar ook ereplaats*", te bekostigen en te. onder
houden.' Ne?n, redeneert uik,-F*ag. Bestuur,
ónder dje lantaarns zijn er eem'ge, waarbij
gij, indien gij een huis bezit, behihe uw aan:
deel in 't algemeen "belang, nog bijzonder be
lang, hebt, en daarvoor dient gij zelf in 't bij
zonder te betalen. Men zou immers een heele
of een halve gracht kunnen overslaan!
Niet airderbis't met de openbare veiligheid.
Dat- al de huizen bewaakt worden door de
policie is een algemeen belansr, maar dat uw
liuis onder die allen niet met opzet'van die
bewaking wordt buitengesloten, is een bijzon
der belang.
Aan alle ingezetenenzonderonde-rscheidlcomt
de ? bestrating, 'voor zoover zij dien naam
raag drager, ten goede. De 300.000 .zielen
mogen sich langs de openbare ftruat bewegen.
Maar bfiil gij nu een huis, dan hubt gij niet
alleen als een der 300.000, maar bovendifn
nog als eij>t-na3r van een pet ceel belang bij
de, straal die voor uwe deur ligt. Het eerste
wordt niet gerekend, maar het laatste eiscbt
vergoeding.
Als deze rodeneering gezond msg heeten is
het moeielijk te begiijpen v/aarom de Staat,
die met zijn financitn sukkelt, niet op gelijke.
wijs spreekt. Hij kan b.v. zeegen: Aaneen
spoorwegnet hebben alle Nederïandfi" zonder
onderscheid beb-oefte, maar gij, die in een dorp
of stad aan zulk een weg gelegen woont; hebt
daarbij een bijzonder belang. Hiervoor mag in
billijkheid eenige vergoeding worden geeischt.
.We stellen dus voor van u een bijsondere
belasting^.s^oorH'Ct/geld te beffen, berekend naai
de breedte en de hirarwaaide van uw huis.
,Dit zal de Staat echter niet' doen, omdat,
behalve het algemeen belang het bijzonder
belang met geen mogelijkheid te bepalen valt..
De bijwonenden ziullen weinig genot van 4eo.
weg. hebbpn, terwijl reizigers uit allerlei oor
den hem dikwijls gebruiken.
Niet anders is het met de dion&ten welke de
.gemeente bewijst. Zij zijn voor allen zonder
onderscheid noodig, doch hetbijzonder belang,
indien - daar sprake van kan zijn, hangt niet
af van de gevelbreedte van iemands Iruis of
.van zijn fortuin, -maar vais-lde betrekking die
hij bekleedt, en van den toestand ivaarin'hij
verkeert.
Men zal zeggen: dat straatgeid wordt dan
ook alleen van eigenaars van huizen gevraagd.
Zij hebhen die gemeentediensten noodig, wïMen
zij'hun huizen bewonen of verhuren. . <; .
Wij antwoorden echter: zij die een eigen huis
bewonen, hebben recht er over te klagen, dat
afgezien, hoe groot" of klein hun zoogenaamd
bijzonder belang bij de gemeentedienstenis, dit
wordt berekend naar gevel breedte of huur
waarde, waardoor bij gelijke huurwaarde het
eene buis misschien ?20 .en het andere f 30 of
f 40 straatgeld zal moeten, opbrengen, ......zoödat
deze' heffing -zonder eenige redelijke basis is.
Zij echter diéhun huizen verhuren, zullen niet
klagen, maar in ronde, natuurlijk hoogere, som
men, het aan de. gemeentekas uitgeschoten
geld 'van hun huurders terug vorderen, en on
der den naam van straatgeid zal den laatsten
een verhooging .van huur in rekening gebracht
worden, waardoor deze soort'-Van belasting,
zonder eenige rekening te houden met bijzon
der belang, de duurste en onbillijkste.- wordt.,
die men zich denken kan.
Ware er voor ieder burger, slechts
eenigermate te bepalen, hoeveel bijzonder belang -hij
Zeker, zeker!" riep de kornniandant.
Johan," zich tot den verbaasden oppasser
wendende, die nog altijd stokstijf bij de deur
stond, mevrouw slaapt zeker al?"
Jawel, overste."
Welnu, hoort ge niét dat mijn neef een
hartsterking verlangt? Scheer je weg,lummel,
laat mevrouw slapen en bezorg mij cognac of.
rum en warm. water. Maar gouw wat, hoor!
Neen, waarachtig, van daag had ik u niet meer
Verwacht, maar ik zal met plezier een glas
grog als welkomstgroet met u meedrinken.
Weergasche- jongen, hoe komt ge toch aan
dat vuile gescheurde pak?"
Ik kom uit de politiegevangenis No. 6."
Wat....? Neen, nu geen grappen. Zeg mij
de waarheid!"
Die heb ik gezegd, en daardoor is 't zoo
laat geworden."
Jongen, ik begrijp er geen zier van!" riep
de kommandant, die ouder gewoonte zijn neef
nog altijd jongen" noemde, ofschoon deze den
knapentijd reeds lang ontgroeid was. In de
politiegevangenis, zegt ge? Hoe is dat mo
gelijk?"
De oppasser kwam met den grog binnen.
Zie zoo, drink nu eerst eens! Johun heeft
meer verstand van grog dan van zijn dienst,
te slap zal bij 't wel niet gemaakt hebben.
Kom aan, drink nu eens, en vertel mij dan
alles zonder smoesjes."
"'?Welnu dan, oom," begon de jonge man,
van middag kuierde ik dood op niijn gemak
naar de stad. 't Was nog vroeg, en ik rustte
even-bij een herberg aan den weg; daar kwam
een Jangbeenige gendarme en arresteerde mij."
Arresteerde u?", viel de kommandant hem
in de rede. Maar sakkerloót, hoe was dat
heeft bij de gemeentelijke diensten die vergoed
moeten worden, men sou met een straatgeld,
een lichtgele!, een poiicie-geld, .des noods met
eea remigingsgeld ia onzen modderpoel vrede
hebben, doch aangezien dit niet het geval
3, heeft de overweging, dat'wij een belasting
moeten scheppen op dezen nieuwen grondslag,
weinig waarde. Wij zien in liet straatgeid niet
anders dan eeirvertorïngobelasting op démeest
oruedelijke wijs toegepast... nl. door
hetbedrag_ver van te doen afhangen van de breedte
dei- gevels.
Heeft "déeerste theoretische overweging
waarop B. en "VV. hun voordracht gronden niét
de .minste waarde, omdat zij onjuist is, de
tweede' overlegging treft ons al even weinig:
dat ei- nl. een zeker&~ evenredigheid- behoort
bewaard-te wordtin tusschen een opbrengst
van elk der op-verschillenden grondslag rus
tende belastingen afzonderlijk.
Die zekere evenredigheid" wordt, vernemen
wij, hier gemist1, want de opbrengst der belastin
gen naar vertering óf inkomen is ± ?-4,000,000
en die der heffingen op grond van art. 238
slechts ± / 850,000.
De vraag is, a!s wij deze redenering goed
keuren, wat ia nu do zekere evenredigheid"
die weiischelijk is: .zal zij er zijn als de op
brengst van de eene soort van belasting tot
die der andere staat als 4 : l als 3:1 als 2 : h
Wie- geeft hier licht?
Volgens deze "voordracht zal'de laatste soort
van belasting met + 300,000 gld verhoogd
worden en derhalve tot ongeveer!, inillioen gld
stijgen. B. n W. schijnen dus die zekere
evearedig-heid" te vinden in een verhouding der
beide soorten van belastingen.tot elkaar als
van 4:1.
- Evenmin als iemand ter wereld ooit tot de
ontdekking zal kornen in welke mate het bij
zonder belang der individuen bij de gemeen
telijke diensten, die door het straatgeld ver
goed zullen worden, gebaat is, zal het eenig
sterfeling gegeven zijn te weten, welke die
sèke-re evenredigheid" is, die ook de
gewensclite evenredigheid-' in de memorie heet.
.Alleen die/evenredigheid isgewenscht; welke
het gevolg is :Yair een -billijke?"belastingheffing.
Is -het waarlijk billijker -dat de gemeen tenaren
te.samen* leder naar zijn vermogen,-bijdragen
om dégenoemde -diensten te vergoeden, daar
een belasting gegrond op liet bijzonder belaag
niet' op geschikte wijze is-t.qe te passen, dan
zoude men het desnoods zonder eenige even
redigheid kunnen stellen. En on^ komt
indedaad een inkomstenbelasting, die in dergelijke
uitgaven voorziet, oneindig, billijker dan hét
straatgeld voor.
Bestaat er een bijzonder belang dat nauw
keurig'aangewezen'en een gebruik of genofy het
welk naar een bepaalde, voor een iegelijk gelijke
verhouding belast kan worden, gelijk bij heffing
van schut- of sluisgeld, dan zal niemand iets
tegen' de heffing van zulk een belasting
hebben, mits zij het algemeen belang niet
schade. Doch hier, waar eerst een .inkomsten
belasting geheven wordt, waaruit de kosten
van allerlei; diensten zonder onderscheid be
taald worden, nog op zulk een willekeurige
wijs een straatgeld te heffen, tot een bedrag
dat toevalligerwijs noodig is om het te kort
van de opbrengst der inkomstenbelasting aan
te vullen verraadt o. i. weinig achting voor
de eenvoudigste economische waar heden.-Dui
delijker zouden B. en W. gejiokcn hebben,
als zij . zonder onnvrger, met t* izijde telling
van alle theoretische bespiegelingen,-\eiklaa_id
?hadden: voj dragen de heffing ^aj "'i^atgeld
voor, omdat wij jaaibjks dne toii beLoc\en,en
het van oudsher bekerd ia dat me.i Biemand
.gemakkelijker misleidt dan een bdi-,(n g--rh
lDeze voordracht is indeidaad een nusleiiing.
Hoe aangenaam klink1- het «ils men m de
memorie leest: Ten slotte zal de «eimge diuk
dezer belasting en haie gemakkelijke hcifing
wel niet het allermmbt tot haie aan' e\elmg
strekken."
De geringe druk is dus een AAnbev'mg 4 an
het, straatgeld.
~Een~bc!Ïa'sting_ïs billijk of i> d't niet I?
sU-aatgcld een billijke d. i. nooch^e belasting,
al drukt zij dan ook zwair, zij soa. mot
rnaider aanbevelingswaardig ZIJD, m een L n wij De
geringe druk is een vut-ndtlijL \\uoid tut de
belastingschuldigen, maar het mi-l^idt hfn.
Immers een - paar pagina's vroegti heet het'
Aan verhoogiag, der opcenten \an het perso
neel of der percentage van de jjLiatte]r]ke di
recte belasting-, naar het inkomen scïtynt, al
thans voor dit, .pogenbhk niet gedacht te kun
nen worden."
Dit woordje scTignf1 m velband met het
althans voor dit oogenblik nie(" js ko/elijk.
~Nu worden door het straatgeid schier zon
der uitzondering et/ getiofit-n, die de
veiterings- en' inkomstenbelasting opbieugen,
zoodat de redeneering eierenbjk deze is.Daai
bcs,taat een inkomstenbela&tino, waaraan en*ïnCf.
, . ,°OJi*''
van uw inkomen betaalt, en wij weten dat gij
in deze billijke belasting, die wij hebben in
gevoerd, .voor niet meer dan 3 pCt. van uw
inkomen" wenscht 'aangeslagen, te woiden. Wij
zullen daurom nief 3 A of 3'/> pCt. \an
uwmkömen, vragen, maar er een onbtlbjke be
asting nevens plaatsen, een soort vau
veit^img.sbelasting, die onder den mam >an
stxaatgeld u' in den waan zal biengen als of gy 't
voor aan u in. 't bijzondor bewezen diensten
betaald, eigenlijk geen bela'tiijg, maai een
speciale vergoeding', de restitutie van het dooi
de "gemeente voorge choten geld voor een uit
sluitend voor il betaalde rekening, en nu zult
gij zelf w.el- Inzien-, dat het voui u veel mind-er
zwaar . drukt een belasting a 3 pGt, van. uw
inkomen plus-een andeie die slechts een klei
nigheid vordert, hoogstens V of / pCt. van
uw inkomen, dat" grj bo-\endien op uw huur
ders ruim verhalen kunt, - dan in eens 3 / of
37s pGt- van uw inkomen. Als ons Dagelyksch
Bsstuur niet aldus redeneerde, waai om had
den de Ireeren dan ook redeneeren geleeid!
Doch de vriendelijke memoiie bevat no,*
meer zoete woordekens.
Wordt het "straalgeld tot een bedrag van 3
of 4 ton geheven, dan zal men dadelijk
afs:hafi%r de vergoeding voor het hebben" van
buizen onder den openbaien tve^ tot afvoer
van faecaliën of aansluiting aan geme© tehjke
riolen. -De opbrengst di«i heffingen
bediaagt'7000 gld., die gemakkelijk m de nieuwe hef
fing zullen kunnen gevonden woiden." Inder
daad 7000 gulden m 3 of 4 ton te -vinden is
niet moeielijk! en?zoo \ervolgt de memorie
zal deze laatste (heffing van &traatgeld) al»
vergoeding voor het genot van gemeente wegen
aan alle eigenaren vei&tiekt, eene, zy het dan
ook' slechts schijnbare, ongelykmatigheid van
druk weg nemen, waai over herhaaldelijk
gemogelijk? Hebt ge niet gezegd dat ge mijn
neef waart? Hebt ge uw naam niet genoemd?"
-?Mijn naar.i voluit," verzekerde Hendrik,
meb mijn vier-.peeten er bij. De kerel scheen
mij niet te willen gelooven. Hij wilde volstrekt
mijn pas hebben, en toen hij merkte dat ik
er .geen bezat, bouwde hij daarop de zonder
linge veronderstelling dat ik een zekere gauw
dief zou zijn, die in de residentie...."
Dertig- duizend gulden gestolen heeft!" viel
de kommandant- hem luid lachend in de rede.
Prachtig, overheerlijk l U voor dien schelm
aan te zien! En weet gij wie die langbeenige
gendarm geweest is? Eén vroegere onderof
ficier van mijn kompagnïft.. .Walter heet .de
schelm! Ik zal het hem'inpeperen als ik hem
weer onder de oogen krijg, dat beloof ik u."
Gij hebt dus al van 't geval gehoord?"
vroeg Hendrik. ,
ylk hoorde van den commissaris dat Walter
den gauwdief uit de residentie gevangen ge^
nomen had. Hij was er zeer over in zijn nop
jes. Maar waarom hebt gij u zoo gpedwillig
inhechtenis laten nemen? Waarom hebt gij u
niet op mij beroepen?- De koekoek mag de
heele politie halen als zij daarvoor geen
respekt getoond had!"
Ik heb uw. naam en onze bloedverwant
schap niet genoemd. Ik vbnd^het wel grap
pig om gearresteerd en als gevangene hier
binnengebracht te worden. De lange gen
darme trok een vreeselijk leelijk gezicht, toen
ik onderweg een vroolijk praatje- met hem
trachtte aan te knoepen."
Ja, dat kan~hïj, de vlegel. Maar hebben zij
u'wezenlijk-opgesloten, mija jongen? Die grap
had toch gek genoeg kunnen -'afloopen."
Koe zoo?^ Tot morgen vroeg b.ad ik bet
willen uithouden, en u dan laten halen. Gij
hadt mij moeten bevrijden, oom, en ik spitste
mij al óp het verbaasde gezicht dat gij zetten
zoudt, als gij mij daar zoo onverwacht in de
gevangenis gevonden .hadt.'" ^ .
Wel verduiveld! Hadt gij daar al op ge
spitst? Maar ik zou- u verloochend hebben,
hoor, dan hadt gij nog eens vierentwintig uur
kunnen blijven zitten, voor ik u kwam ver
lossen. Waarachtig, dat zou ik gedaan hebben.
Maar kom, drink nog eens. 't Is een kapitale
grap, dat is het. En hoe zijt gij vrijgekomen?"
Ik ben ontsnapt."
Ontsnapt, jongen! ontsnapt? 'twordt hoe
langer hoe mooie'r! Prachtig! Kostelijk! En
hoe hebt ge dat aangelegd? Vertel dan toch,
Hendrik. Een ding kan ik u wel vast vooruit
zeggen, en dat is dat gij u den commissaris
en Walter voor eeuwig'tot vijanden gemaakt
hebt. Vooruit nu!"
Terwijl de gendarme mij naar de stad
bracht, had ik een pret van belang, en in de
vroolijkste stemming zag ik den ongewonen
nacht te gemoet. Ik wist dat mij geen "donzen
bedje ..wachtte, maar ik had mij toch een
eenigzins dragelijke kamer v.oorgesteld. Daar brengt
mij de kerel -=- gendarme bedoel ik in een
hol No. 6 noemde -hij het zóó ellendig
als ik er nog nooit een gezien heb. De lucht'
was er dompig, vochtig en koud.. Met moeite
ontdekte ik haast tegen den zolder. een kleine
getraliede opening, die voor venster moest
-dienen, maar. zeker nog -nimmer een straal
'van zon of maan had doorgelaten. Ik zweeg
echter om mijn genoegen voor den volgenden
morgen niet. te bederven. Die ne nacht zult
ge wel. verslapen dacht ik, want ik was moe
-van dV -wandeling. Licht was er natuurlijk niét
in het hol, maar ik hoefde n<et lang te
zoeksn in die enge ruimte, en vond op den tast
bet leger, waar ik mijn vei moeide leden, og
dacht uit te strekken, om te droomen vanHe^
verbaasde _gezicht dat mijn brave oom den
volgenden dag zetten zou."
j,Drommelsche jongen, die ge zijt aïbjd
nog de oude .ondeugd," zei Pletger.
Ik zocht dus een legerstede, en wat vond
ik? Een schuine plank, een vreeselijk haide
brits. Ten einde myn rol als gevangen "boos
doener zoo goed mogelijk vol te houden,legde
ik er mij op neder, en dacht weik^luk ^ea
poosje over mijne lotgevallen na ma&c ^e
plank wat te hard; ik moe=t mij omkeereiï.
Toen nog eens geprobeeid. Ik trachtte mtf te
troosten met de gedachte dat zooveel dingen
in 't leven hard zijn, en deed alle mogelijke
moeite om onder zeil te gaan. 't Was im
mers maar om een enkelen nacht te doen.
Plotseling echter deed ik een ontdekkiog,
waarbij ik als een pijl omhoog vloog. Er was
een dier over mijn. gezicht geloopen, dat naar
den langen staart te oordc-elen een rat moest
zijn." ,- . .
Een rat," riep de kommandant lachend.
Aangenaam gezelschap."
Nu ik ben niets op dafc gezelschap gesteld,
want ratten zijn de akeligste dieren dïft ik
ken._ Npg even hield ik mij btil om zekerheid
te.. verkrijgen, en jaw el, het gezelschap weijil
hoe langer hóe talrijker. Mijn uitzicht op eea
ernstig slaapje was verloren en ik had g"èe»
lust om den heelen nacht op te blijven. Na
tuurlijk kwam nu de lust m mij op om No.6
te verlaten en naar u toe te gaan."
Zoo, zoo! Eindelijk kwam dan toch het
verlangen naar uw ouden oom boven!"