De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 13 april pagina 2

13 april 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE "A M S T E R D A M M E R, WEEKBLAD V O O B, NEDERLAND. ontstaat, en daarna vernemen wij dat hij het onmogelijk acht" 'dat de eigenaars debelasting op hun huurders zullen kunnen veriaien ! . We verlangen ~geen arithmetisch .bewijs, maar we zouden. toch willen vragen, koe weet de hoogleeraar dat het aanbod, der woningen bij de invoering van het straatgeld in zulk een verhouding tot de vraag daarnaar zalkomen te staan, dat de huurders geen vrees behoeven te koesteren? "Wij meenen dat de geschiedenis der laatste jaren bewezen heeft dat de eige naars in hoofdsteden met toenemend handels verkeer zeer langen tijd in een gunstige po sitie tegenover hun huurders kunnen blijven yerkeeren. Daalden de huren, m. a. w,, ver meerderden de woningen in onevenredige ver houding tot de bevolking, dan zou de heei Pierson gelijk hebben, de huurders zonden zich geen straatgeld door de eigenaars in re kening laten brengen, doch dan was ook tevens de grond voor die belasting op dermurwaardo gevallen. "Wellicht verandert de heer Pierson nog eens ?van meerang als hij zich herinnert wat in 186 en 1866 is geschied. Toert de gemeenten'de Trijheid ontvingen, cm 40 opcenten op de be asting op de gebouwde eigendommen teltenen 6B het rijk afstand deed van de opcenten dii het zelf hief, zoodat de opcenten voor* de eigenaars slechts luttel vermeerderden, sloege de eigenaars de huren dermate op, dat in 186( de minister het noodig oordeelde een circulair mt te zenden, waarin hij mededeelde 'hoe ree de opslag der huren mocht bedragen, als hl slechts diende om de verhoogde opcenten terug te ontvangen. Toen was wat de heer Piersór thans onmogelijk acht, inde'rdaad mogelijk! "Wij zijn het dan ook met het Handelsbiac sens, de eigenaars zullen -?in de meeste ge Tallen" als subon ^vanger s der gemeente diens doen, en de ondervinding heeft geleerd dat deze subontvangers niet begeerlijk zijn. Ondertu>schen de heer Pierson gelooft niet aan het sübontvangersehap der eigenaars, alles blijft zoo als liet is; alleen de pri;s der bouw terreinen zal eenigszins verminderen., We gelooven nogmaals den heer Pierson op zijn woord, maar wij. vragen hem, of deze be lasting wel zeer aanbevelenswaard is voor een stad; die groote velden heeft aangekocht-, in de hoop om ze allengs als bouwterrein van de hand te zetten? Voor het oude Amsterdam zullen dan de eigenaars (?) de belasting opbren gen, voor het nieuwe, dat we te wachten heb ben, zal de gemeente zelf de belasting beta len, want zij ontvangt zooveel minder aan kooppenningen, ais de belasting aan kapitaal ders verhalen, nen zien? er ,zélf wel-iets anders in kanTen tweede wil de' heer Pierson gevraagd aebhen of er een.beter, middel kan gevonden worden om de inkomstenbelasting impopulair te maken, flan door haar in de eerste jaren tot een befrefckeKjk hoog cijfer op te voeren. Welnu .wij doen die vraag en antwoorden; Betrekkelijk hoog is betrekkelijk" erg betrek kelijk. Wij hebben gezegd dat de inkomstenbe lasting' .o. i. niet hoog opgevoerd behoefde te worden, wanneer uien eenige verbeteringen in haar" toepassing aanbracht. Doch wij zouden bovendien deze vraag met een andere vraag kunnen beaiihvoorden. Is er wel eenig middel meer geschikt" om deze belasting impopulair te maken bij de onnaden kende», dan wanneer de dagbladen en man nen als de heer Pierson, voortdurend over uiteengegaan zijn, hebben de ministers den tijd | berichten omtrent, kolonel Pearson, die te om eeuige zaken te behandelen, zonder dat j Elkove zit opgesloten, waarheen 8000 man de afgevaardigden het-hun lastig kunnen ma-; gezonden zijn oai hem te ontzetten. Een opken. Het voornaamste waarover het,kabinet; stand in de Trans vaal, van welken aard wordt ' Raad, om de 3 pCt. der inkomsten-belasting tot 31/, voor 1878/79 te verhoogen. ! OiT OOGESBLIK" heeft dus niet lang gq. te - beraadslagen heei't^ is de.voorbeeldelooze : niet gemeld, maakt den toestand in Zuid-Afrika stout ighfeid van den. Khedive, die een. nieuw zeker niet beter. De onderhandelingen met ministerie benoemde,'.alleen om zich te ont- J«cob Klia-n duren voort, zoo heet het althans. slaan van de heeren Wiïson en Bh'gmère.?, die Men vreesf. echter de gren^slarnmen, die niet hem opgedrongen waren en hem beletten naar te vertrouwen zijn, en weet ook te verhulen,, welgevallen de schatkist te plunderen. De oc- dat de nieuwe Emir troep.'n heeft afgezonden,! belangrijk. duurd! Hoe jammer dab het Dag. Bestuur vóo: 14 dagen niet geweten heeft, wat thans moge lijk zou schijnen." De Gemeenteraadszitting was niet bijzonde dei-koning heeft, van ZIJN standpunt de zaken die het voortdringen der Erigelscheu, zoo noo dig, moeten beletten. Hoe het met Oo-st-Rumeliëgaan zal, ligt nog in het duister. Men spreekt van een nieuwe combinatie ilie de mogendheden uitdenken om de gemengde bezetting onnoodig te maken. Mogendheden zijn in den regel goede denkers. Daarom zou het voorbarig zijn te beweren, dat zij in dit geval niet iets kunnen uitdenken, wat een combinatie heet. Inmiddels meldt beschouwd, -volkomen gelijk. Het is zeker wel de grappigste wijs, om een egyptiseh vorst aan het verstand te brengen dat hij onder eurateele staat en slechts in naam nog ge duld wordt, hem te noodzaken een engelschman en een franschman in zijn kabinet op te nemen. .Het was echter noodig. Egypte i.«, liet Sues-kanaal door dat land gaat, van gewicht dan" het andere zou zijn. Niet nu meer haar spreken, alsof zij aan 't randje van de j alleen .de belangen der sehuldeischers, zelfs die <}e Ageuce [lavas, dat Turkije aan de gemengde niet in' de eerste plaats worden door Enge- bezetting zijn goedkeuring' geschonken heeft. lands en Fraukrijks tusschenkomst beschermd. Desnoods zou "het echter zonder die goedkeuEn thans, nu..de orde in het bestuur opnieuw rjng ^ kaimen geschieden, indien Rusland door den onwil van den Khedive gevaar loopt, slechts bereid was met Engeland en Oostenrijk inkomstenbelasting wel heeft men vele impopulariteit siond? De is niet impopulair, doch grieven legen de wijze, waarop zij wordt toe gepast. Wij noemden de voornaamste in ons vorig Nr. En zou men dan meenen, dat, onze burgerij werkelijk zoo stompzinnig was, dat zij niet inzag, dat het pp hetzelfde neerkwam qf zij in twee belastingen te samen 3'& pCt., moest betalen of in n 3Vs pCt. zondermeer ? Of zou het nuttig kunnen "zij n dat we, zoo deze stompzinnigheid niet bestaat, haar trachten aan te kweekén, door haar voor te houden, gelijk deze dagen geschiedt - wij erkennen het, niet door den "heer Pierson dat het eigentlijke geheim eener goede belasting daarin bestaat, dat men wel betaalt, maar niei merkt dat men aan den fiscus offert? Tot deze laat ste redeneering zouden wij ons moeten laten verleiden, als wij het straatgeld afkeurende het toeh aanbevolen, en de heer Pierson is te-goed staat huishoudkundige om dit van óns te begee-ren. .zullen de doen wat beide Rijken zij kunnen ? niet nalaten alles fe de regeling die zij die taak te vervullen. Doc-h te Petersburg be Voor een (Iscl was zij geheim, en dat dee zal wel het meest belangrijk.zijn geweest. Daar v/erd de kanaalaank en de vrije vaar' besproken. Do heer Gosschalk die een inter peSIatie had aangekondigd, ttekle zich met eei algemeene verklaring tevreden, m. a. w. wa hij begeerde te. \veten, was hem gezegd, ma'a moest voor het publiek verborgen blijven. In hirgej plicht klaagde de heer Mr. Hai togh er over, dat de lus t tot het houden vai geheime zittingen, vroeger sporadisch, in de laatst en tijd epidemisch is geworden, Het d'o( ons genoegen dat er eindelijk eens een stei over deze zaak, die we reeds zoo dikwijls bespra ; de voorfia"amst z mvoel zij ka ken, opging. We kies vereen '.gin; hadden ingevoerd te handhaven. Het is alleen middel zij ie baat zullen nestaat de ware lust daartoe niet. De paus heeft zich hetVchoolonderwijs aange trokken. Leo XIÏI wenscht dat men ook in Italië. eerst gebpro-en heeft van Sjjeciaal te Rome, daaraan de aandacht zal wij Ter tegen woordigt. ker niet. de vraajr, welk men. Nadat me een gewapend optreden, waartoe Frankrijk &e^ aangezien zelfs atheïstisch onderwijs aan bereid zou zijn, schijnt thans uit de telegram- dat der ket^ W0!.dt voorgetrokken. men te blijken, 'dat Engeland en Frankrijk Garribaldi is in dekens gewikkeld te Rurne gezamentlijk .langs minzamen wegden Khedive aangekomen. De grijse held. ontving een bezullen trachten te' bewegen op zijn dwaling zoej£ van den kom'n°\ g van. kamer terugtekomen, en zoo dat niet baat, zullen T\ zij pogen -te Konstantinopel zijn afzetting te amerjkaansche 0 - , , . , . bewerken. , t 122 stfimmen. De democratische partij jer crnstiS sPrake van w> dat ae ^taat het Men wil echter weten dat de Porte het ge- behaalde hier, gesteund door de greenbackers, naal overnemen en de vrije vaart daarop vei zal bijdragen om de publiciteit te beseherinei Ditmaal echter scheen het- geheim zijn d« zitting verdedigbaar, althans de heer Met el $ kamp, geen voorstander van gemeenteraad* onder-onsjes, verklaarde, dat zij niet public had mogen zijn. Wij klagen dus ditmaal ru' Het is te begrijpen, dat het publiek daaroi niet minder nieuwsgierig is naar hetgeen e achter gesloten deuren verhandeld is géwoi oorloo- werd door de ^en- Ook wij kunnen daaromtrent -niets' meelt aangenomen met 135 deelen, alleen vernamen wij bij geruchte, drag van deu onderkcming goedkeurt en het 3 overwinning. Het. is bekend dat deze beis moeilijk aan ,te nemen dat de Khedive zelf grootingswet' in zoover een politiek karakzal toegeven, althans als hij nog eenigen prijs ter droe^ dat daarbij werd bepaald, dat de op het behoud van zijn prestige stelt. -- Had hulp der .ffewapende macht kan worden ingczekeren zal. We zouden niet .gaarne wülen verzuime Engeland niet aooveeltedoen met JacobKhun, Dat echter de percentage der iukomstenbelas- met den vorst van Birmah, en het kaffer roepen haven. mede te deelen, dat in deze zitting, naar aarde _ ding van het. verzoek door het genootscha de"ordrby"dëveiïzingêntehand- Natti? Artis Magistra aan den Gemeenteras De republikeinen waren daar tegen, ting weinig, of Liet verhoogd behoefd te wor-,hoöfd Cefawayo^ en was zija positie te aangezieil het bekend is hoe in 't zuiden met den wanneer een betere klassen verdeeling, pn- Konstantinopel niet van zeer teederen aard, die troepen soms invloed op de verkiezingen bliciteit der kohieren en progressie in de per- bet zou zeker krachtiger zich doen gelden. wor(jt uitgeoefend. centage werd ingevoerd, betwijfelt de hoog vreest het niets meer dan nieuwe verwikleeraar. Hij vraagt cijfers, We gelooven niet die te vragen, als De Regeering heeft de memorie van ant woord op het wetsontwerp tot regeling van w naar \\u iitid,! Een aanbeveling is dit ze-1 kelingen. Ook schijnt het waar te ziju dat de -een arithmetisch bewijs. Khedive zich schriftelijk verbonden heeft Wil-i dat iemand recht heeft s on en Blignières niette zullen ontslaan, zonder i , , .,. , , . , ? . ua,., «tmitiju itwiu J.«,BIL & T,-. n -i i? i i T T i. de opleiding en bevordering der officieren, van toestemming van rankrnk en Engeland. Is dit, J- L c " , 0 j o ! den generalen staf verzonden, besevens een gewijzigd ontwerp. Gekozen werd tot lid der Tweede Kamer in het kiesdistrict Arnhem A. Kool, met -885 van de 1444 uitgebrachte stemmen. gericht om een deel grond van den openbare weg voor den bouw van hfct aquarium te mt gen overnemen, de heer de Koning een-ivoor van hulde aan het genootschap" heeft uïtgt sproken, daar het voor de belangen dar UB versiteit meer deed, dan waartoe het veiplicl was. Een woord dat bijval bij.de vergaderiii vond, hetgeen bleek een luid appaudissemen door ons afgekeurde belasting ten plotte wij-; 200, dan is de beleediging dezen Staten aanzen op den weg, dien men o. i. heeft in te slaan. Doch is die vraag ernst? Weet de heer Pierson niet, dat reeds vergedaan zeker groot genoeg om op de een. of andere wijs gewroken te worden. Bij de verkiezingen voor de K-tmer behaalde de reuublikeinsche partij, op een enkele uitleden'rjaai' in den gemeenteraad, door den heer i zondering na, de" overwinning. Te Parijs, in De Vries meenen wij, er op gewezen werd,: et 8ste arrondissement waar de aristocratie ! dat bij de tegenwoordige regeling, -vergeleken j en de geldmannen voornamelijk liun z 'tel Daar de heer Pierson geen enkele onzer be- 'met een berekening naar het middencijfer der;bebben opgeslagen, zal^ eene hei stemming denkingen, die -wij verleden week tegen de klassênaangifie, een kapitaal van ongeveer zes; tusschen een Bonapartist en een Republikein memorie en de voordracht van het .Dag. Be- millioen onbela-t blijft.... en dus.een opbrengst | moeten plaats hebben. Omtrent den terug- ?Tnr* stuur in 't midden'hebben gebracht, weerlegd gederfd wordt van IsODOO gulden? ' ..j keer der Kamers naar Parijs is weinig nieuws heeft, zouden wij hier kunnen eindigen, rustte ; Zal een boogleeraar. in de staatkiishoudf \ te melden. De linkerzijde van, den Senaat de plicht niet op ons een paar vragen te be- kunde in ernst vragen, .dat men hem. een j zal nog overleggen mt-.t. de Kamer en het gouantwoorden, die de geachte inzender tpt ons, arithmetisch bewijs levert; dus precies in gul-j vernemen t -boe men tot overeenstemming op heeft gericht. |dens .ei3 centen uitdruk^ dat en hoeveel de Nut punt kap. geraken, en. de minister van Be eerste is, of wij het niet wenschelijk 'publiciteit der kohieren tot het-doen van juister j Binnenlandsche Zaken, Lepere, heeft opeen achten de bestaande terminologie in zaken van aangiften en omslagen leidt,? i gastmaal, hem dpcr de maires van Parijs aarjbelastingen zoo.veel mogelijk te behouden? j En zal men niet de progressie naar een maat- geboden, nog eens verklaard, dat Parijs om Tot kandidaat voor de Provinciale Staten heeft de kiesvereeniging Burgerpligt," den heer mr. J. C. de Vries; Grondwet," den heer N. 3. den Tex gesteld. De verkiezing voor de provinciale Stat ei wekt zelden bijzondere belangstelling, .< ware het niet dat de leden der Staten b Kie^collegie voor de Eerste Kamer uitmaakte. wellicht werd er irog ninder aan gedacht o het stembriefje er voor in te vullen en na; de bus te brengen. JTu behoeft dit eigentlijk ook nietWebezi ten kiesvereenigingen die de zaken 'behartige kandidaten wikken en wegen, na r,ijp berar en lang gepeins besluiten en beslissen i die keuibende van kiezers ,verdient genoe vertrouwen, dan dat wij ons verder niet t zaak zouden behoeven in :e laten. '' Zoo denken de kiezers uit bescheiden hei Wij antwoorden: zeker; wij achten dat wen-'..staf van billijkheid kunnen regelen, waardoor zijn gematigdheid en verstandig gedrag onder schelijk evenzeer als zoo mogelijk meer nog" dan zij io verband met de beide voorgaande ver-j en na het uels^g betoondj die belooning zich heer Pierson zelf. Wij zouden b. v. een sting, als die welke de heer Piersbn aanbeteringen een hoog-er bedrag yan opbrengst waarborgt, dan thans verkregen wordt, zonder prijst, alleen gegrond op de huurwaarde, ja de gemiddelde percentage belangrijk te verzelfs, al. nam hij ook, wat wij niet gelooven, hoogen? Is zulk eene becijfering noodig voor de gevelbreedte mede voor zijn rekening, nirn- iemand, wiens oogen gewoonlijk zoo helder mer STHAATGELD noemen. Wy geïoov.en., wan- zijn, als die van prof. Pierson.? neer we het deden, dat niemand ons begrijpen Intusschen verheugen wij ons dat de beer zou. Piersbn door zijn schrijven ons heeft uitgeYoorts handhaven wij gaarne de bekende lokt nogmaals onze meeuing 'te- ;zeggen. Al namen, maar niet zoo onvoorwaardelijk, dat verschilt men met ham van zienswijze, h^t is wij zouden toestaan, dat zij verwarring stichten, aangenaam van gedachten te wisselen met Altijd is" de zaak, het wezen zelf, meer dan iemand,, die zoo gaarne naar a-eden vraagt-, de naam. En als nu het Dag. Bestuur een be- zelf jreden geeft en .dus ook naar reden luistert, asting voorstelt, waarvan o. i. het gevolg is, als de hoogleeraar, voor wiens persoonlijkheid. ieder betalen' zal naar mate hij ruimer wij de meeste achting koesteren. woont, met dien verstande dat de eigenaar als _subontvanger de percentage der heffing voor. zijn huurders regelt, dan zien wij in zulk - een belasting, die tevens gegrond is op gevel breedte, niets anders dan n onredelijke Tercermgsbelasting. Zou de heer Pierson, als bij, gelijk wij, niet geloofde aan de onmogelijk heid dat 'de eigenaars de belasting op de huur* RE».. De Dagbladen bevatten: Het Handelsblad, Grondbezit en suikercul tuur. De K. Eott. Courant, Bedenkingen tegen eil langzamerhand wordt de bescheidenheidde effectenbelasting, van rur. A. J. W. ;want,de deugd is al even aanstekelijk' als , Farncombe Sanders. | ondeugd, ook het deel der leden m li Het. Vaderland, De belasting op de goede-; kia..pollegie zelf. Deze deugd dan mocht mi m de doode hand en de gemeenten. De; yei-leden Donderdag vooral bewonderen' j Grondwet. Het was de eerste vergadering c ren oorlogsbegrootingen voor 1879. Het Nieuws van den op het Nourdzeekanaal. De Tr/d, De Eed. heeft waardig gemaakt. Duitschland wordt niet genoemd zonder liet woord protectionisme. Bismarck wil een vol ledige proef nemen en de .Bondsraad is ge dweeër dan ooit. Het ontwerp betreffende de tarief wij aiging werd bijua zonder discussie sfgehamerd, en aan den kanselier liet recht tot heffen van een buitensporig lioog inkomend recht ep voorwerpen afkomstig uit een land, dat'een voor Duitschland nadeelig tarief aan neemt, op den koop toe geschonken. Nieuwe voorstellen', om de concureerende buiteiilandsche ! verleden week reeds mede, do volgende zinsnede In de memorie betreffende liet straatgeld an het Dag. Bestuur komt, wij deelden het Terwijl de eerste trt 8, fransche Kamer en Senaat, de da laatste tot 15 'Mei op reces havens te treffen, schijhenbovendienin aantocht. Zoo aal Europa, als de Rijksdag ook bezwijkt voor de aanlokkelijkheid der gouden eeuw die Bismarck belooft, weldra op empirische gron den kunnen oordeelen over de werking van een trouw doorgevoerd beschermend handels stelsel. Engeland héft w*er een ongunstig bericht uit Afrika ontvangen, .Een proviand-colonne werd grooterideels in de pan gehakt. Thans ziet men met gespannen verwachting uit naar Aan verhooging der percentage van de plaatselijke directe belasting naar het in komen soliynt, althans voor dit oogenblik, niet gedacht te kunnen worden." "Wij lieten daarop volgen; Dit woordje schijnt" in verband met liet althans voor DIT OQ:QEKBÏ.IK niet, is kostelijk." Hoe kostelijk het is, blijkt thans. Tot onze verbazing, 14 dagen na de indie ning der memorie komt het voorstel tot den Dag, De vrije vaart j dit jaar gehotiden werd. Men koos er mem bestuursleden en^ zou een kandidaat ..voor provinciale Staten proclameeren. Nooit woon men een schouwspel bij, zóó treffend door ec voud en kalmte. Daar was geea gedruisch, -l was er stil, doodstil, men hoorde eiken adei tocht, en toch woelde er het politieke leven .? Da verhief de Voorzitter zijn stem, sprekende tot e achttal medeleden en verkondigde de onwe< sprekelijke -waarheid dat de provinciale Stat eigentlijk de aangewezen plaats was, voor soi miteiten als procureurs-generaals, dijkgravf burgemeesters, wethouders, presidenten \i gerechtshoven. . . en had hij er kunnen bijvo gen voor notarissen. Daarom werd de IK Mr. C. AV. E. Vaillaut aanbevolen, die Nu. begrijp ik er niets meer van," zei deze, Het portret, dat gij daar in de hand hebt, zond'" ik «enige dagen geleden aan -mijn vriend Moller,:inspektjeur van politie in de residentie; misschien is dat de oplossing van het raad sel. Hij zal bij vergissing den gauwdief in zijn album gelegd hebben," meende Hendrik. Nu, maar dat is dau toch een heel gevaa-rligke vergissing geweest," zei Brasse vol erger nis, een vergissing, die ik ter behoorlijker plaatse zal aangeven, vvant de ?b.ooswïcht heeft daardoor tijd gehad om te 'Ontsnappen. Laat hem loop'en!" zei- de .kommandant, de god der dieven schijnt hem in bijzondere bescherming ?genomen te hebben'!" Löblich protesteerde heftig tegen die opvatting van de zaak, die stad en land in gevaar zou brengen, ?yolgena hetn. Ku.m -Loblich, gij zijt bang. Weet gij wie gevaarlijk voor den Staat zijn? renteniers zoo als gij, diébergen geld opzamelen en het niet weer in omloop breng&n-! Dat zijn 4e fcloedzuigerd van den Staat, en een'Sch.elm,idie hune schatten weghaalt is eigenlijk- het best te ver gelijken -met een chirurgijn, die 'de wonde mtenijdtl". . "Woedend stond Lö'blioh op. Nu wordt-het al te ergf' riep hij, nam zijn hoed/en verliet zonder om te* zien de kamer'. ' Klein lachte. --), Wees .onbezorgd, ieeren," sprak hij, hij komt morgein terug; hij -vindt het bier ju De Kroonprins" veel -te lekker!" Tot laat in den avomd bleef het gezelschap m de vroolijkste stemiaiög bijeen, -en gezellig pratend wandelden ooin en neef naar tle eita'dèl terug. ? _^ : Dat is nu de kring waarin ik mij tegen woordig beweeg," zei de komraandant; 't kon beter zijn, maar toeh amuseer ik mij. De ge durige schermutselingen van Klein met Löblich werken altijd op mijn lachspieren; de apothe ker is een best ventje, voorzichtig in zijn uit drukkingen, en voor geen beleediging vatbaar, zelf zou hij zich liever de tong afbijten, dan tegen wien ook een hard woord te zeggen; daarenboven verkoopt hij de beste likeur uit de heele stad, en dat is ook een deugd'!" , Hendriks bezorgdheid voor zijn vriend M l'ler,wer-d reeds den volgenden morgen uit den weg germimd door een brief, waarin de jonge man den commissaris verschoonÏEg -vroeg voor zijn dwaze vergissing, terwijl hij er het bericht bijvoegde dat de boosdoener in de hoofdstad gevangen was genomen. Brasse was daardoor van alJe verantwoordelijkheid ontslagen, en liet zich gemakkelijk overhalen om de zaak verder te laten rusten. Weldra voelde Hendrik aich weer geheel te huis in de woning van zijn oom en, meer dan ooit te voren had hij er zich aan gehecht ter wille van Marie. Hij had het aardige kind altyd gaarne mogen lijden en toen hij een iknaap was menigmaal de straf voor haar guitenstreken "gedragen; als1 zij hem dan met haar vriendelijke oogen zoo dankbaar aanzag, had die kinderlijke blik altijd een onweerstaanbare macht op hem uitgeoefend, zonder dat hij zich zelven daarvan -rekenschap wist te geven. .Maar nu hij haar weer zag na zooveel jaren, nu zij als -een bekoorlijke jonkvrouw voor hem stond, ging 'er plotseling een licht op in zijn ziel, en het -duurde niet lang of hij beminde haar met al het vuur en de innigheid, waarv.oor hij vatbaar was. . Zij was zijn eerste ware liefde, en alle vroe gere genegenheden werden door haar als met n slag uit zijn liart verbannen. Hij dacht slechts aan haar, als hij alleen was, en telde de uren, die hij met haar mocht doorbren gen. ? De Kommandant, die hem met onverbidde lijke regelmatigheid eiken avond mee naar De Kroonprins" nam, plaagde hem dikwijls met zijn verstrooidheid, want hij kon te midden van het luidruchtig gezelschap zóó diep in gedaehten verzonken "zijn, dat hij bij het noe men van zijn naam plotseling als uit een droom ontwaakte en geheel verkeerde antwoor den _gaf. Had de oude soldaat wat meer menscbenkennïs bezeten, dan zou hij al spoedig begre pen hebben hoe de zaken stonden. Nu dacht hij er niet aan,'en schreef Hendriks afgetrokkenheid alleen toe aan dat verduivelde reizen," en aan die bespottelijke geleerdheid, die ner gens toe diende.1" In het begin had de jonge man zijn best gedaan om zijn oom op die beide punten tot een andere overtuiging te brengen, maar al spoedig had hij ingezien dat al zijn praten verloren moeite was, en hoorde sedert de strafprédikatiën maar aan zonder er veel op te antwoorden. Plaetger had veel vrijen tijd en was daardoor veel' meer dan Hendrik lief was met. hem en Marie te zamen; enkel het vroege morgen uurtje in den tuin kon hij in volle vrijheid genieten en dat was voor hem de verrukke lijkste tijd van den heelen dag. Eens op een morgen dat hij "ook weer vroeg opgestaan was, wierp hij het venster open, om de frissche'morgenlucht met volle teugen in te ademen. Uit de verte hoorde hij het praten en heen en weer loopen van de gevan genen in de citadel, verder was alles doodstil om hem heen. Daar zag hij op eens een man in du klee ding der militaire gevangenen den tuin. bin nenkomen. Meenende dat het misschien een ongelukkige was, die een poging tot ontvluchting wilde wagen, trok hij zich wat verder in de kamer terug ten einde hem niet te hinde ren. Maar al spoedig zag hij dat zijn vermoe den ongegrond wae. De man haalde tuingereedschap voor den dag begon de paden te harken,, met de grootst mogelijke zorg alle verdorde bloemen af te knippen, loshangende ranken op te binden in n woord Hendrik ontdekte dat het deze gevangene was, die zijn klein paradijs, zoo keurig in orde hield. Het was een slanke, kloekgebouwde gestalte; maar de arme man liep gebogen alsof de dompige lucht in de kasematten zijn borst be nauwde, of een andere zware last zijn schouders drukte. Dat hij .soldaat geweest was, verried zijn militaire kleeding. Wie weet om welk klein vergrijp tegen de ijzerstrenge disci pline de jonge man hier een goed deel van zijn leven zal moeten doorbrengen; hoe weinig schuldig, hij zijn zou in. mijn oogen" zoo peinsde Hendrik, die zich stil hield om hem niet te storen. Nog had bij het gelaat van den gevangene niet gezien, toen deze zich plotseling omkeerde en met een haastige beweging een kleinen handschoen greep, dien Marie den voiigen avond op de tuintafel had laten liggen. Hartstochtelijk drukte hij het gevoellooze voorwerp aan zijn lippen, en verborg het in zijn borstzak. niet tot een liberale partij (bedoeld werd wat schijnlijk een kïesvereenigingj toegeti;edi vrijzinnig was in woord en daad, en, dit laats bewijs was vooral klemmead, die vrijzinnig mot aijn, aangezien hij het zich een eer rekent door Grondwet kandidaat gesteld te wordt Hendrik aanschouwde een bleek en fijn l sneden gelaat, dat hem niet geheel onbeke voorkwam, en hoe ..meer de man al voortwi kende het venster naderde, hoe vaster Hf diiks overtuiging werd dat hij dien man nit had gezien. Eensklaps rees er een herinner! in zijn ziel op groote God! zou dat moj lijk zijn? Blaar neen, dat kon niet zijn! En toch is het zoo," zei Hendrik zacht-, a moet zekerheid hebben!" Even. uls den-eerst morgen nam hij een kort besluit, sprong i het raam en stond een oogenblik later nai den gevangene. ..Goede Hem el, Arthur zijt gij het?" ri hij ontsteld, toen de man hem met zijn drt vige donkere oogen verschrikt aankeek. Ja, ik ben het," antwoordde de gevange langzaam, op een toon, die duidelijk bewees h diep ongelukkig hij zich voelde. Hij stre zich met de hand over het voorhoofd, a] hij zich nog eens voor de duizendste maal wi overtuigen dat het geen vreeselijke droomt Hendrik was .ook ontsteld. Hij greep man bij de hand en trok hem met zich in l prieel. Arthur, hoe is dat mogelijk? Hoe komt hier?" vroeg hij eindelijk. " Gij hadt zeker niet gedacht dat 'gij ooit zuo zoudt wedervinden," antwoordde gevraagde. Ik ook niet! Het noodlot h mij wel hard vervolgd!?Tc-en wij elkaar k voor uw vertrek het laatst ontmoetten, i het leven 'in al zijn glans en heerlijkheid v( ons; wij droomden van een schoone toekomst mij -heeft het geluk Jn den steek gelaten, al mijn illusies zijn voor goed vernietigd!" Arthar, ik begrijp nog altijd nietvvhoegij gij l" _ . .

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl