Historisch Archief 1877-1940
DE "A M S T E R D A M M E R, WEEKBLAD V O O B, NEDERLAND.
ontstaat, en daarna vernemen wij dat hij
het onmogelijk acht" 'dat de eigenaars
debelasting op hun huurders zullen kunnen
veriaien ! .
We verlangen ~geen arithmetisch .bewijs,
maar we zouden. toch willen vragen, koe weet
de hoogleeraar dat het aanbod, der woningen
bij de invoering van het straatgeld in zulk
een verhouding tot de vraag daarnaar zalkomen
te staan, dat de huurders geen vrees behoeven
te koesteren? "Wij meenen dat de geschiedenis
der laatste jaren bewezen heeft dat de eige
naars in hoofdsteden met toenemend handels
verkeer zeer langen tijd in een gunstige po
sitie tegenover hun huurders kunnen blijven
yerkeeren. Daalden de huren, m. a. w,, ver
meerderden de woningen in onevenredige ver
houding tot de bevolking, dan zou de heei
Pierson gelijk hebben, de huurders zonden
zich geen straatgeld door de eigenaars in re
kening laten brengen, doch dan was ook
tevens de grond voor die belasting op
dermurwaardo gevallen.
"Wellicht verandert de heer Pierson nog eens
?van meerang als hij zich herinnert wat in 186
en 1866 is geschied. Toert de gemeenten'de
Trijheid ontvingen, cm 40 opcenten op de be
asting op de gebouwde eigendommen teltenen
6B het rijk afstand deed van de opcenten dii
het zelf hief, zoodat de opcenten voor* de
eigenaars slechts luttel vermeerderden, sloege
de eigenaars de huren dermate op, dat in 186(
de minister het noodig oordeelde een circulair
mt te zenden, waarin hij mededeelde 'hoe ree
de opslag der huren mocht bedragen, als hl
slechts diende om de verhoogde opcenten terug
te ontvangen. Toen was wat de heer Piersór
thans onmogelijk acht, inde'rdaad mogelijk!
"Wij zijn het dan ook met het Handelsbiac
sens, de eigenaars zullen -?in de meeste ge
Tallen" als subon ^vanger s der gemeente diens
doen, en de ondervinding heeft geleerd dat
deze subontvangers niet begeerlijk zijn.
Ondertu>schen de heer Pierson gelooft niet
aan het sübontvangersehap der eigenaars, alles
blijft zoo als liet is; alleen de pri;s der bouw
terreinen zal eenigszins verminderen.,
We gelooven nogmaals den heer Pierson op
zijn woord, maar wij. vragen hem, of deze be
lasting wel zeer aanbevelenswaard is voor een
stad; die groote velden heeft aangekocht-, in
de hoop om ze allengs als bouwterrein van de
hand te zetten? Voor het oude Amsterdam
zullen dan de eigenaars (?) de belasting opbren
gen, voor het nieuwe, dat we te wachten heb
ben, zal de gemeente zelf de belasting beta
len, want zij ontvangt zooveel minder aan
kooppenningen, ais de belasting aan kapitaal
ders verhalen,
nen zien?
er ,zélf wel-iets anders in
kanTen tweede wil de' heer Pierson gevraagd
aebhen of er een.beter, middel kan gevonden
worden om de inkomstenbelasting impopulair
te maken, flan door haar in de eerste jaren
tot een befrefckeKjk hoog cijfer op te voeren.
Welnu .wij doen die vraag en antwoorden;
Betrekkelijk hoog is betrekkelijk" erg betrek
kelijk. Wij hebben gezegd dat de inkomstenbe
lasting' .o. i. niet hoog opgevoerd behoefde te
worden, wanneer uien eenige verbeteringen
in haar" toepassing aanbracht.
Doch wij zouden bovendien deze vraag met
een andere vraag kunnen beaiihvoorden. Is
er wel eenig middel meer geschikt" om deze
belasting impopulair te maken bij de onnaden
kende», dan wanneer de dagbladen en man
nen als de heer Pierson, voortdurend over
uiteengegaan zijn, hebben de ministers den tijd | berichten omtrent, kolonel Pearson, die te
om eeuige zaken te behandelen, zonder dat j Elkove zit opgesloten, waarheen 8000 man
de afgevaardigden het-hun lastig kunnen ma-; gezonden zijn oai hem te ontzetten. Een
opken. Het voornaamste waarover het,kabinet; stand in de Trans vaal, van welken aard wordt
'
Raad, om de 3 pCt. der inkomsten-belasting
tot 31/, voor 1878/79 te verhoogen. !
OiT OOGESBLIK" heeft dus niet lang gq.
te - beraadslagen heei't^ is de.voorbeeldelooze : niet gemeld, maakt den toestand in Zuid-Afrika
stout ighfeid van den. Khedive, die een. nieuw zeker niet beter. De onderhandelingen met
ministerie benoemde,'.alleen om zich te ont- J«cob Klia-n duren voort, zoo heet het althans.
slaan van de heeren Wiïson en Bh'gmère.?, die Men vreesf. echter de gren^slarnmen, die niet
hem opgedrongen waren en hem beletten naar te vertrouwen zijn, en weet ook te verhulen,,
welgevallen de schatkist te plunderen. De oc- dat de nieuwe Emir troep.'n heeft afgezonden,! belangrijk.
duurd! Hoe jammer dab het Dag. Bestuur vóo:
14 dagen niet geweten heeft, wat thans moge
lijk zou schijnen."
De Gemeenteraadszitting was niet bijzonde
dei-koning heeft, van ZIJN standpunt de zaken die het voortdringen der Erigelscheu, zoo noo
dig, moeten beletten.
Hoe het met Oo-st-Rumeliëgaan zal, ligt nog
in het duister. Men spreekt van een nieuwe
combinatie ilie de mogendheden uitdenken om
de gemengde bezetting onnoodig te maken.
Mogendheden zijn in den regel goede denkers.
Daarom zou het voorbarig zijn te beweren,
dat zij in dit geval niet iets kunnen uitdenken,
wat een combinatie heet. Inmiddels meldt
beschouwd, -volkomen gelijk. Het is zeker wel
de grappigste wijs, om een egyptiseh vorst
aan het verstand te brengen dat hij onder
eurateele staat en slechts in naam nog ge
duld wordt, hem te noodzaken een
engelschman en een franschman in zijn kabinet op te
nemen. .Het was echter noodig. Egypte i.«,
liet Sues-kanaal door dat land gaat, van
gewicht dan" het andere zou zijn. Niet
nu
meer
haar spreken, alsof zij aan 't randje van de j alleen .de belangen der sehuldeischers, zelfs die <}e Ageuce [lavas, dat Turkije aan de gemengde
niet in' de eerste plaats worden door Enge- bezetting zijn goedkeuring' geschonken heeft.
lands en Fraukrijks tusschenkomst beschermd. Desnoods zou "het echter zonder die
goedkeuEn thans, nu..de orde in het bestuur opnieuw rjng ^ kaimen geschieden, indien Rusland
door den onwil van den Khedive gevaar loopt, slechts bereid was met Engeland en Oostenrijk
inkomstenbelasting
wel heeft men vele
impopulariteit siond? De
is niet impopulair, doch
grieven legen de wijze, waarop zij wordt toe
gepast. Wij noemden de voornaamste in ons
vorig Nr. En zou men dan meenen, dat, onze
burgerij werkelijk zoo stompzinnig was, dat
zij niet inzag, dat het pp hetzelfde neerkwam
qf zij in twee belastingen te samen 3'& pCt.,
moest betalen of in n 3Vs pCt. zondermeer ?
Of zou het nuttig kunnen "zij n dat we, zoo deze
stompzinnigheid niet bestaat, haar trachten
aan te kweekén, door haar voor te houden,
gelijk deze dagen geschiedt - wij erkennen
het, niet door den "heer Pierson dat het
eigentlijke geheim eener goede belasting daarin
bestaat, dat men wel betaalt, maar niei merkt
dat men aan den fiscus offert? Tot deze laat
ste redeneering zouden wij ons moeten laten
verleiden, als wij het straatgeld afkeurende het
toeh aanbevolen, en de heer Pierson is te-goed
staat huishoudkundige om dit van óns te
begee-ren.
.zullen de
doen wat
beide Rijken
zij kunnen ?
niet nalaten alles fe
de regeling die zij
die taak te vervullen. Doc-h te Petersburg be
Voor een (Iscl was zij geheim, en dat dee
zal wel het meest belangrijk.zijn geweest.
Daar v/erd de kanaalaank en de vrije vaar'
besproken. Do heer Gosschalk die een inter
peSIatie had aangekondigd, ttekle zich met eei
algemeene verklaring tevreden, m. a. w. wa
hij begeerde te. \veten, was hem gezegd, ma'a
moest voor het publiek verborgen blijven.
In hirgej plicht klaagde de heer Mr. Hai
togh er over, dat de lus t tot het houden vai
geheime zittingen, vroeger sporadisch, in de
laatst en tijd epidemisch is geworden, Het d'o(
ons genoegen dat er eindelijk eens een stei
over deze zaak, die we reeds zoo dikwijls bespra
; de voorfia"amst
z mvoel zij ka
ken, opging. We
kies vereen '.gin;
hadden ingevoerd te handhaven. Het is alleen
middel zij ie baat zullen
nestaat de ware lust daartoe niet.
De paus heeft zich hetVchoolonderwijs aange
trokken. Leo XIÏI wenscht dat men ook in Italië.
eerst gebpro-en heeft van Sjjeciaal te Rome, daaraan de aandacht zal wij
Ter tegen woordigt.
ker niet.
de vraajr, welk
men. Nadat me
een gewapend optreden, waartoe Frankrijk &e^ aangezien zelfs atheïstisch onderwijs aan
bereid zou zijn, schijnt thans uit de telegram- dat der ket^ W0!.dt voorgetrokken.
men te blijken, 'dat Engeland en Frankrijk Garribaldi is in dekens gewikkeld te Rurne
gezamentlijk .langs minzamen wegden Khedive aangekomen. De grijse held. ontving een
bezullen trachten te' bewegen op zijn dwaling zoej£ van den kom'n°\
g van.
kamer
terugtekomen, en zoo dat niet baat, zullen T\
zij pogen -te Konstantinopel zijn afzetting te amerjkaansche 0 - , , . , .
bewerken. , t 122 stfimmen. De democratische partij jer crnstiS sPrake van w> dat ae ^taat het
Men wil echter weten dat de Porte het ge- behaalde hier, gesteund door de greenbackers, naal overnemen en de vrije vaart daarop vei
zal bijdragen om de publiciteit te beseherinei
Ditmaal echter scheen het- geheim zijn d«
zitting verdedigbaar, althans de heer Met el $
kamp, geen voorstander van gemeenteraad*
onder-onsjes, verklaarde, dat zij niet public
had mogen zijn. Wij klagen dus ditmaal ru'
Het is te begrijpen, dat het publiek daaroi
niet minder nieuwsgierig is naar hetgeen e
achter gesloten deuren verhandeld is géwoi
oorloo- werd door de ^en- Ook wij kunnen daaromtrent -niets' meelt
aangenomen met 135 deelen, alleen vernamen wij bij geruchte,
drag van deu onderkcming goedkeurt en het 3
overwinning. Het. is bekend dat deze
beis moeilijk aan ,te nemen dat de Khedive zelf grootingswet' in zoover een politiek
karakzal toegeven, althans als hij nog eenigen prijs ter droe^ dat daarbij werd bepaald, dat de
op het behoud van zijn prestige stelt. -- Had hulp der .ffewapende macht kan worden
ingczekeren zal.
We zouden
niet .gaarne wülen verzuime
Engeland niet aooveeltedoen met JacobKhun,
Dat echter de percentage der iukomstenbelas- met den vorst van Birmah, en het kaffer
roepen
haven.
mede te deelen, dat in deze zitting, naar aarde
_ ding van het. verzoek door het genootscha
de"ordrby"dëveiïzingêntehand- Natti? Artis Magistra aan den Gemeenteras
De republikeinen waren daar tegen,
ting weinig, of Liet verhoogd behoefd te wor-,hoöfd Cefawayo^ en was zija positie te aangezieil het bekend is hoe in 't zuiden met
den wanneer een betere klassen verdeeling, pn- Konstantinopel niet van zeer teederen aard, die troepen soms invloed op de verkiezingen
bliciteit der kohieren en progressie in de per- bet zou zeker krachtiger zich doen gelden. wor(jt uitgeoefend.
centage werd ingevoerd, betwijfelt de hoog
vreest het niets meer dan nieuwe
verwikleeraar.
Hij vraagt cijfers,
We gelooven niet
die te vragen, als
De Regeering heeft de memorie van ant
woord op het wetsontwerp tot regeling van
w naar
\\u iitid,!
Een aanbeveling is dit ze-1
kelingen. Ook schijnt het waar te ziju dat de
-een arithmetisch bewijs. Khedive zich schriftelijk verbonden heeft Wil-i
dat iemand recht heeft s on en Blignières niette zullen ontslaan, zonder i , , .,. , , . , ? .
ua,., «tmitiju itwiu J.«,BIL & T,-. n -i i? i i T T i. de opleiding en bevordering der officieren, van
toestemming van rankrnk en Engeland. Is dit, J- L c " ,
0 j o ! den generalen staf verzonden, besevens een
gewijzigd ontwerp.
Gekozen werd tot lid der Tweede Kamer in
het kiesdistrict Arnhem A. Kool, met -885 van
de 1444 uitgebrachte stemmen.
gericht om een deel grond van den openbare
weg voor den bouw van hfct aquarium te mt
gen overnemen, de heer de Koning een-ivoor
van hulde aan het genootschap" heeft uïtgt
sproken, daar het voor de belangen dar UB
versiteit meer deed, dan waartoe het veiplicl
was. Een woord dat bijval bij.de vergaderiii
vond, hetgeen bleek een luid appaudissemen
door ons afgekeurde belasting ten plotte wij-; 200, dan is de beleediging dezen Staten
aanzen op den weg, dien men o. i. heeft in te
slaan.
Doch is die vraag ernst?
Weet de heer Pierson niet, dat reeds
vergedaan zeker groot genoeg om op de een. of
andere wijs gewroken te worden.
Bij de verkiezingen voor de K-tmer behaalde
de reuublikeinsche partij, op een enkele
uitleden'rjaai' in den gemeenteraad, door den heer i zondering na, de" overwinning. Te Parijs, in
De Vries meenen wij, er op gewezen werd,: et 8ste arrondissement waar de aristocratie
! dat bij de tegenwoordige regeling, -vergeleken j en de geldmannen voornamelijk liun z 'tel
Daar de heer Pierson geen enkele onzer be- 'met een berekening naar het middencijfer der;bebben opgeslagen, zal^ eene hei stemming
denkingen, die -wij verleden week tegen de klassênaangifie, een kapitaal van ongeveer zes; tusschen een Bonapartist en een Republikein
memorie en de voordracht van het .Dag. Be- millioen onbela-t blijft.... en dus.een opbrengst | moeten plaats hebben. Omtrent den terug- ?Tnr*
stuur in 't midden'hebben gebracht, weerlegd gederfd wordt van IsODOO gulden? ' ..j keer der Kamers naar Parijs is weinig nieuws
heeft, zouden wij hier kunnen eindigen, rustte ; Zal een boogleeraar. in de staatkiishoudf \ te melden. De linkerzijde van, den Senaat
de plicht niet op ons een paar vragen te be- kunde in ernst vragen, .dat men hem. een j zal nog overleggen mt-.t. de Kamer en het
gouantwoorden, die de geachte inzender tpt ons, arithmetisch bewijs levert; dus precies in gul-j vernemen t -boe men tot overeenstemming op
heeft gericht. |dens .ei3 centen uitdruk^ dat en hoeveel de Nut punt kap. geraken, en. de minister van
Be eerste is, of wij het niet wenschelijk 'publiciteit der kohieren tot het-doen van juister j Binnenlandsche Zaken, Lepere, heeft opeen
achten de bestaande terminologie in zaken van aangiften en omslagen leidt,? i gastmaal, hem dpcr de maires van Parijs
aarjbelastingen zoo.veel mogelijk te behouden? j En zal men niet de progressie naar een maat- geboden, nog eens verklaard, dat Parijs om
Tot kandidaat voor de Provinciale Staten
heeft de kiesvereeniging Burgerpligt," den
heer mr. J. C. de Vries; Grondwet," den heer
N. 3. den Tex gesteld.
De verkiezing voor de provinciale Stat ei
wekt zelden bijzondere belangstelling, .<
ware het niet dat de leden der Staten b
Kie^collegie voor de Eerste Kamer uitmaakte.
wellicht werd er irog ninder aan gedacht o
het stembriefje er voor in te vullen en na;
de bus te brengen.
JTu behoeft dit eigentlijk ook nietWebezi
ten kiesvereenigingen die de zaken 'behartige
kandidaten wikken en wegen, na r,ijp berar
en lang gepeins besluiten en beslissen i
die keuibende van kiezers ,verdient genoe
vertrouwen, dan dat wij ons verder niet t
zaak zouden behoeven in :e laten. ''
Zoo denken de kiezers uit bescheiden hei
Wij antwoorden: zeker; wij achten dat wen-'..staf van billijkheid kunnen regelen, waardoor zijn gematigdheid en verstandig gedrag onder
schelijk evenzeer als zoo mogelijk meer nog" dan zij io verband met de beide voorgaande ver-j en na het uels^g betoondj die belooning zich
heer Pierson zelf. Wij zouden b. v. een
sting, als die welke de heer Piersbn
aanbeteringen een hoog-er bedrag yan opbrengst
waarborgt, dan thans verkregen wordt, zonder
prijst, alleen gegrond op de huurwaarde, ja de gemiddelde percentage belangrijk te
verzelfs, al. nam hij ook, wat wij niet gelooven, hoogen? Is zulk eene becijfering noodig voor
de gevelbreedte mede voor zijn rekening, nirn- iemand, wiens oogen gewoonlijk zoo helder
mer STHAATGELD noemen. Wy geïoov.en., wan- zijn, als die van prof. Pierson.?
neer we het deden, dat niemand ons begrijpen Intusschen verheugen wij ons dat de beer
zou. Piersbn door zijn schrijven ons heeft
uitgeYoorts handhaven wij gaarne de bekende lokt nogmaals onze meeuing 'te- ;zeggen. Al
namen, maar niet zoo onvoorwaardelijk, dat verschilt men met ham van zienswijze, h^t is
wij zouden toestaan, dat zij verwarring stichten, aangenaam van gedachten te wisselen met
Altijd is" de zaak, het wezen zelf, meer dan iemand,, die zoo gaarne naar a-eden vraagt-,
de naam. En als nu het Dag. Bestuur een be- zelf jreden geeft en .dus ook naar reden luistert,
asting voorstelt, waarvan o. i. het gevolg is, als de hoogleeraar, voor wiens persoonlijkheid.
ieder betalen' zal naar mate hij ruimer wij de meeste achting koesteren.
woont, met dien verstande dat de eigenaar als
_subontvanger de percentage der heffing voor.
zijn huurders regelt, dan zien wij in zulk
- een belasting, die tevens gegrond is op gevel
breedte, niets anders dan n onredelijke
Tercermgsbelasting. Zou de heer Pierson, als
bij, gelijk wij, niet geloofde aan de onmogelijk
heid dat 'de eigenaars de belasting op de huur*
RE»..
De Dagbladen bevatten:
Het Handelsblad, Grondbezit en suikercul
tuur.
De K. Eott. Courant, Bedenkingen tegen eil langzamerhand wordt de
bescheidenheidde effectenbelasting, van rur. A. J. W. ;want,de deugd is al even aanstekelijk' als ,
Farncombe Sanders. | ondeugd, ook het deel der leden m li
Het. Vaderland, De belasting op de goede-; kia..pollegie zelf. Deze deugd dan mocht mi
m de doode hand en de gemeenten. De; yei-leden Donderdag vooral bewonderen'
j Grondwet. Het was de eerste vergadering c
ren
oorlogsbegrootingen voor 1879.
Het Nieuws van den
op het Nourdzeekanaal.
De Tr/d, De Eed.
heeft waardig gemaakt.
Duitschland wordt niet genoemd zonder liet
woord protectionisme. Bismarck wil een vol
ledige proef nemen en de .Bondsraad is ge
dweeër dan ooit. Het ontwerp betreffende de
tarief wij aiging werd bijua zonder discussie
sfgehamerd, en aan den kanselier liet recht tot
heffen van een buitensporig lioog inkomend
recht ep voorwerpen afkomstig uit een land,
dat'een voor Duitschland nadeelig tarief aan
neemt, op den koop toe geschonken. Nieuwe
voorstellen', om de concureerende buiteiilandsche ! verleden week reeds mede, do volgende zinsnede
In de memorie betreffende liet straatgeld
an het Dag. Bestuur komt, wij deelden het
Terwijl de
eerste trt 8,
fransche Kamer en Senaat, de
da laatste tot 15 'Mei op reces
havens te treffen, schijhenbovendienin aantocht.
Zoo aal Europa, als de Rijksdag ook bezwijkt
voor de aanlokkelijkheid der gouden eeuw die
Bismarck belooft, weldra op empirische gron
den kunnen oordeelen over de werking van
een trouw doorgevoerd beschermend handels
stelsel.
Engeland héft w*er een ongunstig bericht
uit Afrika ontvangen, .Een proviand-colonne
werd grooterideels in de pan gehakt. Thans
ziet men met gespannen verwachting uit naar
Aan verhooging der percentage van de
plaatselijke directe belasting naar het in
komen soliynt, althans voor dit oogenblik,
niet gedacht te kunnen worden."
"Wij lieten daarop volgen; Dit woordje schijnt"
in verband met liet althans voor DIT
OQ:QEKBÏ.IK niet, is kostelijk."
Hoe kostelijk het is, blijkt thans.
Tot onze verbazing, 14 dagen na de indie
ning der memorie komt het voorstel tot den
Dag, De vrije vaart j dit jaar gehotiden werd. Men koos er mem
bestuursleden en^ zou een kandidaat ..voor
provinciale Staten proclameeren. Nooit woon
men een schouwspel bij, zóó treffend door ec
voud en kalmte. Daar was geea gedruisch, -l
was er stil, doodstil, men hoorde eiken adei
tocht, en toch woelde er het politieke leven .? Da
verhief de Voorzitter zijn stem, sprekende tot e
achttal medeleden en verkondigde de onwe<
sprekelijke -waarheid dat de provinciale Stat
eigentlijk de aangewezen plaats was, voor soi
miteiten als procureurs-generaals, dijkgravf
burgemeesters, wethouders, presidenten \i
gerechtshoven. . . en had hij er kunnen bijvo
gen voor notarissen. Daarom werd de IK
Mr. C. AV. E. Vaillaut aanbevolen, die
Nu. begrijp ik er niets meer van," zei deze,
Het portret, dat gij daar in de hand hebt,
zond'" ik «enige dagen geleden aan -mijn vriend
Moller,:inspektjeur van politie in de residentie;
misschien is dat de oplossing van het raad
sel. Hij zal bij vergissing den gauwdief in
zijn album gelegd hebben," meende Hendrik.
Nu, maar dat is dau toch een heel
gevaa-rligke vergissing geweest," zei Brasse vol erger
nis, een vergissing, die ik ter behoorlijker
plaatse zal aangeven, vvant de ?b.ooswïcht heeft
daardoor tijd gehad om te 'Ontsnappen.
Laat hem loop'en!" zei- de .kommandant,
de god der dieven schijnt hem in bijzondere
bescherming ?genomen te hebben'!" Löblich
protesteerde heftig tegen die opvatting van de
zaak, die stad en land in gevaar zou brengen,
?yolgena hetn.
Ku.m -Loblich, gij zijt bang. Weet gij wie
gevaarlijk voor den Staat zijn? renteniers zoo
als gij, diébergen geld opzamelen en het niet
weer in omloop breng&n-! Dat zijn 4e
fcloedzuigerd van den Staat, en een'Sch.elm,idie hune
schatten weghaalt is eigenlijk- het best te ver
gelijken -met een chirurgijn, die 'de wonde
mtenijdtl". .
"Woedend stond Lö'blioh op. Nu wordt-het
al te ergf' riep hij, nam zijn hoed/en verliet
zonder om te* zien de kamer'. '
Klein lachte.
--), Wees .onbezorgd, ieeren," sprak hij, hij
komt morgein terug; hij -vindt het bier ju De
Kroonprins" veel -te lekker!"
Tot laat in den avomd bleef het gezelschap
m de vroolijkste stemiaiög bijeen, -en gezellig
pratend wandelden ooin en neef naar tle
eita'dèl terug. ? _^ :
Dat is nu de kring waarin ik mij tegen
woordig beweeg," zei de komraandant; 't kon
beter zijn, maar toeh amuseer ik mij. De ge
durige schermutselingen van Klein met Löblich
werken altijd op mijn lachspieren; de apothe
ker is een best ventje, voorzichtig in zijn uit
drukkingen, en voor geen beleediging vatbaar,
zelf zou hij zich liever de tong afbijten, dan
tegen wien ook een hard woord te zeggen;
daarenboven verkoopt hij de beste likeur uit
de heele stad, en dat is ook een deugd'!"
, Hendriks bezorgdheid voor zijn vriend M
l'ler,wer-d reeds den volgenden morgen uit den
weg germimd door een brief, waarin de jonge
man den commissaris verschoonÏEg -vroeg voor
zijn dwaze vergissing, terwijl hij er het bericht
bijvoegde dat de boosdoener in de hoofdstad
gevangen was genomen. Brasse was daardoor
van alJe verantwoordelijkheid ontslagen, en
liet zich gemakkelijk overhalen om de zaak
verder te laten rusten.
Weldra voelde Hendrik aich weer geheel te
huis in de woning van zijn oom en, meer dan
ooit te voren had hij er zich aan gehecht ter
wille van Marie. Hij had het aardige kind
altyd gaarne mogen lijden en toen hij een
iknaap was menigmaal de straf voor haar
guitenstreken "gedragen; als1 zij hem dan met haar
vriendelijke oogen zoo dankbaar aanzag, had
die kinderlijke blik altijd een onweerstaanbare
macht op hem uitgeoefend, zonder dat hij zich
zelven daarvan -rekenschap wist te geven.
.Maar nu hij haar weer zag na zooveel jaren,
nu zij als -een bekoorlijke jonkvrouw voor hem
stond, ging 'er plotseling een licht op in zijn
ziel, en het -duurde niet lang of hij beminde
haar met al het vuur en de innigheid,
waarv.oor hij vatbaar was. .
Zij was zijn eerste ware liefde, en alle vroe
gere genegenheden werden door haar als met
n slag uit zijn liart verbannen. Hij dacht
slechts aan haar, als hij alleen was, en telde
de uren, die hij met haar mocht doorbren
gen.
? De Kommandant, die hem met onverbidde
lijke regelmatigheid eiken avond mee naar De
Kroonprins" nam, plaagde hem dikwijls met
zijn verstrooidheid, want hij kon te midden
van het luidruchtig gezelschap zóó diep in
gedaehten verzonken "zijn, dat hij bij het noe
men van zijn naam plotseling als uit een
droom ontwaakte en geheel verkeerde antwoor
den _gaf.
Had de oude soldaat wat meer
menscbenkennïs bezeten, dan zou hij al spoedig begre
pen hebben hoe de zaken stonden. Nu dacht
hij er niet aan,'en schreef Hendriks
afgetrokkenheid alleen toe aan dat verduivelde reizen,"
en aan die bespottelijke geleerdheid, die ner
gens toe diende.1"
In het begin had de jonge man zijn best
gedaan om zijn oom op die beide punten tot
een andere overtuiging te brengen, maar al
spoedig had hij ingezien dat al zijn praten
verloren moeite was, en hoorde sedert de
strafprédikatiën maar aan zonder er veel op te
antwoorden.
Plaetger had veel vrijen tijd en was daardoor
veel' meer dan Hendrik lief was met. hem en
Marie te zamen; enkel het vroege morgen
uurtje in den tuin kon hij in volle vrijheid
genieten en dat was voor hem de verrukke
lijkste tijd van den heelen dag.
Eens op een morgen dat hij "ook weer vroeg
opgestaan was, wierp hij het venster open,
om de frissche'morgenlucht met volle teugen
in te ademen. Uit de verte hoorde hij het
praten en heen en weer loopen van de gevan
genen in de citadel, verder was alles doodstil
om hem heen.
Daar zag hij op eens een man in du klee
ding der militaire gevangenen den tuin. bin
nenkomen. Meenende dat het misschien een
ongelukkige was, die een poging tot
ontvluchting wilde wagen, trok hij zich wat verder in
de kamer terug ten einde hem niet te hinde
ren. Maar al spoedig zag hij dat zijn vermoe
den ongegrond wae. De man haalde
tuingereedschap voor den dag begon de paden te
harken,, met de grootst mogelijke zorg alle
verdorde bloemen af te knippen, loshangende
ranken op te binden in n woord Hendrik
ontdekte dat het deze gevangene was, die zijn
klein paradijs, zoo keurig in orde hield.
Het was een slanke, kloekgebouwde gestalte;
maar de arme man liep gebogen alsof de
dompige lucht in de kasematten zijn borst be
nauwde, of een andere zware last zijn
schouders drukte. Dat hij .soldaat geweest was,
verried zijn militaire kleeding. Wie weet om
welk klein vergrijp tegen de ijzerstrenge disci
pline de jonge man hier een goed deel van
zijn leven zal moeten doorbrengen; hoe weinig
schuldig, hij zijn zou in. mijn oogen" zoo
peinsde Hendrik, die zich stil hield om hem
niet te storen.
Nog had bij het gelaat van den gevangene
niet gezien, toen deze zich plotseling omkeerde
en met een haastige beweging een kleinen
handschoen greep, dien Marie den voiigen
avond op de tuintafel had laten liggen.
Hartstochtelijk drukte hij het gevoellooze
voorwerp aan zijn lippen, en verborg het in
zijn borstzak.
niet tot een liberale partij (bedoeld werd wat
schijnlijk een kïesvereenigingj toegeti;edi
vrijzinnig was in woord en daad, en, dit laats
bewijs was vooral klemmead, die vrijzinnig mot
aijn, aangezien hij het zich een eer rekent
door Grondwet kandidaat gesteld te wordt
Hendrik aanschouwde een bleek en fijn l
sneden gelaat, dat hem niet geheel onbeke
voorkwam, en hoe ..meer de man al voortwi
kende het venster naderde, hoe vaster Hf
diiks overtuiging werd dat hij dien man nit
had gezien. Eensklaps rees er een herinner!
in zijn ziel op groote God! zou dat moj
lijk zijn? Blaar neen, dat kon niet zijn!
En toch is het zoo," zei Hendrik zacht-, a
moet zekerheid hebben!" Even. uls den-eerst
morgen nam hij een kort besluit, sprong i
het raam en stond een oogenblik later nai
den gevangene.
..Goede Hem el, Arthur zijt gij het?" ri
hij ontsteld, toen de man hem met zijn drt
vige donkere oogen verschrikt aankeek.
Ja, ik ben het," antwoordde de gevange
langzaam, op een toon, die duidelijk bewees h
diep ongelukkig hij zich voelde. Hij stre
zich met de hand over het voorhoofd, a]
hij zich nog eens voor de duizendste maal wi
overtuigen dat het geen vreeselijke droomt
Hendrik was .ook ontsteld. Hij greep
man bij de hand en trok hem met zich in l
prieel.
Arthur, hoe is dat mogelijk? Hoe komt
hier?" vroeg hij eindelijk. "
Gij hadt zeker niet gedacht dat 'gij
ooit zuo zoudt wedervinden," antwoordde
gevraagde. Ik ook niet! Het noodlot h
mij wel hard vervolgd!?Tc-en wij elkaar k
voor uw vertrek het laatst ontmoetten, i
het leven 'in al zijn glans en heerlijkheid v(
ons; wij droomden van een schoone toekomst
mij -heeft het geluk Jn den steek gelaten,
al mijn illusies zijn voor goed vernietigd!"
Arthar, ik begrijp nog altijd nietvvhoegij
gij l" _ . .