DE AMSTERDAMMER, 'WEEKBLAD V OOR NEDERLAND. geduvemle de pest in Thüringen," Luthers huwelijk," , Kerkvisitatie door Luthër." van Stiuijs: ^Luthers preek in de Stadskerk te dat Leipzig", Verzoening, der beide broeders, graZeker zou de heer Ising iets meer "bew.eïen Bie hebben, wanneer hij.-had kunnen aantoonen, de ven. "van dood." Mansielt, door Luthër" ^eri. Luthers Jan Klaaszen .uit de poppenkast naar Asselijns tooneelstuk gemodelleerd was, ofBij vfijze. van nadruk zeide Turner: onze onthouding mast.zijn ge?ge?'geheel {tee t'ee"?teeteta-i), waarom Jozef Livesey uitriep: .?dat moet voortaan onze naam zijn: tee total Iers." j al dit en soortgelijk strijd geschrijf'raakt lut teetotalisme niet iu de verste verte. Vertegenwoordigd door Pre^toris gevent-al schoon, zoo lang, er geen betere gegevens ge- Als daad des volks, "als verschijnsel in het werklieden, waaronder de naamgever Richard vonden worden, zal, geloovën wij, deze kwestie' vrije, volksleven moet het teetotalisme beoor- Turner, _pp wiens grafsteen werklieden deze worden, en in zoover ook uw blad be-' daad als zijn eeretitel heiben doen uitbeitelen, de verheffing en veredeling des volks, is het TEETOTALISME : het vereen-ïgd verzet deel d. doelt, Amsterdam..?- 's (xravenhage. Het Vorstenpaar zijn intocht viert En de eere wacht zijn vendel Zwiert! Zoo spoeden Koning,, Koningin . De straten door ten schouwburg in, En zien daar hoe de Oranjeband Het al verbindt aan 't Vaderlan'd. ParUizueht wijkt waar "Willem naakt En Ruytër, Tromp tot vrienden maakt! "De Hoofdstad Vormde n eerewaeht De Ilofstad twee, dus duhble. pracht! Zie, de adel "biedt zijn keurbende aan, De burger wil niet achterstaan. Wie wel of wie geen jonker heet Draag' niet bij 't feest hetzelfde kleed! Zoo ziet men, twee zijn meer dan een l Hoe? Tweedracht-meer dan eendracht?.... neen! B. JAtf-KLAASZEN. JAN KLAASZEN en andere kluchtspelen aan de hand. vau TB.OOST geschetst door ABNOLD ISIXG. 's Gravenhage,. Marüuus Nijhoff 1879. De heer Arnold Ising schreef in de jaren 1864 en 1865, liet grootste gedeelte van het thans uitgekomen boëkske, voor het NEDEE.ANDSCH MAGAZIJN. Hij achtte dezen herdruk niet ongepast omdat die bladzijden, inzonderheid om hetgeen er in voorkwam over den Jan Klaaszen uit onze po) penkast," de aandacht hadden getrokken. De Polichinelléin. het fransche marionetten spel kreeg in Holland den naam van Jan Klaaszen, iïoe dit geschied is, wordfe verschil lend beantwoord. Van Lennep schreef in zijne Geschiedenis van Nuord- Nederland het volgende, tot ^ ei klaring vah dat feit: Onder hen, die om U-ent 1652 zich toelegden 'om de -Regeering der Staten, de Löyestèinsche faktie, in een ongunstig daglicht te stellen, was er een, wiens naam, in Holland althans, eene verraaardheid veiwierf, .algemeener dan die vau eenig prins of legent. Deze was een gewezen trompetter van '* prinsen lijfwacht.' en Jan Klaaszoon gegenoemd.'' Uit .zijne betrekking ontslagen, toen de ga i de van wijlen prins Willem II in garde der Staten van Holland herschapen was, had hij zich te Amsterdam nedergezet en 'won' er zijn brood met-. het vertoonen langs de, 'straten van de poppenkast. Hij legde zijn marionetten aaidigheden en kwinkslagen in den mond, alles behalve vleiend voor de toenmalige Regeerïng, dücb zeer '"naar den smaak der smalle gemeente. Zooveel opgang maakte hij, dat zijn hoofdpeisouaadje, Hansworst of Polichine]!, eerlang ^ oor de zijnen ruilen moest, en ook heden ten dage nóg bij een ieder als Jan Klaassen be kend en vermaard is,'' Op de vraag door den heer Ising aan van Lennep gericht, naar "de "gronden van die mededeeling-, had de laatste" .geantwoord: Voor iten diégeene autoriteiten erkennen dan deftige geschiedschrijvers als Aitzema of Wagenaar, moet mijii verklaring van den naams ooi spiong van Jan ' Claasz wel zeer suspekt blijven;, immers nij berust op geen enkel authen tiek gedrukt geschiedverhaal. Doch Jan Claasz heeft te Amsterdam zijn kunsten ver toond en de Amsterdammers vah de XVIIIde eeuw hebben hei door mij medegedeelde van 'bun grootvaders uit de XVIIde eeuw verno men en weer aan- hun kinderen in de XIXde oververteld. Ik he.b het feit aangenomen als tradi^e, van vaders- eti moederszijde tot mij gekomen .en voor. mij even geloofwaardig als honlerd feiten die Hooft of "Wagenaar even zeer opgeven als hebbende . die niet in boeken gelezen, maar van anderen gehoord. Een moet toch- de eerste wezen, die een feit door den druk bekend maakt. En in dit geval ben ik niet de eerste.; want gij kunt het duormij vertelde bok .vinden in den. beroemden roman Willem Hn.p.s.". Daar- echtt-r het verhaal, zooals v. Lennep het uit den mond der overlevering had ontde details niet strookt met dat een kwestie blijven. Ondertusschen schonk de heer Ising met zijn herdruk en nieuwe uitgave een zeer lezens- : zou het mij verblijden, indien uwe Redactie '. van den iuerkmansstand., om langer ten 'voorwaardig boekje. Indedaad de pastelteekeningen' ook -uit ,-dat oogpunt de zaak wildet beschou- , dede. van de schatkist en de haar ter wille van ,Cornelis 'Troost -op het Rijksmuseum in wen. Hoofdzaak in dezen z-ijn toch niet de bevoorrechte branders en brouwers gichzelven den Haag bewaard, zijn belangrijk genoeg, oml achteraankomendëtheoriën der geleerden, maar en huu huisgezin te verderven" lenige blijvende waarde te geven aan deze wat het volk onafhankelijk van dezen zelf- j Vertegenwoordigd door mannen als John toelichting van haar ontstaan uib'de zeven- standig heeft ingezien en tut eigen geluk, onder Angel James, Vader Mathew, Thomas Guilirey, ende-eeuwsche kluchten. Op "aangename wijs worden die katsten medegedeeld. Wie in oud Holland en in dit geval wel het meest oud-Amsterdam belang. stelt, zal Isings Jan Klaaszen met 'genoegen lezen. be-potting en verguizing, ja, onder 'dadelijke r Abraham Lincoln, Kardinaal Manning, Nciwman vervolging heeft behartigd. Meer dan n- Hall, enz. enz., en door vrouwen Miss Marsh, maal tocli zijn de eenvoudige strijders met Mevrouw Wightman, Moeder Stewart, Miss steenen en slijk geworpen; n hunner zelfs [ Robinson, Miss Weston, ena. enz., is het tecto'n door een troep beschonkenen, daartoe door talisme het praktische antwoord der Chi s;? een vrij gelach-aangezet, dood geslagen, maar telijke liefde op de vraag: welk offer van | In. de stad Gannes is een tournoi poétigue ["«och smaad noch miskenning hebben deze eigen geoorloofd levensgenot is naar den nood gehouden, in den geest der oude jeux floraux; volksmannen --an. gedragslijn doen veranderen, der tijden berekend om de slachtoffers onzer en cowr* d'amotir.. De eerste prijs is behaald! n.hunne volharding -heeft hen millioenen na- kumtniaiige en beschermde drinkgewoonten te door den heer Bonaparte Wyse, den dichter! volgers meest'uit het igenïijke volk Parpaioun Sht, Septentrion en andere s doen vinden. . -. , Hoogachtend, ' ? ' ' - UEd, Dw. Dienaar, C. S. ADAMA v. SCHELTEMA van werken stond 800 francs. in het Proveiigaalsch. De -prijs bein een gouden 'olijftak, ter waarde van ^ Een' niéuw'tijdschrift, te Parijs verschenen: La himière lectrique, stelt zich voor zijne abonnés voortdurend'op de hoogte te houden van de vorderingen die de nieuwe uitvinding ten einde gebruikers en oprichters van electrische toestellen met de leveranciers der mate rialen in verbinding te brengen. OORSPRONG EN-BETEEKENIS VAN HET ' ZOOGENAAMDE TEETOTALISME. Wanneer men den oorsprong eener maat schappelijke beweging vergeet, leidt dit langzainerband tot allerlei onware,'soms geheel valsche beschouwingen. Deze opmerking geldt redden, en een volgend geslacht van dtt heil loos verderf te vrijwaren?" De geheel onthouding yan alles wat be dwelmt" is buitendien eene zaak, waarmede wetenschap, wijsbegeerte, staatkunde te reke hebben, en waarover zij gedwongen 12 en. 13 Mei a.s. zal. door. den Boekhande laar P. W. P. de.Vries (Warmöesstraat over de St. en op 15 Mei en volgende dagen een belang rijke verzameling van oude Teekeningen en Prenten, waaronder een portret van V. van Beide cataloguSsen,.wel der moeite waard om eens aoor te zien. znn te oekomen bii bovenrt ^ mj TI i T Ti -"v"»'c" My UUVLU genoemden Boekhandelaar. en men in gedichten vaii ^de 18e vangen, m van Hups, eeuw, waarin de Haagsche- en Amsterdamsche kermissen worden beschreven, den naam Jan Klaaszen niet aantreft, . komt de heer Ising tot de slotsom dat die naam in onze literatuur eeist dagteekent sedert het beruchte, blijspel van Thomas Asseïijn, zoodat.de bewering van Chailes Magnin, dat die naam van het amsterdam'ch. tooneel zou zijn .overgegaan naar de poppenkast, gegrond schijnt.,.-^ Volgens Ising is' dus Policbinelle niét voor-het laatst der 17de eeuw in Jan Klaaszen herdoopt." Ziehier een geschilpunt, dat wellicht eeuwig verdeeldheid onder de geschiedschrijvers zal verooizaken. Heeft Aaselijn den naam Jan Klaaszen aan den held van het-.poppens.pel ontleend of is liet omgekeerde het geval? Dat 3. v. Hóvens schilderij en rarekiek, gedrukt 1715, den befaamden Jan negeeren, blijft voor beide opvat tingen van. evenveel r of- even weinig gewicht, hetzij de naam dagteekent van na 1650 of 1680. Trouwens Dr.- Salonion van Rusting had in 1693 reeds een rijmpje op den Jan wiens geboor teacte zoek is._ ? .. Myn Paard ie roezig (.zey Jan, Claassen) ... wat is dit? -Ja t heeft de droes (zey Tryn) als jy er ? - ... maar op zit.'' Of -van Effen, die in de eerste helft der 18e eeuw schreef, over Jan, spreekt of zwijgt be wijst al even .weinig, immers' de kwestie loopt over 't bestaan van 1350 en 1680 of 0. deh_ poppenkastheïd tasnen door de uitkomsten om er mede te rekenen, nog haar laatste, woord niet fpraken; maar met het eigenlijk teefotalisme heeft een en an der niets gemeens dan dat het i-^ een bespre ken derzelfde zaak. En waar dit bespreken in volle zwaarte, ..de be weging ^met den naam geschiedt met een open oog voor wat kettceteetotalisme gedoopt. Zij had in haar aanvang totalisme" over geheel de wereld voor liet legeen godsdienstig, noch minder een wetenschap- ven tofc sfaüd brai--t en wat het stap voor - ' ' " stap de wetenschap en de staathuishoudkunde dwong te erkennen, daar raag de erkentenis achterblijven: dat de eland in 1832 te verricht ten volle recbtvaaadigh het uit bet volk... Uit het volk gtibereii, door het dom' werklieden voor Richard Turner gestichte volk gedoopt, door bet volk niet trots a!s een kind van eigen bloede erkend, heeft, een heilig rechtsgevoel verhinderd, dat het volkskiud, in. betere kringen toegelaten, met de fraaie namen: neplialisme enz. herdoopt werd. Het werkmanskind i:it de fabrïekstad Proton, door den vischventer Richard Turner tee tee teetotalisme'-' benoemd, leeft nu tot in woordenboeken .onder zijn echte geb ooi-ten aam voort, en wordt miskend, ald.het niet onder dezen'naam gekend wordt.. Do eeröte seoengeheel-onthouders te Preston, pelijk, maar eijkel. een practisch karakte: . , , . P Haar naam,'schijnbaar ovigin, maar een onzin. IWl? ^a^,aat).e.eneteur^Terzanielinö: die geene-wetonschapswijsheid heeft kunnen SSl l , S -T**11' Waairfdf verdringen, is haar gebooite-atteat, als eei, kind Pl'eston vindt de bibliotheek van wijlen D?. Isaac'Prins, grafteeken; en dat, wanneer de werkende stand \an Groot-Brütanje on .N oor d-Am er i ka, voor den nu bijna 90jarigen Jozef Livesey eens te Preston een standbeeld mochten oprichten, dit-wel zoo verdiend zal zijn als dat van me nig Vorst of krijgsheld. C. S. ADAMA VAN SCHELTEMA. Al "zouden wij bet TEETOTALISME niet willen aanprijzer), -we hopen van harte dat de voor standers daarvan iets goeJs mogen uitwerken. Bij i.ie bestrijding van het drankgebruik kieze i u- T-, T, , spraak by het'bezoek van den Koning en; de vaders dezer wereldbeweging, waren fabriek- ieder zijn standpunt; alleen aan deu sfrijd, nomngin m de ilooistad, op uitnoodiging arb -iders of werklieden, die hun Gordiaansclu-n op welke wijs dan ook gevoerd, onttrekke men », ' Nieuwe Uitgaven: ." F. A, Buis. De dochter'van den Overste. Een verhaal.J. J. L. ten Kate. De hoogste blijdschap. rrt ,».,_ " ^ Jloenpraak de tegenwoordigheid van Hunne Majestei- r knoop: ^oe het.troetelkind der rijfescbatldsi:, zich niet. In zoover zijn wij bet met de Teeloarten m de Oude Kerk te Amsterdam DEN DRANK, uit lijf en huis en omgeving te totallers, de Afschaffers en de leden van den opiondag^ April 18/9. j bannen," als Alexander met hef, zwaard, of Multapatiorbond eens. Dr. A. Jtnyper. De Leidsche Professoren -en ? wil men ''t prozaïsch niet hun zakmes doorde-Executeurs -der Dorische Nalaten schap.'' sneden, en -beslisten'voer. onthouding van ^?±^ ^^^r^^^ (Verweerschrift.) - , - j alles wat bedwelmt." Mayne-Reid. Avonturen-te Land enter Zee. \ Zij zelvè-n voeren er wel bij; en de zaak w 6£ n scheepsjoiigen, vertaald door .zelve . voer er nigt. kwaad bij,' dat Staat, en H. .b. Chappms. Met lioutgravuien naar tee- Keïk .in/hen.'.e'e";»';yreeselijk complot zagen, n van Riou.), i Staatslieden keurden hen erger dan cliartisten, Morite Buscb. Graaf Bismarck en zijne \ en geestelijken'van allerlei naam enkieurveromgemng gedurende den Framcn-Dmtsehcn ? kondigden, datWoit zoo zwaite aanvalte«en oorlog. Uit het. Hoogduitsch vertaald door S. godsdienst en bijbel was beproefd. , politiek, die fransche J. Andnessen, 2 dlu. .. j rjoor dit brandmei.k werd de algemeene uemendheU Mevr. Ji.li8e.van Calcar. Fredenk Fröbel.' aandacht, op Diqk Turners doopkind gevestigd. Men had het hier al verder gebracht dan Hoe hij .opvoeder werd en wat de kindervre- Maar in plaats?van de verschrikkingen, die elders om alles tot het gebied der politiek"te reld hem openbaarde. Opgedragen, aan het! komen zouden, 'kwamen niets;... dar, bekeerde brengen, maar soms 'gaat de ijver op dat punt JNederJandsch Onderwijzersgenoofsehap.^ ! dronkaards, hervormde -huisgezinnen, verbe- toch inderdaad te ver. Zoo las ik bijvoorbeeld De oude Eh. Eene eenvoudige geschiedenis tercje gezondheid, nieuwe -welvaart, in n in eenige anders tamelijk rationeele uladen, uit h.et volksleven m den Elzas, door de Schrijf- ;wbord, niets dan goode vruchten. Al de goede dat de jaavlijksche toelage, die de regeering ? vf" »bchllden»£e]1 naar het leven uit den '?; vruchten, die terstond verwacht en beloofd aan den verdienstelijken Pa^deloüp voor. de ! Elzfls, Met 2 platen. ! ' heid der" over het algemeen vérkee beoor deelde fransche natie vertoont. - Te Parijs vooral valt de onwetrnïieid pflie-, ver de oppervlakkigheid den vreemde, die 'ge legenheid heeft het volkskarakter te bestu.deeren, het meest in bet oog. . Parijs is cne groote stad; do bewoners Jiooren en zien veel en weten dus van vele aan gelegenheden mee te spreken. Waar evenwel de naburige Engeïschman aan het 'wroeten gaat om zich van het-geen hij hoort, ziet of feest goed rekenschap te geven, stelt de Parijzenaar zich tevreden met een entrefilet van den Figaro, of eeii paar woorden, die hij bij toeval van den een of an tieren bekende .heeft opgevangen. Sedert den fransc'i-diiitschen oorlog heeft men, ik wil het geenszins ontkennen,, vorde ringen gemankt. Op scholen, en gymnasia. wor den de vreemde talen heter beoefend, en er wordt vlijtiger gestudeerd, maar de eenmaal ingewortelde karaktertrek der oppervlakkig heid, wellicht gevoed door c! e vroolijke -omge ving en den opwekkenden,nafio:;aleu drank wijn gaat er zoo licht niet uit. Hoe. kod dige blunders hoor ik soms door menschen nft de gegoede standen begaan, in het bijzonder door vrouwen! De woorden -armistice" on amnistie" bijvoorbeeld, verwarren zich. in het brein van velen op de meest hopelooza .wijze. Eene ep'sode, gedurende het beleg van Parijs, blijft nog altijd in myn geheugen. Ik praatte toen niet eene bekoorlijke en zeer elegant gekleetlde dame, die ik bij kennissen aantrof, over de gebeurtenissen van .den dag. . Er was toen reeds sprake van een wapenstilstand maar, wat ik ook deed, de jonge dfime in kwestie, zeer patrio'isch gezind, verontwaar digde zich er over dat men er aan kon deu ken eene amnestie" aan te nemen! Eveuzoo hoorde ik onlangs voor het naam bord van eene instelling, het Crédit hypoih ?caire," de volgende aanmerking: De nievischon weten waarachtig nj; t meer wat uit te vinden, om Banken op te n'chf en ! Daar hebt ge nu w.cêr eene Bank voor apothekers (apothicaires) T' Om de kluchtige vergissingen op te sommen, d:e vaak door conciërges worden begaan, zoude u\v blad niet to' reikend zijn, maar dat zijn dan ook conciërges! Men verhaalt van eene dier döijrwachtere, die van eene persoon sprekende door eene ziekte aan de peritaïne" ' ' (ïhpn'jvMoi) aangetast, _over dien armen N .... jammerde _ die van den Père Anthoine zoo erg te lijden had. neven, Pari/s, 23 April. Goswin. Moli. De desolate boeddsliamer te waren door- een zoo groot en beroemd man als John Aogel^James, den vromen evangelieAmsterdam. ? Bijdrage tot de kennis van het '? verkoudiger,°die, door zijne geschriften ook iu ruggenomen, omdat hij.... bereid u, ' lezer, op i \tift-\-if\N^iAfJ.-.rtt* ?^.;ii:i« ^i_L i . i - » i"-. ___..-._ " tj c?a ' <? i Daar ik zoo even van amnestie" sprak komt mij natuurlijk Jilanqui in de gedachten di tot lid der tweede kamer is benoemd, inaar tot nog too niet geamnestieerd wprcl. Die aangelegenheid za! wellicht nog i-ot menig kabaal in de Kamer fianlfïding geven. Blanqui, die eeiiï^e £reïllu«treerde couranten als ecii opgesloten leeuw voorstellen, met het motto: ' Soixüte qufnze ars d'age, Quarante ans de cage, _zal, onder do gegevene 0:1 s.tandiglied^n, wel niet zco heel gevaarlijk zijn. De man is De spijzen, die ons op. t oogenbhk het best l een Terstokte, ofschoon onbaatzuchtig rcvosmaken, bestaan uit een mengsel van gods- ]utionnair; maar waarvoor zoude hij 'nu jevodienst- en kmistaangeleo-enheden, gekruid met hutie mal<en? Al is", nog uit t, gelijk dr. Pau^osa eauce piquante bij uit- j gel0ofde : - tout pour Ie mieus dans Ie mcjlleur des mondes possü.-le=," desniettemin zou de meest heethoofdigv, onpractische radicaal wel moeielijk tot het opwerpen van'barricades of het aanhitsen van een volksopstand aan leiding vinden. Het leelijkc bij die verkiezing is, dat de man volgens de wet niet verkiesbaar is en dat de ettelijke duizeïid kiezers, die hem verleden Zondag te Bordeaux tot hun vertegenwooraanstelden, zich willens en wetens boven ontwikkeling van den smaak voor klassieke muziek uitbetaalt, terstond moest worden teOud-Iiollandscb.. Faillitenrecht. -Proefschrift. iets scluikbarends voor.... door zijn orkest in dln. W. N. ^olterink, Zn Historisch-Komantisclie verhalen.-2 t&utf.rterlg iteview. TJie speakers Gommentary on the Old Testameot Academisch ons vaderland djiizendeu tot zegen werd. ^ _- j De vruchten goed, dus ook..... neen, zei het Cirque d'hiver, gedeelten van "Wagner's vuur en stormwind, den macht van.'Christenen, de boom niet goed, Lohengrin had doen uitvoeren. zoöals wij u njet de, letter van onze Bijbel- Het kluchtig^te van alles is, dat zulke orgamrtaling' zullen, bewijzen. Wel is, dus spra- nen in n arfem met zulke ketterijen, de ban ken zij, de distiUeerkunst pas meer dan 1000 del s vrijheid, persvrijheid en alle denkbare vrijMichel Angelo and discontent \n India; his age. Agrariaa distress and Pym and SKafteshury: two Popist plots. Brrigscli's History of Egytt. ~ Secret corrcspondence of Louis XV. The South African Problem. ' . Naar aanleidin van óns s. artikel: ;,Hoe de kleine Bram aan den drank geraakte," aond de heer C. S. Adama van Scheltema onder staand schrijven, dat wy gaarne een plaats in onze kolommen verleenen. Door er het stukje, getiteld: Oorsprong en beteekenis van het zoogenaamd- teetotalisme, op jaren na Christus ontdekt, maar onze Bijbel- heden preêken, en niet inzien dat niets zoo veitalers hebben goedgevonden om in plaats veel had bijgedragen tot de vernedering van van" vrHchteïiw.ijn of palmwijn," in Deut. 14 Frankrijk, als dat stekel van eene wederkeevs. 26 en eldérc, sterke drank" te vertalen, rige-bewonden'ngs-maatscbappij'', diéniets uit en dus kan hê,t drinken van ram, cognac, den vreemde wil huldigen. Ik schaam mij voor brandewijn en jenever niets andeis zijn dan dit schoone, aantrekkelijke land, wanneer ik goed, dan eene verheerlijking van den Schep- zulke oordeelvellingen verneem, per in zijne goede gaven," Ik woon hier nu al lang en heb de FranNu kwamen mannen als Ari'gelJames de be- scben ook lief gekregen. Juist daarom wilde stookten ter hulpe. Met heenwijzing op plaatsen ik ze gaarne wat meer met den tijdgeest zien argumenten het geschreeuw van alle partijen allerminst als Rom. 14 ver?. 17?23, en op den geest der gans-che Schrift, handhaafden zij des-Ciiri.-.tens vrijheid in dezen, en toonden aan, hoeveel er \\ as in den nood des tijcis om uit liefde naar macht der vrijheid te liandeleo. medegaaii. Men gelooft; wellicht elders dat over Jt algemeen de Fram-chen een volk van vooruitgang zijn, maar dat is eene vergissing. Het nationale karakter is bij uitnemendheid konservatief, en kenteekent zich bovenal door , te laten volgen, meenen wij het best aan den Daarop wendden de voorstanders van het een onwillekeurig wantrouwen ten opzichte van ' ^e^ru'^ net over een anderen boeg, en werd wat niet Fransen is, gepaard meteene neiging, het voorgesteld, ais hadden niet handwerks- om alles wat wel Fransch is zoo op te hemelieden een veüigheidscordon om hucno perso- len, dat men' het t,er nauwernood waagt een Richardson af, wij geenszins zouden wenschen nen en woningen opgetrokken, maar als hadden tegenovergesteld gevoelen te uiten, op gevaar gerekend te worden tot hen, die meenen dat tneologanteneeii i nieuw twistpunt uitgedacht, en van de veelbeteekenende aanmerking te hoohe't'pas geeft den staf te breken over eenige : als &old het eene zuiver godsdienstige kwestie, ren: o, dat kunt gij niet begrijpen, gij zijt beweging, die de bevordering yan volkswelzijn ' Evenals de kerkelijke», maar toch met minder ook geen Fran&chman \" ' .......... " " Er is natuurlijk een groot onderscheid tus: schen Parijzenaara en provincialen, maar den laatsten kleeft die eigenaardigheid nog meer zedelijk motief, waarvan zij uitgaat, al schijnt strïd in zijn aanvang een waar karakter een aan, hetgeen, hunne meer teruggetrokken wensch van den geaehten schrijver te gemoet te komen. Hij moge daarin het bewijs zien j dat, keurden wij pok de leermethode^ van Dr. ten doel heeft. Onverschillig van welke zijde' heftigheid handelden de mannen der geneesde bestrijding van hét misbruik van sterken kundige wetenschap. Ter goeder en ter kwader dr'anfc komt, juichen wij haar toe, en in het trouw werd in de schaduw gesteld, dat de ze ons ook onpractisch toe, achten wij haai reen tvaardigin g gelegen. Wei-Edele Heeren! Ik matig mij geen oordeel aan, of mijne waardeering dan wel uwégeringschatting van dr. Richardson's arbeid gegrond en juist is. Het laatste kan het geva-1 zijn, zonder dat dit den eigenlijken ' stryd tegen de heerschende volksdrinkgewoonte' geldt. Diéstrijd is niet van de hoogeschool noch van de kerk uit gegaan; beiden, zijn aangevangen de stiïjdeis met verdenking en smaad te bejegenen, en levenswijs in aanmerking genomen, trouwens ook begrijpelijk is. De Franschinan uit de .provinciën is, over het algemeen, een kleingeestig, werkzaam, aan het gierige grenzeod spaarzaam wezen; van het vergeethoek te brengen, om. ougehin- vooroordeeïen doortrokken, maar doorgaands strijd van enkel zelfbehoud was, een strijd en unie der onbeschermde lagere standen tegen de vereenigde overmacht der schatkisttrawan ten 'en der beschermde brouwers en branders. Dexe waarheid wensctó e ieder tegeupavtijrier derd op valsche gronden ten voordeele van d'en voiksverderver te kunnen pleiten. Maar ziedaaïwat onder het hooge Godsbestnur eerlijk en loyaal. Gelijk met de meeste eerlijke menscheu het geval is, kan me», al ia hij in het'begin 'ook juist nde 'onzinnige naam eene onmogelijkheid niaakt. Godgeleerden kunnen tegen Professor Miiler teetotalisme^ tot wat achterdochtig, spoedig zijn vertrouwen eene' lans breken, of Jseplialisrne" (l Thess. den, die .geene hebben eerst nota van de zaak'genomen, toen Y,.vs. 8) het volkomen nuchteren zijn," is de het papier waarop matigheid, welke het evangelie aanbeveel 14. hot goede fransche volk zijn geabsorbeerd. \vinnen, en dat men er vaak misbruik van maakt, bewijzen de legioenen van beurs waar andere waarde hebben, dan ze gedrukt zijn, en door de vox populi hooger geplaatsten noodzaakte, de goede uitkomsten op het volksleven niet te' famnen loochenen. - . ^ De onjuiste verklaring van den naam teetotalisme, nog in eene brochure van een onzer volks vertegenwoordiger s* ten vorigen. jare vei1syhenen, deed mij bijgaand stukje schitter. geneeskundigen, .die als Si r James Paget eene lialve fiesch lichten wijn voor Parlementsleden en zichzelven wefiechen te sauveren, met Dr. Lee?, Dr., Kicharvison, Prof. Gairdner eüz. strijd voeren,' of alle alkohol dan wel. alk.oh.ol behalve ethyl-alkohol veigif is Voeg bij dien karaktertrek eene niet onbelang rijke dosis gezond verstand, die hem onder anderen noopt niet te ver te. gaan, en een eüz. middenweg te blijven bewandelen, en men kan alle zich, meen ik, een voldoend denkbeeld vormen van de hoofdtiekkea, die de groote meerder|de wet plaatsten. Wil men de vrijheid niet in losbandigheid zien ontaarden, dan moeten zulke opwellingen onderdrukt worden. Geeft de Regecrmg toe, dan hebben wij in korten iij:.!, Rochefort ciim s:.is, in n,.woord, de b!o«m der commune in de.Kamer'. Die heerc zouden ongetwijfeld de anri-clericale wetten, tegen welke nu op ontzachelijke schaal gepetitionneerd wordt, ondersteunen, masr geluk kigerwijze hebben die ontwerpen zoo in als buiten de kamers flinke voorstander s,51 wier gron dige, doordachte der beethoofden behoeft. Noemen wij in de eerste plasts, denberoemden Eriie;t Renan, welke in de laatste week door zijn brief over Duitschland weder geheel op den voorgrond is getieden. Iedereen heeft, dat spreekt van zelve, d:en brief gelezen, want naauweJijks was", hij ver schenen of hij was ook vermoedelijk in alle beschaafde talen overzet, <m de telegraaf beeft geen tijd verloren het eigenaardige document in alle richtingen te verspreiden. Het behoort in het minst niet tot mijn taak,eene philosopbische beschouwing te leveren, en ik wil er mij dan ook toe bepalen, op die eigenaardig fran-che fijnheid van stijl te wijzen, die bij voorbeeld, de werken van Renan boeiend als een roman maken, terwijl het leven- mm Je&its vau Strauss, een monument van verve ling is, en ofschoon in het fransch-vertaald, alleen door enkele geleerden wordt gelezen! Men kan dan ook begrijpen dat Renan zóó zeer aan vriendelijke, innemende vormen beent, om aan de regenien van DuitschJand te'voor spellen, dat zij die tegenover hunne volken zoo norsch en autocratisch optreden, bij het eind der rekening \vellicht niet bet laatste woord zullen hebben. Daarentegen glansrijke tei'Ujk fvanscb, wat te meer in liet oog valfc omdat zij uit de pen vloeit van iemand die d'en hoogstcii trap van beschaving heeft,-bereikt, en door zijne alomvattende studiën, toch cosmopoliet moeat, zijn geworden. Maar het feit ?, dat een franschman zelden of ooit een cosm poliet in deu waren zin des woords kan wor den. Hij is een des te betere vaderlander. Van de gloire" echter'moesten do irsxnschea werkelijk genoeg hebben. Renan's .uitingen bewijzen evemyel dat dafc eigenaardige gevoel misschien ^slaapt, maar niet geheel is gecloo;!. Het soWaatje spelen vindt men. overigens bij is Renan's loftuiting op een, regeering weder zoo echt onverbe