De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 11 mei pagina 3

11 mei 1879 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

D E A T E E I) A M M E R, -_ W E E K B L A T OOK NEDERLAND. .'In de Baskische provinciën worden altoos fog de pastorales opgevoerd, een CY er blijf s el in -de oude mysteriën. Het district La Soide leleeft nog geregeld deze vertooningen. De ostumes zijn blauw vóór de goede, vuurrood "öbr de_booze personen. Hoewel de inleiding aet Turken en .Satans altoos dezelfde blijft, worden in de stukken zelve ook nieuwe eleTieaten opgenomen, door do schoolmeesters der rpen in het Baskisch vertaald. Men ziet echer ook de vier Heemskinderen, St. Helene deElaineuit de ridderromans), en andere oude genden. Ze worden of, als het eerste, geheel oor mannen, of als het laatste geheel door rouwen en meisjes gespeeld. De lengte der tukken wisselt van 3,500 tot 5,000 versregels; worden in 6 a 8 uur afgespeeld. Er zijn r ook gedrukt, bij Pelierin te Epinal, raaar.de aeeste drama's zijn in manuscript. De dansen an de duivels en de engelen werden vroeger cgeleid door een viool en een Tambour de (geen tambouryYi, maar een soort van e' linkerhand met een scïiter een dwarsfluit-j stokje slaat, terwijl de. hanteert); thans heeft n'en ook een cornet, een flageolet en trommel. ok in de taal komt verandering, zij neemt Qoderne woorden op ; terwijl integendeel de ostumes meer streven naar ouderwetschheid irtoonen dan vroeger. De houding van de cede pei-sonen is steeds deftig, terwijl de duiels voortdurend tieren en rondstuiven. Het nieuwe Sv.uk op liet Lyceum-theater te onden, the Lady of Lyons, naar den roman aii Lord Byron, is een triomf voor den heer' rvng. die zoowel als acteur als als r góéde zaken mede maakt. directeur Een nieuwe opera van Gounod wordt tegen et eind dezer raaaiia verwacht. Of het de Ibelard- et Néloïse is waarvan vroeger ge broken is zonderling dramatisch onder;rp wordfc niet gemeld. De maestro zal persoon te Antwerpen de o-pvoerisg van zijn 'olyeacte- leiden. In eene correspondentie van de Whii. Jicv.. orde eene nieuwe zangeres, Miss Thursby, Is aanstaande mëdedingster van PattienNillon genoemd.. De Parijscn-e beau-mondöwa? in e gelegenheid haar te hoores op eene soiree ij Mad. Hirsch, waar ook koningin L-aella van Spanje- tegenwoordig wa?. Miss 'hursby is eene Amerikaansche en vond zoowel in hare buitengewone talenten als om hare, choonheid vele bewonderaars. 0p het laagste der Concerts populaires te arïjs, heeft de heer Pasdeloup liet -gewaagd en groot gedeelte van de eerste-acte van Loengrin ten gehoore te brengen. Hoewel reeds neer aan Wagners zonderlinge combinatiën. ewend dan vroeger, kon het Paiijsche publiek iet nog niet -onverdeeld bewonderen; slechts iet moeite konden op het einde de applauissementen het gesis tot zwijgen brengen, E.CÏI nieuw werk va» Bi.-ab.sis wordt aaiigecondigd; eeoige stukken uit Ossians Fingal '.oor--koor en orkest. Maepherepns geniale my'ificatie heeft reeds menigen kunstenaar genspireerd. :Ter eere van Göthes geboortedag (28 Aug.), al in het koninklijk Hof-theater te Dresden, aet tweede deel van Göthes Faust worden opvoerd. De studiën hebben reeds een aanvang de stad zal nu. aan de kerk een jaarlijksche-A A.an de faculteit der oostersche letteren t rente van 10,000 francs betalen, als schadeloos- Parijs, is" tot Hoogleeraar io de Hïiidostansche stelling voor.de onteigening. -,.. en Tamüische talen benoemd, de heer Jiilien Vinson. -.-;. Eeünieuw Tijdschrift zal-te Genève uitkoSjE^^ËlïCljMl^l^» men: L'Afrigsiga expUréeei cï-vilisée. Het sal eens in de,maand verschijnen en door platen J_^_?m,,, _ _ en kaarten opgeluisterd worden.. Het eerste nummer zal eene^groote kaart bevatten, waarop de reisrouten van alle ontdekkers tot nog toe me': de datums van' hunne reizen- zullen wor^en aangeeven. Elise van Calcar, Frederik Fröbel, Jioe ~hy opvoeder werd n . wat de Jdnderwereld hem openbaarde. Uitgave van, .C. Tan Calcar te 's Gravenhage. Met ingenomenheid hebben wij kennis ge maakt met de levensschets van een man, wiens Nieuwe Uitgaven: L. Geerling, Over eene~ vrijwillig e reserve onvermoeide werkzaamheid en B elf op offer en d voor- de N^erïandsche Zeemacht. leven zooveel heeft biigedragen tot het ver- Johan Gram, ,.4«Ka's ^«im. Tooaeelspelkt -,J"C l krijgen van een beter inzicht in de wijze van een et«i:Lj^ . j ontwikkeling van het -kind. Wij beamen ten -Charles T. Liernur, Meer licht op de Beer-\ volle wat de begaafde schrijfster zegt. _ putquaesite. Fröbel heeft den eisch des tijds dïep ge- , SemL ? Praag, Een immigratie-fonds voor voeld en verstaan en hij heeft de groote idee ' gevonden, die aan de toekomst werkdadigc arbeiders tot nieuwe ontdekking en uitvinding leveren zal. De hand die vroeg "bekwaam gemaakt is om iets te doen, zal niet "zoo licht A- A- Vorsteraran van Oyen, uitgestoken worden om te bedelen als de trage 9lster mn het Vorstenhuis Waldeck-Pyrmont. J' M* J- V"aleton, De Romeinsch&historiograin lliiar verband met IteV Someinsche ongevormde hand. De hand die goed werk L; B- Walford, Uit M- leven van den heer "kan leveren zal niet broodeloos blijven. De omith, 2 d.n. den mechaniseren arbeid ^ organisatie onset- levende strpd'kr&cMen, het plompe werk weg Eaar aanleiding van Stieltjes' 2e militaire studie. vooruitgang van neemt allengs meer ? en er blijft steeds minder arbeid, die werktuigelijk kan verricht worden. Wij hebben be hoefte aau bekwame werklieden, aan handige dienstboden. Het moet uit zijn met de ruw heid die alles omwerpt en stnkbreekt wat de hand aanraakt. De hand is een van de rijkete schoonste werktuigen, waarmede de na tuur ons heeft uitgerust; elk inensch moet door- zijne opvoeding in het volle bezit van W. Wintgens, Redevoeringen in de Tweede der Tiie federatioïi of tlie.Engllsh. Empire. The'relaof the Seses. The rcorgaimer of modern Gernaany: Steia. - Polish literature.?Our south-aMean Colonies. Tiie imj>erïal polioy of India and om coloaial Empire. dien schat gesteld worden. Het opkomend ge slacht moet aan het kennen voortaan liet kun nen verbinden, want kennis wurdb slechts macht door de bekwame vlugge hand, die de ae kennis uit het hoofd in hst leven brengt." Eröbels leven 'is een boek, dat- ieder opvoe der, ieder ouder moet. lezen en bezitten. Cockson, Q, C. The nation before party Victor'Htigo. Thomas Brassey M. P. epressioa of trade. James Payn, the. Mldway iuu, \7Ï5i:oaatess Sfranyford, Sast Roumelia. W, U. Greg, lloeks ahead aad harbcrara of refuge. Mrs. 3t C.- Bishop, Mrs. Graven. Prof. flenry fawceil,M.P. The'profosed louns tö-Iudiü. W..E.&ladstone, M, P. Probabïlïty as tlie guide of. condact. G-eschleden-is van Amsterdam, uitgave van Scheltema en Holkema. yïeer dan honderd jaren zijn verloopen. sedert de eerste Geschiedenis van Amsterdam, uit de conyersion echte bronnen geput, door den meest onderzoek- Transsaliariens. lievenden geest en de bekwaamste hand van dien tijd in dit vak namelijk te boek gesteld en in het licht verschenen is. En" die eer-ste is tot nog toe de nige gebleven. Het Amsterdam in gyne Opkomst, Aanwas. G-escMcde-nissen enz. van den stads-historieschrijver JAN WAGENAAR was, toen't verscheen een uitmuntend werk, dat teregt hoog geschat werd, een werk dat alle vroegere stede beschrijvingen Verre achter zich liet. Het was een monument, het achttien de-eeuwsche Am-: sterdam ten voïle waardig', en al prijkt het! met de doode deftigheid van den pruikentijd1', Avguste L&ngel, Henri de Ito'iaa. -Bardous (d puté), Les^CoiistituÈronaeüs'psadant'réraïgratioii. Le viee-amiral Jwien de la, Gs-avière, La marine des ancieus. Julis Glme, K.léber. ^ F'ietor Bonnei, La &i 5 /?. Bleiey, Les dieu3.ms de fer Bruneiizre, Hevue littéraire. door Onder de stukken op de tentoonstelling van quarellen in de RueLafitte te Parijs ingezon.eB: -bewondert m,en eene teekening van Doré, iet portret zijner moeder in levensgrootte. In Dablia is voor den Componist Balfe een 'edenkteeken 'gesticht, bestaande in een gechilderd venster in de St. Patriekskathedraal. en' ideaal figuur, Erin voorstellend, drukt ;en.lauwerkrans op Balfes hoofd. <. ? De jury van den aanstaanden salon" te Paijs heeft geen licht werk gehad; er zijn 1000 chïderijen meer ingezonden dan het vorig aar. In vijf dagen had de jury 1900 schilde?ijen afgedaan, of 380 per dag, en daar déjury dechts van 9 uur 's morgens tot tialf n ze elt, kwam voor elk schilderij slechts 2 minn en. De kleine .schilderijen defileeren dan voor Ie jury op een beweegbaren standaard, die door n bediende wordt voortgestuwd, de grootere gaan op den igolo, een groote ezel op vier, svielen, -waarmede het schilderij in het beste icht geschoven wordt. Zoodra de schilderijen ijn geoordeeld, worden zügeteekend: A (adnis), R. (re/M-sé) of R f (ter zijde gesteld tot nadere beoordeeling, a révision). De artïsten ontvangen schriftelijk bericht van deze be slissingen. Het groote fcriptychon van Qaintijn Metsys n de St. Pieterskerk te" Leuven, heeft aaneiding gegeven tot een heftige gedacateivw s3Üng. Dit oude altaarstuk dat in het middenvak de H. Maagd met het kind Jezus voorstelt, en op de zij vakken tooneelen uit het leven harer moeder de H. Anna, is door Metsys geschil derd voor de broeders van St. Anna te Leuven, sn draagt" als inschrift: Quinte Metsys schreef dees a°. 1509." In den tijd van Napoleon I werd aet naar Parijs overgebracht, maar in 1815'met andere kunstschatten aan Belgiëteruggegeven, heeft sedert dien tijd in de St. Pieterskerk in de kapel van St. Corneille gehangen. Onangs heeft het Belgisch gouvernement aan de kerkvoogden de som van 200,000 francs gebo den om het over te nemen, waarschijnlijk om bet in het Musée' National te plaatsen waar het beter tot zijn recht -zou komen, 'dan in de donkere oude kerk. Maar ofschoon de kerk bereid was, haar schat voor dat geld weg te verzette zich hiertegen déstad: een langdurige correspondentie begon, daar'de stac het iu het Hotel de .ville wilde plaatsen. Deze laatste maatregel is eindelijk aangenomen en niet R. DE KBÜUFF. Er" is niets tvgen, ls een beroemd msn. zij'a,..mtret liij een burger neeiiit,. dat dsti gevierde het ledikant van den borger ge spreid -woi'dt, ea dat de gastheer op de vloerplaaken gaat liggen. - . J.A. ALB.TE. 't Zij mij vergund heden den brief te _ontonder die soort van deftigheid zou 't achttiende-eeuwsch Arasterdamscb zijn. Wagenaars -Amsterdam is-een historisch ge- leden/dien de Heer J. A. Alb.'Th. verleden denkstuk van zijn tijd, en zaïsteeds zijne waarde ; w?ek aaa tjen Redakteur van dit blad schreef behouden als een vraagbaak voor achttiende- j naar aanleiding van. de, vroeger door mij beeuwsche toestanden. Maar wat Wagenaar wa-«,' sproken, feestversieringen in de hoofdstad. En was hij geheel en al voor zijn tijd, niet voor 'wanneer ik, bij het verrichten van dien arbeid, ' mocht blijken wat onvoldaan gestemd te zijn, meer dan honderd jaren verloopen Wat ontevreden misschien?-zoo wil hét wijten, den onzen. ]8zer, aan den bijzonder slechten nacht, dien jfe te voren heb doorgebracht. Verbeeld u: ik heb geslapen?bp de vloerplanken! - - ., Maar verwonder u niet; 't heeft een natuurover ijn, is het'zeken n i e t te vr'oeg, dat iemand andermaal eens een blik in de echte bronnen werpt, en een begin maakt aan het schrijven fener Geschiedenis van Amsterdam. De naam van J. ter Gouw is zonder eenïgen -wijfel een waarborg voor de innerlijke waarde \^e reden: De schrijver van het artikel van de Geschiedenis van Amsterdam", daarom dékoratiev« kunst" lag in myn bed! zal dit werk even als alle anderen van denzelfden 't Is een eigenaardigheid verbonden aan het schrijver met graagte worden ontvangen en bezoek van gevierde mannen. Want 't is een Beleren. j eef) ]jen te ontvangen. Jammer maar, dat het " '?? zoo moeielijk is 't hun naar den zin te maken: De Aarde e?^ Aaor Volleen Aa. 5 bevat: De ''t is bij eso eenvoudig burgerman zoo'erg onfransche -expeditie naar Tong-Hing. Het fran-. beholpen. sche gezantschap naar Huéin 1S75. j De Heer Th. heeft dan zelf oo& slecht geEigen Haard' AH. 4 behelst ol a. Een reisje'slapen! Hij heeft gewoeld..., gewoeld..... daar in den franschen tijd door G. Carelsen. Eene waren oogenblikken, dat hij met het hoofd aan herinnering aan de Vondel- Tentoonstelling door , 't voeteneinde lag en met de beenen in 't hoofdD. C. Meijer Jr. Luchtige indrukken van een kussen, 't Spreekt van zelf; dat ZijnHoogGel. tochtje naar Rusland door G. Bosch. Over <^ar dat hoofdkussen niet opzijn plaats vond: Nageli's conserven door Dr. Hugo de Vries.! «Wie legt er. nu een. kussen aan 't voetenHet Nederlandse!» museum voer geschiedenis' eind?" En?pof S vloog mij het dons om n kunst te 's Gravenhage door D. v. d. Kei-! de «oren. Yijf minuten later lei hij weer anderslen Jr. Een eigenaardig geschenk. D* Ghinee- | om «n 20cllt' toeia natuurlijk te vergeefs naar zen van Europa door Mr. J. L. van Door-j1"* hoofdkussen... Ik heb in mijn ziel moeten nhick, benevens de gravures: Een Spaaiïseh lachen binnenhuis, Goede kameraadschap, De.Tandmeester, naar Horsthorst en de portretten van Vondel, Mr. P. P. van Boese, Dr.-."W.' K. Baron van Hoëvell roet bijschriften,en J. J. L. ten Kate, allen Van de brie-ven voor Taalonderwijs, vol gens de nieuwe Amerikaansche methode welke wij onlangs bespraken, is thans de eerste-afle vering verschenen bij de heeren Blom- en O3ivierse te Kuilenburg. Thans, heet het in de inleiding,nu de wetenschap ook voor de moderne talen hare eigene rechten verkrijgt en op hare eigene plaats vereerd en beoefend wordt, mag de praktijk haar korsten weg zoeken en met den beschikbaren tijd.zuinig leeren OBigaan." De heer Lambert Dély, de bewerker van deze eerste serie, de fransehe brieven wijst vooral op een regel in taalkunde te dikwijls verwaarloosd, dat men van het bekende tothet onbekende moet overgaan." Als voorbeel den voor de uitspraak worden dus bekende woorden gegeven, ba^ar, page, jury, entree, tnusique, paletot, cadeau, welke de uitspraak der vreemde klanken beter illustreeren dan de beste omschrijving. ^ Het getal der parijsche geïllustreerde bladen,is weder met een vermeerderd, dat getiteld is: La vie modcr-ne. . " . Daarbij heeft. Mj hardop gedroomd. Volgens'tgeen ik er van heb magen opvasgen,xzag hij in de wolken een schitterenden troon op gericht, waarvan Z.H.Gel. zelf den toegang bewaakte. Eerst zat er Lenótre op (met of zonder s), de tuinman van Louis XIV; Col bert, Turenne, Bossuët. en Poussin ston den op ,de trappen, en Corneille, Racine en Molière hielden de slappen van den vorste-' lijken man-tel, 't Moet oogverblindend ge weest zijn! Maar -helaas: Sic transit gloria niundi," ook de tuinman moest dit ondervin den toen hy onttroond werd door het parijsehe gemeenteraadslid Yiollet-Le-Duc. En nog later, 't was omstreeks hst moment, toen my het hoofdkussen langs de oorea smst'e deze af, om plaats te maken voor trad ook Nu-, raad eens lezer: Komaan. ik wiet wel, ,. ja... ge.brandt u.., 't vinden soudt.,. Wel zeker: voor Tesseltjen! Voor 'fesseltjen: "Die 't os de mueckt jonek, 5e eteeaen aaeckt groen.'' En of al Viollet-Le-Duc nog nu en dan zijn waarschuwende stern deed hoeren., vergeefs: de invloed van Tesseltjen was hem te machtig. Tesseltjen behk4d het- veld en slaagde er in ZHGel. te troosten over het verlies van zijn hoofdkussen! Doch genoeg, tot inleiding. De heer J. A. Alb. Th. verwijt mij, mis bruik te hebben gemaakt van een schoon beginsel. .?Met prijselijken ijver staat de Heer D.. K. het beginsel voor van Viollet-Le-Duc:... Toute forme qui n'est pas imdiguée par la. stj^^etnre doit eire repoussée* Jammer maar, dat hij er in dezen (bij tijdelijke feestdekoratie) de ontoepasselijkheid' niet van voelt." . Met prijselijken ijver...,-" zegt de".hoog leeraar. Eilieve, ik ben 00.0 «ïm'ijverig als tuk op marques de bonne co33/dttite, maar zoo oefjes aan het tijdperk ingetreden, waarin ik het zelfbewustzijn van het al of niet goede van verricht werk hooger stel dan lof of blaam van anderen. . Ook wenscïi ik niet aansprakelijk te worden gesteld voor den aaogeitaalden regel van den franschen bouwmeester. Wanneer ik dien regel toets aan de beste voortbrengselen uit de bloei perioden zoowel der grieksche en der gothische kunst als van de Renaissance en de dekoratieve kunst van den lateren tijd, dan" ontwaar ik overal de onmogelijkheid van een conse quente ? toepassing daajvan. Tenzij men met het moUyds nuchtere en onschoone tevreden is. Viollet-Le-Duc bewees dit ten o-vervloede uit zijn eigen werken. Dat men by het onderwijs dien regel stelt br. tegenover het. met alle geïndiqueerdèstructuur spottend vereieringsysteem van, Lenótre den tuinman van Louis . XIV, d&t laat ik gelden; en raadsel achtig mag het dan ook heeten, die beide mannen v-ereenigd door den hoogleeraar. te zien gehuldigd." Bij het onderwas behoort men grenzen te trekken, aanvankelijk tot gemak van den leerling. De ontwikkelde kunstenaar daarentegen -beweegt zich w$; en heeft aan. Echoolsche regelen geen behoefte. Bij hsm beslist hoofdzakelijk het geoefend oog. Ik protesteer dus tegen mijn persoonlijke classificatie onder eene of andere rubriek. Ik acht Tüij niemand's .getrouwen volgeling. Eén half leven lang heb ik all.: stelsels onderzocht en, naar ik meen, er het-goede uit'gedestil leerd. Mijn eigen smaak ea oordeel lang zamerhand ontwikkeld verwerkten dat ma teriaal en voegden er hun aandeel bij. Dat samengestelde product is tnyn eigendom en spot met alle classificatie. Het goede er van moet spreken uit 't geèa ik zelf gedaan heb of doen zal. Niet uit het werk of de lessen van anderen. Zoo Mi/f ik aanspraak makeu op hep recht om een* oordeel te vellen over de werkeïi van den tuinman van Lodewijk,den Veertienden. Ik heb iets mér gezien dan de geschoren taxïsboompjes van over het Y, en heb be houdens allen eerbied voor jjenötre's koninklijk talent in hst aanleggen vaii terrassen en water partijen - een zeer slechten indruk gekregen van het arehitektonische dwangjuk dat hij der vrije natuur heeft opgelegd. Dien indruk wischt mij geen professorale .terechtwijzing uit. Ik blyf het veroordeelen, dat men hemelhoog ge schoren heggen tot verciering-smotief maakt van een monumentaal aangelegd park, en dat niet, omdat zulk een sijsteem volkomen-in te genspraak is met den aangehaalden regel van Viollet-le-Duc, m»ar omdat het in strijd is met m^n eigenaardig ontwikkeld schoonheidsge voel. Datzelfde eigenaardig ontwikkelde schoon heidsgevoel leidde in mijn vorig artikel tot de opmerkiög, dat men zich hei hoofd niet hoeft te breken niet het zoeken .naar zuiver gesi-ijleerde feestvercieringen, .wanneer men een tij delijke eerepoort of een kerkportaal tot zulk een geschoren haag maakt. Er is hier dus geen sprake van ontoepasselijkheid" van een school-schen regel. De heer Alb.. Th, zegt verder, dat er een hemelsbreed onderscheid is tussehen het" blij vende dékoratieve in de bouwvormen zelven, en de tijdelijke dekoratie bij voorbijgaande! feesten. En waarom leaer.? Omdat het eerste, behoort tot Part .monumental," het tweede . tot les arts somptuaires." De breede hemel bestaat dus hier in een woord/ E-a meen niet, dat ik de zinnen uit hun verband ruk, want wat er volgt, slaat er niet op: De scheiding, gevallen tasschen kunst en ambaeht-j sedert het optreden der arisiokratische Renaissance, heeft tot naaste gevolg gehad, dat de kunstleeraai's zich van het ambacht hebben afge keerd en aldus de geheimen der vercieringskunst hun vreemd zijn geworden." Die arme ongelukkige Renaissance wordt er hier met de haren bijgesleept en., . nog wel mishandeld. - Want juist met het optreden der zoogenaamd artistokratische Renaissance werd een einde gemaakt aan den nameloozen onzin, waartoe de othiek ? vervallen was; niet alleen op 't stuk van bouwkunst, waarbij de Constro,etievcrmen uit gebeeldhouwde naturalistische boomstammen bestonden, (wacht maar: leer om leer, onder Lenótre werden de boomen ge beeldhouwde poorten), maar ook op 't stuk van meubilair en zelfs tafelgereedschap, -waar geheele biarchten uit de deksels .van bokalen . groeiden, en de miskelken. in kathedralen ver anderden. De Renaissance bracht het kunst ambacht terug tot eenvoudige en karaktervolle concepties. En als ook de latere Renaissance evenzeer ontaarde als de voorafgaande periode der GfotMek, dan was dit. niet voor ean onbedui dend deel het gevolg van den invloed van het onnatuurlijk vercïering-steïeel van Lenêfcre. en andere groote mannen uit de eeuw van Lodewijfc den veertienden. De pièce'de résistance" van des heeren Th's artikel bestaat, (a-propos van feesfc-vereiering), in de weerlegging van' de volgende stellingen, die deel uitmaakten van kei door imj namens l zekeren secretarie, gegev-en recept: ' 1. Geen verwarring van verschillend mate riaal. Het een of het ander. 2. Altijd blijven in het karakter van het gebouw zelf en de lijnen der gevel-constructie volgend, maar nim mer dwars en schuins doorsnijdend, 3. Met groen en kleur aanvullen, wat -een zuinige beurs indertijd belette te vercieren door beeld houwwerk of ornament.". De eerste stelling zegt de heer Aifo. Th.?is waarschijnlijk gericht tegen de inder daad zeer wraakbara Yexkeerdheid,opheténe materiaal de vormen van het andere toe te passen. . ,'"--" Jk vraag Z.H.Grel. wel nederig excuus: 'De eerste fctelling slaat op het onharmonisch bijeenbrengen van verschillende vercieringsstoffen. 't Spijt me, dat.ik 't er niét bij gpzet eb;mij dacht hét w-as duidelijk. Wél beklaagt zich de ^ heer Th. in den aanvang van-zijn artikel, over sommige overtollige opmerkingenrmaar ook HTS. weer blijfct overtolligheid, dikwijls noodig te gijn. Dat ten overvloede mijn o^eibodig geachte wenk: steeds - harmonie te huldigen, niet zoo bijzonder overvloedig'was, bewees?n voorbeeld uit honderd o, a. de veicieiuag $n de nieuwe kerk, .waar het matenaalvan de aan- weerszijden van den troon geplaatste ba nieren-en de daarvóór afhangende banden laa de groote kroon weinig in overeenstemming waren raet. den vorstelijke» .troon. Doch de ware bedoeling van de 1ste stelling schiet den heer Tli. - weinige regelb veidei ie binnen; .Waarom _ dus vraagt hy zou roen geen lover, vlaggedoek. latten, ea'ballonpapier en lampions bij elkaèr brengen ? Op.de lainpioaasnaliebikhieitegea ook geen bezwaar (want gasbekken, ballons t n lampioa-s vind ik wel wat druk), m-aar ik hea er tegen, om zi|de, fluweel, katoen en wol ia deazelfden gevel te brengen waai van ik voorbeelden gezien heb. . Waarom (bij dekoratie!) geen ijzei met blik, ja met -verzilverd papier? Omdat ik dat, op kleinen afstand gezien, afschuwelijk leeKjk vind. Wanneer men zeker materiaal, ij kostbaar voor een tijdelijke- verciei ing, wilswt?bootgen, dan doe men het zóó, dat ei eemge illusie overblijve. Anders wordt het kinderach tig, en zoeke men dus liever n-aar minder pr tentieuse motieven. Wat de tobbe yan l'A&sommoiï' betreft, verwijs ik naar de ojnoeung der Renaissance, zie boven. Ofschoon aa Z.ELGeL 'weer afdwaalt, mag ik welenen mee gaan om te zeggen dat ik aoo'n e*ltte tobbe zou prefereeren boven een uagebootste die is haai' soort .even weiisig bedi'iegekjk waie ge schilderd als een buste, die ik een=i bij de <$$£voering van een historisch 'blijspel op ken heb zien komen. ad 2 en..3* de overeenstemming dei d met het karakter van het gebouw. ,,'tZoutofc eeaa breedvoerige bespreking aanleiding kunuen geven, -?meent de heer Th. Doch we moeten ons bekorten. Neen dus gaat h| voort ~r- de eerste vraag moet niet zyn, wai is het eharakter van het gebouw, maai wat is de bestemming der dekoratie. Het ehaiakter der Nieuwe Kerk bijv. is ongetwijfeld een gods dienstig eharakter, enz." Weer moet ik dea heer Th. attent maken op een mia-vei&iand. Waar ik sprak v-aa bet schuins en dwais doorsnijden der gevell^nen kon ilrnnts anders bedoelen dan het 'bouw'kunstig chaiaktei ^an den gevel. Wanneer ik gedoeld bad op de o\ereenstemming^ der dekoratie met AQljestetïinnng van- liet gebouw, daözou ik ??".vooi het kommajidantsh^is byv, attribtiten vetUngd heb ben op de Staatsspoorwegeubetrekkelyk; voor de Groote .Club symbolen herhraeiend aan een gezeliigen drankwinkel; voor hetm^jzijnvaa Hajem-us de voorstelling misschien \an een reuk-offer van het bij uitstek geinige kiuid" enz, -Zulk een vercieringssielse] is echt natio naal en vrij wat minder tentoonig da,a de eeuwige Wee-Ee'a (. Waarom-JEenziam'*) Maar ik heb het arGhiteldonïsrli l ai akter van het gebouw bedoeld. Ook dif meende ik ~was duidelijk. En dan vraag ik Wasd om mag hier geen sprake zijn van suwer gestï/leerde vei-eieriagen ? Yooraf iets over dat zuiver gestuleeid." 2eer terecht heeft de Heer Cuyp-er-.," -dus zegt de, heer Th. bij het ontweipsn \aa zijn eei-ebogea zkli -onthouden, van hiei zui ver @esiyleer$e triomfp oorten pp te nchtenmet behoorlijk geschaduwde kolomiiien, uaauwk«iarig geëvenredigde fcaflementen, dragende attieken met bedriegelijfc geschilderd^ bd,iehef&." (Lees: &as-relicfe; als men aanmeikmo maakt op «en door den tijd veranderde schiijfwijae, dan moet naên consequent zijn.) Zuiver gestileerd" zou dus eteekenen . het in kleur-schadiiw nagebootste relief van an tieke monumenten?!! Mag ik vragen: is dit ernst of koitswrjl?! Een veronderstelde en (als zoodanig) grpretsen aanhanger van Yibllet-le-Duc'b waa-iheidsstelsel, beschuldigd van poging tot het piopageeren van mi/gëbootstè, geschilderde aichitefctuur, van het nabootsen van monumentale eigenaardigheden"?! Nog eeus: is dit ernst of kortswijl? Wanneer niet het lezend publiek lerht had naar de oorzaak mijner verbazing te viigen, .dan zou ik hier..,, .zwijgen. Thans ben ikv«iplicht te zeggen, dat mver gestyUei d ' jaisfc hefc tegeiwvergestelde beduidt vande uitlegging des heeren Th. Het suwer gest-yleerde slint aU% nabootsing tdi. Een volgende maal hier over .mér. Helaas, ik moet kort zon! ^ In. gezelschap met de besproken ?/onderlinge definitie", Talt dug het grootste gedeelte van bet betoog des Meeren Th. 't Kan hier natuurlijk de vraag niet zijn, op welke -w,gze ik-gelf eerepóorten zou samenstel len, 't Zij mg T^rgmid hier eenvoudig de op merking te herhalen: dat men niet behoefV te zoeken naar asir-er gestijleei'de ^ercieiingen, wanneer Men er mee wil .volstaan, vooi elk g&boizw, (om inet de scho.one woorden van deia heer Th, te .spreken)-;, een porcMt, fan kiexd groen t-e pr&efï&ee.ren. in den-voim %an een geschoren tuinhaag. Het recept van den meergemelden se^ctsiie KOE dan ook belangrijk kuosen vereenvoödjgd worden, mede in verbaasd met nog andeie ge gevens van den lieer Th-, als daai zijn. het ignoreeren v-ian ,de bestemming van het ge bouw e; a. Als volgt bijv.: . . 1. Praefiseer voor uw huis' een poiche, 2, Wanneer daar. geen plaats vooi i?, maak een porcfee yan uw huis. 3. Bekleed ze met levend groen. 4. Stoor u aan gevelbanen noch vensterkozijnen; weest niet angstvallig met het betimmeren, van vensters of deuren. 5. Woidfc . het daar binnen wat ongezellig, gaat dan -wal wandelen daar buiten daar is niets tegen; 't moet alles het eharakter.:van fijd^lnkheid : dragen, 6 Er is niets tegen als een beioemd raaa zijn intrek: big- een burger neemt, datdea | gevierde het ledikant Tan den bui ger

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl