Historisch Archief 1877-1940
TOOE NSÖEKLAN
schreven peisoiieu tot een "bedrag van f 7,880.
Yoor de 222 muitaiie stadenten werd aan de
gemeente uitgekeerd f44,400, zoodat met in
begrip der examengelden f1500, in 't geheel
m'de stadskas vloeide f 86,180.
'"'Uit de lijst der collegien blijkt,.dat de
voligende collegïn bij gebrek aan hoorders niet
'gegeven konden worden:
?'Godgeleerdheid: ncyclopaedia Theologica,
1 ' Br. A. B. Loman.
J.-'£ecv sgeleerdü'eid: Jus gentium,Mr.L.deHartog.
Jus Moslemorum Mr. J. de
Louter.
list. Ind. Orïentalis, Kr. J.
de Louter.
Geneeskunde: Repetit. hygiaenicum, Br.
. A. H. Israels.
Hygiaenae, mödïc. et. chir.
in vït-am militum applicatio
Br. M. W. C. Gori.
[Wis- en Katnurk.: Analytische geometrie,'Br.
. C. J. Matthea.
Letteren": Land- en Volkenkunde van
den Indischen Archipel, Br.
C. K. Kan.
[Paedag oefeningen: Br. N. J. B. Kappeyne van
de Coppello.
«rakuntalam fabulae lectio. I>r. J. S. Speijer.
Be curatoren der Universiteit deden er wel
an zulk een tamelijk volledig verslag 'van
en =taat van het hooger onderwijs in het
jicht te geven. Zij'bieden een overzicht aan,
dat belangrijk genoeg is, en is dat in
som*mige opzichten niet meer bevredigend, het
mag niet -.aan hen geweten worden. Wat het
bovenstaande lijstje betreft het pleit niet in
:-alle deelen'voor den wetenschappelijke!! zin
ionzer st'adgenooten; de theologische encyclo-'
paeclie wordt in den regel door de studenten
als" een weinig belangrijk collegie beschouwd,
men mag,er zich niet over verwonderen dat
de~" studenten liever hun aandacht aan andere
.vakken wijden en het zou te veel van de
burgers gevergd zijn, wanneer men wilde dat
zij daarin bijzonder belangstelden. Boch dit,
geldt geenszins van alle andere collegiën die!
geen hoorders vinden. Dat in' een stad als1
Amsterdam, die rijk werd door handel op
Indië, zich studenten noch burgers aanmelden
om de Historia Ind.- Oriéntalis door een zóó
Bekwaam man als Prof. de Louter fe hooren
voordragen, dat er op de 300,000 zielen geen
belangstellenden in het ,Jus gentium of het
Jqs Moslemorr.m werden aangetroffen, is -een
'wei-nlg bemoedigend .verschijnsel. In niet min
dere mate mag men er zich over.verwonderen,
dat in onze handelstad mét haar duiz'ende
kooplieden, Br. Kan geen hoorders om zich
heen kan verzamelen als bij wensclit te spreken
o\ ei Land- en Volkenkunde van-den Indischen
Aichipel.
Mer het oog op zulk een feit dient men wat
voorzichtig te zijn, wanneer men,, gelijk wel
eens geschiedt, wil beweeren, dat Amsterdam
zich zoo gunstig van. andere koopsteden
ondei&<hcidt, en dat men hier, behalve een ge
opend oog voor balen, zakken en. vaten, ook
liefde voor de wetenschap bezit, 't Is waar, de
ikoopsUd heeft zich moeite en geld getroost
kim het Athenaeuni in een Universiteit om te
scheppen, en zij deed daar wél aan. Maar als
rde liefde voor de wetenschap onder onze koop
lieden zich niet nog op een andere wijs
open? baart dan door het inrichten van een kostbare
Um\ ersiteït, zou. onze goeds burgerij wel wat
?\eel gaan gelijken op een zeker soort van
Maecenassen, die alles voor dékunst gevoelen
en oveihebben, behalve een weinigje liefde.
Ondcitusschen lieeft deze opgave van lessen,
die aangekondigd zijn, doch niet gegeven kon
den worden bij gebrek aan hoorder-3, ons met
het oog op een der docenten, tot medelijden
gestemd.
Al de heeren, die daarin .vermeld worden,
hebben nog andere colleges gegeven die hoor
ders- tiokken;.. althans op de lijst der lessen'
komen vakken voor, waaraan zij uren hebben
gewad, allen behalve n: de heer Gori.
Hjgiaenae medicinae et chirurglae in vitam
militum applicatio hetwelk vrij vertaald wil
zegoun- de genees- en heelkundige gezondheids
leer toegepast op het leven van.den
soldaat,weid hem opgedragen.-Be heer Gori zag zich
werd 'verrijkt door een belangrijke verzame
ling van boekwerken over de wetenschap der
samenleving, mt de bibliotheek -\nn wijlen jhr.
mr. J. de 'Bosch Kemper. Omtrent de meeste
musea en laboratoria worden gunstige getui
genissen afgelegd. Een uitzondering maakt het
laboratörum voorplanten-physiologie.dat voor
alsnog in zeer onvoldoenden toestand" verkeert,
daar noch de noodige ruimte, noch de
noodige instrumenten aanwezig zijn. Slechter kan
het wel niet! Prof. Berlih klaagt, wat betreft
het Anatomisch Zoölogisch museum, over voch
tigheid. Het museum zelf werd echter zeer
\errijkt door aankoop en geschenken o. a. van
den heer Westerman, prof. Hofman en ande
ren." Nooit waren zooveel voorwerpen door ge
leerden ter leen gevraagd als in- 1877 het ge
val was."
Be ttiededeeling aan het
vredigend:
slot is minder be
Het gebouw der Universiteit (Singel 421)
lingen plaats zullen kunnen vinden. Het Paleis
voor Volksvlijt zal ah feestlokaal dienst doen
on wordt liet bewaarheid wat men" zegf, dan
zullen er iu de feestweek wonderen _
reu; wat steeds e'en onmogelijkheid scheen, za!
dan overwonnen zijn; het grootsehe gebouw
zal, dank d« bemoeingen van de Maatschappij tot
bevordering der Toonkunst, een akotistiek ver
krijgen zonder weerga; overal in het gebouw,
voor, onder of achter den koepel zal men
even goed n duidelijk kunnen hooren, geen
weergalm zal er meer zijn, zelfs zonder parti
tuur in de hand zal men ,het muzikale goed
kunnen volgen, en indien solisten en koristen
de woorden duidelijk uitspreken, zal men geen
tekstboek behoeven. Be duitsehe professor in
de akoustisk zal dan eer van zijn werk.hehhen
en niet het minst zullen de leden der
Amsterdamsftfce Afdeeling hem dankbaar zijn, want sij
behoeven dan geen zorg meer te hebben dat,
niettegenstaande zij jaarlijks hun tiende" voor
gelukkig dat het verslag het K°. noemt, de l bet lidmaatschap betalen, zij bij de-volgende
meeste Amsterdammers zouden het zonder die j Amsterdarasche' Afdeeh'ng-Muziekfeesten geen
aanwijzing zeker moeilijk kunnen vinden ! plaatsen zullen kunnen krijgen.
dat tot dusverre aan zijn bestemming beant- Bat het afdeelïngs-bestüur met de
uitgewoordde, voldoet daaraan niet meer, ten ge-j breide feestcommissie al het mogelijke doet tot
volge der
fessoren."
uitbreiding van het aantal
prowelslagen ?an hét f eest. vinden wij uitmuntend,
goede pogingen daartoe aangewend, juichen
Niemand zal de juistheid dezer mededeeling, wij gaarne toe; maar hei afdeelingsbestuur had
in twijfel trekken. Ieder' wenscht der Universi- , bij gewone feesten billijker tegenover de leden
teit een waardig gebouw toe.?Alleen hopen ; althans de anïsterdamsche moeten zijn;., deze
wij dat, indien 'er een volgend jaar nog sprake \ laatsten loopen dan steeds gevaar, bij de
uitvan hetzelfde gebouw moet zijn, gezegd mag
voeringen geen plaats te kunnen krijgen om
dat het Parklokaal onmopglïjk alle leden (vol
gens de laatste P anten van 'beschrijving 943
in getal) met eene dame kan bevatten;
ver_____________ ' scheidene leden .vallen dan ook geregeld buiten
. de loting'en zijn gedwongen thuis te
blijleeraren bij' het Middelbaar ^en, aangeaien b»* zeer bezwaarlijk gaat, zonder
zitplaats eene dusdanige uitvoering bij te
worden: het voldoet-aan zijn bestemming niet
meer, ten gevolge der uitbreiding van het
aantal studenten.en hoorders.
Negen en dertig
Onderwijs hebben aan den gemeeutera-ad een
adres gezonder!, waarin zij hun bezwaren uit
eenzetten tegen art. 7 der verordening op 'het
Middelbaar Onderwijs alhier, hetwelk luidt:
Aan leeraren of onderwijzeressen wordt geen
vergunning gegeven tot het geven van lessen
op andere scholen,- indien daardoor de in
art. 3 en 4 .genoemde maxima (24 resp. 28
lesuren 's weeks) worden overschreden. Bit
verbod betreft niet het geven van lessen op
avondscholen door leeraren of onderwijzeressen,
die aan openbare scholen alleen. over dag
werkzaam zijn. .Zij behoeven vergunning van
B. en W. tot het geven van privaatlessen."
Gelijk men zich herinneren'zal, deze bepa
ling werd aangenomen te gelijk met een andere,
waarbij het-tractement van een aantalleearën
eenigains werd verhoogd.
Be ervaring had geleerd dat de bezoldigingen
te gering waren, en degelijke docenten andere
plaatsen hoven d-e hoofdstad verkozen; men
wilde in dien toestand verbetering brengen.
Men deed het, maar nam met de eene hand
terug, wat men met de andere gaf; ja nam
van menigeen meer terug, dan men hem schonk.
Boor geen vergunning te verleenen tot het
geven van meer lessen op andere scholen dan
in art. 7. wordt toegestaan, beroofde men som
mige leeraren van eenr belangrijk voordeel.
Iemand die b. v. in een andere school
6 uur
op het bepaald maximum nu misschien niet neer
dan 4 uur elders mogen doceeren. Boeh als
nu de inrichting waarin hij werkzaam was juist
wekelijks 6 uur zijn hu]p ncodig heeft, zal ze hem
in 't geheel.niet kunnen gebruiken en de man
wonen. Geen ' afdeeling verkeert voor hare
leden in dien ongelukkigen toestand en daarom
?had aan de amsterdarasche leden een bijzon
dere vergunning -moeten worden 'toegekend.
Billijk tegenover da leden der1 Maatschappij
in "t algemeen is: het afdeelings-bestaür of de
feestcommissie ook niet; waaróm" wordt aan
m'et-leden de gelegenheid gegeven, ook de
eerste feeïtuitvoering te kunnen bijwonen ?
Alleen vo.or buitenlands wonenden moe'st dit
geoorloofd zijn," doch niet voor land- of
stadgenooten; deze betalen nu i'12.50 voor den
eersten dag en hebben dan tevens den twee
den en derden dag vrijen toegang; Amster
danische leden hebben betaald f 10,-?aan
contributie benevens '/^L5Övoor entree, enz. en
mogen buitendien den derden feestdag nog/2.50
extra betalen! is dit billijk?" Van waar
ko.men die duizende guldens subsidie voor de
viering van dit feest uit de kas der Maat
schappij toegestaan? Is dit bedrag door
nietleden gestort. of wel voortvloeiende" uit. de
contribatien door d'e leden ook de
Anpsterdamsche betaald? JS%Meden in Amster
dam woonachtig zijn.er vöordeeliger aan toe,
dan de am&terdamsche led.cn.. -j.-,^ . . , .
Ons eerste artikel over het1.feest, begint
?wel is waar niet een verwijt, aan de geh'eele
feest-com missie, doch wij hebben dit moeten
neergeheel, en wij kunnen niet geloovert dat zoo
iets d^n korrrpoubt aangenaam zal zijn; waar
om dan niet liever een weik op het pro
gramma geplaatst van een man die Teel voor
déMaatschappij tot bevordering der Toon"
kunst deed, van J, 23. van Sree, wien- wel
een eereplaats op het programma van dit
had mogen worden, ingeruimd
?(Wordt vervolgd).
Eene nieuwe symphonie van Robert
Volkmamt (de derde) is te Buda-Pesth opgevoerd.
Mend'elssbhn's- Elias!) is den 28 April te Milaan
voor het eerst door een italiaansch gezelschap
en voor een. .italiaansch publiek uitgevoerd,
'Het groote. Werk van den duitschen meester
werd met warme sympathie ontvangen.,
Be Bühlsche zangvereeniging, onder leiding'
van J. Khiese, heeft onlangs het nieuwe orato
rium van Liszt, getiteld: Christus"r te Frank
fort a./M ten gehoore gebracht. Be uitvoering
liet niets te wenschen over; het publiek was
opgetogen, en bracht den componist, die het
concert bijwoonde, een welgemeende 'en wel
verdiende hulde.
^JBjörnsijerne Björnsons nieuw tóoneelstuk
Leonarda" is met uitstekend gevolg te
Christiania opgevoerd.
^ Het onderwerp voor denprix d&-33ome voor de
schilders is dit jaar De dood van, Demosüienes.
Tien jonge schilders zullen mededingen.
"^ Be groote schilderij van Piloty, bestem d voor
de nieuwe raadhuisïiaal te München, door de
stedelijke regeering meL- 50,000 M'k. "betaald,
is thans door de photographie vermenigvuldigd.
Be kunsthandelaar Aumüllen heeft den schil
der 5000 Mk. betaald, voor het recht, om die
pliotographieën te mogen laten maken.
Be bekende schilderijrerzameling van-den
onlangs overleden Br. "Wolfgang Muller van
Königswinter, zal den 26 en 27 Mei te Keulen
door den kunsthandelaar 3. M. eberle ver
kocht worden. Een geïllustreerde catalogus is
op aanvrage verkrijgbaar..
LJ.ÜU. V. 111 OCtjL -a4.1VA.^4-Ci i^<j.lJ.UUl JJVii 1 -i , T .. . T
, -i-, c -\ j. v i. schrijven, omdat ons van vele miden^deze
opmerde week les gaf, zal met het oog ?,-..?, ,r i i -4.
kingen ter oore kwamen die dan ook geenszints
ongegrond zijn. Het nmaikale gedeelte kan
echter alles weder goecl maken en wij hopen
dat dit aan de gespannen verwachting zal
voldoen. "\Yij.weten_dat er in verschillende
afdeelingea ernstig en met vlijt wordt gestudeerd;.
verliest met slechts het voordeel, dat 2 les- ,? - , , ,., ,. , ,, , ,-,.
, ' de amsterdamsche afdeelmg houdt veelvuldige
uren hem schenken, maar dat van de.b uren ,..',. , , - , -, , -, , ,
.... ? . bijeenkomsten, binnen- en burtenlandsche
kun* ," , j j r, : stenaars van naam zijn tot medewerking in
Wühebben vroeger toen deze voordracht,, , -, . ,.J, ,. , ,
?' J ., . -i , j n. ?, -vi, i : &et orkest uitgenoodigd, solisten meerendeels
bii den Raad m behandeling kwam in tbreedei .,, , \T j T j, j t
ujj uön iv<i«u ^ j ^ ^eüTreem(je (arm jsederland! dat
onze bedenkingen tegen de voorgestelde rege
ling .ontvouwd. Zij worden thans in het adres
herhaald.
Afgezien echter van alle andere bezwaren
is er een, dat gewichtig genoeg is om den Raad
te bewegen op zijn schreden terug te keeren.
"Wij zeiden het reeds en herhalen het
nu: Wanneer de docenten bij 't Middel
baar Onderwijs, waaronder verscheidene zijn
die- academisch onderricht genoten, uiefc zóó
hoog in de schatting van den Raad staan aan*
geschreven, dat zij geacht kunnen worden,
wanneer hun plicht duidelijk is aangewezen,
dien uit eigen beweging 'te vervullen, zullen
dergelijke bepalingen in 't minst niet helpen.
' - II.
Een tweemanschap van romanschrijver^ de
heereu Vast en Mioouard, poogde reeds tot
tweemalen toe zich eene plaats, te veroveren
in deleüerkundige waereld, HUÖ. eei'ste roman ;
Olaire Aiibertin, onderscheidde zich niasr zeer
weinig van den gewonen trant der Adolph
fëelots, der Xavler.de Montepïns, der Arsèn
loussayes. Hun" arbeid spekuleerde op un
succes de scandalë'' -door de schildering van
een tamelijk talrijk personeel, -waaronder nau
welijks eene nkele fatsoenlijke figuur. Stijl
en inkleédmg staan niet beneden het gewone
standpunt van betrekkelijke Volkomenheid, ?i
welk in Frankrijk, zelfs door schrijvers van
den tweeden rang wordt ingenomen.
Buideiijk evenwel' blijkt het, dat het
tweemanschap zich nog niet bekommerd -heeft; om
realistische lauweren téwinnen. Zij hebbes
eenige feiten uit liet burgerlijk huiselijke levea
waargenomen; feiten, die in alle groote steden
Ininnen voorkomen, en trouwens volkomen
duidelijk omschreven worden door den twee
den,, titel: .?Vices P&rïsïens." Als spekulatïe
op een ziekelijk sukces en dus op geld hadden
schrijvers en uitgevers niet beter kunnen Me
zen. Be roman ' Claire Attberün zou eene
allerliefste uitspanning seïtenken aan de
duiaenmuziekfeest; wij althans kunnen ons niet met j den lezers en lezeressen, die jaar in jaar uit
het principe vereenigen, om op den eersten j hunne verbeeldingskracht bezoedeld hebben,
solisten
geen
die bij het vijftigjarig bestaan der
Maatschappij tot bevordering der Toonkunst,
eene nederlandsche maatschappij, kunnen vol
doen) ikorcen tot opluistering der feesten hier
heen, zoo kan men dus een zeldzaam schitte
rende,uitvoering verwachten.
Het programma biedt veel goeds aan en toch is
het een zonderling programma voor zulk een
voor dat vak benoemd.
Yooi deze bijzondere gezondheidsleer achtten
curatoren een .specialiteit noodig.
Reeds was er een buitengewoon hoogleeraar
voor de Hygiëne in het algemeen in Prof.
Israels gevonden. Op de series vindt men dan ^^ doceiïten is? Bjj eea machine stelt men
Kinderen schrijft m«n voor hoe lang zij moeten
werken om zich niet al te veel te vermoeien :
,. j,?, if ,?j.,,
mannen 'dienen dat zelf te weten,
, , ,n ,04??.!.?
dat ook .alleen zeli weten.
dag van een muziekfeest een werk van Han
del te moeten maken; hoe veel schoons er in
'die werken-ook zijn moge, op een muziekfeest
van. dien omvang behooren ze niet tehuis,die
tijden zijn voorbij, wij verlangen iets anders
als altijd de richting en 'gewoonte van onze
, _ , , ,-, ? ? <? ,
r,-, grootouders te volgen, ten vereemging oi
maat/rj kunnen , .. ,. fi -, -u, i i, i .,
w~ i i, i schappij die over enorme krachten kan
beschikWie zal bepalen , ir J , -,., . , t j , -,. , ,
, , -, -a j u ? « i i i j. ken, zooals dit m de volgende week nier het
hoeveel de gemiddelde werkkracht van een ', . .. , -, , ,
zal 2110, moet werken op het programma
'
door de lezing der feuilletons in den 'igar
of den1 G-aulois.
Het tweemanschap schaarde zich voor het
eerst onder de realistische Tanen, toen men
den tweeden roman : Madame Béeart uitgaf
en «r op den titel bij mocht voegen: Précéd
ook 2 uur per week aangegeven voor de be
oefening der Hygiëne en Med. politie. Voor
een repitit. Hygiaenicum deden zich ook hij
Piof. I&iaels geen hoorders op.
Hoe onaangenaam moet dit voor den heer
G-ori zijn. Hij ontvangt zijn bezoldiging en kan
nauwkeurig het getal paardenkracht vast,
maar de H. B. school met haar onderwijzend
personeel kan niet op ztük een wijs nagere
kend worden.'
Preventieve maatregelen, gelijk in art. 7
bedoeld worden, zijn hier niet noodig. Het
is genoeg dat het toezicht op het middelbaar
sprake
,geen diensten praesteeren.- In'welk een netelige
poutie ziet deze geachte geleerde zich gebracht! ^erwijs optrede, zoodra er
Ons dunkt dat de Raad der (remeente uit
dit geval de les moet putten .niet al te licht
vaardig met het benoemen van docenten te
weilc te gaan. Allereerst dient men er -zeker
van te zijn of het vak, waarvoor iemand voor
gedragen wordt, wel wezenlijk een vak is, en
dan of er. wel ernstige, behoefte aan het on
derwijs bestaat.
In een gemeente als de onze, waar .men
underüaad geroepen is met de noodige zuinig
heid huis te houden, zou men zeer licht-aan
leiding kunnen vinden tot de vraag: o'f het
met de plicht van het Bestuur was, onder
dejgflijke gegevens iemand op wachtgeld te
stellui, en de hemel weet hoe lang het zou
kunnen duren, vóór men naast het onderwijs
van Prof Israels in de Hygiëne in het alge
meen, nog naar een speciaal onderricht in die ' Het vijftigjarig bestaan der Maatschappij zal
weten&chap,'voor zoover zij het leven van den op 23, 2-1 t n 25 Mei a. s. feestelyk worden
plaatsen, die alleen bij zulke gelegenheden
uitstekend kunnen uitgevoerd,worden, omdat
voor die werken vele en uitmuntende krach
ten vereïscht worden; Josua' van Handel
kan op een* gewoon concert . (zoogenaamd.
muziekfeest) van de .Amsterdamsche Afdeelïng,
zeer goed ter uitvoering komen, doch. voor
werken als Beetkoven's Groote Mis, Christus van
Lis0t of .Bubinstein:, der Thurmbau au JBahel,
daartoe reiken hare krachten niet en juist
zulke hadden bij dit feest op'het programma
soldaat raakt, verlangde.
Boch laat ons het beste hopen.
.herdacht. Be .leiding van dit feest werd in
"Wie weet i de 49e algemeene vergadering aan
deAmsterof de tlians loopende cursus den heer Gori enidamsche Afdeelïng opgedragen; deze is, zeker
anderen niet .schadeloos Stelt voor de teleur- j tot het geven van dit feest het meest
gerechsfcelhng gedurende den vorigen ondervonden?
'Omtrent de -bibliotheek leest men in het
?verslag, dat zij bezocht werd door
4182persolen en 3102 werken werden uitgeleend. Zij
tigd daar zy de grootste afdeeling in ledental
is, en daarenboven biedt Amsterdam eene ge
schikte gelegenheid daartoe aan, omdat het
eeii lokaal bezit waar de leden van alle
afdeelettre $>réfct,ce de Emile Zola.1' Eigen
aardig is hierbij het -verschijnsel, dat de krach
tige auteur van: Le Ventre de Paris" e»
van : La Faute de IS albe Houret" in weinige
woorden zegt als eerlang blijken zal, dat
iiij weinig ingenomen is met de nieuwe
schep?mg zijner quast-volgelingen en dat de.heerea
met dit afkeurend oordeel als met eene over
winning prijken.
Om de waarde dezer letterkundige twee
lingen, thands reeds als redakteurs eener 'Mewe
naluralïste opgetreden eenigszins nader te be
palen, dient een enkel woord over' beide ro
mans gezegd te worden,
Claïre Aubertin kenmerkt zich, ondanks den
slechten smaak der schrijvers, door een. zeker
aantal .bladzijden, waarin hunne naturalistische
sympathieën somtijds een vrij gelukkigen, uit
drukkingsvorm vinden. -Be fabel van dezen
roman kan in weinige woorden worden
saamgevat. Be dochter van een bemiddeld, koop
man te Kouaan, Hesmëfïe Sim&ne%.,- vat gene
genheid pp voor "haar mttzfekonderwyzer, ze
keren
. Deze, een mislukt genie, treedt
moeten staan.
Be nederiandsehe tunst is droevig bedeeld,
en de vreemdeling dïe ons feest bezoekt zal
1 helaas l kunnen zeggen dat, naar het schijnt,
de nederlandsehe toonktrnstenaars niet veel
l groote werken gecomponeerd hebben... Be:
| tweede feestdag begint met een Mis" van
Verhuist die reeds eenige tiental jaren oud
is; wanneer wij ook gén feestmarsch of
feestlied wenschen, toch hadden wij gehoopt,
dat dóór Yerhülst, den nmzïkalen leider van dit
feest, een groot werk ware gecomponeerd,
waarvan de eerste uitvoering op dit feesi
had plaats gevonden! Bit is echter tot onzen
spijt niet het geval!Een .antiquiteitmeteènige
veranderingen op enkele "bladzijden is de Hoofd
schotel voor den tweeden dag, gevolgd door
Be vliegende Hollander" van Hicliard Mol en
het 3e deel uit Eonifacius" van Nieóla/i. Bit
laatste had o. i. welvanhetprogrammakunnen
blijven. Bestaat er om welke redea ook be
zwaar Bonifacius" in zgn geheel te geven,
een deel daaruit genomen voor een muziek
feest, is een treurige verbrokkeling vati!het' ,Aubert'tn zal het besturen. Gedwongen doo:
met haar in het huwelijk, aangelokt door de
veertigduizend 'franks "bruidschat van papa
Simonei. Binnen weinige jaren verteert
Anberdïe voortdurend op 3iet punt is. een mees
terstuk te komponeeren, maar, er nimmer toe
komt de Bruidschat zijner vrouw. Het is hem
bizonder aangenaam gewaar -te worden, d&t
een schatrijk fabrikant van Kouaan zijne echt
genoot met beleefdheden overstelpt.
Boor schulden gekweld neemt Aubertiw h
voorstel van den fabrikaat Perrnchon aan en
gaat hij met ^ijïie vrouw in een notel te Parij
als administrateur of intendant wonen. He
hotel is het eigendom van PcrmcJiöyi, madam
ie laaghartigheid vam haar echtgenoot,
nadame Aubertin in de armen van den rijksaa
nditstrieeJ, terwijl dei muzikaster op kosies
an - liet hotel leeft en er zich nimmer
TCSSooïfcy dan om geld te vragen. Eenmaal op dess
zinken man en Trouw langzaam maase
eker in het diepste slijk der verdorvenheid.
Ia het voorbijgaan mag de opmerking
gelaatst worden, dat deze beide personages
wederom niet oorspronkelijk zijn. Honoréd&
~Ëalme heeft het eerst deze beide typen vam
'?arijsehe leproosheid- geschilderd in monsieur
n madame Marneffe. Meneer en mevrouw
Aubertin bieden er eene zwakke navolging van,
Be hoofdper&oon van den roman, Claire, ia
e eenige dochter van dit zonderling echtpaasx.
hare vroegste jeugd midden in de
zed-eooze waereld harer ouders levend, wordt zij
en raadselachtig monstertjen, dat'op vijftiea-,
arigen leeeftijd al de treurige geheimen vsa
iet diep verkankerd vie de bohème kent.
lausschen onderscheidt zij zich door zekere
,sauvac?er.ie bizarre1'', die haar beschermt tegen
[e gevaren van haren kring. Een rijk
banuer Le ffouss&ttx, diep in de zeventig, biedt
ich1 aan, om Claire te beschermen, doch hoe
pel zij geruimen tijd door zijne "beimadelirtg
van hare ouders gescheiden wordt, blijkt hetj
.at de edelmoedigheid van den grijzen isabob
lit zeer troebele bron fpruït.
e heeft eene gouvernante, mejuffrouw
Amélie LeteHier, een uitnemend fatsoenlijk
ong meisjen, dat hare wilde leerling atn
rdêen tucht poogt te gewennen. Het geval
vil nu, dat zekere Servet, een jongmenfcli vam
oede familie en fortuin de hand van
mejufrouw LeteUier -vraagt. 'Claire is wanhopend
".'er dat huwelijk, daar zij het echtelijk geluk
?an hare vriendin benijdt. Later nemen de
onggetrouwden haar in hun kring op. Olmre
zwijnt weldra van afgun&t weg, nadat zij te
ergeefs gepoogd heefi, om aan hare vrier,dis
.3 liefde van haar echtgenoot te outbteles.
Op reis door Zwitserland stort de dochter
-er Aiibe^ns zich opzettelijk meb hare
vries,in in aen afgrond. Améiie wordt gei ed,üta;'re
/erdwijnt.
Met deze meloiliainatïsche ontknooping tïlffi
A^rsène Soussayc wordt het, middelmatig
kunst?ewrocht der heeren T7a>rf?Hiemiarfl
IJGloten. Uit de vermelding ?* j,n deze feiten
lijkt duidelijk, dat de autonrs een zonderling
lezier hebben in scahreuze historiën en daarbij
evens' de aanmatiging, om dit alles voor eea
edenroman te doen doorgaan. Schoon ^
oo.veel mogelijk vermijden door upaetteKjks
rulpschheden te kwetsen, blijft hunne
gechiedeuïs toch hoogst onverkwikkeHjk on
ouden de fransche leliurcii er nietb'bij
veroren hebben, zoo ze ongeschreven ware ge
il even.
Slechts een enkel fragment schijnt hiervan
?e moeten worden uitgezoüdbrd. Het is de
?childerrj van den kling dei' verloopen kunste~
;, mislukte direkteurs van schuiiwbuigen e
uitgegeven genieën, door Alplwnse D>
lerhaling zoo uitmuntend gegeeseld.Onder
aio's zwerft- Aitbertïn zonder veel geluk rond.
ens echter brengt hij het zoo ver, dat er eene
operette van zijne schepping op het theatef
der JDélasseweufs-Cvtniques wordt vertoond.
Be geschiedenis dier operette is niet zonder
verdienste ontworpen. Een jong letterkundige
onder naam, Fcrnandcf, had den= test van
,Gogo XVIII" geschreven. Aubertinhadhe-m
eerai kennen in een cafébij la porte
tfairitMartin. Be jonkman had te vergeefs
aangsdopt hij verscheidene schouwburgbe^tiiren sa
,elkens vruchteloos gehoopt, dat men zijsa
manuschripten zou lezen. Aiibertin zal h&si
beschermen 7öratéprotecteur."
Asn;tonds spreken beide af, dat ze saam eeise
operette zullen maken. 'Fernandit schrijft ia
acht dagen eenstukin drie bedrijven. Aithertiw
componeert ten snelste een wals en een paar
ariaas. Het moeilijkst zou zijn het nieuwe
stuk ergens aangenomen te doen worden.
Aubertin kende veel schouwbnrgdtrekteurs,
?ma-ar de auteurs voeden er niet onaardig b§^
il jowati tres liien des directeurs, maïs 'U
avait parfaitement gifil ne se ferait jamais
jouer par eux."
Intusschen plundert Aiibertin de beurs Taa
ijn vermogenden colla'boraletir en vindt tèa
slotte. een direkteur, die het stuk wil doea
vertoonen. Ook deze laatste behoort tot de
rate's en is niemand anders dan PernicJwn,
de geruïneerde fabrikant uit Souaan. Er wordt
ene onmogelijke bende van zangers en zan
geressen uit allerleiCa/e-t'(weÊr£$ bijeengebracht,
gerepeteerd en besloten tot de uitvoering. Be
dichter van den test, Fernandd, wordt
onfcpidudelijk om geld lastig gevallen. Met de
uiterste moeite gelakt het hem op den
dagder vertooning nog het noodigst dekoratïef
een te brengen en te beletten, dat de
gasranen gesloten blijven wegens wanbetaling.
Een boom met een trap gelijk aan Prïr&rs
Hobinson wordt nog even voof den aan
vang van het stuk groen geverfd.
Be beroemdste en meest gefreesde beo
deelaars waren naar het Thédtre des
Delas^eomtc[ues gekomen om i:fö#o XVIII,'
operette &n troïs actes paroles de M.
!, wwsiq'tte de M. Aubertin te hooren.
de ouverture scheen oizonder gewaagd. Het
,te bedrijf verplaatst naar de saluns pim
prins G-ogo, dïe weinig vorstelijk gemeulselS
zijjn met matten stoelen en. e&n. kreapel
tafeltjen mét. een sjaal eener actrice tot tafelkleed.
De hovelingen in armoedige kostumen nievea
een vroolijk choor aan: Fa/s dodo^ Collin^,
mon petït frèreJ" Be opgewektheid van kei
publiek -vermeerderde nog, als prins G-o^s,
in hot tweede bedrijf den. fameuzen boom be
klimmend en toven aangeland, de trap zag
wegzinken juist op het oogenblik, toen hJ|
weder "beneden moest komen, om de schoon©
Qlga te begroeten. Onder het f-chaterlach«a
van het publiek liet hg zich langs den baom
naar beneden 'glfdeu en vermeerderde 4e
uitbundige blijdschap der aa'nwezigen,
daaszijn geel kostuum geheel groen was gewordea
door de natte verf van den "boom. lederee»
sprak en zong onder -het publiek, niemand
dacht om heen "te'gaan, daar men zich boves,