Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
'vérwaeh'tmg In zijn" schik gevoelde.1 Het stuk
beleeft vier voorstellingen, gedurende welke'
het publiek meer'gerucht maakte dan de kun
stenaars op de planken. Toen de politie even
wel krachtig optrad, was de glorie van Gogo
XVIII voorbij; Het ergst nog waren de arme
zangers er aan toe, want Perruehon maakte
ach met de magere recettes uit'de voeten en
verdween met de «noorderzon naar Brussel,
DB. JAN TEST BKINK.
Lonimee's juffer niet, die wij allen gekend hebben.'j francg, 'die, als alles goed. gaat, in 1970 zullen
Frans die zoo niets op zijn vader leek, had
zijn rond en flink karakter, toch ook. niet van
ijn moeder. Jammer dat hij, die de
titelol vervullen zou, zoo zeldzaam optreedt.
"ï$ verloren Mnd^door Dr. Jan ten Brink.
Het verloren kind! "Waarom niet Dominee
Walter en zijn zonen? of de domme vader?
of de onbeduidende moeder ? of de lotgevallen
van den boschgeus? Ik zou het niet kunnen
zeggen. Dominee "Walter en zijn zonen zou
dunkt mij n'og de beste titel wezen voor het
bovengenoemde boek; ten minste .ik zie niet,
dat het verloren kind Frans, de derde zoon
des predikers, de hoofdrol vervult.
'De aandacht van den lezer wordt het meest;
gevestigd op den WelEerw. heer "Walter, pre
dikant te Osterwolde, een klein' landstadje.met;
vierduizend inwoners aan de noordoostelijke
grenzen van Nederland. Nu het is niet kwaad
bedacht van een nederlandsch letterkundige
nog eens zoo'n ouderwetsehen dominee te tee
kenen van vóór dertig jaren, ? die 's zaterdags
met een ganzenveder zijn preek schrijft, reist
met een steek op en de mannen van
Waarheiden Liefde" voor'ketters houdt. Wij wil
len er nog wel eens zoo een zien om ons ge
heugen op te frisschen en 't zal ons aangenaam
zyn tevens met de juffrouw" kennis te maken,
of liever de kennismaking tte hernieuwen.
De auteur mag evenwel voorzichtig zijn en
zorgen, dat de portretten lijken, want iedere
Hollander kent nog en den dominee en zijn
richting en zijn juffrouw, ja zelfs de lange pijp
en het zilveren komfoor. Stel u gerust, het
is Jan ten Brink toevertrouwd; wat de rich
ting betreft, dat Dr. voor zijn naam beteekent
Theol. Doctor en voor de rest, schetsjes maken
nut de pen, dat kan hij als hij wil.
Ds. Walter is een ongelukkige vader. Dat
"ziet de lezer terstond, maar. hij zelf merkt het
eerst in hoofdstuk VII. Als ge leest van zijn
omzwervingen door Utrecht, waar hij zijne
beide oudste zonen zoekt om te weten hoe zij
hun geld besteden zegt. ge: naar 't leven
geteekend! Misschien al te conventioneel. Als
ik u zeg dat de oudste zoon een ruwe sjou
wer" is die aan de academie den bijnaam- draagt
van boschgeus en de tweede een fat en
vertwister dan weet ge alles; Hendrik is natuur
lijk niet thuis, zelfs verhuisd en zijn vroegere
huisbaas geeft eerst op onbeschofte en daarna
ah? hij hoop op'betaling krijgt-op wat beleef
der wijze inlichting. De dominee gaat op weg
door de sneeuw ' en vindt zijn eersteling 'die
zich vloekend en vechtend in de Lijnmarkt
beweegt op de hoogte van de Bak". De
tweede wordt even natuurlijk verrast te mid
den van een schitterend feest. Dat zijn
vrindjes den gesteekten papa met gevulde glazen
bestormen en' voor den gek houden behoeft
nauwelijks ^gezegd te worden. Men heeft het
schrijvers, talent van ;Dr. Jan ten Brink niet
noodig om dergelijke situaties als voor de
hand te hebben liggen.
IntusschenrWn zou nog medelijden kunnen
hebben met den armen vader, indien de
gchrijTer niet al het mogelijke gedaan had om ons
tegen hem in te nemen. Reeds bij de eerste
ontmoeting maakt hij een onaangenanien in
druk. Op de deftigste en das onaangenaam
ste wijze legt ,hij aan het gevoel van recht
zijne vrouw en zijn jongsten zoons het stil;
zwijgen op; blijkbaar vreest hij maar n ding:
aanstoot te geven, hij leeft voor den schijn
van waardigheid en deftigheid, de lieve do
minee. Alleen in buitengewone omstandighe
den of om te eten, wat hij ook al tleftig doet
schoon smakelijk zeer, en om koffie te' gaan
drinken verlaat hij' zijn studeerkamer. Wat
hij daar uitvoert blijkt niet, want dat hij stu
deert is niet te denken, ook houdt hij 's zon
dags oude .preeken. Hij. werkt niets en bemoeit
zich met niets, als in zijn huis de sch^'n maar
bewaard wordt. Wordt zulk een man een on
gelukkige vader, wie kan medelijden'met hem
hebben ?
En dan zijn gebrek aan opmerkzaamheid is
ongelooflijk groot. Al komen zijn zoons ook
geregeld aan tafel, volgens de wet van het
huis, hij merkt niet dat Henderik" in de
vacantie eenigëdagen met een-gat in 't hoofc
loopt. Ja als op zijn schrijftafel de bewijzen
voor hem liggen, dat zijn zoon, dien hij rijkelijk
van geld voorzag, in korten tijd eenig
duizende guldens schuld heeft gemaakt en voor
een enorme som in het boek staat van J. K
Lazarus, Zaakwaarnemer, Springweg 51, dan
is zijn geloof in de voortreffelijkheid van Hen
drik" nog maar 'ter nauwernood geschokt. Een
aantal beeren, een inlichting van een Utrechtsen
collega, benevens de omstandigheid dat't zoontje
na 4Va jaar studie, nog niet aan zijn candidaats
examen toe was, hadden hem anders Voldoende
op de hoogte kunnen brengen. Heem hierbi;
in aanmerking, dat deze vader als zijn beide
oudste zoons totaal bedorven zijn want ook
- Adolf wordt een laaghartige ellendeling de
schuld geeft aan den Hemelschen vader, welk
feit vier a vijf maal in het boek wordt mede
gedeeld. Als ik mij niet vergis, is Dr. ten
Brink bij 't teekenen van Ds. Walter zijn doe
ver voorbij gestreefd.
'De juffrouw" van den dominee, de rijk<
'burgerdochter, die hoógtegën haar deftigen man
op ziet, had een aantrekkelijk figuurtjen kun
nen worden. Als zij den oprechten maar mis
kenden jongsten zoon in stilte vertroost, zou
den- wij haar' met geheel ons hart liefhebben
wanneer de auteur er niet voor gezorgd had
onze illuiie te bederven. Het is waar, keurig
zooals hij dat kan, vertelt hij, hoe ze den be
droefden jongen hare liefde toont, en zijn snaar
- raadt, maar we kunnen niet vergeten^dat z<
eigenlijk een sukkel is, die zwijgen blijft, als
zij merkt dat haar zoon des nachts dronken
thuis komt j mennende in de eenvoudigheid Je's
pas gebracht. Maar er volgt weldra een nieuwe
ertelling onder den titel: de Familie Muller
Belmonte. Wellicht komt Frans daarin tot
iju recht. Het .verloren -kind" heeft ons
eleurgesteld, misschien omdat we zooveel ver
nachtten toen wij een boek ter hand namen
an een schrijver als Dr. Jan ten Brink.
v.H.
larten, dat-wellicht de atudentëntiteleen
voegame verschooning voor misbruik Yah sïferbe£i$
.rank was," Dalistedom, en .kunnen .wij het de
loof vergeven, dat zjj dupe is van haar mans
dèftigheid, de auteur kon het zelfs aan het
iind niet goed maken dat zij zoo geheel en al
[en moed eener moeder mist. Zoo was de oude
.Marseille, de-koningin van de Middellandsche j komsten van Parijs altoos iets grooter dan de
ssee, $fe*?t."slechts een-budget van 11 millioen, j uitgaven. Het surplus werd gebruikt voor
terwijl Parijs, als een klein koninkrijk} .200 publieke werken of hielp sommige belastingen
millioen 'sjaars weet' uit* te geven. De som i verminderen.- De nieuwe economische school,
van 100,029,780 francs, die wij hierboven ver- vond dit te gewoon, te "bourgeois, om een
meldden,
lossing
vert egenwoordigt
van een kapitaal
de interest en
af1987,016,145
Voor een flinke ontwikkeling van zijn karakter
ladden wij gaarne het romannetje ten huize van
de familie Muller Belmonte overgehad, dat
onder noodzaak in den grooten roman is te
Bij den heer G. L. Brinkman verscheen,
Kunsttanden, hoe ze geplaatst 'en gedragen
worden. Populair behandeld door E. Stark,
practiseerend tandarts te Amsterdam" en
Zakreceptènboek voor Tandartsen.
Patholo;isch gerangschikt en bewerkt door Friedrich
Kleinmann, tandarts te Flensburg. Uit het
loogduitsch vertaald en in verband met de
'harmacopoca Neerlandica ed. II, bewerkt door
i. J. Opwijrda, met medewerking van Dr. Th.
)entz."
Het eerst genoemde is een beknopt opstel,
waarin al de voordeelen die een tijdig gebruik
an kunsttanden belooft, vermeld worden.
Een kunstoog" zegt de schrijver, gelijkt
leel veel op een natuurlijk oog, zoo kan een
tunstneus vrij natuurlijk vorm en kleur van
en natuurlijken neus weergeven; doch met het
tunstoog kan men niet zien, met den
kunstneus kan men niet ruiken; met de kunsttanden
chter, die ook volmaakt vorm en kleur der
natuurlijke tanden weergeven, kan men bijten,
tan men zijne spijzen vermalen, n juist d"eze
geschiktheid maakt dat kunsttandén niet lan
ger ra de rij der toiletartikelen mogen staan,
maar wel 'degelijk, zij het dan ook als kunst
matige werktuigen, aangemerkt moeten worden
als organen, die het lichaam, bij gemis der
na.uurlijke tanden, zeer bepaald noodig heeft."
Het andere is een boekske, waarin behalve
Benige wenken omtrent de . behandeling van
;ieke tanden, niet minder dan 1266 recepten
voorkomen. 'Elke aanbeveling in dezen tot
;andartsen gericht, mag overbodig-heeten.
De naam van Dr. Dentz zegt genoeg.'
In den loop dezer maand zal bij Blackwood
and Sons, te Londen, een liieuw werk van
G.orge Eiiot (Mrs. Lewes) verschijnen, onder
den titel: Impressions of Theophrastus Such."
afbetaald wórden.
Wat ia de oorsprong van deze reusachtige
jÈa twee , milüardeu? De meeste
schuld heeft het tweede keizerrijk er aan,
met zijne-manie voor nieuwe huizen en nieuwe
boulevards en straten.' Nero stak een gedeelte
van Rome in brand, en bouwde het weer op;
misschien was dat nog de goedkoopste manier.
Monsieur Haussmann vernielde met de grootste
zorg en nauwleltendheid geheele wijken van
Parys en liet-ze1 weer opbouwen. Na 1852
gaf Parijs^ de eenêleening na de andere uit
en het budget' van 1852 was betrekkelijk nog
bescheiden; toen kwam de leening mn 1852,
die van 1855, die van 1860, die van 1865, de
leeningen van 1867 en
bij het Crédit
surplus alleen voor buitengewone uitgaven te
besteden Waarom, zeide de heer Haussmann,
Nieuwe uitgaven.
W. Brockhaus. Sain of- de dageraad-der
vrijheid in de Nederlanden. Een geschiedkun
dig tafereel uit de zestiende eeuw. Met vier
gekleurde platen.
P. Fraissinet. EenigëWest-Indische Kolo
niën na de emancipatie.
A. Huet. Productieve associatie van arbeid
en kapitaal. Verspreide bijdragen.
A. J. C. Kremer. Sanjaert. Oorspronke
lijke novelle.
L. F. Maas Geesteranus. Denkbeelden over
terrein-rijden in verband met jacht en
jachtfoncier opgenomen^ de leening van 1869. Na
dien datum krijgt men de leeningen na de
twee belegeringen van Parijs aangegaan, en,
die tot afdoening van de schulden gedu
rende den oorlog - en de commune gemaakt
Het repüblikeinscn gouvernement echter denkt
evenmin aan spaarzaamheid.; dezelfde
menschen die in navolging van de contes
fantastiqües d'Hoffman, -de comptes fantastiques
d'Haussmann hadden doen verschijnen, de
mannen die de ? uitspattingen van het keizer
rijk hadden Aangevallen en deze wijze van
tegen eiken prijs werk te verschaffen hadden
afgekeurd, begonnen dadelijk de papieren in
te zien die Haussmann had achtergelaten, en
zijne plannen te "bestudeeren. Zij zagen dat
er nieuwe boulevards moesten worden uitge
knipt, nieuwe squares gemaakt.
Als een geboren dichter is er in ieder niensch
een > geborenv architect, althans de leden van
den gemeenteraad 'droomen slechts van nieuwe
bouwplannen. Langs de stille oude wijken
op den linkeroever dei- Seine, hebben zij den
indeloozeu -Boulevard St. Germain gelegd, en
de Avenue de l1 Opera, van de nieuwe Opera
naar het Théatre Francais, over de oude
Butte des Moulins getrokken.
Sinds 1872 heeft de gemeenteraad van Parijs
twee groote leeningen aangegaan, die van 1874
en die van 187.6.' Het1- kapitaal dat door de
stad voor deze vlecningen moet terugbetaald
worden, beliep op 31 December 1878 de som
van 385,983,000 ? francs, gelijkstaande met een
jaarlijksche rente van 17,820,095. Men bere
kent dat de totale-'jaarlijksche-aflossing van
Parijs, die zooals wij zagen, 100,029,780 francs
bedraagt, in 30-, jaren tot 44,743,830 zal zijn
teruggebracht. Dit geldt natuurlijk alleen als
er geen nieuwe schuld, bij komt, welke laatste
onderstelling vrij 'onwaarschijnlijk ia, daar de
gemeenteraad eer tot buitensporigheid dan tot
zuinigheid geaeigd^is. De laatstgenoemde som
vertegenwoordigt .:0,oo omstreeks de opbrengst
tot -het bedrag 'van 5438,491,530, eene som gelijk
aan de oorlogsbelfisting die na den oorlog door
Frankrijk aan Düitschland betaald is.
Welke rinkomstèu bestrijden deze uit.gaven ?
De grootste bron is het octroi, de gemeente
lijke .accijnzen. ., Oorspronkelijk- had. deze be
lasting pp de levensmiddelen alleen ten doel
de hospitalen van Parijs van levensbehoeften
te voorzien, ze werd ook eerst in natura
geheven, thans vormt zij het hoofdpunt der
gansche. administratie. Zij komt op het budget
van 1878 v.ooïals 126,703,100 francs; met het
octroi alleen kan Parijs den interest zijner schul
den betalen. Dit octroi drukt zwaar op het
beschouwt -gij dit surplus niet als de interest
van een groot kapitaal, en besteedt dit kapi
taal dadelyk aan groote werken, het zou
meer systematisch en ten slotte even
voordeelig zijn?" Hoewel de regels die voor een
persoon gelden niet altoos op een gemeente
toepasselijk zijn, kan in het geval van de
leeningen er voor gezegd worden dat het aan
tal personen, die aflossen moeten, meer in
aantal zijn en het dus gemakkelijker kunnen
doen dan zij, die het geld ontvangen, en op
deze wijze kunnen zeker de staats- en
stadsleeningen verdedigd worden. Bijna geen staat
of stad is dan ook thans gonder schuld te
denken. Zooveel wijsheid, zou op dwaasheid
gelijken. De Paryzenaars echter hebben met
veel animo dat denkbeeld: Capitaliseeren van
het surplus," aangegrepen. De stad heeft thans
1987,016,145 francs schuld, en zal die op den
25 Februari 1950 betaald hebben (rente en
loten, volgens een nieuwloterij-pysteem,
samengerekend) met 4606,746,295 francs. Eekent men
hierbij wat er reeds betaald is sedert de
verbindtenissen werden aangegaan, dan komt men
over hier verder wenschen ui" te, -weiden.
Dit feit meenden wij echter te moeten ver
melden, om te doen uitkomen, dat wij b;rj
eene volgende gelegenheid, geen lust meer
. zullen hebben, om weder eenigëduizenden
guldens op te offeren, aan eene tentoon
stelling, daar wij nu zoo kennelijk zijn
achteruïtgezet. .Mocht de .regeering.deug
delijke waarborgen geven voor eene betere
organisatie en behartiging onzer belangen,
dan nu het geval is geweest, .dan zou dit
door ons in nadere. overweging -kunnen
genomen worden.
Inderdaad is het te betreuren dateene maat
schappij welke op dit gebied onze nijverheid
met eere vertegenwoordigt aan zulk eene teleur
stelling heeft blootgestaan. Wij achten het
eehter gelukkig dat de directie zoo openlijk
en onomwonden haar grieven bloot legt. -De
Nederlandsche nijverheid heeft met de
buitenlaadsche een zwaren strijd te voeren, en daarby
door haar eigen landgenooten verlaten, zoorfiet
met opzet tegengewerkt te worden kan niet
anders dan tot bitterheid stemmen.
Toch hopen wij, hoe billijk de verklaring-der
directie ook zij, dat zij geen woord zal houden.
Hoe jammer zou het zijn indien haar fabricaat
op de nederlandsche afdeeling eener wereld
tentoonstelling werd gemist! In ieder geval is
het te denken dat de Regeering een volgend
maal beter op haar hoede zal zijn, nu ztj met
eenigëhandeling verrichten zonder belasting zooveel schade en schande heeft geleerd.
te betalen: eten, drinken, verwarming, icht,
alles betaalt. Dat men. er zoo weinig van be
merkt is het eenigëargument voor deze
beasting, die zoo
arme het meest
ruden. Opgedragen aan het Hoofdbestuurder volk. ledere liter wijn (goede of slechte)
bet* jro o _ _ _^_ __ l i i, TI ?* ._ ' Tk -? ^___ __^LT.J. ^^
Nederlandsche Jachtvereeniging Nimrod".
J. "W. S. Schwarz. Het gebed van een kind.
Eene Joodsche. geschiedenis. Naar het
Hoogduitsch door M. W. D. Middelhoven. Met een
woord vooraf door D. F. Delitzsch.
E. Stark. Kunst-tanden, hoe se geplaatst en
gedragen worden. Populair behandeld.
Louise Stratenus, Droomen en werkelijkheid.
Piet Vluchtig. Raagsche hopjes III. Si
j'étais Excellence...." .
'S'he F'orfnighflsi X&evfetv.
John Morhij, The french repbliu and the Catholie
ciinrch. Charles H. Fearson, Democrac,y ia Victoria.
The Earl of Ducie, Philip the Secoud in Eagknd.
E. B. Tylor, The history of games. D- Me Cuttoch,
Canadiaa protection viadicated. Sir H. S. Maine,
Ancient ideas as to fiie arrangement oïCodes. Sir
George Campbell M. P., Egypt.
Be Financiën van Parijs.
*x
De .vreemdeling die P.arijs bezoekt en zijn
vermaken en zijn luister geniet, heeft
gewoontaalt aan de barrière van Parijs een recht van
23,875 centimes, van welke 12 centimes voor
'den staat en 11,875 voor de stad komen. Dit
is wanneer de wyu niet gebotteld is voor
wy'n op flesschen is débelasting 50 centimes
(30 voor "déstad en 20 voor dea staat). De
meeste wijn echter komt ongebotteld te Parij;
binnen. Het scheelt te veel in -de belasting.
Een werkman die dagelijks zijn liter wijn
drinkt, hetgeen bij den lichten franschen wijn
niet te veel is, betaalt in den loop van het
jaar 43,30 '-francs aan de stad en 43,35 aan
den staat, te zamen 87,65. Dit betaalt hij van
een loon dat dikwijls niet boven 1200 a 140C
francs gaat. De hujsvrouw die in den loop
der week li/g -kilogram vieesch in haar soep
doet heeft aan 't eind van het jaar voor de
78 kilogrammen; vleesch de som van 9.55 be
taald, het octrooi op vleesch is 11,625 per kilo.
VarkensvleeBch, (charcuterie) betaalt dubbel,
22,77 per kilogram. Ganzen en konijnen
centimes; want dit is eerst de derde soort
wild, de eerste en tweede soorten: hazen
fazanten, reebout, etc. betalen van 30 tot 7
centimes, boter 16,80, eieren 4,20 per kilo
gram ; visch, tweede soort, 21,60; eerste soort,
lijk geen denkbeeld van den prijs dien de
burgers van Parijs betalen moeten voor het 40>20 5 gewone olie 67,45 (waarvan slechts 15
voorrecht van de schoonste hoofdstad .der Koor de schatkist); azijn,. 18 centimes per liter;
wereld te bewonen. Het budget van Parijs zout, 6 centimes per kilogram; bier 15
eenvoor 1879 inziende, "stuit men op enorme times per liter; druiven, 5,76 per kilogram.
cijfers. De gewone, uitgaven bereiken de som
van 100,029,780 francs, een bedrag dat ieder
jaar noodzakelijk op het budget komt. Toch
vertegenwoordigt deze som slechts de helft
van de jaarlijksche uitgaven der stad, die fei-r
telijk thans op 206,000,000 francs komen. Parijs
ziet er uit als een schitterende ster, omringd
door kleine satellietenl als Marseille, dat
jaaralcoholische dranken betalen aan de barrière
de enorme som van 2,66 francs per hectoliter.
Niet alleen van voedingsmiddelen wordt hel
octroi geheven, ook van hout, kolen, petroleum
kaarsen, enz. Men kan nauwelijks inderdaac
van de nieuwe belastingen-die in 1871 en in
1872 werden ingevoerd; - als 4us alles goec
ging n Parijs wilde matig en zuinig zijn, zou
lijks slechts 11 millioen besteedt; Lyon, i het binnen 30 jaren van de zwaarste lasten
10,160,000; Bordeaux, 6,500,000; Lille4,500,000;'bevrijd kunnen zijn; maar zoolacg
degemeenRouaan, 3,700,000. Dan komen in ,rang van', teraad de voetstappen van den heer Haussmann
rijkdom of verkwisting, zooals men wil: Saint- j blijft drukken is er geen hoop ooit den
reusEtienne, 3,400,000; Havre, 2,800,000 ;Toulouse, achtigen jaarlijkschen last te zien afnemen.
2,600,000; Kantes, 1,800,000. Nantes staat aan ! Terwijl de .jaarlijksche belasting-per hoofd
't hoofd der steden wier budget minder dan. in België36,80 francs bedraagt,, in
Zwitser2 millioen francs bedraagt. Afdalende tot l land 14,30 francs, stijgt zij in Parijs tot 112,
millioen vinden wij achtereenvolgens: Nante?, francs; maar1 dat is niet alles. Te Parijs,-waar
Naucy, Reims, Nice, Amiens, Angers, Toulön,.de invoerrechten, het.octroi gebleven zijn op
Nimês, Limoges, Yersailles, Boulogne, Gréoble, bijna alle' levensmiddelen, vormt het slechts
Tours,- Orléans, Montpellier, Rennes, Troies, twéderden van de opbrengst per hoofd. Men
Besancon, Clermont-Ferrand, Dyon, Caen. moet er de som van 66,65 francs bijvoegen
Hieruit blijkt welk eene positie Parijs bekleedt die ieder Franschman aan den staat betaalt
en hoe we'nig de centralisatie van al!es be- dit geldt voor mannen, vrouwen en kinderen
vreemd'ng wekken moet. t I» oude t^den, vóór 1852, waren de
inonevenredig drukt en den
laat betalen. De prijs van
iet octroi gaat op in den prijs van bet artikel.
of een kip koopt, denkt niefe
aan de barrière die vóór het
Wie een visch
aan den klerk
lanbreken van
Ondertusschen wij verheugen ons er over
dat de hoofdstad deze inrichting bezit, en zij,
dank zij de onvermoeide zorgen van den
ijverigen directeur, in bloeienden toestand ver
keert. Over 1878 werd een netto winst behaald
van /122,688,45, nadat aan reparatie en on
derhoud van gebouwen mackïneiïn enz.
den dag reeds van dien visch' f 182,716,49 was betaald en- op de gebouwen,
n die kip zijne percenten heeft genomen.
De octroi wordt ook van andere waren ge
neven.; van de materialen voor huis en rijtuig:
steen, cement, pleister, marmer, ijzer, lei, bak-,
steenen, kalk, tras, hout, verven, glas, asphalt; ?
ook op hooi, stroo, enz is een recht. Uit
de ontvangst van het octroi in 77, ten bedrage
van 125,398,641 francs, kunnen wij afscheiden::
voor de voeding 81 millioen (eetwaren 26,312,510'
rancs, dranken 5,4,639,728 -francs); voorbouw-'
materialen 13 millioen; voor brandstoffen 10
millioen; voor alkohol 8 millioen; voor ver-'
icliting 5 millioen; voor fourrage voor paarden
millioen. De rest, 4 millioen, bevat diverse
artikelen.
machineriën enz. '?40,000 was afgeschreven.
De Heer C. A. E. v. d. Honert,
presidenfecommissaris, werd tot eere-commissaris benoemd
en in zijn plaats verkozen den Heer Mr ..den
Tex, burgemeester, en in de plaats van den
Heer J. F. v. Leeuwen de Heer Mr. A. H.
Siepman v. d. Berg.
StatistiscSte cu
Bekentenissen van een
.«£,.
Uit het Verslag der werkzaamheden van de
koninklijke fabriek van stoom- en andere werk
tuigen te Amsterdam, van af l Jammari tot
31 December 1878, blijkt dat zij zich te verheu
gen heeft over de uitkomsten van het
afgeloopen jaar, welke voor het meerendeel verkregen
zijn geworden, uit werken reeds in 1877 be
gonnen. In 1878 was zij verplicht ten gevolge
van minder bestellingen en aangenomen
wervan 1800 op 1500
- Londen, '79.
Ik heb eens gehoord van een Franschman Jeaa
Jacques Rousseau, die zijne Confeosions schreef,
en ieder vond dat hij er slecht afkwam vooral
zijn moeite, maar daar ik niet van plan ben
'mijn naam onder deze regels te zetten, zal ik
maar mijn gang gaan en alles vertellen.. Ik
heb .nooit iets van Rousseau gelezen, alleen
weet ik dat -hij een boek over zich zelf .ge
schreven - heeft. Ik ben de jongsre van. ons
gezin, wij zijn met ons drieën. Mijn oudste
zuster is gepresenteerd in 76, de tweede in 77,
ik verleden jaar in 78. We zijn alle geheel
verschillend, 76 is druk en levendig, 77 eer een
blauwkous, poëtisch, en. gastr on omisch,museums,
ken, het getal werklieden
terug te brengen. ^ boeken, kunst en zooal meer; maar ze hebben
Onder de voornaamste werken die in het geen succes gehacf,dus toen mijnbeurt kwam
zeiafgeloopen jaar gereed zijn gekomen, behooren: d-8n ze -a^ & beter zou doen, een ingènue''ï&
Het groote ijzeren drijvend dok voorden worden. Werkelijk ben ik volstro kt geen m#
mt«,dienst der Marine in Oost-Indie, dit is vijf en mflar '* is
een halve maand, vóór den hij contract bepaal- Z'J11' en
Tooli zusters beter verschillend te
dan ook beter voldaan dan zij
den tijd, gereed gekomen. beiden. Ik zie er het best uit, ofschoon ik nog
VerschillendeijzerendeurenvoordeNoordzee- ^ee^ Jon£ ^en ; ^ geloof dat ze.het beiden
sluizen te IJmuiden. toegeven, en nog dankbaar zijn voor de'heeren
Artillerie materieel voor de departementen, die :^ aantrek. Ze 'zijn volstrekt niet trotsch
van Marine, Oorlog en Koloniën. Verder voor en & heb hun dan ook werkelijk al heel wat
onze Koninklijke Marine. ; kansen bezorgd; ik kan in mijn naieve rol
De stoom werktuigen met toebehooren van dingen zeggen en-doen, waar van zij niet durven
ruim 2700 p aardenkracht voor het Ie klasse droomen. De mannen houden er van, geloof ik,
oorlogschip Atjeh', het 4e klasse schroefstoom- ofschoon ik mij niet kan begrijpen dat ze zich
schip Suriname; het raderstoomschip Curagao ei" ooit ^oor ia-en vangen; toch gebeurt dit,
voor den kolonialen dienst in Suriname, een aliS ^e ingénue niet al te groen is.
stoombarkas en eenigëherstellingen aan sche- '^s we niet trouwen zullen we 't hard hebben
pen, werktuigen, ketels, enz. als
Voor Java. Suikertoestellen, met stoomwerk- ^a
tuigen en bijbehoorende ketels.
ons
oude jongejuffrouwen. Ons inkomen zal
een .800 gulden, per jaar zijn ; we doen dus
best om niet te blijven zitten, Ik geneer
Verschillende schroefbooten en machines me niet omdat te bekennen, maar mijn zusters
daarvoor ten dienste van de binnenlandsche zouden liever sterven dan er een woord .over
vaart en voor hét slepen van schepen. te .zeggen. Ik heb geen lust in een tremigen
Spoorwegwagens voor vervoer van zand aan ouden dag op een bo'venjmis, -ik wil zeker zijn
de werken van den Hoek van Holland en den J"* ;1" :" * * ' J-??--* r - - - '
aanleg van den spoorweg Zwolle?Almelo.
dat ik in 't ergste geval douairière ben, en zal
alles doen wat in mijn vermogen is om voor
In liet afgeloopen jaar heeft zij aan bestel- 3e toekomst te zorgen. We hebben te
Lonlingen verkregen voor p. m. f 1,205,000. Aan <*en een groot huis, ofschoon papa 't werkelijk
verwerkte grondstoffen en arbeidsloon werd ^e^ betalen kan, maar de jongelui komen, veele
betaald f 2,286,000. eer naar een groot huis, dan naar een klein.
Z'Zestien ingenieurs en bazen der maatschappij denken dat er geld zit, en hoewel men zou.
zond zij gedurende 14 dagen naar de Interna- denken dat oudste zonen daar niet om gave.n,
tionale tentoonstelling te Parijs. zeggen mijn zusters dat die er toch ook op zien,
. De volgende woorden uit dit verslag verdie- zij weten 't natuurlijk, ze hebben
ondervinuen opmerking: ding. Niemand houdt, er van te trouwen in
Over den uitslag onzer bijdrage tot die een kalen troep, omdat men verwacht dat die
tentoonstelling (van een triple effect) sui- altoos geld zullen te leen vragen, .wat toch
kertoestel met machine, luchtpomp, drie. niemand graag geeft als hij zeker is het nooit
ketels enz. om .in het luchtledig suiker te terug te zien. We zijn verschrikkelijk aan lager
kooken, hebben wij geen reden om voldaan wal geraakt, al houden we den schijn nog op.
te zijn. Ons werd daarvoor slechts eene Papa en mama hebben altoos hevige- standjes
eervolle vermelding toegekend; Onze groote over de huishoudelijke uitgaven, dan schreit
concurrenten op het gebied van suikertoe- mama. We krijgen dikwijls tijden lang ons
stellen, de heeren Cail & Cie te Parijs ea kleegeld niet maar dan leent de Jcamenier, die
de heeren Cail, Halot & Cie te Brussel, hoopen en hoopen geld schijnt opgespaard te
. die ieder voor dezelfde soort van toestel- hebhen, het ons tegen 25 percent, en als ^we
len de 'gouden medaille en nog hooger dan wat krijgen gaat zoowat alles aan haar.
onderscheidingen van Frankrijk en BelgiëIk geloof dat als zij een man was, dan zou ze
verkregen hebben, verklaarden den 28enOc- zijn als de Kotschild's, altoos maar geld
leetober 11-, toen zij onze toestellen kwamen nende, en hét terugkrijgende met hoe. langer
bezichtigen, in ons bijzijn aan jhr. Klerck, hoe meer er bij maar ik ben een ingem(e,ïk
président der Nederlandsche hoofdcommis- weet daar niet van. Ik hoorde van mijn zusters
sie, dat de uitspraak der jury pnbegrijpe- al vooruit alles van de bals, en wat voor soort
lijk was, daar aan onze machine en toe- van dingen de mannen zeiden, en
hoe.onbestellen zeven verbeteringen waren aange- duidend en grootsprakerig en kinderachtig ae.
bracht, die bij >de hunnen werden gemist, dikwijls waren. Dat was een voordeel dat ik had
verbeteringen, welke de heer Cail te Parijs boven een oudste dochter, die als zij
komtkijzich voorstelde, voortaan toe te passen. ken meestal nog nergens idee voor heeft. Ik
Over de wijae, waarop de Nederland- hoorde zooveel dat ik werkelijk alles even goed
sche hoofdcommissie de belangen der ten- wist als zij zelve, maar we kwamen overeen
toonstellers heeft waargenomen, ia reeds 'dat ik me maar dood onrioozel moest houden,
elders genoeg gezegd, dan dat wij .daar- om verschillend va'n hen beide te wezen, k