De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 1 juni pagina 2

1 juni 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

E R D A M M E R DE A M S HEDERLAND. en 25 mark voor, terwijl die i-oor het bier de belasting van 4 mark met de helft verminderd heeft- Dit zou den Rijkskanselier zeker kun nen verontrusten als hij niet b|' ervaring wist, dat de Rijksdag geenszins eenstemmig is met de minder protectionistische -commissieleden. De Rijksdag is hoe langer hoe meer onder den invloed der reactionaire beginselen geko men, welke Bismarck thans verdedigt. Ka de voorzitter trad ook de onder-voorzitter af, en werd de eerste vervangen door' een Duitschconservatief, de laatste kreeg een ultramontaan tot opvolger. Zonderlinge loop der historie! Bismarck heeft hetVaticaan veroverd in plaats van het Yaticaan Bismarck, Natuurlijk slechts voor een korten tijd, voor deze gelegenheid. 7 Ondertusschen is het de vraag, tot welken prijs deze overwinning door den Rijkskanselier beitaald is. Men weet daarop het antwoord niet te geven. Velen denken, dat de minister Faick het kind van de rekening zal zjjn. e tijd ,zal (het leeren. Zooveel is zeker, Bismarck is ge woon zijn victorie niet te duur te betalen, .en JTalck op te offeren zou meer .zijn dan men van hem verwachten mag. Daarmee zou een deel zijner staatkunde zijn gevallen, ' waarop hij tet nog toe zich niet 'weinig heeft laten voor&taan. DmUchland schijnt lust te hebben zich ook met de egyp'r-che zaken'te bemoeien. Hetwïl opkomen voor zijn sehuldeisehers, m. a. w. het begiijpt dat het, om welke reden dan ook, in zijn voordeel is, zich tusschen Engeland en Frankrijk te plaitsen en den een of den an der zijn veelverm ogen den steun te geven. Het wetsontwerp nopens de autonomie van Elzas-Lotharingen werd door den Bondsraad goedgekeurd. Engeland heeft vrede met den Emir geslo ten. De voorwaarden waarop zijn'bekend en zeker de beste die men verwachten mocht. De Eniïr oirhan^t Engeland's 'steun en .raad in alle opzichten, en Engeland ontvangt .t Eniir's macht en land, niet in naam, maar indedaad . ' Bcaconsüeld zal zich verheugen op zulk een -wijs den dans ontsprongen te zijn, en hoopt na. op een even goeden afloop der afrikaansche onlusten. Yoorloopig zijn de zaken daar niet veelbelovend. De Kaffers zullen beoorloogd moeten worden, "en Engeland heeft geld en de&noods soldaten, maar geen ossen voor transport, geen pïan de campagne, gegrond op kennis van den toestand waarin de vijand zich "bevindt en het heeft met onderdanen te worstelen, die ten deele van hun zelf standigheid beroofd, het eer,een nederlaag dan een overwinning tóewenschen. "Hier is te genspoed mogelijk, al is'hét eind'van de zaak niet twijfelachtig, Vooral nu de Regeerïng -ge neraal "Wolseley, den overwinnaar der Ashantijnen, er heen zendt, met de opdracht ten spoedigste een eervoilen vrede met de Zulu's te Muiten. ?? In Frankrijk is alles tamelijk kalm in .af wachting van de behawMing van Ferry's- on?derwijswet, ^waarover itet rapport door Spulier bij de Kamer werd ingediend. Clémenceau's motie om Blanqui tijdelijk toe te -laten, werd verworpen, -ofschoon de Bonapariisten deiiitersfce linkerzijde, van /welke zulk een voorstel was uitgegaan, steunden. De 'hulp der Bonapartist«n wordt natuurlijk door 4e radïcaflen veracht, en dit heeft tengevolge gehad, dat liockroy, die een interpellatie aangaande de toepassing der amnestiewet had aangekon digd, -die heeft laten 'varen. Anafeole -de la Forge, directeur van déafdeelhrg drukpersaangelegenheden, heeft zijn ontslag genomen. De vrijzinnige denkbeelden van dezen ambte naar, onlangs onverhoien'door tem uitge sproken maakten, -waarschijnlijk zijn aan blijven onmogelijk. ' De Minister van Oorlog en Marine werden ?door den Senaat tot onafsethare leden ver> kozen. Een voorstel om . den normalen -arbeidstijd bij de wet op 10 in'plaaïs van op 12 uren te "bepalen, werd door den afgevaardigde Tilain als een spoedeischende 'zaak brj de Kamer in gediend, doch men achtte het niet noodig dit met zooveel haast in behandeling te nemen. Grévy-overhandigde 'den nieuwen kardinalen mn waardighf-ïdsteeken -en las daarbij, in de meest vriendelijke woorden hun de les, door iun alleen bescheiming te beloven wanneer zij de wetten, naleefden. werd ontbonden, eerlacg plaats ibebben. toegepast door De MBervan Afgevaardigden' iirvre verkiezingen zullen n. Dan ssal liet blijken jidrassy's.jBtaatkimde Tril' ©p-positie ia de Kamer en, doet vermoeden^ dat neerd zal zijn. De hon't na een verklaring van aeker weggenomen door een voordracht do. 30 Apiil j.L door B en W. aan den GremeentPraad gedaan, naar aanleiding van het bekende =voors( el . met daarbij, overgelegd ontwerp van 4e H.H. , "Wolff, Kogel en Boisseyain, Uit het Gemeenteblad, 'afd. I waar onder ,n°. 208 die voordracht wordt bekend gemaakt, blijkt dat B. en "W. na rijpe overweging hebben gemeend, We zullen oas1 eigen werk weer afbreken! 18451 Nuchter jaartal: in al uw eenvoud geeft ge ong eeo harde les ! ' Met een innig schaamtegevoel vooral, doch met een onbestemden eerbied tevens hief ik mijn oo'gen weer op tot het fries van het hoofd gestel. Dat achttal cijfers h.ad leven gekregen en sprak, en gaf op mijn vraat? van daareven men ze. BQg eenigs bandbreedten tei wil mij wiet blootstellen aan een i\ decimeters,, waar het een kwestie £ ettel.jke meiers raakt; ik neem dus . stigst geval aan: de zijgevel gaat no bandbreedten terug.) IQ plaats daarv een, met glas overdekte winkel-passa bracht. Het breede trottoir daarïnfl on strijd zeer g gaarsche Kamer den Minister-President, nopens de. tenuitvoer legging van het tractaat van Berlijn .en de overeenkomst ten opzichte van Kovihazar, de gedragslijn der Regeeririg met groo^e meerder heid goedgekeurd. Uit Petersburg bericht men dat Schouwaloff teruggeroepen is en ministervanbinnenlandsobe zaken zal worden. Men weet dat deze fijn ge slepen diplomaat vóór hij gezant te Londen werd, grooten invloed aan het hof uitoefende. Zijn optreden zou zeker in verband met den strijd tegen het nihilisme groote beteekenis hebben. Voortdurend leest men van branden, die aan opzet worden toegeschreven.?DeCzaar zal een reisje naar Berlijn maken. Prins Battenberg bevindt zich reeds daar ter stede. Nu de prins een troon heeft, Is hij besloten inliet huwelijk te treden, met gen zeer rijke russische prinses. Een nitnoodiging van koningin Vic toria om .H. M. te Balmoral te komen bezoedat dit voorstel genoegzame voordeelen aan de gemeente beloofde, om daarover onderhan delingen te openen. Deze.leidden tot de over tuiging dat:hefc den adressanten ernst was met hun?? plan, maar tevens, tot de meeningj dat in het welbegrepen, belang der gemeente voor den kosteloozen afsland van in het mid den, der stad gelegen terreinen, betere vo r?waarden konden worden bedongen dan door de adressanten werden aangeboden. Bij nader adres van 27 Maart werd daarop een verge lijk voorgesteld dat eindelijk leidde tot over liet veelbeteekenend antwoord: .?Bezint eer gy begint." Als' ge 't goed vindt, lezer, zuilea wij den wenk volgen en ons een oogenhlik bezinnen; geen oude steenen verschacheren, vóór we weten, waar betere nieuwe te krijgen zijn. WAAROM valt dat gebouw? l". Omdat het ondoelmatig is ingericht. 2°. Omdat het leelijk en misplaatst is. Ad, l, 't Gebouw is ondoelmatig ingericht. Eerst onoverdekt, later bekapt, bleef het leeg eenstemming omtrent een zevental hoofdpmi-. en onpraktisch. Daar is niemaad die met ver ten: grondslagen der overeenkomst niet de door .adressanten op te richten Vennootschap: waardoor het tot'stand komen van een geheeft Alexander I met genoegen aange nomen. De Grieken in .Thessaliëworden weer on rustig. Zij organiseer en een opstandje, waarschyoliik met het doel om de 3Iogendheden, aan hun wenschen te herinneren. Griekenland' zelf?: dat zulke onlusten liefst met den mees-' ten ernst opvat, zond reeds troepen naar de. schikt beursgebouw binnen een betrekkelijk kort tijdsverloop zal worden verzekerd. Dit voordeel voor den handel aal door de ge meente sonder groot e geldelijke opoffering worden - verkregen. -Zelfs opent een aandeel; langer langfc naar wat beters. Ja, het meerendeel eischt bevrediging van dien -wensch als van een behoefte. Dat is voorwaar een geldige reden tot ver andering. Ad 2. Hoe geldig het motief onder l vernield ook zij, zou men evenwel vrij wat over een eventuëele eloopïng beraad (ïk gun-; noodza kelijk, en steeds ingenomen door een' publiek; belangstellend in de winkeluitstalHngen, be lemmert den passage mér, dan het dien be vordert. Sch-f/nbaar iets breeder, wordt het Damrak in waarheid daardoor enger. En die nauwe doorgang wordt tot een heel eind voorbij de Pu/penbr'ugsteeg verlengd. ' ' Nog afgezien van het plan, om de b urslokalen te plaatsen óp een hoogen onderbouw, waarin de winkels zijn geprojecteerd, ve# ten gevolge waarvan' de jeursoe^oe&ers minstens een tiointigtai traptreden sullen hellen te'-'be stijgen om de beurslokalen te bereiken", nog afgezien van het reinig monumentale karak ter, dat een dusdanige glazen winkel-mar quis e zal bezitten blijkt het dus genoegzaam, dat h-et nieuwe plan geen rekening houdt vaefc d eischen van "het verkeer n den hoofdtoëgang tot het centrum van do stad. (De geprojecgrenzen. Chili en Peïu bestreden elkander ter zee. niet het ongelukkig gevolg dat de beide .houten schapen van het eerstgenoemde rijk en het pantsersehip van Peru te samen zijn weggfir zonken. De handel lijdt door dezen oorlog, die met barbaarsehheid en schending van alle oorlogsrecht en gevoerd wordt, niet weinig. Ver scheidene europeesche Staten .zonden een of. meer oorlogsschepen naar die wateren. , de Memorie "vam Antwoord op ket ont.Effeetenbebsting, «bet de Minister de ?ging -van een ontwerp tot afschaffing yan het res&t van ©vfiïbedeeling en van het. obligati-erfichit,-1 waarvoor .bij een .eqmvalent wil vinden. in eiene gewijzigde, gel^ktijdig In ie Sleden zegelbei-aaimg. Bij de. Itei^zieaiiiig der zegeLhelas'uBg wordt de vraag overwogen, of ook door fcet, .belasten 'van 'liet' personenvervoer versterking van mid! delen .zal zijn te verkrijgen., Het wetsontwerp is belangrijk gewijzigd door de sehuldviOi'deïktg,ea daarin'op te uemen. Aftrek v,an schulden wordt thans toegestaan eo' 42 .klassen worden voorgesteld, waaria de belastingschuldige .zich kan plaatsen. De begrooting #as oorlog werd aangenomen, .De Kitmer ia op xecès gescheiden. .Het ontwerp van een meuw "Wetboek voor .Strafrecht is. ingekomen. De dagbladen bevatten: .Het Handelsblad,, Bedryfsb.elasting en uitvoerrechfc'in Indie, " . J>e,_S". M&tt. GöW-awi, Ledige werveas. .Het V&derlcm<d, Een-ijge1" Amster-damseibe bla den ert het kanaal naar den R^'D. De Amst.' Gomrani, Leia-ze en wexkelgkheid (Eineoffs en -de liberale pai-tij.) Het ?omtwerp?we'tboek strafreeht. Uitgaven op Staatkundig gebied. G. Du Bij van Beest Holle, ndie een last post voor Nederland. Jacobus "Doezel, De Minister van Oorlog en de Tweede Kamer der Staten-Generaal. elagen, waaneer het gebouw niet tevens l&el-yk was. Ik ben moreel overtuigd, dafc, wanneer jn de eventuëele winsten het vooruitzicht op eenige baten; enz." Met die" voordracht in den zak en een lof- de bettaand-e beura een even groote artistieke rede .op het krachtig initiatief en de onder- waarde had nemingsgeest van de'adressanten op de lippen, j als het «aleis wandelde ik naar den Dam, om er bet nieuwe ; totale sloopiag ' denken zou, ' maar ,opVzijn geprojecteerde gebouw reeds in verbeelding te hoogst aan een verbouwing. ware het ook wat minder op den Dam, men aan geen doen verrïjèen, 't Ging niet gemakkelijk: onwillekeurig bleHet raadhuis van Van Gampen deugt zoomin voor paleis als thans voor raadhuis, maar .ik ven do oogen hangen aan de zwijgende lijnen ; zou toch den Burgemeester en de Wethouders van het oude veroordeelde gebouw. Zwijgende lijnen, waaruit geen tempel spreekt, gelijk de .gevel een' oogenblik zoa doen ver- dracht durfden indienen tot algeaeeleslooping. moeden, ea ailerminst een beurs, waartoe liet ~ " wel eens willen .zien, die aan den amsterdamscben Gemeenteraad in .allen ernst een voorpseudo-beiligdom bestemd was. Van af de besmette zuil-schachten ea de magonnieke lantaarios - aan" den voet tot aan het baketeeiien muurtje boven de kroonlijst, waarop m-en. steeds vergeten heeft, de geheeld--. bouwde gro.ep te plaatsen, welke de bestemrnirtg van het gebouw eenigermate had kunnen symboliseeren vormen en kleuren zon der karakter of gloed!. Dus voor den tmoJier bestemd!"' zoo dacht ik. .?Welhaast zullen de sloopende armen mee dogenloos woelen door uwe zijden en uwe grondvesten, en in uwe plaats zal een momiverrijzen, n alle opzichten voldoende in 'behoeften van den haadel; ea mocht hot in alle opzichten waardig, der glorieijke traditie van onze ? oud!-nationale kunst l Yoor dien- -niéuwen luister zult gij zwichten, en niets -zal van -U resten 'dan de penningen die Hen -sloeg ter eere uwer geboorte ! De munten yair het tijdvak uwer-etóehtmg, 'die ge in uw binaaenste bewaard hebt-^ zult ge ons onge schonden -weergeven, en dat zal nw eenïge l),e eerste les dus, die het jaartal uit dea ouden gevel ons leert, is deze: Wilt ge ds zeker'foM hebben, dat uw denk beeld, uw gebouw niet reeds na 34 jaar nog tijdens u-w leven weer vernietigd, weer afgebroken wordt, laat het dan SCHOON &i/n, en aJs, 'Éeen publiek -gebowv is: ook teerde straat acMer de toeurs zal wei nim mer een verkeersader van eemge beteêkenis worden.) Of het dan ondoenlijk zou zijn, de niéuwe beurs te stichten gedeeltelijk op de' daardoor thans ingenomen plaats? Wanneer men streng blijft vasthouden aan den stand van den .gevel ja. ? Wanneer men daarentegen partij trekt van de gunstige omstandigheden, -die. de .ligging van den Dam aanbiedt: voorzeker neen! Denk u de volle royale breedte, van liet geheele Damrak verlengd tot op.den Dam. .Het kommandantshuis geamoveerd, en de gebeele ruimte van af den Y^gendana tot d Papenbrugsteeg ingenomen door de nieuwe beurs. Met een statige monumentale fagade tegenover hst-paleis. Met breedeopene, gemetselde booggalerijen ? die tot liet' -geboiiw' en door J. E. DB Er 'is ernstig sprake van de st'icïiting eonex nieuwe Beurs in de hoofdstad. Indien er bij sommigen nog twijfel dienaan gaande mocKt hebben, beslaan, werd die voorOf kan - uw steenen ondervinding ons nog iets mér geven dan dat wein'ge, een leering misschien, een wenk?"En nog eenmaal volgden mijn oogen, dit maal vorschend en vragend, de lijnen van het -gebouw. Daar scheen het my toe, alsof een plaats te midelen van den gevel, hoog in het fries van het hoofdgestel, te voren minder opgemerkt, een meer nauwlettende beschouwing verdiende. Daar scheen een spreuk of een^cijferschrift te aijn, dat antwoord trachtte-te geven op mijn vraag. Bij nader "bezien was 't een eenvoudig 'jaar tal, maar n al zijn. eenvoud sprak het duide lijke, voor ieder verstaanbare taal: Achttien honderd) vijf en veertig,! Niet' vijftien .... niet zestien . HOHTAAL Aan een nieuw .gebouw, dat bigjia twee m llioen kost, is men ten volle gerechtigd, dien eisen in. al zijn gestrengheid te stellen, Maar de oude Beurs van 't jaar '45 is buitengewoon Leelijk, moet zelfs leelijk geweest zijn voor dien tijd," boor ik zeggen. ^Allicht ?spaart men een gebouw dat aan de strengere eisenen van het jaar 79 voidoefc." Maar wie zegt u, dat men niet in 1879 + 34z=: 1913 hoogere eisehen sal stellen op 't gebied van het seboone dan thans ? 't Zou. heusch niet onmogelijk zijri! In vier en dertig jaren kunnen we, als alles meeloopt ook 's Lands Regeering ??uit een aestetkch oogpunt iheel wat meer te zeggen hebben dan nu. En !t is volgens mijne meening nog lang zoo zeker aiet, of 't project der adressanten boven vermeld, dat strengere onderzoek over Séjaar naar eisch zou kunnen doorstaan. Welnu, laat het zoo zijn zelfs" brengt wellicht hier een of ander in het midden: "Wanneer het gebouw doelmatig is ingericht, zal niemand aan «eu slooping denken l" Maar wanneer het nu~ eens misplaatst was ? Wanneer het na ,34 jaren en al vóór dien tijd nu eens een .sta-in-den-weg bleek te zijn ? Wie zal dan zijn stem verheffen om liet te De gemeente komt er gemakkelijk aan; de vennootschap is na zestig jaar volkomen scha deloos gesteld... Wie zal het gebouw respec teeren ? - . Eu de nieuwe beurs, gelijk za door adresi santen op de plaats der bestaande is geprewasi jecteerd, is wer&eïyk daar misplaatst.' ,he.t .maar zeventien! maar ook geveitiien was het .niet; 'tstmid er duidelijk-: 3.845! Dus zullen we een stichting .afbreken die pas sints 34, ^egge.: vier &n dertig jaren dateert! Geen monniöeoi -uit'vroegere eeuwen'. een bouwvallig, wankelend gevaarte, een-schep ping van het voorgeslacht, die niet meer past in de lijst van onzen tijd en van. onise be hoeften, maar een product uit .de negenMende eeuw.: daar opgericht, onze eigen handenL als het ware met Over eenige jaren, waaneer zij gelijktijdig mis schien met liet centraal-station kon gereed zijn, zou men maar al te spoedig van de waar heid mijner bewering overtuigd worden.. Bij het voorstellen van een, aieiiw beursplan had men met grond mogen verwachten, dat ook rekening zou zyn gehouden met de steeds toe nemende eisehen'van het VERKEEK! De nieuwe, door B. en "W", voorgestelde beurs komt op de plaats van de bestaande; alleen de trottoir behooren voortgezet langs de volle breedte van het Darcrak, voorzien vauwinkels en café's achter de booggalerij .?waanjjzicb.h.et publiek beweegt. In kwistigen overvloed bevattend:.al de benoodigde beurslokaliteitén, kan toren, vergaderzalen, hotel, enz. enz. Zonder vermoeiende traptreden,' snaar alle hoofdlokalen gelijkvloers. Met toegangen overal, langs alle zijdes der gevels. Aaa de gemeente ea aan den handel dezelfde voordeelen aanbiedende als door het thans voorgestelde plan worden verkregen. Ep last not least ons Damplein vers-ijkt met een monumentaal gebouw! B. en W. spreken in haane voordracht aan den. Raad over absentie van groote gelde?lijke'opoffering, over een aandeel in ds eventuëele winsten, over bet vooruitzicht dus eenige haten Over -welstand en op ver/raming van onsen Dam geen woord! 't Is waar: wij leven in een materiëelen tijd; maar t zal toch. geen Amsterdammer ja, geen Nederlander onverschillig-zijn, of liet centrum van de lioofdatad een ruime stapelplaats wordt van omnibussen en tram's, grootendeels "door lage, v/aakelende huizen -ouaringd, en alleen door stegen toegankelijk?of een monumen taal piëta met ruime, breede toegangen ea dooi statige gebouwen omgeven! Hat nu.fc van een roijalen toegang van het centraal-statisn tot den Dam zal wel niemand betwisten.; Wat s een. plein, een ventrum eonder beüoorlyJce toegangen? En noch de Kalveretraat, noch de NieEwendijk, fioch de Paleis-^ straat, noch de Damstraat, nocia zelfs de Beurs straat maken aanspraak op den naam' van behoorlijken toegang. Wat is natuurlijker dan thans gebruik te maken van de wel zeldzaam zoo gunstig ge boden .gelegenheid als het asnoveereïi der "be staande Beurs, om zulk ee& hooguoodzakelrjken hoofdtoegang tot den Dam te verkrijgen? Wat is verder het centrum eener hoofdstad, zonder een passende -omgeving van m&nunientale geboiuwen? Een fLoke, monumentale gevel tegenover het paleis wordt maar al te zeer gemist. Be wei nige ruimte, welke verloreo gaat door de be bouwing van hét thans bestaande pleintje vóór de Beurs, wordt daarbij ruimschoots opgewor gen door den royalen toegang vanaf 't Damrak. kleine, uitbouw valt weg. Hoogstens "brengt Die breede straat zal dea Dass grooter doen moeder, die ik in zoo vele jaren niet heb gezien." Augubta kan weder adem halen. ^In zooveel weken niefc, meen je."' Weken.. . . zoo ... weken t... vreemd! O wat is er niet al omgegaan 'm dat arme zwakke hoofd. . /Weet je iets van haar... Is_ze wel?.,. STu dan." -? ' . ' Hoe kon ik-? ik wét immers niet wie je' moeder is." fet ? ... hoe jammer... 'Luister. Waar zij woont, heb ik haar niet .gezien. Ik besteeg een berg, al fcooger en hooger. De -zon-wierp gou den stralen over groote witte vlakten waar tuhFCJiea nu en dan pikdonkere afgronden, nmar wat er dtósteïs waB verdween allengs en. de gletschers werden- gloeiend purper. L efeIgke toonen Tervulden mijn oor, en eene vrouw, veel grooter dan mijn moeder,.. . . ja, ze had uwe gestalte maar de -n-ezenstrékfcen waren de hare, kwam uit de lichtwolken naar mij toe, al nader en "nader,, en toeii nam '.sij mij vriendelijk bij de Jba-nd, en te zamen traden wg een tempel binnen, die midden in liet hemel&Haciw verrees. Baar legde men onze han den in elkander, alsof ;wfj gehuwd -werden. Zonderling! Verward en toch zoo .heerlijk1! Begryp je zao'n visioen?" Of ik het begrijpf'TiepAugusta opgetogen. Ja, zeker! 't Is je genezing'! 't fe datgene waar voor ik dagelijks gebeden heb! Eindelijk de moeder weer voor je oogen, o, nu .zal .je 'her stellen, de dokter zelf h'eeft het gezegd,, nu weet Jk net zeker." Tan Bmiren -sloot op nieuw de oogen. Het buitengewone der aandoening scheen hem te vermoeien. Een paar ndnuten later ontwaakte de geest weder, en 't was juist het uur, waarop de zon achter de wolken gaat wegduiken maar hare stralen nog een poos aan de aarde gunt. - ? . ' aie'!" sprak hij, naar Imïteït "kijkende, zie, Augusta, dat ia die kalme en toch krachtage toon, waarvan ik j e laatst sprak. Wat dat heer lijk wegdornmelt 3 Onduidelijk niet waar? Juist daarom zoo poëtisc'h. Meisjelïef, leer toch kij ken Hunkerend naar de mooie natuur, heb Je haar vlak onder het oog. Is % geen goddelijke -avond!.., Os 't s zoo verkeerd als men alles 200 voelen en tasten wil! In de ? dommeling ligt de poëzy 'Zie eens aan, ik die artïs't wor den moet, ik ben niet wijzer.... ik, die zoo veel heerlijks m(mijn eigen land kan vin'den, ik zou -mijn. moeder kunnen drensen om naar Italiëte gaan." En Angusta' dacht: ha, eindelijk weder de moeder, want, altijd aan dit 'krankbed geslin gerd tusschen vrees en hoop, vr,easde zij weder, .dat de jzrtist, die al .dikwijls tot baar gespoken had, op nieuw den zoon verdrongenkon'hebben. Ik' word nioede... ik ga sluimeren.... Hij greep hare hand en bracht die even aan zijne lippen. 'Zij had den moed niet die terug te irekken. Augusta ik weet zeker dat ik weer in den hemel aanland... Die heerlijke droomen'!" . Lang staarde Angusta hem aan.... Wel ge voelde zij,'dat de poëzy in de dommeling ligt! ntusschen had ook mevrouw YanVt Oord veel na te denken. Meer en meer .werd het haar duidelijk dat haar man gelijk had en liet koele proza hier het geneesmiddel voor den koortsgloed der poëzy moest geven. Zij gevoelde niet dat waar die koortsgloed reeds bestaat, de bittere pil van het proza niet meer helpt. Yan Buuren was van goede famielje, dat had men .al spoedig ondersteld, ea nu, dat men wat meer uit den patiënt krijgen kon, vernam men dat mevrouw Van Buuren weduwe was en in 's Grravenhage woonde. Daarop ging de dokter zelïhaar bezoeken om van het gebeurde kennis te geven. Hij vond eene knappe wereldsche dame, die, onder veel bereddering, en ra et allerhande overtollige/woorden verkondigde hoe ongerust zij over haar zoon was geweest, die wel meer traag in tet schrijven, was, maar nu toch ongewoon lang had gewacht, weshalve zïj dan ook vroeger dan zij anders zou doen, voor enkele dagen was teruggekeerd van een dmtsche badplaats, waar zij geweest was, om, van die miserable migraine, die haar altijd tempteerde" af te komen. Ook was zij innig, innig. innig,'" ,(ja, zij zeide het driemaal) verheugd zijne ? aanvankelijke beterschap te vernemen. Al was hier geen. .sprake van koraediespel, en hoewel het waar blijft dat het gevoel liefst sober s in zijne ontboezemingen, zijn er toch van die uitgalmende naturen., die, wijl ze ge ? woonlijk reeds galmen, vooral galmen bij smart of vreugde. De materiëele .kwestie werd spoe dig, en o_p kïesche wijze .met den dokter ge.heel afgedaan, want ze had heel wat over voor die lieve menschen," ook zou ze haar dierbaren" zoon dadelijk bezoeken, zoodra die;jaccablante migraine" het haar zou toestaan. Heel erg lang duurde het, dan ook juist niet, toen ze eens naar Woerden kwam overwippen, en, dat betuigde ze zeïve met eene niet ongracieuse neiging, dat ze-zéer, zér erkente lijk was vóór zooveel soms.!"' Dat Ze mtusschen wat stijf was tegen Augusta, wie mag dat eu vel duiden. Ze moest immers wel. Ze was mama, en... mama moest niet cultiveren"' dat Wel licht zoo'n meisje... enfn"... i't zou wel wat heel pretentieus" zijn, maar aan de andere zijde . .. zoo'n knappe jongen,als haar ALbert... j,enfin" een moeder moet over alles wake», en dus.... Yreemd kwam liet vooï" dat Yan Buuren, kort na het bezoek zijner moeder, minder goed gehumeurd, zelfs dikwijls zwaarmoedig werd, maar hij begreep niet ten onrechte, dat nu zijn rijk in die zijkamer weldra uit zou. zijn. Dat tijdstip kwam. dan ook en daar is geene pen die beschrijven kan den weemoed waarmede hij vertrok. Honderdmaal had hij zich zelf sterkte voorgepreekt, maar ach, nu viel hij zijne pleegzuster snikkende om den hals en riep uit: Augusta, engel op 'mijn levenspad, wij moeten elkander wederzien,... o, ik heb je onbeschrijflijk lief!" en nadat, onder veel aandoening van allen n die woning, de kun stenaar het roezige leven weder was ingetre den, -viel .Augusta haar moeder om den hals en snikte: hij heeft mij lief, hij bemint, mij!" En. de moeder weende ook, echter niet-van vreugde. Arm kind!" waren de eenige woor den, die haar ontsnapten. Keimsfc du das Land Droombeeld van eiken dichter, eiken'kun stenaar, Italië! Kent gij het land waar de hemel waarlyk hemelseh is, en evenwel in zijn zeeën en mee ren nog hemelscher wórdt? Hebt gij ze aanschouwd, -het schoone Yenetï, het trotsche Genua, het dichterlijke Flo rence, het indrukwekkende Rome en eindelijk Napels om daar ... o mocht dat wezen!... te sterven! ' ' .- , Kennst du das Land? Helaas, wie het kennen mogen, wij niet! Zal het ons gegeven zijn het ooit te aanschouwen:* Wij vreezen. Naar Italië, naar Italië! dat riep de stem daar binnen onophoudelijk den jeugdigen Yan Buuren toe! In het bedrijvige leven, na zijn langen droom, overgeplaatst, kwam alles he'ni zoo baunaal, zoo laag bij den grond voor, dat hij haakte naar wat anders. De vragen, die men overal hem deed, verveelden hem, de menschejimassa's op iiet strand of in het bosch, maakten op hem den indruk alsof ze'daar waren, niet o'rn de kleurschakeringen, liehtt ntelmgeüea b.et t&ongewiegel der natirar te genieten, evenmin om de muziekale gedachten op te vangen en te verwerken, maar slechts om te praten en bewonderd te worden. Erger was nog dat zijn eigen huis en al zou'hij dat nieb ligt erkennen zijne moeder hem het meest tegenstonden, 't Beeld van diep drikantsdochter, meende de wufte vrouw, moest een, twee, drie, uit dat brein verdrongen wor.den, cojite que coute. Geen rust dus, afleiding, afleiding, altijd afleiding! Ka een rijtoer, dan een komediepartij, dan een bal, dan weder... Oek mama, zoo 'word ik nooit .artisti" Artist woeden, wel... me dunkt Albert." Neen mama, la-at .dat rusten, daar heeft utoch geen verstand van." Fi donc!" Over alles wil ik met u praten, .maar alsje-, blieft niet over kunst." Mama 'werd den mond gesnoerd en' Alfoer'fc stond aan het raain te trommelen. (Wordt vervolgd).

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl