De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 8 juni pagina 2

8 juni 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

i «3 ?j;richten die omtrent de 'uitbarsting van den Etna en d& vernielingen door dea watervloed worden meegedeeld. Doek verschrikkelijker dan die beiden zijn m de oogen der geestelijk heid de gevolgen dia uit de wet, waarbij de burgeüijke voltrekking -van iet "huwelijk ver plicht woidt gesteld, kannen- voortvloeien. Leo XIII heeft reeds in een buef aan de italiaan&che aartsbisschoppen gericht zijn af keuring te kennen gegeven. G-u-rilMdi's dood weid bij gerucht ver spreid. De genei aal leeft eohtei nog, doch is gevaarlijk 7iek. In Belgiëheeft men eindelijk een begin kunnen maken met de behandeling der artikelen van de onderwijswet. Meer dan zes weken lang stroomden te Bru&seT. de redevoeringen van welbespraakte lippen. Het schijnt, dat de » Noord- en Zuid-Nederlanden elkander mets toegeven m de aanbidding -\an het Wooid. Ondeitus&chen i& er een eind gekomen aan den. stortvloed, en een aantal aitikelen weid reeds goedgekeurd, o. a. dat volgens hetwelk de -scholen huiten de scholuren voor hei gods dienst onderwijs van den geestelijke worden ' opengesteld. Deze wet houdt ooli de bepaling In, dat de onderwijzers niet tevens koster of * keikdienaar "kunnen zijn. Omtrent debewaaischolen beeft de Minister verklaaid, dat de Kegeeimg zicb het lecht voorbehoudt, gemeent ebeb tui en te dwingen dergelijke mutbtingen m 't leven te roepen, waaraan alleen personen ondeiwijs zullen mogen geven, die een daarvoor aangewezen diploma-bezitten. Het Burgerlijk Wetboek zal van legeeimgswege m het Ylaamsch worden overgezet. Een CoWmissie waartoe eemge op letterkundig ge bied bekende Vlamen behooren, weidbenoemd, om dit werk te verlichten. In Rudand blijven bianden de bevolking verontrusten. Dat zij aan kwaadwilligheid moeten toegeschreven worden, v*lt niet meer te betwijfelen. Het Nihilisme schijnt door de genomen maatregelen nog weinig m kucht verminderd te zijn. Nieuwe goevernemeuten of gedeelten daarvan, werden in staat van be leg verklaaid. De moordaanslagen op politie ambtenaren hebben den (Xsaar er toegeleid een bevel itittevaardig en, dat die ambtenaren tot het "bij zich diagen van een iüvöHei verplicht. Yan liet voorgenomen bezoek des Keizeis aan het hof van Berlyn, bij gelegenheid ^an Wilhelms gouden-huwelijksfeebt wordt <tfg ezen, omdat de toestand der Grootvorstin ^VEaria verergeid 1=-. Het mmisteiie van Poifcugal werd door een zeer viijzinnig kabinet veivangen, dat reeds door een votum van wantrouwen getioffen is gewoiden. De kamer zal waarbchijnlijk ontbonden wotden. Chili voert den otrijl mat Peru en Boli\ia. Een veldslag wordt te gemoet gezien. Berichten uit deze streken zijn stnaar&ch, daar de tele graafkabel weid doorgesneden. De Kiesvereemgiüg Recht vonr Allen alhier sl;eltf kandidaat voor de Tweede Kamer: Mr. A. H. M.vanBerckel. Mr. J. R. Oorver Hooft en Mr. J. A. N. Tiavaghno. , De dagbladen bevatten: Handelblad Militie en schuttei dienst. Op de proef gesteld. N. Soit. Courant. Het gewijzigd ontweip op de eftectenbeli&tmg. Een goed vooibeeld. onze mededinging op de tentoonstelling te Sydney. De Yeikiezmgen. Sott. Nieuw&la<1- Eene wet die goed heeft gewerkt. (Hondsdolheid), Eet Vaderland: Kommïssarhsen bij Yen nootschappen. De Awst. Courant: Heueii&nlwhe handels politiek De effecten belasting. . Utr,, Prov. en Stedel Dagllad, De verkie zingen Droite ep Gauche." De Tyd, De Katholieke en de verkiezingen. De Eedquae&he voor den Hoogen Raad. De Standaard, Ons driemanschap, (van der Hoop, Keuchemus, Lohman.) Een andeie kamer. Set Dagblad v, Z. HolL en 's G-ravenJirit/e, Nieuwe belastingen. Mammon-dienst-onrecht. [Koloniale Staatkunde.) De t^t^s bevat: Klem door P. N. Muller. De landiente op Java en Madura door K. "W. van Gorkom. De stemming in onzen gemeenteraad was lusteloos en flauw. Traatf gingen de beraad slagingen voort, die zeer dikwijls het karakter van een redekaveling droegen. Yan niet veel gewicht waren de voordracht', ten die behandekl moesten worden, vooral niet,' als iaën ze vergeleek bij dlè, =welke verleden. week aan de orde waren.;- . ;, ? \ . Yan daai dat' men tijd vond om nog eens .het oude vraagstuk, waarop de aandacht der raadsleden reeds meermalen gevestigd werd, of de bruggen er zijn ter wille van de scheep-" vaart of van de voetgangers, te bespreken. Daar zijn. zoo van die kwesties in de wereld! Ondertu=seheu. heeft-de burgerij, een vrijheid verworven, die haar tot nog toe onthouden weid. We mogen, als het ons lust, 's nachts de grachten bevaren.. Tot voor korten ijd iad' de politie bezwaar tegen het verleenen van dat verlof zonder bijzondeie aanvraag. De heer Steenkamp is geT lukkig mmrler zwaartillend en de bruggen en ?duiden zullen 's nachts gepasseerd mogen wor den. De eenige vraag., wss nu maar. of het brug- en sluisgeld 's nachts dubbel, gelijk of mmder zou zijn dan .dat hetwelk Over dag ge heven woidt. Het dagelijksch bestuur wilde het eerste, de fmancieelècommissie het.tweede en pnkele ledert gaven, aan het laatste de Voor keur. Ook werd 'de, bewering vernomen, dat alle schutgeld, nu ,er..geen sluizen meer te'ope nen syn, behoorde te vervallen.. 'S ooi het een zoowel, als voor het ander viel iets te zeggen. ..Ging men uit' van.de stelling dat het voorrecht pm 's nachts te mogen varen der schïpperij veel , waard was en de stad /2500 onkosten zo.u veroorzaken voorvefmeeraan loon -aan. het dienstpersoneel, dan een dubbel bedrag der heffing. zeker; ge rechtvaardigd. Wilde men,, gelijk de lieer-de Ynes vooistelde,. dóór dezen .maatregel het \aien des nachts bevorderen, opdat het ver keer des daags minder opo.ntho.ud zou onder vinden, dan was het redelijk de brug-en schutgelden na zonsondergang lag.r dan.voor;den dag te vorderen. . ,?;-?'">?. Aan het laatste zouden.wij .de voorkeur ge geven hebben, doch. misschien is de bewering niet onjuht, .dat het voordeel'jsnachts te mogen varen voor de belanghebbenden, zoo groot.is, dat zij zich gaarne die meerdere kosten zullen getioos^en. We moeten dus afwachten of.de sch;pperij veel gebruik van de vergunning; zal maken. ..... . - ? ? Het verslag van. de verrichtingen en :den £>taat van het WeldadïgKeitisfonds alhier, uit gebracht door den aeci'tt iris, den heer Brandon, bevat de mededeeling,dat-het:fonds door.de gehouden loterij met 8000 gld. vergroot,werd. De subbidiën .dit jaar uitgereikt- bedroegen te zamen ?3134.96, tegen /"2276.70 a. p. en de -voorschotten ?5432 tegen.?2069.99. a, pr Het hoogbte bedrag eener subsidie was ? 450 en de vooischotten liepen van /350 tot.? 75 en minder. Het doet ons genoegen, dat uit het tweede jttai \erblag van . Leesmusenm voor Trouwentlhier de gunstige toestand dier-Jeugdige ;vereenigmg blijkt. .Na,m het. ledental betrekkelijk wemig toe, het aantal trwnv.e legeressen vermeeidert bij voortduring. :0ok- werd, steeds ineei gebruik gemaakt van het recht, oia boe ken .die gedurende 3 maandpnjin. het Mttseum ter lezing hebben ..gelegen ter leen te;nemen. De vereemgïng ontving verscheidene geschen ken in boekwerken en ook een schilderstuk door een der leden vervaardigd, ter versiering der gezelschapskamer. j, De rekening en . verantwo.ording toont een ovei schot aan van f 42Ö.94V3 ; verleden jaar bedroeg dat /'175.-61. Het bestuur bestaat uit de. dames: mevr. Mereier?Meder, mevr. Willink--van {Jolles van Bosse, mej. E. .A. Haighton, D,. E. Gooi, C. M. Joosten en M. Engelmann. . ; -=?":,? In het opstel Klein" van, den heer P. N. Muller (Gnds. JuniJ komen-de volgende woor den voor, welke iaet het. oog: op de ook .door ons zoo dikwijls besproken -belasting-vragen de-aandacht onzer lezers verdienen. 't Is zoo, de lasten welke- de 'burgerij n groot enjze drukken; zwaar. Zelfs voor instellingen wier aanzienlijke kosten nooit op de begrootmg eener gemeente moes ten voorkomen, brengt de ingezetene jaailijks tonnen gouds op. Gereedeh]k voldoet hij aan die verplichtingen, al worden ze hem op gelegd i-, den vorm eener helnng die ruw weg alle inkomsten gelijkelijk treft, Pnverscliillig of ze i verkregen worden door moeïelijken arbeid en' onder hachelijke kansen. van verlies, en waarvan ook het? rijk . reeds .schatting h&ft, dan wel of zei, gemakkelijk genoten worden van zoetvloeiende renten.'Zelfs heffingen draagt men er voor, rustende op dienzelfden grondslag, welke hun pas nog zóó zeer veroordeelde dat ,men .-daarom de "inkomstenbelasting_ invoerde,| en waarvoor men dan ook .vruchteloos zoekt naar afdoende argumenten tot verdediging. Maar.-.hoe kwistig de borger ook. aoms het financieel beleid zijner regenten moge noemen, .toch is hij niet. onwillig of .weigerachtig de . klimmende lasten te dragen, oaidat daarvan ..een groot deel althans tot werkelijk voordeel strekt der stad, welke hij groot wil zien en groot wil maken,, en waarvan, hij "het geleide lijk toenemend aantal inwoners.en de langzaam uitzettende grenzen dankbaar begroet." of de ^oren "bij tijds en gelijk invielen, scheen bijzaak te zijn. Het orkest was ook in dit laat&te gedeelte uitmuntend, maar het koor van; het publiek, dat daarvan een welsprekend bewijs gaf, door zelfs reeds gedurendede uit voering van de Yliegende Hollander" heen té' voorbeeldeloos slecht;va,n kracht, eenheid, zelfs | gaan. De Matinee van Zondag had een provan zingen was geen sprake, alleen het An- (gramma, wat'de lengte betreft, naar engelsche d ante Maestoso: Seid umscJilungen, Miltionen!, wijze, maar wat de indeeling aangaat, zboals en het daaiopvolgemle .AcZfl^o ma non troppo: zeker wel geen pendant' zal te vinden zijn. Ilir.stiirst wieder, Millïonen? waren aan te Het beste van het geheele programma werd het hoören omdat de tempi rustig zijn en het koer. eerste gegeven en daarna tal vankleinerestukken, gemakkelijker kon volgen; maar het Küsse gab i waaronder ook van weinig muzikale waarde. sie uns:und R&ben in het eerste koorgedeelte i "Ware het koor in Beethoven*s reuzenwerk - Terwijl in de-nieuwen Schouwburg Yan Lier, de, heer Koltï'goochelde en tooverde, en de verbaasde toeschouwers schier deed twijfelen id' der j werd het zómer-thèater Frascati", Plantag i Middellaan, ingewijd. Den heeren &. P:ot & j Zoon komt de eer toe onze stad met een : schouwburggebouw verrijkt te hebben, dat j naast dat van den heer Yan Lier een waarIdige plaats, inneemt. De heer Yan Gendt5ide l architect kweet zich voortreffelijk1 van zijn ] taak. Het. is een flinke schouwburgzaal, die een j aan.gen.amen indruk maakt. Eehige gedeelten van de bekende stukken, die door het gezelschap Prot zeer goed ge geven worden: De. Klokken, van Corneville, De jonge Hertog en Madame Fayartwerden-bij deze gelegenheid opgevoerd. en Freude, schoner G-otterfunken, in het Al legro assai" werden beneden bet middelmatige uitgevoerd; de stemmen waren afgemat, het geluid ontbrak ten eenenmale. De modelijke soli werden door de dames Lemmens eri Setter en de heeren Eiese en Henschel voortreffelijk gezongen. De vier stemmen kwamen uitmun tend te aamen in het heerlijke kwartet: Alle Menschen warden Brüder. Het is waarlijk te bejammeren, dat het koor een 200 sterke scha duw op de uitvoering van dit prachtwerk wierp, hei geen toch wel alleen aan onvoldoende of slechïe studie te wijten zal zijn. Yan menige zijde hoorden wij. de opmer-' king, dat het niet te verwonderen was, dat de koren in de 9de sinfonie zoo slecht samen gingen, daar de krachten waren uitgeput door het vele zingen in de laatste dagen, de eene op de andere repetitie volgde, en dan zelfs repetitie en uitvoering op-denzelfden dagv Wij willen dit gaarne toegeven, doch geloovenjdat de hoofdzaak meer daarin ligt, dat er met met den noodigsn ernst is gestudeerd geworden,ware dit bij tijds goed geschied dan hadden in de feestweek. enkele repefcitiën kunnen ver-yallen. Wel werden bij onze amsterdamsche afdeeling \ alle krachten besteed aan de?. studie van ; de Mis van Verhuist,' doch daarom zijn dan zeker wel het prachtigste werk wat ooit-op' instrumentaal gebied gewrocht werd van datzelfde uitmuntende, gehalte geweest als het orkest, dan souden wij het een onteering-van de kunst genoemd hebben om .nog liedjes van Verhuist en Huberüte hebben moeten hoören. Het slotkoor van De Negende" had echter veel van o'ns genot ontnomen, "en zoo kon er nog wel meer aangehoord worden, al was alles niet even mooi. De uitvoering van de.twaalf andere nummers van het , programma- -willen wij niet in den breéds bespreken, omdat; .ons. na het aanhooren van'?de Negende" veel last. en de noodige opmerkzaamheid voor het ver-'. derè, .gedeelte van het programma ontbrak; wij willen ons-echter bepalen tot de voordrach ten van de ? dames'£e»-wwe«s en en de/ ' In het theater-saizoen 1877?1878 werden in Duitschland 428' voorstellingen van stukken van Shakespeare gegeven. Winters Tale beleefde 'er 42 (voornamelijk door de Meinin'gers); Hamlet 40;' MidsummernigJits-Dream ook De vliegende Hollander" en de Negende Sinfonie" merkbaar minder bedeeld geworden. -: Onze afdeeimg was de feestgevende, dus zij moest haar grootste'deel aan kracht n toon n studie.niet vooi' n werk, maar voor alle werken -bijgebracht en de krachten, die van buiten kwamen, als aanwinst of toegift be schouwd hebben. Indien men echter een nauw keurig onderzoek hiernaar instelde, dan zou men allicht bemerken, dat zij haar grootste dee) in. kwaliteitnietbijgedragenheeft en debuitenstadsche krachten . o'uo.ntbeerlijk waren. Het is niet alleen de wijze van studeeren, maar ook de geheele inrichting van het muzikale ge.Zondag 25 Mei werd het feest op waardige wijze besloten met de "uitvoering .van -:£eethoven's 9de sinfonie met koor en "de. voordrach ten der verschillende solisten.' Op, waardige .w-ijae" zeggen wij, omdat Beethovend reuzenwerk, voor zoo verre de drie eerste gedeelten -betreft,, ten uitvoer kwam,; zooals wij het tot dusverre nooit hoorden en misschien zelden of nooit beter zullen hoören. . ; . Onbeschrijfelijk is-;de indruk, .dien de uitvoe ring op- ons. maakte, en wij zijn daarvoor den directeur,.YERHULST, zoowel -als het geheele or kest, grooten-.dank verschuldigd. 5, Welk prachtig strijkkwartet! Hoe uitmun tend was de stemming'.der blaasinstrumenten! Welke eenheid tusschen > directeur en orkest \ zoo rziet men^. wanneer de goede wil niet ont breekt,; is .het-wel mogelijk iets goeds ten uit voer te brengen. Het genot den waren mu ziekliefhebbers , door de, uitvoering, der drie ! eerste gedeelten van Beethoven's .negende sin fonie verschaft, was ontegenzeggelijk groot, maar daarentegen. liet de uitvoering van het slotkoor ;,ontzachlijk veel te wenschen over; niet zonder reden zagen wij menigen kunstvriend, zich de handen voor de poren houden om niet aan te hoören, -hoe die heerlijke mu ziek verknoeid werd.; Onbegrijpelijk is 't, en toch was het duidelijk te zien, dat Yerhulst alleen óogen en ooren had voor zijn orkest; heei;en Henschel, Joachim, ElmUüd en Miesè.. Yoor mevr. Lemmens kunnen wij'ons'oordeel omtrent haar bij de uitvoering van Josaa uit gesproken gestand doeu; met kwartet- en .or- i gelbegeleiding zong zij een aria uit de CaecilienOde van Handel onverbeterlijk schoon. Mej., Gips droeg drie Liederen van Schubert, Yer-, hulst en Jensen.voor-en voldeed.ons beter dan. den vorigen ayond; liederen zingende weet. zij haar. stem beter te gebruiken- dan in de grootere werken, die met orkest geschreven zijn, haar stem klinkt lieflijker en de voordracht is na- . tuurlijker ea eenvoudiger-, de. keuze van lie deren is niet altijd even gunstig,.?meeren-. deels zelfs ongeschikt -.zoo b. v. komt Am Meer" van Schubert op Kaan repertoire niet.. te pas;, gelukkig dat van de. woorden toch niets te verstaan is; slechte uitspraak schijnt bij mej. Gips een onverbeterlijke fout te zijp. De uitnemende klavier-begeleiding van den heer Kes verdient bijzondere vermelding. Hoe Ucnschel zong en. hoe Joacliïm speelde? he.t. laat zich in woorden moeielijk beschrijven. ten toch. zoude men tal van uitdrukkingen, daar voor kunnen bezigen;. zulke talenten laten deelte, die ten nadeele van een feest kan zijn j zich echter niet meer beoordeelen, zij zijn hors en dit heeft men in mime mate bij dit feest de concours" en iedere opmerking zou kunnen ondervinden. Aldoende leert men", zegt het spreekwoord; past zijn; de heerlijke voordracht, de zuivere intonatie, duidelijke uitspraak en de prachtige^ 0. i. ons afdeeliiigs-bestuttr heeft reeds, de ! Btem van Henschel, de meesterlijke Opvatting, noodige ondervinding opgedaan om feesten te; de r ongelooflijke zekerheid, breede streek .en. kunnen arrangeeren,. zoodat het niet noodig ! de groote vaardigheid van JoaeMm hebben' was eerst aan. dit leest een lesje te nemen beide mannen op den hoogstea trap inde en toch liet die inrichting zooveel te wenschen : kunstenaarswereld geplaatst. over. De eischen. aan het koor waren veelte De heer Elmblad beeft het zoover nog niet hoog gesteld. Men .gaat na den.geheelen avond gebracht; hersteld i van zijne verkoudheid gezongen te hebben en na al die. voorafgaande j droeg hij eene Ballade: Bergmanden" van vermoeiende repeti'tiën mede te maken, laat ; .SjÖrgen, eene vrij veryelende' compositie en naar huis, moet om 10 uur den volgenden i drie liederen uit de Dichterliebe" van Schu-. morgen' ter repetitie van de Negende" zijn. j mann voor; het een noch het ander heeft, zanger kunnen voldoen, zijn Daar wordt dan gerepeteerd met minder dan halve kracht, want de afwezigen zijn te ver moeid; 's avonds, duurt het Concert, tot mid dernacht en zoodoende is het onmogelijk wat goeds van datzelfde Koor voor Zondagmiddag te verlangen. : . De commissie die het Programma voor die feestdagen samenstelde, heeft daarvoor geen eere-diploma. noch eere-dukaat 'verdiend, want in meer dan n opzicht handelde hét zonder oordeel en overleg, zonder kennis van zaken. In ons eerste artikel zeiden wij reeds, dat dit programma niet voor een muziekfeest al thans niet bij hefc Ojarig bestaan der Maat schappij?paste, en deelden ' onze bezwaren dienaangaande mede. Détweede avoud leverde tevens het .bewijs, dat er weinig overleg ge bruikt was, want de uitvoering duurde tot 12 uur ongeveer en die avond was nog al aan | de nederlandsche kunst gewijd! Hét vooroor deel bij' ons nederlandsch ??misschien wel be paaldelijk amsterdamsch ~- publiek, tegen het aanhooren van werken van nederlandsche toonkunstenaars is zoo groot, dat de commissie wel eenige omzichtigheid had mogen gebruiken bij de samenstelling van'difc programma, en al thans te voren had moeten berekenen, dat er te veel zou gevergd worden, niet alleen van koor en orkest, maar ook van een gedeelte ons van dezen stem bezit geen genoegzame buigzaamheid,. zijn voordracht is te stijf, te ' koud; Schumann's 'juweeltje die Rose, die Lilie", door een zware basstem gezongen t klinkt zeer vreemd! Misschien' dat, indien wij even te. voren Henschel niet gehoord hadden, ons oor- . deel over den Heer JSlmblacl voordéeliger had ziin. De Heer Riese kon den indruk niet' maken en ? niet 'zooveel bijval verwerven1 als bij de Josüa-uitvoering ; de groote aria uit , Joseph van Mehul werd echter niet onverdien-.; stelijk door hem gezongen. ( En hiermede achten wij onze taak als ver slaggever van het drie-daagscli muziekfeest der Maatschappij tot bevordering der Toon-;: kunst als' geëindigd.' Er valt zeker nog veel. meer te zeggen, voornamelijk wanneer wij ons eerste artikel nog wilden voltooien en de vol gende vragen daarbij zonden beantwoorden: ' Heeft de Maatschappij tot bevordering der Toonkunst in de vijftig jaren vanhaar bestaan aan hare roeping 'voldaan? . Wat voor goeds heeft zij gesticht ? en wat is er van die. nederlandsche ' maatschappij te verwachten, indien zij zóó voortgaat ? Wij zullen echter die beantwoording tot dezen zomer laten rusten, en. .hiermede, afscheid, van het concert-seizoen nemen. W', r, dat ik u vergeten heb of verg et en kan! Maar wat zou ik u geschreven hebben .J Laffe coquet, tenen van allerhande beuzelachtige deerns, die zich heel wat voorstaan op haar geld en ge boorte, misschien nog wel op een paar mooie sekouders, dit, ze erg giaag laten kntenl ,Zal jk u lastig vallen met de praatje^ die de hier vernomen moet o\er nieuwtjes van den , da o, kleinere en grootere schandalen, die niet half zoo interessant zijn, als onze gesprekken pver liet mm&te voorwerp der natuur? Weet ge wat nier, in de Haagsehe omsti eken,, schoon sis ze zijn, dat -s alt niet te ontkennen, mg , '?ieder oogen-blik voor den geest speelt? Wat 'jg -de natuur toch, heerlijk, maar wat woidt ze door de menseden Bedorven! De boomeii, , die,-wat oud of knoeierig worden, moeten weg]% als vreesden ze dat er in de nafuur iets natuurbjks zou overblijven. Kunnen ze ergen» met voeg (ik vind dat het nooit voegt) een rechte laa.n maken, ze laten het niet. Een "boom met mos begroeid woidt slecht onder' houden genoemd. De tale Gods in de natuur begrijpen ze niet, noch in het zichtbare, noch in de klanken. HjTiet tevieden met den jubel zang 4er vogelen, laten ze opgeschikte man nen met instiumenten komen, met bekkens en pauken, bazuinen en trompetten om alles wat er kalm was, in luidruchtigheid te doen overgaan. En dat ia nog niet genoeg. Muziek ware nog te gemeten. De Pastorale van Beet hoven in den tempel der natuur kan ook hartverbeffend zijn, maar wat helpen die oogenbhkken als vlak daarop een Offenbach's tralalallaliere of (toppunt van wansmaak) een charivari of andere liuspot-compositie Tiet oor? Vlies doet bersten! En toch, dan eerst kan men nog luisteren, want voeren ze wat goeds, wat degelijks uit, dan kruipen de Hagenaars koes, koes bij elkander en babbelen, .dat al,le zachtere pasages verloren gaan. Oppervlakkig heid en onnatuur,,proza en innumaniteit, zie daar wat ik hier gevonden heb,. buitenr en bmn^n&liuis, en ik, die in.-ons zijka%iertje den hemel op aarde heb genoten, .die daar;zooveel vrede had met God, de menschen en den tem pel der natuur, ik. die, door liefde en .trouw, zoo zahg was, ik zou haar, die mij dit alles. geschonken heeft.mijn wrevel.hebben kunnen kenbaar maken., zoolang .ik er niet, iets .bij kan voegen van weelde en.zaligheid!....... ... , weet dan, lieve Augusta,.weet da»,da.t, een mijner., liefste, wenschen, zal .vervuld wor den, en die vervulling zal, niet. waar,,dat wil len wij hopen, .leiden,.to,t .andere. verYuilïngen! God dank, ik ga naar Italië!, Ha, ik moest geen kunstenaar wezen .als mijn hart.,niet .in mijn binnenste opsprong, alleen bij dit vooruitzicht!. Wel is waar.zullen.,wij.nu- elkander..in lang niet weerzien,, want .overmorgen .vertrek, ik reeds, maar'alleen dopr, liet, vagevuur bereikt men den hem.el! :~p"it myn helrword .ik^reeds veilost... Hel, vagevuur,,hemel, 'tis'pfDante reeds in mij. leeft!'Italië, ideaal..mijner,.wen schen ... en toch, niet waar, 't zal niet dat andere ideaal wat ik nastreef, uitwisschen, mer-jelief! Geduld dan! Groet uwe ouders. Ik ben te opgewonden om nog over iets anders te schrijven. Wees gelukkig en blijf aan hem denken die zich noemt TJw innige vriend Triomfantelijk kustte Augusta het -papier, triomfantelijk vloog zij ook naar hare moeder met den brief in de opgeheven hand. Ha!" riep zij uit ik wist het wel, ik wist het .wel!" .Ook mevrouw-Yan 't Oord was daar over .verheugd ,en kustte Augusta hartelijk. En .nu,, moeder, nu ga ikv met allen ijver aam den arbeid. Nu heb ik moed en kracht her kregen, .nu wil en gal ik knap worden!" . Mevrouw schudde, even het hoofd. Waarom juist nu, .vreemd .kind, vooral .dan als hij je, vergeten liad, zou .de studie noodzakelijk voor je zijn geweest." y?0. neen, lees eens, -lees gerust dien brief! Hij moet iemand naast zich hebben, die zijner waard,.is,.moeder,,ja, daarvoor .zal.ik zorgen, althans ... zooveel ik kau!" ,,.", ... En. jföevr.puw las den brief, maar -hpe,wel zij haar dochter. geen, w.oord' er van zeide, maakte hij to,ch. pp, naar niet geheel denzelfden indruk. Met .die, kunstenaai'S-.d.weepergen-kou zij niet medegaan, maar .onaangenaam deed het haar aan, dat Yan Buuren er zelfs niet..aan scheen te ,denken, voor .zijn vertrek Augusta,. ware het oolt;.slechts,even,.,te ..komenizi&n. -. ? .? ;., De predikaut-wasiiu.geheelbedlegerig. Meer en meer .werd zijn,bestaan;een .plante.nleven. .'loch. .napcbi, hij-.npg.de,;vreugde.smaken, dat zijne dochter ,haar examen ,deedr :.HiJ legde zegenepd de 'banden...op vrouw en Mnd .en.., was in kalmte heengegaan. Wij zijn twaalf jaren verder en veel is er veranderd in dat lange tijdsverloop! Weder moeten wij Woerden bezoeken. Thans echter gaan wij het- stadje in, waar wij een groot huis, weleer een klooster, vinden, waar voor met zwarte letters te lezen staat: instir tmd voor jonge dames. Gij behoeft juist niet hier te zijn om te weten dat jufvrouw Yan 't Oord institutiïce is, want hare school 'heeft een. goede reputatie door het gansene land. Ook zijn er vele-leerlingen, zoowel pensionuaïr res als externes. Ja, daar wonen .nu moeder en dochter. Me vrouw is in dien tijd- eene oude dame gewor den, maar ze houdt zich goed en is tevreden. Augusta is wat minder- breed en rood en mis schien, daardoor ook wat minder leelijk, ze is er om zoo te zeggen'wat ingegroeid. Altijd stil en kalm, altijd dezelfde van humeur, kon ze ook altijd rechtvaardig blijven en dat juist is het middel, om 'op' den duur door de leer lingen te worden op dei handen gedragen. Waarlijk vroolijk is ze slechts zelden 'en men ziet het haar aan dat ze.heel wat aorgen, zoo niet veel verdriet beeft gehad. Zoo stil als- zij daar heengaat, met ernst en vooral mét liefde alles aanvattende -wat haar'hand ontmoet,''is zij eene persoonlijkheid die eerbied vergt, maar ook geniet. ?' . Hoe is Augusta aan dat instituut-gekomen ? 2e had het te danken aan den dood haars va ders, want toen eerst herinnerden zich-eenige oude vrienden dat waarschijnlijk wat hulp:hier noodzakelijk-kon zijn. Yan een paar kanten werd' de dokter aangesproken en die warme ?vriend der familie liet zteh'niet onbetuigd. De gemeente had al lang-het plan gevormd om, mocht eene goede^ persoon te vinden zijn,-de kostschool, die -vroeger verloopen was door slecht beheer, -weder in het: leven te roepen. Men weet, hoe 't dan gaat,", het gemeentebe stuur; is .gemakkelijk in zijne' voorwaarden,' de vrienden brengen- wat' ge'ld: bijeen ? en in 'korten ?tijd 'was; de zaak beklonken,-,dat-dan'zeggen wil, dat een paar vrouwen gingen' wonen in een 'Onhuisselijk, hol gebouw» in de hoop van te zullen slagen. Dagscholiëren kwamen dade lijk opletten, en dat was ook goed, want wai had men .anders rc'et die vertrekken, zoo grool als balzalen, uitgericht! 't Duurde echter niet lang of men prees algemeen het onderwijs dal daar gegeven werd en nu is het instituut, na twaalf jaren, bij al wat aan het onderwijs ver bonden is, uitmuntend bekend. Maar dan had Albert van Euuren haar toch verstooten! Wie. had dat gedacht van een jon geling 200 vol van edele aandoeningen en goede voornemens! Edele aandoeningen, wie heeft die niet als hij, van de geheele maatschappij afgezonderd in den dommel der langzame herstelling voortdroomt! Goede voornemens, er zijn er die zeg gen dat daarmede de liel 'is geplateerd1. Zelfs als van Buuren eene andere soort moe'der' had gehad tenzij er'dan ook eenander soort bloed door zijne aderen stroomde zou hijr vermoedelijk aan de idylle zijns levensmet getrouw, 'zijn gebleven, .'want o, 'fc klinkt zoo fraai'oin'altijd het schoone te willen bereiken, altijd' dat. schoone n Gods nvervalsclite na tuur te zoeken-én de mensehen slechts te begchouwen' als de bedervers van wat er reiiis en schoons bestaat, 'om in n woord voor niets oogên te hebben'dan voor bet schoone, iaarj evenals' 'élke ''ïnedailje' haar keerzijde héeftj 'zoo- ook deze, en die keerzijde is'.... zelfzucht! (Slot 'volgt).

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl