De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 22 juni pagina 3

22 juni 1879 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

i1)- (S-n4'""Ki' J '.-r". /*'vir D * "^rOTii" A M b l Jb hij die gedwongen leening amortiseeren. Cerwïjl grootmoeder in den tuin- wandelt, .Toert Frits het schelmstuk, door de haast' iter waarmede dat gebeurt, verliest hij eeu ikbillet dat door den knecht wordt gevonden aan Mevrouw van Eikenstein overhandigd. ntusschen heeft haar kleinzoon zijn schulden claan en keert met een ledige portemon'e, een slecht geweten en vol wroeging terug. )e oude dame heeft echter argwaan gegen en stelt een onderzoek in of er : iemand m haar secrétaire is geweest i doende -wordt zij gewaar dat zij bestolen n'wel door haar eigen kleinzooü, die door haast waarmede hij te werk ging, zijn poriuille in de secrétaire heeft laten liggen. (alf bezwijmd van schrik en droefheid valt in haar stoel neder en juist op dat oogen: dient'de knecht twee dames aan. ie gezusters ille komen mevrouw v. Eikenn een visite maken. .lg een paar papegaaien babbelen zij r alles en vertellen de chronique scanjuse der stad. Om die lieve mevrouw i van alles op de hoogte te stellen, lalen. zij haar zelfüdat haar kleinzoon over de tong. gaat en bekend staat een schuldenmaker. Ze laten haar zelfs een srtentie in de krant .lezen, waarbij een jre heer F. v. E. wordt aangemaand zijn ild aan zekeren heer Bronstein te voldoen. nog eenigen tijd de 82jarige te hebben ge teld, fladderen ze weer de deur uit om elhunne babbêlzuoht bot te vieren. rits wordt door zijn grootmoeder ter vervbording geroepen, zij brengt hem voor brtret yan zijn vader en doet hem de bitte verwijten en dief wil zij niet langer onder haar dak ben en ze ontzegt hem haar huis. iets kan haar in dat hesluit doen wankelen, ieden en beloften van beterschap die Frits ;, gelooft zij niet en ze verlaat hem met de rden: ik wil u nooit weer zien." e notaris heeft intusechen de tijding ge;ht, dat het huis haar eigendom is gewor- ? :'maar daar een groot gedeelte-van het .. is verdwenen, is zij niet bij machte het jetalen; zij geeft daarom last, hoezeer 't ;' ook op haar ouden dag ter harte gaat, huis weer te verkoopen aan den hoogsten er op de veiling, Salomon ^Barends, een en huisjesmelker, iet wanhoop in 't hart blijft Frits alleen, at Erik van Steenenburg verschijnt, om vriend, die nu zijn schuldenaar niet meer ot verdere uitspattingen over te halen. verachting wijst Frits hem terug en ein, niet hem op stelligen toon de deur te en. 3 gedachte dat zijn grootmoeder op haai en dag, blind als zij is, het haar zoo dier: huis zal moeten verlaten, kwelt hemverikkelijk. Op eens echter breekt een lichta,l yoor hemdoor, want de knecht komt hem jen, dat 't geld van de erfenis is aangeienl -Su weet hij wat hem te doen staat. eiken prijs moet hij het huis terugkoopen. ilomon Barendskorat zijn nieuwen aankoop , bezien en" o'ntmoet Frits, die hem f5000 it 'biedt; de huisjesmelker weigert. 'Ten :e worden zij het eens. ^oor ?35,000, de sele erfenis. L-ootmoeder heeft met juffrouw Renauld in laaste kamer liet onderhoud van Frits en won afgeluisterd, en komt nu tot de overing, 'dat hij zóó slecht niet is als zij wel it. 3 neemt haar kleinzoon weer in genade aan t scherm valt. fgescheiden van den hier en daar matten y en den gerekten dialoog is er veel goeds .et tooneelspel, enkele tooneelen aooalshet taal van grootmoeders levensgeschiedenis, waarlijk goed gelaagd. rat de schrijver nog mist is losheid van liij schrijft rtog te veel boekentaal op >oneel moeten de menschen leven en spre- ook vergeet hij dat alleenspraken zooveel ?elijk moeten vermeden'worden, vooral dan. neer de tooneelspeler allén zijn eigen ge iten aan 't publiek vertelt; evenzoo is het de terzijden." re erkennen evenwel gaarne, dat er een .ige strekking in het stuk ligt en dat het : een eerste proeve als welgeslaagd be>uwd mag worden. e opvoering was bijzonder goed. Mevrouw ne, als de 82jarige grootmoeder, overtrof zelve. Men moet haar in die rol zien de fijnheid van opvatting en karakterteeing naar waarde te bewonderen. Jan C. de als de kleinzoon .gaf blijken van studie en atting.-' Wat meer losheid van beweging schen we hem nog toe. Is Eiik Sfceenenburg was .. Tourniaire zeer l evènzoo mevrouw Stoetz als jufir. Henaud. en woord van lof komt ontegenzeggelijk aan den heer K. Vos, die óns een echte i ,van een huisjesmelker te zien gaf, zijn jele guur duidde zijn beroep aan, en hij ees juist. door die kleine rol, dat hij in rheid'een kunstenaar is. a de Kleinzoon" voerde men het Proces tradieux" op gelukkig staat er niet bij 't stuk gemaakt heeft, want, al hebben we mzend gelachen, en hoewel we 't haast niet ren zeggen, ons geamuseerd,'t gehalte van Proces" is van dien aard, "dat we het g achten het met den mantel der liefde >edekken. /-at de opvoering er Yan betreft, zij was [Hintend. >~ p verplichtende wijze heeft^de heer fotosf Grreiner ons in de gelegenheid gesteld nis te maken met de welgeslaagde l cntkten, door hem gemaakt van de versierinder Hoofdstad bij gelegenheid. van het 'ilijf in ons midden van het koninklijk eehtr. De eigenaardige moeilijkheden, aan het emen van deze voorwerpen verbonden, dat jstal in den vroegen morgen moest geschie den en waarbij men dikwijls met de anders, zeer gewenschte wappering der vlaggen, ban derollen, en koorden te strijden had, zijn in genoegzame ma^e overwonnen om deze ver zameling van groote voorstellingen (zij meten 36 bij 26 centimeter) tot een aangenaam sou venir te maken van onze stad in feestdos. Het gezicht vooral van de Niéuwe kerk van bin nen en van het Paleis" op de Dam heeft den levendigen wensch weder bij ons doen boven komen, dat de heer Grreiner of een ander be kwaam fotograaf, onder voorlichting van een deskundige, eene reeks mocht uitgeven van de zoo belangrijke elementen tot de geschiedenis der vaderlandsche bouwkunst, die onze stad in niet geringe hoeveelheid aanbiedt. Zeer on gemeen en zeer belangrijk zou al aanstonds eene serie zijn van een 300 geveltoppen, naar tijdsorde gerangschikt, en waarbij op verrassende wijze de geheele XVÏIe en XVIIIe eeuw stap voor stap in haar wisselende smaak zou kunnen nagegaan worden. Geen stad 'in ons vaderland biedt een zoo rijken schat van aardig gevonden oplossingen der moeilijkheid aan, om smalle gevels op een min of meer gepaste wijze te hekroonen. Bij het schier ge heel en al verdwijnen van oude onderpayen, mogen 'wij ons nog in het bezit van eene on telbare menigte geveltoppen verheugen, die even zoovele stalen aanbieden van den_Be«aisSö#zce-stijl in zijne amsterdamsche ontwikke ling en verloop vaa 1800 tot 1800. Bij het ge lukkig verschijnsel, dat onze bouwkunsten aars, hoe langer hoe meer, de noodzakelijkheid be ginnen te gevoelen zich aan de domme tyrannie der platte lijst (vóór een keperdak aangebracht) te onttrekken, mag men de hoop koesteren, dat met belangstelling de door ons bedoelde kunsthistorische bijdrage zou ontvangen wor den : wij noemen zekunst-historiesch, omdat wij niet willen verbergen, dat de meerderheid der bedoelde geveltoppen volstrekt niet gechikt, is om, in onze dagen, nog weer nage bouwd te worden. 18 Juni. J. A. 'ALB. TH. Sarah Bernhardt exploiteert de beweging' die er om haren naam gemaakt wordt, aan' alle kanten. Zij heeft nu een collectie van hare beeldhouwwerken, schilderijen en schetsen naar Londen laten komen, er in Piccadilly een ka mer voor gehuurd, eerst de pers en eenige autoriteiten uitgenoodigd en thans op intro ductie de geheele Londensche groote wereld tcegelaten om K'e te komen zien. Be koning van Griekenland schijnt:meer ge daan te kunnen krijgen dan men zoo in de verte wel denken zou; menig regeerder zal hem .daarom kunnen benijden. Hij heeft den wensch te kennen gegeven, dat er te Olympia een behoorlijk museum voor de nieuw ont dekte rchatten zal worden opgericht," en on middellijk heeft de lieer Sïngros de som van honderdduizend drachmen tot dit doel ter zijner beschikking gesteld. Ook de minister van open baar onderwijs, de heer Angerinos, is er warm voor. Te Athene zou men er meer mede inge nomen zijn wanneer het museum daar kwai», maar dan zou alleen het vervoer derreusachtigemarmeren groepen een kapitaal extra kosten. De stad Florence zal in November, als de Engelschen en Russen komen overwinteren, eene tentoonstelling van oude kunst houden. Niets jonger dan de zeventiende eeuw zal worden aangenomen. Zoowel schilderijen, teekeningen, beeldhouwwerken, glasschilderwerk, als goudsmidswerk, . email, mozaiek, aardewerk, majolica, snijwerk in ivoor, muziekinstrumen ten, worden ingewacht, alles waarin aicM de kunstvaardigheid van het oude Italiëtoonde. Men verwacht zeer vele bijdragen; het PalazzoPitti is voor de tentoonstelling aangewezen. De Duitsche bladen betreuren zeer,' dat het grootste gedeelte van het rijke prentenkabinet Euzenburg te Weenen, het land z..il verlaten. Engelsche en fransche koopers, hebben alles wat waarde had bemachtigd; de duitsebe musea waren niet in staat tegen hen op te bieden. In dergelijke omstandigheden komt de treurige financiëele toestand, schrijft de 3£wnstchronilz, het sterkst uit, zelfs de zaakgelas tigde van het Berlijnsche prentenkabinet moest platzak t'huis komen. Alleen het Oostenrijkscbe museum, de stadsbibliotheefc te Weenen, en de Albertina, wisten eenige stukken van j waarde te bekomen. partituur. De invloed van Web'er is de meest toog, gesteund door zeer merkwaardige, statismerkhare in de compositie; hier en daar slechts tisehe opgaven. Speelt zijn ingenomenheid met "Wagner hem parten; /over het geheel zijn de partijen voor het orkest veel dankbaarder dan die voor de zangers. ? De opmetingen voor den spoorweg OrenburgSamarkandj een van de groote verbindingen met Azië, werden door de Russische regeering ook dit jaar weder voortgezet. De, weg zal langs den Jaiartes loopen. Ook zal onderzoek gedaan worden naar de bevaarbaarheid van den Oras van Ehazzet rnom tot Petroalexandrowsk en zijne oude bedding zal nauwkeu rig onderzocht wórden. Oost-Afrika zal bezocht worden door een espeditie Fransche zendelingen uit Algiersvertrekkende, en vergezeld van een escorte Pauselijke zouaven óp wachtgeld5'uit België. Zij zullen booten in gedeelten medenemen, daar zij het plan hebben hunne expeditie tot het' meer Tangaryika uit te strekken. De Visages sans masqu-es, door Pierre Yéron, Wie in dit vraagstuk belang stelt, mag deze brochure niet ongelezen laten. D. Maekensie WaUace, Jtusland en de Mus sen. Doorgereisd, gadegeslagen en beschreven. Uit het Engelsch door C..H. Pleyte. Utrecht, Gebr. van der Post. Het boek van Wallaee werd in het buiten land goed ontvangen. In Engeland verschenen in korten tijd 5 dnikken van dat werk. In zeven talen werd het reeds overgezet. De Pailjeche Academie keurde het de eer eener. bekroning waard. De uitgevers verzekeren dat Wallaee, lid van het keizerlijk aardrijkskundig genootschap, alles wöt hij. gedurende zijn zesjarig verblijf in Rusland, gezien bijgewoond en doorleefd heeft, in een-boeienden, geheel eigenaardigen vorm meedeelt, die zelfs aan het dorste, droogste onderwerp kleur en geur geeft. Daar wij van de 25 a 30 afleveringen niet meer dan n ontvingen, kunnen wij dit oordeel slechts met voorbehoud onderschrijven, doch wij moewiens geestig* schetsen, kunstkritieken en bij- ten erkennen dat dit boek, gerekend naar de dragen in het Journal amusant en. andere bla- ie .aflevering, inderdaad een onderhoudende den bekend zijn, is esne serie portretten van leven'de persoiaen. Grévy, de Broglie, Meilhae, Nilsson, Sarah Bernhardt, Gounod en anderen vullen, het bundeltje. Hoewel soms w.at gelectuur .beloofd aan te bieden. De heer Wal laee behoort onder die reizigers welke zich niet gemakkelijk van een tochtje laten af schrikken . zocht, is zijn stijl aangenaam, zijne.apprecia-, yan z-jjn reizen op den'Don verhaalt hij ties, zonder zeer belangrijk te zijn, zullen zeker onderhoudende détails opleveren. o. a., het volgende: Ongelukkig hebben deze Don-stoomschepea een menigte vrachtvrije passagiers van een De librairie Quantin te Parijs geeft als ver-! andere min aangename soort aan boord, die volg op de keurige uitgaven van VAmour zich. nief vergenoegen met het dek, maarzont Psyche en Daghnis et Jiloé, thans eene der complimenten m de kajuit binnendringen, even keurige van- den roman Hér o et Léandr-e, \ 'en reizigers met een gevoelige huid den slaap en juweeltje van boekdrukkunst. Er bijge-|uit de oogen houden. Ik weet te weinig van voegd zijn eemge omwerkragen van de fabel,'; de natuurlijke historie, om uittemaken, of deze door Scarron, den kardinaal de Bernis enUlngge, bloeddorstige schepsels tot dezelfde anderen. Deze boekjes zijn ware sieraden | soort behooren, 'als die, welke in Westelijk voor eene,weelderige bibliotheek. Europa zuiver officieus de commissiën. tot b vordering der volksgezondheid een handje De heer Marrus Fontane heeft onder den | helpen., als bestraffers der onreinheid, maarik titel: Ze - canal interocéamgue et U canal tfejtan yei-zekeren, dat hunne functiën in het Suem het rapport uitgegeven dat hij den 17den. stelsel der geschapen dingen dezelfde zijn, en Mei 1.1. voor het internationaal congres té! zij ze vervullen met een jver en doortastendParijs heeft uitgebracht. De heer Ferdinand'heid, boven allen lof verheven. Daar ik zelf de Lesseps heeft op eene vergadering van de ] gelukkig verschoond bleef van hunne ongecommissie waarvan ook de minister Jules Ferry wenschte :bezoeken, en volstrekt geen roeping deel uitmaakt, de noodzakelijkheid betoogd geToel voor de studie der insektenïeer, zou van het vestigen van twee stations aan de ik, ware ik alleen geweest waarschijnlijk'onEusten der Stille Zuidzee en van den Atlan- bewust zijn gebleven van hun bestaatij maar tischen Oceaan. Deze stations, goed van koop- gedurig werd ik aan hunne tegenwoordigheid herinnerd door lieden met min gelukkige conwaren en levensmiddelen voorzien, zouden wel dra leiden tot een nadere kennismaking met deze streken, die tot nog toe slechts -vluchtig onderzocht zijn. Nog veel onbekends, onbe kende bezwaren en nuttige wenken voor de doorgraving souden daar aan het licht kunnen komen. De twee stations zouden moeten worden opgericht, liet eene aan de westelijke fcusfc bij Gabon, het andere aan de oostelijke bij d punten, waar thans reeds verschillende mo gendheden nederzettingen hebben. De nood zakelijke kosten werden door hem geschat stitutie, en de klachten der lijders werden van officieele zijde op koddige wijze bevestigd. Bij het. einde mijner reis vroeg ik verlof, den naoht" aan boord doortebrengen, welk'verzoek de kapitein toestond met een bereidwilligheid en een drift (?), die volstrekt niet te rijmen waren mét zijn donrgaaude manieren. Den volgenden morgen werd het raadsel. opgelost. Toen ik hem wilde bedanken voor zij.a vriendelijkheid van me te hebben toegestaan, ? den nacht in een . gemakkelijke kajuit dcortebrengen, viel De Verbis van Milo geen Vernis meer! De j heer Geskei Salomon, lid van de kunstakade- '? mie te Stockholm, heeft eene zeer uitgewerkte i en rijk geïllustreerde mpnographie uitgegeven j om te betoogen, dat dit beroemde beeld noch | alleen stond, noch deel uitmaakte van een! groep van twee figuren, maar dat het behoort | tot een groep van drie figuren, waarvan het! middelpunt was Herakles op den tweesprong, hi?schen de godinnen -van het Genot en de Deugd staande, en op het punt te kiezen. De Yenus van .Milo zou dan het Genot of het Ver langen voorstellen. de opmerking niet terughouden, dat het yoor hem, die zich tot apostel opwerpt van eene reactie tegen een hygiènisehen maatregel, die Te Dresden zou .men gaarne in Augustus of. uitsluitend mefc dit doel een tijdschrift uitgeeft, September eene Rfiphaèl-tentoonstellmg hou--' die het land doorreist en jneetingen belegt, den. Zoowel de origineele schilderijen en sehet-; waar hij aan leeken zaken verkondigt die hen sen, als bij gebreke van deze, de photograpMë,' geheel nieuw KÏjns niet voldoende is lofwaarcopiën, etsen of teekeningen er naar -worden opgevraagd. op 150,000 francs, van welke- hij wilde dat het! mijn gastheer me. mei een gullen lach in de gouvernement' er voorloopig 100,000 zou be- rede, zeggende, dat hij integendeel mijn schui talen. Na eenige discussie, waarbij hij niet na- denaar was. Ziet gij", zeide hij, met een koliet te wijzen op de zware lasten die1 reeds op'.!.mïseh deftig gezicht, ik heb altijd een gehet ministeriQ van onderwijs drukken ten; heel leger lichte ruiterij aan boord, en als ik gevolge van de expedities 'Rondaire, Debaize; alleen in de kajuit slaap, 'ben ik alleen aan en Soleillet, beloofde de'heer Ferry de zaak;hunne aanvallen blootgesteld; deelt, iemand in de gunstige aandacht der regeering aan te | fle kajuit, met me, dan verdeelon zij natuur bevelen. .. jijjt hunne krachten. <rij hebt, zonder het te j weten, een liefdewerk: volbracht, en ik ben u r?- -^_±^:^±±±±::^:-;?"j ? T?. -. - . .,?. ^ee^ verplicht." Was dit, gelijk ik half,ver*r T^nnnn^-w^wr WT»?? j moedde, slechts een vernuftige manier, om mijn bedankje voor de ondervonden gastvrijheid te ontwijken, .? dan was het zeker T)en trovato een staaltje van beleefdheid, eer te verwachj ten van een Spaanschen h'idalgo. dan van den De Prostïtiftie-JcwesUe, door Dr. A. P. Fok-; kapitein van een stoomboot op den Don. ker, Hoogleeraar in de Hygiëne te Groningen. Op sommige stoomschepen , op de zee van ! Azof wordt door nog veel onaangenamer gasDe Hcogleeraar Fokker heeft het nocdig ten inbreuk gemaakt 'op de afzondering van geoordeeld den heer Ds. H. Pierson tot de orde p den elaapsalon, namelijk door ratten. te roepen, nu deze op theologische gronden' Bij gelegenheid van een tochtje, dat ikme tegen een bygiènischen maatregel zich ver- j maakte op de Kertcli, werden deze bezoekers klaart. O. i. deed de hoogleeraar een uitne- in de benedengewesten van het schip zoo lasmend werk met te wijzen .op de oppervlak-; tig; dat de dames verlof kregen, in den dekkighsid, die het onpractisch streven van den; salon te slapen. Het gevolg daarvan was, dat heer Pierson aankleeft. j wij, ongelukkige mannelijke passagiers, ? met Deze kwestie, hoe langer Koe meer eene die ! verdubbelde ' woede door onze plaaggeesten algemeene belangstelling wekt, wordt door'i werden bestookt. Vroeg in den morgen in mijn den heer Fokker op grondige wijs besproken.' kooi wakker wordende door de gewaarworDat Ds. 'Pierson de zonde der prostitutie ; ding van iets, dat me over het lijf liep, bedacht bestrijdt is zeer verklaarbaar en ligt geheel op : ik een bestraffingsmethode. Het kwam me voor, den weg van den voorganger eener kerkelijke, dat ik, bij een nieuw bezoek het juiste tijdstip gemeente,' al mag het dan ook 'betwijfeld wor- j kiezende, de.rat'met zulk een kracht iegen de den, of op die wijze eenig resultaat van die zoldering zou kunnen werpen, dat een hersenbestrijding te wachten is. Maar wat hem be- schudding en een onmiddelijke dood er het ge wogen heeft het sanitair toezicht aan te val- volg van was. Spoedig was ik in de gelegenlen, dat, is mij tot nog toe een onopgelost heidt de proef te nemen met mijn methode. raadsel. Gelukkig ben ik niet geroepen een Een sterke beweging van het gordijntje, aan oordeel te vellen over zijne bestrijding van he't voeteneind van mijn, kooi, bewees, dat dit dezen gezondheidsmaatregel. Ik laat dat oor- als stormladder werd gebezigd. Ik bleef dooddeel gerust ©ver aan den lezer. Alleen kan ik stïl liggen, niet minder belang stellende, dan wanneer ik, met een geweer in de hand, een groot stuk wild had afgewacht. Als wist zij van mijn plan af, en verlangde zij .zich met eere van hare taak bij de proefneming te kwij ten, stapte de rat mijn kooi binnen, en nam zij een positie in. op mijn voet. Op hetzelfde oogenblik werd zij omhoog geslingerd. Eerst Een Engelsch componist, Ebenezer Prout, beïfend als muzikaal criticus en aeer goed theoreticus, heeft' eene dramatische .cantate doen verschijnen, Hereward", in vier bedrij ven. Het onderwerp is genomen naar een ro man van Charles Kingsley, Hereward the wake, 'en vormt een seer voldoend libretto. ' De Hackney Choral association heeft het werk uitgevoerd en er onder de goede musici succes mede behaald. Hetgeen den heer Prout ver weten wordt in een zeker gemis aan frischheid in de melodiê'n, te weinig poptilairs in de geheels muziek; hetgeen men hem als grootste verdienste rekent is eene uitmuntende orchestratic, een door en door grondig bewerkte ige bedoelingen te hebben en een handig i hoorde ik een luiden smak tegen de aoldespreker, debater en stylist te zijn, maar dat j ring, en 'daarna een doffen plof op den' v!oer. van zoodanig iemand ernstige, argumenten, [Den juisten aard van het veroorzaakte letsel vooral eene grondige kennis-van de zaak,- die.Jheb ik niet kunnen ontdekken, daar het slaehthij bestrijdt, mag worden g-eeischt. HadDs.P. j offer genoegzafoe. kracht en tegenwoordigheid eene studie gemaakt van den hygiènisehen j van geest bad behouden, om te ontvluchten; maatregel, dien hij zoo lichtvaardig bestrijdt, de gmtleman- aan den anderen kant van de hij zou zich gewacht hebben de resultaten pro-j kajuit, die door het rumoer -was gewekt, verblematisch te noemen, en zich niét aan het \ zette zich tegen de herhaling mijner proefneverwijt hebben blootgesteld, dat hij, ia blaken-: ming, daar hij, schoon hij bereid was zijn eigen den ijver om .een. maatschappelijk kwaad, dat, aandeel van de.indringers te ontvangen, erop zoo oud is als do wereld, niet geweld te on-;tegen had, dat andere lui bovendien hun.ratderdrukken, blind is .voor de praktische zijde'ten in zijn tooi schopten, . . van het vraagstuk en maatregelen voorstelt Bij zulke gelegenheden baat het bitter wei die, werden ze uitgevoerd, tot de schrome- nig, of men zich beklaagt bij de bevelvoerders. lijkste gevolgen aanleiding zouden geven." Toen ik den kapitein op het dek ontmoette, Deze woorden zijn niet louter een bewering vertelde ik hem, wat er gebeurd was, en promaar een gevolgtrekking uit een degelijk be-.testeerde ik krachtig tegen het voortduren van zulk een plaag. Na mij geduldig te hebben aangehoord, ant woordde hij, niet de minste notitie nemende van mijn protest: alk heb van morgen beter gedaan; ik heb mijn rat onder den deken la ten komen, en ze toen gesmoord!" Dat iemand van die volharding gedurende zes jaar wat gezien heeft, laat zich vermoeden, Aan de vertaling had meer zorg kunnen be steed worden. De, stijl is hier en daar slordig. B. v. ..-.maar in n 'zeer belangrijk opzicht komen zij nietaltijd hare verplichtingen nauw keurig, na. De reiziger neemt een kaartje voor zekere stad, en aankomende ter plaatse waar hij meent,* dat zijn bestemming is, vindt hg niets dan een spoorweg-station midden in't veld. Bij navraag komt hij tot zijn teleurstelling te weten, dat het station volstrekt niét identisch met de stad van denzelfrten naam en dat de spoorweg verscheidene mijlen te kort is geko men in de nakoming der overeenkomst. Bijna al de spoorwegen in tusland schijnen, zorg vuldig de steden te mijden. Dit Jeomt den opmerker in 't eerst zeer vreemd voor." Potloodstreep j es van -Eedivimts door Mr. B. Oldenkott. De heer Mr. B. Oldenkott heeft naar aan leiding van de- geschiedenis Pincoffs?Kerdijk een brochure in 't licht gegeven, di^ een reeks beschuldigingen zonder bewijzen bevat. We achten het beneden de waardigheid van een ernstig man zijn pen op zulk een wijs te mis bruiken. Maar hij moest: Hebt gij Jenny Lind mei haar hemelsche stem en haar innig diep ge voel wel eens hooren vertolken: Ich muss nun einmal singen," dan zult gij mij begrijpen," .zegt de heer Ol denkott. Hier wordt in het geheel niet gezongen" en de stem is evenmin hemelsch als het gevoel innig, diep. De heer OltLenkoti spuwt zijn gal uit. Te Weenen is het eerste deel verschenen vaa een zonderling boek. JDie Yorwtheile der Menschfaeit, door Laz'ar. B, Hellenbach. Het is in twee deelen, afzonderlijk verkrijgbaar, ge splitst ; het eerste behandelt het onderwerp meer uit een sociaal oogpont, het tweede zal aich meer op hét gebied van natuur en wijs begeerte bewegen. Over het geheel bedoelt de schrijver eene tamelijk paradoxale beschoifrwing der sociale kwestie, van zijne behandeling chter kunnen de titels van eenige hoofdstukken eeaig denkbeeld geven. Het eerste deel is in drie boeken verdeeld. In het eers* e boek vindt men, oisder den tite[$ta.&ihii,ïshonflkuttdi(/e vooroordeden: 1. Honger en ellende, {Verhouding tusscben productie en bevolking. Eigendoms recht). 2.- De sociale kwestie van het standpua der conservatieven, (Kicardo, Garey, Lilienfeld.) 3. Van het standpunt der socialisten,, (produc evereenigingen, grondrente, gezamenlijke eigen dom.) 4. De oplossing door den staat, (belas tingen, erfrecht, eigendom,) 5. De oplossing door-de maatschapp^naturn-Mjkeverpliehtingenj liefde 'tot den naaste; de kinderlooze.) 6. Het ' recht van den staat, {gebruikswaarde en ruil waarde, belasting en ojateigeniageiecht.) 1. Overbevolking, (repressieve en preventieve middelen.) 8. Het'-morgenrood van een drage lijk leven, (het minimum van levensonderhoud, het volgende geslacht, het tijdperk van gewaar borgd levensonderhoud, het I'socialkrne der toekomst). In het tweede boek, onder den titel Staatkundige vooroordeelen, komen de hoofd stukken 1. De oorlog, (ïartmann en,de eeuwige oorlog, Kant en de eeuwige. vrede, de drie factoren eener territoriale staatsvorming). 3. Het valsche liberalisme en de parlementaire regeeringsvorm,(ontwikkeling de -noodzakelijke basis van' het kiesstelsel.) Het derde hoek bevat, onder den titel lfrt<*£scliappely&e voöroordeden: l. De aristocraat. 2. De jood. 3. Het duel. 4. Geslachtsbetrekkingen, (liefde, coquetterie, huwelijk, de zorg voor het volgende geslacht het eénig wars standpunt voor onze geskehtsbetrekkingeïi). Het recht tot berooving van het leven. (de dubbele natuur van de. vrees voor dea dood, de dood zonder pijn de eenige normale; physiek lijden geene' voorwaarde in de ont wikkeling der beschaving, de vergankelijkheid van de verschijningsvorm en van de persoon; de onvergankelijkheid van het leven en vai de persoonlijkheid.) Dat hier. te midden van veel paradoxaals, veel wetenswaardigs te lezen zal zijn, s uit de inhoudsopgaven op te maken, ieder der onder werpen die de schrijver aanroeii is belangrijk. Onder zijne stellingen ..vinden wij: De staat moest het onderkomenT der arbeidende klasse voor zijne rekening 'nemen; voor de op voeding van kinderen en de verpleging van ziekem .zorgen; koloniën stichten voor de arbeiders; zorgen dat het materiaai, dat .het volgende geslacht moet vormen, nooit .aan zï&h zelf overgelaten wordt (Sparta, Fourier, Carey) Veredeling der rassen door een onaf hankel^ke stelling der vrouw en een daarmede samen hangende vrije . keus in déliefde. Hetgeen onze nakomelingen het meest verbazingwek kend en onbegrijpelijk in ons zullen vinden is, dat afdwalen van den menschelijken geest, dat thans diplomatische staatkunde heet. De drie noodzakelijkste fsfetorek w&n den Trede voor' het volk sgn: gevestigde regeering, veilige en voldoende grenzen uit een geographiseh oogpunt, en een volksbewustzijn, in taal eu denkbeelden zich als nheid hetoonend. De tegenwoordige parlementen zijn geene ver tegenwoordigers van het volk; zijn kostbare schadelijke komedies, die haar voornaamste bezigheid n reden, van-bestaan vinden in omkoopeüen begunstiging. De beste en gelukkigste .voorbeelden Tan regeering in vroe gere tijden, leveren hei koningrijk Hongarije, waar de regëering in Jt Latijn gevoerd werd en dus aan de meer beschaafden was overgelaten en de republiek Venetië, waar een aristokratiseh bestuur de massa Tan het veld der staatkunde verdrong. >*- Eene aristocratie geeft op den duur niet '.alleen eene erfelijkheid van edele

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl