Historisch Archief 1877-1940
m iiiiiiiiiiHiiiiiiiiiin MiiiiiimiiÉiiiiniiiniiiiiii|iiiiiiiimiiiiiiiiiii
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD YOOR NEDERLAND.
sier tweede kamer met groot vertoon vanopen- in. duigen: vallen De minister verzette zich
taaiheid "bijeenriepen om een "buiten hun toe- tegen alles wat nefe onfaferp kon.beter mskenr
gemaakte krisis 'op te lossen! D,a beide en het. werd wet,., -co^evecr saoads het m de
hadden zich . zeker gö$n ! te lage- ge- wereld Was gezandén. Toch lieten de illimën
«lachte gevormd' van het gewicht,- dat^ zij' in de zich. weer gelden, er was in elk £fe,val verbetering
Tbestaande omstandigheden in de schaal zouden . verkregen, en veel zou af haug^a van de
«zfleggen, en vóór zoover ijdelheid eene; voering der wet,, die wél aan niemand beter
ige kastijding verdient, hebben zij de straf: dan aan den ontwerper kon zijn
toever"feekomen die hun toekomt, toen het antwoord: trouwd. - Weer had men misgerekend l T
r>©p hunne uitnoodiging was, dat de liberale
3>artij niet op hare diensten gesteld was.
Toch moéten wij de beide heeren voor ne
.Kaak dankbaar zijn, ofschoon dit waarschijnlijk
niet door hen beoogd werd. Zonder hun toe
doen zou .er niets officieels bekend zyn gewor
den van de hooge belangen, welke achteraf
aijn gebleken ep het spel te staan. Wie- zou,
als de beide heeren het niet met verlof van
Koning hadden medegedeeld, geloofd
hebwijl in het nahiirig Belgiëeen dergelijke
maatregel dadelijk 'tot uitvoering; kwam,
verliepen hier .een- paar Jaren, en wel de
eerste jaren van het ministerie, dat zijn die,
waarin "een minister in staat is zijn grootste'
geestkracht te ontwikkelen. En voordat het
eindelijk tot uitvoering kwam, diende de mi
nister zijn ontslag in
De minister Kappeyne'heeft verder veel
geons ongelukkig voorkomt-; heeft
fce mogen bescbnldigen, dtaar zij de voornaamste
hinderpaal was tegen da regeling der
GriekachTuik"cr>e gieiia: n. De heiSrBpurke maakte zich
van de zaak a£ door te ^erklar'en, dat de
ondei handelingen tusschen beide staten in gang
waien en bg da= geen mededeelingen mocht
doen. Eet i-, echter ts goed bekend, dat
ohderhatidelkgen over deze zaak Sus^chen Grieken
land .en Turkije alleen iets beteekenen als-mid
del totuitsteL,dan dat de houding der engelscke
regeering door dit antwoord gerechtvaardigd
zou zijn.
Over den. toestand van Turkije, in 't bijzon
der Klein Azië, werden door het ministerie de
treurigste bekentenissen gedaan. DePorte droeg
alleen de schuld van dat alles en liet kabinet
.drong steeds op. verheteilag aan.
Voorloopig zijn de blikken der we^tersclie
ie1 het Ooi^e» willen.redden,
sen, dat het tegenwoordige ministerie, of geen'enkel bezielend woord, geen enkele
grootBever het hoofd daarvan, niets., minder, m het s.che gedachte ge.uit;' heeft naar. onze meening
acBüd voert dan'eene hervarming vanNê^rlands j zich vooral misdragen . tegenover zijne
ambtgrondwettige nistellingen!
Zoo blijkt het dan. eindelijk tochr
ter Kappeyne., .de van hem gekoesterde
ver-i niet beschaamt!, Zoo zoude, hij ten
niet serieus, zijn genoemd!, Zao
Ifceeft hij,, slimmer, 'dan. alle. staatslieden, van
voorheen en thans, een paar jaren juist daarom
verkeerde maatregelen genomen,
omgenooten, waaronder er. waren, die, wat heel
veel zegt, goedgezind zijn, en die indien zij
door een bekwaam hoofd war.en. ondersteund,
ook veel goeds hadden kunnen tot stand bren
gen. Doch dit aïea treedt.terug bij; zijn. han
meer op Egypte dan op Griekenland gevestigd.
Ofschoon er aanvankelijk allerlei.tegenstrijdige
berichten ten opzichte van Engelands en
Frankrijks. houding betreffende dat land in omloop
kwamen,, waaruit alleen kon.bhjkea dat de beide
Staten niet overeenstemden, nadat Duitschlanc]
ook- zija sf-em. verhief.en Italiëmeer opmerk
zaamheid aan den toestand vanEgypte wijdde,
«fat hij bezig, was een herziening van.de grond- zeggen,, dat hij. het geeischt heeft
' T"~T "" -1-1"- ' -1J- -'
delwijze in. zake het lager onderwijs, hat vraag- j zija zij in. nauwer verbond getreden, en thans
stuk waarvan, men niet kan beweren.dat hij dreigen zijden Sultan, den Khedïve
onafhanhet 'gevonden, maar waarvan men alleen kanjkelijk. van. de. Porte te zullen maken, indien.
j hem niet, de privilegiën worden verleend, die
Welnu, dézalfde komedie gaat weer begin- zijn voorganger eenmaal .ontvangen had.. Feite
nen. Kappeyne heeft weder een soort vraag- lijk wordt Egypte uit Parijs en Londen en
stuk bij de hand genomen,, om er als speelgoed geenszins-.uit.Konstantinö-pelgeregeerd,.daarom
mede 'te leven. Hij heeft gespekuïeerd. op deJAou| .het slechts een vereenvoudiging van
goedgeloovigheid. van hen, wier. bestaan het is. j den. toestand zijn,-indien, de Sultan, ook zijn
gevan ilbizien mager te worden. Op een .nacht?: zag. inVnaatn verloor. Ondertussehen wordt
men weet dat hij het liefst laat, werkt en in j het Nijlland. het- onderwerp van een nieuwe
Ambtgenoot van .Rees, bij de, uitnoodiging om'! zooverre een kind der duisternis is -heeft.j ostersche kwestie,, die eerst uit den weg
gemnister van koloniën te wxirden,. nieta.vai dat hij eens roet zijn bekende vlugheid nageplnisd,.! ruimd zalzjjn, wanneer de groote.mogendheden
&Ees hebt gezegd! Wat doet het er toe of de welke bepalingen van de, grondwet bezwaren eenintemationaal eurap,eesahpro.tektoraat
hebanderen, die nog verder van u afstaan het ook ('hadden opgeleverd,., en in dienaelfde-rt of een
aiet hebben bevroed? Gij, wist immers het volgenden, nacht, heeft hij.èen.schetsje gemaakt
te ontwerpen. Zoo heeft hij zijn kollega
Tak aan zich zelven overgelaten, bij. de
Kaaafeiwet , om. met hem ontslag te. kunnen, vra
gen, en dés te beter, gelegenheid, te hebben
Jfflgja ontwerp van herziening^, aan de orde te
stellen. Groote staatsman,, roepen wij uit^ wat
het er toe, of gij van uwe planden, uwen
tot herziening, en dat gemakshalve in. den
vorm van. een brief aan den koning, gericht.
Het wa& die brief, waarvan de inhoud ons be
kend is. geworden tengevolge van de, onhan
digheid' der heeren van.de Putte en. Cremers.
En. het zal nu. die. brief zijn,, welke het
tegenp.mit, moei, vormen, van. ©en grootse strijd.
In verbazing roepen wij uit, of men dan in.
Nederland geheel buiten, zmnen is geraakt?
In verontwaardiging zeggen wij,^ dat w ij aan
dit onzedelijk &pcl geen deel willen hebben.
De minister Kap-peijne. heeft zich tegenover
zijne partij schandelijk gedragen. De p-art-ij,
.zelve heeft van hem niets -te, wachten, tenaij
wellicht eenige nieuwe redevoeringen... Hoezeer
wig ook wenschenr dat het denkbeeld, ingang.
in gemolde kan laten medesleépeii door dé| vinde om eene grondwets,-herziening te
onderfesien van zijne omgeving. Men wordt! zoo 'nemen,, vaan eene ernstige behandeling, van dat
Bsht voor een. grompot aangezien. En toch zijn; onderwerp- is het allereerst noodzakelijk, dati
wist zij, wier eeuwig, noodlot hat is,., illuziente] de minister Kapp.eijne van. de. baan. gerake..
Isoesteren, veelal oorzaak van he,t ongeloof, dat j Zijne benoeming kart die zaak slecht s schaden..
lag in uwe. plannen. dat de heeren van de
'is.ite en Cremers uwen brief aan den koning
^er«Idkundig zouden maken^
Alzoo grondwetsherziening!
Wat tot nog toe door velen werd. begeerd,
imar slechts door enkelen ernstig geformu
leerd, is plotseling tot. een. eisch vaa den dag
Het ongeloof van zooeven maakt
voor geloof, en rne^ het geloof komt ook
de hoop. Als die twee. in eexe, zijn
herzal de liefde, noadig om het grootsohe
eendrachtelijk te volbrengen,, niet
achZiedaar wat men. reeds. in. verscl
lorganeiïvan. de openbare, meening
verHet is altijd .onaangenaam, wanneer men. zich
meester maakt van. de anderen, als de [Welke ook de oplossing, der krisis zij, alles
kasteelen blijken, zooal. niet, in d'e 'is beter dan met hém voort te sukkeleru.
op een. zandgrond tözijn gebouwd?
En moet het nu inderdaad niet eene illu
sie wij, zouden haaat zeggen -r- eene onver
geeflijke illuzie genoemd, geworden, dat van
«taai minister Kappeyne nog: iets, zegge iets te
verwachten is ?
Men herinnert zich nog ondel1 welke, om
standigheden hij aan het bewind kwam. Na.
Teel moeite laat hij zich eindelijk overhalen Het belangrijkste nieuws, van. deze week is de
«sea ministerie te vormen, maar hij stelt zijne ? overwinning, door Lord Cnelmsford op de'Zur
TOarwaarden. Het ministerie Heemskerk moest | lu's behaald. Da zeg.ep.raal was in zo.over.
volTfflïenopcie onderwijskwestie,enofschoondaar-'jkomen, dat de Kaffers op.de vlucht sloegen,
?voor de behandeling der doordenheerHaems-j vele dooden achterlatende-en.hetkamp.Ulundi
voorgestelde wet de aangewezen gele-; verbrand wt rd.' Van een. groot aantal
was, het hoofd der liberale, partij genen wordt niet gesproken en een vervolging
-serlangde tegen het verlangen .van al zijne schijnt niet plaats te hebben gehad. Trouwen^
jpaitijgenooten, dat de aanval geschiedde bij dit laatste is ook zeer ?m.o.eielij'k in.ZuidrAfrika.
Ifêt adres van antwoord op de troonrede. Het Gètawayo, die zelf het bevel, voerde, naar meoa
©mverwerpen van het ministerie Heemskerk zegt, over 20,000 Zulu's,^ trok zijn legermacht
kostte weinig_ moeite, maar meer bezwaar had terug. Natuurlijk zullen 'nadere .beriehtenin het
Set zelf eene oplossing te geven van deal te licht moeten stellen, tof de. vijand werkelijk zoo
lang aan. d'e orde zijnde onderwijsvraag. Het j talrijk was en de nederkag. zó.ó. geducht, dat
«gitwerp kwam de memorie van toelich-' alle hoop op het einde van. den, strijd mag ge
urig bevatte veel bevredigende, maar helaas,
liet ontwerp verschilde in strekking weinig van
&tt des verdreven voorgangers. ' Dit laatste is
«Toer den minister Kappeyne later erkend
geisxjrden. Teleui-stelHng - liet zich allerwega
Isooren; maar de hoop werd gevestigd op de
mfigehjkheid om het ontwerp te wijzigen,,.
Nogsaaals za^en de goedgeloovi^en hunne illuzïen
voed worden.
Na nog. eeaige. ber.aadslaging,en werd.de wet
op de krygstucht, waarbij de geeaelstraf be
houden blijft, door het Huis aangenomen.
Eenigszins belangrijk.
door het lid Dilke, tot
nopens, kat tanuitvoerleggen. van het.
van Berlijn. De heer Dilke. meende de regeerïng
was de interpellatie
de regeering gericht,
Bereidende ?werken, voor de nationale feeaten
van rafe volgfinèe ,)aar.
Da bedreigingen te^en den. koning zijn nojf,
nïefc geëindigd^'Oafc elders dan te Brussel, te
Luik o. a., warden dergelijke plakkaten aan
geplakt. In de hoofdstad werd. zekere v. d.
Hamme gevat, die zich tot dit werk leende.
Ook een jesuïtenklooster werd onderzocht,
doch welke resultaten ditgegeven heeft, wordt
niet gemeld.
De dagbladen bevatten:
Handelsblad: De gebreken der Grondwet.
De gevolgen eener politieke fout. D.e.
P.rocureurswet.
N. Hotterdamschc- Cotirant: Het Ontwerp
Strafwetboek.
Het Vaderland: Hervormingen inlndiëVDe
Men Haag; er zich zelfs .over verwonderen,
dat de bode. kiesvereenJgingen zoo spoediger
gemakkelijk den heer "Wurf bain hebben losge
laten. Wat meer zegt, dat Burgerplicht" zo<
gemakkelijk, schuld beleed. Immers, we zagen
dat Dr. Heijrtsiug met, 25 stemmen van de 3(
kandidaat werd gesteld, terwijl-hïj den vorigei
keer niet eens, ofschoon aftredend lid, genoemi
werd.
Had Burgerplicht" dan inderdaad Dr. Heijn
sius de eerste maal vergeten in plaats van w
worpen?'
Hoe vreemd bet sohijne, men zou bet kun
nen aannemen.
Thans, werd ronjrlmt.verklaard, dat Dr. Heijn
eins ongeveer, een onmisbaar man in den Raai
is : hij' kent, volgens den heer Engels, eli
steejytje van Amsterdam. (Als het waar is,.za
Dr. HeiyrisÏKö* gebeuren bezwaard zijn met hee
wat steentjes, die verkeerd liggen!) Een ande
raadslid verklaarde ridderlijk,, dat de hee
Dr. Heiinskts een sieraad vaa den.amaterdam
Crisis.
Het Niem&s v: d. Dag': "Wat weten we nu
en wat weten we nog niet? (Grrondwetsherzie- schen gemeenteraad moet heetea. De- vergt
tene vOB<i' vurige verdedigers en- lofrederraari
wat alleszins de vraag van den heer. Anker
Emifc- wettigde: hoe, het kwam dat zij» vriea
den op de- eerste vergadering v:in Btirgei
Arnhevtisehe Courant: Over de beschouwin
gen van het Handelsblad.
1 Standaard: Moet de Kamer bijeenkomen?
Ernstige- dagen.
Ams-terd. Courant: Storm weder.
Dagblad: De Naam en Plaats. *Politiekej
toestand. ?
De Tijd: De liberale partij-vergadering.
pKcht" verzuimd hadden zijn kandidatuur voo
te stellen ?
't Is waar,, .onzg Gemeenteraad be-zife vel
sieraden", en, allicht kan er n genüis-i wol
)en in het leven geroepen. De naijver
tusehen. de. groote Staten zal zich. ia den eersten
:,ij,d in Egypte' teifcens weder openbaren.
De fransche Senaat nam reeds het eerste
artikel van Ferry's onderwijswet aan. Aan
oppositie 'ontbreekt het. niet, doch die zal
vooral bij het zevende artikel aan het licht
treden, als er- sprake, is om de niet erkende
geestelijke orden.het geven, .va-n onderwijs Op
de lagere, school te verbieden.
De- Senaat keurde', het wetsontwerp, om. aan
de Kannersy.als. zij te. Parijs, hun zetel opslaan,
zekerheid van. vergadering te waarborgen, goed.
Aan de.Presidenten van Kamer en Senaat wordt
nu het recht toegekend, zelfs -zonder den mi
nister vau. oorlog *a raadplegen, troepen te
ontbieden.
Prins leröme wordt door de: trouwe
Bonapartiste-n. vrij algemeen als; het hoofd dier
kroonlooze dynastie.1 erkend.. Alleen de Cassagnae be
strijdt hem zeer heftig, daar vanJerösae weinig
heil voor het klerikalisme te wachten is^
Het, is" echter. d& vraag, wie wel iefca van den
roeden, keizer" raag hopen. Plün-Plo-a. beV
aan-^zieh: zichzelf iets.
Het .Benige wat. o,p- dit oogenbltk in.
betrek:king:' tot het Bonapartisms stof van spreken
geeft,, is - d& dwaze wijs,' waarop in Engeland
met. de nagedachtenis va-a don onbeduidenden
Louis Hapöleoa wordt gesold., Be. prins.- van
Wales: leent zijn. koninklijken, steun aan het
plan, om aaw het slachtoffer van.de Z.ulu's een
.gedeukieeken in. deïxWestminster-Abdy te wij
den. Het bloed van Engelands zonen kookt
bij de. gedachte .aan de beraamde ontwijding
van dezen, tempel des roems, en de. schimmen
der heleen en geniën leekenen; in hun plech
tig, stilzwijgen protest tegen, dese komedie
aan., - Er zal"niets van komen.
De benoeming;, van. uitsluitend
republikeinsche-, IB&HÏvoor: den Kaad van S&ate had een.
interpellatie ten, gevolge door den Heer
Baragnonj die. de- handelwijs der: regeerrng meende.
te moeten afkeuren.. De'Senaat dacht er anders
over, met 153 tegen .112 stemmen werd de
minister van. justitie- Leroyer ia. het gelijk ge
steld.. De krachtige wijsi waarop de regeering
den-. We zouden-al de overige aftredenden nk
herkozen hebben,, hadden we er aan moete.
twijfelen, dat ook zij sieraden zijn, te rmndei
daar er steeds een. aantal nieuwe kandidate:
als toekomstige sieraden beschikbaar is. Maa
we zouden toch wel eens willen weten, wai
neer het sieradeljjke. van den gewezen .wel
houder Heijnsius in., onsen Eaad aan 't licl
treedt, AVe wonen getrouw de openbare zil
tingen bij, maai', eerlijk gesproken, wïi bebbe
er nooit iets van gemerkt. De sti'alenkran']
. die zijn welsprekend, hoofd omgeeft, scHttei
De herstemming voor den gemeenteraad zal j-waarschijnlijk slechts in de geheirse zittrogei
voor de liberalen geen.moeielijkheid opleveren, j en aangezien de deur dan al te goed .geslote
Hun keus is gevestigd, op de Heeren van
Nierop, Bergsma en Dr. Heijnsius^
Men mag. het betwijfelen of de vrijzinnige
kiesers allen dit drietal zouden, uitverkoren.
hebben, wanneer déomstandigheden, hen niet
er toe- genoopt hadden, om aan de. verkiezing
van een anfci-revolutionair te. ontkomen. Omr
trent. den heer van Nierop kan geen twijfel
bestaan. Hij was reeds de kandidaat van Bur
gerplicht;. geplaatst tegenover een
anti-revolutionair,. mocht men vermoeden', dat hij het
van Grondwet, zou worden, erxnude Skv
gers-vereenigmg", al. stelt zij den heer Bredius,
blijkens, haar vroegere aanbeveling, hem ook
genegen.is, valt er aan zijn verkiezing, bijeen
trouwe opkomst der kiezers, niet te twijfelen.
de beide plaatsen die tengevolge van
de. periodieke, aftreding open zijn, dongen de.
Heeren Heijnsiüs, Bargsma en "Wuifbaminede.
Hier]kon verdeeldheid bestaan; doch de houding
van den. heer Wurfbain haeft die. mogelijkheid
afgesneden.
In Burgerplicht en Grondwet lokte de terug
treding van den.heer "Wurfbain een geanimeerde
diskuaie uit. Nu de heer "Wurfbain. niet verko
zen wenscbi. te. worden, moest Burgerplicht het
aftredend lid, Dr. Keijnsius, kiezen, die in de
eerste vergadering niet n stem verkregen
had, en Grondwet werd op deze wijs genood
zaakt den heer Bergsma te stemmen, die door
haar niet kandidaat was gesteld.
. Terecht werd de opmerking gemaakt, dat de
heer "Wurlbain niet goed "handelde,- door de
kiezers te vragen niet op hem te stemmen.
"Wat toch. was het geval? Door de positie.
waarin de heer Wurfhain. gekomen was ten
gevolge der. stemming, had hij het. in, zijn.
macht te beschikken over de keus< der liberale
kandidaten.; want het spreekt -wel. vanzelf
dat waar er DRIE zjj,n en slechts TWEE gekozen.
kunnen, worden, de. twee overblyyende verko
zen moeien worden, wanneer de derde zich
terugtrekt. En nu had Burgerplicht de heer
de belangen van het gemeenebest beschermt, "Wurfbain wel kandidaat gesteld voor den ge
wordt door de republikeinsche partij met dank- ; meenteraad, maar hem volstrekt
nietopgedrabaarheid erkend en zal ongetwijfeld er veel.
toe-bijdragen om de- nog" jeugdige republiek
te versterken. ' ,
Belgiëhandelde in weinige dagen, de
fioancieële wetten, die ingediend waren, af.- Ook de
konversie der 4Vs. pe-rceatss&huldiaeen4pCts.
werd goedgekeurd. Het wijdt zich aan de
voorden de. verkiezing van den heer Heijnsius t
dekreveeren, die door haar blijkbaar aanvan
kelijk, niet gewild was.
Wij kunnen dus aeer goed begrijpen, dat de
handeling van den heer Wurfbain in de beide
kiesver eenigingen
keurd.
door sommigen
werd'afgeis, blijft dat troostrijk schouwspel, ons vei
borgen.
Hoe dit. zy, wanneer men uit het boven
staande wilde afleiden, dat de heer Heijnsïu
o. i. onwaardig was, om. onder de 39 leden med
aan te zitten aan- den tafel der gemeentelijk
wijsheid, zou mea. te ver. gaan. Wij nebbe
alleen, moeite om. hem te. bewonderen. Wijmii
sen bovendien alle recht om te -beweren^, da
de heer, Wurfbain. op schitterender wijs de
zetel door Heijnsius, ontruimd zou ingeaome
hebben, in. soaver. is het terugtreden, van. de
heer Wurfbain misschien.zeer onschuldig.. Doe
wij. gelooven, dat hij, aan de kiesvereeniging
die hem. gesteld had, de keus had rnoeteii,ovej
laten, en niefc haar de keus onmogelijk naakei
door vooraf in. de dagbladen- een advei'tént.
te plaatsen.
Ondertusschea sebijat ;.oi\a bijdez&veïkiezia
de politieke of theologische, kwestie meci-'apdi
voorgrond geschoven, ta worden dan.noodigi
Grondwet met konservatief-libcralesympat-hii
sluit, zich uit vrees voor kerkelijken aanstont
bij Burgerplicht aan en de laatste "vereemgtD
verwierp de heeren Bredius. en. Glindörmai
uitsluitend oon. politieke redenen, of wil' ro.e
liever, uit anti-kerkelijken, zin. Bij een verkil
zing vaar de Stalen is dit, beginsel ongetWJ
feld juist en.wau^chen wij het ia elk .opzicl
doorgevoerd te. zien, bij die voor dan gemee;
teraad- achten., wij het al te eenzijdig. In ht
bdang der gemeente zal. men wel doen.nii
alleen op politieke geloofsbel^denis te.- lettei
Eeni bekwaam ijverig, eerlijk anti-revolut
onair. zou o. i. een gr.oiote.re aanwinst vói
den. gemeenteraad zijn,, dan een sieradelij
middel matigheid. Op.Ket gebied der praktij
en de gemeenteraad, behandelt bijna.uitsïu
teod praktische aaken. geldt de geioof
kwestie niet., En: ware. de gaüneeJiteraad.iiïe.
daad een. politiek: kollege, dan zou 'de- samei
stelling-,van dit lichaam, aoaals die op' d
oogenblik .is, zeker d& meest ongeaoHdösziji
die-denkbaar ia.?daar niet n.echte kónsei
vatief of anti-revolutionair in haar midden, wort
aangetroffen.
0. i- heeft men, de kandidaten nog^ eea ai
deren maatstaf dan hmi richting aante.leggei
Waren, de heeren Bredius en Glinderman b
kende specialiteiten tea opzichte van geraeenti
zaken, blonken gij boven de liberale
ten uit door algemeena kenniar hadden zij o
M. Maügars lïcp ih zijn hemdsünouwen en
»aet de handen in zijn zak de kamer op en
Beer; eenklap.s keerde hij zich om, bleef aan'
iet voeteinde van het ledikant stilstaan en
Kei op zijn gewonen meesterachtigen' toon,:
Het is praktisch. ,.
Mevrouw hield zich echter niet voor geslagen.
%$ verlangde voor tienne.een deftig huwelijk,
waardoor de. familie STaugars in eer en aan^
aïen zou rijzen. Waarom zou hij. niet met M
sfe Puijgiiand of met een van de dames-
Boiskunnen trouwen ? ...
Meisjes zonder een roodètt duit! riep ofe1
i behooren tot den ouden adel
van; dat wil toch ook iets zeggen.
Simon Maugars liet een minachtend gefluit
Sooren. D'at is ook'wat!... Als
Etiennem zijn positie zijn. mooie rijksdaalders m ruil
geeft voor een ouden.naam,, dan. doet hij
eenslechten koop. Ik zeg dat niet op u,tLaurett0,
TOegde hy - er haastig bij, toen hij in de oogen
sgner vrouw een uitdrukking'van
verontwaartfigmg' zag opfl'ikkerfen, ;?toen ik u aan' uw
Tader kwam vragen stonden de zaken heel
ffisders, en voor een metselaarsbaas-was'Mlle
^rare des- Chatelliers eea mooie partij... Daar
enboven bezat gij 'takt en- slimheid, en gij hebt
W steentjes bijgedragen tot; het' gebouw."
Als mijn raad u somtijds- van dienst
isgeweest, wees dan zoo goed om er" van'avond'
«ofc naar te luisteren, hernam Mme Maugars
ep spijtigen toon.
Daarop herhaalde zij met haar bïiigzaam
?flemend stemmetje, dat eer en aaVzien juist
s was, wat hun huis nu het meest
}>eZïj maakte zich volstrekt geen illusies
dat punt, en wist heel goed dat Maugars
in Saint-Clementiii. weinig gezien, was; Men
verweet hem dat hij hardvochtig was en eiken
schuldenaar, dien hij- in zijn. handen kreeg,
de dnimachroeven wat al te krachtig aanzette.
Men móést de nijdigaards en babbelaars, den
mond" snoeren. Er waren in den omtrek van
Saint-Clémentih families, wier naam alleen een
waarborg was. Men zou. met Keel wat meer
achting van ons spreken, als wij;'vermaagschapt
waren met een van diéaanzienlijke3 en vrome
.geslachten , '. ?"
; Moet ik misschien ook vroom worden?'
'vroeg dées-metselaar spottend.
Küja, dat zou nog zoorn- dwaze streek
'niet zijn!
Dank u hartelijk, li: ben gén kerkrot!
Dat is' juist uw zwa&kezijdev Ge wilt niets
van den godsdienst weten,. en dat' is dom van
u. 'Geloof mij, dé- viijgeestêrij is- uit de mode,
en 't- zal) zoo lang niet meer duren of onker
kelijke mannen en oproerkraaiers worden over
dezeïfdt kam geschoren. ,
Maugarsvielhaar meteen ruwenlachm de rede.
. Ja, lach maar, toch heb ik het bij het
rechte eind, en ik voorzie vreemde dingen.
Met mierengeduld en volharding, als een
echte .vrouw, hield zij haar- denkbeeld vast,
om het langzaam en zeker als een schroef in
den geest van haar' man te doen
binnendrin?ge-n. Zij bewees hem op haar manier, dat de
oproerighe'd&n van het jaar 40 heel' veel
menschen bezorgd hadden gemaakt.
' Allen, die. eenig- vermogen- bezaten, wilden
daar kalm van genieten en -waren doodsbang
voer' omwentelingen. Natuurlijk moesten zij
hulp; en bescherming zoeken bij de standen,
die den «erbied voor de orde en voor de ge
stelde machten behouden hadden, bij den adel
en'?de geestelijkheid dus, en niet bij de
goddeloozen. De kloof, die - nu de beide partijen
reeds scheidde, zon gaandeweg' dieper worden.
Weldra,zou men verplicht zija om te kiezen
en. zich openlijk voegen bij Jakobijnen zooals
Dr. Desroches, of de partij nemen van de solide
en achtenswaardige burgers, met hun geloof,
hun veroordeelen misschien er bij.
Het kleine vrouwtje dat daar op haar kus
sen geleund, al ;die wijsheid ten beste gaf,
verklaarde alles met verbazende slimheid en
helderheid. Hoe. verder zij kwam, hoe aan
dachtiger' Simon Maugars naar haar begon te
luisteren, terwijl -bij met de handen op zijn
stevige beenen rustend, in zijn armstoel zat,, en
hij moest tegen wil en dank het doorzicht van
zijn wederhelft bewonderen.
Er is wet .iete waars in hetgeen gij zegt,
mompelde hij op peinzenden toon.
Zoo als gij ziet, riep Mme. Maugars.
zege.vierend; eu ' goede hemel: ik raad u ook niet
.om plotseling met al uw o.ude gewoonten te
breken en morgen met mij naar de mis te
gaan....
Dat zou. ook/wat al te gek zijn!
Maar ik raad u wel. om langzamerhand
een andere gedragslijn te kiezen, om de adelrjke
iamilie's en. de geestelijkheid wat te ontzien,
:en om uwe minder geschikte kennisten wat te
laten loopen..,. Luister eens, riep zij,zichzoo
haastig oplichtend, dat haar lieele bovenlijf uit
de dekens te voorschijn, kwam, als gij mij vol
macht geeft oin te doen wat ik goed vind, dan
aijt gij over twee jaar burgemeester en hebt
de lïeele stad. in nw hand!
Sïmon Maugars keek haar vol verbazing
aan. ??Waarachtig, Laurette, dat neem ik aan....
Gij sijt een diplomaat in vrouwenkleeren!....
Natuurlijk zal de macht aan de partg van de
orde blijven, en daar moeten we dus
heensturen. Ja, ja, sprak hij opstaande, wij moeten
den ouden. Adam uitachudden. Gij zijt een
verstandig wijfje en dat ik u gekozen heb is
de slimste zet van mijn heele leven geweest.
Intusschen was het nacht geworden, n de
heldere sterretjes spiegelden zich in de golven
der Charente; de wind suisde langs de koren
velden en zong zijn eentonig wiegelied voor
iedereen. Etienne ten minste sliep den gezon
den slaap der jeugd tot dat de dag aanbrak
en hij gewekt werd door 't. gezang van een
knaap; die de paarden uit de weide ging halen.
Hij sprong uit zijn bed, kleedde zich haastig aan,
begon zijn koffers uit te pakken, euhing- eenige
schetsen op, die hij in den omtrek van Parijs
gemaakt, had. Wel had hij ijverig gewerkt,
voor zijn examen, omdat zijn vader het ver
langde, maar de schilderkunst trok hem meer
aan, dan het burgerlijk wetboek, en aan haar
had hij het beste deel van zijn hart en zijn
tijd gegeven. Toen hij zijn kamer gezellig en
naar zijn zin had ingericht, was alles in huis
nog in de zoete rust. Hij zette zich aan h'et
open venster, en sloeg een langen blik op het
rustige en welbekende landschap. Hij voelde
zich gelukkig en dacht met een zucht van ver
lichting aan de zalige rust, die nu, na de nood
zakelijke promotie, zijn deel was geworden;
hij wist dat zijn .vader rijk was, en stoffelijke
zorgen hem niét- -zouden beletten om al zijn
vrijen tijd aan de geliefde kunst te wijden. De
zont die vroolijk in de prettige kamer scheen,
was liem een beeld van zijn eigene dankbare
en gelukkige stemming.
De klokken, die allen gelijktijdig begonnen
te luiden, herinnerden hem dat het zondag
was en dat hij zijn moeder beloofd hacl lias
naar de mis te zullen vergezellen. Hij kleedd
zich verder aan,, en om tien uur gaf hij Mm.
Maugars den arm. Deze had, dank zij haj
blond krulhaar en slanke gestalte, haar jeuf
dig uiterlijk behouden, en zij was er trotse
op dat ze wel eens voor de oudere zuster va
haar zoon werd aangezien. Zij had zich n
pok met zorg gekleed', en toen zij de sombei
Sint-Nikolaaskerk binnen traden, trokken z
do- algemeene aandacht. De vrouwen fluiste;
den achter haar gebedenboeken en wezen el!
ander met de oagen op den. jongen Maaigar
terwijl hij. in de ouderwetsehe faniilieban
plaats nam..
Toen hij een kind VasT had-Etienne gsregel
elkeja Zcmdag op dit zelfde plaatsje gezetej
Daarba was hij eerst naar-een kostschool, late
naar Parijs ? gezonden-,, en.'had aan Saint.. Cl(
mentin. altijd maar zeer korte bezoeken gt
bracht; Nu liet hij zija oogen overal rondgaa
en zag met verwondering hoe er eigenlijk i
al- die jaren bijna- niets veranderd was-. U
zelfde vrouwen zaten om hem heen, dezelfd
boeren en dienstmeisjes knielden bij de dikk
pilaren, dezelfde koorknapen lieten hun laker
sche, broeken kijken onder hun te korte rood
koorkleederen. Alleen de jonge meisjes ware
veranderd. '
De kinderen, waarmee hij op dékatechisati
geweest was, waren, nu volwassen, en zate:
naast haar moeders, stil en rechtop, als h
behoorde; maar toch sloeg er weleens n ee
blik over het gebedenboek heen naar denjoti
gen Etienne..
(Wordt vervolgd*)