De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 27 juli pagina 2

27 juli 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

m iiiiiiiiiiHiiiiiiiiiin MiiiiiimiiÉiiiiniiiniiiiiii|iiiiiiiimiiiiiiiiiii DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD YOOR NEDERLAND. sier tweede kamer met groot vertoon vanopen- in. duigen: vallen De minister verzette zich taaiheid "bijeenriepen om een "buiten hun toe- tegen alles wat nefe onfaferp kon.beter mskenr gemaakte krisis 'op te lossen! D,a beide en het. werd wet,., -co^evecr saoads het m de hadden zich . zeker gö$n ! te lage- ge- wereld Was gezandén. Toch lieten de illimën «lachte gevormd' van het gewicht,- dat^ zij' in de zich. weer gelden, er was in elk £fe,val verbetering Tbestaande omstandigheden in de schaal zouden . verkregen, en veel zou af haug^a van de «zfleggen, en vóór zoover ijdelheid eene; voering der wet,, die wél aan niemand beter ige kastijding verdient, hebben zij de straf: dan aan den ontwerper kon zijn toever"feekomen die hun toekomt, toen het antwoord: trouwd. - Weer had men misgerekend l T r>©p hunne uitnoodiging was, dat de liberale 3>artij niet op hare diensten gesteld was. Toch moéten wij de beide heeren voor ne .Kaak dankbaar zijn, ofschoon dit waarschijnlijk niet door hen beoogd werd. Zonder hun toe doen zou .er niets officieels bekend zyn gewor den van de hooge belangen, welke achteraf aijn gebleken ep het spel te staan. Wie- zou, als de beide heeren het niet met verlof van Koning hadden medegedeeld, geloofd hebwijl in het nahiirig Belgiëeen dergelijke maatregel dadelijk 'tot uitvoering; kwam, verliepen hier .een- paar Jaren, en wel de eerste jaren van het ministerie, dat zijn die, waarin "een minister in staat is zijn grootste' geestkracht te ontwikkelen. En voordat het eindelijk tot uitvoering kwam, diende de mi nister zijn ontslag in De minister Kappeyne'heeft verder veel geons ongelukkig voorkomt-; heeft fce mogen bescbnldigen, dtaar zij de voornaamste hinderpaal was tegen da regeling der GriekachTuik"cr>e gieiia: n. De heiSrBpurke maakte zich van de zaak a£ door te ^erklar'en, dat de ondei handelingen tusschen beide staten in gang waien en bg da= geen mededeelingen mocht doen. Eet i-, echter ts goed bekend, dat ohderhatidelkgen over deze zaak Sus^chen Grieken land .en Turkije alleen iets beteekenen als-mid del totuitsteL,dan dat de houding der engelscke regeering door dit antwoord gerechtvaardigd zou zijn. Over den. toestand van Turkije, in 't bijzon der Klein Azië, werden door het ministerie de treurigste bekentenissen gedaan. DePorte droeg alleen de schuld van dat alles en liet kabinet .drong steeds op. verheteilag aan. Voorloopig zijn de blikken der we^tersclie ie1 het Ooi^e» willen.redden, sen, dat het tegenwoordige ministerie, of geen'enkel bezielend woord, geen enkele grootBever het hoofd daarvan, niets., minder, m het s.che gedachte ge.uit;' heeft naar. onze meening acBüd voert dan'eene hervarming vanNê^rlands j zich vooral misdragen . tegenover zijne ambtgrondwettige nistellingen! Zoo blijkt het dan. eindelijk tochr ter Kappeyne., .de van hem gekoesterde ver-i niet beschaamt!, Zoo zoude, hij ten niet serieus, zijn genoemd!, Zao Ifceeft hij,, slimmer, 'dan. alle. staatslieden, van voorheen en thans, een paar jaren juist daarom verkeerde maatregelen genomen, omgenooten, waaronder er. waren, die, wat heel veel zegt, goedgezind zijn, en die indien zij door een bekwaam hoofd war.en. ondersteund, ook veel goeds hadden kunnen tot stand bren gen. Doch dit aïea treedt.terug bij; zijn. han meer op Egypte dan op Griekenland gevestigd. Ofschoon er aanvankelijk allerlei.tegenstrijdige berichten ten opzichte van Engelands en Frankrijks. houding betreffende dat land in omloop kwamen,, waaruit alleen kon.bhjkea dat de beide Staten niet overeenstemden, nadat Duitschlanc] ook- zija sf-em. verhief.en Italiëmeer opmerk zaamheid aan den toestand vanEgypte wijdde, «fat hij bezig, was een herziening van.de grond- zeggen,, dat hij. het geeischt heeft ' T"~T "" -1-1"- ' -1J- -' delwijze in. zake het lager onderwijs, hat vraag- j zija zij in. nauwer verbond getreden, en thans stuk waarvan, men niet kan beweren.dat hij dreigen zijden Sultan, den Khedïve onafhanhet 'gevonden, maar waarvan men alleen kanjkelijk. van. de. Porte te zullen maken, indien. j hem niet, de privilegiën worden verleend, die Welnu, dézalfde komedie gaat weer begin- zijn voorganger eenmaal .ontvangen had.. Feite nen. Kappeyne heeft weder een soort vraag- lijk wordt Egypte uit Parijs en Londen en stuk bij de hand genomen,, om er als speelgoed geenszins-.uit.Konstantinö-pelgeregeerd,.daarom mede 'te leven. Hij heeft gespekuïeerd. op deJAou| .het slechts een vereenvoudiging van goedgeloovigheid. van hen, wier. bestaan het is. j den. toestand zijn,-indien, de Sultan, ook zijn gevan ilbizien mager te worden. Op een .nacht?: zag. inVnaatn verloor. Ondertussehen wordt men weet dat hij het liefst laat, werkt en in j het Nijlland. het- onderwerp van een nieuwe Ambtgenoot van .Rees, bij de, uitnoodiging om'! zooverre een kind der duisternis is -heeft.j ostersche kwestie,, die eerst uit den weg gemnister van koloniën te wxirden,. nieta.vai dat hij eens roet zijn bekende vlugheid nageplnisd,.! ruimd zalzjjn, wanneer de groote.mogendheden &Ees hebt gezegd! Wat doet het er toe of de welke bepalingen van de, grondwet bezwaren eenintemationaal eurap,eesahpro.tektoraat hebanderen, die nog verder van u afstaan het ook ('hadden opgeleverd,., en in dienaelfde-rt of een aiet hebben bevroed? Gij, wist immers het volgenden, nacht, heeft hij.èen.schetsje gemaakt te ontwerpen. Zoo heeft hij zijn kollega Tak aan zich zelven overgelaten, bij. de Kaaafeiwet , om. met hem ontslag te. kunnen, vra gen, en dés te beter, gelegenheid, te hebben Jfflgja ontwerp van herziening^, aan de orde te stellen. Groote staatsman,, roepen wij uit^ wat het er toe, of gij van uwe planden, uwen tot herziening, en dat gemakshalve in. den vorm van. een brief aan den koning, gericht. Het wa& die brief, waarvan de inhoud ons be kend is. geworden tengevolge van de, onhan digheid' der heeren van.de Putte en. Cremers. En. het zal nu. die. brief zijn,, welke het tegenp.mit, moei, vormen, van. ©en grootse strijd. In verbazing roepen wij uit, of men dan in. Nederland geheel buiten, zmnen is geraakt? In verontwaardiging zeggen wij,^ dat w ij aan dit onzedelijk &pcl geen deel willen hebben. De minister Kap-peijne. heeft zich tegenover zijne partij schandelijk gedragen. De p-art-ij, .zelve heeft van hem niets -te, wachten, tenaij wellicht eenige nieuwe redevoeringen... Hoezeer wig ook wenschenr dat het denkbeeld, ingang. in gemolde kan laten medesleépeii door dé| vinde om eene grondwets,-herziening te onderfesien van zijne omgeving. Men wordt! zoo 'nemen,, vaan eene ernstige behandeling, van dat Bsht voor een. grompot aangezien. En toch zijn; onderwerp- is het allereerst noodzakelijk, dati wist zij, wier eeuwig, noodlot hat is,., illuziente] de minister Kapp.eijne van. de. baan. gerake.. Isoesteren, veelal oorzaak van he,t ongeloof, dat j Zijne benoeming kart die zaak slecht s schaden.. lag in uwe. plannen. dat de heeren van de 'is.ite en Cremers uwen brief aan den koning ^er«Idkundig zouden maken^ Alzoo grondwetsherziening! Wat tot nog toe door velen werd. begeerd, imar slechts door enkelen ernstig geformu leerd, is plotseling tot. een. eisch vaa den dag Het ongeloof van zooeven maakt voor geloof, en rne^ het geloof komt ook de hoop. Als die twee. in eexe, zijn herzal de liefde, noadig om het grootsohe eendrachtelijk te volbrengen,, niet achZiedaar wat men. reeds. in. verscl lorganeiïvan. de openbare, meening verHet is altijd .onaangenaam, wanneer men. zich meester maakt van. de anderen, als de [Welke ook de oplossing, der krisis zij, alles kasteelen blijken, zooal. niet, in d'e 'is beter dan met hém voort te sukkeleru. op een. zandgrond tözijn gebouwd? En moet het nu inderdaad niet eene illu sie wij, zouden haaat zeggen -r- eene onver geeflijke illuzie genoemd, geworden, dat van «taai minister Kappeyne nog: iets, zegge iets te verwachten is ? Men herinnert zich nog ondel1 welke, om standigheden hij aan het bewind kwam. Na. Teel moeite laat hij zich eindelijk overhalen Het belangrijkste nieuws, van. deze week is de «sea ministerie te vormen, maar hij stelt zijne ? overwinning, door Lord Cnelmsford op de'Zur TOarwaarden. Het ministerie Heemskerk moest | lu's behaald. Da zeg.ep.raal was in zo.over. volTfflïenopcie onderwijskwestie,enofschoondaar-'jkomen, dat de Kaffers op.de vlucht sloegen, ?voor de behandeling der doordenheerHaems-j vele dooden achterlatende-en.hetkamp.Ulundi voorgestelde wet de aangewezen gele-; verbrand wt rd.' Van een. groot aantal was, het hoofd der liberale, partij genen wordt niet gesproken en een vervolging -serlangde tegen het verlangen .van al zijne schijnt niet plaats te hebben gehad. Trouwen^ jpaitijgenooten, dat de aanval geschiedde bij dit laatste is ook zeer ?m.o.eielij'k in.ZuidrAfrika. Ifêt adres van antwoord op de troonrede. Het Gètawayo, die zelf het bevel, voerde, naar meoa ©mverwerpen van het ministerie Heemskerk zegt, over 20,000 Zulu's,^ trok zijn legermacht kostte weinig_ moeite, maar meer bezwaar had terug. Natuurlijk zullen 'nadere .beriehtenin het Set zelf eene oplossing te geven van deal te licht moeten stellen, tof de. vijand werkelijk zoo lang aan. d'e orde zijnde onderwijsvraag. Het j talrijk was en de nederkag. zó.ó. geducht, dat «gitwerp kwam de memorie van toelich-' alle hoop op het einde van. den, strijd mag ge urig bevatte veel bevredigende, maar helaas, liet ontwerp verschilde in strekking weinig van &tt des verdreven voorgangers. ' Dit laatste is «Toer den minister Kappeyne later erkend geisxjrden. Teleui-stelHng - liet zich allerwega Isooren; maar de hoop werd gevestigd op de mfigehjkheid om het ontwerp te wijzigen,,. Nogsaaals za^en de goedgeloovi^en hunne illuzïen voed worden. Na nog. eeaige. ber.aadslaging,en werd.de wet op de krygstucht, waarbij de geeaelstraf be houden blijft, door het Huis aangenomen. Eenigszins belangrijk. door het lid Dilke, tot nopens, kat tanuitvoerleggen. van het. van Berlijn. De heer Dilke. meende de regeerïng was de interpellatie de regeering gericht, Bereidende ?werken, voor de nationale feeaten van rafe volgfinèe ,)aar. Da bedreigingen te^en den. koning zijn nojf, nïefc geëindigd^'Oafc elders dan te Brussel, te Luik o. a., warden dergelijke plakkaten aan geplakt. In de hoofdstad werd. zekere v. d. Hamme gevat, die zich tot dit werk leende. Ook een jesuïtenklooster werd onderzocht, doch welke resultaten ditgegeven heeft, wordt niet gemeld. De dagbladen bevatten: Handelsblad: De gebreken der Grondwet. De gevolgen eener politieke fout. D.e. P.rocureurswet. N. Hotterdamschc- Cotirant: Het Ontwerp Strafwetboek. Het Vaderland: Hervormingen inlndiëVDe Men Haag; er zich zelfs .over verwonderen, dat de bode. kiesvereenJgingen zoo spoediger gemakkelijk den heer "Wurf bain hebben losge laten. Wat meer zegt, dat Burgerplicht" zo< gemakkelijk, schuld beleed. Immers, we zagen dat Dr. Heijrtsiug met, 25 stemmen van de 3( kandidaat werd gesteld, terwijl-hïj den vorigei keer niet eens, ofschoon aftredend lid, genoemi werd. Had Burgerplicht" dan inderdaad Dr. Heijn sius de eerste maal vergeten in plaats van w worpen?' Hoe vreemd bet sohijne, men zou bet kun nen aannemen. Thans, werd ronjrlmt.verklaard, dat Dr. Heijn eins ongeveer, een onmisbaar man in den Raai is : hij' kent, volgens den heer Engels, eli steejytje van Amsterdam. (Als het waar is,.za Dr. HeiyrisÏKö* gebeuren bezwaard zijn met hee wat steentjes, die verkeerd liggen!) Een ande raadslid verklaarde ridderlijk,, dat de hee Dr. Heiinskts een sieraad vaa den.amaterdam Crisis. Het Niem&s v: d. Dag': "Wat weten we nu en wat weten we nog niet? (Grrondwetsherzie- schen gemeenteraad moet heetea. De- vergt tene vOB<i' vurige verdedigers en- lofrederraari wat alleszins de vraag van den heer. Anker Emifc- wettigde: hoe, het kwam dat zij» vriea den op de- eerste vergadering v:in Btirgei Arnhevtisehe Courant: Over de beschouwin gen van het Handelsblad. 1 Standaard: Moet de Kamer bijeenkomen? Ernstige- dagen. Ams-terd. Courant: Storm weder. Dagblad: De Naam en Plaats. *Politiekej toestand. ? De Tijd: De liberale partij-vergadering. pKcht" verzuimd hadden zijn kandidatuur voo te stellen ? 't Is waar,, .onzg Gemeenteraad be-zife vel sieraden", en, allicht kan er n genüis-i wol )en in het leven geroepen. De naijver tusehen. de. groote Staten zal zich. ia den eersten :,ij,d in Egypte' teifcens weder openbaren. De fransche Senaat nam reeds het eerste artikel van Ferry's onderwijswet aan. Aan oppositie 'ontbreekt het. niet, doch die zal vooral bij het zevende artikel aan het licht treden, als er- sprake, is om de niet erkende geestelijke orden.het geven, .va-n onderwijs Op de lagere, school te verbieden. De- Senaat keurde', het wetsontwerp, om. aan de Kannersy.als. zij te. Parijs, hun zetel opslaan, zekerheid van. vergadering te waarborgen, goed. Aan de.Presidenten van Kamer en Senaat wordt nu het recht toegekend, zelfs -zonder den mi nister vau. oorlog *a raadplegen, troepen te ontbieden. Prins leröme wordt door de: trouwe Bonapartiste-n. vrij algemeen als; het hoofd dier kroonlooze dynastie.1 erkend.. Alleen de Cassagnae be strijdt hem zeer heftig, daar vanJerösae weinig heil voor het klerikalisme te wachten is^ Het, is" echter. d& vraag, wie wel iefca van den roeden, keizer" raag hopen. Plün-Plo-a. beV aan-^zieh: zichzelf iets. Het .Benige wat. o,p- dit oogenbltk in. betrek:king:' tot het Bonapartisms stof van spreken geeft,, is - d& dwaze wijs,' waarop in Engeland met. de nagedachtenis va-a don onbeduidenden Louis Hapöleoa wordt gesold., Be. prins.- van Wales: leent zijn. koninklijken, steun aan het plan, om aaw het slachtoffer van.de Z.ulu's een .gedeukieeken in. deïxWestminster-Abdy te wij den. Het bloed van Engelands zonen kookt bij de. gedachte .aan de beraamde ontwijding van dezen, tempel des roems, en de. schimmen der heleen en geniën leekenen; in hun plech tig, stilzwijgen protest tegen, dese komedie aan., - Er zal"niets van komen. De benoeming;, van. uitsluitend republikeinsche-, IB&HÏvoor: den Kaad van S&ate had een. interpellatie ten, gevolge door den Heer Baragnonj die. de- handelwijs der: regeerrng meende. te moeten afkeuren.. De'Senaat dacht er anders over, met 153 tegen .112 stemmen werd de minister van. justitie- Leroyer ia. het gelijk ge steld.. De krachtige wijsi waarop de regeering den-. We zouden-al de overige aftredenden nk herkozen hebben,, hadden we er aan moete. twijfelen, dat ook zij sieraden zijn, te rmndei daar er steeds een. aantal nieuwe kandidate: als toekomstige sieraden beschikbaar is. Maa we zouden toch wel eens willen weten, wai neer het sieradeljjke. van den gewezen .wel houder Heijnsius in., onsen Eaad aan 't licl treedt, AVe wonen getrouw de openbare zil tingen bij, maai', eerlijk gesproken, wïi bebbe er nooit iets van gemerkt. De sti'alenkran'] . die zijn welsprekend, hoofd omgeeft, scHttei De herstemming voor den gemeenteraad zal j-waarschijnlijk slechts in de geheirse zittrogei voor de liberalen geen.moeielijkheid opleveren, j en aangezien de deur dan al te goed .geslote Hun keus is gevestigd, op de Heeren van Nierop, Bergsma en Dr. Heijnsius^ Men mag. het betwijfelen of de vrijzinnige kiesers allen dit drietal zouden, uitverkoren. hebben, wanneer déomstandigheden, hen niet er toe- genoopt hadden, om aan de. verkiezing van een anfci-revolutionair te. ontkomen. Omr trent. den heer van Nierop kan geen twijfel bestaan. Hij was reeds de kandidaat van Bur gerplicht;. geplaatst tegenover een anti-revolutionair,. mocht men vermoeden', dat hij het van Grondwet, zou worden, erxnude Skv gers-vereenigmg", al. stelt zij den heer Bredius, blijkens, haar vroegere aanbeveling, hem ook genegen.is, valt er aan zijn verkiezing, bijeen trouwe opkomst der kiezers, niet te twijfelen. de beide plaatsen die tengevolge van de. periodieke, aftreding open zijn, dongen de. Heeren Heijnsiüs, Bargsma en "Wuifbaminede. Hier]kon verdeeldheid bestaan; doch de houding van den. heer Wurfbain haeft die. mogelijkheid afgesneden. In Burgerplicht en Grondwet lokte de terug treding van den.heer "Wurfbain een geanimeerde diskuaie uit. Nu de heer "Wurfbain. niet verko zen wenscbi. te. worden, moest Burgerplicht het aftredend lid, Dr. Keijnsius, kiezen, die in de eerste vergadering niet n stem verkregen had, en Grondwet werd op deze wijs genood zaakt den heer Bergsma te stemmen, die door haar niet kandidaat was gesteld. . Terecht werd de opmerking gemaakt, dat de heer "Wurlbain niet goed "handelde,- door de kiezers te vragen niet op hem te stemmen. "Wat toch. was het geval? Door de positie. waarin de heer Wurfhain. gekomen was ten gevolge der. stemming, had hij het. in, zijn. macht te beschikken over de keus< der liberale kandidaten.; want het spreekt -wel. vanzelf dat waar er DRIE zjj,n en slechts TWEE gekozen. kunnen, worden, de. twee overblyyende verko zen moeien worden, wanneer de derde zich terugtrekt. En nu had Burgerplicht de heer de belangen van het gemeenebest beschermt, "Wurfbain wel kandidaat gesteld voor den ge wordt door de republikeinsche partij met dank- ; meenteraad, maar hem volstrekt nietopgedrabaarheid erkend en zal ongetwijfeld er veel. toe-bijdragen om de- nog" jeugdige republiek te versterken. ' , Belgiëhandelde in weinige dagen, de fioancieële wetten, die ingediend waren, af.- Ook de konversie der 4Vs. pe-rceatss&huldiaeen4pCts. werd goedgekeurd. Het wijdt zich aan de voorden de. verkiezing van den heer Heijnsius t dekreveeren, die door haar blijkbaar aanvan kelijk, niet gewild was. Wij kunnen dus aeer goed begrijpen, dat de handeling van den heer Wurfbain in de beide kiesver eenigingen keurd. door sommigen werd'afgeis, blijft dat troostrijk schouwspel, ons vei borgen. Hoe dit. zy, wanneer men uit het boven staande wilde afleiden, dat de heer Heijnsïu o. i. onwaardig was, om. onder de 39 leden med aan te zitten aan- den tafel der gemeentelijk wijsheid, zou mea. te ver. gaan. Wij nebbe alleen, moeite om. hem te. bewonderen. Wijmii sen bovendien alle recht om te -beweren^, da de heer, Wurfbain. op schitterender wijs de zetel door Heijnsius, ontruimd zou ingeaome hebben, in. soaver. is het terugtreden, van. de heer Wurfbain misschien.zeer onschuldig.. Doe wij. gelooven, dat hij, aan de kiesvereeniging die hem. gesteld had, de keus had rnoeteii,ovej laten, en niefc haar de keus onmogelijk naakei door vooraf in. de dagbladen- een advei'tént. te plaatsen. Ondertusschea sebijat ;.oi\a bijdez&veïkiezia de politieke of theologische, kwestie meci-'apdi voorgrond geschoven, ta worden dan.noodigi Grondwet met konservatief-libcralesympat-hii sluit, zich uit vrees voor kerkelijken aanstont bij Burgerplicht aan en de laatste "vereemgtD verwierp de heeren Bredius. en. Glindörmai uitsluitend oon. politieke redenen, of wil' ro.e liever, uit anti-kerkelijken, zin. Bij een verkil zing vaar de Stalen is dit, beginsel ongetWJ feld juist en.wau^chen wij het ia elk .opzicl doorgevoerd te. zien, bij die voor dan gemee; teraad- achten., wij het al te eenzijdig. In ht bdang der gemeente zal. men wel doen.nii alleen op politieke geloofsbel^denis te.- lettei Eeni bekwaam ijverig, eerlijk anti-revolut onair. zou o. i. een gr.oiote.re aanwinst vói den. gemeenteraad zijn,, dan een sieradelij middel matigheid. Op.Ket gebied der praktij en de gemeenteraad, behandelt bijna.uitsïu teod praktische aaken. geldt de geioof kwestie niet., En: ware. de gaüneeJiteraad.iiïe. daad een. politiek: kollege, dan zou 'de- samei stelling-,van dit lichaam, aoaals die op' d oogenblik .is, zeker d& meest ongeaoHdösziji die-denkbaar ia.?daar niet n.echte kónsei vatief of anti-revolutionair in haar midden, wort aangetroffen. 0. i- heeft men, de kandidaten nog^ eea ai deren maatstaf dan hmi richting aante.leggei Waren, de heeren Bredius en Glinderman b kende specialiteiten tea opzichte van geraeenti zaken, blonken gij boven de liberale ten uit door algemeena kenniar hadden zij o M. Maügars lïcp ih zijn hemdsünouwen en »aet de handen in zijn zak de kamer op en Beer; eenklap.s keerde hij zich om, bleef aan' iet voeteinde van het ledikant stilstaan en Kei op zijn gewonen meesterachtigen' toon,: Het is praktisch. ,. Mevrouw hield zich echter niet voor geslagen. %$ verlangde voor tienne.een deftig huwelijk, waardoor de. familie STaugars in eer en aan^ aïen zou rijzen. Waarom zou hij. niet met M sfe Puijgiiand of met een van de dames- Boiskunnen trouwen ? ... Meisjes zonder een roodètt duit! riep ofe1 i behooren tot den ouden adel van; dat wil toch ook iets zeggen. Simon Maugars liet een minachtend gefluit Sooren. D'at is ook'wat!... Als Etiennem zijn positie zijn. mooie rijksdaalders m ruil geeft voor een ouden.naam,, dan. doet hij eenslechten koop. Ik zeg dat niet op u,tLaurett0, TOegde hy - er haastig bij, toen hij in de oogen sgner vrouw een uitdrukking'van verontwaartfigmg' zag opfl'ikkerfen, ;?toen ik u aan' uw Tader kwam vragen stonden de zaken heel ffisders, en voor een metselaarsbaas-was'Mlle ^rare des- Chatelliers eea mooie partij... Daar enboven bezat gij 'takt en- slimheid, en gij hebt W steentjes bijgedragen tot; het' gebouw." Als mijn raad u somtijds- van dienst isgeweest, wees dan zoo goed om er" van'avond' «ofc naar te luisteren, hernam Mme Maugars ep spijtigen toon. Daarop herhaalde zij met haar bïiigzaam ?flemend stemmetje, dat eer en aaVzien juist s was, wat hun huis nu het meest }>eZïj maakte zich volstrekt geen illusies dat punt, en wist heel goed dat Maugars in Saint-Clementiii. weinig gezien, was; Men verweet hem dat hij hardvochtig was en eiken schuldenaar, dien hij- in zijn. handen kreeg, de dnimachroeven wat al te krachtig aanzette. Men móést de nijdigaards en babbelaars, den mond" snoeren. Er waren in den omtrek van Saint-Clémentih families, wier naam alleen een waarborg was. Men zou. met Keel wat meer achting van ons spreken, als wij;'vermaagschapt waren met een van diéaanzienlijke3 en vrome .geslachten , '. ?" ; Moet ik misschien ook vroom worden?' 'vroeg dées-metselaar spottend. Küja, dat zou nog zoorn- dwaze streek 'niet zijn! Dank u hartelijk, li: ben gén kerkrot! Dat is' juist uw zwa&kezijdev Ge wilt niets van den godsdienst weten,. en dat' is dom van u. 'Geloof mij, dé- viijgeestêrij is- uit de mode, en 't- zal) zoo lang niet meer duren of onker kelijke mannen en oproerkraaiers worden over dezeïfdt kam geschoren. , Maugarsvielhaar meteen ruwenlachm de rede. . Ja, lach maar, toch heb ik het bij het rechte eind, en ik voorzie vreemde dingen. Met mierengeduld en volharding, als een echte .vrouw, hield zij haar- denkbeeld vast, om het langzaam en zeker als een schroef in den geest van haar' man te doen binnendrin?ge-n. Zij bewees hem op haar manier, dat de oproerighe'd&n van het jaar 40 heel' veel menschen bezorgd hadden gemaakt. ' Allen, die. eenig- vermogen- bezaten, wilden daar kalm van genieten en -waren doodsbang voer' omwentelingen. Natuurlijk moesten zij hulp; en bescherming zoeken bij de standen, die den «erbied voor de orde en voor de ge stelde machten behouden hadden, bij den adel en'?de geestelijkheid dus, en niet bij de goddeloozen. De kloof, die - nu de beide partijen reeds scheidde, zon gaandeweg' dieper worden. Weldra,zou men verplicht zija om te kiezen en. zich openlijk voegen bij Jakobijnen zooals Dr. Desroches, of de partij nemen van de solide en achtenswaardige burgers, met hun geloof, hun veroordeelen misschien er bij. Het kleine vrouwtje dat daar op haar kus sen geleund, al ;die wijsheid ten beste gaf, verklaarde alles met verbazende slimheid en helderheid. Hoe. verder zij kwam, hoe aan dachtiger' Simon Maugars naar haar begon te luisteren, terwijl -bij met de handen op zijn stevige beenen rustend, in zijn armstoel zat,, en hij moest tegen wil en dank het doorzicht van zijn wederhelft bewonderen. Er is wet .iete waars in hetgeen gij zegt, mompelde hij op peinzenden toon. Zoo als gij ziet, riep Mme. Maugars. zege.vierend; eu ' goede hemel: ik raad u ook niet .om plotseling met al uw o.ude gewoonten te breken en morgen met mij naar de mis te gaan.... Dat zou. ook/wat al te gek zijn! Maar ik raad u wel. om langzamerhand een andere gedragslijn te kiezen, om de adelrjke iamilie's en. de geestelijkheid wat te ontzien, :en om uwe minder geschikte kennisten wat te laten loopen..,. Luister eens, riep zij,zichzoo haastig oplichtend, dat haar lieele bovenlijf uit de dekens te voorschijn, kwam, als gij mij vol macht geeft oin te doen wat ik goed vind, dan aijt gij over twee jaar burgemeester en hebt de lïeele stad. in nw hand! Sïmon Maugars keek haar vol verbazing aan. ??Waarachtig, Laurette, dat neem ik aan.... Gij sijt een diplomaat in vrouwenkleeren!.... Natuurlijk zal de macht aan de partg van de orde blijven, en daar moeten we dus heensturen. Ja, ja, sprak hij opstaande, wij moeten den ouden. Adam uitachudden. Gij zijt een verstandig wijfje en dat ik u gekozen heb is de slimste zet van mijn heele leven geweest. Intusschen was het nacht geworden, n de heldere sterretjes spiegelden zich in de golven der Charente; de wind suisde langs de koren velden en zong zijn eentonig wiegelied voor iedereen. Etienne ten minste sliep den gezon den slaap der jeugd tot dat de dag aanbrak en hij gewekt werd door 't. gezang van een knaap; die de paarden uit de weide ging halen. Hij sprong uit zijn bed, kleedde zich haastig aan, begon zijn koffers uit te pakken, euhing- eenige schetsen op, die hij in den omtrek van Parijs gemaakt, had. Wel had hij ijverig gewerkt, voor zijn examen, omdat zijn vader het ver langde, maar de schilderkunst trok hem meer aan, dan het burgerlijk wetboek, en aan haar had hij het beste deel van zijn hart en zijn tijd gegeven. Toen hij zijn kamer gezellig en naar zijn zin had ingericht, was alles in huis nog in de zoete rust. Hij zette zich aan h'et open venster, en sloeg een langen blik op het rustige en welbekende landschap. Hij voelde zich gelukkig en dacht met een zucht van ver lichting aan de zalige rust, die nu, na de nood zakelijke promotie, zijn deel was geworden; hij wist dat zijn .vader rijk was, en stoffelijke zorgen hem niét- -zouden beletten om al zijn vrijen tijd aan de geliefde kunst te wijden. De zont die vroolijk in de prettige kamer scheen, was liem een beeld van zijn eigene dankbare en gelukkige stemming. De klokken, die allen gelijktijdig begonnen te luiden, herinnerden hem dat het zondag was en dat hij zijn moeder beloofd hacl lias naar de mis te zullen vergezellen. Hij kleedd zich verder aan,, en om tien uur gaf hij Mm. Maugars den arm. Deze had, dank zij haj blond krulhaar en slanke gestalte, haar jeuf dig uiterlijk behouden, en zij was er trotse op dat ze wel eens voor de oudere zuster va haar zoon werd aangezien. Zij had zich n pok met zorg gekleed', en toen zij de sombei Sint-Nikolaaskerk binnen traden, trokken z do- algemeene aandacht. De vrouwen fluiste; den achter haar gebedenboeken en wezen el! ander met de oagen op den. jongen Maaigar terwijl hij. in de ouderwetsehe faniilieban plaats nam.. Toen hij een kind VasT had-Etienne gsregel elkeja Zcmdag op dit zelfde plaatsje gezetej Daarba was hij eerst naar-een kostschool, late naar Parijs ? gezonden-,, en.'had aan Saint.. Cl( mentin. altijd maar zeer korte bezoeken gt bracht; Nu liet hij zija oogen overal rondgaa en zag met verwondering hoe er eigenlijk i al- die jaren bijna- niets veranderd was-. U zelfde vrouwen zaten om hem heen, dezelfd boeren en dienstmeisjes knielden bij de dikk pilaren, dezelfde koorknapen lieten hun laker sche, broeken kijken onder hun te korte rood koorkleederen. Alleen de jonge meisjes ware veranderd. ' De kinderen, waarmee hij op dékatechisati geweest was, waren, nu volwassen, en zate: naast haar moeders, stil en rechtop, als h behoorde; maar toch sloeg er weleens n ee blik over het gebedenboek heen naar denjoti gen Etienne.. (Wordt vervolgd*)

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl