De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 3 augustus pagina 4

3 augustus 1879 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

^ DE AMSTERDAMMER,, WEEKBLAD VOOR NED E R L A N D. The worEdinburgh Revietó, Canon Stubb's Constituiional History. thies_of Norwich. Bmgsch's Egypt imder oh*?. Tntemperance. .Rerübrandt. The Scotts of Bnccleuch. Rural Englaad, A brief retrospect. Het Pessimisme en de Statistiek. Weinig wetenschappen zijn zoo impopulair als de statistiek. . Al wel wanneer het groote publiek bij haar resultaten niet glimlacht en zich slechts tot koele onverschilligheid bepaalt Bit behoeft ons niet-te verwonderen. De vorm harer mededeeliogen ? is zelden aantrekkelijk, en om deze belangrijk te kunnen vinden, daar toe wordt dieper nadenken vereischt dan gezegd publiek in den regel zich getroost "Wie zal het wakker schudden? Wie het bewegen zijn steun en medewerking te geven aan die wetenzamen maar zekeren vooruitgang der mensen-' heid in de tweede katêgorie. Langzaam en telkens belemmerd, maar toch over 't geheel onbetwistbaar is vooruitgang te be speuren op liet gebied van het bijzonder leven, in Meeding, woning, hygiëne, welvaart, vooral in het onderwijs waardoor aan een,veel grooter aantal menschen eön mensonwaardig bestaan gewaarborgd wordt-dan ooit te voren het ge val was, en - dit door de afschaffing van alle soort van onvrijheid, zoo als de slavernij, het lijfeigenschap, enz. In de tweede plaats merkt men een bij toe neming weldadigen invloed van de .wetenschap en van maatschappelijke instellingen op den strijd tegen de natuur, en tegen de in het menschelijk organisme zetelende oorzaken van het lijden. Wie aan dit verblijdende resultaat, aan dezen heele -kostbare aanleg buiten alle kontróle lag; bedoeld artikel staat in te nauw verband en dat bij de minste verandering in den stand der betonblokken de leiding en dus ook het licht in gevaar zou komen. Diezelfde bezwaren tioffen in noch veel ster ker mate het kalk- en electrisch licht. . Neen! liever zouden de zeeman dan maar zijn: Wanneer", en de autoriteiten hun op welke wi/ise" herhalen, dan lichten, te plaatsen en aan te kondigen, 'voor welker zekerheid men niet kan instaan. Zoo er geen licht te verkrijgen was dat 300 uren achtereen kon branden zonder verzorging;.wanneer het licht niet zoodanig'kön beschermd worden, dat het met zijne meening omtrent belasting ver deeling dan dat het hier onbesproken kan blijven. Het zou te veel ruimte eischen om door aan halingen duidelijk te laten zien, dat de Staat volgens prof. P. eene (Irma is, die diensten be wijst, bij wie allen rijk of arm voor dezelfde diensten evenveel moeten betalen. Nog beter misschien is het beeld van een genootschap, waar elk rijk of arm voor-zijn lidmaatschap evenveel betaalt, maar dan ook evenveel rech ten heeft. Hij, die hier, lezer, het woord tot u voert, durft gerustelijk daartegenover eene andere vernielen van een der ramen ia net lichthuis opvatting van den Staat stellen. De Staat is geen hinder deed aan het licht bij het binnen dringen van n stormvlaag of bij het binnen vallen van d'en. kop eener golf; wanneer het lamperiglas, dat het licht dekt stuk kan sprintweevoudigen vooruit gang der menschheid mocht gen, zoodat' ook het licht'mede in gevaar twijfelen, ontvangt van Hausner den praktischen zou komen, dan was men het eens, dat het schap, die daarop even goed als hare zusters l raad om uit de voikenkunde het hoofdstuk beter ware, geen licht dan zulk een waarop recht heeft en ze vooral niet minder .behoeft? |Afrika op te glaaa en op te merken hoe in dat niet te vertrouwen viel! Allereerst wie m hare verspreide resultaten were|adeédat Europa in grootte driemaal j -- Gelukkig dat er nog mannen gevonden wororde en samenhang brengt; wie ze saamvoegt overtreft) het zwarte menschenras nog altijd den, die hun .tijd, hun geld, hun rust, hun ertot n groot, sprekend tafereel; wie daarmt onhelemmerd onder de heerschappij van alle varing en hun wetenschap teu beste willen rechtsreeks een helder licht doet vallen op onze levensbeschouwing, wie haar onmiddellijk praktisch weer tastbaar doet begrijpen. Wie die stomme cijfers zóó weet te doen spreken wie over die dorre beenderen zóó weettepro.- i;oen .booze en woeate instmkten leeft en sterft. Er geven, om te trachten zulk een moeielijk vraagbehoort een zekere voorbereiding en geestkracht | stuk op te lossen. Men behoeft echter over het toe om zich klaar voor den geest te roepen, aan algemeen het publiek niet te danken, wanneer feteeren, hij wekt misschien geestdrift bij de schare voor een wetenschap die haar vroeger koud Het. Of de eerzucht van den heer Otto Hausner, lid van het Oostenrijksche parlement, zich daar heen heeft uitgestrekt, is moeielijk te zeggen, maar zeker doet zijne voor korten tijd uitge geven brochure over het lijden der menschheid óp dit gebied, groote dingen van hem,verwachten. In zijn geheel en in het oorspronkelijke een jammervol bestaan een honderd mü- 'er zoodanige personen gevonden worden, want menschen daar.blootstaan;.hoe zij al vóór j wat toch is hun loon als zij niet slagen? Dat de ouders het verlangen, of koningen en prie-. zij nagewezen worden als een die kwaad heeft eters het gebieden kunnen, worden gedood; hoe" gedaan, die beter deed met al zijn krachten in mislukking van den oogst of eenige luim van den dienst van het dagelijksch leven-te be den vorst geheele volksstammen aan den vree- (steden. selijksten dood of de gruwelijkste slavernij prijs , "Waarlijk er-zouden veel meer zaken van geeft;, hoe alle . moeders daar wedijveren om belang tot stand gebracht worden, wanneer het hare.dochters aan de lusten der heerschers over ' streven, zelfs zonder goeden uitslag wat meer te leveren, wetende dab zij haar bij de geringste . werd gewaardeerd,: of zonder een'ige aanleiding als-dieren zullen ( zien slachten; hoe (om aan Hausner niet meer , Wie zich ernstig ten doel heeft gesteld de luidt haar titel aldus : Das menschliche Elend. l te .ontleenen) op la^t van den Zoeloekoning ' verlichting van de uiteinden der hoofden te Gesehichte seiner Auffassung und Entwurf einer j Cetywayo zijn broeder gruwzaam- verminkt, Ymuiden te beproeven, heeft den dank van Statistik desselben", en in den loop van het | het trillend lichaam met gloeiende kolen en velen verdiend, al .ware het slechts, omdat hij uiterst boeiend betoog worden wij gewaar dat ' mieren bestrooid, het hart uit het lijf gescheurd er naar gestreefd heeft te verhoeden, dat niet w$j hier te doen hebben met eene -ruwe schets |en door zyu geaeraals opgegeten werd. Hoe het buitenland zou moeten leveren, wat in dit van een later te verschijnen omvangrijk statis- 1 wat den bloeddorst der menschen ontsnapt op geval de kroon op het werk mag'heeten. En tisch werk, waarin al het lijden dezer wereld ' het auaar der goden gemoord wordt en hun gelukkig op een der vooropgestelde vragen: naar zijn afwisselende gedaanten in passende ' erbarmelijke godsdienst niet eens de hoop op Op ivelke wyse zullen we toch de uiteinden rubrieken afgedeeld, ten aanschouwen zal wor- een den gebracht.leven overlaat. dier hoofden verlichten ? is door Neder^ezen toestand, waarin honderd mïlli- landers een antwoord ingezonden, dat geen Ziedaar het oogpunt waaruit hij de weten- oen menschen verkeeren, zich aanschouwelijk konkurrentie van het buitenland behoeft te schap der statistiek beschouwt. Daar ligt de j weet Voor te stellen mag niet zonder zelfvol- vreezen. leidende gedachte waarmee hij haar ^ bezielt ;' doening zien op hetgeen in den strijd der be- . In een extract toch uit de resolutiën van daar spreekt- de geest, die hij over die stomme ' schaving reeds gedaan is, niet zonder goeden den Minister vau Marine van den Uden Juli cijfers en- doj-re rubrieken uitstort. De .statis- ! m0ed op hetgeen daarin nog te doen is over- 1879 wordt omtrent zulk een proefneming getiek is de wetenschap, zegt -hij, die meer dan ! ophieven konstateerd: '| . l" T 1 ' T l l ^''-rjA' \7-L-i-* - i ,- " , ^.,-r./^1\T/*&*1'rW'""- "J-V^'J V.lUV;l.*ÉllJUt.L.tJ-l M. t- OLi'JJlClllQ.C C-1J UU eemge andere, meer ook d.an godsdienst, wijs- | Zoo is de statistiek de . wetenschap, die zon- ; De lamp heeft van 13 tot 24 Jum Ql.) elf stoffelijke overdenzelfdenkam geschoren worden de samenwerking van alle aan ' hem deelne mende individuen, n een deel van deze, op de eene of andere wijze daartoe geroepen, re gelt de onderlinge verhoudingen en de samen werking van allen of velen in bepaalde rich tingen. Elk individu is zedelijk verplicht in deze samenwerking naar de volle mate zijner vermogens, intellectueele en moreele energie en kunstgaven méte doen. Elk zedelijk mensch zal dit gereedelijk toestemmen. Toen Nelson voor den slag van Trafalgar de bekende woor den sprak: Engeland verwacht, dat elk man zijn plicht zal doen, bedoelde bij stellig niet anders dan elk naar de volle mate zijner krachten en gaven. Nu omvat de samenwer king van alle individuen niet alleen hun gees tesgaven en .onstoffelijke bezittingen (kennis en bekwaamheid), maar ook. hunne stoffelijke bezittingen. Deze toch vormen het individu zoo goed als de onstoffelijke. Bovendien heeft de samenwerking van alle individuen in den Staat de vermeerdering ten doel van alle gees tesgaven, alle kennis en bekwaamheid en alle stoffelijke Bezittingen. Wanneer het plichtsgc voel ons voorschrijft, de twee eerste naar de volle mate, waarin wij ze bezitten, te gebrui ken, kan dan voor de stoffelijke bezittingen eene uitzondering gelden? Daar prof. P. voor de financiéle krachten der burgers die uitzon dering in de samenwerking, tot hetgeen wi den Staat noemen, vooropstelt, zoo is de vraa^ gewettigd, met welk recht wil prof. P. die be krompen, schrale opvatting van plicht voor de financiëele krachten der individuen laten gel den? In zijn G-idsopsiel wordt eenvoudig die schrale opvatting verkondigd, hij is ons het be toog. voor het bestaan van dat recht nog schuldig. Zoolang het niet zonneklaar bewe zen is, waarom voor de stoffelijke bezittingen zulk een schraal plichtgevoel, voor de onstof felijke gaven en bezittingen een hooger plicht gevoel moet gelden, moeten de stoffelijke en on iet verkeerd. Yfare het een zuiver wetenchappelijk vraagstuk geweest, dat door prof. behandeld is, en dat eerst in de verre verte a oplossing zijn invloed op den gang van aken doet gelden, eene bestrijding ware een eek niet vergund. Al erkent de schrijver gaarne .at prof. P. niet anders bedoeld heeft dan een 'oor uitgemaakt gehouden zaak in hare oneslistheid bloot te leggen, de gelegenheid,'die ijn opstel een van progressieve opklimming n de inkomstenbelasting afkeerig Gemeente bestuur biedt, de voorstanders van zulk eene egeling met zijn autoriteit af te schepen, had lij beliooren vooruit te zien. Terwijl hij een voudig constateeren wil, dat naar zijn meening niemand tot nog toe het recht heeft aange wezen van eene-belasting naar den welstand, n hij zelf dit ook niet heeft kunnen aantoonen, leeft hij den halyen verstaanders, die verreweg Le meerderheid ook der ontwikkelden uitmasen naar huane meening het recM geschonken .e zeggen: prof. P. heeft zich" tegen de pro gressieve inkomstenbelasting verUaard. Had >rof. P. zijn betoog in een zuiver wetenschapjelijk tijdschrift, dat n'iet in de handen der eeken komt, geplaatst, er ware voor een on deskundige, die bij toeval daarmede kennis zou emaakt hebben, geen aanleiding geweest zich n het debat te mengen. Maar de gulle beken-. ,enis van den Hoogleeraar : ik kan den rechten grond voor de belasting naarmate van den wel stand niet vinden, anderen vóór mij vermochten iet naar mijne opvatting ook niet, gaat ocgeukkiger wijze gepaard metzoovele aanwijzingen ijnerzijds'tegen die belasting, dat iemand, die iet rechtmatige er van gevoelt, er omveertaanbaar toe gedrongen wordt de gronden voor dat gevoel zich zelven en anderen bloot te leggen. Ziehier den oorsprong van dit opstelletje. Daar het hier een strijd" van meeninijen geldt, en de schrijver bovendien een leek is, zoodat zijn naam aan zijne woorden geen gezag verleent (want in zulke zaken geldt het gezegde van Göthe .niet Name ist Schall und Elauch"), heeft hij, anders afkeerig van anonymiteit, het niet noodig geoordeeld voor de lezers van zijn kort betoog iets anders te zijn dan iemand, die op gunsten niet gesteld is. begeerte en kunst, met het lijden der mensch- 'der aarselen den vinger legt op de wonden 'etmalen op den' lichttoren te Scheveuingen heid' zich bezighoudt. Nergens aanschouwen' der menschheid, maar ook den arm uitstrekt gebrand en het licht was steeds konstant wij het overwicht van het kwade op het goede, !in de richting, waar raad en hulp te vinden is.- uitmuntend helder wit." En uit dat door allen erkende plichtgevoel volgi voor den Staat het wezen, dat uit de som van de gaven en bezittingen van alle daaraan deel van het leelijke op^het schoone, van het ge-' De padvinder mag zij heetén in den strijd-van Gerust kan er worden bijgevoegd, dat toen uemende individuen is opgebouwd hefcrecht brekkige_ op het volkomene, van de smart op'; het leven en de handwijzer van den vooruitgang, machtiging tot utdooving werd gegeven er<Qm yan elk Baaf de ^^ z?^ financieel .,,-,-,- j .. , ^ i "v.- ...?. i»." >." " ..?.^^.,.^1?~ .v 0?0- ^^ ... ~ ,_, u ui van OJ..B. jjiia,! uu marLe ziiner nnancieeie het genot zoo klaar, nergens worden wij daar-; Met het pessimisme komt zij in nauwere aan- geen teeken aan do lamp te bespeuren was, kracnten eene hijdra^e voor de staatlmishou door zoo diep getroffen, nergens daartoe zoo'raking, hierboven is het reeds aangeduid: nau- dat het licht het ooit zou behoeven op tegeven,' ding te eiBCüen- w?e Daarentegen met da beslist bepaald als binnen den krmg der statis- ' wer dan godsdienst, .kunst of eenige andere mits het reservoir tijdig gevuld werd. hoogere plichtgevoel als maatstaf 'voor alle tische onderzoekingen. wetenschap, en Hausner weet ons met korte Iets verder leest men in de aangehaalde re- krac]lfcenj siechts voor de geldelijke krachter Natuur!^ men kan dei gebochelden lammen 'maar duidelijke woorden en in geleidelijke orde solutie : ... |eene uitzondering maakt, zoekt een privilegie blinden, bijziende^. doofstommen tellen, maar te verhalen hoe op deze velden van der men- Bij beproeving met- een zeer doelmatige in te voeren of eejl dafc o ont?iïppen statt niet de welgevormde, schoone, krachtige, scherp-! £Chen geestesarbeid het pessimisme zich ver- photometer bleek, dafc de lichtsterkte viermaal' te behouden' of vo]' uit £en verheven Hcht ziende, welbespraakte menschen. De krank-' toont; van de geschiedenis "dier levensbeschou- grooter is dan die van de pefcroleumlamp (een ] gevoel ^ den mensch niet de rechten die zimiigeu en idioten komen op hun registers - wmg geeft bij ons een eenvoudig overzicht. Nu lamp van pit nagenoeg overeenkomende met ] z~m medemenschen op hem hebben? Regel te staan, niet de- genieën en talentvollen, de'blijkt het in nauwere aanraking dan iets an- die bij.-onze oeverlichten in gebruik) hetgeen! he(. rgc]lt zich niet na£r d licht dafc isifaai verstandigen-en geleerden. Omtrent gepleegde ders komt de statistiek met het pessimisme, mag worden aangemerkt als bewij* voor de! de zedelijke waardeeriBgen der' onderlinge misdrijven bezit meu de zekerste berichten,' schijnbaar en aanvankelijk -om het te steunen deugdelijkheid van het beginsel waarop die' intrekkingen der menschen en de regels di terwijl deugd en goede zeden zich niet in cijfers mefc een verpletterend tafereel van het lijden lamp is ontworpen." daaruit noodzakelijk voor het individu volgen laten brengen. De offers en bezwaren, de der menschheid in zijn-voormaals aldus nooit Zulk een. uitspraak gegeven na een nauw-: ZoQ f p_ het doQr den heidelbe *hen gruwelen-en andere jammerlijke gevolgen van' overschouwden omvang, maar ten glotte vindt keurig onderzoek, waaraan sukcessivelijk de | hoogleeraar en 'door elk zedelijk mensch eroorlog, regeringloosheid en tyrannie kan men ' het pessimisme in de statistiek haar machtigsten hoogste autoriteiten aan het departement van ; kgnd licM oelte hoo g vindt rie^ mjustehi als met den vinger aanwijzen, niet alzoo de bestrijder. Démeest pessimistische aller weten- Marine, op gebied van kustverïichtmg hadden' u dAaruit hefc recU niet afl'eiden waar Ke zegeningen van vrede, orde en vrijheid. Van ' schappen leidt niet tot het .godsdienstig pessi- deelgenomen, kan moeilijk gunstige, zijn. Hier'de yerdeeling der belastingen geldt,) is da-a. daar dat het .goede slechts indirect kan worden ' misme der asceten en mystieken, noch tot het is bereikt wat men zoekt. \ ^ raad ujet°var pas net £ezjt yan dat pn-cnt vermeld, gelijk het ook meestentijds behalve op ' philosoisch pessimisme dat de menschelijke ' De Nederlanders, die: dafc licht ter keuring CTevoel yan u * "' staathuishoudkuïidig gebied niets positiefs, maar ondeugdenen zwakheden utiliseert ofrehabili- inzonden, hebben doen zien dat er geen mfcer- gafeen te verkondi alleen het verdwijnen van het kwade is. Weinig ' teert-, maar tot het woord van Mirabeau: II nationale prijsvraag behoeft te worden uitge- j prof p .g ^ ^^ ^ erkend ff -n (yen . . . -?. .. , - , . . gewicht in de schaalleg 1°. Kosmisch lyden, dat uit de inrichting der heid nauwkeurig gadegeslagen de middelen aan- &?o. Moesten er reservoirs vervaardigd; Alg nooggt waarscniJElijk dfm OQ\ wereld, uitdenafcuurwettenonvermijdelijkvoort-1 wijst, waarmee haar lijden kan worden wegge- worden, die aiwijken van aUe bestaande vor-, f.eld W01.den dat zi;ne meeninff in zakebe snniit- 'rnmpn nf -u-fn^npTif men, die zonder een uurwerkstelsel, zooals bij f ,. ?, ,. ' _, .... -,. , -, sPlult' : nomen 01 veizacnt. . > - . . , ., ' -, J. lastmgverdeelmg de wijziging, die te avond o 2°. Antropologisch lijden,-dat, moeielijk te, Minder juist noemt Hausner de statistiek dus uze g^oofce kusthchten in gebruik, en zonder. te morgeu onze intomstenbelasting behoort t keeren, door de boosheid van de individuen t de wetenschap van het pessimisme; veeleer raag kaas op stoornis immer de zoogenaamde pit- ondergaanj verhinderen zal. De bestrijder ir beginsel van eene progressieve inkomstenbc last.ing heeft, omdat hij ook de verdediger . misschien wel de uitvinder van het modern nt wordt veroorzaakt; . :' 'zij de grondslag heetén van het meliorisme, buis van brandstof voorzien. 3°. Politiek sociaal lijden, dat gemakkelijker ' daarin . haar roem vinden, en haar kroon, de Secundo. Moest de luchttoevoer tot de vlam. lastil]g heeftj omdat hij Qok de verdediger weg te nemen is en zijn grond heeft in staats-' toejuiching en medewerking van regeering^en zoodanig geregeld worden dat alle brandstof ^ missc]lien we'i de uitvinder van het modern rechtelijke en maatschappelijke toestanden. ' volk, van alles wien het lijden der menschheid in licht werd omgezet, d. w. z. dat men geen ? straatge}d ^ jiet oor van ]iet Dagelijksch Be Elke dier kategorieën wordt weder in ver-' aan het hart gaat. Champignons" te vreezen had. schillende-rubrieken verdeeld. " " , , L. H. S. Zoo neemt volgens de eerste het lijden zijn oorsprong _ uit dégeboorte, den strijd met de natuur, het menschelijk lichaam en den dood' volgens de tweede uit de ontucht, onmatigheid; haat en verwante hartstochten, gierigheid, wan-; = ' ~ -iTauuwi m«« «u ^8 ««^ ^ ? &>*»»*- j s] nebben_ De kracht van dat betoog za hoop, valsch eergevoel, traagheid, onwetend- Eaiiaal te Ymuiden. ty *K ^Verb1randbaar -bekende stoffen: as-; daartoe echter minder bijd dau det heid en erfelijkheid van ondeugden; en volgens . . besfc> slakkenwol, gesponnen v as, enz. niet aan ; ^ om den lagt &f te nemen yan de gcliou de derde'uit den oorlog, de berooving der na-! Hoe menigmaal zal door den zeeman, die de gestelde eischen konden voldoen,.dau begrijpt; ders ^^ h-. fe 2waar drukt; daar n 1H h^t tWl -__- T -ji-- i 'i3uu.n.j.vii*jd. 4i v/iii-^^/jj^v. 11 *jju 2 G11] K lul Ct. 611 Ct IS THE Moest de pit, bii onze gewone lam-' , ?, , ., t - j -n ., f ' J f , : de meerderheid van onzen gemeenteraad. Een pen in gebruik, -vervangen worden door een , -, , , .. . - 3 ? . ^, ,.& .',, &, , -,,,. vooi-atel tot wijziging van de in onze gemeent stof waarvan met bewezen kon worden dat die . , . ?? i ? i ± ^ i t- ?> . .. . , , ., , . . . , . . m werking zijnde inkomstenbelasting, zoo da bii het gebruik phvoich or chemisch zou ver- .. . ,. ,' , .. , ,°- . , J ^ L J zij progressief worde, zal na zijn betoog m d anderen. Gids bij ons gemeentebestuur weinig kans to TT ? i i n j j- ue yeaieLUöeiöciieüK-uiiueu vuiuueu, u^zi uet;n uo ' « Hoe menigmaal zal door den zeeman, die ^cs^^ j^ b jf , tioiialiteitvgeloofedwang,despotisme,maatschap dikwijls het kanaal te Ymuiden binnenviel de men dat men Jiier voor een vraagstufc Heelt ge-., de ? en scllouders ten nadeele neer zei pelijke ongelijkheid, ._regeeringsmaatregelen, | vraag niet geopperd zijn :':Wanneer 'sullen toch staan' dftt aile aandacht' van de ondernemers - komen. strafwetboek en armeninstellingen. - ? <%e uiteinden dezer hoofden verlicht worden? vrcJe£É,_..,..., ^ .,, j-* 1,1 ? ? ! ^et dringend belang nu der nijvere, maa Yan elke dier rubrieken wordt met korte'en ,hoe menigmaal zal aan het departement "~ ""' trekken de hoofdinhoud aangegeven, .waardoor' van Marine, bij de Direktie der amsfcerdammen eenig denkbeeld verkrijgt van den ont- ' sche Kanaalmaatschappij en bij hare ambtenaren zettenden omvang, dien- het groote werk, waar- ' niet gerezen zijn de vraag: .lelijkheid van dit probleem is j tevens ontwi!ïkelde burgerij, die juist genoeg voornamelijk te wijten, da-t er 2 jaar ver- wint om de a&n hare ontwikkelillg passend eer zu hun werkstuk aan een strengen .kriüek durfden onderwerpen. Zij -zouden eene , . van deze schets slechts de ruwe omtrekken be- Op welke w$2e zullen we toch de uiteinden M*stra.to> kunnen vullen met teekenmgen der vat, zal beslaan. Ook geeft die schets reeds dier hoofden verlichten? , verschillende stelsels die achtereenvolgens door enkele belangrijke statistische cijfers, b. v. dat De langdurige exceptioneele "toestand van ^en werd?n <>*tworpen en dag en nacht onder men in Noorwegen en Ierland den kans heeft ' die bakens, op het uiteinde der hoofden, zon- , de D0odlge Bewaking brandende werden getweemaal zoo lang te leven als in Galliciëen ' der licht, zij roept luide uit: de wetenschap houden, waaruit eindelijk dit goede werk geHongarije en tweemaal zoolang als in Oostelijk ' schept geen wonderen, genoeg, of de oplossing .horen werd Eusland; dat Turkije nog daargelaten, waar ! van het vraagstuk behoort bijna tot het ongelijk bekend is individueel goowel als inter- ! mogelijke! Er bIiJf^ van de beide vragen' die wij in den -aanvang van dit opstel uitspraken, dus slechts nationaal' in massa gemoord wordt, in Europa j We zullen sleuven hakken door de beton- j n ter beantwoording^ over^ zij is^die van den jaarlijks 14.800 menschen dóór hunne mede- [ blokken en het kanaal op het. een of- ander ?" ........... """ menschen om het leven, worden gebracht. Te punt - ondergraven, en bij dat alles een diepte weten in. Rusland ruim 5000, in Italiëbijna ' trachten te verkrijgen, dat de meer dan 3000 3000, in. Oostenrijk, en Hongarije ongeveer 2268, ! meter lange gaspijpen vorstvrij liggen en dan in het I>uitsche rijk over de 1000^ iu Frankrijk ' zullen we een stroom van gas naar de uitnauwelijks 700, in Groot-Brittanje even 600. ' einden der hoofden voeren, en die ontstekende Ons land slaat, hier een voortreffelijk figuur, ' een vuur verkrijgen onuitdoof baarder dan dat met zijn betrekkelijk klein cijfer-van 37 moor- : der Yestaalsche maagden, zóó spraken de moe den per jaar. - ^ digsten die moeiten noch kosten wilden ontBelangrijker dan deze enkele- bijzonderheden ' zien om die voor den zeeman zoo gevaarlijke zijn de algemeêne resultaten* waartoe H. reeds plaatse* duidelijk in het oog te doen vallen. nu .zich gerechtigd acht. Zoo trof hem de Die moed en 'die goeden wil zij verflauwden zeeman: Wanneer gullen toch de uiteindendier hoofden verlicht worden? De ijverige directie der amsterdamsche Ka naalmaatschappij bereids van een e'n ander in kennis gesteld, zal haar ten nutte van den zeeman wel spoedig overbodig maken. Belasting naar den Welstand. (Xngesonden.)Slot. Het begrip van hetgeen de Staat is, zooals teruggang in de derde tegenover den wel lang- ' sterk, als men begon te bedenken, dat die ge-'het volgt uit de gezegden van Prof. in het eischen te voldoen, bij eene haar minder druk kende regeling der inkomstenbelasting, dee schrijver dezes een volslagen leek op dit ge bied, en tot het genoemde deel der burgeri behoorende, de pen opvatten. Hij houdt der halve eene oratio pro domo. Doch hij houd het er ook voor, dat prof. P., die; naar zijn meening, -tot de bourgeoisie, satisfaite behogrt eveneens zulk eene toespraak heeft gehouden Eene uitdrukking in het tZsopstel onder au deren heeft den schrijver tot de meening ge voerd, dat prof. P. voor het belang der boui geoisie satisfaite, en niet voor het belang va Staat of gemeente spreekt. Hij .waarschuw namelijk de overheid de belasting voor d rijken niet te hoog op te voeren, zij zoude anders allicht naar elders verhuizen (blz. 2 in 't midden). Schrijver herinnort prof. I en ieder,'die het met dezen daarin eens i: dat overal en ten allen tijde zij, die om gel te winnen of om geld te behouden hun gods dienst of hun vaderland verlieten, niet hoog i de algemeêne. achting stonden aangeschreven Men begrijpe de bedoeling van dit opstelletj Waarom regent het in dit jaar zoolang* ? Ziedaar eece vraag, zegt een fransch geleerde die de ooren der sterrekundigen weldra ge durende zes maanden vermoeid heeft. Al is onze planeet ver van volmaakt en het klimaat van Frankrijk uitermate afwisselend, blijft hettoch eene zeldzaamheid, dat wij een geheel jaar aanhoudenden regen te verduren hebben. In den vorigen zomer heeft het niet aan zeer ruime liefelijke besproeiing ontbroken. Het reizen in Zwitserland werd daardoor aan de touristen bepaald ontzegd. Men hoopte op een zonnigen herfst, maar de regen hield aan. Vroeg viel de winter in, hij duurde lang, 't scheen als kwam daaraan geen einde, en geheel Europa was met sneeuw bedekt. De teleurge stelde verwachting deed nu met moed van de lente en de dag- en nachtevening van 21 Maart, verandering ten go~ede hopen, maar de eqninox is gekomen zonder de lente; koude, vochtig heid, regen bleven aanhouden; Maart, April, Mei zijn voorbijgegaan zonder zon, wij hebben dit jaar geen lente gehad. De plantengroei, de blad- en de bloemvorming zijn eea maand ten achteren geweest. Telken jare let ik met nauwkeurigheid op :astanjeboomen, wilgen, populieren, seringen, rond om het observatorium verspreid, en.ik houd aanteekéning van hunne ontwikkeling en.gi°oei; een kastanjeboom, die gewoonlijk op 24 Maart zijn blad heeft, vertoonde het in dit .jaar eerst 14 April; een andere die op 20 April bloeit, vertoonde zijne bloemen eerst op 19 Mei. Op 10 Juni waren er nog bloeiende kastanjeboomen. Hetzelfde geldt ook vau de andere planten. De optimisten rekenden stellig op" de maand Juni! Deze zou ons zeker droge en schoone . dagen aanbrengen. "Wij zijn nu genaderd tot den zomer- zonnestand, in het- langst van de dagen, gedurende welke de.zon van zijn op gang tot zijn ondergang, meer dan 16 uren aan den hemel blijft; maar het zoover van ae aarde verwijderde hemellichaam, verschuilt zich bestendig achter een wolkengordijn van meerdere of mindere doorschijnendheid. Zendt 'zij ons een enkelen dag haar schitterende stralen, 't is om des anderen daags weder te verdwijnen, en de regen 'heeft zich zoozeer aan ons gewend, dat hij zeker weigeren zal om ons ooit te ver laten. Het blijft regenen (l Juli 79). Voor de. verklaring van die onregelmatig heden wendt het publiek zich gewoonlijk tot den sterrekuudigen, wijl men zich over het algemeen voorstelt, dat astronomie en mete orologie een en dezelfde wetenschap zijn. Dat een kapitaal dwaalbegrip. De sterrekunde is de zekerste, de onafhan kelijkste, de op de stelligste gronden rustende wetenschap; de meteorologie daarent'egen be staat zelfs niet als positieve wetenschap. T^e sterrekundige waarnemingen dagteekênen van minstens vóór veertig eeuwen, en het is op deze, voor omstreeks vierduizend jaren aangevangene onderzoekingen, dat de wetenschap hare onwrikbare grondslagen heeft vastgelegd. De meteorologie is eene.geheel nieuwe wetenschap in onze eeuw geboren. Hare waarnemingen zijn derhalve geheel onvoldoende om daarop esnige leer te bouwen. Het is buiten eenigen twijiel, dat de ver schijnselen in den dampkring veroorzaakt wor den door bepaalde krachten, even goed als de astronomische, feiten, en dat de beweging van eene wolk, van een waterdroppel, van een zaad korrel, hoe klein ook, medegevoerd door den wind, geregeld wordt door even onveranderlijke wetten, als de beweging der planeten in den .minsten en den bewonderenswaardiger loop dengrootste lichamen van het heelal.. Hier echter bestaan meer oorzaken van schijnbaar toeval lige afwisselingen, meer bijkomende plaatselijke invloeden, die elkander verzwakken of tégen

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl