Historisch Archief 1877-1940
^
DE AMSTERDAMMER,, WEEKBLAD VOOR NED E R L A N D.
The
worEdinburgh Revietó,
Canon Stubb's Constituiional History.
thies_of Norwich. Bmgsch's Egypt imder
oh*?. Tntemperance. .Rerübrandt. The Scotts
of Bnccleuch. Rural Englaad, A brief retrospect.
Het Pessimisme en de Statistiek.
Weinig wetenschappen zijn zoo impopulair
als de statistiek. . Al wel wanneer het groote
publiek bij haar resultaten niet glimlacht en zich
slechts tot koele onverschilligheid bepaalt
Bit behoeft ons niet-te verwonderen. De vorm
harer mededeeliogen ? is zelden aantrekkelijk,
en om deze belangrijk te kunnen vinden, daar
toe wordt dieper nadenken vereischt dan gezegd
publiek in den regel zich getroost "Wie zal
het wakker schudden? Wie het bewegen zijn
steun en medewerking te geven aan die
wetenzamen maar zekeren vooruitgang der mensen-'
heid in de tweede katêgorie.
Langzaam en telkens belemmerd, maar toch
over 't geheel onbetwistbaar is vooruitgang te be
speuren op liet gebied van het bijzonder leven,
in Meeding, woning, hygiëne, welvaart, vooral
in het onderwijs waardoor aan een,veel grooter
aantal menschen eön mensonwaardig bestaan
gewaarborgd wordt-dan ooit te voren het ge
val was, en - dit door de afschaffing van alle
soort van onvrijheid, zoo als de slavernij, het
lijfeigenschap, enz.
In de tweede plaats merkt men een bij toe
neming weldadigen invloed van de .wetenschap
en van maatschappelijke instellingen op den
strijd tegen de natuur, en tegen de in het
menschelijk organisme zetelende oorzaken van het
lijden.
Wie aan dit verblijdende resultaat, aan dezen
heele -kostbare aanleg buiten alle kontróle lag; bedoeld artikel staat in te nauw verband
en dat bij de minste verandering in den stand
der betonblokken de leiding en dus ook het
licht in gevaar zou komen.
Diezelfde bezwaren tioffen in noch veel ster
ker mate het kalk- en electrisch licht. .
Neen! liever zouden de zeeman dan maar
zijn: Wanneer", en de autoriteiten hun op
welke wi/ise" herhalen, dan lichten, te plaatsen
en aan te kondigen, 'voor welker zekerheid
men niet kan instaan. Zoo er geen licht te
verkrijgen was dat 300 uren achtereen kon
branden zonder verzorging;.wanneer het licht
niet zoodanig'kön beschermd worden, dat het
met zijne meening omtrent belasting ver deeling
dan dat het hier onbesproken kan blijven.
Het zou te veel ruimte eischen om door aan
halingen duidelijk te laten zien, dat de Staat
volgens prof. P. eene (Irma is, die diensten be
wijst, bij wie allen rijk of arm voor dezelfde
diensten evenveel moeten betalen. Nog beter
misschien is het beeld van een genootschap,
waar elk rijk of arm voor-zijn lidmaatschap
evenveel betaalt, maar dan ook evenveel rech
ten heeft.
Hij, die hier, lezer, het woord tot u voert,
durft gerustelijk daartegenover eene andere
vernielen van een der ramen ia net lichthuis opvatting van den Staat stellen. De Staat is
geen hinder deed aan het licht bij het binnen
dringen van n stormvlaag of bij het binnen
vallen van d'en. kop eener golf; wanneer het
lamperiglas, dat het licht dekt stuk kan
sprintweevoudigen vooruit gang der menschheid mocht gen, zoodat' ook het licht'mede in gevaar
twijfelen, ontvangt van Hausner den praktischen zou komen, dan was men het eens, dat het
schap, die daarop even goed als hare zusters l raad om uit de voikenkunde het hoofdstuk beter ware, geen licht dan zulk een waarop
recht heeft en ze vooral niet minder .behoeft? |Afrika op te glaaa en op te merken hoe in dat niet te vertrouwen viel!
Allereerst wie m hare verspreide resultaten were|adeédat Europa in grootte driemaal j -- Gelukkig dat er nog mannen gevonden
wororde en samenhang brengt; wie ze saamvoegt overtreft) het zwarte menschenras nog altijd den, die hun .tijd, hun geld, hun rust, hun
ertot n groot, sprekend tafereel; wie daarmt onhelemmerd onder de heerschappij van alle varing en hun wetenschap teu beste willen
rechtsreeks een helder licht doet vallen op
onze levensbeschouwing, wie haar onmiddellijk
praktisch weer tastbaar doet begrijpen. Wie
die stomme cijfers zóó weet te doen spreken
wie over die dorre beenderen zóó weettepro.- i;oen
.booze en woeate instmkten leeft en sterft. Er geven, om te trachten zulk een moeielijk
vraagbehoort een zekere voorbereiding en geestkracht | stuk op te lossen. Men behoeft echter over het
toe om zich klaar voor den geest te roepen, aan algemeen het publiek niet te danken, wanneer
feteeren, hij wekt misschien geestdrift bij de
schare voor een wetenschap die haar vroeger
koud Het.
Of de eerzucht van den heer Otto Hausner,
lid van het Oostenrijksche parlement, zich daar
heen heeft uitgestrekt, is moeielijk te zeggen,
maar zeker doet zijne voor korten tijd uitge
geven brochure over het lijden der menschheid
óp dit gebied, groote dingen van
hem,verwachten. In zijn geheel en in het oorspronkelijke
een jammervol bestaan een honderd mü- 'er zoodanige personen gevonden worden, want
menschen daar.blootstaan;.hoe zij al vóór j wat toch is hun loon als zij niet slagen? Dat
de ouders het verlangen, of koningen en prie-. zij nagewezen worden als een die kwaad heeft
eters het gebieden kunnen, worden gedood; hoe" gedaan, die beter deed met al zijn krachten in
mislukking van den oogst of eenige luim van den dienst van het dagelijksch leven-te be
den vorst geheele volksstammen aan den vree- (steden.
selijksten dood of de gruwelijkste slavernij prijs , "Waarlijk er-zouden veel meer zaken van
geeft;, hoe alle . moeders daar wedijveren om belang tot stand gebracht worden, wanneer het
hare.dochters aan de lusten der heerschers over ' streven, zelfs zonder goeden uitslag wat meer
te leveren, wetende dab zij haar bij de geringste . werd gewaardeerd,:
of zonder een'ige aanleiding als-dieren zullen (
zien slachten; hoe (om aan Hausner niet meer , Wie zich ernstig ten doel heeft gesteld de
luidt haar titel aldus : Das menschliche Elend. l te .ontleenen) op la^t van den Zoeloekoning ' verlichting van de uiteinden der hoofden te
Gesehichte seiner Auffassung und Entwurf einer j Cetywayo zijn broeder gruwzaam- verminkt, Ymuiden te beproeven, heeft den dank van
Statistik desselben", en in den loop van het | het trillend lichaam met gloeiende kolen en velen verdiend, al .ware het slechts, omdat hij
uiterst boeiend betoog worden wij gewaar dat ' mieren bestrooid, het hart uit het lijf gescheurd er naar gestreefd heeft te verhoeden, dat niet
w$j hier te doen hebben met eene -ruwe schets |en door zyu geaeraals opgegeten werd. Hoe het buitenland zou moeten leveren, wat in dit
van een later te verschijnen omvangrijk statis- 1 wat den bloeddorst der menschen ontsnapt op geval de kroon op het werk mag'heeten. En
tisch werk, waarin al het lijden dezer wereld ' het auaar der goden gemoord wordt en hun gelukkig op een der vooropgestelde vragen:
naar zijn afwisselende gedaanten in passende ' erbarmelijke godsdienst niet eens de hoop op Op ivelke wyse zullen we toch de uiteinden
rubrieken afgedeeld, ten aanschouwen zal wor- een
den
gebracht.leven overlaat.
dier hoofden verlichten ? is door
Neder^ezen toestand, waarin honderd mïlli- landers een antwoord ingezonden, dat geen
Ziedaar het oogpunt waaruit hij de weten- oen menschen verkeeren, zich aanschouwelijk konkurrentie van het buitenland behoeft te
schap der statistiek beschouwt. Daar ligt de j weet Voor te stellen mag niet zonder zelfvol- vreezen.
leidende gedachte waarmee hij haar ^ bezielt ;' doening zien op hetgeen in den strijd der be- . In een extract toch uit de resolutiën van
daar spreekt- de geest, die hij over die stomme ' schaving reeds gedaan is, niet zonder goeden den Minister vau Marine van den Uden Juli
cijfers en- doj-re rubrieken uitstort. De .statis- ! m0ed op hetgeen daarin nog te doen is over- 1879 wordt omtrent zulk een proefneming
getiek is de wetenschap, zegt -hij, die meer dan ! ophieven konstateerd:
'| . l" T 1 ' T l l ^''-rjA' \7-L-i-* - i ,- " , ^.,-r./^1\T/*&*1'rW'""- "J-V^'J V.lUV;l.*ÉllJUt.L.tJ-l M. t- OLi'JJlClllQ.C C-1J UU
eemge andere, meer ook d.an godsdienst, wijs- | Zoo is de statistiek de . wetenschap, die zon- ; De lamp heeft van 13 tot 24 Jum Ql.) elf stoffelijke overdenzelfdenkam geschoren worden
de samenwerking van alle aan ' hem deelne
mende individuen, n een deel van deze, op
de eene of andere wijze daartoe geroepen, re
gelt de onderlinge verhoudingen en de samen
werking van allen of velen in bepaalde rich
tingen. Elk individu is zedelijk verplicht in
deze samenwerking naar de volle mate zijner
vermogens, intellectueele en moreele energie en
kunstgaven méte doen. Elk zedelijk mensch
zal dit gereedelijk toestemmen. Toen Nelson
voor den slag van Trafalgar de bekende woor
den sprak: Engeland verwacht, dat elk man
zijn plicht zal doen, bedoelde bij stellig niet
anders dan elk naar de volle mate zijner
krachten en gaven. Nu omvat de samenwer
king van alle individuen niet alleen hun gees
tesgaven en .onstoffelijke bezittingen (kennis
en bekwaamheid), maar ook. hunne stoffelijke
bezittingen. Deze toch vormen het individu
zoo goed als de onstoffelijke. Bovendien heeft
de samenwerking van alle individuen in den
Staat de vermeerdering ten doel van alle gees
tesgaven, alle kennis en bekwaamheid en alle
stoffelijke Bezittingen. Wanneer het plichtsgc
voel ons voorschrijft, de twee eerste naar de
volle mate, waarin wij ze bezitten, te gebrui
ken, kan dan voor de stoffelijke bezittingen
eene uitzondering gelden? Daar prof. P. voor
de financiéle krachten der burgers die uitzon
dering in de samenwerking, tot hetgeen wi
den Staat noemen, vooropstelt, zoo is de vraa^
gewettigd, met welk recht wil prof. P. die be
krompen, schrale opvatting van plicht voor de
financiëele krachten der individuen laten gel
den? In zijn G-idsopsiel wordt eenvoudig die
schrale opvatting verkondigd, hij is ons het be
toog. voor het bestaan van dat recht nog
schuldig. Zoolang het niet zonneklaar bewe
zen is, waarom voor de stoffelijke bezittingen
zulk een schraal plichtgevoel, voor de onstof
felijke gaven en bezittingen een hooger plicht
gevoel moet gelden, moeten de stoffelijke en on
iet verkeerd. Yfare het een zuiver
wetenchappelijk vraagstuk geweest, dat door prof.
behandeld is, en dat eerst in de verre verte
a oplossing zijn invloed op den gang van
aken doet gelden, eene bestrijding ware een
eek niet vergund. Al erkent de schrijver gaarne
.at prof. P. niet anders bedoeld heeft dan een
'oor uitgemaakt gehouden zaak in hare
oneslistheid bloot te leggen, de gelegenheid,'die
ijn opstel een van progressieve opklimming
n de inkomstenbelasting afkeerig Gemeente
bestuur biedt, de voorstanders van zulk eene
egeling met zijn autoriteit af te schepen, had
lij beliooren vooruit te zien. Terwijl hij een
voudig constateeren wil, dat naar zijn meening
niemand tot nog toe het recht heeft aange
wezen van eene-belasting naar den welstand,
n hij zelf dit ook niet heeft kunnen aantoonen,
leeft hij den halyen verstaanders, die verreweg
Le meerderheid ook der ontwikkelden
uitmasen naar huane meening het recM geschonken
.e zeggen: prof. P. heeft zich" tegen de pro
gressieve inkomstenbelasting verUaard. Had
>rof. P. zijn betoog in een zuiver
wetenschapjelijk tijdschrift, dat n'iet in de handen der
eeken komt, geplaatst, er ware voor een on
deskundige, die bij toeval daarmede kennis zou
emaakt hebben, geen aanleiding geweest zich
n het debat te mengen. Maar de gulle beken-.
,enis van den Hoogleeraar : ik kan den rechten
grond voor de belasting naarmate van den wel
stand niet vinden, anderen vóór mij vermochten
iet naar mijne opvatting ook niet, gaat
ocgeukkiger wijze gepaard metzoovele aanwijzingen
ijnerzijds'tegen die belasting, dat iemand, die
iet rechtmatige er van gevoelt, er
omveertaanbaar toe gedrongen wordt de gronden
voor dat gevoel zich zelven en anderen bloot
te leggen. Ziehier den oorsprong van dit
opstelletje. Daar het hier een strijd" van
meeninijen geldt, en de schrijver bovendien een leek
is, zoodat zijn naam aan zijne woorden geen
gezag verleent (want in zulke zaken geldt het
gezegde van Göthe .niet Name ist Schall und
Elauch"), heeft hij, anders afkeerig van
anonymiteit, het niet noodig geoordeeld voor de
lezers van zijn kort betoog iets anders te
zijn dan
iemand, die op gunsten niet gesteld is.
begeerte en kunst, met het lijden der mensch- 'der aarselen den vinger legt op de wonden 'etmalen op den' lichttoren te Scheveuingen
heid' zich bezighoudt. Nergens aanschouwen' der menschheid, maar ook den arm uitstrekt gebrand en het licht was steeds konstant
wij het overwicht van het kwade op het goede, !in de richting, waar raad en hulp te vinden is.- uitmuntend helder wit."
En uit dat door allen erkende plichtgevoel volgi
voor den Staat het wezen, dat uit de som van
de gaven en bezittingen van alle daaraan deel
van het leelijke op^het schoone, van het ge-' De padvinder mag zij heetén in den strijd-van Gerust kan er worden bijgevoegd, dat toen uemende individuen is opgebouwd hefcrecht
brekkige_ op het volkomene, van de smart op'; het leven en de handwijzer van den vooruitgang, machtiging tot utdooving werd gegeven er<Qm yan elk Baaf de ^^ z?^ financieel
.,,-,-,- j .. , ^ i "v.- ...?. i»." >." " ..?.^^.,.^1?~ .v 0?0- ^^ ... ~ ,_, u ui van OJ..B. jjiia,! uu marLe ziiner nnancieeie
het genot zoo klaar, nergens worden wij daar-; Met het pessimisme komt zij in nauwere aan- geen teeken aan do lamp te bespeuren was, kracnten eene hijdra^e voor de staatlmishou
door zoo diep getroffen, nergens daartoe zoo'raking, hierboven is het reeds aangeduid: nau- dat het licht het ooit zou behoeven op tegeven,' ding te eiBCüen- w?e Daarentegen met da
beslist bepaald als binnen den krmg der statis- ' wer dan godsdienst, .kunst of eenige andere mits het reservoir tijdig gevuld werd. hoogere plichtgevoel als maatstaf 'voor alle
tische onderzoekingen. wetenschap, en Hausner weet ons met korte Iets verder leest men in de aangehaalde re- krac]lfcenj siechts voor de geldelijke krachter
Natuur!^ men kan dei gebochelden lammen 'maar duidelijke woorden en in geleidelijke orde solutie : ... |eene uitzondering maakt, zoekt een privilegie
blinden, bijziende^. doofstommen tellen, maar te verhalen hoe op deze velden van der men- Bij beproeving met- een zeer doelmatige in te voeren of eejl dafc o ont?iïppen statt
niet de welgevormde, schoone, krachtige, scherp-! £Chen geestesarbeid het pessimisme zich ver- photometer bleek, dafc de lichtsterkte viermaal' te behouden' of vo]' uit £en verheven Hcht
ziende, welbespraakte menschen. De krank-' toont; van de geschiedenis "dier levensbeschou- grooter is dan die van de pefcroleumlamp (een ] gevoel ^ den mensch niet de rechten die
zimiigeu en idioten komen op hun registers - wmg geeft bij ons een eenvoudig overzicht. Nu lamp van pit nagenoeg overeenkomende met ] z~m medemenschen op hem hebben? Regel
te staan, niet de- genieën en talentvollen, de'blijkt het in nauwere aanraking dan iets an- die bij.-onze oeverlichten in gebruik) hetgeen! he(. rgc]lt zich niet na£r d licht dafc isifaai
verstandigen-en geleerden. Omtrent gepleegde ders komt de statistiek met het pessimisme, mag worden aangemerkt als bewij* voor de! de zedelijke waardeeriBgen der' onderlinge
misdrijven bezit meu de zekerste berichten,' schijnbaar en aanvankelijk -om het te steunen deugdelijkheid van het beginsel waarop die' intrekkingen der menschen en de regels di
terwijl deugd en goede zeden zich niet in cijfers mefc een verpletterend tafereel van het lijden lamp is ontworpen." daaruit noodzakelijk voor het individu volgen
laten brengen. De offers en bezwaren, de der menschheid in zijn-voormaals aldus nooit Zulk een. uitspraak gegeven na een nauw-: ZoQ f p_ het doQr den heidelbe *hen
gruwelen-en andere jammerlijke gevolgen van' overschouwden omvang, maar ten glotte vindt keurig onderzoek, waaraan sukcessivelijk de | hoogleeraar en 'door elk zedelijk mensch
eroorlog, regeringloosheid en tyrannie kan men ' het pessimisme in de statistiek haar machtigsten hoogste autoriteiten aan het departement van ; kgnd licM oelte hoo g vindt rie^ mjustehi
als met den vinger aanwijzen, niet alzoo de bestrijder. Démeest pessimistische aller weten- Marine, op gebied van kustverïichtmg hadden' u dAaruit hefc recU niet afl'eiden waar Ke
zegeningen van vrede, orde en vrijheid. Van ' schappen leidt niet tot het .godsdienstig pessi- deelgenomen, kan moeilijk gunstige, zijn. Hier'de yerdeeling der belastingen geldt,) is da-a.
daar dat het .goede slechts indirect kan worden ' misme der asceten en mystieken, noch tot het is bereikt wat men zoekt. \ ^ raad ujet°var pas net £ezjt yan dat pn-cnt
vermeld, gelijk het ook meestentijds behalve op ' philosoisch pessimisme dat de menschelijke ' De Nederlanders, die: dafc licht ter keuring CTevoel yan u * "'
staathuishoudkuïidig gebied niets positiefs, maar ondeugdenen zwakheden utiliseert ofrehabili- inzonden, hebben doen zien dat er geen mfcer- gafeen te verkondi
alleen het verdwijnen van het kwade is. Weinig ' teert-, maar tot het woord van Mirabeau: II nationale prijsvraag behoeft te worden uitge- j prof p .g ^ ^^ ^ erkend ff -n
(yen
. . . -?. .. , - , . . gewicht in de schaalleg
1°. Kosmisch lyden, dat uit de inrichting der heid nauwkeurig gadegeslagen de middelen aan- &?o. Moesten er reservoirs vervaardigd; Alg nooggt waarscniJElijk dfm OQ\
wereld, uitdenafcuurwettenonvermijdelijkvoort-1 wijst, waarmee haar lijden kan worden wegge- worden, die aiwijken van aUe bestaande vor-, f.eld W01.den dat zi;ne meeninff in zakebe
snniit- 'rnmpn nf -u-fn^npTif men, die zonder een uurwerkstelsel, zooals bij f ,. ?, ,. ' _, .... -,. , -,
sPlult' : nomen 01 veizacnt. . > - . . , ., ' -, J. lastmgverdeelmg de wijziging, die te avond o
2°. Antropologisch lijden,-dat, moeielijk te, Minder juist noemt Hausner de statistiek dus uze g^oofce kusthchten in gebruik, en zonder. te morgeu onze intomstenbelasting behoort t
keeren, door de boosheid van de individuen t de wetenschap van het pessimisme; veeleer raag kaas op stoornis immer de zoogenaamde pit- ondergaanj verhinderen zal. De bestrijder ir
beginsel van eene progressieve inkomstenbc
last.ing heeft, omdat hij ook de verdediger
. misschien wel de uitvinder van het modern
nt
wordt veroorzaakt; . :' 'zij de grondslag heetén van het meliorisme, buis van brandstof voorzien.
3°. Politiek sociaal lijden, dat gemakkelijker ' daarin . haar roem vinden, en haar kroon, de Secundo. Moest de luchttoevoer tot de vlam. lastil]g heeftj omdat hij Qok de verdediger
weg te nemen is en zijn grond heeft in staats-' toejuiching en medewerking van regeering^en zoodanig geregeld worden dat alle brandstof ^ missc]lien we'i de uitvinder van het modern
rechtelijke en maatschappelijke toestanden. ' volk, van alles wien het lijden der menschheid in licht werd omgezet, d. w. z. dat men geen ? straatge}d ^ jiet oor van ]iet Dagelijksch Be
Elke dier kategorieën wordt weder in ver-' aan het hart gaat. Champignons" te vreezen had.
schillende-rubrieken verdeeld. " " , , L. H. S.
Zoo neemt volgens de eerste het lijden zijn
oorsprong _ uit dégeboorte, den strijd met de
natuur, het menschelijk lichaam en den dood'
volgens de tweede uit de ontucht, onmatigheid;
haat en verwante hartstochten, gierigheid, wan-; = ' ~ -iTauuwi m«« «u ^8 ««^ ^ ? &>*»»*- j s] nebben_ De kracht van dat betoog za
hoop, valsch eergevoel, traagheid, onwetend- Eaiiaal te Ymuiden. ty *K ^Verb1randbaar -bekende stoffen: as-; daartoe echter minder bijd dau det
heid en erfelijkheid van ondeugden; en volgens . . besfc> slakkenwol, gesponnen v as, enz. niet aan ; ^ om den lagt &f te nemen yan de gcliou
de derde'uit den oorlog, de berooving der na-! Hoe menigmaal zal door den zeeman, die de gestelde eischen konden voldoen,.dau begrijpt; ders ^^ h-. fe 2waar drukt; daar
n
1H
h^t
tWl
-__- T -ji-- i 'i3uu.n.j.vii*jd. 4i v/iii-^^/jj^v. 11 *jju 2 G11] K lul Ct. 611 Ct IS THE
Moest de pit, bii onze gewone lam-' , ?, , ., t - j -n
., f ' J f , : de meerderheid van onzen gemeenteraad. Een
pen in gebruik, -vervangen worden door een , -, , , .. . - 3 ? .
^, ,.& .',, &, , -,,,. vooi-atel tot wijziging van de in onze gemeent
stof waarvan met bewezen kon worden dat die . , . ?? i ? i ± ^ i t- ?>
. .. . , , ., , . . . , . . m werking zijnde inkomstenbelasting, zoo da
bii het gebruik phvoich or chemisch zou ver- .. . ,. ,' , .. , ,°- . ,
J ^ L J zij progressief worde, zal na zijn betoog m d
anderen.
Gids bij ons gemeentebestuur weinig kans to
TT ? i i n j j- ue yeaieLUöeiöciieüK-uiiueu vuiuueu, u^zi uet;n uo '
« Hoe menigmaal zal door den zeeman, die ^cs^^ j^ b jf ,
tioiialiteitvgeloofedwang,despotisme,maatschap dikwijls het kanaal te Ymuiden binnenviel de men dat men Jiier voor een vraagstufc Heelt ge-., de ? en scllouders ten nadeele neer zei
pelijke ongelijkheid, ._regeeringsmaatregelen, | vraag niet geopperd zijn :':Wanneer 'sullen toch staan' dftt aile aandacht' van de ondernemers - komen.
strafwetboek en armeninstellingen. - ? <%e uiteinden dezer hoofden verlicht worden? vrcJe£É,_..,..., ^ .,, j-* 1,1 ? ? ! ^et dringend belang nu der nijvere, maa
Yan elke dier rubrieken wordt met korte'en ,hoe menigmaal zal aan het departement "~ ""'
trekken de hoofdinhoud aangegeven, .waardoor' van Marine, bij de Direktie der
amsfcerdammen eenig denkbeeld verkrijgt van den ont- ' sche Kanaalmaatschappij en bij hare ambtenaren
zettenden omvang, dien- het groote werk, waar- ' niet gerezen zijn de vraag:
.lelijkheid van dit probleem is j tevens ontwi!ïkelde burgerij, die juist genoeg
voornamelijk te wijten, da-t er 2 jaar ver- wint om de a&n hare ontwikkelillg passend
eer zu hun werkstuk aan een strengen
.kriüek durfden onderwerpen. Zij -zouden eene
, .
van deze schets slechts de ruwe omtrekken be- Op welke w$2e zullen we toch de uiteinden M*stra.to> kunnen vullen met teekenmgen der
vat, zal beslaan. Ook geeft die schets reeds dier hoofden verlichten? , verschillende stelsels die achtereenvolgens door
enkele belangrijke statistische cijfers, b. v. dat De langdurige exceptioneele "toestand van ^en werd?n <>*tworpen en dag en nacht onder
men in Noorwegen en Ierland den kans heeft ' die bakens, op het uiteinde der hoofden, zon- , de D0odlge Bewaking brandende werden
getweemaal zoo lang te leven als in Galliciëen ' der licht, zij roept luide uit: de wetenschap houden, waaruit eindelijk dit goede werk
geHongarije en tweemaal zoolang als in Oostelijk ' schept geen wonderen, genoeg, of de oplossing .horen werd
Eusland; dat Turkije nog daargelaten, waar ! van het vraagstuk behoort bijna tot het
ongelijk bekend is individueel goowel als inter- ! mogelijke!
Er bIiJf^ van de beide vragen' die wij in den
-aanvang van dit opstel uitspraken, dus slechts
nationaal' in massa gemoord wordt, in Europa j We zullen sleuven hakken door de beton- j n ter beantwoording^ over^ zij is^die van den
jaarlijks 14.800 menschen dóór hunne mede- [ blokken en het kanaal op het. een of- ander ?" ........... """
menschen om het leven, worden gebracht. Te punt - ondergraven, en bij dat alles een diepte
weten in. Rusland ruim 5000, in Italiëbijna ' trachten te verkrijgen, dat de meer dan 3000
3000, in. Oostenrijk, en Hongarije ongeveer 2268, ! meter lange gaspijpen vorstvrij liggen en dan
in het I>uitsche rijk over de 1000^ iu Frankrijk ' zullen we een stroom van gas naar de
uitnauwelijks 700, in Groot-Brittanje even 600. ' einden der hoofden voeren, en die ontstekende
Ons land slaat, hier een voortreffelijk figuur, ' een vuur verkrijgen onuitdoof baarder dan dat
met zijn betrekkelijk klein cijfer-van 37 moor- : der Yestaalsche maagden, zóó spraken de moe
den per jaar. - ^ digsten die moeiten noch kosten wilden
ontBelangrijker dan deze enkele- bijzonderheden ' zien om die voor den zeeman zoo gevaarlijke
zijn de algemeêne resultaten* waartoe H. reeds plaatse* duidelijk in het oog te doen vallen.
nu .zich gerechtigd acht. Zoo trof hem de Die moed en 'die goeden wil zij verflauwden
zeeman: Wanneer gullen toch de
uiteindendier hoofden verlicht worden?
De ijverige directie der amsterdamsche Ka
naalmaatschappij bereids van een e'n ander in
kennis gesteld, zal haar ten nutte van den
zeeman wel spoedig overbodig maken.
Belasting naar den Welstand.
(Xngesonden.)Slot.
Het begrip van hetgeen de Staat is, zooals
teruggang in de derde tegenover den wel lang- ' sterk, als men begon te bedenken, dat die ge-'het volgt uit de gezegden van Prof. in het
eischen te voldoen, bij eene haar minder druk
kende regeling der inkomstenbelasting, dee
schrijver dezes een volslagen leek op dit ge
bied, en tot het genoemde deel der burgeri
behoorende, de pen opvatten. Hij houdt der
halve eene oratio pro domo. Doch hij houd
het er ook voor, dat prof. P., die; naar zijn
meening, -tot de bourgeoisie, satisfaite behogrt
eveneens zulk eene toespraak heeft gehouden
Eene uitdrukking in het tZsopstel onder au
deren heeft den schrijver tot de meening ge
voerd, dat prof. P. voor het belang der boui
geoisie satisfaite, en niet voor het belang va
Staat of gemeente spreekt. Hij .waarschuw
namelijk de overheid de belasting voor d
rijken niet te hoog op te voeren, zij zoude
anders allicht naar elders verhuizen (blz. 2
in 't midden). Schrijver herinnort prof. I
en ieder,'die het met dezen daarin eens i:
dat overal en ten allen tijde zij, die om gel
te winnen of om geld te behouden hun gods
dienst of hun vaderland verlieten, niet hoog i
de algemeêne. achting stonden aangeschreven
Men begrijpe de bedoeling van dit opstelletj
Waarom regent het in dit jaar
zoolang* ?
Ziedaar eece vraag, zegt een fransch geleerde
die de ooren der sterrekundigen weldra ge
durende zes maanden vermoeid heeft. Al is
onze planeet ver van volmaakt en het klimaat
van Frankrijk uitermate afwisselend, blijft
hettoch eene zeldzaamheid, dat wij een geheel
jaar aanhoudenden regen te verduren hebben.
In den vorigen zomer heeft het niet aan
zeer ruime liefelijke besproeiing ontbroken.
Het reizen in Zwitserland werd daardoor aan
de touristen bepaald ontzegd. Men hoopte op
een zonnigen herfst, maar de regen hield aan.
Vroeg viel de winter in, hij duurde lang, 't
scheen als kwam daaraan geen einde, en geheel
Europa was met sneeuw bedekt. De teleurge
stelde verwachting deed nu met moed van de
lente en de dag- en nachtevening van 21 Maart,
verandering ten go~ede hopen, maar de eqninox
is gekomen zonder de lente; koude, vochtig
heid, regen bleven aanhouden; Maart, April,
Mei zijn voorbijgegaan zonder zon, wij hebben
dit jaar geen lente gehad.
De plantengroei, de blad- en de
bloemvorming zijn eea maand ten achteren geweest.
Telken jare let ik met nauwkeurigheid op
:astanjeboomen, wilgen, populieren, seringen, rond
om het observatorium verspreid, en.ik houd
aanteekéning van hunne ontwikkeling en.gi°oei;
een kastanjeboom, die gewoonlijk op 24 Maart
zijn blad heeft, vertoonde het in dit .jaar eerst
14 April; een andere die op 20 April bloeit,
vertoonde zijne bloemen eerst op 19 Mei. Op
10 Juni waren er nog bloeiende kastanjeboomen.
Hetzelfde geldt ook vau de andere planten.
De optimisten rekenden stellig op" de maand
Juni! Deze zou ons zeker droge en schoone .
dagen aanbrengen. "Wij zijn nu genaderd tot
den zomer- zonnestand, in het- langst van de
dagen, gedurende welke de.zon van zijn op
gang tot zijn ondergang, meer dan 16 uren
aan den hemel blijft; maar het zoover van ae
aarde verwijderde hemellichaam, verschuilt zich
bestendig achter een wolkengordijn van meerdere
of mindere doorschijnendheid. Zendt 'zij ons
een enkelen dag haar schitterende stralen, 't is
om des anderen daags weder te verdwijnen, en
de regen 'heeft zich zoozeer aan ons gewend,
dat hij zeker weigeren zal om ons ooit te ver
laten. Het blijft regenen (l Juli 79).
Voor de. verklaring van die onregelmatig
heden wendt het publiek zich gewoonlijk tot
den sterrekuudigen, wijl men zich over het
algemeen voorstelt, dat astronomie en mete
orologie een en dezelfde wetenschap zijn. Dat
een kapitaal dwaalbegrip.
De sterrekunde is de zekerste, de onafhan
kelijkste, de op de stelligste gronden rustende
wetenschap; de meteorologie daarent'egen be
staat zelfs niet als positieve wetenschap. T^e
sterrekundige waarnemingen dagteekênen van
minstens vóór veertig eeuwen, en het is op
deze, voor omstreeks vierduizend jaren
aangevangene onderzoekingen, dat de wetenschap hare
onwrikbare grondslagen heeft vastgelegd. De
meteorologie is eene.geheel nieuwe wetenschap
in onze eeuw geboren. Hare waarnemingen zijn
derhalve geheel onvoldoende om daarop esnige
leer te bouwen.
Het is buiten eenigen twijiel, dat de ver
schijnselen in den dampkring veroorzaakt wor
den door bepaalde krachten, even goed als de
astronomische, feiten, en dat de beweging van
eene wolk, van een waterdroppel, van een zaad
korrel, hoe klein ook, medegevoerd door den
wind, geregeld wordt door even onveranderlijke
wetten, als de beweging der planeten in den
.minsten en den bewonderenswaardiger loop
dengrootste lichamen van het heelal.. Hier echter
bestaan meer oorzaken van schijnbaar toeval
lige afwisselingen, meer bijkomende plaatselijke
invloeden, die elkander verzwakken of tégen