De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 17 augustus pagina 2

17 augustus 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

dat Frans Jozef zijn raadsman zal laten.,heen gaan en zij hebben recht om 'zich in. .ebkwes tie té' verdiepen: wat Andrassy tot het doen van dezen stap bewogen heeft, ? aangezien men'niet met zekerheid de ware reden er van kan zeggen. Wat het laatste punt Betreft: drieërlei oor zaak wordt genoemd. De eerste is' een verschil van meening tussehen hemen den,keizer, die met zijn minister van oorlog zou wenschen, dat een groote troe penmacht werd afgezonden om Hovi-bazar te bezetten. Andrassy gedachtig aan den hevigen strijd, dien men in de parlementen der beide rijkshelften over de goedkeuring der uit gaven, die voor het bezetten van Bosniëen de Herzegowina zijn noodig geweest, gevoerd heeft, zou schromen nog eens denzelfden weg te bewandelen. Hij vreesde dat men weder bij vereffening der rekening op al te groote moeilijkheden zou stuiten, .' De onaangename stemming, die tusschen hem en den Keizer» naar aanleiding van dit aan den Nijl niet .is opgetreden om sehuidbinnen- of buïtenlandsche, te "besehermaar ter wille van het land zelfj opdat hst niet .prijs gegeven zou worden aan wanorde en regeering] oosheid. - Dat de naijver van Engeland jegens Frankrijk en het belang bij het.Suezkanaal hoofd zaak in dezen zijn, heeft de minister niet gezegd. Men heeft het natuurlijk begrepen. . Ad. gunt c, lezen wij: ««? de naaste toekomst" moeten die uitgaven gedaan worden. . Ad. punt d.: O'nmiddel$k kan de behoefte daaraan ontstaan. Ad- punt e. dit cijfer is noodig voor de be hoeften der naaste toekomst. Ad. punt f. .het geraamde bedrag wordt oniddellylv gevorderd, enz. enz. Zoo wordt van elk punt op de lijst opgegeIn Pruissen doen de verschillende part-yen j ven, waarom het bedrag gevraagd wordt, en wanhopige pogingen om voor de aanstaande ' steeds lezen wij: het is dadelijk of in de naaste verkiezingen voor> den landdag met een pro-' toekomst noodig, m. a. w. al de genoemde verschil moet. geheerscht hebben, zou weder voor de beste verstandhouding hebben plaats .gemaakt; vandaar dat anderen in de b nnenlandsche politiek de oorzaak Yan de aanvraag om ontslag zoeken. Gelijk men weet werd Taaffe de samenstel ling van een nieuw kabinet opgedragen. Na of het nieuwe kabinet draagt een meer behou dend, dat wil t&vens zeggen federalistisch ka rakter en Andrassy zou weigeren daarmee sa men te werken. De Czechen.die wér in den gramma, althans met een leus op te treden, die in overeenstemming . is met hun chaotisch bestaan. Yoor of tegen Bismarcfc" valt zelfs bij een groot deel der Forschrittspartïj niet in den smaak. Men begrijpt dat de kanselier vooralsnog onmisbaar is. . ' . Het bericht, omtrent den verkoop van Kultija,een landstreek die de Russen in bezit hebben genomen, doch voor 5 millioen dollars weder afstaan aau China, wordt door de Engelschen met genoegen vernomen. Er blijkt hieruit dat werken moeten worden uitgevoerd. Op deze basis, motieven en mededeelingen is de vraag Rusland in Aziëzijn prestige niet kan op houden. Yborloopig heeft het Czafenrijk iets anders eindelijk na een lang debat besloten was de lijst der geraamde werken en bloc te behandelen, en de Heer Heineken een amendement voorstelde om het bedrag der leening iu plaats van op 7Vs mul. op 6.300.000 gld. te stellen en het abattoir en de groenmarkt 'van de lijst te nemen, ontstond er een uitbarsting van. gevoe ligheid, waarvan onze praktische raadsleden gelukkig slechts hoogst zelden last hebben. De Heer Tromp sprak op zenuwachtigen toon van een luchthartig opgeworpen amendement, zoo incidenteel over groenmarkt en abattoir te beslissen, KOU heb prestige we zijn tegen woordig in 't bijzonder in een tijd van prestige aan Ged. Staten gegrond om een leening tot Tan den Kaad ondermijnen en het. onmogelijk TI/S millioen goed te keuren. maken nog wethouders voor publieke werken Zoo.lezen wij, en wat.vernamen wij uit den te vinden, als die moesten vreezen, dat aïhun mond van den Wethouder voor nancien?.Deze ; arbeid, dien zij tot voorbereiding van zekere leeningsvoordraekt bevat louter een raming j werken verricht hadden, door een nieuw besluit om te komen tot een zeker bedrag voor een [ nutteloos kon worden gemaakt. krediet. Leest ge b.v.' dat het abattoir wacht op uit voering, De Heer Holtzman noemde zulk een amende ment onoprecht , ook hij meende dat dit geen van zaken was het ernstige behandeling heette niet loyaal. De Voorzitter keurt het op strengen toon. af, dat men als met n pennestreek het werk van reeds vele maanden,, omdat de mogeder' financieele regeling der uitgaven, die het vorderen zal, ontbreekt.'... en meent ge dat het plan uitgevoerd zal worden als die te doen dan bedacht te zijn op uitbreiding in ! mogelijkheid van financieele regeling bestaat, 'jaren ongedaan wilde maken. Aaië. Het socialisme woedt, onder den naam gij vergist u. Wij spreken, zegt de Wet iotivan Nihilisme, nog altijd voort en de arrestaties.j der, slechts van de mogelijkheid, niet van de Zonderling! Het is wel loyaal een ramingra 0. . _. brengen telkens nieuwe komplottenaan het licht, werkelijkheid. Hij zelf acht het zeer wel. te maken om-een leeningscijfer te bekomen, de Verkiezingen; die in meer konservatieven Mirsky, de moordenaar van generaal Drenteln, mogelijk, dat bij de behandeling der begroo- j al is men er van overtuigd, gelijk meerdere geest zijn - uitgevallen, kan het moeilijk anders heeft gebiecht en onmiddelijk zijn eenige ofn- ting de wenscnelijkhéid der uitvoering voorals' sprekers" verklaren, dat er op die raming nog niet .blijken zal. ! werken voorkomen, die men in de eerstvolgende Slotsom: We vragen voor werken die EOO- jaren niet zal moeten uitvoeren maar het dig heeten, die althans waarschijnlijk zijn, is niet loyaal om door een amendement een maar erkennen te gelijkertijd dat die waar-'voordracht te willen zuiveren van hetgeen er schijnlijkheid volstrekt niet zeker, veeleer on-' onoprechts en onloyaals in voorkomt! .Kyksraad zitting zullen nemen, zouden een hevige oppositie voorbereiden, iets waaraan Andrassy zich onttrekken wil. Hoe natuurlijk deze verklaring zij, velen meenen,. dat ten slotte de partij, waarop de minister steunen kan sterk genoeg is, om aan cier in verzekerde- bewaring genomen. In Turkye broeit weer een krisis. zaken op dit oogenblik daar staan, is tegenstrijdige berichten, niet op te maken. Hoe de uit de den nieuwen tegenstand behoorlijk het hoofd' T>ianBeI1.\ t t ' i T _ ? T . T _ _.__.! ^ _ _.V~ -t ~' De dagbladen bevatten; Handelsblad: Constitutioneele noodzake ykheid. Een nieuw Indisch adres. Kaars en Bril (ter ontdekking van Kappeijne's herTormingste bieden, en zoeken de beweegreden van zijn heengaan in persoonlijke overwegingen, die met de staatkunde in geen verband staan. Behoefte aan, althans de begeerte' naar rust, zon hem drijven. Allereerst dient de vraag' uit gemaakt te worden» of het verzoek om ontslag, ?waarmee reeds zoo dikwijls werd gedreigd, ernstig gemeend is. Het kan zijn dat het niet wordt toegestaan of ingetrokken. Treed Andrassy werkelijk af, dan zal men niét nalaten de rekening op te makenT om te weten of dit feit voor Oostenrijk nadeelig is. De Neue Freie Presse, die steeds zijn staat kunde bestreden heeft, behoeft op het geven van een antwoord niet lang te wachten, Zij betreurt het dat de'staatsman niet vroeger yis heengegaan. De meeste liberale bladen denken er anders over. Er behoort meer dan gewone scherpzinnigheid toe om in dit geval een oor deel uit te spreken, dat gegrond .-is. De Oostenrijksche monarchie in baar zonderlinge sa menstelling heeft aan een buitenlandsche staat kunde behoefte, die moeielijk is na te rekenen of af te bakenen/. Er zijn, omstandigheden in de wereld waaronder men niet anders dan ver keerd kan handelen. Frankrijk hoort Blanquïweer noemen. Te Bordeaux werd hij op nieuw kandidaat voor de kamer gesteld. Er bestaat echter ook een tegen-kandidaat van, de republikeinsche zijde. De " overweging dat zijn verkiezing, daar hij slechts gratie ontving doch niet in déamnestie werd opgenomen, van geen blijvende beteekenis zou zijn, zal -waarschijnlijk veel stem mers terughouden nogmaals een vruchteloos, zg het dan .ook bij uitstek princïpeel, werk te verrichten. De mededeelingen van Figaro, over een ver dicht gesprek, dat Jules Simon over het minis terie en de eerste politieke toekomst van Frank rijk gehouden zou hebben, geven stof tot dag blad-artikelen. , Zelfs waren zij aanleiding dat Simon zelf een brief schreef, waarin hij de on waarheid dier berichten in het licht stelde. Op n punt, het voornaamste, zijn'zij dat zeker. De bewering toch dat Grévy zelf tegen art. 7 van het onderwijs-ontwerp gestemd, was, blijkt onjuist te zijn. Grévy is het met Ferry eens, en als dit punt valt, schiet er voor de geloofwaardigheid van Figaro's verhaal al zeer weinig grond over. In het engelsche parlement -heeft de heer Groldsmith. de egyptische zaken ter sprake ge bracht. De regeering heeft verzekerd, dat zij 'Vaderland: Over. Kappeijne'a schuld aanhet ontstaan van, de krisis. N. Eott. Courant: Belastingplannen, van het Algemeen Dagblad 'van KecL Indie. Amst. Courant: De krisis. waarschijnlijk is. Mag het bevreemden* aan zulk een voortdurend woordenspel ? Ged. Staten willen, volgens de leeningsvoordracht, dat ter betere .beoordeelmg van de werken, -welke in de eerstvolgende jaren door buitengewone middelen gullen moeten worden gedekt en dus van het bedrag, waarop de leening gal moeten worden, gesteld, het te genwoordig oogenbliJc tot maatstaf moet genoynen worden." Het bedrag der le'ening zal dus bepaald wor den, na optelling van de niontanten der uitgaven welke in de eerstvolgende jaren door buiten gewone middelen zullen MOETEN" worden gedekt. Men dient dus nu uit te maken, wat moet worden zeggen. Keen, Bij de begroeting over dit lijstje te diskusdat men zich ergert sieeren is niet luchthartig, incidenteel, verderfe lijk voor de achtbaarheid van het kollegie, maar bij de raming 'aan de behoefte voor de naastvolgende toekomst dat te doen heet on doordacht, lichtzinnig,, ja, wat niet all Een leeningsvoordracht, die niet eens 14 da gen bij de Raadsleden berust heeft, waarop over de noodzakelijkheid van een aantal wer ken een oordeel wordt uitgesproken?eub-loc af te hameren 'is faooge ernst, weldoordachte behandeling van gemeentezaken, een amen dement in te dienen om althans eenigszins dit gevaar te voorkomen is ongeveer immoreel! . Het voortdurend te willen voorstellen, alsof de gedekt. Dat is duidelijk zou men dit behoeft thans niet uitgemaakt te Onze gemeenteraa'd leverde verleden Woeus- r worden, zegt de wethouder, we becijferen slechte dag een tooneel van duclitigen strijd op. Aan de eene zijde stonden de Heeren Regtdóorzee, Pljnappel, Pet en Heineken, aan den anderen kant de Wethouder van financiën, van Tienlioven, de Heer Tromp, de Leaó Lagxma, Holtzman en Jitta, terwijj blijkens de stemming alle zwijgende leden, op den heer MendeS na, de zijde van de laatsten kozen. j De Voorzitter, die "bij de behandeling van de onder zekere namen het bedrag van een kre diet. Later komt de begroeting en als ge dan een dier werken of meerdere niet wilt uitvoeren, welnu dan behoeft datniet.?Werken die de eerstvolgende jaren zullen moeten uit gevoerd worden zyn eigentlijk werken waarvan men volstrekt niet zeggen-mag, dat zij in de eerstvolgende jaren gullen uitgevoerd worden, men moet ze volgena onze voordracht wel maken, leeningsvoordracht, over de verschillende wer- maai- gal het nog niet doen; Het moeten is ken die daarin geraamd werden, afzonderlijk [ voor Gedep. Staten?het sullen voorden Raad, gestemd wilde hebben, stelde punt a. het Zoo krijgt ieder zijn deel. abattoir ??aan de orde.' De Heeren Pet en Regt- j doorzee begonnen met de lijst der geraamde! De Burgemeester, de heeren Pijnappel, Regtwerkec, die wij verleden week mededeelden en doorzee, Heineken en Pet wilden punt voor bespraken, te bestrijden, en zoo ontstond lang-, punt in stemming brengen, d^w. z. thans zamerhand de kwestie of men dat lijstje inzyn|ook beslissen of h was te leenen voor geheel zou-behandelen, ofwel punt voor punt. . Het onordelijk debat dat daarover werd gegevoerd, zullen wij niet van het begin tot het einde volgen, we willen slechts wijzen op eenige belangrijke punten. In de memorie van toelichting tot de leenings voordracht werd gezegd, dat men een serie van werken tot een gezamenlijk bedrag van 7J/2 millioen gld. voorstelt, .en dart leest men: Dat iiiderdaaa de een abattoir, de houtha ven, groenmarkt, onderwijs enz. Wat kon, rationeeler De Raad wilde het niet. De hevigste tegenstand. Zelfs de heer de Leaó Laguna was er niet toe te bewegen, of schoon hij bij een vroegere gelegenheid gezegd had, dat men lettende op de bezwaren van Gedep. Staten, vooraf behporde te besluiten tot de werken die er uït (de leening) moeten tot uitvoering der thans geraamde werken, of j bekostigd worden, maar dat dan ook de werONVEBWIJLD óf M DE NAASTE TOEKOMST ZAL BE- ken allén vooraf au fond behandeld" moesten. HOOEBN te worden overgegaan, behoeft voor- worden. Zijn we 't daarover eens,' staan ;onze zeker evenmin een breedvoerig betoog." ; Vervolgens wordt van het abattoir gezegd: De voorbereidende maatregelenter uitvoering van het Raadsbesluit van 28/29 November zijn alle genomen. De uitvoering zelve wacht reeds plannen te dien opzichte vast, dan staan we op een zuiver terrein en is van zelf het leeningsbedrag aangewezen en gemotiveerd," (Gemeenteblad Afl. 2, p, 259.) ' ' Men zou meeneu. dat ook thans nog alleen. rekening, en het inzicht der stukken ha hun niet het noodige licht gegeven; immer B. en W. zeggen liet in de memorie zelf, ; waren vóór onze samenspreking reeds tot ee eenigszins gewijzigde opvatting" gekomen. E een eenigszins gewijzigde opvatting is tot zeker de juiste opvatting nog niet. "Waarlijk een Dag. Bestuur dat tweemai door Gedep. Staten zijn leeningsvoordrac] verworpen ziet, heeft het recht niet als hi voor de derde maal een voordracht ontwer] zulk een hoogen toon aan te slaan, als ha het ? niets beters te doen dan beachuldiginge te weerleggen, die te laag zijn om door ieman geuit, te worden. Het zou in ieder geval beter doeltreffe wanneer het den lust is van het Dag. Bestui zich in het publiek te rechtvaardigen, de gi heele briefwisseling met Ged, Staten over 1 leggen, dan die bij voortduring onder de g< heimen stukken te doen berusten en er slechl zooveel uit aan te halen, als het voor zyn doi gepast acht. Inmiddels verdienen de hesren Pijnaj pel, Pet, Rechfedoorzee, Seineken en Mendi de erkentelijkheid zich door de in. pnsen raad in den laataten tijd ea niet hf minst verleden Woensdag bejegend werd, nie laten afschrikken te spreken of te stemmei zooals; zij kt het belang der gemeente wei schelijk achten. Er behoort moed toe zoovei onbeleefdheid het hoofd te bieden, een moei dien, naar wij hopen, zij en anderen niet au len verliezen. Ondertusschen heeft de heer Gosschalk, doe het voorstellen van een amendement, dat aar genomen -werd, alle .beteekenis aan het lijstj dat de raming voor de leening bevat, .oni nomen. De toevoeging, dat de gelden slecht besteed zullen worden voor die werken, welk bij de begroeting worden aangewezen, maak dat de raming zelf niet de minste waarde hee Bij de begrootingsdiskussie mag men op nïem rekenen op een bespreking van de noodzake lijkheid van een abattoir, graenmarkt, enz. Deelden wij in ons vorig Nr. mede, wat er i de openbare zitting van de Kamer van Koop handel en fabrieken is voorgevallen, omtren de beurs-verrassing die het Dag. bestun van het publiek, dat z ruwe wijs waarop de 'opposit HH. Heineken, Pet, Pijnappel, en Regtdoorzee zich had voorgesteld, uit eenige woorde: over. deze zaak door den Burgemeester ge rproken is gebleken dat de bedoelde plannei een genomen raadsbeluit willen vernietigen, ofschoon zg telkens duidelijk verklaren, dat vele maanden op de mogelijkheid tot financi- het leeningsbedrag aangewezen en gemotiveerd eele regeling der uitgaven, uit dat besluit was, wanneer geschiedde wat de Leaó Laguna voorkomende." Ad. punt b. de houthaven; Er wordt gevraagd wat »voorloopig voldoende wordt geacht" vroeger De Kaad was er ondanks de vuriga pleidooien van sommige leden niet toe te bewegen en toen zij de uitvoering daarvan slechts tot een be teren tijd wenschen te verschuiven, schijnt een onberispelijke taktiek doch als die zelfde heeren een, amendement indienen of on dersteunen, waarbij zij een dubbelzinnige of onjuiste voordracht willen, althans. meenen te verbeteren, verbeuren saj ongeveer de achting der moreele vergadering .als uiterst wufte lieden! Nu, de namen van de heeren Pijnappel, Regtdoorzee, Pet, Heineken en Mendes, zeggen tot eigen verdediging genoeg. Wat 'ons betreft, wij gelooven dat onze Raadsleden in het vervolg, zoowel ter wille van de gemeentebelangen als van die der ze delijkheid zelf, het moreele element maar buitan beschouwing moeten laten. Als zij Jtalw overdenken wat nuttig en noodig is, ver vullen zij hun zware taak al goed genoeg. De toon, die Woensdag in den Raad werd aangeslagen, misleidt, maar sticht niets goeds. O. i. is het beneden de waardigheid, van den Voorzitter van den Amsterdamschen Ge meenteraad een dergelijke tirade te bouden: En nu,Mijneheeren, is het gebleken,dathet nietwaar is wat men meende, als zouden wij 4. millioen en 8 ton in onzen zak gestoken hebben. Een dergelijke weerlegging heeft ieder be neden zich te achten, die niet eerst daarvan beschuldigd wordt. En niemand had ooit B. en W- van zoo iets verdacht. Waartoe dienen zulke woorden, die op hunne beurt voor dengenen tot wien zij gesproken worden beleedigend zijn ? De heeren Metelerkamp en Heineken hadden evenals Ged. Staten hun aanmerkin gen, gemaakt op de O-dmiti'isira.tie'tie verant woording der leeningsgeldeu. Gedep. Staten mannen doorkneed in administratieye zaken zijn eerst door een konferentie met B. en W. tot een beter inzicht gekomen in de zoo niet verwarde, dan toch zeker zeer gekompliceerde thans aan de Kamer zijn gezonden om er adviei over uit te brengen. "Wij verwachten dat d Kamer, die zooveel belang in deze zaak toond te stellen, rtu ook nauwgezet haar plicht 28 vervullen en de voordracht aan een eerlijk kritiek zal onderwerpen. In den gemeenteraad sprak de .Heer GOE schalk de overtuiging uit, dat de oude beur nog zeer wel voldoende te restaureeren zou ziji De2e bewering, al betwijfelen wij haar, verdier zeker nader getoetst, te worden, vóór men t( het bouwen van een nieuwe besluit. Het *Tooneel in het Bnitenland. i. Even als voor een goede honderd jaar, fa heerscht het Fransehe ,drama de tooneelen de wereld. Zijne heerschappij bepaaldt zich nie tot Europa; ayne meesterstukken trekken ove. de oceaan en vinden in Amerika e-venzee. hartstochtelijke bewonderaars als in Australi Men beweert dat in onze eeuw van dei stoom de grenzen tusschen de landen, de ai scheidingen tusschen de werelddeelen va: lieverlede wegvallen. Het is zeker dat -.dl grenzen en die afscheidingen door de voort brengselen der kunst met steeds toenemend snelheid worden overgetrokken. Er kan van de werken der Parijsche drama tici gezegd worden,- dat hun welslagen ee; zeer eigenaardigen tint heeft. Een tint volko men. instemmend met de kleur die de geheel maatschappij onzer dagen ^aangenomen hoeft Ook de tooneeldirekteur heeft den spoorwa gen en de telegraaf tot zijn dienst. Heden gaa een nieuw stuk in Parijs. Morgen vliegt h naar Weenen, naar Rome, naar St. Petersburg Ja, zei.Etienne eindelijk; ik heb nog eens gedacht over dien boer op den Yarenberg, en ik kom u verzoeken om hem met vrede te laten op zijn-boerderij. M. Maugars bleef met een onverschillig ge zicht zitten cijferen. Eindelijk hief hij het hoofd op en zei: Ik dacht dat ik u gezegd had, dat die man zich vergist... Hij is mijn schulde naar niet, en ik kan de rechterlijke vervolging niet tegenhouden. Is de man, die u straks verliet, dan niet zijn, sehnldeiseher ? Welke man? ??Jean' Berloquin. Dat is best mogelijk... Berloqtiin heeft veel van die soort van schuldenaars,, en 't kan wel zijn dat Jacquet er ook bij is. Welnu, dan,., zei de jonge man terwijl nj zijn vader aankeek. Wat dan?... Is 't haast gedaan met uwraadseltjes? -~ Eén woord van u is genoeg om Berloquin zijn vervolging te doen staken. Gij raaskalt,.. Met welk recht zou ik mg met zijn zaken gaan bemoeien? "?- Met het recht van den patroon tegen over, zijn ondergeschikte, antwoordde Etienne óp vasten toon. Iedereen weet dat Berloquin uw werktuig is, dat hij handelt volgens uw bevelen. GrèkkepraaU : M. Maugars gaf zijn stoel n ruk en keek zijn zoon vlak in 't ge laat: En als ik eens vragen mag, waar beHXoeit gjj u mee ? vroeg hij op strakken toon; yfië" duivel heeft n opgestookt om uw neas in ay'a -zaken te steken? ' Als ik mij niet die zaak bemoei dan is $8$ omdat ik geloof dat uw naam en de mijne er niet bij winnen zullen, als zij genoemd wor den met dien van Berlequm. De bankier begon driftig te worden, en in zulke oogenblikken kwam de man uit het volk weer geheel te voorschijn. Dan liet hij de aan genomen netfce manieren varen, en in zijn plat Poitevinsch dialekt barstte hij los: Wat duivel is dat, wilt gij wel eens zwijgen met al die stomme praatjes! Bemoei ik mij met uw geschilder?... Ieder'zijn vak! Het geld dat ik bijeen haal is in elk geval voor u ??dat moest u gènseg zijn! Geld is niet alles! meende Etienne. Zoo, vindt ge dat?.gaf de bankier met een spotlach ten, antwoord. En ik zeg dat het de grootste macht is... Wie'sterk wil wezen moet eerst rijk zijn, en om rijk te worden, moet men van menschen en zaken partij weten te trekken... Men moet de bron maar weten te. vinden, als de mensehen dorst hebben... Dat is het gr,oote geheim, en 't is flauw om te huilen als ziij, die de bron vonden, zich daarbij de handen wat vuil gemaakt hebben... Begrepen? Ik begrijp dat de rijkdom een kracht is, maar niet dat geld meer waard zon zijn dan eerlijkheid' en. goede trouw dan een onbe sproken naam. Praatjes I De wereld neemt den hoed af voor hen, die geld weten te verdienen, en de wereld heeft gelijk. Ja, hernam Etienne, de wereld neemt den hoed af, maar achter hun rug doet zij heel wat anders. Dat is geen eerbied, dat is vrees. Welnu, wat zon dat? riep M. Maugars, terwijl hij opstond en beide handen diep in zijn, zakken stak, als de lafaards de meerder heid hebben, dan moeten de sterken van hun zwakheid gebruik maken.... Arme jongen wat zijt ge nog groen met al uw geleerdheid! Gij kent de wereld niet. Die zoogenaamde brave menschen met hun mooie praatjes zijn niets dan huichelaars, zooals de vos, die de druiven te zuur vond. Eigenlijk benijden zij u om uw geld, en als gij eens arm werd, zouden zij de Bersten zijn om u den rug toe te keerenIk ken dat, ik, die door 't kreupelhout gegaan ben, voor dat ik zoover was als nu, die met de armen geleefd heb... Zij hebben dezelfde ondeugden als de rijken, met laaghartigheid en afgunst nog bovendien; Etienne zat met. stomme verbazing naar zijn vader te luisteren en 'fc was hem onmogelijk om een enkel woord te antwoorden. De pen dule " liet haar eentonig getik hooren, en 't was hem alsof met iedere beweging van den sefcondewijzer een van zijn illusies verloren ging, alsof hem telkens een deel ontnomen werd van zijn eerbied voor het vaderlijk gezag, om plaats te maken voor afkeer en wantrouwen. Zijt ge daar zoo verbaasd over? ver volgde M. Maugars; zoodra gij zelf wat meer in de wereld rondgekeken hebt, zult gij onder vinden dat ik gelijk had. ??En, toen Etienne een beweging van schrik niet weerhouden kon, ging hg voort; Nu, nu, ge hoeft morgen nog niet te beginnen; gij zijt nog niet rijp voor die soort van dingen: Ga nw gang nog maar wat, en leef voor uw plezier, dat is ook een middel om de wereld te leeren kennen.... Maar, zei hij met een, eynischen lach, niet iedereen kan daar gebruik van maken; 't is eeüopvoeding van weelde, en daarvoor dient men een vader te hebben, die'verstand heeft van dubbeltjes verdienen., c Gij zijt zoo gelukkig, en daarom maak gebruik van de kans... Neem het er goed van, zoek het gezelschap van onae eerste jongelui, schaf u een goeden kleermaker en mooie liefjes aan... Ik ben geen puritein en geen lastige vader ook. Een mensch is maar eens'jong... Ga dus gerust uw gang, dat is voor het 'oogenblik het eenige dat ik van u verlang. Etieune vertrouwde z:rjn eigen ooren niet, en zijn ontsteltenis werd hoe langer hoe grooter. Dank u, hernam hy bedroefd, die'soort ?van dingen trekken mij volstrekt niet aan. Wel zoo! hebt gij daar al genoeg van? Nu ik zou heel anders geweest zijn, als 't mij eens gepresenteerd was in mijn jeugd. Ik heb het zonder al die aardigheden moeten doen, en hard gewerkt om u nu te kunnen zeggen: Geniet wat ge wilt, en zooveel ge wilt; maar geen schulden maken, hoor. Als 't laadje leeg is, kunt ge gerust bij mij komen. Apropos... ge zttlt nu wel platzak zijn... En een rolletje goudgeld doorbrekend, telde hij vijftig tientjes voor hem op zyn schrijftafel. Ziedaar, zei hij, daar hebt ge wat zak geld... Maar nu geen Donquichot meer spelen, hoor, en u niet bemoeien met dingen, die u niet aangaan. Etienne was niets op zijn gemak, en maakte reeds een weigerend gebaar, toen een plotse ling invallende gedachte hem trof, en de woor den op zijn. lippen tegen hield. De pendule sloeg half negen en de bankier stond op. Gauw wat, sprak hij, want ik heb haast. Etienne nam het goud op en liet het in zijn zak glijden. Dank u, mompelde hij, maar zóó aacht dat men voelde hoeveel moeite't hem kostte, dat enkele woord uit te spreken. M. Maugars had de dubbelele deur geopém en Etienne verwijderde zich met gebogen hoofd In den gang gekomen greep hij terstont zijn hoed en verliet het huis. Zijn slapen klop ten en een loodzwaar gewicht beklemde .hen het harfc. Dus was alles waarheid, vreeselijke waarhsic wat Thérèse en, Jacquet gezegd hadden, w& de heele stad achter zijn rug mompelde! Zijl vader was een woekeraar en liet aich helpei door een ellendeling als Jean Berloquin! Ja hij scheen, er een eer in te stellen, dat hij zot slim was, en de menschen bedroog! Etienn< bloosde, 'toen hij bedacht dat zijn vader ook hen in zijn macht zocht te krijgen, door hem hal te dwingen tot een leven van verkwisting ei zonde. Dat is ook een middel, om hooge rent* te betalen, dacht hij met bitterheid. Toom schaamte en smart, streden om den voorrang in aijn hart, want die man was zijn vader Etienne had hem lief gehad, ja, b4 had hea nog lief, en zijn kinderhart leed en streed a!i een stervende, die zich verweert tegen. der dood. J Hij struikelde tegen een steen, en hoofde het goud in zijn zak rammelen. Ja, dat ongelukageld!... Dat zal ten min ste terugkeeren tot de bron, waar het b^j droppels,uitgeperst is!... Daar stond de jonge man, tusschen de goi vende korenvelden, de heuvels en bosscheB, die Hj zoo lief had, en 't was hem of alles tegen hem opstond, of hy de stemmen hoorde van de uitgemergelde boeren, wier vaderhji erfdeel door zijn. vader was gestolen ja ge stolen!... Neen, hij wilde niet langer mede plichtig zijn aan die schandelijke daden; eens en vooral deed hij afstand van gemak en, weelde.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl