De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 24 augustus pagina 2

24 augustus 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, EEKBLAD YOOR NEDERLAND. Hoofdartikelen in de Dagbladen: Onder ver schillende titels behandelden allen, groot en klein, het nieuwe ministerie of de nieuwe mimsters. Het Nieuws van den J)ag<- begon met de Dietsche beweging" reeds aan zijne congres-artikelen. Yari den heer J. G. Jager ontvingen wij met het verzoek van overneming in ons weekblad eene ontwerp-coneessie met Memorie van Toe lichting, bshoorende bij zijn adres aan de Hooge Regeering om concessie voor een scheepvaartkanaal van Amsterdam naar Duitschland. Bij de uitgebreidheid van die stukken, de be kendheid, die zij bij onze lezers vermoedelijk reeds verkregen hebben door de mededeelingen der meeste dagbladen, en bij de beperkt heid der ruimte van een weekblad, zal ons naar wij vertrouwen de geachte, inzender het ten goede houdea, dat wij met opzicht tot den feitelijken inhoud der stukken aan die mededeelingen in de dagbladen ons gedragen, ons hier bepalende tot.' de volgende 'opmer kingen.. De ontwerp-coneessie is. bijna geheel, ook in de bijzonderheden; geschoeid op de leest der concessie, in 1863 verleend voor het Noordzeekaoaal, en strekt tot uitvoering van het plan van den .Waterstaat voor een kanaal door de Geldersche vallei, opgenomen in .de bekende onlangs verworpen Kanalenwet, behoudens n wijziging, die haar nog te beter doet overeenwaar, de heer Jager vertrouwt, dat dit be zwaar door den minister de Moo op dea voor grond gesteld, met dezen wel zal zijn ten gr"ave gedaald, en ~by 'dit ontwerp, vervalt; maar wij kunnen dit vertrouwen nog niet deelen, en moeten in ieder geval de bevestiging er van door het Departement van oorlog-dat in deze toch. eigenlijk een$ beslissende stem heeft, af wachten. Dat de heer Jager zelf er niet zoo geheel zeker van is, en rekent op de moge lijkheid, dat de opvolgers van den heer de Roo mede ter vervanging van de inundatie eene keten van forten onmisbaar keuren zul len, bewijst art. 18 zijner ontwerp-coneessie, Provincialisme en onzusterlijke broodnijd mogen onlangs het spel gewonnen hebhen, en aan Amsterdam een tijdlang zijn weg naar den Rijn onthouden, lang duren kan dit niet; en in afwachting dat de kans keere, zorge de hoofdstad', vóór alles, dat zij de zaak niet uit haar geheel brenge ! EEN" LEEIIBIJKE PKOEVB VAN DE WIJSHEID OKZEE VADEBBK. Toen, in het jaar 1836 meenen wij, een nieuwe luidende: de kosten, welke tengevolge van beurs voor Amsterdam dringend noodig scheen ken ziende, begrijpen, dat dit anders moeilijk te bestemmen gebouw, aan den handel is gewijd. De heer Zocher kreeg tien *mïe-voor zijn teekening, een gouden snuifdoos met geld en een ridderkruis voor deze prachtige stichting, die men nu, 34 jaar later, als een onoogelijke sta-in-den-w.eg wil afbreken. Dan had die oude beurs aan het Rokra het beter gemaakt, zij bereikte den leeftijd van twee eeuwen en zag er nog tamelijk wel uit. Toen onze huidige beurs gesticht werd, scheen men het volgende program te willen uitvoeren : Men verlangt een plomp, zwaarmoedig, op niets gelijkend gebouw, dat het gezicht naar het Y van den Dam af, wegneemt; dit gebouw den aanleg der werken in het belang van s'rijks.1 te wordeh;, werd er, gelijk het behoorde, een, te stichten in een moerassige gracht, waardoor verdediging geëischt worden, komen ten laste: bouwkundige wedstrijd geopend. van den Staat." Dit moge nu liet bezwaar ver plaatsen, en den concessionaris vrijwaren voor De oude beurs werd krank, zooals men zeide. (Zij had wellicht bij het gebruik van versterde bekostiging van geniewerken, ter vervan- j kende middelen het nog een eeuw kunnen uit ging van de inundatie aan te leggen, het kan op de voordeeligheid van, de droogmaking zelve en de vraag, of zij een finantieeleii steun kan opleveren voor den aanleg van het kanaal geen invloed.uitoefenen, en maakt zeker voor den Staat de zaak niet aannemelijker. De heer Jager zegt in zijne toelichting de moet worden weggenomen: a. de ligplaats van schepen van den Dam tot de Papenbrug; ~b. de gelegenheid tot opslag van goederen houden!) Ofschoon deze oude beurs goed van stijl en i kooplieden ter volle beurslengte; niet onaangenaam in het gebruik was, was het'j c. het breede water om daarvoor in de plaats emplacement, men denke aan de al te nauwe beursstegen ter weerszijden, van dien aard, dat verandering wenschelijk mocht heeten. Die hooge beurs met twee tages nam licht en uitbreiding door onteigening voor het stichten van een nieuwe beurs om de veiligheidswille niet zou aan te bevelen zijn. - Of indien men meent dat het laatste geen bezwaar is, onteigen het blok huizen van den Dam," N-0 zijde, tusschen Nieuwendijk en Dararak, zoo lang of diep als gij dit noodig acht. Met de breedte (zon der uitbouw ter weêrsaijde als ion) zou het gaan, maar met de tegenwoordige beurslengte bereikt men reeds de Zoutsteeg, Nieuwendijk-, zijde, die een sterk inbuigende lijn maakt, - Ook over de plaatsing van een beurs op de gedempte Bloemmarkt en op de Kolk is ge dacht, doch beide plannen zijn te weinig aan bevelenswaardig, dan dat het noodig zou kun nen zijn er over uit t.e weiden. Ten slotte een vraag: is het niet'al te dol deze beurs haar vijftigjarig feest niet te laten vieren ? Een beurs, die wij met een feest ge opend hebben, voor het vaderschap waarvan [ voor de perceelen van op liet Damrak wonende ; de heer Zocher ridder werd geslagen. zallen L ' l . 1-1 i .11.1. . l . . /. _ - \ "? i- .'i .-. *-* ~ _. _ i1' te vormen een smalle stinksloot; d. de vrije doorstrooming der hoofdriolen onder de oude beurs Rokin. Eerst heeft er plan bestaan dat lieflijke pro gram nog uit te breiden door .de beurs nog uitvoering beschikbaar zijn. Doch overtuigin- De regeering schreef daarom een prijsvraag langer te maken, door er de korenbeurs, het gen van dien aard kunnen falen: en de heer1^ loofde 1000 gld. voor het beste plan uit, telegraaf kantoor en effectenbeurs aan te voeovertuigmg te bezitten, dat de gelden, voor de! \ucnt weg. Jager heeft?meenen wij dit bij ervaring ge- [ 500 aan het daaraanvolgende. gen. Nu wil men weer, na 34 levensjaren dat leerd, met opaicht tot het Koordzeekanaal in] het tijdvak, dat geëindigd is met lietterugtre- -tentoongesteld en. twee teekeningen kwamen in, werden misgeboorte d<W verdwijnen en een zeer lange den van het eerste kanaal-komïté. ;bekrosnd. er van uitgekozen en beurs stichten bij de Oudebrug, alwaar .Damrak'breeder is dan bij den. Dam. wij die even na haar zilveren feest af breken.,. Welk een oordeel wordt op deze wijs. door den Raad uitgesproken over onze vroe'gere weldoe ners ! zijn oude collega's. Met een weinigje medelijden in 'net hart zal het ons niet moeilijk vallen nog 16- jaar te wachten en wie weet of dit niet beter is, dan nu onhekookte plannen aan te nemen en uit te voeren, die wellicht over eenige jaren nog meer ergernis zullen wekken dan de tegen woordige beurs, wier geschiedenis en gedaante ons zoo veel kunnen leeren, U dank zeggende, M. de R., voor de plaatOns komen dus de financieele grondslagen £ij werden bekroond, niet om ze op het Het verdient opmerking, dat men o. a. alsjsing dezer regelen, voeg ik er den wensch bij, ,tJJ^B^ö, 0 - ,der ontwerp-coneessie de voordeelen uit ou^e emplacement of tegenover het paleis, (deze hoofdreden om dit plan door te drijven, op- dat het ook de andere bladen van de hoofd stemmen met de concessie van het Noordzee- droogmaking van land te putten, de. geheel | waren bij de wedstrijd de aangewezen empla-' geeft, dat die brug dan niet vernieuwd zal, stad behagen mocht bovenstaande regelen over kanaal en betrekking heeft op landaanwinning nieuwe, recognitie voor landverbetering, en het < cement en) werkelijk te bouwen, maar voor altoos moeten worden. Kleingeestiger motief is wel te nemen. of de droogmaking van de zoogenaamde plas sen beoosten de Yecht. Een -verschil met even.gem.elde concessie ligt hierin, dat de heer Jager tot dekking van de kosten van onderhoud en exploitatie, als mede van rente en winst over de voor den aanleg op te nemen gelden behalve de baten, uit de drooggemaakte gronden verkregen, niet van de scheepvaart maar van de eigenaren der beschikbaar maatschappelijk kapitaal alles behalve verzekerd voor. Ondernemingen als deze, welke geen uitzicht op winst langs natuurlijken weg openen, zijn naar onze opvatting geen geschikt object voor de particuliere industrie. Aan deze het is waar heeft toch Amsterdam haar Noordzee kanaal te danken; en zeer ten onrechte moge men, toen eenmaal dat werk aan particulie ren was| opgedragen, door ontijdig, tardief landen, "die rechtstreeks door de uitvoer ing van de in 'Zijne ontwerp-coneessie bedoelde werïeen landverlet&ring ondergaan, eene recognitie hef fen wil. "Ware liet eerste een vrij kanaal te verkrijgen zonder het laatste middel, de wenschelijkheid daarvan, zou wel niemand in j vaart nog in haar .geheel is, verkeerd doen twijfel trekken: van een met tollen bezwaard met de particuliere industrie weder in te spaakanaal naar den Rijn mag. 'trouwens nooit' nen tot de uitvoering van dezen Rijksplicht. spi aak zijn. Maar is de vrijheid van het kanaal van. dit'middel .afhankelijk, dan achten wij haar een hersenschim: zoo wij toch al aanne men durfden, dat hierin geene onbillijkheid lag, * wij zijn te zeer overtuigd dat het in strijd is met de beginselen van onsiechtender.huishouding van staat om aan de, mogelijkheid van verwe zenlijking te .kunnen gelooven. Dat wijders in de droogmaking van de plas sen beoos*en de Yecht voor den aanleg van de Keulsche vaart financieele steun te vinden is, gelijk voor den aanleg van het Noord-Zee kanaal gevonden is 'in de droogmaking van het T, kunnen wij evenmin aannemen. Tot " vóór korten tijd werden meest alle droogma kerijen, beschouwd ais behoeftige^ ondernemin gen, diéhare eigene, kosten niet konden goed maken, tenzij staat en provincie subsidien gaven; of praematuur aandringen op overneming door den Staat, den goeden gang en de voltooiing in gevaar gebracht hebben, men zou naar onae overtuiging, zoolang de zaak der Keulsche Eene regeering, die er op uit was Amsterdam's toch op den duur niet te miskennen aanspraken op eene betere gemeenschap met den Rijn in schi/n te verhooren, en in werkein de portefeuille te stoppen. En waarom? Waarvoor? Omdat een invloedrijk raadslid,* niet te bedenken. Een nietige ophaalbrug , 1000 of 2000 gulden komt in aanmerking bij de heer, den bouw van een beurs, die IVs of 2millioen Amsterdam, 19 Augustus 1879. VEBITAS. lijkheid de vervulling daarvan weder ten bijzonderen laste eïi risico vau Amsterdam te brengen, om inmiddels uit de schatkist, door Amsterdam het meest gestijfd, alle qnderdeelen des lands met weldaden te overladen, zou in eene con cessie voor de Keulsche vaart een gereed hulpZocher, een plan liet. maken voor een niéuwe beurs. Nota "bene: op het tegenwoordige em placement. Ook van dat plan werd een nouten model ge maakt en op den Binnen-Amstel in het besjeshuis nomen est omen! tentoongesteld. Deze .rariteit was te zien voor 50 cents de persoon. Met eenige mijner 'vrienden heb ik het indertijd bezichtigd. Wij vonden het een naar ding. "Wij allen meenden dat het, zooals het daar .stond, voor een kippenloop met kui kentjes zeer geschikt was, er ontbrak alleen aan een netwerk boven op. Het was een ge heel open beurs met overdekte galerijen met peristyle, net zooals die .-nu, in 't eerst geheel open, gebouwd is geworden. Dat plan werd met alle geweld doorgedreven; het werd gebouwd tegen alïe waarschuwingen in, hoe krachtig liet in een aantal brochures was bestreden. Wat wij tijdens den bouw ondervonden heb ben, weet ieder onzer zich klaar ea duidelijk te herinneren. Eerst kregen de fundamenten aanvulling een kleine kromaetting of uitgulden zal moeten kosten! Het Damrak, een schoone ruime gracht, zoo zal en eérsj} in de laatste jaren zijn hooge opvoering der waarde van vast goed, waartegen nu reeds eene sterke reactie -is in getreden, uitzonderingen op .dien. regel voor gekomen. Een van deze leverde de droogma king van het Y, beschouwd op zich zelve; doch de redenen, die .deze droogmaking zoo winst gevend maakten ten l6*1 dat de dijken tocb. moestën gemaakt worden voor de insluiting van de kanalen, en dus de eigenlijke droogma^ king niet.bezwaarden, 2°de uitstekende hoe danigheid van den grond, bestaan hier niet. Om de droogmaking zou hier het kanaal ver legd worden door de plassen, zoodat de dijken middel voor zijne staatkunde kunnen vinden, gakking. De geneesmiddelen tot herstel dezer Zulk een middel helpe men hier niet zoeken! engelsche ziekte kostten p.m. ? 100,000. De Wapenen tegen /ich zelve te smeden is niemand T,eurs.zelf p.m. / 800,000, zoodat met w gbreken van de oude vischmarkt en voorberei dende werkzaamheden enz. men gerust kan zeggen dat, ? 1,000,000, zegge een millioen gul dens is geabsorbeerd. Die beurs, eerst merf-overdekt, tengevolge waarvan 's winters de kooplieden ziek werden, men zegt dat er velen aan bezweken zijn! werd later overdekt. Hoe dat- geschied is- en geroepen. De heer Jager is misschien op zijn denk beeld gebracht door de lezing in het Bijblad van den voorslag des heeren K. de Jong, om aan Amsterdam 20 millioen gulden te geven, de zeer indien het zelf het plan van een kanaal door de Qeldersche Vallei wilde uitvoeren; maar dan heeft de heer Jager naar onze meening aan dien voorslag te groote beteekenis gehecht. De heer De Jong. had ook in het breede de voordeelen, de wenschelijkheid en de toerei kendheid voor Amsterdam, van .een verbeterde vaart over Gouda naar Rotterdam betoogd, en eindigde niettemin, nadat het punt van'de vaart door de -eldersche Vallei bij het hesluit omtrent het amendement-Sandberg afzonder lijk beslist was, met te stemmen tegen art. l,en bijgevolg tegen dat .kanaal over , Gouda. Welken waarborg, heeft men dus in den voor de rekening der droogmaking'bezwaren; en j slag van denzelfden spreker, om het Gelder de ,bodein van deze uitgeveende plassen be- ~~"L~ Tr 1 A 4.?.j?^ staat niet gelijk die van het Y uit beste klei, maar uit zand en ligte zwarte bagger. Daarbij, komt dat .de droogmaking van de Yechtplassec, waarvoor eenige jaren geleden eene concessieaanvraag was ingekomen, reeds afgekeurd is, omdat' zij het inundatiëstelsel van de Utrechtsche linie zou raken in het hart een bezwaar, dat nog al iets beteekent. Het sche Kanaal aan Amsterdam voor 20 millioen uit te besteden, voor den ernst daarvan, en dat hij niet, -als die of soortgelijke uitbeste ding aan Amsterdam of eenige Amsterdammers werd voorgesteld, daartegen ' stemmen zou ? en welke aanleiding of stof kunnen rhetorische figuren, als de aangehaalde, opleveren voor het maken van ernstige plannen ? Ten slotte moet ons deze raadgeving van 't hart. , ., , -,.-,, i , : - To* dusver is bij het bestuur van het alhier geschikt voor ligplaats van veerschepen zal;in g tembw e.k. te houden geneeskuDdig men m een paar lange straten of m een lange ' fc s beri t oatv dftt auUen ^^ straat en in een stinksloot herscheppen. Hetj.nen a!s vertegenwoordigers van Regeeringen: kan, wil men j gevaardigden. op ruime schaal met welk bouwkundig effect kan men het best van de Papenbrug zien. > Het maakt een zeer kaal eiïect, het geheel lijkt een onafgewerkt gebouw en elke vreemdeling zegt: Je ne comprends pas a Quoi sert ce momtmeni la. Wij Amsterdammers zelf hebben het tot nog toe niet kunnen begrijpen. De blinde zijgevels -met dito nissen zijn dan ook onverklaarbaar. De doorloopende randrosetten maakt het nog onverklaarbaarder, terwijl .het hooge open tochtige front meer in Athene op aijn plaats is dan te Amsterdam om- aan een beurs te passen. . Hoe dikwijls daaraan is gemorreld en gechangeerd weet ieder. Eindelijk geleek het op een volière. Het standbeeld van Mercurius, dat door Z. M. den, koning Willem/II cadeau gemaakt werd, stond eerst in het midden der beurs, maar is na de overkapping in de peristyle ge plaatst. Een gelukkig denkbeeld, want daar door alleen kan de vreemdeling, door de hekbestaande kwaad zal men in plaats van weg te nemen, vergrooten. En -welke "bezwaren zullen niet voor den dag komen, als men het werk onderneemt. Het politiebureau moet ver vallen, de enge O udebrugstegen kunnen bij dit plan niet blijven bestaan en allerlei aan het Damrak pas verrichte werken zullen weer blij ken weggeworpen geld te zijn. Wil men een fraai emplacement voor de Stich ting van een nieuwe beurs, dan moet dat door onteigening van perceelen veel geld kosten. Er bestaan hier geen pleinen, waar een groote nieuwe handelsbeurs op staan iets goeds krijgen moet onteigend worden, Vroeger bestond e'r kans op. Op het Damplein als men tegenover het paleis die beurs had gezet: van achteren de gebouwen tusschen Hal- en Pijlsteeg bad onteigend en gesloopt. Toen waren het weinig beteekenende huizen. Door het maken van de Damstraat, dat in be trekking tot een beursplan, meer een halve maat regel is geweest of geworden, is nu de kans verkeken, zal het althans veel moeilijker gaan, Men moet zich laten voorlichten door het geen in het buitenland geschiedt. Daar ziet men bij het stichten van iets groots tegen geen onteigeningskosten op. En terechtOmdat als de plaats maar goed gekozen is, de kosten ruimschoots .worden gedekt door de renten, die de werken afwerpen. Wil men een sierlijk emplacement voor een groot prachtig beursgebouw, onteigen de hui zen aan de zuidzijde dei Reguliersbreestraat en de onaanzienlijke huizen daarachter, ge naamd de Duivelslioek" een naam die maar al te juist is! en plaats daar uw beurs. Daar staat ze ruim en goed en hetgeen lang niet te verwerpen is, in de nabijheid van het Rembrandtspark. De zijgevel langs de Reguliersbreestraat, die er veel breeder door wordt met esplanade, de andere zijgevel langs de Reguliersdwarsstraat, die er evenzeer breeder door wordt met espla nade. Voorfront tegenover het Sofiaplein, ver, achterwaarts met ruim gezicht er op, het ach terfront tegenover het Rembrandtsplein met ruim uitzicht daarop. Denk er om, dat de Dam waarop nu een aantal trammen, omnibussen gestationeerde en particuliere'rijtuigen, zonder van Zweden en- Noorwegen prof. Holmgreu, uit Upsala; van Italiëprof, Palasciano en prof. Semmola, uit Napels; van Portugal prof. Da Silva Armade, uit Lissabon; van Hongarije dr. L. von Grosz, uit Budapest. De American Medical Association, de Rhode-Island Medical Society, de Gonnecticut Medical Society, de Sociétéde médecine. de G.and, de Yereenigmg tot bevordering der geneeskunde in NederlandschIndie, benevens Italiaansche medische genoot schappen van Venetië, Palermo en Milaan zul len zich op het kongree doen vertegenwoor| digen. Eerstgenoemd lichaam zendt zeven afBegroeting in het Park en het Gemeentebestuur ten Het programma der feestelijkheden bevat: Zaterdag 6 Sept. Reunie der congresleden in Artis. Zondag 7 Sept. ontvangst door Raadhui.se. Maandag 8 Sept. Conferentie in Felix en feestviering in de sociëteit de Vereemging. Dinsdag 9 Sept. Feestviering in het Paleis voor Volksvlijt. Woensdag 10 Sept. Tocht naar Schellingwoude en Ymuiden. Donderdag 11 Sept. -Feest in het Park. "Vrijdag 12 Sept. Feest aangeboden door de medische Faculteit van Amsterdam in het Theatre van Lier. Zaterdag 13 Sept. Feestmaal. lederen mor gen, behalve Woensdag, zitting, van het Congres. Zondag a. s. 24 Augustus te 2 uur,, opent de Vereemging Floralia .weder hare tentoon stelling op bet terrein de Roomtuintjes1' bui ten de Muiderpoort. De bloemen e,n planten zullen, wij twijfelen er niet aan, aan Bestuur en Leden weder evenveel voldoening geven als bij vorige gelegenheden. Het streven der vereeniging wordt wel met goeden uitslag kroond, daarom vooral kunnen wij niet nalatèa nog tot meerdere deelneming aan het lidmaat schap op fce wekken. Het goede door het schoone te bevorderen'' is eene wijze van weldoen waarvoor ons maar te zelden de gelegenheid wordt aangeboden, dan dat wij ze ongebruikt zouden laten voor bijgaan. daar als verpletterd door schaamte en smart. , In -weerwil -van zijn'drift'en van den woesten storm in zijn binnenste, voelde Dr. Desrocnes dat' hij te ver was gegaan'. Hij liep in de bibliotheek -op. en neer, en zon op, een mid del om.'den harden slag te verzachten. Een oogénblik bleef, hij bij het jonge meisje stil staan, en een sprank van medelijden, zoo niet van vaderlijke, teederheid, herleefde in.zijnhart; Mj opende, de lippen om haar een enkel woord van. troost toe te voegen. Maar de dokter re deneerde te logisch om niet'te. wéten dat er wonden zijn, die nooit weer genezen. Hij wist bij ondervinding, dat er woorden zijn? die, een maal uitgesproken,' door geen macht ter wereld kunnen worden teniet gedaan. Hij. keerde zich om, deed de. deur open,; trok haar hard achter aich dicht'eh'Thérese bleef alleen in de som bere bibliotheek, waaruit de laatste straal yan het'daglicht verdwenen was. '. Daar lag ze op den killen vloer, het arme meisje, door haar moeder verlaten, door liaar vader verloochend', en ze voelde zich alleen, ge heel alleen in de wijde 'werel'd. VIL *' De President Spurdenal de Boisseguin een partij ter'eerëvan den verjaardag zijner vrouw, die Léonarda heette. Ieder jaar op den 6&en November nam de president deze gelegen heid te baat om al de notabelen van SaintCïmentin en eenige vrienden uit te-noodigen om den avond bij hem door te brengen. Ge danst weïd er niet-, dat achtte mevrouw de Presidente een ongepast vermaak in het kuis Tan den eersten magistraat van het arrondismaar er werd muziek en een partijtje gemaakt, en tot besluit een extra fijn koud souper opgedragen, waar SamtrClémentin nog acht dagen lang den mond vol van had. Dat 'jaar was den 6den November onder storm n regen voorbij gegaan. Een scherpe noordoosten windj zweepte de ioude regenvlagen voor zich ..u-it, en daar de woning van den President ruim een kwartier buiten het stadje gelegen was, hadden de dames-gasten niet geschroomdx om over haar beste laarsjes stevige klompen aan -te trekken, en zoo warm ingestopt, modder en kou te bra veeren. Eens in het fraaie salon aangeland was de doorgestane ellende weldra vergeten, en' verheugde'menigeen zich in alle stilte nog wel. 't meest op het lekkere .souper. De zware geel. damasten gordijnen. waren zorgvuldig toegeschoven, en de ballonlampen verspreidden haar' gezellig. licht over de speeltafeltjés en de ,piano. Een yrpolijk houtvuur vlamde onder den hoogen schoorsteen, waar voor twee witgedaste. raadsheeren zicii ston den te warmen, met een behagelijk welgeval len luisterend naar de stormvlagen daar buiten. De President met zijn lange gestalte en saletjonkersmanieren ging de aankomende gasten te gemoe.t, en kuste de dames eerbiedig de hand, wat een wonderlijk contrast vormde met zijn forsch uiterlijk en de deftige betrekking die . hij, bekleedde. Mevrouw Sourdenal liet haar man complimentjes uijtdeelen naar harte lust en troonde in al .haar majesteit in den kring van .jongere ambtenaren >en adyokaten, .die haar,.het hof maakten. Zij was de veertig gepasseerd, had een volle statige gestalte, een dubbele'onderkin en een hooggekleurd gelaat, ?omlijst door pikzwarte vlechten; maar ook al weer bij wijze van tegenstelling was die groote aware vrouw sentimenteel en romanesk; zij deklameerde verzen, zoag bij de guitaar, ea sprak dikwijls al zuchtend ever de schoone dagen,.toen zij polonaises danste in de salons van .PoitierSi. ' Zij werd in de, vervulling van haar plich ten als-; gastvrouw bijgestaan door haar. drie jiichtjes, de dames de. Boisseguin, drie meisjes zonder geld, wier .adel dagteekende uit .den tijd van de schoone Mélusine. Dit drietal was een zware .. last voor. een niet bijzonder met fortuin, bedeeld echtpaar, en haar gevestigd te zien was natuurlijk tantes liefste wensch en voortdurende zorg. . Eulalie, de oudste, .waa al haast een hope loos geval; aij was over de dertig, geel als een gedroogde bloem en ietwat scherp daarbij; Césarine, de tweede had nog .beier kans; zij zag er frisch en boeiend uit en was pas vieren*twintig; maar toch ,ook die vrucht was rijp en als er niet spoedig, iemand kwam, die haar-plukte, liep zij. groot gevaar om aan den1 tak.te beschimmelen. De President begon ook al bang te worden dat .zij al haar hoop zou moeten vestigen op Christine, een lang opge schoten, maar niet onknap meisje van vijftien jaren. .! Nieuwe gasten stroomden onophoudelijk de zaal binnen, enonder.de laatste aangekomenen behoorden, ook Mme Maugars en haar zoon. De bankier." had. zich laten escuseeren, maar mevrouw, die vol wag;.van haar eerzuchtige .plannen,i,zou voor geen geld.deze soiree heb ben, willem missen, en Etienne was met haar meegegaan, oïa eea heel andere reden. "Wetende dat Dr. Desroches en de President oude vrien den waren, hoopte hij Thérèse op de partij te zullen ontmoeten; want sedert den dag van de regenbui had hij haar niet weergezien, en dat was nu bijna een maand geleden. Veer tien dagen lang was hij dagelijks naar de beek teruggekeerd; toen waren de najaarsstormen gekomen^ en hij had de hoop moeten opgeven om haar buiten te ontmoeten; :hij had in de straat Louis XIII op en neer geloopen, en geen hoogmis overgeslagen, maar 'Thérèse was onzichtbaar gebleven. Katuurlijk kon hij nie mand zijn onrust toevertrouwen; nu eens be schuldigde bij haar van grilligheid en veran derlijkheid, en dan weer vreesde hij dat er een samenzwering bestond om haar te beletten elk ander te zien. Zoodra hij het salon binnen trad, had hij een blik in 't rond geslagen, maar Thérèse was er niet; nu keek hij in ze nuwachtige spanning gedurig naar de deur, en even dikwijls werd zijn verwachtig teleur gesteld. Op een teeken van de President hadden twee van de dames Boisseguin ziöh aan de piano gezet, en de ouverture uit Sëiniramis onder handen genomen. De levendige zangerige mu ziek van Rossini ruischte door de zaal, waar de heeren tegen de meubels geleund, ternau wernood hun luSt tot gapen konden bedwin gen, terwijl de dames met hoofden en waaiers de maat sloegen. Toen het stuk uit was, ver hief zich een luid gemurmel'van bijval rondom het zusterpaar, totdat er plotseling een stilte ontstond en aller blikken zich naar de deur richtten, waardoor. Dr. Desroches met zijn1 dochter binnenkwam. De dokter met zijn kaal 'hoofd, langen grij zen puntbaard en tot aan. de kin toegeknoopta zwarten jas, had iets vreemds en geheimzinnigs over zich, dat de dames een rilling over den rug deed gaan. Onwillekeurig dacht men aan het schrikbewind, aan de mannen van de om wenteling als men. hem zag. Thérèse zag er niet opgewekt uit; ae was bleek en had donkere kringen om de oogen, toch was ze bekoorlijk als altijd in haar eenvoudig wit kleedje, hier en daar met licht blauwe strikken versierd. Mme Sourdenal boog even voor de dokter en begroette ook Thérèsa op bijzonder koelen toon. Nauwlijks was het jonge meisje gezeten of zij' voelde dat zij het voorwerp was van een algemeene en allles behalve welwillende op merkzaamheid ; dat haar toilet, haar voorkomen en manieren op ditzelfde oogénblik begluurc en beoordeeld werden door al de vrouwen es. de meeste mannen, die in de zaal bijeen waren en die bewustheid maakte ha"ar zoo verlegen, dat zij -ter naïiwernood de oogen durfde op slaan. Gelukkig begon men de speel taf eitjes gereed te zetten, en van de opschudding die dit teweeg bracht maakte Etienne gebruik om Thérèse te '-naderen. Hij ' deed zijn best om haar blik .-te ontmoeten, maar 't scheen we dat zij den hare met 'opzet afwendde. Einde lijk was er een' stoel naast haar ledig, ea Etienne legde daar oogenblikkelijk beslag op. Nauwelijks chter was hij gezeten, of Thérèse fluisterde op angstigen toon: . Blijf niet na,ast mij zitten, wast ik u' bid den mag !. . . Waarom niet, vroeg de jonge man; is er gebeurd? IV kan' het u niet zeggen, maar ga om Godswüheen.' . , Haar stem was zoo smeekend, dat Etienne boe verbaasd en ontrust hij ook was, nie durfde "weigeren. Hij stond 'op, toen .het on derhoud maar een pa,ar. minuten geduurd ha^

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl