De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 7 september pagina 2

7 september 1879 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

sgggemaiBgaBiaaagB^^ DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD T O "O B NEDERLAND. Slechts'80 van de 81 spraken een voor Ferry's Dat de Senaat zal, mag- men dat deze zaak geen tweedracht in het kamp der liberalen ver-j plannen gunstig oordeel uit. nu de voordracht verwerpen aannemen. Het is te hopen komt, dan dat het.russisehe volk minder innig aan zijn buren denkt, dan de gekroonde hoof den dat voorgeven te doen. Dékommissie van oostemijksche' militairen, den Limstreek onderzoeken moest, slaagt, wekken zal. Doch reeds nu bij de eerste ge- gelijk voorspeld- was, uitstekend. Troepen TO!legenheid dat «en eenigszins principieel vraag- gen spoedig en Kovibazar wordt bezet. Andrassy sal totdat dit deel van zijn programma is afgewerkt als liijkskanselier aanblijven. Daarna zal aymerle hem opvolgen. De onderhandelingen tusschen Griekenland en Turkije gevoerd over.de regeling der grens scheiding, stuiten op de oude beawaren. Be richten volgens welke zij weder afgebroken zullen worden ontbreken niet. stuk aan de orde wordt gesteld, blijkt dat de republikeinsche meerderheid in den lande kon servatief gekleurd is. En dit is te begrijpen. Geen land' waarin de radikalen spoediger ver geten, dat men rekening met de omstandig heden moet houden, en waar men meer leer geld betaald heeft tengevolge van begane poli tieke fouten. De rooden zijn te recht of ten onrechte het spook waarvoor men bevreesd is, en wie met de fransche kiezers vrede wil houden, zal op zijn hoede moeten zijn voor eiken schijn van sympathie voor radikale maatregelen. BlanquiV'kandidatuui1, die te Bordeaux door zyn vrienden gehandhaafd werd, vond slechts bij een zesde deel der kiezers bijval. Daar van de 24000 kiezers er 17000 te huis bleven, behaalde hij genoeg stemmen om in de her stemming te komen, doch de beteekenis dezer Het HatidelsNad:- Een dringend belang. Het Vaderland: De nieuwe Centrums-partij. Nieuws v. d. Dag: Het belasting stelsel in Indië. De indisehe administratie. Het, Dagblad van Zuid-Hollaiul en 's Gravenhage: De politiek der flauwhartigheid. De Tijd: De opleiding van onze onderwijzers. De Gids bevat: ' " ' ? Werkkring en Methode der Staathuishoud kunde door- Prof. N. G. Pierson, naar aanlei ding van Mr. J. A. Levy, Engelsen katheder Socialisme." .aanvankelijke overwinning zelfs van zijn ver kiezing, als. die mocht plaats hebben, is niet . De stelling van Amsterdam, door W. groot. boom. Nog wo'rdt uit Frankrijk gemeld de aan komst van een boot met .kommunemannen, aan wie kwijtschelding van straf werd verleend Bemonstratiens twerden er bij hun aankomst niet gehouden. De meesten trokken naar Parijs, waar zij door hun vrienden hartelijk ontvan gen werden. De Engelschen ontvangen steeds gunstige be lichten uit de Kaap. Het schijnt dat Wolseley . de kracht der Zulu's werkelijk niet te gering geschat heeft. De nieuwe Kraal, waarheen Cetawaijo zich teruggetrokken had, werd door de Britsche troepen vernield en drje zonen des konings en eenigëopperhoofden hebben hun onderwerping aangeboden. Deze oorlog, hoe rampspoedig ook begonnen, -r- wordt met goed gevolg voortgezet en zal zeker spoedig eindigen. Ook luitenant Carey is weer in zijn eer her steld. Hij is ia Engeland aangekomen en net Met leedwezen zullen onze lezers vernomen hebben dat de Heer F. G.,Tromp,na.gedurende twee en een half jaar als wethouder te zijn werkzaam geweest, zich genoodzaakt heeft ge zien af te treden. Het was voorzeker een moeilijke tijd, waarin de Heer Tromp zijn, diensten als wethouder van publieke werken der gemeente wijdde. Een tijd van overgang, van vernieuwing en hervorming, waarin veel moest goed gemaakt worden, wat anderen hadden verzuimd en ver waarloosd en hij bij het scheppen van nieuwe zaken rekening had te houden met oude toe standen, die voor verschillende waardeering vatbaar waren. Een stad als Amsterdam, die inwendig meBriteohe volk heeft te recht gemeend, hem een: nïge verbetering behoeft en die te gelijkertijd hartelijke ontvangst.te moeten bereiden, om moet uitgebreid worden, die gioote leeningen hem schadeloos te stellen, voor.de valsche heeft gesloten en nog zal moeten aangaan, aantijgingen waaraan hij heeft bloptgestaan, terwijl het niet volkomen zeker is of aan de en het schandelijk vonnis door den krijgsraad aanvankelijke ontwikkeling een vaste grondover hem geveld. Prins Napoleon is als slacht- slag is gegeven, biedt haar wethouder voor offer van zijn eigen roekeloosheid gevallen, publieke werken een zeer moeilijk en gevaarDit valt den aanhangers van deze roemrijke lijk arbeidsveld aan. Wat hij verricht is niet dynastie zwaar te dragen. Zoo zwaar, dat slechts van gewicht voor het bogenblik waarop Carey's leven gaarne door hen zou worden', hij handelt, maar zal voor de nakomelingschap seeischt als het eenig middel om den naam j een bron van tevredenheid of ergernis kunnen van hun gestorven held te redden. Zij houden ? zijn, misschien gedurende vele eeuwen. vol dat de luitenant den prins in een hinderWij Amsterdammers die niet zonder reden laag heeft gelokt en hij dit gedaan heeft omdat i trotsch zijn op de stad onzer inwoning, zullen hij -.zich tot zulfc een verraad had laten om-j dat'gemakkelijk begrijpen. Wij',danken onzen koopen. Nog zou een samenzwering zijn leven ? vaderen, die niet alleen met praktischen zip, bedreigen i maar evenzeer met een sterk sprekend sclioonDe "troepen "die in Afghanistan gestreden j heïdsgevoel bedeeld, ons die rij van prachtige hebben'zullen een halfjaar extra soldij ont- j grachten hebben geschonken, die den vreemvangen. Dit vereiseht een uitgave van 3*/s mil-. deling niet minder dan ons zelf in verrukking Hoen gulden. De indisehe kolonie zal voor het, brengen. verwerven van eeüwetenschappelijke grens ook nog dit moeten betalen. De .duitsche nationaal-liberalen vestigen de aandacht op zich, door de poging om een pro gramma voor Jiun partij te ontwerpen. Keeds werd het een en ander omtrent dit stuk, dat in hoofdzaak schijnt aangenomen te zijn, pu bliek. Heel merkwaardig is het ondertusschen niet. Men wil de grondwet en de prerogatie Wat van den .dichter van dien,tijd gezegd mocht worden: Scripsit aeternitati, mocht ook van den vroeden raad onzer stad uit dien tijd getuigd worden. Zoolang Amsterdam er zijn .zal, zullen hun werken spreken van hun smaak en' beleid. Wat zal men over 2 of B e euwen zeggen van het werk van den afgetreden wethouder ? Wy weten het niet. prijzenswaardige volharding, waarmee hij na joeg wat naar zijn overtuiging wenschelijk moest heeten. Als lid van den Eaad kan de heer Tromp ! op hetzelfde terrein nuttig werkzaam blijven ; en wij hopen van.-harte, dat hij in een minder ! bewogen werkkring spoedig wecler zijn krach. ten zal herwinnen, die hij belangeloos aan het i algemeen nut heeft gewijd. Met 25 van de 35 stemmen werd de heer Bergsma tot zijn opvolger 'benoemd. De stad is zoo gelukkig in hem iemand te | vinden, aan wien niemand bekwaamheid en energie ontzegt. Doch nog moeielijker, dan voor zijn voorgan ger, zal het wethouderschap voor hem. zijn. Gedurende de laatste jaren is er veel geld aan stadswerken besteed, aooveel dat de nieuwe eeuing die thans gesloten zal worden, op ernstigen tegenstand stuitte. Verschillende plannen tot welker uitvoering reeds besloten werd, zullen op nieuw bij de aanstaande hegrooting behandeld worden en en het is zeer de vraag of men er gelden voor zal toestaan. . De heer Bergsma begint als wethouder voor publieke werken met" de magere jaren en het zal hem misschien veel zelfbeheersching kosten zoo traag in het ontwerpen van kost?bare plannen te zijn, als de schraalheid der schatkist voorschrijft. De grootst mogelijke zuinigheid wordt het -wachtwoord, en zal het blijven totdat de in komsten derlioofdstad, door een betere rege ling der inkomsten-belasting vermeerderd wor den en de. belastingdruk voor een groot deel der burgerij zich minder zwaar doet gevoe len, ? of wel totdat handel, scheepvaart en nijverheid betere dagen beleven, dan thans het geval is. Het is niet benijdenswaardig in zulk een tijd aan 't hoofd van de afdeeling pu blieke werken geplaatst te worden, terwijl er nog zooveel is dat men zou willen verande ren en verbeteren. Doch de talenten van den nieuwen wet houder kunnen des te schittterender in het licht treden. ' Zuinigheid is niet in de eerste plaats weinig nit te geven, maar nieta te vragen .of aan te nemen, dan voor datgene wat nuttig en.dade lijk of in de naaste toekomst voordeelig is. En zoo arm is Amsterdam niet of wat waarlijk onmisbaar blijkt, behoeft het zich niet te ontzeggen. Het komt er maar op aan juist dat aan te wijzen, en wij twijfelen er niet aan of de heer Bergsma zal het zijne doen om in dio richting werkzaam te zijn. Onder dat. alles is er n zaak, die' o. i. de aandacht van den wethouder verdient en die hem niet verleiden zal tot aanvragen die de krachten van de gemeente zullen tebovengaan. Het .is zijn schuld niet, dat Amsterdam zich uitbreidt naar een plan, dat als het platste proza bij de vriendelijke poëzie der oude stad afsteekt. De-, rechte straten en straatjes die de vierkanten en 'parallelogrammen vormen onze kaarten, voorspellen weinig goeds. Zou zijn invloed niet zoo groot kunnen zijn, dat hij die planten aan een herziening kan doen onderwerpen, zoodat er daar, waar zij nog niet een begin van uitvoering hebben ver kregen,' iets "smaakvollers voor in de plaats werd gesteld? Het zou hem zeker den dank van tijdgenoot en nakomeling doen verwerven. het meerendeel der leden slechts schoorvoetend met B. en W. medegmg, ja de meesten veel den in kan men Frans J aanhalen, die in 154 den brandstapel onder het los branden en versierd, door de schutterij onder tronigt roffel en wapperende vaandels geleid, maa mochten den houtmijt niet naderen eer z driemaal de place de G-rève rond gegaa waren. Midden op den brandstapel verhif zich. steeds een kolossaal beeld, . datven van het Parlement beschermen, en vrede Maar wat men thans zeker omtrekt hem met de Kerk, mits de Meiwetten gehandhaafd l verklaren mag, is, dat hij met zeldzame vlijt blijven. Nu zal de Kerk juist iets dergelijks gedaan heeft wat hij vermocht. wenschen^ mits de Meiwetten niet toegepast j De heer Tromp was een voorbeeld van beworden, en dit is een geval, waarop men bij! langstelling in alles wat zijn afdeeling aanging. het maken van een. programma wel bedacht had.mógen zijn. De duitsche Keizer heeft te Alexandrowo met den russischen Keizer het middagmaal gehouden. Hoeveel politiek beleid er van de een of andere- zij in dit samentreffen, waarbij het bijzonder hartelijk is toegegaan, _ gestoken heeft, .is een vraag, waarover de dagbladen het zeer druk hebben. De verstandhouding tusDuitschland en Rusland is in den laatstentijd Hij ontwierp, zijn plannen met geduld, wijdde er al zijn krachten aan, en verdedigde ze met onverdeelde liefde. Hij had hart voor zijn zaak. Wij waren het in sommige gevallen niet eens met zijn streven. In 't bijzonder meenden wij, dat de afgetreden wethouder te weinig lette op het eigenaardige karakter onzer stad, zoo wel uit het oogpunt van het schoone als van het praktische .nut, doch wij zullen de laatste liever een anderen weg zagen ingeslagen. | twaalf kanonnen met een toorts van witt,e wa De heer Testas sprak in het bijzonder over j met roodfluweelen haiidvalsel aanstak; Cathi l het ondoelmatige van een .beursgebouw, dat ri-ne de Medicis, Karel IX enz. Hendrik I ; dagelijks door 4 a 5 duizend menschen bezocht versmaadde evenmin dit middel om zich d i moet woi-den, en waartoe een trap van niet. volksgunst te verwerven en zelfs Lodewyle XII ' minder dan 25 treden toegang zal verleenen. -verzuimde zelden de plechtigheid bij te wc Er waren er enkelen, die dit bezwaar met hem ! nen. Het stond' vast, dat de koning 'ee deelden, en men zal bij eenig nadenken allicht; uitnoodiging ontving; in zijn afwezigheid ns met een zeker gevoel van angst zich onzen ! men anderen zijn funkties waar, nu eens d handelsman voorstellen als hij naar den top; prinsen, dan weer hooggeplaatste geestelijker der basis wandelt, waarop al wat comfortable meestal de gouverneur van dejstad, en bij dien is hem wacht. De meerderheid echter stapte; afwezigheid de hoofden der gilden en deschi moedig over deze trap" heen, daar zij haar j penen. Zij werden met bloemkranseii gekroon als de conditio sine gua non der stichting eener nieuwe beurs beschouwde. Toch>?en hierin ligt misschien eene kleine tegenspraak der vergadering met zichzelf?nam zij met 9 tegen 5 stemmen een motie van den hr. Hendrichs, die zeer hevig het plan zan B. en W. bestreed, aan, waarbij men verklaarde, alleen een oordeel over de inrichting van de beurs, en geenszins over het gebouw zelf uit te spre ken. De heer Hendrichs achtte het laatste niet alleen om de trap van 25 treden, maar ook om het weinig artistieke karakter dat het zal vertoonen, ten hoogste af'keurings waardig. Zelfs tegenstanders van deze motie verzeker den of herhaalden hun verzekering, dat zij er [verreweg de voorkeur aan zouden geven, inj dien de stad zelf een gebouw stichtte, zoodat ; de beurs niet door een kring van winkel-, i bierhuizen, enz. werd omsloten. j De heer Hendrichs verklaarde dat de hande' laars, die liij had gesproken, volstrekt niet inge! no«nen waren met de ingediende plannen, en hij meende het aan zichzelf en zijn kiezers verschul| digd te zijn er op te wijzen, dat de gemeente j door het dempen en den verkoop van gronden op : het Damrak en het heffen van beursbelasting ge' makkelijk 2 niillioen gulden kan verwerven, ! om elders te onteigenen en te bouwen. S Wij gelooven niet dat de burgerij, in het bij' zonder onze handelaars, de demping van het i Damrak zullen begeeren, doch evenmin mogen ' wy het er voor houden, dat in onze dagen, nu de liefde voor de kunst ontwaakt, het geschie den zal, dat in de hoofdstad een onevenredig lang en smal gebouw met een trap van 25 i-ovuld was met allerlei vuurwerk, hetwelk me jaarlijks afwisselde. Zcodra men den brand stapel had aangestoken brandde het geschil los, uit twintig kleine veldslangen bestaand die langs den oever der Seine geplaatst warei In het jaar 1426 vereerde de overstroomd Sc-ine de vlam met een bezoek op het oogei blik dat de menigte er om heen danste, e doofde het vuur uit. Men verzamelde in aller} het hout dat men nog bijeen kon zoekei en droeg het onder het kruis de la G-rèvt waar het verder verbrandde. Naar een bai baarsch gebruik, wellicht een verouderd ovei blijfsel der gallische offeranden, dat nog i verscheiden dorpen van Frankrt/Jc voortleef werd er dikwijls een groot aantal levende kat ten en zelfs andere dieren op den brandstape geworpen. Uit een verslag van den abt JJebow blijkt, dat het gebruikelijk was om deze kaf ten in een groote lirmenzak te binden, en di midden in de vlammen te werpen. Somwijlei hing men in plaats van den zak een mant aan den vuurboom op. In 1572 vermeerderd men de gewone bijdrage met een vos, om, te eere van 's koniBgs tegenwoordigheid, mee luister aan het feest bij te zetten. De St. Jam vuren hadden van ambtswege, hun katten .leveranciers, en meester Lucas Pominerem kommissaris van de stadskaaien^ staat in 157 f i ^vmmioöuuio v om UB Lituöii.iiiticii^ sraat m löi, treden, omringd door allerlei winkeltjes en ge- j onder dat hoofd op de registers van het ste lagkamers, zal verrijzen als beursgebouw. En-delijk bestuur voor désom van honderd sol dat nog wel op den weg naar het Centraal Station, waar ruimte een eerste voorwaarde is, en naar wij hopen, in veel grooter mate worden zal. St. Jan-vreugde- en wintervuren een punt, dat bij herhaling besproken wordt,-j zijn om niet met ingenomenheid te spreken van -zonder dat men er iets. anders van te weten i-veel goeds, dat hij in 't aanzijn riep en van de nevel. De schemering daalde hoe langer hoe 1 meer, lijnen en omtrekken begonnen te ver dwijnen maar plotseling schitterden als door een feeënhand ontstoken duizende gasvlammen in de wazige verte. En Etienne, opgewonden door al de verschillende aandoeningen die de dag had opgeleverd, misschien ook door de flesch ouden wijn, dien hij gedronken had, begon zich zelven af te vragen'-óf die prachtige illumina tie ter zijner eere ontstoken zou zijn... 't Was hem of het met vurige letters aan den hori;2on. geschreven stond: Gij hebt den prijs ge wonnen!" De tentoonstelling duurt drie dagen en de .uitspraak van de jury wordt pas in den na middag van den vierden dag bekend gemaakt. . Etienne- had die drie eindelooze dagen wel ?willen verslapen. Een oogenblik bekroop hem de lust om. in het kleine logementje te blijven, maar de-zaal, waarin zijn stuk tentoongesteld was, trok hem aan als een magneet. Dien zelfden, avond keerde hij naar zijn woning .terug. Dédaarop volgende dagen zocht hij ijverig in de dagbladen naar de verslagen omtrent het concours. . De meeste critici prezen het1 stuk n°7 en wezen het den eersten rang toe ; zelfs zij, die eenigëaanmerkingen meenden te moeten ma ken, moesten toch volmondig erkennen dat het- werk groote verdiensten had. Da kunste naarswereld en de leerlingen van de school gaven eenstemming de voorkeur aan Maugars. Eindelijk was de dag v^in de uitspraak aan gebroken. Etienne' had geen. oog dicht gedaan «n was koud en beverig in '.weerwil van de gloeiende zomerhitte. Hij wilde 2ich tegen dat gevoel van onrust verzotten, en ging ontbijten De Kamer van Koophandel en Fabrieken hield Vrijdagavond weer een vergadering over het nieuwe beursplan. Thans beeft zij deze tak, ten minste voorloopïg, afgehandeld. Het eind van de diskussie is, dafc de Kamer de plaats, waar B. en W. voorstellen de beurs te bouwen, goedkeurt; de exploitatie van zulk een gebouw met winkelhuizen enz. door een partifculière maatschappij als een noodza kelijk kwaad'wenscht te'dragen, een belasting op het beurabezoek niet bedenkelijk acht, en dat zij aan B. en W. in overweging wil ge ven, de indeeling, sooals die wordt voorge dragen, eenigszins,te wijzigen. In zekeren zin zou men dus kunnenjzeggeu, dat het plan van B. en W. een gunstig ont haal bij onze Kamer vond, doch zij, die de beraadslaging van den laatsten avond bijwoon den, konden tot de overtuiging komen, dat - Ik las eens dezer dagen hoe in vroegere eeu wen het St. J~ansfeest in het oude Parys ge vierd werd, en waarschijnlijk zullen sommigen met belangstelling vernemen hoeveel werk daar van oudtijds gemaakt, werd. De meeste schrij vers zijn van oordeel, dat de plechtigheid der vreugdevuren-welke bij die gelegenheid ont stoken werden, van heidenschen .oorsprong is, en tot den eeredienst der zon behoort, 's Avonds vóór St. 'Tan lieten de overheidspersonen van Par-ijs op de place de G-rève, waar gewoonlijk alle publieke feestelijkheden plaats hadden, ' een grooten houtstapel oprichten. Den 22sten Juni begaven zich de drie boogechuttersver| eenigingen, de garden van het stadhuis, de ! generale staf, aangevoerd door de officieren, ' in optocht naar den kanselier, den gouverneur '. van Par-ijs en alle hooge magistraten om ze tot bijwoning van het feest uit te noodigen. Het vuur werd den volgenden avond tusschen zeven en acht uur met groote staatsie aange stoken. Oorspronkelijk deed de koning het zelf; door de prinsen, zijn hof en zijn lijfwacht omringd nam hij de toorts op en ontstak het vuur op den brandstapel. Bij den geschiedschrijver Jean de Troyes vinden wij er onder LodeiC^Jc XI in het jaar 1471 het eerste voorbeeld van opgeteekend; het laatste had plaats onder Lodew$fc XIV, doch niet in 1648, zooals op gezag van Dulaure door velen beweerd is, want uit het dagboek - - -?a ^ Loret blijkt, dat deze vorst nog jaar 165L aan het goede Parysche volk deze uitspanning verschafte. Tusschen deze bei van het parïsis ingeschreven. Het vreugdevuur van het jaar 1573 was eei van de mee^t schitterende dat ooit vertoont was. Men had midden op de -place de G-rèv een boom van zestig voet hoog geplaatst, di niet dwarshouten prijkte, waaraan weer vij takkebossen en tweehonderd rijabossen beves tigd waren. Tien grove houten planken en eei onmeetbare stapel hooi waren voor den brand stapel opgehoopt, terwijl zich in hst middei daarvan voetzoekers, vuurpijlen, bussen, kortoc allerlei vuurwerk bevond, en men had aan dei boom de mand met de katten en den vos ge hangen. Stedelijke boogschutters, en anden gewapenden hielden htt volk in toom, h corps muzikanten van de. grande bande zett door zijn welluidend spel luister aan deplecli tigheid bij. De hoofden' der gilden wassen en d' toort schepenen, .elk met een gele .._ gewapend, naderden den brandstapel, diei de koning met een wit wassen toorts me twee handvatsels van rood fluweel versierd ii brand stak. Na afloop der plechtigheid tra< Zijne ? Majesteit, het stadhuis binnen, alwaffl men hem met een collation opwachtte* Sauval geeft een uitvoerig verslag van df groote onkosten die aan deze plechtigheid verbonden waren met inbegrip van alle bijko mende fraaüghedeu die hooger liepen dan d< hoofdzaak, n.l, de bouqtietten, bloemkranaei en kronen van rozen, de muziek, de wassei toortsen en alle lekkernijen, het marsepein, h suikergoed, de droge konfituren,-de room, di koninklijke geslachtswapens in suikerwerk enz,, waaruit het collation bestond, dat dei koning door de stad werd aangeboden. Feli Itïen verhaalt, dat op- een dergelijken maaltijd die Lodewffl-i XIV als kind werd aangeboden nadat hij zelf den brandstapel had aangestO' ken, een rots van konfituren prijkte die vijl voet hoog was> en m welks midden een foD' bij een van zijn vrienden; maar hij had .zijn eigen krachten overschat; hij kon niet stil blij ven zitten, en liep weer de straat op. Dan eens wandelde hij langzaam voort, als wilde hij het oogenblik der beslissing zoolang moge lijk verschuiven; dan weer liep hij in zijn haast de menschen die hij tegen kwam, bijna omver. 't Was hem alsof de, heele wereld belang moest stellen in de zaaJc, die hem bezig hield, maar ? alles ging zijn gewonen gang, en geen der wandelaars wist misschien dat het Instituut op ditzelfde oogenblik in de groote tentoon stellingszaal besliste over de toekomst van Etienne Maugars. Op het voorplein van het gebouw stonden de leerlingen bijeen, en redetwistten met luider stem, terwijl zij op het eindbesluit van dejury wachtten, en algemeen waren zij van oordeel dat de rechters erg veel tijd. noodig hadden. om zulk een eenvoudige uitspraak,te doen. En 't was waar, zij gingen langzaam te werk; de toekenning van den prijs gaf aanleiding tot eindelooze debatten. De stemmen waren zeer verdeeld; de schilders waren allen voor np. 7; de beeldhouwers en musici echter verkozen No. 3. Het oordeel, reeds "bij voorbaat door de meeste bladen uitgesproken, had vele leden ontstemd;. enkelen zagen in Maugars minach ting voor de eenmaal geijkte vormen, een ge vaarlijke aanmoediging van de realistische school; in n woord de stemmen waren verdeeld, en telkens als de bus geopend werd, bleek het dat niemand de volstrekte meerderheid had. Er werd gestemd en herstemd en Maugars verloor iederen keer. ~" ." Eindelijk; tegen drie uur werden de zaaldeu ren geopend en de heeren kwamen rookende en pratende, de meesten met slaperige gezich ten, naar beneden. Een van hen werd aange sproken: Is het afgeloopen? Ja, gaf hij tusschen. twee trekjes aan zijn sigaar ten antwoord, Laignïer heeft den prijs... Nauwelijks waren die woorden over zijn lippen,' of de naam van den bekroonde werd met bliksemsnelheid voortgedragen van den een naar den andere: Laïgnier! 't is Laignier! zoo klonk het tusschen de wachtende menigte op het voorplein en weldra ook op straat voor het hek. Etienne, die in de verte tegen een muur ge leund stond, met de oogen onafgewend op het groote witte gebouw gericht, zag de leerlingen plotseling uiteenstuiven, met al den haast van een verstoord mierennest. Hij cegreep dat het oordeel uitgesproken was en stak de straat over; nauwlijks had hij een paar passen gedaan of de naam van zijn mededinger trof zijn ooren. Hij wankelde als of hem een zware slag was toegebracht, werd doodsbleek en moest zich aan een lantarenpaal vasthouden. ??Ja, 't is zoo, oude jongen, zei een kame raad, hem bij de hand vattend, die domooren hebben u den tweeden prijs toegekend! En weet ge "wat eigenlijk den doorslag gegeven heeft ? Heeren, zei een van de juryleden, Laignier is arm en te oud om het volgend jaar ?weer mee te dingen; Maugars daarentegen is jong, en hij heeft dus tijd en geld genoeg om te wachten... En met dien nonsens heeft hij een paar stemmen' gewonnen. Etienne kon geen woord zeggen. Hij glim lachte werktuigelijk, terwijl hij met woede en wanhoop in 't hart hoortïe, dat de rijkdom van zijn vader hem den prijs ontstolen had! Was hij dan gedoemd om eeuwig den .vloek te dra gen van dat onrechtmatig verkregen goed ? Hij hoorde niets meer; de boomen en de hui zen schenen met hem in 't rond te draaien. Zijn "kameraad, ontsteld door ziju doodelijke bleekheid, trachtte hem mee te nemen. Een twintigtal leerlingen hadden een partijtje naar Meudon afgesproken, en wilden hem overha len om mee te gaan: Ga mee, laat u niet uit het veld fclaan, kameraad! riepen ze op'hartelijken toon. Ja, gaf Etienne half droomend ten ant woord ... Ik zal meegaan, maar laat mij nu met. rust. . . Ik wil alleen zijn. . . Hij keerde de jongelui den rug toe en spoedde zich voort. Hij had nauwelijks een paar minu ten geloopen, toen hij zich hoorde aanroepen door iemand, die hem trachtte in te halen. Ik heb immers de eer M. Maugars te zien. Jawel, gaf Etienne eenigszins ongeduldig ten antwoord. Tegelijker tijd sloeg hij zijn ondervrager gade. 't Was een lang mager man, met een krommen neus, kleine doordringende oogjes, en grijsachtige bakkebaarden. Mijnheer, sprak de onbekende, ik heb uw schilderij gezien. . . Het is een mooi stuk en ik maak er u mijn compliment over... Toch hebben de heeren gelijk dat zij u niet naar Rome genden.... Gij zoudt er bedorven zijn, ge moet niet naar Italië... Ik zeg u dat zoo in uw gezicht, omdat ik er verstand van heb... Ik ben Schwartz. Etienne keek verbaasd op-Die M. Schwartz was iemand, die in kunstenaarskrmgen en ver kooplokalen algemeent bekend was, half lief hebber, half koopman, schafte hij zich de stuk ken aan van jonge, nog weinig bekende, maar veelbelovende kunstenaars. Hij plaatste ze in zijn galerij, en liet ze daar rustig hangen, tot tein van oranjewater ontsprong. Men ontstak meermalen het St. Jans-vam zoowel als ander vuurwerk op den walgan| van den Pont-Neuf, en ook op de place de U de schilder zich een naam gemaakt had, en dan verkocht hij ze met driedubbele winst. Zoo ik de vrijheid neem om u lastig te val len, ging hij voort, terwijl Etienne hem eenigS' zins verbijsterd aanzag, is dat niet om u een flauw complimentje te maken... Het bewijs dat ik uw stuk bewonder is, dat ik er u dui zend gulden voor bied, en u tevens een tweecte bestel...' Gij kent het landvolk, dat is duide lijk !. .. Houd u bij die richting... Ga naar bui ten, zoek het een of ander landelijk onder werp, en schilder mij een frisch, duidelijk spre kend en aangrijpend stuk; ik betaal er u dui zend kronen voor ... Ge behoeft u niet te haasten; ik geef u tijd tot de volgende ten toonstelling. Etienne begon ruimer te ademen en meer op zijn gemak te komen. Uitstekend, zei hij; maar zulk een, stuk zal- mij lang ophouden en tijd is geld D mijn geval, al meenen de'heeren van het In stituut; het beter te weten. Daarom wilde ik u voorstellen om u de: helft van den prijs vooruit te betalen.». Gij zjet dat ik u vertrouw... Slaat gij toe ? Etienne behoefde zich niet lang te beden ken; hij had meer dan genoeg van Parijs en de gedachte om buiten een onderwerp voor een nieuw stuk te gaan zoeken, lachte hem zeer aan. Ik dank u, mijnheer, sprak bij, en ik neem uw voorstel aaa. Heel goed! Hier is mijn kaartje, koni morgen om tien uur bij mij, dan zal ik u mijn verzameling laten zien en meteen afrekenen... Uw dienaar, mijnheer! . :.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl