Historisch Archief 1877-1940
sgggemaiBgaBiaaagB^^
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD T O "O B NEDERLAND.
Slechts'80 van de 81 spraken een voor Ferry's
Dat de Senaat
zal, mag- men
dat deze zaak
geen tweedracht in het kamp der liberalen ver-j
plannen gunstig oordeel uit.
nu de voordracht verwerpen
aannemen. Het is te hopen
komt, dan dat het.russisehe volk minder innig
aan zijn buren denkt, dan de gekroonde hoof
den dat voorgeven te doen.
Dékommissie van oostemijksche' militairen,
den Limstreek onderzoeken moest, slaagt,
wekken zal. Doch reeds nu bij de eerste ge- gelijk voorspeld- was, uitstekend. Troepen
TO!legenheid dat «en eenigszins principieel vraag- gen spoedig en Kovibazar wordt bezet.
Andrassy sal totdat dit deel van zijn programma is
afgewerkt als liijkskanselier aanblijven. Daarna
zal aymerle hem opvolgen.
De onderhandelingen tusschen Griekenland
en Turkije gevoerd over.de regeling der grens
scheiding, stuiten op de oude beawaren. Be
richten volgens welke zij weder afgebroken
zullen worden ontbreken niet.
stuk aan de orde wordt gesteld, blijkt dat de
republikeinsche meerderheid in den lande kon
servatief gekleurd is. En dit is te begrijpen.
Geen land' waarin de radikalen spoediger ver
geten, dat men rekening met de omstandig
heden moet houden, en waar men meer leer
geld betaald heeft tengevolge van begane poli
tieke fouten. De rooden zijn te recht of ten
onrechte het spook waarvoor men bevreesd
is, en wie met de fransche kiezers vrede wil
houden, zal op zijn hoede moeten zijn voor
eiken schijn van sympathie voor radikale
maatregelen.
BlanquiV'kandidatuui1, die te Bordeaux door
zyn vrienden gehandhaafd werd, vond slechts
bij een zesde deel der kiezers bijval. Daar
van de 24000 kiezers er 17000 te huis bleven,
behaalde hij genoeg stemmen om in de her
stemming te komen, doch de beteekenis dezer
Het HatidelsNad:- Een dringend belang.
Het Vaderland: De nieuwe Centrums-partij.
Nieuws v. d. Dag: Het belasting stelsel in
Indië. De indisehe administratie.
Het, Dagblad van Zuid-Hollaiul en 's
Gravenhage: De politiek der flauwhartigheid.
De Tijd: De opleiding van onze onderwijzers.
De Gids bevat: ' " ' ?
Werkkring en Methode der Staathuishoud
kunde door- Prof. N. G. Pierson, naar aanlei
ding van Mr. J. A. Levy, Engelsen katheder
Socialisme."
.aanvankelijke overwinning zelfs van zijn ver
kiezing, als. die mocht plaats hebben, is niet . De stelling van Amsterdam, door W.
groot. boom.
Nog wo'rdt uit Frankrijk gemeld de aan
komst van een boot met .kommunemannen,
aan wie kwijtschelding van straf werd verleend
Bemonstratiens twerden er bij hun aankomst
niet gehouden. De meesten trokken naar Parijs,
waar zij door hun vrienden hartelijk ontvan
gen werden.
De Engelschen ontvangen steeds gunstige be
lichten uit de Kaap. Het schijnt dat Wolseley
. de kracht der Zulu's werkelijk niet te gering
geschat heeft. De nieuwe Kraal, waarheen
Cetawaijo zich teruggetrokken had, werd door
de Britsche troepen vernield en drje zonen des
konings en eenigëopperhoofden hebben
hun onderwerping aangeboden. Deze oorlog,
hoe rampspoedig ook begonnen, -r- wordt met
goed gevolg voortgezet en zal zeker spoedig
eindigen.
Ook luitenant Carey is weer in zijn eer her
steld. Hij is ia Engeland aangekomen en net
Met leedwezen zullen onze lezers vernomen
hebben dat de Heer F. G.,Tromp,na.gedurende
twee en een half jaar als wethouder te zijn
werkzaam geweest, zich genoodzaakt heeft ge
zien af te treden.
Het was voorzeker een moeilijke tijd, waarin
de Heer Tromp zijn, diensten als wethouder
van publieke werken der gemeente wijdde.
Een tijd van overgang, van vernieuwing en
hervorming, waarin veel moest goed gemaakt
worden, wat anderen hadden verzuimd en ver
waarloosd en hij bij het scheppen van nieuwe
zaken rekening had te houden met oude toe
standen, die voor verschillende waardeering
vatbaar waren.
Een stad als Amsterdam, die inwendig
meBriteohe volk heeft te recht gemeend, hem een: nïge verbetering behoeft en die te gelijkertijd
hartelijke ontvangst.te moeten bereiden, om moet uitgebreid worden, die gioote leeningen
hem schadeloos te stellen, voor.de valsche heeft gesloten en nog zal moeten aangaan,
aantijgingen waaraan hij heeft bloptgestaan, terwijl het niet volkomen zeker is of aan de
en het schandelijk vonnis door den krijgsraad aanvankelijke ontwikkeling een vaste
grondover hem geveld. Prins Napoleon is als slacht- slag is gegeven, biedt haar wethouder voor
offer van zijn eigen roekeloosheid gevallen, publieke werken een zeer moeilijk en
gevaarDit valt den aanhangers van deze roemrijke lijk arbeidsveld aan. Wat hij verricht is niet
dynastie zwaar te dragen. Zoo zwaar, dat slechts van gewicht voor het bogenblik waarop
Carey's leven gaarne door hen zou worden', hij handelt, maar zal voor de nakomelingschap
seeischt als het eenig middel om den naam j een bron van tevredenheid of ergernis kunnen
van hun gestorven held te redden. Zij houden ? zijn, misschien gedurende vele eeuwen.
vol dat de luitenant den prins in een
hinderWij Amsterdammers die niet zonder reden
laag heeft gelokt en hij dit gedaan heeft omdat i trotsch zijn op de stad onzer inwoning, zullen
hij -.zich tot zulfc een verraad had laten om-j dat'gemakkelijk begrijpen. Wij',danken onzen
koopen. Nog zou een samenzwering zijn leven ? vaderen, die niet alleen met praktischen zip,
bedreigen i maar evenzeer met een sterk sprekend
sclioonDe "troepen "die in Afghanistan gestreden j heïdsgevoel bedeeld, ons die rij van prachtige
hebben'zullen een halfjaar extra soldij ont- j grachten hebben geschonken, die den
vreemvangen. Dit vereiseht een uitgave van 3*/s mil-. deling niet minder dan ons zelf in verrukking
Hoen gulden. De indisehe kolonie zal voor het, brengen.
verwerven van eeüwetenschappelijke grens
ook nog dit moeten betalen.
De .duitsche nationaal-liberalen vestigen de
aandacht op zich, door de poging om een pro
gramma voor Jiun partij te ontwerpen. Keeds
werd het een en ander omtrent dit stuk, dat
in hoofdzaak schijnt aangenomen te zijn, pu
bliek. Heel merkwaardig is het ondertusschen
niet. Men wil de grondwet en de prerogatie
Wat van den .dichter van dien,tijd gezegd
mocht worden: Scripsit aeternitati, mocht
ook van den vroeden raad onzer stad uit dien
tijd getuigd worden. Zoolang Amsterdam
er zijn .zal, zullen hun werken spreken van
hun smaak en' beleid.
Wat zal men over 2 of B e euwen zeggen van
het werk van den afgetreden wethouder ? Wy
weten het niet.
prijzenswaardige volharding, waarmee hij na
joeg wat naar zijn overtuiging wenschelijk
moest heeten.
Als lid van den Eaad kan de heer Tromp
! op hetzelfde terrein nuttig werkzaam blijven
; en wij hopen van.-harte, dat hij in een minder
! bewogen werkkring spoedig wecler zijn
krach. ten zal herwinnen, die hij belangeloos aan het
i algemeen nut heeft gewijd.
Met 25 van de 35 stemmen werd de heer
Bergsma tot zijn opvolger 'benoemd.
De stad is zoo gelukkig in hem iemand te
| vinden, aan wien niemand bekwaamheid en
energie ontzegt.
Doch nog moeielijker, dan voor zijn voorgan
ger, zal het wethouderschap voor hem. zijn.
Gedurende de laatste jaren is er veel geld
aan stadswerken besteed, aooveel dat de nieuwe
eeuing die thans gesloten zal worden, op
ernstigen tegenstand stuitte.
Verschillende plannen tot welker uitvoering
reeds besloten werd, zullen op nieuw bij de
aanstaande hegrooting behandeld worden en
en het is zeer de vraag of men er gelden voor
zal toestaan. .
De heer Bergsma begint als wethouder voor
publieke werken met" de magere jaren en
het zal hem misschien veel zelfbeheersching
kosten zoo traag in het ontwerpen van
kost?bare plannen te zijn, als de schraalheid der
schatkist voorschrijft.
De grootst mogelijke zuinigheid wordt het
-wachtwoord, en zal het blijven totdat de in
komsten derlioofdstad, door een betere rege
ling der inkomsten-belasting vermeerderd wor
den en de. belastingdruk voor een groot deel
der burgerij zich minder zwaar doet gevoe
len, ? of wel totdat handel, scheepvaart en
nijverheid betere dagen beleven, dan thans het
geval is. Het is niet benijdenswaardig in zulk
een tijd aan 't hoofd van de afdeeling pu
blieke werken geplaatst te worden, terwijl er
nog zooveel is dat men zou willen verande
ren en verbeteren.
Doch de talenten van den nieuwen wet
houder kunnen des te schittterender in het
licht treden. '
Zuinigheid is niet in de eerste plaats weinig
nit te geven, maar nieta te vragen .of aan te
nemen, dan voor datgene wat nuttig en.dade
lijk of in de naaste toekomst voordeelig is.
En zoo arm is Amsterdam niet of wat
waarlijk onmisbaar blijkt, behoeft het zich
niet te ontzeggen. Het komt er maar op aan
juist dat aan te wijzen, en wij twijfelen er niet
aan of de heer Bergsma zal het zijne doen om
in dio richting werkzaam te zijn.
Onder dat. alles is er n zaak, die' o. i.
de aandacht van den wethouder verdient en
die hem niet verleiden zal tot aanvragen die de
krachten van de gemeente zullen tebovengaan.
Het .is zijn schuld niet, dat Amsterdam zich
uitbreidt naar een plan, dat als het platste
proza bij de vriendelijke poëzie der oude stad
afsteekt. De-, rechte straten en straatjes die
de vierkanten en 'parallelogrammen vormen
onze kaarten, voorspellen weinig goeds.
Zou zijn invloed niet zoo groot kunnen zijn,
dat hij die planten aan een herziening kan
doen onderwerpen, zoodat er daar, waar zij
nog niet een begin van uitvoering hebben ver
kregen,' iets "smaakvollers voor in de plaats
werd gesteld? Het zou hem zeker den dank
van tijdgenoot en nakomeling doen verwerven.
het meerendeel der leden slechts schoorvoetend
met B. en W. medegmg, ja de meesten veel
den in kan men Frans J aanhalen, die in 154
den brandstapel onder het los branden
en versierd, door de schutterij onder tronigt
roffel en wapperende vaandels geleid, maa
mochten den houtmijt niet naderen eer z
driemaal de place de G-rève rond gegaa
waren. Midden op den brandstapel verhif
zich. steeds een kolossaal beeld, .
datven van het Parlement beschermen, en vrede Maar wat men thans zeker omtrekt hem
met de Kerk, mits de Meiwetten gehandhaafd l verklaren mag, is, dat hij met zeldzame vlijt
blijven. Nu zal de Kerk juist iets dergelijks gedaan heeft wat hij vermocht.
wenschen^ mits de Meiwetten niet toegepast j De heer Tromp was een voorbeeld van
beworden, en dit is een geval, waarop men bij! langstelling in alles wat zijn afdeeling aanging.
het maken van een. programma wel bedacht
had.mógen zijn.
De duitsche Keizer heeft te Alexandrowo
met den russischen Keizer het middagmaal
gehouden. Hoeveel politiek beleid er van de
een of andere- zij in dit samentreffen, waarbij
het bijzonder hartelijk is toegegaan, _ gestoken
heeft, .is een vraag, waarover de dagbladen het
zeer druk hebben. De verstandhouding
tusDuitschland en Rusland is in den laatstentijd
Hij ontwierp, zijn plannen met geduld, wijdde
er al zijn krachten aan, en verdedigde ze met
onverdeelde liefde.
Hij had hart voor zijn zaak.
Wij waren het in sommige gevallen niet eens
met zijn streven. In 't bijzonder meenden wij,
dat de afgetreden wethouder te weinig lette
op het eigenaardige karakter onzer stad, zoo
wel uit het oogpunt van het schoone als van
het praktische .nut, doch wij zullen de laatste
liever een anderen weg zagen ingeslagen. | twaalf kanonnen met een toorts van witt,e wa
De heer Testas sprak in het bijzonder over j met roodfluweelen haiidvalsel aanstak; Cathi
l het ondoelmatige van een .beursgebouw, dat ri-ne de Medicis, Karel IX enz. Hendrik I
; dagelijks door 4 a 5 duizend menschen bezocht versmaadde evenmin dit middel om zich d
i moet woi-den, en waartoe een trap van niet. volksgunst te verwerven en zelfs Lodewyle XII
' minder dan 25 treden toegang zal verleenen. -verzuimde zelden de plechtigheid bij te wc
Er waren er enkelen, die dit bezwaar met hem ! nen. Het stond' vast, dat de koning 'ee
deelden, en men zal bij eenig nadenken allicht; uitnoodiging ontving; in zijn afwezigheid ns
met een zeker gevoel van angst zich onzen ! men anderen zijn funkties waar, nu eens d
handelsman voorstellen als hij naar den top; prinsen, dan weer hooggeplaatste geestelijker
der basis wandelt, waarop al wat comfortable meestal de gouverneur van dejstad, en bij dien
is hem wacht. De meerderheid echter stapte; afwezigheid de hoofden der gilden en deschi
moedig over deze trap" heen, daar zij haar j penen. Zij werden met bloemkranseii gekroon
als de conditio sine gua non der stichting eener
nieuwe beurs beschouwde.
Toch>?en hierin ligt misschien eene kleine
tegenspraak der vergadering met zichzelf?nam
zij met 9 tegen 5 stemmen een motie van den hr.
Hendrichs, die zeer hevig het plan zan B. en W.
bestreed, aan, waarbij men verklaarde, alleen
een oordeel over de inrichting van de beurs,
en geenszins over het gebouw zelf uit te spre
ken. De heer Hendrichs achtte het laatste niet
alleen om de trap van 25 treden, maar ook
om het weinig artistieke karakter dat het zal
vertoonen, ten hoogste af'keurings waardig.
Zelfs tegenstanders van deze motie verzeker
den of herhaalden hun verzekering, dat zij er
[verreweg de voorkeur aan zouden geven,
inj dien de stad zelf een gebouw stichtte, zoodat
; de beurs niet door een kring van winkel-,
i bierhuizen, enz. werd omsloten.
j De heer Hendrichs verklaarde dat de
hande' laars, die liij had gesproken, volstrekt niet
inge! no«nen waren met de ingediende plannen, en hij
meende het aan zichzelf en zijn kiezers
verschul| digd te zijn er op te wijzen, dat de gemeente
j door het dempen en den verkoop van gronden op
: het Damrak en het heffen van beursbelasting
ge' makkelijk 2 niillioen gulden kan verwerven,
! om elders te onteigenen en te bouwen.
S Wij gelooven niet dat de burgerij, in het
bij' zonder onze handelaars, de demping van het
i Damrak zullen begeeren, doch evenmin mogen
' wy het er voor houden, dat in onze dagen, nu
de liefde voor de kunst ontwaakt, het geschie
den zal, dat in de hoofdstad een onevenredig
lang en smal gebouw met een trap van 25
i-ovuld was met allerlei vuurwerk, hetwelk me
jaarlijks afwisselde. Zcodra men den brand
stapel had aangestoken brandde het geschil
los, uit twintig kleine veldslangen bestaand
die langs den oever der Seine geplaatst warei
In het jaar 1426 vereerde de overstroomd
Sc-ine de vlam met een bezoek op het oogei
blik dat de menigte er om heen danste, e
doofde het vuur uit. Men verzamelde in aller}
het hout dat men nog bijeen kon zoekei
en droeg het onder het kruis de la G-rèvt
waar het verder verbrandde. Naar een bai
baarsch gebruik, wellicht een verouderd ovei
blijfsel der gallische offeranden, dat nog i
verscheiden dorpen van Frankrt/Jc voortleef
werd er dikwijls een groot aantal levende kat
ten en zelfs andere dieren op den brandstape
geworpen. Uit een verslag van den abt JJebow
blijkt, dat het gebruikelijk was om deze kaf
ten in een groote lirmenzak te binden, en di
midden in de vlammen te werpen. Somwijlei
hing men in plaats van den zak een mant
aan den vuurboom op. In 1572 vermeerderd
men de gewone bijdrage met een vos, om, te
eere van 's koniBgs tegenwoordigheid, mee
luister aan het feest bij te zetten. De St. Jam
vuren hadden van ambtswege, hun katten
.leveranciers, en meester Lucas Pominerem
kommissaris van de stadskaaien^ staat in 157
f i ^vmmioöuuio v om UB Lituöii.iiiticii^ sraat m löi,
treden, omringd door allerlei winkeltjes en ge- j onder dat hoofd op de registers van het ste
lagkamers, zal verrijzen als beursgebouw. En-delijk bestuur voor désom van honderd sol
dat nog wel op den weg naar het Centraal
Station, waar ruimte een eerste voorwaarde is,
en naar wij hopen, in veel grooter mate worden
zal.
St. Jan-vreugde- en wintervuren
een punt, dat bij herhaling besproken wordt,-j zijn om niet met ingenomenheid te spreken van
-zonder dat men er iets. anders van te weten i-veel goeds, dat hij in 't aanzijn riep en van de
nevel. De schemering daalde hoe langer hoe
1 meer, lijnen en omtrekken begonnen te ver
dwijnen maar plotseling schitterden als door
een feeënhand ontstoken duizende gasvlammen in
de wazige verte. En Etienne, opgewonden door
al de verschillende aandoeningen die de dag
had opgeleverd, misschien ook door de flesch
ouden wijn, dien hij gedronken had, begon zich
zelven af te vragen'-óf die prachtige illumina
tie ter zijner eere ontstoken zou zijn... 't Was
hem of het met vurige letters aan den
hori;2on. geschreven stond: Gij hebt den prijs ge
wonnen!"
De tentoonstelling duurt drie dagen en de
.uitspraak van de jury wordt pas in den na
middag van den vierden dag bekend gemaakt.
. Etienne- had die drie eindelooze dagen wel
?willen verslapen. Een oogenblik bekroop hem
de lust om. in het kleine logementje te blijven,
maar de-zaal, waarin zijn stuk tentoongesteld
was, trok hem aan als een magneet. Dien
zelfden, avond keerde hij naar zijn woning
.terug.
Dédaarop volgende dagen zocht hij ijverig
in de dagbladen naar de verslagen omtrent
het concours. .
De meeste critici prezen het1 stuk n°7 en
wezen het den eersten rang toe ; zelfs zij, die
eenigëaanmerkingen meenden te moeten ma
ken, moesten toch volmondig erkennen dat
het- werk groote verdiensten had. Da kunste
naarswereld en de leerlingen van de school
gaven eenstemming de voorkeur aan Maugars.
Eindelijk was de dag v^in de uitspraak aan
gebroken. Etienne' had geen. oog dicht gedaan
«n was koud en beverig in '.weerwil van de
gloeiende zomerhitte. Hij wilde 2ich tegen dat
gevoel van onrust verzotten, en ging ontbijten
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
hield Vrijdagavond weer een vergadering over
het nieuwe beursplan. Thans beeft zij deze
tak, ten minste voorloopïg, afgehandeld.
Het eind van de diskussie is, dafc de Kamer
de plaats, waar B. en W. voorstellen de beurs
te bouwen, goedkeurt; de exploitatie van
zulk een gebouw met winkelhuizen enz. door
een partifculière maatschappij als een noodza
kelijk kwaad'wenscht te'dragen, een belasting
op het beurabezoek niet bedenkelijk acht, en
dat zij aan B. en W. in overweging wil ge
ven, de indeeling, sooals die wordt voorge
dragen, eenigszins,te wijzigen.
In zekeren zin zou men dus kunnenjzeggeu,
dat het plan van B. en W. een gunstig ont
haal bij onze Kamer vond, doch zij, die de
beraadslaging van den laatsten avond bijwoon
den, konden tot de overtuiging komen, dat
- Ik las eens dezer dagen hoe in vroegere eeu
wen het St. J~ansfeest in het oude Parys ge
vierd werd, en waarschijnlijk zullen sommigen
met belangstelling vernemen hoeveel werk daar
van oudtijds gemaakt, werd. De meeste schrij
vers zijn van oordeel, dat de plechtigheid der
vreugdevuren-welke bij die gelegenheid ont
stoken werden, van heidenschen .oorsprong is,
en tot den eeredienst der zon behoort, 's Avonds
vóór St. 'Tan lieten de overheidspersonen van
Par-ijs op de place de G-rève, waar gewoonlijk
alle publieke feestelijkheden plaats hadden,
' een grooten houtstapel oprichten. Den 22sten
Juni begaven zich de drie
boogechuttersver| eenigingen, de garden van het stadhuis, de
! generale staf, aangevoerd door de officieren,
' in optocht naar den kanselier, den gouverneur
'. van Par-ijs en alle hooge magistraten om ze
tot bijwoning van het feest uit te noodigen.
Het vuur werd den volgenden avond tusschen
zeven en acht uur met groote staatsie aange
stoken. Oorspronkelijk deed de koning het
zelf; door de prinsen, zijn hof en zijn lijfwacht
omringd nam hij de toorts op en ontstak het
vuur op den brandstapel.
Bij den geschiedschrijver Jean de Troyes
vinden wij er onder LodeiC^Jc XI in het jaar
1471 het eerste voorbeeld van opgeteekend;
het laatste had plaats onder Lodew$fc XIV,
doch niet in 1648, zooals op gezag van Dulaure
door velen beweerd is, want uit het dagboek
- - -?a ^
Loret blijkt, dat deze vorst nog
jaar 165L aan het goede Parysche volk
deze uitspanning verschafte. Tusschen deze bei
van
het
parïsis ingeschreven.
Het vreugdevuur van het jaar 1573 was eei
van de mee^t schitterende dat ooit vertoont
was. Men had midden op de -place de G-rèv
een boom van zestig voet hoog geplaatst, di
niet dwarshouten prijkte, waaraan weer vij
takkebossen en tweehonderd rijabossen beves
tigd waren. Tien grove houten planken en eei
onmeetbare stapel hooi waren voor den brand
stapel opgehoopt, terwijl zich in hst middei
daarvan voetzoekers, vuurpijlen, bussen, kortoc
allerlei vuurwerk bevond, en men had aan dei
boom de mand met de katten en den vos ge
hangen. Stedelijke boogschutters, en anden
gewapenden hielden htt volk in toom, h
corps muzikanten van de. grande bande zett
door zijn welluidend spel luister aan deplecli
tigheid bij. De hoofden' der
gilden
wassen
en d'
toort
schepenen, .elk met een gele .._
gewapend, naderden den brandstapel, diei
de koning met een wit wassen toorts me
twee handvatsels van rood fluweel versierd ii
brand stak. Na afloop der plechtigheid tra<
Zijne ? Majesteit, het stadhuis binnen, alwaffl
men hem met een collation opwachtte*
Sauval geeft een uitvoerig verslag van df
groote onkosten die aan deze plechtigheid
verbonden waren met inbegrip van alle bijko
mende fraaüghedeu die hooger liepen dan d<
hoofdzaak, n.l, de bouqtietten, bloemkranaei
en kronen van rozen, de muziek, de wassei
toortsen en alle lekkernijen, het marsepein, h
suikergoed, de droge konfituren,-de room, di
koninklijke geslachtswapens in suikerwerk
enz,, waaruit het collation bestond, dat dei
koning door de stad werd aangeboden. Feli
Itïen verhaalt, dat op- een dergelijken maaltijd
die Lodewffl-i XIV als kind werd aangeboden
nadat hij zelf den brandstapel had aangestO'
ken, een rots van konfituren prijkte die vijl
voet hoog was> en m welks midden een foD'
bij een van zijn vrienden; maar hij had .zijn
eigen krachten overschat; hij kon niet stil blij
ven zitten, en liep weer de straat op. Dan
eens wandelde hij langzaam voort, als wilde
hij het oogenblik der beslissing zoolang moge
lijk verschuiven; dan weer liep hij in zijn haast
de menschen die hij tegen kwam, bijna omver.
't Was hem alsof de, heele wereld belang
moest stellen in de zaaJc, die hem bezig hield,
maar ? alles ging zijn gewonen gang, en geen
der wandelaars wist misschien dat het Instituut
op ditzelfde oogenblik in de groote tentoon
stellingszaal besliste over de toekomst van
Etienne Maugars.
Op het voorplein van het gebouw stonden
de leerlingen bijeen, en redetwistten met luider
stem, terwijl zij op het eindbesluit van dejury
wachtten, en algemeen waren zij van oordeel
dat de rechters erg veel tijd. noodig hadden.
om zulk een eenvoudige uitspraak,te doen. En
't was waar, zij gingen langzaam te werk; de
toekenning van den prijs gaf aanleiding tot
eindelooze debatten. De stemmen waren zeer
verdeeld; de schilders waren allen voor np. 7;
de beeldhouwers en musici echter verkozen
No. 3. Het oordeel, reeds "bij voorbaat door
de meeste bladen uitgesproken, had vele leden
ontstemd;. enkelen zagen in Maugars minach
ting voor de eenmaal geijkte vormen, een ge
vaarlijke aanmoediging van de realistische school;
in n woord de stemmen waren verdeeld, en
telkens als de bus geopend werd, bleek het dat
niemand de volstrekte meerderheid had. Er
werd gestemd en herstemd en Maugars verloor
iederen keer. ~" ."
Eindelijk; tegen drie uur werden de zaaldeu
ren geopend en de heeren kwamen rookende
en pratende, de meesten met slaperige gezich
ten, naar beneden. Een van hen werd aange
sproken: Is het afgeloopen?
Ja, gaf hij tusschen. twee trekjes aan zijn
sigaar ten antwoord, Laignïer heeft den prijs...
Nauwelijks waren die woorden over zijn
lippen,' of de naam van den bekroonde werd met
bliksemsnelheid voortgedragen van den een
naar den andere: Laïgnier! 't is Laignier!
zoo klonk het tusschen de wachtende menigte
op het voorplein en weldra ook op straat voor
het hek.
Etienne, die in de verte tegen een muur ge
leund stond, met de oogen onafgewend op het
groote witte gebouw gericht, zag de leerlingen
plotseling uiteenstuiven, met al den haast van
een verstoord mierennest. Hij cegreep dat het
oordeel uitgesproken was en stak de straat
over; nauwlijks had hij een paar passen gedaan
of de naam van zijn mededinger trof zijn ooren.
Hij wankelde als of hem een zware slag was
toegebracht, werd doodsbleek en moest zich
aan een lantarenpaal vasthouden.
??Ja, 't is zoo, oude jongen, zei een kame
raad, hem bij de hand vattend, die domooren
hebben u den tweeden prijs toegekend! En
weet ge "wat eigenlijk den doorslag gegeven
heeft ? Heeren, zei een van de juryleden,
Laignier is arm en te oud om het volgend jaar
?weer mee te dingen; Maugars daarentegen is
jong, en hij heeft dus tijd en geld genoeg om
te wachten... En met dien nonsens heeft hij
een paar stemmen' gewonnen.
Etienne kon geen woord zeggen. Hij glim
lachte werktuigelijk, terwijl hij met woede en
wanhoop in 't hart hoortïe, dat de rijkdom van
zijn vader hem den prijs ontstolen had! Was
hij dan gedoemd om eeuwig den .vloek te dra
gen van dat onrechtmatig verkregen goed ?
Hij hoorde niets meer; de boomen en de hui
zen schenen met hem in 't rond te draaien.
Zijn "kameraad, ontsteld door ziju doodelijke
bleekheid, trachtte hem mee te nemen. Een
twintigtal leerlingen hadden een partijtje naar
Meudon afgesproken, en wilden hem overha
len om mee te gaan: Ga mee, laat u niet
uit het veld fclaan, kameraad! riepen ze
op'hartelijken toon.
Ja, gaf Etienne half droomend ten ant
woord ... Ik zal meegaan, maar laat mij nu
met. rust. . . Ik wil alleen zijn. . .
Hij keerde de jongelui den rug toe en spoedde
zich voort. Hij had nauwelijks een paar minu
ten geloopen, toen hij zich hoorde aanroepen
door iemand, die hem trachtte in te halen.
Ik heb immers de eer M. Maugars te zien.
Jawel, gaf Etienne eenigszins ongeduldig
ten antwoord.
Tegelijker tijd sloeg hij zijn ondervrager
gade. 't Was een lang mager man, met een
krommen neus, kleine doordringende oogjes,
en grijsachtige bakkebaarden.
Mijnheer, sprak de onbekende, ik heb uw
schilderij gezien. . . Het is een mooi stuk en
ik maak er u mijn compliment over... Toch
hebben de heeren gelijk dat zij u niet naar
Rome genden.... Gij zoudt er bedorven zijn,
ge moet niet naar Italië... Ik zeg u dat zoo
in uw gezicht, omdat ik er verstand van heb...
Ik ben Schwartz.
Etienne keek verbaasd op-Die M. Schwartz
was iemand, die in kunstenaarskrmgen en ver
kooplokalen algemeent bekend was, half lief
hebber, half koopman, schafte hij zich de stuk
ken aan van jonge, nog weinig bekende, maar
veelbelovende kunstenaars. Hij plaatste ze in
zijn galerij, en liet ze daar rustig hangen, tot
tein van oranjewater ontsprong.
Men ontstak meermalen het St. Jans-vam
zoowel als ander vuurwerk op den walgan|
van den Pont-Neuf, en ook op de place de U
de schilder zich een naam gemaakt had, en dan
verkocht hij ze met driedubbele winst.
Zoo ik de vrijheid neem om u lastig te val
len, ging hij voort, terwijl Etienne hem eenigS'
zins verbijsterd aanzag, is dat niet om u een
flauw complimentje te maken... Het bewijs
dat ik uw stuk bewonder is, dat ik er u dui
zend gulden voor bied, en u tevens een tweecte
bestel...' Gij kent het landvolk, dat is duide
lijk !. .. Houd u bij die richting... Ga naar bui
ten, zoek het een of ander landelijk onder
werp, en schilder mij een frisch, duidelijk spre
kend en aangrijpend stuk; ik betaal er u dui
zend kronen voor ... Ge behoeft u niet te
haasten; ik geef u tijd tot de volgende ten
toonstelling.
Etienne begon ruimer te ademen en meer op
zijn gemak te komen.
Uitstekend, zei hij; maar zulk een, stuk
zal- mij lang ophouden en tijd is geld D
mijn geval, al meenen de'heeren van het In
stituut; het beter te weten.
Daarom wilde ik u voorstellen om u de:
helft van den prijs vooruit te betalen.». Gij
zjet dat ik u vertrouw... Slaat gij toe ?
Etienne behoefde zich niet lang te beden
ken; hij had meer dan genoeg van Parijs en
de gedachte om buiten een onderwerp voor
een nieuw stuk te gaan zoeken, lachte hem
zeer aan.
Ik dank u, mijnheer, sprak bij, en ik neem
uw voorstel aaa.
Heel goed! Hier is mijn kaartje, koni
morgen om tien uur bij mij, dan zal ik u mijn
verzameling laten zien en meteen afrekenen...
Uw dienaar, mijnheer! . :.