Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTKEDAMKJSR, WEEKBLAD VOOR H E D E K L A
.-ZaJ is vijf jaar; het blank der leden,
-Ontgluurt der povere kleedi
Maar lach en zonne stralen blij,
Komt zij in de provoost getreden.
Een die van ouds hét 'spinhuis kiende,
Sneed houten popjes voor het kind,
Dat benrtlings me' op de knieën vindt
oude misdaad, jonge elen.de.
Hn ware zij een mandragore,
Die aan den voet van 't ;galghout .fleurt
't Zoetst wordt haar bakk-esje .gekleurd,
Ms men weldra den beul zal hooren.
E. S. K.
FBABTfOIS G.OPPÉE
?Het'Ver'vloeMe Huis, door . J. van der Hoeve.
Irnhem J. Minkman.
Het is zeksT nog geen .overbodig1 werk door
jeschriften het .misbruik van sterken drank te
bestrijden. Men kan zijn medeburgers niet te
?eel waarschuwen tegen een kwaad, dat zooveel
verwoestingen aanricht, en waartoe sommige
i mensehen .zóó . licht vervallen. Ook waren de
i auteurs, die een poging waagden om een
iadrukmakend boek er tegen te schrijven dat
aeteen een kunstwerkaijnKou,toi;nogtoe.niet
oo gelukkig, dat een vriend des volks kan
zeggen: wij zullen het er maar IMJ 'laten.
Toch is het niet gemakkelijk meer het onder-1
werp zoo te behandelen, dat er een verrassend
licht op valt; men heeft het al van allerlei
iant-en aangepakt en bekeken. Sommigen
heblen met welsprekende cijfers, aangetoond hoe
veel de jenever doet verloren gaan, ook, is er
in preeken ea voordrachten herhaaldelijk op
gewezen welke schatten de dronkenschap ver
nielt, wier waarde niet in cijfers is uit te drukken.
Nog anderen--kozen, om meer indruk te
maken qp gevoel en verbeelding, den vorm
van tafereelen en verhalen. Voor het vervaar
digen yan 'boeken in dien trant liggen twee
recepten als gereed:
1°. maak een duiyelsketen, waarvan iedere
schakel .een ongehoord schandaal is of een tref-/
?end onheil door sterken drank veroorzaakt, of
2°. laat zien welk een uitwerking het gebruik
,n sterken drank heeft op n persoon of in,
n huisgezin. Hiertoe zijn.noodig: een man en
een' vrouw, die. samen zoo gelukkig mogelijk
zijn, een "paar kinderen die-beider vreugd ver-'
hooien en vader 's avonds'komen tegenhuppe-!
len, ligt er nog eentje in de wieg zooveel te
beter; een kroeg waar de man des huizes van'
tgd tot, tijd heengaat ea langzaam maar zeker '
een dronkaard wordt. - j
Eindelijk, een. vervallen woning vol wanorde,'
waarin armoe en ellende in den afzichtelijksten
vorm geluk en welvaart hebben vervangen. '
Voeg er bij als ge wilt een listigen ver
leider of een edelmoedig redder en vertel wat
er de buren van zeggen, zoo wordt het ver
haal een heele roman. " l
. Het is een auteur niet kwalijk te nemen als
hij er niets anders op weet, evenmin, als wij
er een lezer boos om mogen aankijken,
wanKeer hij verklaart mee' he,t genre weinig inge
nomen te zijn. - ? !
De schrijver van :Het vervloekte Huis" heeft
zich ongeveer gehouden aan het tweede recept,
en als men hem daartoe eenmaal het recht
heeft gegeven, moeten wij erkennen dat zijn
werk .nauwelijks beter had kunnen uitvallen.
' Jan 'Hard was het ideaal van een
timmermansknecht en Jans -een vrouw zijner waar
dig. Zij behandelen hun huwelijksgeluk met
elkander, in alleenspraken en ook in gesprek
ken met derden. Het is naast te idyllisch. Er
wórdt natuurlijk druk gezoend en Jan' msakfc
alle menschen voor leugenaars uit, die durven
beweren dat het huwelijk een eind maakt aan
de vrijerij. Hij is dan ook zoo vol van zijn
vrouw, dat het hem te veel is de knechts op
'het werk te groeten.
, Goeden morgen, Jan Hard! zegt Gerrit.
' .?Dat heeft zij mij zooeven ook
toegewenscht, zei Jan Hard zacht, als voor zichzelf
alleen, en ik hoor 't liever van haar.
Het zou1'wel zoo eenvoudig geweest zijn als
Jan goeden morgen gezegd had, of: ook zoo!
of: van 's gelijke, Gerrit! zonder zijn vrouw in
dat discours te betrekken; maar de
timmermaneknechts in de boeken.brommen altoos iets
voor zich heea en doen 't bij ongeluk zoo luid,
dat bet verstaan -wordt door een ander.
..Zoo krijgt Gerrit weer de gelegenheid om te
' vragen:
Heb je dan een hekel aan mij. Jan?
Een hekel, Gexrit! Dat wil ik nu juist
niet zeggen. Maar in allen geval, ik vertrouw
mijn VTÖUW 'het best. Ben je ooit getrouwd
geweest ?
Keen!
Nu, dan kun je me ook niet begrijpen.
Wellicht zijn er ontfer de lezers, die wel ooit
getrouwd geweest zijn, en toch ondanks die
levenservaring niet kunnen begrijpen, hoe
,een eenvoudig: goeden morgen! van een kame
raad, Jan aanleiding kon. geven tot zulk een
raar, pedant en bokachtig antwoord.' Zij moe.
,ten in aanmerking nemen, dat de auteur tost
eiken prijs de gehechtheid van Jan aan zgn
vrouw 'wil doen uitkomen om. ons zoo te doen
beseffen, ioe groot de verderfelijke kracht van
den drank is, die zelfs de uitverkorenen afval
lig maakt.
Niettemin zoo heel gemakkelijk gaat het niet.
Jan wordt aan een proef onderworpen, waar
tegen wellicht geen enkele timmermanskneeht
in de beschaafde wereld bestand zou zijn.
Zonder zijn weten, staat hij in het testament
van juffrouw Schuddebos, wat haar neef liobin,
die liever universeel erfgenaam wou zijn, nelaas
niet onbekend is. Reden, waarom Robin, zeke
ren Gerrit, die door een misdrijf van hem
afhaiïkelijk is geworden, de eervolle taak op
draagt, Jan1 Hard tot drinken te verleiden.
Gerrit zou nist geslaagd zijn, als Jan niet van
een stïjger gevallen en daardoor voor een poos
buiten werk geraakt- was. Als reconvalescent
heeft de goede man aan- het gezelschap zijner
geliefde vrouw niet genoeg. Hij gaat van tijd
tot tijd naar de herberg,- eindelijk ook 's avonds;
dat houdt bij vol, als bij weer aan 't werk is
en - pp verzoek van Gerrit, maakt de baste- hiervan. is; dat de -zee. .meer dan stil 'wordt ,
lein het cognacgrogje vaa Jan geregeld en ge- hetgeen het manuscript van het -stuk volstrekt
durig een beetje' sterker , ' zoodat de padent niet aanduidt. In zulke omstandigheden snelde
eindigt met pure cognac boven den vermengde Hazel , de bekende directeur van de
Porfeete verkiezen en een 'echte dronkaard te zijn. 'Saint-Martïn , toe , 'en deelde hier en daar
b,eKennismaking met leden van de Internatio- hendig eenige schoppen, rond onder -het doek,
'nale Werklieden Vereenrging voltooien zijn ver- ten einde de ?woedende baren", gelijk de
derf en hij is op ''t punt van onterfd te worden heeren dichters zich uitdrukken , aan hmme
tot groot genoegen van lïohin, , zending te lierinneren.
Als evenwel .de nood op 't hoogst ~ is, is de Maar dit middel gelukte niet altijd.;?De
redding nabijj Gerrit blijkt zoo'ngroote schurk tas van Hazel,?die een'te 'kort 'had van
niet te zijo, . als de lezer eerst had vermoed, niet minder dan zes honderd .duizend franken
ook Baardman van de internationale valt mee, (600,000 fr.) was .dikwijls ledig en dan
en dan de heer Ruiter spreekt als eea boek. trachtte men alle mogelijke kosten van den
Klaar en krachtig weet deze laatste het voor en schouwburg te besnoeien 'en overal op uit te
tegen der arbeidersverenigingen in liet licht sparen. Op- zekeren avond nu had men de
te stellen en met een den weg aan te wijzen, jeugdige golven" verwittigd, dat zij, in stede
dien men heeft in te slaan om verbetering,aan van vijf-en-zeventig centimes, z«oals de
gete brengen in de bestaande sociale toestanden, woonte was, slechts vijftig 'Centimes -aan het
Hij is eigenlijk de man in het boek die 't weet. einde van de -voorstelling .zouden ontvangen,
?en die 't zegt, voor zijn- argumenten zwicht om deze en gene redenen 'die Hazel prachtig
Jan en komt terecht. Voor de vrouw had juf- en 'zeer overtuigend vond , maar dié-volsirekt ''
frouw Schuddebos al gezorgd. . - nieèin den smaak vielen van zijne jonge '
Dit boek bevat zeer veel leerzaams voor den acteurs. . , .
werkman, ja ook 'voor andere lieden; men kan . Men pruttelde wel terstond , "doch tevens
zien dat het door een verstandig en ernstig maakte men zich gereed om de -zee in
bewemensch ' geschreven is. Jammer dat het wat ging 'te brengen. De regisseur evenwel had
groot en daardoor ook te duur is ;om onder eenige onheilspellende woorden opgevangen
't volk verspreid te worden. De strekking is die hem deden vooronderstellen, dat de golven
strikt zedelijk. "Alleen is h-et naar myn oor- hem wel de 'eene of andere leelijke poets
deel ds klip niet ontzeild, waarop vele zede- konden spelen. Hij haastte zich dus , Hazel te
lijke verhalen en traktaat jes stranden: het is verwittigen, dat er misschien eene
moeielijkwat sterk gekleurd, en streeft daardoor zijn beid .ophanden was, die hij -niet volkomen
doel weïwat voorbij. Het is bijv. waar, 'dat kende, maar die hij vermoedde.
Jan nooit verleid -zou zijn, wanneer hij nooit " Het bediijf van den storm naderde intusscnen.
Het vervloekte huis" de herberg bezocht had, De jongens kropen weldra onder 'het doek
maar het is ook waar, dat de gevaren waaraan en namen bezit ,van hunne positiën, zonder
hij in dat huis werd blootgesteld, tot de uit- eenige aanmerking meer te maken. De
regis
zonderingen behooren ; er was nog al een ta- seur wreef zich de handen reeds. Het scherm
menloop van omstandigheden nooÜg om Jan wordt opgehaald, de donder laat zich hooren,
tot een dronkaard te maken. de bliksemstralen doen hun plicht, maar . . .
Toch zal ieder die het leest moeten erken- de golven blijven even bedaard alsof er nooit
nen: aan dit boek. komt ..een plaats toe in onze een' storm in de wereld geweest waa.
Diego die Ahnagro; al deze brieven zijn
zeer belangrijk, omdat afgeschreven zijn door
oog-getuigen van de :feiteny die «ij -bevatten.
!&o. Een allerwon'derlijksten terief van Bona ook beslist liberaal -is, al -hebben ook in
Isabella "Quivara, omtrent den meed door de
vro&wen getoond gedurende de expeditie van
Cortez, terwijl al de mannen door ziekte
aan-ge'tast waren.
Het werk bevat 552 'bladz. 'tekst «u-een
aan?tacgsel van 225 bladz., waarin'wij vinden: 29
autögraphische brieven en rapporten
'Vairversehïllende historische personen; 28 -bladz.
autob'in.èt d'afiaires met .sterk .geprononceerde
Eb&rale kleur ©p te treden', .terwijl het eerste
staatsstuk, hetwelk van -dit kabinet uitgaaft
kabinet enkele niet "liberale elementen zitting,
blijft er, niets ^e -denken 'over,
?Ons zijn die groote veranderingen in een tijds
verloop van twaalf jaren -niet naar den zin,
-snen verwisselt .niet in eem zoo betrekkelijk
kort tijdstip van politieke kleur,'wanneer mea
eeno gevestigde opinie beeft; en naar onze
meening is het liberalisme van den heer van
<graphieu van Golumbus, Yespuehi, los Gasas, > Lynden even verdacht als zijn vroeger
conserBias;del Gastello, Xmimes, >enz.,-een kaart van |-vatisme, daargelaten nog de vraag of het kiesch
de vesting, waarin de schat der laeas gevon- mag genoemd worden, dat een door hem
geden werd, en eindelijk kaarten van de Anuo- voiand kabinet, en waarvan hij de leider is,
zonen-rivier, van den Archipel der Antillen en officieel door den mond des Konings belooft de
de straat Magellaan", in. de . zestiende. eeuw wet uit te voeren, ;die zijne vroegere
^aeiievervaardigd. . ; standers'ten. zeerste .moet grieven. Of hij bui
tendien "bij zijne bekende sympathieën
Pruisen en Pruissische toestanden wel de aan
gewezen man is om onze feuatenlandsche
aan0 t . T, .. _ , 'gelegenheden met vrucht en met de gewenaohte
balvatere Sarina, De drue mmwn. Kovelle. .< onafhankelijkheid te besturen,
is-ookaantwijt.het.Itahaansch.door Mej. C. E. y.D, Am^ïel onderhevig, te meer nu. in Pruisen dewind
Nieuwe uitgaven:
sterdam, Y Rogge.
Salvatore Farina Onee -Zoon op Bchool
^
velle Uit liet Itahaansch door Mej. G. .E. v.
D. Amsterdam, Y. Eogge.
Tan reactie weder erg aan het waaijen ia. een
- , wiüd, die daar nooit gehgel uitheemsch is.
Buivolksbibliotheken.
v. H.
Bij den heer-de Graaff te Haarlem zal weldra
verschijnen een roman van ;Ch. Buskea Huët,
getiteld: D-e Koning der.ee^tw.
Alexander Dumas houdt zich bezig met het
schrijven van een boek over de Jezuïeten.
Voor hen die de geheimen der tooneelwereld
willen leeren kennen, 'bestaat er n goede' centimes ?
Kortom, het doek bleef onbewegelijk en
plat ;aia eea tafellaken.
De toeschouwers begrepen niets vaai. dezen
gril van den Oceaan.
.Hazel daarentegen, dien _men onmiddelijk
geroepen had, begreep maar al te góéd waar
om de zee niet onstuimiger was.
Hij. lichtte dus eene punt van het doek op
en hield eene even ernstige als vaderlijke
vermaning tot zijne acteurs.
Golven voor vijftig of voor vijf-en-zeventig
viel eene jeugdige stem, die. uit
gelegenheid zich eenigszins op. de hoogte te bot diepste van den afgrond opkwam , hem
stellen van veel wat daarop betrekking heeft, eensklaps onverbiddelijk in de rede.
In Achter het Gordijn," Schouwburgschetsen
do,or Louis de Semein (uitgave van, J. Heijnis woordde Hazel met .eene zucht , begrijpende ,
Voor vijf-en-zeventig -centimes dan,
.antendien is de heer van Lynden .ook aristocraat
rn dien zin, dat hij bij benoemingen vooral let
op aristocratische, dat wil zeggen meer speciaal
adellijke namen.,Hij heeft dit gedurende zijn vroer
Le oi Apepi. Alfred Mawry, (de Plast).' .ger bestuur van hét departement van Justitie
Les assemblees du elergé. Jaquemont, .Thorvaldsen. r bewezen,,-es wat dienaangaande op het 'stak
Mathieu Sodet, Laréformedel'impötfoneïsr. Seffroy, '_ der rechterlijke benoemmgen geschied is, is te
(de l'Iast.) .Les monuments i Some. Laurence -(nou-' bekend om er lang bij stil te staan.
veile)..?Biffof, L'«sthétique naturaliste.; Srunetière, \ yan fa .and^ j^en .van hét j^n^f. ^
in de eerste plaats de heer-en van Goltsteiu
en van Er.p Taalman -Kip >oude, en laat ons
Trollope, NaihanieL. Hawthorae, - Prof. ' ^ggen.goede bekenden. .Be heer Klerckheeft
Newcomt, The Standard of-valae. Rïchar'd Wagner 'cloor. de wijze, waarop hij -als president der
The work and aission of ,wy life. -=? Tke- diary Of a' I*arijsche teritQ<mstellings-kömmissie de
belajiPablic Man. Confessions of an agnostic.?Menoeal /$?en onzer industrie voorstond weinig
synrpaIntrigues at. the Paris Ganal congress.
INGEZOKDEN. ?
Toen eenige weken geleden de
Staats-Courant de namen van het nieuwe ministerie
bragt,thie ingeoo'gst, en .het 'hooghartig antwo.ord
- den verdienstelijken heer ;van der Made" op (
, diens gewettigd protest gegeven., heeft hem
doen 'kennen als een vertegenwoordiger van
die bekende 'Haagsche ambteaarencoterie, die
zich boven alles verheven -waant, en het land
als veor haar geschapen rekent. De tweede
kategorie van het ministerie bestaat uit homi '^
Tsz. te Zaandijk) vindt men, een aantal wetens
waardige mededeelingen, die den verbaasden
toeschouwer bekend maken reet
dewijzewaarop verschillende tooneeleffekten worden ver
kregen.
Over de schepping der zee op het tooneel
leest men "b. v. het volgende:
Eene der zaken , die -altijd een .zeer groot
hij de sterkste niet was en er hem geen
ander redmiddel meer overbleef.
Rauwelijks -was dit veelbelovende woord uit
gesproken of de zee werd plotseling even on
stuimig als zij voorheen kalm was: men .zou
gezegd hebben, dat er een orkaan- w.oedde.
De eertte vlakken van liet tooneel, de voor
grond, wTorden bedekt met een doek dat men
effect maken op, het tooneel, "is een schip-[vooruitschuift door middel van een aantal
breuk.?Ziehier dan hoe men een'schipbreuk,'koorden, die vs,n mt den ondergrond getrokken
op eeaiige kleinigheden na, gewoonlijk voor- worden. Onder dit doek, hetwelk den vloer
stelt.
Men plaatst over
de gebeele breedte van
het tooneel houten toestellen, die, door hun'
bijzonderen bouw
de''zee nabootsen.
de golving der baren van
De twee golvende stukken
hout aan iedere zijde van het tooneel, zijn
door dwarahouten stevig samen vereenïgd om
alle uitwijkingen te beletten. Op dit toestel nu
muet een schip manoeuvreeren, dat op vier
ijzeren schuiftafels met groeven rust. Het schip
zal het tooneel'overgaan met eene zeer slin
gerende beweging , een oogenblik verdwijnen
en ten slotte 'door den bliksem getroffen en
geheel vernietigd worden. De gcheele deco
ratie is berekend om het effect van dit
schouwbijna 'raakt, laten zich, zoodra het scherm
opgehaald is, een tiental .kleinere jongens op
den rug glijden, die even -als hunne groote
collega's van den achtergrond, met balynen
gewapend zijn , zoodat de zee tot aan 'het uit
einde van, den voorgrond bewogen zal worden.
Om de illusie nog te , vermeerderen, maakt
men de eerste vlakken waarop de handeling
toch gewoonlijk niet voorvalt bijna geheel
duister, terwijl dat de gaspitten van den
achtergrond blauwe glazen krijgen.
'behoorden we niet onder hen,-welke die namen aes novi op politiek gebied. En dan komt in
?niet eene bijzondere voldoening begroetten, de eerste plaats de -heer Sis, een man die in
Buiten de Standaard en de .overige organen: de administratie als 'bet ware van de piek af
'derzich.noemende anti-revolutionaire richting, i gediend heeft, en die aan het Dppartement
waren alle organen der-pers'van verschillende van Binnenlandsche Zaken zeker door zijne
kleur, bet daarover eens, dat men voor ree'n -groote administratieve en gouvernementele
cabinet d'affaïres moeïalijk .beter keuze had kennis zijnen "OHmiddelijken voorg^ng-er met
kunnen doen. Wij waren. niet van die méening,.' te zeer zal doen missen , wien hoe groote en
niet uit onbekendheid, maar .misschien uit te schitterende gaven hij als debater moge
begroote .bekendheid met de antecedenten der zitten, toch moeiëjk de eigenschap van gou
personen, waaruit .het :kabiaet was samenge- j vernementeel man te zijn,, een eigenschap aan
steld. Het is altijd eene gewaagde- onderneming, ?? dit departement zoo noodig, kon toegekend
om zich tegen de publieke opinie te verzetten,! worden.
'1/voora} bij het beoordeelen van personen, .en dit: "Wat den kolonel Reuther betreft, die
kenis zoo zoowel bij goedkeuring als bij afkeuring, gelijk meer-in het kabinst .werd opgenomen
en wij besloten dus kalm den loop der zaken ( om het katholiek element'-daarin fce
vertegenaf te wachten, hopende maar niet geloovende?; woordigen dan om -zijn perspon ; zij alleen
gedat onze voor .ons .zelven bewaarde opinie on-izegd, dat terwijl-door de aanneming dt-r
vesjuist mocht hlijken. Over de redenen, die tot tingwet en hare aanyankelijfce uitvoering1,
deze onze opvatting 'leidden, een enkel woord.
kwestie der doode weer middelen als het ware
Al hebben we nooit -deel uitgemaakt van eenig beslecht is, het -zonderling mag genound
worbestuur in .staat, provincie of gemeente of: den aan bet hoofd van het departement b van
eenige openbare betrekking, bekleed, zoo waren. ] oorlog een titularis -geplaatst te-zien, diu hoe
we wel eens in de gelegenheid 'met de zooge
naamde ' hoogere -politiek, en met- 'hen die
haar uitvoeren bekend te worden en daarvan
bekwaam ook als technische spexaalitejt nooit
eenig bewijs heeft gegeven,-zjch meh de kwestie
van de levende strijdkrachten, eene kwestie
eenige studie -te maken. .En van die gege- van zoo groot actueel'belang, te hebben
bevens uitgaande maakte, het -nieuwe -kabinet
op ons den volgenden indruk : In de eerste
plaats de samensteller, de ,h«ar van Lynden
van Sandenburg. -Niemand zal .-dien staatsman
Het schilderwerk, dat zich op het doek van groote .bekwaamheid,' en wat in de politiek
de zee bevindt, wordt verhoogd door zilveren eene -even goede eigenschap is, een groote mate !
tinten, die de aanhoudende beweging van tijd van savoir faire ontzeggen, vooral ook in zijnen
tot tijd doet schitteren."
spel zoorëel mogelijk te verhoogen. Het scherm [ AYie van deze zaken nieer wil weten.,
van den achtergrond stelt de volle zee voor, i- e. w.'?van alles wat op .liet tooneel te
met een' bewolkten en stprmachtïgen hemeL j trekking beeft wenscht ingelicht te worden,
Door de uïtgesnedene gedeelten, 'tusschen de koope dit onderhoudend geschreven werkje,
wolken heen, ziet men een und-er scherm , waarvan thans de derde aflevering verschenen is.
die een' effen hemel vertoont, te midden waar- j
van de maan voorgesteld wordt door eens; -??
ronde opening, bedekt met taf, dat sterk'
verlicht is yan achteren. Be hemel is bezaaid:
met flikkerende sterren, die 2eer goed nage-.
maakt zijn. Een klein vierkant van blik, in'
het midden voorzien van eenen valschen dia- '
mant van gekleurd glas, is achter net scherm ( Boor de goede zorg van den minister van
vastgenaaid; eene kleine lamp, diéer achter Openbaar- Onderwijs is onlangs in Spanje
vastgemaakt is, '-werpt'haar licht door de ge-' een merkwaardige uitgave in . het licht
verslepene ruitjes van den diamant, die zich te-' schenen: een verzameKng brieven namelijk van
genover eene opening ia het scherm bevindt. Christoffel Columbus en zijn tijdgenooten,
beHet licht flikkert, (de sterren, zoo1 men nevens een aantal rapporten, door de
gouververkiest) hetgeen een nog al lastig te verkrij- neurs vaa de nieuwe Amerikaansche provinciën
gen effect is, daar men voor iedere ster eene ' gedurende de zestiende eeuw naar hét
mcederlamp noodig heeft. Als de geheele decoratie land gezonden.'Be oorspronkelijke brieven en
nu goed gezien zal wezen'door het publiek, rapporten bevinden zich in net staatsarchief
daalt dit tweede scnerm met de maan en de te Sevilla.
sterren zachtjes aan achter de laatste coulissen1 .'Het werk voert ten titel1: 'C&rtas de India,
van de 'zee weg, hetgeen een effekt van het Indische brieven;.het vormt een lijvig
boekondergaan van de maan zal verschaffen in de deel van '870 iol. pag., en bevatde navolgende
onderste wolken en in het water van den ho- dokumenten:
1. Twee eigeahandige brieven van Columbus
Men beeft op eene parallele-linie met net in 1502 aan Ferdinand en Isabella gericht; de
scherm, strooken water geplaatst (voorgesteld s eerste over de noodzakelijkheid om
maatregedoor geschilderd doek natuurlijk) die lager : len te nemen tot het bevolken van het «iland
worden, naarmate zij den Voorgrond meer Espahola (Sint-Domingo), 'de tweede een ver
naderen. Deze strooken water zijn te samen j verhandeling bevattend over de zeevaar'tkunde.
vereenigd door andere-stukken geschilderd; 2o. Een brief van Amerigo Yespuehi. aan
doek, welke men plaatst 'volgens de helling 'Kardinaal Simenes di.Cuneros, aartsbisschop
van het tooneel. ©nder deze, stukken doek '>an Toledo, in 1508 uit Bevïlla geschreven, en
laat men. een dertigtal jongens kruipen , die hapdelend over koopwaren, die naar de
,A-ntillange baleinen in de hand houden, welke zg len gezonden moesten'worden.
bewegen moeten om de golven te vertoonen.J 3o. IVee brieven van Era Bartolameo de las
(In den scliouVburg te Bresden bootst men Casas, Aartsbisschop van Nicaragua,-aan den
de zee door middel van een machine, -zeer' Infant don Fïlippo, geschreven uit Graiias a
'schopn, na.) ? -, j Dios, in Guatemala. > - _
Eene kleine uitweiding hier. , - j- 4o. Twee brieven van Bernaldo Bia-z del
Deze psendo-acteurs ontvangen meestal een! Castillo, een der krijgsoversten van het .leger
tractement van vijf-en-zeventig centimes per | van Cortes,en schrijver eener geschiedenis van
voorstelling ,-eene som die hen geenszins belet Mexico; beide brieven zijn gericht aan Karel Y
volkomen, hunne rol te vergeten en over.dqn
dood van Scipio den Afrikaan of eene derge
lijke .gewichtige gebeurtenis der historie na te.
denken, in plaats van den hun opgedragen
plicht te vervullen. Het natuurlijke gevolg
in 1552 en aan Thilippus II in 3.558.
5o. Brieven van Don Pedro de Gasca enBon
Ghristophor Yaca,.;ge8öhre-¥en uit Quito in 1541,
en uft Cusco in 1542, aan Karel. Y, den dood
omgang met het parlement. Hierin onder
scheidt hij zich gunstig van zijnen vroegeren
medestander, den heer. Heemskerk.. Immers,'
terwijl het den laateten .evenmin als den heer
van Lynden aan -groote talenten, werkzaam
heid en administratieve kennis ontbreekt, heeft
zijne spreekwoordelijk geworden onhandigheid
in zijnen omgang met de kamers en daarbuiten,
hem reeds menige booze part gespeeld,
waar
van de hem vijandig gezinde pers een niet al
tijd even nobel gebruik niaafcte, daargelaten
nog of gebrek aan handigheid altijd wel ge
brek aan karakter, verraadt. "Wij behoeven
slechts te wijzen "op het bekende verbod van
den verkoop van het geïllustreerd blad
Uilen:aan de stations van de Hollandsche
Spoorwegmaatschappijjeen'verbod, waaraan de1
heer Heemskerk part noch -deel had, noch kon
hebben, doch waarvan de meesten wel wisten
dat het verbod met een geheel ander doel ge
schiedde en van iemand -geheel anders dan de
heer Heemskerk -uitging; en wat de bekende
kwestie van het oprigten van het -standbeeld
van harbecke te 's-Hage betreft, velen zullen
met ons 'wel weten, dat .niet .de
traversenkwestie, maar eene kleine scène, die 'Op
hetstadhuis te Leiden op den-derden ctober 1874
speelde, in deze toxmgevend was ;,het pleit onzes
inziens voor het .karakter van den.heerHeems-,
kerk dat hij .liever onverdiend'eene verkeerde
beschuldiging op -zich liet rusten, dan dat
hij door die waarheid p-ubiiek te maken, andere
boven =of beneden hem staande .personen in
het debat' bracht.
Doch keeren -wij tot den heer van Lynden
terug', hij is bij uitstek de'ariatocïaat met fijne
hoofsche, innemende 'vormen, de man die .het
eau bénite des cours weetnittedeelenen die
daardoor ook een groot gedeelte der liberale
partij voor zijn persoon wist in te nemen.
Wanneer men echter nagaat, dat .de heer van
Lynden door de anti-revolutionaire partij 'op
het kussen ? is geholpen, dat hij als .haar ver
tegenwoordiger bij uitstek in het parlement
zitting nam en ooi als zoodanig deel aitmaakie
van het eerste kabinet iHeemskerk, -dat hij ver,
volgens naar fcoaseïvatieve zijde zwenfcte en
.als zoodanig deel (uitmaakte van, liet tweed^
kabinet Haemskerk, waarvan hij "als het ware
d© medefornrateur -was, dat hij daarop 'weder
eene anti-revolutionaire kandidatuur in .Zeeland
mededeelend van DonTizarro en den opstand aannam, om thans als het Iioofid van een
caziggehouden.
Ten slotte een woord over de beide titula
rissen voor finantiën en -justitie. Den heer
Yisserïng ' ,zs,l niemand groote bekwaamheden
als 'hoogleeraar en -wetenschappelijk schrijver
ontzeggen, of 'hij echter met het doorhem
steeds verdedigde stelsel dat thans veelal ver
oordeeld wordt, en buitendien hij, die buiten
zijn commissariaat -van de Nederland', che bank,
nooit zich in het practischöleven bewoog,
in 'deze moeielijke tijden, nu het finautiéel
giek hoofd ? verdient, the right man on the
right place moge zijn, is eene 'moeielijk te
beantwoorden vraag. En de heer Modder
man, ook bij 'hem doet 'zich de vraag voor is
.hij hoe bekwaam ook als theoretisch
criminalist, terwijl zijue geheele carrière, aan het
vervullen van het hoógleeraarsambt gewijd
was 'zonder dat hij ooit deel uitmaakte
hetzij van de règterlijke macht of'van de balie
wel de gewenschte titularis voor het Depar
tement van Justitie.
Deze overwegingen' kwamen bij het bekend
worden der kabinetsformatie -bij ons op; be
schouwen "wij nu in verband daarmede d%
eerste -daden van bet nieuwe ^ministerie. De
troonrede is een van die documenten , die als
oaptatio benevotentiae uitnemend dienst kan
doen, bij de meerderheid zoowel in de kamer
als in de pers. Meer zij er niet van gezegd;
zij is misschien en even merkwaardig ornwatzij
verzwijgt, dan om wat zij u mededeelt. En nu
de eerste benoemingen, die van dit kabinet uit
gingen.
In de eerste plaats die van de beide
kommiesarissen des Konings in Noord-Holland
en in Zeeland. "Wij voor ons begrijpen niet
hoe die -beide benoemingen zooveel sympathie
in de .pers hebben kunnen ontmoeten. Niet
dat wij de benoemde titularissen bekwaamheid
wille?, ontzeggen,-dit zij verre, zij staan beide
als bekwame mannen-, bij uitstek te boek.
Maar de opportuniteit van die benoemingen
is .zeer twijfelachtig. Immers het is bekend,
dat de zoo verdienstelijke Mr. Roëll zijn
ont-slag nam wegens zijnen boogen leeftijd, en nta
is 'KÏjn opvolger Mr. van Tets, iemand, die
r-eeds als behoorende zeven-en-twintig jaren,
tot hret collegie van Gedeputeerde Staten der
provincie,, wat de vraag wettigt of hij ook met
fcinnen'een niet te vér verwijderd tijdsverloop;
.door hoogen leeftijd weder zijn ambt
zalmoe?ten.nederleggen? (En danxijsi ook de bedenking
«.p ds eene .dergelijke spoedige opvolging van
personen .jn het bestuur der provincie wel
in haar belang ? ..Hoe v bekwaam J de beer
?5an Tets ,ook moge zijn,, .die, vraag is gewet
tigd, te meer nu eenen ander .zeer geschikt