Historisch Archief 1877-1940
AMSTEKDA
MER,
EDERLAKD.
rechtspraak van hunne konsulsbehooren, daar
zij -, zicK voor een chmeesch rechter met kun
nen laten -verdedigen. Een instelling, van ge
mengde internationale rechtbanken ia de haven
steden zou ook hier veel goed doen.
1 door J. H. DB
Welhaast zal de Arnhemsche Tentoonstelling
tot het verledene behooren.
? Het oogenblik is niet verre, dat hare deuren
voor het publiek worden gesloten en de laatste
matinee," haar ter eere, met
eerbiedwekkendevolharding wordt toegejuicht.
De laatste feesttoon" had ik haast , gezegd.
Schoon ten onrechte. 'Want alp de finale van
het orchest over den vijver van Musis Sacrum
wegsterft, dan wordt uit volle borst een nieuwe
juichtoon aangeheven als inleiding van een an
der, niet minder vurig verbeid feest : het feest
der. ontruiming, het -plonderfeest. Dan zal
het geschieden, dat een nauwelijks bedwongen
schare zich opmaakt en aanrukt niet karren
en sleden, en
als ware ze een
buitbegeerige bende schijnbaar ordeloos en toch vol
gens een te voren wél overwogen plan neer
strijkt, een iegelijk op zijn eigen prooi.
Een korte formaliteit nog en dan voort!
Geen "kwartier meer wordt gegeven, zelfs geen
minuut:'het uur van sluiting is onherroepelijk,
de nijverheid heeft baar plicht .gedaan, het
publiek is verzadigd, bet produkt wordt er
niet beter op, ea wat mér zegt dan dit alles:
de Mst is gevonden Welnu, waarop zou
men dan wachten?. Vooruit dus! Hoera voor
het sloopingswerk!
En daar ginds in den hoek staat een of
ander commissie-lid, een vader" of eem'ge
andere bloedverwant der zieltogende
tent'ooastelling, die net, met zooveel zorg, gebaarde
kind -aan eigen boezem heeft gekoesterd
Mj, al mede de ziel van de onderneming, die
met en "voor haar geleefd heeft, in den be
ginne wellicht ze zag beschimpen ea tegen
werken, en toch later ze heeft zien bloeienen
groot worden met weemoed staart hij het
veraielingswerk aan!
Mogen ook alle. anderen voldaan, ja, mér
dan voldaan zijn, hem valt het scheiden zwaar'
?Te midden van dwarrelende stofwolken en kra
kende kisten omvat zijn blik nog eenmaal
en nóg eens weer het gezellig beeld, -..
't is -waar, die plek daar is reeds ledig, maar
hy weet, wat er stond, en vult het in zijn ver
beelding aan, en in die verbeelding tracht hij
zich het harmonisch geheel voor altijd vast te
prenten, opdat 't hem bijblijve.... tot den
- jongsten dag.
Ik gun 't hem van harte. De commissie
heeft reden, om met voldoening terug te zien
op haar werk.
Men verwachte van mij geen uitgewerkt ver
slag va:a deze expositie; en evenmin een volle
dige beoordeëling van wat er op myvi studie
gebied, dat der kuust-nijverneid, werd inge
zonden.
Door uitïandigneid verhinderd, de mij
opge" dragen taak als jury-lid te aanvaarden, dank
ik liet toeval dat mij elders riep, en laat het
weinig benijdenswaardige ba'antje" gaarne aan
amderen over.
" Maar ik wil trachten in enkele weinige ko
lommen een vraag te beantwoorden, die zich
velen zeker tijdeas . het bezoek aan de ten
toonstelling gesteld hebben, een vraag, mijns
inziens belangrijk genoeg om er een korte be
schouwing aan te wijden.
Welk "beeld gaf ons de Arnhemsche Ten
toonstelling van den toestand onzer nationale
kunst-nijverheid ? Is er wellicht verandering
te' bespeuren, en zoo ja, in welke richting, e*i
Speciaal op welk gebied ? .
Ik vooronderstel den toestand van gisteren
als bekend, en val dus met de deur in 'thuis
. Vooraf een woord over mijn voorgenomen
. wijze van beoordeëling.
Daar. aija gelijk aan ieder bekend is
twee verschillende manieren van.... kersen eten.
De eerste bestaat daarin, om te beginnen
met de slecktst&\ dan weer de slechtste te nemen
van het restant ea zóó steeds de beste voor
't laatst bewarende voort te gaan tot het
eiade toe.
Anderen daarentegen zoeken het eerst de
leste uit, om vervolgeas de aaast-beste te nemen,
en alzoo steeds zich aan de beste vergas
tend - de slechtste tebewai-en voor hetlaatst.
' Het kenmerkend onderscheid tossehen die
beide manieren nu ligt eenvoudig daaria, dat
een. beoefenaar van de eerste methode maar
ne goede, kers geniet, terwijl alle anderen
slecht zijn; in tegenstelling van den ander, die
met dan goede kersen eet, en maar ne slechte.
Een ieder zijn meug", iJc prefereer de tweede
laling rijk en effectvol wordt, en toch de in
«n expositiezaal aóo hoog noodzakelijke rust
aiet verstoort. " .
De gebogen vorm van het gebouw werkt er
la^renbove ni weinig toe mede, om den
?ustigen afgesloten indruk te verhoogen. Steeds
nedt zich voor den voortwandelenden bezoeker
op Korten afstand dezelfde achtergrond aan; het
eindeloos en daardoor al ' reeds vermoeiend
verschiet van een .perspektiviseli punt, waarin
il de lengte-lijnen van het gebouw zich
schijnjaar vereenigea, is hier .als vaa zelf vermeden,
onder dat men gedwongen is, -door het op
fstand tot afstand plaatsen van hoogere
dekoatieve voorwerpen den blik binnen engere
grenzen te bepalen. Zóó was in 't jaar '67 het
;ebouw der Parijsche wereldtentoonstelling vrij
*rat aangenamer en gezelliger dan.dat van ver
eden jaar. De ronde vorm bepaalde ook daar
ils van zelf den gezichteinder, terwijl men bet
n '78, voornamelijk in de Eagelsche en
Ame?ikaansche afdeelingen, heeft kunnen
bespeu?en, hoezeer een schijnbaar onbegrensde en door
.usschenschotteii
onderverdeelde ruimte
!en blik een wijle verward doet ronddwalen,
ilvorens men in staat is, dien. op eea bepaald
mnt te vestigen. Zulk' een arrangement is 'in
.e hoogste mate vertnoeientd', terwijl
ere en . zoo mogelijk een weinig gebogen
mïchtiag den beschouwer te hulp komt, en
Le taak van den dekorateur niet weinig verlicht.
Zoo was dan ook de plaatsing der
Devenersche tapijten te Arnhem, mijns inziens, min
ier bet gevolg van een Toorbedachtelijke
verSeeling der expositiezaal, dan wel geboden door
iet gemis aan groote muurvlak'ten, steeds een
gevolg vaa een met lagere zijbeuken ingericht
entoonstellingslokaal.
De wandversieringwaseenvoudigea het arran
gement ia overeenstemming met de omgeving.
Bij het betreden der groote zaal moet ieder
oezoeker 'voldaan zijn geweest. Mij, ten minste
trof niets wat mij hinderde. En juist 'dit is de
beste aanbeveling voor een arrangement. Waar
geen détails den indruk 'van het geheel
ver""toren, daar is de inrichting harmonisch.
Wie van een tentoonstelling in dezen mér
verlangt dan zulk een dikwijls zoo uiterst
moeielijk te verkrijgen -?harmonie, stelt onbe
scheiden eisenen.
Het gebouw voor den wedstrijd is, wat bet
Behoort te zijn: een werktuigenloods. 't W&re
noodelooze geldverspilling, het in te richten
als een ontvangkamer voor huisraad en lijftooi.
Wie ten overvloede een blik slaat op de
door moeder concurrentie, aan vuur- en
valenbraakproef, zoo liberaal blootgestelde stomme
sehatbewaarders, en dan rondkijkt, moet wel
aeer tevreden zijn, dat de omgeving hoe
eenvoudig ook nog stevig is en oavevrainkt.
De natuurlijke ligging van het
tentoonstelliogsgebouw te midden ,van den park-aanleg
op het'.Singel-terrein, laat niets te weaschea
over. Verleveadigd 'door gebouwtjes van allerlei
aard ea bestemming, waaronder de expositie
der. kunsf-zandsteenfabriek te muiden dóór
den architect Bleïjs wel onbestreden - de
kroon spant, versierd met foateinen en bloem
perken, door belangstellenden zoo vrijgevig tot
opluistering afgestaan, wordt het oog van den
bezoeker ruimschoots voldaan, en voelt men
zich op het tentoonstellingsterrein, onder de
o'-nmerkbai-e hoede van een steeds waakzame
commissie, volkomen thuis.
Voor alles werd gezorgd.. Ten blijke daar
van de verboden toegang in den
bovea-ontvangsalon, die niet dan bij hooge uitzondering
ontsloten wordt. Want was het mij al vergund
den drempel te overschrijden, ik vertel u niets
van zijne wonderen, getrouw aan onze afspraak
om de laatste kers te laten liggen.,
Alsau overgaande tot de bespreking van de
voornaamste inzendingen en zoodoende tot de'
oplossing der hierboven genoemde kwestie be-:
treffende de sporen vaa een eventueelen voor-'
uitgang van onze kunstnijverheid, acht ik bet
niet overbodig, vooraf de vraag te stellen: of
die nationale industrie kan gerekend worden
door het te Arnhem geëxposeerde genoegzaam
te zijn vertegenwoordigd, om im grossen Gan
zen" een uitspraak over den wellicht
gewijzigden toestand te wettigen?
Ik geloof hier bevestigend te,mogen ant
woorden. Wel missen wij te Arnhem de dik
wijls met lof bekende inzendingen van
Bonebakker, van Kempen en van Santen; van
Caspers en de Schoonhovensche fabriekanten voor
goud en zilverbe-werking; van Gargeanae en
Heukeasfeldt voor tapijten;, van Entken,Smits
en anderen voor meubelen; van het glas- en
aardewerk uit Maestricht; de spiegellij sten der
wed. Dorens te Amsterdam, de galvanisch ge
bronsde zinkwerken van Schütz te Zeijst, enz.
enz., ? doch eensdeels zijn voor deze ontbre
kende inzenders weer vele anderen in de plaats
getreden, die zich vroeger steeds of meermalen
van deelneming aan tentoonstellingen onthiel
den; terwijl wij anderdeels gerusteïijk mogen
aannemen, dat dezelfde sporen vaa ontwikke
ling, die wij bij sommige aanweg&nden moch
ten opmerken, ook bij de /wezigea niet te
vergeefs zouden worden gezocht. Want een
wijziging in> eea zoo treurigen toestand, als
het zeker de koninklijke Deventersche
tapijtfabriek onder directie van Kronenberg in
de eerste plaats. Zij was te Arnhem o. a. door
vier grootere tapijten en. een Oostersch
bidkleedje vertegenwoordigd. Na een herhaalde
en .aaiïdaehtige beschouwing der twee, naar de
zijde van den hoofdingang geplaatste tapijten
is 't mij tot heden onopgelost gebleven: aan
welk van beiden de voorkeur te geven? Ter
wijl het rechtsche door den beer W. Prins
te Velp aangekocht, door meer geaccentueerde
teekening van een lichter.kleur op een hoogst
welgevallige donkere fond-kleur boeide, was
ook de tegenstelling van toon in het linksche
tapijt ? aan de HH. Mutters te 'sHage afge
staan schoon miader sprekend, daarom ze
ker niet minder harmonisch. Van de beide an
dere tapijten was het eene een oude kennis,
dien ik gaarne' eens weer ontmoette, en het
groote salon-tapijt, schoon mér bestemd voor
eea eenigszins afwijkënden smaak, toch schrei
noch stootend, maar altijd verre te verkiezen
boven vele Fransche en sommige engelsche
salon-tapijten, die ons gaarne het levenspad
doen voorkomen als steeds met bloemen be
strooid. Ook het Deventersch-Oostersche
bidkleedje is een welgevallig stuk werk.
Het ^Excelsior" zij bij voortduriag de leuze
der Kronenbergsche tapijtfabriek: zóó zal zij
der vaderlandsche nijverheid tot eer verstrekken!
Vergis ik mij niet, dan was het -de
Amersfoortsche fabriek van B. van Leer, die ook «M
weer blijken geeft van een zeer welgeslaagde
poging tot afwijking vaa de smakeloos ge
streepte tapijtpatronen voor onze huis- en
logeerkamers bestemd. Die poging is inderdaad
zeer . te waardeerea. De heer van Leer moge
in een steeds toenemenden afzet 'een voortdu
rende aansporing vinden oni op dea ingeslagen
weg met lust en ambitie voort te gaaa, en
steeds een toepassing van gebroken kleuren
ook voer de randen of bordures getrouw te
blijven.
(Wordt vervolgd.)
Woensdagavond werd de jaarlijksche alge
meene vergadering van het Genootschap Na
tura Artis Magistra in een der zalen van bet
hoofdgebouw van het Genootschap gehouden.
Uit de door het bestuur gedane rekeniag en
verantwoording bleek, dat het Genootschap
thans 6241 leden en donateurs telt. Gedurende
het afgeloopen dienstjaar werden de tuin, zalen,
bibliotheek enz. bezocht door 58,818 vreemde
lingen en 65:000 werklieden, Het batig saldo,
op de balans voorkomende, bedraagt/456,680.
Van alle landen in Europa kan men alleen
ia Nederland, Belgiëri= Zwitserland goedkoop
rooken. Naar aanleiding yan de hervorming
van de tabaksbelasting' in Duitscbland is een
kort overzicht van den toestand in -een land,
waar het monopolie heerscHt, niet zonder
bemethode, en stel u voor, die mede in toepas
sing te brengen bij de beoordeeliug der Am
In Oostenïiik?Song&nje heeft reeds sedert
1670 het tabaksmonopoïie gegolden, in dat
jaar werd het aan eeii particulier verpacht.
Van daar uit 'werd het uitgestrekt over de
overige niet-Hongaarsche Kroonlanden; gedeel
telijk pachtten het de standen der provinciën
zelve. Ook is eene proef gedaan met staats
administratie. De tabaksteelt in het binnen
land was verboden. In 1764 kwam het tot
eene algemeene verpachting, ia 1778 werd deze
ook tot Galiciëuitgestrekt, Ia .1783 aam de
Staat .de regie over en heeft die tot heden "be
houden, terwijl in latere tijden ook Dalmatie,
Tyrol en eindelijk het geheele Hongaareche ge
bied er onder begrepen werd.
Tot 1867 was ook de administratie voor- de
eide deelen der monarchie dezelfde, in dat
aar. echter is zij wel op dezelfde wijze, maar
iet meer als n geheel ingericht; alleen de,
olgrens ia voor beiden dezelfde gebleven, maar
,e inwendige administratie wordt,afzonderlijk
estuurd. Toch is. west-Oostenrijk nog een
?roote afnemer voor Hongaarsche tabak ge^
leven.
De wettelijke grondslag voor het
tegenwoorig monopolie in beide landen,, 4igt in het
keizerlijk patent van 1850, in werking gebracht
met 'een vóorloopig administratief besluit van
1851. Hierbij heeft de Staat zich voorbehou
den : de toestemming tot en beperking1 van
ien. tabaksbouw, het koopea van het gewas
egen vooraf bepaalden prijs en met uitsluiting
au de aanspraken van derden, de fabrikage,
iet verlof van invoer en den afzet tot
vercoop in 't klein aan bevoorrechte handelaars.
fabrikage ea handel door particulieren zijn
verboden.
Verder zijn er verschillende Licenzen, een op
den invoer, behalve dien, welke de reizigers
voor kleine hoeveelheden betalen, en een op
den aanbouw, die kosteloos wordt uitgereikt,
slechts voor een jaar geldig is en steeds moet
vernieuwd worden.
.De planter moet de geoogste bladeren zorg
vuldig bewaren, mag onder geen voorwendsel
er aan iemand anders dan aan den Staat iets
geldboeten, soms kunnen de vergrijpen ook
onder ~de gewone delicten -worden gebracht.
Dat eene dergelijke administratie zich tegen
ontduiking en bedrog met duidende kleinig
heden moet inlaten, alles nauwkeurig voor
schrijven, en met jaloersehe zorg alles moet
controleeren, is niet te verwonderen; evenmin
dat er jaarlijks nog voor eene groote som aan
de aandacht der regeering ontsnapt. Drie
maal 'sjaars moet er inspectie gehouden
wordeo, welker drie uitkomsten' elkaar
eenigermate moeten contröleeren. Eerst wordt op
het veld een waarschijnlijke oogst "bepaald,
door het wegen van eem'ge pakken bladeren;
men rekent de drooge opbrengst op het ge
wicht ? van een zesde der gewogen bladeren.
Dit alles moet gedaan zijn vóór 10 September.
Reeds 24 uur na de oplevering moeten de
massa's opgebrachte bladeren'gewogen .en in
de registers opgenomen zijn, en worden den
vergeleken met de opgeteekeade berekeningen
van den vermoedelijken oogst. Is hét verschil
te groot, dan stellen de Finanzwache" en de
twee afzonderlijke lichamen
naar het schijat, een onderzoek in, en het kan
gebeuren, dat de boer, behalve zijne boete,
ook de toestemming tot tabaksbouw gedurende
eenige volgende jaren moet missen.
Om deze gansche administratie (de derde
opneming van de tabak geschiedt, terwijl de
boer ze reed,? ingezameld, maar nog niet afge
leverd heeft) weder behoorlijk te koutröleeren,
zijn er inspekteurs, -die tegen oogsttijd de plan
tages afreizen en van hun bevinden verslag
geven, de schattingen verineeren en de
Finanzwacbp" van raad en inlichtingen voorzien.
De cijfers van den tabaksbouw in Oostenrijk
zijn de volgende: In Cisleithaniëis de bouw
voornamelijk beperkt tot Znid-Tyrol,
'OostGaliciëen de Bukowina. In 1866 was de op
brengst van den oogst ia Tyrol 587,000 kilog.,
of 2077'kilogr. per hektare, met een opbrengst
van 543 floryaea. Ia Galiciëen .de Bukowina
4,001,127 kilo, of 1366- kilo per hektare, tegen
251 florijnen waarde.
Het personeel bestond in Oostenrijk uit 65
beambten ea bedienden voor de administratie,
met,eea inkomen vaa 117,015 florijnea, en 287
beambten en bedienden bij d'e 28 fabrieken,
met een inkomen van 295,982 florijnen.
Van de 26,222 werklieden in de 28 fabrieken
waren 3089 mannen, 22,151 vrouwen, 658 kin
deren, 315 opzichters. Het fabrikaat bedroeg
644,487 centenaars, of 23,017 in iedere fabriek.
Een werkman verdient door elkander 134 flor.
per. jaar, of 7.44 flor. per centenaar fabrikaat.
In 1876 werd verwerkt 665,332 centenaars ruwe
tabak, waaronder was 225,845 centenaars
buitenlandsche tabak, West-Indische, Java-,
Brailië-, Noord-Amerikaansche, Turksche, Russi
sche, Duitsche e« andere. Daarenboven was er
zeer veel Ho'ngaarscjie takak verwerkt, zoowel
tot rooktabak, als tot sautf, sigaren en siga
retten. Ingevoerd werd in 1876 aan bewerkte
tabak 37,038 centenaars (waaronder alleen over
Triest 34.558) en uitgevoerd bijna evenveel,
namelijk 33,252 centenaars.
Het fabrikaat gaat voor de konsumtie ia het
binnenland naar de verkoopsmagazijnen, waar
van erc' 35 bestonden, met onderhoudskosten
tot een bedrag van ? 139,887 flor. Vandaar gaat
het naar de groothandelaars, wa'arvaa er in
1876 aan 982 eea provisie van 1,010,707 flor.
-werd uitbetaald, en aan de kleinhandelaars,
58,247 in getal. Het debiet bedroeg, bij eene
bevolking van 20,300,000 inwoners, per hoofd
1.55 kilo, de opbrengst per hoofd was 2.88 fl.
Er worden verkocht specialiteiten en alge
meene soorten,- Onder de specialiteiten kwaaien
onder andere voor 151 soorten echte Havana's.
In alle prijzen is tabak te krijgen; voor de
mindere militairen tegen een goedkooper tarief.
welke in de laatste jaren op 't stuk der
Nederïandsche kunstnijverheid van verschillende
hemsche inzendingen: wij nemen de beste het t zijden werd geconstateerd, is moeielijk anders
eerst, gaan zoo voort tot de laatste, en ala ons
die laatste niet bevalt dan ..... laten wjj ze
eenvoudig liggen.
Maar eerst wel mogen we het schaaltje bekij
ken waarin ons de vruchten worden voorgediend.
Het tijdelijk gebouw der Tentoonstelling is
ruim en practisch ingericht. Het breede mid
denschip met aan weerszijden zich uitstrek
kende lagere zijbeuken die, 'door de plaatsing
van tusschenschotten, als van zelf uitlokken
tot eett verdeeliag in gezellig ingerichte kamer
tjes of vertrekken, is dévoor tentoonstellingen
meest geschikte vorm bij uitnemendheid. '
? er dan slechts op aan, eea 'enkel goed motief
van versiering te vinden, dat telkens bij eiken
pijler herhaald, juist door die rythmisene her
denkbaar dan ingrijpend op veler- verschilïenc
gebied en het noodzakelijk gevolg van de werk
zaamheid van 't meerendeel der voornaamste
mdttstrieelen.
Uit' vele Arnhemsche inzendingen, blijkt hè'
ten duidelijkste, hoezeer onze kunat-nijverbeu
onder dea indruk verkeert van het ongunstig
oordeel dat haar zoo vaak heeft getroffen; da
niet sporadisch van n enkele zijde, maar door
velen het algemeen belang wordt begrepen, en
op ? onmiskenbare wijze het streven zich uit
spreekt om elk vermoede'a omtrent gemis aan
veerkracht en beter inzicht op degelijke er
laat ons hopen uursame wijze te be
schamen.
, Waar immer een lofspraak verdiend is er
door allen zal worden toegejuicht, daar geld
slechts van Hamburger Russen die, verhooging
van 1/2 pCt,, van de 4ife pCt. Russen 1875 de
teruggang van s/s pCt. te vermelden, zijn van
de sporen: Moskow Jaraslow V*, en Moskow
Kursk l pCt. hooger, de aand. der groote
Maatsch. en Kursk Charkow Vs, Kursk .Gharkow
Azpw 3/4' en "Riask Wiasma-lpCt. lager. War
schau Weenen Spoorweg aandeelen zijn l1^ pCt.
gemonteerd.
Van oostenrijksche foadsen die in williger
stemning waren, verbeterden Papierrénte
Zilverrente s/g. en Goudreate V* pCt,.de4pCfc.
Fremieaandeelen 1854 met grooten kooplust op
uitzicht van rijzing 5 pCt. aandeelen 1864 lï^
en Bankactien % pCt. Oblig. Theis spoorweg
evenzoo V** pCt. hooger. l en 2 pCt. Spanje
bij weinig omzet de Buitenlandsche 1/4,'de
Binnenlandsebe 'Vs pGt. flauwer. Van Portugeesehe
fondsen de 3 pCfcs. Vs,, de 6 pCts. 8/4 pCt.
hooger.
Turken verbeteren i/3l Egypteharen 2 gCt.,
6 pCt. Peru % 5 pCt. Idem i/épCt., 6 pCt.
Venezuela % en 3 pCt, Idem .i/4 pCt., terwijl
Oude Mexicanen en 5 pGt. Brazilië%, en
4% pCt. Colombia, na op een ongunstig be
richt 'tot 351/4 pCfc.' te zijn gedaald, '1/8 pCt.
verloren. ,
In Nederl. Staatsfondsen ging weinig om en
blijven de -2lk pCts. Vs, -Oude 4-pCts. Vs, en
Nieuwe 4pCts. Va pCt. lager. De nieuwe4pCts.
Amsterdamsche Leening werd tot 99 pCt.
geVan de Industriëele, en Financiëele Onderne
mingen waren Qbl.' Afrik. Handelsv. ls/s en
Ind. Handelsbank IpCt. minder, Aand.
Kott. Handelsb. % pCt. en Aaad. Omnibusm.
3/4 pCt. beter. Aand. Cen.tr. Spw. avanceer
den 3/s pCt., evenzoo Aand. Khija Spw. */3 pCt.,
4Vs pGt.. Boxtel Weael i/4»pCt., ld. Aand. 1/3
pCt., de' 5 pCt. 5/s pCt., de 2e Hyp. l pCt. en _
ook Aaad. Ind. Spw. l pCt.
In de op 24 dezer gehouden buitengewone
algemeene vergadering van Aandeelhouders
van de Maats, tot Bxpl. v. Saats-Spw. werd aan
Art. 4 den werkkring' derzelve inhoudende
eene wijdere toepassisg toegevoegd, en in Art.
6, ook der Maatschappij het recht van voor
keur toe te kennen tot het nemen van zoovele
der eventueel .overblijvende obligatiën, als naar
gelang der geldbelegging noodig zij.
Voorts werd besloten tot uitgifte eener.4pCt
leeniag van f 6,000,000.?, in 6 serien van 1000
Obligatiën ad f 1000-:?, waarvaa het meerdere
boven de vóorloopig benoodigde f 1,000,000.
te doen strekkea voor de eerlang aan de Maat
schappij ter Exploitatie over te dragen 300 a
400 kilometers spoorweg.
Anierikaansche Staatsfondsen wijzen geen
prijsverschil aan, zijn Maxvreis na eenige
dobbering stationair gebleven, en Colorado's !3/4
pCt. gerezen. Van die Spoorwegwaarden valt
behoudens . kleinere koersverschillen, te wijzen
op de. teruggang van 5;e pCt. der. Denver Rio
Grande en ? l Va pCt. -van Atchison Topekat
maar daarentegen op de verhooging van Port
Huroa met Vs pCt., Toledo Peoria met l Va pCt.j
Cleveland Mount Vernon. Clevelaad Columb.
Extention en Michigan Illinois l pCt., Eries
2VépCt., Oregon California 2% pCt,
Mississippi Ohio 2V2 pCt., Deisver Bonlder en
Missouri Kansas en Texas 3 pCt., Union Pacific
South. Br- 31/4, Paducah Blemphis 3%
Elisabeth Town 3?/g, Denver Pacific 4, St. Louis
St." East 41/*! Canada Southern, met uitzicht op
in October a. s. te verwachten dividend, 5 pCt.
7 pCt. Florida 11, ea Cairo St. Louis met
121/2 pCt. .
De Chicago ea N. W. Spw. Maatsch. zal
aaar gelang der behoefte aan uitbreiding van
haai- aet 15 millioen doll. GpCt.
Sinkingfundbonds-uitgeven. De eerste serie ad 1,050,000
is door de firma Kuhn, Loeb & C°. te
Ook aan de grenzen kaa men goedkooper! New-York overgenomen
koopea, met .het oog op dea smokkelhandel Geld aangeboden a 3 pCt.
is daar het tarief verlaagd.
De inkomsten der regie waren 1876 59,100,000 fl.
De uitgaven ?, 22,500,000
(waarvan 634,960 fl voor admini
stratie, 20 millioen voor
verbouwiögs- en aanschaffimgskosten.^
1.500,000 voor onkosten bij den
verkoop.,).
Eest - 36,600,QÖZ
of per bpofd 1,80
In Hongarije was de opbrengst minder, ne,tto
bedroeg Zij slechts 0,84 fl: per hoofd, 13 mil
Een anekdote voor wijadrinïters.
De beroemde *Haroun al Raschid had GBUS
zijn lijfarts Gebraïl Bakhtishna aas zijn tafel
-Deze Gebraïl, die volgens de gewoonte der
geneesheeren zeer vertrouwelijk met zijn
meeslioen florijnen totaal, bij 11,400,000 florijnen ter omging, jVas een^Seyiër van geboorte, en
uitgaven. daarenboven een Christen, waarom liij zich
In Hongarije zijn slechts 10 fabrieken, met: natuurlijk niet naar de mahomedaansche
ge11,526 vrouwelijke en 746 mannelijke- arbei- bruiken behoefde te schikken.
ders; uit 258,519 centenaars ruwe tabak (waar- Toen &, Kalif echter gedurende den
maalvan 73,272 buitenlandse^) werden 251,342 cea-'tijd zag dat de tebiV een ruim gebruik van
tenaars fabrikaat vervaardigd, verdeeld als: den wijn maakte, verweet hg hem zulks lachend
0,71 percent snuif, 12,47 percent fijne, 64,75 teiïaailKoore der overige gasten, die hem|dat
percent gewone-rooktabak, 21,87 percent in minachten.van de wet des Profeten zeer kwalijk
sigaren eii sigaretten^. schenen te nemen.
' . ; Als eenig,i antwoord dronk Gebraïl zijn
beIn de nationale munt te Brussel is men be- fcer ieeg ei]L liet zich door een slaaf'twee
aargonnen met het slaan der nieuwe munt van den kruiken ; brengen, de eeae vulde hij met
Venezuela, voor een vóorloopig bedrag 5 mill. water, de andere met wijn.. Vervolgens nam
Er zullen vervaardigd worden: 2,500,000 fr. 3^- een neerlöken in rozenwater gekookten
van 20 bolivars (frank), 1,250,000 fr. in.zilve- vjscüi sneea hem doormidden, wierp de eese
ren muntstukken van twee, een, een.h'alvenen,
)en vijfden bolivar. De nationale munt is be- me^ Wjjn
van afgeven; hij moet de vaa hun bladeren
beroofde stengels onmiddellijk uitrukken. Ta
baksbouw voor eigen gebruik kan tot een be
perkte oppervlakte worden toegestaan, oj> aan
vrage.
Op een termijn, door de overheid te bepalen,
moet allea worden opgeleverd aan de
Staatsmagasijnen; voor den tabak, die tot uitvoer
bestemd is, kan men eea permissiebiljet krijgen,
en mag hem zelf bewaren, maar hij moet vóór
een bepaalden tijd- worden uitgevoerd of anders
opgeleverd. Het bureau der oplevering moet
zich niet alleen overtuigen -van de juistheid
der opgegeven kwaliteit en'er den bepaalden
prijs voor' geven, maar ook aorgen dat niets
achtergehouden wordt.
- De groot- e'h kleinhandelaars in tabak heb
ben te EOïgea dat de regie-tabak onvermengd
en onvervalscht in zijne verpakking' blijft, en
bet tarief dat in het verkooplokaal han'gt,
juist wordt gevolgd. De straffen bestaan in
met water, de andere in die
en sloot ze zorgvuldig dicht in te-'
last met de levering van eene gelijke hoeveel- genwoOrdigheid van de gasten.
heid nieuwe munt, voor rekening der republiek
van Peru.
De mensehen keken elkander aan; maar
aangezien Geb'raïl eea geleerde" was, schreef
mea zïja wonderlijke handelwijze aaa het een
of ander wetenschappelijk opgmerk toe, en
dacht er niet meer aaa.
Eenigen tijd later gaf de E'alif wederom een
vaii 20?26 S.8j>t. 1879. gemaal. De dokter was er natuurlijk ook bij,
Ofschoon aanvankelijk bij geripge affaire en, zooals van zelf spreekt, dronk hg ook
flauwere stemming was- waar te nemen, zoo weer wijn.
deed zich in- de latere dagea voor de gewone" Zijn vijanden zagen het en maakten er den
soorten eenen beteren stand voor. In Ameri- Kalif opmerkzaam op; deze echter glimlachte
kaansche sporen, -vooral in .de noodlijdende, en wisselde met Gebraïl een blik' van ver
was de speculatiegeest krachtig werkzaam om standhouding. _ - ,
ze bewegelijk hooger op te voeren, ook al Toen liet de geneesheer de beide kruiken
waren de redenen er toe van velen zeer binnenbrengen, en ledigde den inhoud op twee
'/Jet n aan eyentueele reactie van som- schotels, zeggende:
rnige soorten te denken, n tot omzichtigheid Ziedaar mijn antwoord op uw verwijten en
aan te Sporen. Na de af- en opgaande bewê- spotternijen. Gij ziet dat de ne helft van
gingen, zijn de Kussische Staats- enrSpoorweg- <*en visch, die in Let water gelegen heeft, gef
waarden zoo goed als dezelfde gebleven, en teel1 bedorven en een proöi,van,-de wormen