fJBJjMtfBMHBBB IIIII IliHI Hjjlljll tilt \_ DE 'AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. gen burgemeesters-vacature aantf>onen. Het is "daii ook voorzeker zeer moeilijk bij de onredelijke wijs, waarop dat beginsel au eens onze Teenna s e?n wisselvallig, onzeker ka rakter, dat nu,t de werkelijkheid d?r uit komst ook den prikkel tot onderzoek ververkeer door middel der gewaarwordingen in -een bepaalden, toestand, Sien ik zie, gevoel, maar 4an is er een object ea geen enwordt toegppa&t en dan "weer vergeten, van een ibcht te spreken; .dat.deze wetswijziging 4ot eisch kan stellen. In ieder geval de neer van Kerkwijk heeft zieh -de moeite om dit aan te toonen bespaard. .Het moet bovendien voor iemand die van recht spreekt in deze ook hoogst onbevre digend zijn slechts voor den Raad het echt tot het doen van een voordracht te Yerwerven. Waarom ? het niet voor de ge meente zelf gevraagd? Aan de vrijheid voor de nederland'&eb.e gemeenten geëischt, wordt geheel willekeurig grenzen gesteld. Behoort Z. M, te benoemen uit een voordracht, dan s*l het er een moeten, zijn door de keus d-er "burgers geformeerd, opdat de koning zeker zij., .zijn burgers een » meester'' te schenken, dien zij als » vader" willen liefheb-ken» Hoe ,dit zij, zoolang .de .Staat- tot deontvang&ien der gemeenten bijdraagt, kan een argument, dat alleen op de .betaling van de jaarwedde zich grondt, niet afdoende heeten, ndertusschen. mogen wij niet ^ontkennen, &a± dezelfde memorie van toelichting .haar aantrekkelijke zijde heeft. Het is een aardig schetsje, waarin niet zonder bedeeling,, Segj konimissaris des koningsen» veel, zeer Teel," atallooae" ontaarde burgemeesters den donkeren achtergrond vormen, wat na tuurlijk op treffende wijs den: verongelijkten gemeenteraden ten .goede komt, die, lieflijk zwakt.. Voor Kant is het verband tusschen fee'le red-én om niut aan te nemen dat'het oorzaak en gevolg een der denkvormen den', ook buiten, mg -aanwezig is. Of ik-~ben van meeschelijken geest van nature eigen, alzoo oordeel, dat dit laatste enkel zinsbegooeheliiig een der meest .vertrouwbare middelen tot js, maar dan wacht bet gestelde feit, te bewaring en verbreeding onzer kennis. Het weten; het eigen, bestaan, gevoelen, denken, phaeriomenaüsme van Berkeley had, ten einde zijne verklaring. hemels en der aarde bevrijd wilde zieh. Het geslacht, dat Duitschlaud vrij vocht eütot eenheid bracht, is door dien Imperatief toi zijne taak .gerijpt. Onmogelijk is het des &oningsberger,s wereldberoemde apostrophe aan den. Pliclvt te lezen, zonder te gevoelen dat hier voor alle tijden een man tot man nen spreekt. Daarom, i) de ver mailing : »terug naar Kant" niet 'een wensch, maar ruimte te vinden -voor zijn Godsbegrip, t Bevredigend is derhalve enkel de opvat-' een feit. Immers, men vergete het niet, het ons, ongeveer gelijk slaapwandelaars, in eene \ ting van Kant. Men zij echter hare ver rei- wijsgeerïg '-woord wordt düad, en van het wereld, van louter visioenen doen rond-! kende gevolgen zich bewust. De he'er van'geestelijk voedsel der besten draagt ieder wandelen. Kant verwijst die'leer, waar zij' der Wijck omschrijft ervaring ?» als eene daad, ' behoort, in het rijk der droomen, en plaatst | waarbij- de menscheljj'ke rede ziehzelve in de ons met forschen greep témidden ;eener: wereld opspoort om door bewustzijn van de waarachtige omgeving, die werkdadig begre- ? wereld tot zelfbewustzijn te komen." Dit pen moet worden. Eindelijk had geheel de is Kantiaansch gedacht, en zon verdiend hebóude metaphy-siea op het boven- en-buiten- ben ietwat meer te woeden uitgewerkt. Het zinnelijk gebied allerlei uitstapjes zich ver- 'dogmatisme behoeft (voor zijn oogmerk) de oorloöfd. Ii-ant loochent principieel hare be- ervaring niet. Het materialisme stelt blind vosgdheid daartoe, door liet betoog dat het vertrouwen in haar alleen. Tnssehen die gebezigde werktuig: het menschelijk ver- geringschatting daar en overschatting hier, stand; tot dergelijke proefneming maar al staat Kant. Hem ie de ervaring: middel, het te gewillig, dus in iet geheel niet zich leent, zelfbewustzijn : doel. Vandaar, dat hij bin?. Het OTLdersaheidejad kenmerk fcussehen uen. de sfeer dei- theoretische rede gestadig Kant e-n de .hem voorafgaande wijsbegeerte'naar de ervaring -verwijst, en op' practisch tijdperk den ouuitwischbaren stempel. Amsterdam, 9 October 1879. L-EYY. 1) K. Fisciier. Gesch. der neuern PMlosophie (Hei13&9) 'TH, Hz. 982. minst--duidelijk. Zoolang de staatkundige be langen van de' beide Rijken in menig opaieht zoo sterk -uiteenloopen zou aan.zulk een .veiv eeniging op militair gebied weinig waarde ge hecht' kunnen worden. In de troonrede, waarmee de keizer van oostenrijk de kamers geopend heeft, werd wëj gesproken van een militaire organisatie, waar voor de vaderlandsliefde offers moest over hebben, maar tevens werd gewag gemaakt van bezuinigingen, die op het budget van oorlog dienden ingevoerd ie worden. . Die rede bevatte de gewone optimistische beschouwingen. Het tekort op de begroothsg van 1880 zou gevonden worden, zonder dat een beroep op hei krediet van den Staat nooclig was. Dqor betere verdeeling van de lasten kon 'men de gelden krijgen, die men behoeft; De slechte opbrengst van den oogst Daardoor 2) Dr. C. B. Spi-nyt. Proeve van eene Geschiedenis ? in Hongarije, althans in sommige streken, hon: van de leer der 'aangeboren begrippen (Leiden 1875 Hz, 206. 3) C. Göriïig. "Oober den.&egriff dei Etfalurcrag, ia Viftrteljahrecar. für, Wïssensch. PlülosopHe II. Heft l blz. 108. gersnood dreigt, is zeker een slechte kommentaar op die mededeeling.' Ho» was merkwaardig de zinsnede' nopens ?de waarschijnlijkheid, dat D-aitschlaod de EOOdige koncessien aou doen, waardeer b&t mogeis derhalve, -dat .deze, ter ontraadseling, der:gebied, met betrekking tot het pliehtgiebod, das Weeën -des Bewusstseins völlïg zn ertlaren, solasst Ons " om-gevende bn.itenW'ereld, op dit object, ? ha/ar alle gezag ontzegt.. Het is mode ge- j doch die vergleieheade und genetische Betrac-Iitong des 4) E. Haeckel. Die ieutige Eütwiokelungslolire im Kjk zou WOJ£EBI dat Oostenrijk .een bevxedisrfialtniss zur GesammtwissenscK' (Stuttgart, 1878) gend handelsverdrag net dien Staat ion slui ten. De publieke opinie deelt niet de verwach ting, die de keizer heeft ^uitgesproken. In blz. 24: So wenig wir hente aueh im Stande aind-, hij daarentegen,' op .het waarnemend sabject j-worden," dit dualisme des meesters, naar dea blik vestigde. Het is eene niet geringe eer 'l.net hstet, ije lakéa. » Dezelfde zuivere -rede,' voor de rechtsgeleerdheid, dat de .meester, [ .die in. de. theoretische wijsbegeerte tot niets ter .aanwijzing der critiseke .groncUrr-aag., .aan [ jian schija en dwaling leidt, is in .de zeden, , . T ,T , -TT ! , T , . . . . -,,, T . i haar _a.,ijn8 terminologie ontleent. .Kuno leer d« eemge bron der waarheid betoogt Bewusstseins klar erkennen, dass, dasselbe nar «in e here and snisaramengeaefcistere FajietiontLer Nervenzelkn hö- 'voos:üaaTas^e steden werden verga'deïing-eii ge-: ?houden , waarop een . h-ande-lsverdrag iet. 5} E. Dubois-Heymojul. D,trwm versus (Berlïn 1876) lila. 29: Eine neue PhaM Gemachfc getint, de handen naar burgervader uitstrekken, «m te stelen! een achtbaren Een groepje, als Deu naam vaa dichter mag nien -d-en heer, yan Kerkwijk niet ontzeggen. IJ "Wij onderstrepen.. 's» -Kectoraaiia-rede dooy Jhir. .Dr. B H. C. K. van dei' Wijdt. Ploogl. in de Wijsbegeerte. (G-ron. 1S79.) Bit geschrift is eene bijdrage tot de litteDie JTragen -sind so geordnet, das nnr ken. Daarom .moet die rede beurtelings gewenn die vorhergeh-ende (geló'st ist, die: .dacht worden .als -slavinn-e TOOT, en als soufolgende gestallt werden, darf. Diese verein van de ervaïiag. Het versehiïend ganze Art, .wie Kant .sein-e Kritik der, standpunt ? yerklaart het vers,ehil in o.pvatVernunft einl-eitei, vergleicht sich sehr gut ting. Zoolang -de rede haar eigen wezen opdem Verfahren einer jnristisclien Unter- spoort, stelt de ervaring haar de' wet. Zoo dra .zij suchung, Böll ein Eall -aas -dem Rechtsleben entschieden werden,' so mnss zuerst die Tbaimehe «elbst mit .aller Pünktlichkeit festgest&üt werdes.. JSrst wird der .Eall rakrar der Kantiaansche wijsbegeerte. .Het -comstaiirt, d-ann wird er aus Sechtsgründen behandelt in breede trekken, .doch -zakelijk beurtheilt nnd ?entschieden oder dedacirt. en eenvoudig, een der hoofdpunten van het: Kant hat es mit der :Eeehtsfrage der menschlicriticism-e, de vraag namelijk:' hoe ervaring ohea Erkenatniss au 'tltun;- er will, jnr s«ntstaatV Het is de onsterfelijke verdienste tisch zn .reden, der Erkenatniss den Process , . .?^^?.^ i?^?^ -^?- im Stocken der speculativen Fiwherl) omschrijft dit punt m de navol- de heer Spruvt verwijtend 2). Ook de Grc- Verspdie, theüs in der Gestuit bemerkt, walcha <U .g-ende bewoordingen: »In diese drei Fragen amger hoogleei-aar offert aan dien waan, zij zerlegt sich, ,genau ange&ehen, daa^ Grrund- j 't ook ter -loops (blz. 28). Dit is misverproblem der kritischen philosophie: ,1.) was' staaid, naar het voorkomt. Kant acht alle ist Erkenntniss ? 2) ist die Exkenntndss fac- | ervaring voor de ??menscbeiyke rede den weg, tisch? 3) wie ist dïeses Pactum mSglich ?!-om tot bewustzijn van zich zelve te gerai-a bessereu Köpfea aazu~aeh.men 6) R. Eucken. G-escMcfite und Kritik der Grandberiffe der Gegenwart, (Leipzig 1878) bla. 52 vlg. Dnitschland .niet werd begeerd, tensstj tut voordeel&n aan Oostenrijk beloofde, "dïe met de nieuwe tariefwetten niet in overeenstemming zijn te brengen. Eindelijk is Andrassy dan werkelijk heenge* gaan, niet, naar de .feeizer hoopt, om yoorgoed de politiek vaarwel te zeggen, maar ooi achter, Het belang iAt!L' ^"=i<^0 , sch macht derhalve, is -zij wetgeefster. Het mid-; ^u. ^?&' . j?_^- ?-r T , j ? -i. tmrtii kan rekenen, is moeilijk te geven, daar rl&l van zoo even: de ervaring, mag niet *, J ,.,, ,111 r,-n j i i?~L?-£ . , . ,, , . , ' ,D ,?de verschillende bladen verschillend klassindel gebezigd worden om het doel: het zelf de schermen mede te werken of om als soïifleur van von Haymerlédienst te doen. De nieuw-, benoemde zal, volgens Aodrassy's verklaring, de richting volgen, welke hij .zelf tot nog toe, voorstond. ' "' Vau Gortschakoffs feezoek aan von Bïsm.arck werd inde taatsfee dagen niets vernoni.eu, .Daarr ----- --- - ' entegen brachten de keizer en de keizerin van. nieuws van deze week is , Duitschland een bezoek aart de keizerin Taü' Rusland, op haar doortocht naar Cannes, \vaar zij reeds is aangekomen. Pe Engelsche staatslieden hebben het te druk met Aziëom zich met de Europeesche zaken in te laten. Gelijk gewoonlijk honden II elke ceeren; doch de hoofdzaak valt niet' te ontre-uk te do-en. uit de eigen keïmeïli Be nationaaUiberalen zijn van meer-de ministers en kamerleden tijdens het reces omschrijving des Itóeren van der Wijck derheid tot minderheid geslonken.. De konser-j der beide Huizen hier en daar toespraken en vloeien gewichtiger gevolgen voort,, dan hij vatieven wonnen omstreeks honderd stemmen, \ thans maakt Afglianistan het onderwerp joedvond te 'm(ak«n. Ook kan. het de vraag . zijn, of zijn optiterwijl nationaaHiberalen en forsehrrttspartij er meer dan honderd.verloren. Be klerikalen den Koningsberger meester, dat hij de machen. Das J3rs;be ist, dass -dm-, Process misme gewettigd is. .»Thans -is m*n tot den en Polen kwamen van 100 op 109, en de deaandacht bg die overweging bepaald en den instruirt, das .Zweite, dass er abgeurtheilt echten* -geest van 'den grooien meester terug- mokra-ten, die in het -Huis in 'fc geheel niet vervan ons. denken blootgelegd heeft. wird. Instruirt wird dio der, Erkennt- gekeerd. Kooit heeft zijn taam zoo zeer op ' teg-enwoordïgd w-aren, veroverden twee zetels. Ervaring komt tot ons door ons leerde .niss, indem. man zeigt, worin ihr Pall besteht, | aller liepen geleefd als thans. Het groote hg. Dat is, de gewaarwordingen, door mid-'-aiid da,ss der Fall voïliegt. ' Sntsebieden feit -van cfcrze dag^s is, dat Kant bestuder zinnen verkregen, worden in onzen' wird dis :Sache, indem man die Möglicihfceit' dcerd wordt:" -Met dien lierzang aan het Welke gevolgen deze uitslag op de politiek TOOT Pruisea niet maar .geheel Duitschland .zal hebben, laat zich geest opgenomen, vastgehouden, geordend,' der Erkenntniss darthnt, d. h. in-dein man'slot valt het bezwaarlijk in te gtemmen. Is .moeielijk^bepalen. ^Bismarck is zoo vrtj niet enkel met zijne eigene voorstellingen, ducirt. , Die erste Frage ist die -»quaestio' noemende wetenschappelijke . zyde, met zoo nevelbeelden zijner eigen schepping, verkeert /ac^',',! die zweite die »quaesèio j"wn's." Die'vele woorden »nietig" gehe^ten? 'S) Toont eet rataifcchelijk bewustzijn, maar met. de jrea-' .q.uaöstio f-adi -bestehi in den beiden -eisten; niet de polemiek van Haecfcel inet Duboia Kteit. Het onderstelt verder: .een a priori t 'rage-n: Was ist Erkenntniss. undvgiefet esJKeymond -en Virchow, dat men -geenszins vorst zich die partij uit de bonte rijen zal weten te verschaffen. Het centrum, dat trou wens slechts 5 stemmen won, en voornamelijk zegepraal der konservatieven zich verlestaanden matuumqnleg van den mensche- \ Erkenntniss ? Die .quaestio 'j-uris , in der ' schroomt stelsels' uitsluitend »op feiten der ' eilo.en moet siaat reeds een toon aan, als ' "" -...->-.?? ,,,.., ,. . , ' rckvan zich afhankelijk gemaakt. geest. Deze weerkaatst de buitenwereld ^dritten: Wie ist die Tbatsaehe der Er- natuur" te bouwen? 4) Blijkt nist, dat bij naniet gelijk een spiegel, (receptief) doch met kenntniss möglich?" ' '' tunronderzoekers vsn grooten. naam -do wijs-' Daarvoor echter is het veel te zwak. In de eeBe toevoeging zijnerz.ijds (productief). De aftredende Groninger reetor nu. heeft begeerte aaeer geduld dan geëerd wordt? 5)!konservatieven vindt Brsmarck steun'genoeg, Be idee(;nasöociatie, die in eigenlijken ain zijn gehoor w.el niet met aHe-dingtalen, dan Acht niet een der beste denkers zich genoopt zoodat hij het centrum kan mïssen, wanneer aiets anders is .dan gewoonte krachten-s M- tochmet n der hoofdmomenten van beslissing! tot -bitter beklag over de aanmatiging van hij slechts de nationaal-lïberaüen een weinig te ! op dezelfde wijze verkregen indrukfcen, .j"in kennis gesteld. Zijn oogmerk was, duidelijk; het empitisme ? 6) Kan men, ten onzent in. vriend weet te houden. Zooveel is zeker, om iet de sleutel tot onze kennis. Eindelijk aan te toonen, hoe de ervaring de verbindende 't bijzonder, van. velen der leidende geesten te komen waar hij wezen wil, zal het noodig identiteit van .het zelfbewustzijn noodzakelijk eene verklaring afieggen als van Anfcoa blijven met raeer dam een partij te «oqoetteemaakt. Ettelijke vroegere en latere beden- \ Beinhard Falck D.T., dat zij bij Kant ter school ren. De konservatieven alleen .25» m*t talrijk is niet ondeistelt "bedoelde. oplossing: identiteit wan identiteit van .het zelfbewustzijn noodzakelijk eene verklaring afieggen als van Anfcoa j blijver^ met raeer dam een^ partij te -coquettee&et zelfbewustzijn. Bestond deze nie't, erva,EÏng waie onmogelijk. De gestadig 'afwissekingen tegen die stelli-ng, aan -afwekende zijn gegaan'? ende gewaarwordingen zouden door dïen j wijsgeerige stelsels ontleend, worden kwa- Is alzoo dea hsogleeraiars -slotwoord als waarnemer .niet tot eene aaneengés&Lalïelde reeks verbonden kunnen worden. De omwenteling, -die deze critiek van het menachelrjk kenvermogen op wijsgeerig gelaied teweeg bracht, was -zóó groot, dat Kant met volle recht bij een Copernicus .zich ver gelijken iaodit. Met a worp was door hem ^oor de menschelyke rede de haar toeko mende plaats veroverd, dooh. tevens heton,wrikliare gebied van werkzaamheid haar -aangewezen.. Het scepticisme van had de causaliteitswet tot een blooten ©rvaringsregel laerleid. Daarmede erlangt lijk kon het .anders ? uit vogel vlucht 'aan- getuigenis aan.- bedenking onderhevig, -als geroerd. Zóó, het empirisme, zoowel 'in den. ! opwekking moge het geiden en weerklank vorm, dien Hume net .gaf, als ia dien, door vinden, Niet zoozeer aan talentea als wel Herhart Spencer gekozen. Zóó mede, de the- aan karakters heeft onze tijd en ons land -örie ran Barkeley, eene leer, waartegen Kant : behoefte. Wat Kan'tjs wijsbegeeiiëkenmerkt, nadrukkelijk waarschuwt als aan zijne 'eigene | is haar stoere ernst, haar mannelijke fierniet verwant, maar tegengesteld; Indeardaa heft -zij :zichzelve op. Alles komt tot ons, in ons verkondigt de Eaagelsebe bïsschop,. S"u z-yn w-ij echter gelijktijdig subject en object van waarneming. Hoe is dit laatste mogelijk, wanneer het waarnemingsproces niet heeft een objectief aansluitingspunt ? Of ik eid, haai kxaeht, haar stroef en . onverzettelijk plichtgevoel. Het trotsche, imajestueuge woord; du kannst dehn du solist, zoo diep en toch zoo eenvoudig, zoo kortaf gebiedend en toch 'zoo vriendelijk OTerre-' 4e.nd, teekent, naar waarïaeid des mees-ter die zijne w.ijsbegeerte van alle .banden de .genoeg, de liberalen evenmin. Lit»eraal-konservatief, of konservatief-klerikaal zal Bismarck moe-t.en zg'n. Alles hangt &£ vau den aai-d deiplannen, die hij zich voorstelt ten uitvoer te leggen.. De dagbladen spreken nog over het doel van Bismarcks bezoek' te Weenen en de Daïlg Telegraph heeft daaromtrent een bericht ont vangen, dat eenigermate de aandacht getrok ken heeft, misschien wel het meest nog om het onwaarschijnlijk karakter dat het droeg. Oostenrijk zou namelijk op Bismarcks voorstel zijn leger geheel inrichten ;naar het daïtRehe stelsel, zoodat-de beide legers-als n zouden kunnen beschouwd -worden. Welk voordeel daarin voor Oostenrijk .zou steken is aller van uit. Northcote sprak te Dublin zijn hoop, op een -goeden afloop dezer troebelen .uit en. verzekerde, -dat 'het doel der regeering'was,. allen vreemden ^staatkundigen invloed uit dat. land te werim. De liberale redenaars houden1! er minder rooskleurige beschouwingen op na,. Uit Aziëkwamen slechts zeer onbeteekenende berichten. Dat Roberts van zgn operatie basis zou afgesneden zijn, werd niet bevestigd. Het schijnt dat het Engelsche leger voortrakt; on danks de smeekingen van den Emir, die be vreesd is, dat de oproerige stammen .voor hun vlucht gijn schatkameren zullen plunderen; De telegraaf meldt thans een overwinning, op de oproerlingen. De fransche bladen twisten over het wenschelijke of verderflijke eener volledige amnestie voor de koinnnmards. Eet' wekt opzien, dat Gambetta's blad zich daarvoor verklaard "heeft terwijl de regeering zich tegen dien eisch. blijft verzetten. Kiaz-jpacha tracht in Egypte de beschaving te gemoet te komen, Niet alleen heeft hij een verbod uitgevaardigd tegen het gebruiken van stokslagen, om de Fellahs te dwiagen hun: belasting te betalen, maar ook wil.hij verhin deren., dat .men hun nog te veld staanden oogst afkoopt, of hen dwingt tegen hooge rente' geld op te nemen, ten einde den fiscus te vol doen. Het geschil met Abysinie is nog niet beslecht. Koning Jan wenscht. een of mees zeehavens te bezitten. Thans is hij geheel door egyptifche gewesten ingesloten,-en .het drijven van handel hem onmogelijk gemaakt.Chili strijdt met Peru en Bolivia; 't .eerste begon reeds moedeloos te worden, .maar het nemen van de uascar, het peruaansehe schip, dat de vloot zoo geteisterd heeft, ver levendigt op 'nieuw de hoop. en Het Handéls&lad: Een nieuwe .militiewet; , omdat ik dacht dat de handel aiela uit KOU fereiden, en dat ik-mijn eigendommen met groote winst zou kunnen verkoopeai..,.,.. Maar jawel, die Terwcnschte Krim-oorlog heeffc alles in de ivar ge&tuurd! Ik heb mijn'scha willen inhaden tloor spekulaties en ik ;had op d-aiing der effec ten .gerekend... toen kwam iet.bericht van & injieming van Ma-lakoff... ..Dat was weer een tegenval! Ik heb groote sommen verloren ea daardoor werd hier mijn krediet, geschokt.' Ik heb vyanden, en die hebben aaij belasterd en allerlei leugens verspreid . . . Zoo gaat het in de wereld! Wie voorspoed heeft is een groot man, maar als 't ongeluk aan de deur komt, wordt men meteen een schelm! De meraselien zgn als dwazen uaar de bank komen rennen... Daar zit ik nu.,, Als het zoo voortgaat en men mij dwingen wil oia de millioenen. die ik van heinde en ver onder mijn berusting heb, zoo «mverwachts uit te betalen, dan moet ik liquieereu, ter "wille -van die oïmoozele schapen, die cm hun geld blaten! Hij sloeg met de vuist op tafeï, en stond al ?sloekend op: Hel en duivel, als ik er aan -cïenk dat ik, met nog zes maanden voor mij, liet doel van mijn streven bereikt zou hebben !... Ik was er zoo goed als zeker van... Ik had oïj kandidaat gesteld voor de verkiezingen aangtaanden winter. Door den prefekt voorgedra gen, door de geestelijkheid gesteund, zou ik er stellig gekomen zijn ... En nu stort dat schoone gebouw plotseling ineen... Maar ik heb mijn laatste woord nog niet gesproken, ik sta,nog stevig genoeg op mijn beeuen, en alles kan nog terecht komen, als gij 'mij helpen wilt. Etöeime had eerst m et een zeker wantrouwen, slaarna met gespannen aandacht en niet zoneer ontroering _naar zijn vader zitten luisteren. Terwijl 'd-e .bankier zijn telénr-stellingen en misrekeningBn optelde, voelde tój zieh onwille keurig bewogen bij de gedachte dat die trot sche ,man door .het noodlot gedwongen werd om al de wonden bloot te leggen, aan zijn eigenliefde toegebracht.. . Een -straal van me delijdein blonk in zijn oogen. \ 't Is goed dat ge op mij gerekend hebt, va der, sprak hij op hartelijfeen toon; als -onze goede naam er mee. gemoeid is, 'zal ik u niets weigeren. De1 firma Maugars moefc-.haar beta lingen niet staken. Ik heb de administratie van mijn moederlijk erfdeel aan u overgelaten; ge bruik het alsof, la-et u toebehoorde. Verkoop de landerijen, ik geef u volkomen volmacht.. . Als de -menschen zien dat gij blijft betalen, zal hun vertrouwen terugkeeren en alles terecht komen. De bankier keek Etienne toornig en min achtend aan bij die welgemeende woorden. Is dafc liet eenige middel dat gij kunt bedenken ? sprak hij. .. Dan maak i<fc u geen compliment over uw slimheid. Uw' .moederlijk erfdeel ? Wat .zou dat b'eteekenen ? een druppel in den oceaan! Zoodra het publiek, merkt dat ik ga rerkoopen, zal dat olie in 't vuur zijn;-' ife zou dan mijn diiirr veïkregen goed voor een appel en een ?ei af moeten staan .,. Neen, neen, dat nooit! Als ik op u gerekend heb is d&t oin een heel andere reden ; ik heb -n iets veel beters voor te stelten. Ik liaister, mompelde. Etieime, .n« -op ge heel veranderden toon. '?Wat nu bovenal noodig is, dat is ons kre diet herstellen,.. Als mijn tegenstanders zien. dat de voornaamste' ingezetenen van SaintClémentin, om de praatjes lachen, en mij de hand reiken, dan zal het' vertrouwen terug keeren. Ja, -uw arme moeder had wel gelijk toen !zij volhield" dat een verbindtenis met een van de eerste familiën, ons eeT en aanzien zou geven... Dat is het eeni-ge redmiddel, en daarbij moet gij mij helpen. Ik begrijp u niet. Niet ? vervolgde Maugars, zijn zoon met zijn. stekende o-ogen aanziende, welnu dan zal ik de punten op do i's zetten.'.. E-r is hier een,- zeer invloedrijke familie: de Boissegnins. Zij hebben geen fortuin, dat is waar, maar zij zijn na verwant -aan den President Sourdenal en aan den Bisschop van Poitiers. Er zijn drie meisjes m huis; de beide oudsten vallen niet ni'eer in de termen; de jongste echter, Cbristine, is eenentwintig jaar, mooi, aardig en dol ?verlangend naar een man. Zij schijnt veel met arti&ten en met u op te hebben. Men zal haar u gaarne willen geven, het heeft u maar een enkel woord te kosten; ea den dag, waarop u-w engagement .publiek wordt, is de bank gered. Al sprekende bleef de. bankier zijn zoon aanaanstaren, maar Etienne's gelaat "bleef -strak ea ondoorgrondelijk. Pardon, sprak hij eindelijk, heb ik u Daar even niet hooren zeegen dat mijn moeders fortöin ontoereikend KOU zijn omüw sckolffeiscliers te betalen? '? Ja, als wij iets moeten verkoopen; -maar als gij trouwt, dan wordt het een ander geval. De booze geruchten zullen zwijgen, het ver trouwen herleeft en. onze zaak blijft even so lide als altijd. Die familie Boisseguia zou dan toch in gelicht moeten worden, 'en ik denk dat zij op zulk e'en gewaagde veronderstelling, niet veel met die verbindtenis op zou hebben. Gekheid! men weet dat gij uweig-enfor tuin hebt, waar mijn schuldeischers nooit aan kramen komen ... Daar 'heb ik voor gezorgd... Daarenboven zijn de oude lui erg vroom, en de geestelijkheid is op mijn hand; k heb heel wat kapitaal van die heeren in mgn zaak, en zij hebben belang bij een. goeden afloop ... Zij zullen de Boissegnins wel weten te dwingen als het zijn moet... ; En hen bedriegen l mompelde Etienne. Kom, praatjes! zei de bankier. En hen bedriegen! herhaalde de jonge man; hun dochter zal meenen een rijk huwe lijk te doen, en te laat ontdekken dat zij een armen drommel getrouwd heeft.. . Want denkt ge misschien dat ik mijn moederlijk erfdeel aan uw schuldeischers zou betwisten, .als de bom losbrak? Ik zou hun alles tot den laatsten cent in handen geven... Dat huwelijk is dus onmogelijk en er komt niets van. -? Gij zult -mij diis liever onteerd en onge lukkig zien ? Arm t.e zijn is geen schande, en uw eer zal er minder onder lijden als ik weiger, dan indien ik deed wat ge van mij.vraagt. Dat is niet zoo ... maar gij weet nog niet alle?. Daar -werd aan. de gangdeur getikt.M."Maugars stond met een beweging van ongeduld op, opende de deur, en trad ontsteld terug, toen hij het roode gezicht.van Landuré, deur waarder bij het gerechtshof van Saint-Cléra en tin, gewaar werd.' Neem mij niet kwalijk mijnheer Maugars, dat ik u stoor, stotterde de man.'.. Ik heb een mandaat voor u om te compareeren in dat zaalïjje van Berloquin, en ik wilde het n liever eigenhandig geven, vooreerst omdat het mijn is, en dan..... zulke drng'etjes moeten niet in de bureaus blijven slingeren. Hij haalde een in vieren gevouwen papiet uit zijn zak, en gaf het den 'bankier in han den. Deze -doorliep het vluchtig, terwijl de deurwaarder met een gemaakt onverschillig gezicht rondkeek alsof hij volstrekt niet wis! wat er in stond. ,- 't Is goed, zei M. Maugars op hoogeii toon; ge kunt gaan, dank u. De deurwaarder groette en vertrok. Toen keerde de bankier zich naar zijn zoon, en hem het papier in de hand. duwende, herhaalde hij Gij weet nog niet alles, lees dat. Etienne las- op zijn beurt het esploit, waarbij Siuion Maugars, bankier, gedagvaard werd om te compareeren voor den-^ rechter van instructie te Saint- Clémentm, als beschuldigd van woeker, begaan in medeplichtigheid met Jean Berloqnm, enz. . - " De jonge- man. hield het papier langen -tijd tusschen de vingers geklemd. Hij beefde en de letters dansten hem voor de oogen. Een'diepe blos bedekte zijn voorhoofd. Zijn voorgevoel had hem niet bedrogen, het onheil waarvoor hij gevreesd had, stond voor de deur; de chef van de firma Maugars zou "op de bank der beschuldigden zitten'... Hij 'legde het mandaat op de schrijftafel" en sloeg rol schaamte en smart de oogen tot zijn vader op: Is het waar wat hierin geaegd wordt ? mompelde'hij. M. Maugars haalde de schouders op: