Historisch Archief 1877-1940
Verschijnt federea Zondagochtend,
uitgevers: ELLBRMAN, HARMS & C«.
Kantoor: Rokin 2.
Abonnement per 3'm. ... 60 Cts. fr. p.p. 75 Cts.
AfzondpilrjTxe Numnrerg 5 »
Adverientiên per regel 15 >
«??«?«?BaH«s
INHOUD.
Gegronde klachten. Teege teekenen, door
J. Ai Levy. ' FEUILLETON.
BUITENLATïDSCH OVERZICHT
GEMEEHTEZAZEN. KUNST LETTERKOTDS.IHet aastt
vaarwel, Wolkenloos. De Vreemdeling.
Zeevaartktmdig Onderwijs, door Groen.
Schetsen van het hof van -'s Crravenhage door
Miss Sidney Hyde. STATISTISCHE EK
INDUSTIEELE MEpEDEELIBTÖEür. De
Arnhemsclie Tentoonstelling door J,R de Kruijff.
Overzicht van de Effektenmarkt. Allerlei.
Ingezonden. Een averchtsche Verzuchting
door v. VI, Handelsoverzicht der T^eek.
Te huur zijnde woningen. Advertentiën.
Schouwburgen, enz. .
Benige kooplieden te Samarang hebben in
het einde van Augustus een adres gezonden
aan de 2e Kamer der Staten-Generaal, dat
inderdaad overweging -verdient.
Het betreft de toepassing der inkomsten
belasting in In die, bekend onder den naam
van PATENTRECHT. . .
In de kommissie tot vaststelling van den
aanslag daar ter stede, waren eerst
ingeEetenen benoemd die niet behoorden tot de
ambtenaarswereld. Nadat zij eenigen tijd
zitting hadden., gehad, namen zij hun ont-,
slag, omdat het hun was gebleken, dat het
onmogelijk was, bij .het vaststellen van den
aanslag in de belasting, overeenkomstig den
door hen afgelegden eed EEBLIJK, NAUWGEZET
«L ONPARTIJDIG te % werk'te gaan,
»In opvolging der laatste alinea, van art.
16 werden na. door het Hoofd van het
G-ewestfljjk Bestuur drie nieuwe leden benoemd,
en daarmede was de Kommissie geheel uit
ambtenaren, allen meer -of min ondergeschikt
aan den Resident-Voorzitter, samengesteld.
De leden toch waren:
- de Secretaris der Residentie,
een Hopfd-Kommies van het-
ResidentieKantoor,
. een tolk voor de Chineesehe taal,
een tolk voor de Javaansche taal,
? de Rooimeester der Stad en voorsteden
van Samarang, en
een gepensioneerd ambtenaa'r, tevens
.tolk voor de Fransche taal."
De handelaars,' in vertrouwen op de eer
lijkheid der kommissie, »sloegen nauwelijks
a*ht op het; gevaar, dat eene niet-aangifte
na ,zich sleept."
Nagenoeg alle kooplieden te Samarang
lieten zich. aanslaan, omdat zij meenden dat
de aangifte moeielijk met zooveel nauwkeu
righeid en volkomen naar waarheid;geschie
den kón, zoodat men die met een gerust
geweten zou kunnen bee'edigen. .
Adressa'nten achten het noodig dit punt
te releveeren, daar nit de later mede te
deelen aanslagen in-de patentbelasting bleek,
dat de kommissie voor den aanslag het zich
onthouden 'van het doen van aangifte van
heli bedrag van het inkomen als eene onbe
hoorlijke, zoo niet onwetiage handeling heeft
beschouwd, die verdiende door e'en hoogen
aanslag'- in de belasting te worden gestraft
en voor den vervolge te keer gegaan.
Adressanten leggen hierbij over een exem
plaar van een a,angifte-bi3jet, en durven
daarbij in gemoede de -vraag te richten tot
Uwe Vergadering, of eene belasting als deze
van een zóó inqaisitoriaal karakter, als blijkt
uit de vierde vraag voorkomende op het
aangiftebiljet, in Nederland ooit. tot wet
zoude verheven zijn? Hoe het ook zij, de
wet laat -den belastingschuldigen .vrij om geen
aangifte te doen, en gelast de commissie om
in dat geval den aanslag vast te stellen op
zoodanig cijfer als haar .billijk zal voorko
men. Te meer meende de handel',op dat
billijkheidsg-evoel der commissie te mogen reke
nen, omdat kort na .de invoering der be-.
lasting, de ; G-o u verneur- Generaal. bij eene
circulaire^ die de ronde heefc. gedaan door
alle dagbladen en welker echtheid moeilijk
in twijfel kan getrokken worden, de
aanslag-commissiën had gewaarschuwd, om toch
vooral niet toe te geven aan de neiging tot
te groote fiskaliteit,. en te zorgen dat de
niet-aangevers ten gevolge hunner onthou
ding evenmin voordeel genieten als nadeel
lijden. Kouden. '" ?
En wat was nu te Samarang het resul
staat, van het nauwgezet, eerlijk 'en onpar
tijdig onderzoek der aanslag-kommissie?
Adressanten kunnen niet,op meer afdoende
wijze aantoonen hoe grovelijk de
Samarangsehe handel, is benadeeld, hoe lichtvaardig
men met zijne belangen neeft omgesprongen,
dan door de mededeeliitg ..van cijfers.
De ondervolgende firma's werden door de
Commissie over een inkomen van de.achter
hare namen vermelde cijfers .aangeslagen: Zij
hadden, geen.van alléaangifte gedaan. ?
Dorrepaal $ Co.. .. . . . ? 1000,000.
Jacobson vanden'Berg & Co. » 400,000.
Van den Broek '& Veeckens . »; 300,000.
Herman Salomonson' . . » 240,000
Thooft & Co » 180,000.
Jacobüs Hijmans. . , . ' » ?? 180,0.00.
Soesman & Go. ..' . . . '> .150,000.
Schnitzler' & Co. .-' . .' V 150,000.^.
E. Graszhofl & Co. . . . s- 100,0,00.
G. A. Wermuth. \ ...» 100,000.
C. A. Reijers, V . . . > 60,000.
Zorab & Co. . , . . . . » 60,000.
L. J. Brandon & Co. , . » 60,000.
Schlette & Ohl . . ... » 60,000.
Enkele firma's daarentegen, hadden aan
gifte gedaan, en haar inkomen was door de
Commissie, hetzij overeenkomstig de aan
gifte of met wijziging dier aangifte, aange
slagen op de navolgende cijfers:
Petrus & Co. . ... . . ? 9,000.
H.'L. De Lyon & Co. . . > 12,000,
F. H.. Bouma & Co. '. . . » 8,000;
Bij de overweging dezer cijfers. worde wel
in het oog gehouden, dat het niet zijn, en
kele sterk' sprekende voorbeelden uit eene
groote massa, maar dat de bier genoemde
namen, met de firma's of vennootschappen,
waarvan de hoofdkantoren te Batavia ge
vestigd zijn, den geheelen groothandel van
?Sa marang vertegenwoordigen.
Het ligt niet in de. bedoeling van adres
santen om de onjuistheid der aanslag-cijfers
aan te toonen.
> Adressanten wijzen alleen op bet feit, dat
teiwijl in de gtheele residentie Sneiabaya,
die niet minder dan negentien Saikeifabrie
ken werkende op contracten met het Gou
vernement telt, de gezamentlijfce opbiengst van
patent en ppisnnMe belasting + ?180.000,
moet bediagea, de patentbelasting vooi de
&tad SamfiAng alleen 4e som vin bijna
f 100 000 moet opbxengen; en d ui van
alleea een beding vin/"60 800
veitesrenwooidigende een inkomen T^n ? S 040 000
ovei 14 hmdeKhuizen, waaivan de meeste
in omvang on veimogen bij df gioote
Bataviascht, hindelbhuizen acntei titaan, gehe
ven wordt."
Zoodia het kohiei publiek werd is doji
de handelsvereniging besloten in een
telegian^ch leque-^t heizienmg van den aanslag
te viagen, of veizocht op andeie wijs aan
de lechtmatigp bezwaien"1 van Samdiang'fe
handel te gpmoet te komen. Men ontving
een d.fwy^end antwooid. paarna bepioelden
handelaien lecht te kirjgen dooi t3
doleeien. Alweder ontving'n zr^ een afwijzende
beschikking
En het gevolg wis, nd,<u de adressanten
beweien, dat, >teiwnl de wet de ingezetenen
gebiedt jaarlijks 2 pCt van hun inko uen
aan de schatkist \P ofleien, Samarang'^
hindel vijf, zesmalen 2 p^t betalen moet,'
Ziedaai den inhoud van het adies, dat
eindigt met het eeibiedig veizoek, dat de
kamei by de regeering aandiinge op hH; nemen
van maatiegelen dooi welke aan de in ndie
gerezen bezwaien tegen de patent-belasting
en hare toepassing woide te gemoet gekomen.
De strijd in Indiètegen de ?oogemarnde
patentbelasting gevoeid is bekend. Men weet
dat het aan hardp wooidén jegens het
Moedeiland niet ontbioken heeft, doch ook dat
de vaak bitteie taal mets heeft uitgeweikt,
tenzij veiwndeimg, wa^ toen ideun^
wensehelgk was.
Toch, zoo komt het ona vooi, is ei ge
makkelijker een veizachtende omstandigheid
voor de halstanigheid dei Nedeilamlerb in
Indièaan te wijzen, dan voor de
hdidhoorigbeid, die men hiei betoonde. Het
wiai, dat de wetgevende macht Indie een
belasting heeft opgelegd, die zy m
Fedeiland, om zeer bekende ledenen, tot nog toe
weigeit m te voeien
Wij mogen ons ei over veiheugen, dat de
volkwertegenwoordigeis dooi vooi Indie on
der den naam van > patentrecht" een inkom
sten-bela&tmg vooi te sehnjyen, metteidaad
heeft erkend, dat zulk een belasting de meest
ritioneele en wenschelnke m, miar aan den
andeien kant gebiedt de eeilgkheid te
eikennen, dat Indiërecht héft Nederland te
verwijten: "Wat gij 'zelf niet wilt dat u ^ge
schiedt, doet gij ons.
Doch de belasting is er eenmaal, en zij
moet toegepast'worden.
Dje inkomstenbelasting in Indie is impo
pulair. Waarschijnlijk zou. elke andere be
lasting dat in meer ' of mindere mate geweest
zijn, maar het is zeker: deze belasting was
impopulair in hooge mate. ?
Wat is nu het wei'k van een verstandige
Regeering ?
Den wetü-zin te tarten, te prikkelen,'tot
het uiterste te drijven, of door rechtvaar
digheid en zachtheid de weerspanningen te
winnen ?
Wij achten den Samarangschen handel
niet te piyzen.
De dri^ ingezetenen, die geeu deel der
kommissie bleven uitmaken, deden verkeerd
niet hun mandaat neer te leggen, De
veioidenmg, die zij hadden toe te passen,
kan gebiekkig zijn, maar het is onmogelijk aan
te nemen, wat adressanten beweren, dat'zij.
die geioepen zijn, die gebrekkige verordening
toeteptesen, niet eerlijk, nauwgezet en
onpartydig zouden kunnen te werk gaan. Men
doet dat dis men wil, naar zijn beste weten.
Wy twyfelen evenzeer aan de jui?theid
dei veikldrimg van adressanten, dit de
handelaais in vertrouwen op de goede gezind
heid dei kommissie »nauwelijks acht gesla
gen hebben op het gevaar, dat eene
nietu-angifte na zich sleept."
Adressanten, wisten' hoe die kommissie
was b m« 0Lsteld. Zoo onnoozel en onnaden
kend zijn handelaars in den regel niet,
Zy hadden als mannen van eer, naar hun
geweten, het inkomen kunnen aangeven,
waarnaar /y' meenden belast te moeten
wolden.
Doch dat zij dit niet gedaan hebben mag
hun niet als een misdaad worden aange
rekend.
De wet laat hen vrij.
Zoowel de wijze waarop de kommissie
werd samengesteld, als de door adressanten
opgegeven cyfers, die laatste hebben tei
meei waaide daar ook zij, die aangifte heb
ben gedaan, onder de ondeiteekenaara
behooren, bewijzen duidelijk, dat niet de
juiste toepassing der verordening en een
kalineeiiDg dei gemoedereu het doel geweest zijn,
maar dat men veeleer gedacht hepffc San een
tuchtiging der on*willigen.
Het schynt dat de inkomstenbelasting bij
vooikeoi, waar zij wordt ingevoerd in Ne
derland en Indie, moet bedorven worden door
de lichtvaaidige wijs waarop zij wordt toe
gepast. Het behoeft geen betoog dat deze
hetfing gemakkelijk tot onbillijkheid aan
leiding kan geven, dat bij haar de mee te zorg
en delicatesse worden vereischt, wil men-zich
niet voor goed geh'at maken.' lu welk .op
zicht wy ons hier te beklagen hebben, is
bekend; de wijze waarop het Rijk ze te
Sarnuang toepast is zeker nog nieuw. In de
Kamer zal de .waarschuwende stem niet
ontbieken. Het wordt tijd dat onze afgevaar
digden, die gewill hebben dat men in Indiè"
met de inkomstenbelasting een proef zou ne
men, er voor zorgen, dat de proefneming
niet op gewettigde plagerij gelijke en f\e on
tevredenheid in Insulinde onnoodig worde
vermeerderd. » Recht voor allen" dient de leus
ook der liberale partij te blijven.
De Rechtstaat volgeus de leer van, Rudolf
Gneist. Ie deel. De Rechtstaat, door V,
W. van dei- Vlugt, aailem 187.9. "' i
Er zijn boeken, die u in verlegenheid bren- \
n of gij van de comische dan weFvan de
tragische zijde ze nemen moet. Tot het eerste , \
wordt ge aangespoord door des schrijvers na- f
leve overschatting van eigen krachten, zijne' |'
kinderlijke aanmatiging, zijn roerend zelfver- V't
trouwen. Alleen eene anima camïidtt durft op ',.
principieel gebied de wieken zóó breed te ont- ',
plooien. De vernederende dunk daareiitegen, ^"
dien men van het wetenschappelijk ?'publiek - ^
heeft en door het samenstellen van dergelijke
weiken toont, wekt verklaarbare gevoeligheid
en dit leidt tot het twee ie'. Ongaarne ' l
?staat ge toe, dat zij, die nauwelijks een mols-
v'hoop met verbazend ktachtbetoon beklommen ',"
hebben, verwijtend op geheel eene weten- ia
schappelijke strooming neerzien. In dezen
tweestrijd bevindt zich de critiek, nubovenge-.!
melde eersteling haie aandacht vergt.
Over proefschriften pleegt het oordeel'1 j'
zachtmoedig en welwillend te zijn. Met volle'-^v
recht. Afkomstig van jongelieden, hebben,',/*
zij de waarde van getuigenissen nopens gang- ' lf*
en omvang der studiën. Stelselmatige ont- < 'J
wikkeling van eigen denkbeelden, zelfstandig' [
wetenschappelijk onderzoek, onafhankelijke %|,
keuae van standpunt en betoog wordt op den ',;
leeftijd, die de academische loopbaan besluit,' t
noch verwacht noch gevergd. Het oogenblik,1 ~\
waai op men de gehoorzalen verlaat, is goen '
betalingstermijn, de dissertatie derhalve niets' "? -r'
meer dan een belofte voor de toekomst. In- N "'
dien haar ontwerper als waarborg van solva-' ,
biliteit wat al te volijveiig op zijnejmiddelen l','.
boogt, is men_toegeefljk tot zwakheid toe. Der ',
jeugd ia het eigen te meenen, dat met haar tV<
eigenlijk de wereld eer&t recht een aanhang / //
neemt. Die weelderigheid van verbeelding ,!'
vergoelijkt men, omdat zij in allen gevalle de "" r
tegenstelling is eener dorlieid, die wel is waac ' '^
geen snoeimes behoeft, maar ook geen groeü^"' h
vertoonen zal. Een al te stout en te boud r'i1
optreden, 'eene al te gewaagde verzekering, eene, , '*"
al te sterk gekleurde verkondiging'der heils- ' >'
bood&chap wordt met een glimlach aangehoord \
en ter zijde gelegd. Straks zullen bedacht
zamer inlicht, meer gerijpte denkkracht tot ' '
intoomen nopen en van de vroegere vrijmoedig- ' j.
neid aal het dichterwoord gelden: j * *
Et rose, elle a vécu
Ce que vivent les roses, i'i
L'espace d'un matin. \ \
Aldus is voor proefschriften de regel...Hier
echter staat de zaak Anders, en zeer belang- t * h
rijk anders. Ettelijke dagen* of waren het <, l';
uren? nadat op bovengemeld werk de doe-, i'i|
torsgraad verworven was, werd de schrijver;',1 *$\
tot hoogleeraar in de wijsbegeeite des recht»'' , 1}
aan Leidens hoogeschool aangesteld. - Daar- v l
mede erlangde zijn boek een waarmerk van '' !'
academische zijde. Wij Jiebbeu daarin te zien \''\
een officieel geijkt programma voor de rich^ !?'
ting, die bedoeld onderricht, vooiloopig althans, ^ jf
volgen zal. Eenerzijd? toch kan niet worden ' >''
verwacht, dat' de pas benoemde hoogleeraar, '
straks zijn ambt aanvaardende, plotseling de '[<,
zoo even verdedigde stellingen verloochenen;^/J1!
zal. Aan den anderen kant hebben zij, wie; ^,[1
de benoeming aangaat, daarmede zoo zeer zich "" ^
DOOK
TEtEUHIOBT.'
i
(Slot.)
Die gek van een Berloquin heeft domme
streken gedaan en mij gekompromitteerd. Zie
daar de waarheid. Uit 'een streng wettelijk oog
punt, beschouwd, hebben wij misschien
ongegelijk, maar in , handelszaken gelden andere
regels... Waarschijnlijk zal ik er wel goed
afkomen, maar zoo iets is toch heel onaange
naam, en ik wil de heele quaestie veel liever
gesust' hebben ! Gij begrijpt nu waarom er haast
bij. 't werk is. Sourdenal is de oom -van Mlle
Boisseguin, en als-gij het meisje trouwt zal hij
de schoonvader van zijn nicht niet in moeilijk
heid brengen... In die zoogenaamde
woekerquaesties hangt débeslissing geheel af van de
wijze waarop de rechtbank de zaak beschouwt:
men zal den rechter. yan idstruktie zijn les wel
voorzeggen, en ik kom blank als sneeuw uit
het geval te voorschijn ... Maar dan moet gij
nóg dezen avond, door tusschenkoinst van den
pastoor van Sint-Nikolaas, de hand van
Christjce Boisseguin vragen ... Van u hangt alles
af: gij kunt mij redden of dotfd ongelukkig
maken.
Zijn stem beefde en hij deed zijn best om
Etiecne's blik te ontmoeten; maar de jonge
man had het hoofd afgewend en keek naar den
tuin... In den geest zag hij de velden van
Joubardière en bet oprechte gelaat van'Th
rèse Desroches.
Waarom antwoordt gij niet? hernam de
bankier.
. Wat gij mij vraagt is onmogelijk.
Onmogelijk? Nu- gij alles weet? Nu ik u
zooveel gezegd heb ? j
Juist daarom.
Dus gij .wilt mij liever in het verderf stor
ten ? riep hij ten einde raad. Ik kan er voor in
de gevangenis feomen, en als gij zijn nichtje
niet trouwt, 'zal Sourdenal mij niet sparen...
Maar 't kan u niet schelen of uw vader arm.
en onteerd achter de tralies gezet wordt!. ..
Versta mij wel, vader, ik ben bereid om'
alles vóór u te doen, wat met eerlijkheid en
goede trouw bestaanbaar is... Mijn geld en
mijn handen zijn tot uw dienst Ik wil graag
voor u -werken. Kondig nog heden den ver
koop van uw goed aan, en laat de opbrengst
aan uw schuldeischers. Dat zal' de rechters
zachter jegens u stemmen.
Gij wilt mij'dus alles afnemen?
't Is beter dat gij vrijwillig afstand, doet
van geld en goed, dan dat gij er toe gedwon
gen ,wordt door.'een rechterlijk vonnis.
Maar ik wil niet veroordeeld worden...
Niets, van dat alles zal'gebeuren als gij met
Mlle. de Boisseguin trouwt.
Kooit!..-. Mijn eergevoel ' en mijn geweten
komen, tegen' uw voorstel ,op. Spreken wij daar
niet meer over.
En dat zegt gij ! riep Maugars, terwijl hij
met haastige schreden het vertrek op en ne
der stapte. Gij, voor wien ik zooveel, voor
wien ik alles gedaan heb! Gij zijt een ontaard
kind... Ge hebt nooit iets anders gedaan dan
mij tegenwerken, en nu.ik in 't ongeluk ben,
laat gij mij aan mijn lot over, ondankbare, die
gij zijt.; . " .
^- Ik" denk er. niet aan- om u aan uw lot
te laten, integendeel, ik, bied u alles aan
wat ik bezit. Verkoop xalles, verlaat Sint-Cl
mentin en ga met mij mee. Ik zal voor
uwerken, en,ge-,zult':'het goed hebben, vader. .
. Dat wil ik niet! begrijpt ge dan niet, dat'
die landerijen, die ik in 't zweet Van mijn aan
schijn bemachtigd heb, mijn vleeseh en bloed
mijn leven zijn! ... Ik moet geld en macht
hebben. Mijn leven lang', heb ik .gezwoegd om
rijk te worden, en nu zou ik met eigen hand
mijn geld wegsmijten ? De heele Stad heeft
voor mij gebogen, en nu zou ik als .een bede
laar hier van daan gaan... Dat. in der' eeuwig
heid niét! Ik zal mijn vijanden net .hoofd bie
den en hun toonen dat Simon-Maugars nog
van zich af durft, te bijten!...
Met vuurrood . gelaat, en van .drift bevende
stenig had hij'diewoordeüuitgeschreeuwd bjjna,
terwijl Etienne doodsbleek tegen de schrijf
tafel geleund stond. Eindelijk', werd hij wat
.kalmer.; en zijn,.zoon-".aanaiendè,,sprak hif.op
minder hoogen toon :.'"-.
Kom, Etienne, gij-zijt te verstandig om
het,zelf, niet in.te zien. Ik heb TI-,straks"1 te
hard aangesproken;.ik meende:'Het1 aoo erg
niet.. Gy zijt geen egoïst; ik weet dat ge een
goed hart hebt. Toon het nu. ook. Wees mijn
redder. Wat vraag ik eigenlijk van n? Dat ge
een mooi jong meisje van goede familie trou
wen zult. Is dat nu zoo erg?'Zulk een
mariage de rn-ison is volkomen gelijk aan een staat
kundig huwelijk: een formaliteit en anders
niet. Ge kunt later immers doen wat ge wilt)
als uw hart soms spreken mocht. Red nu eerst
mijn goeden naam, en den uwe. Dat is toch
wel een kleine opoffering waard... Doe het,
bid ik u.,. Hij had de handen van zijn zoon
gegrépen en vervolgde op smeekenden toon:
Kom, wees nu een goede jongen; ik ^ raag het
u'. in den naam van uwe moeder.. . Wilt ge
d'at ik voor u knielen zal? ...
Zijn smeekende, klagende stem klonk door
het somber vertrek al& een echo van de beden,
vroeger door Etienne op deze zelfde plek uit
gesproken ....
Red mij voor de gevangenis, red mij voor
de- armoede, kreunde M. Maugars; gij hebt
toch geen hart van steen in uw borst?.... Als
gij mij hetzelfde vroegt, zou ik 't u immers
ook niet weigeren? ....
Dat heb ik gedaan, gaf Etienne ten ant
woord. Ik heb u gebeden en gesmeekt, maar
gij hebt mij teruggestootpn.... Toch zou ik
-alles -voor u willen opoiferen, als hetgeen gij
van mij verlaiigdet geen laaghaitige daad was!
Hoe gaarne ik u ook helpen zou, en hoe
vreeselijk veel het mij kost, toch kan ik niet an
ders dan zeggen: Neen, vader! *
? M. Maugars keek zijn zoon aan en scheen
te begrijpen, dat diens besluit onherroepe
lijk- was.
O, mompelde hij, gij zijt hardvochtiger
dan ik ooit geweest ben.... Ga heen, het spijt
mij dat ik u geroepen heb.... Gij zijt altijd een
struikelblok op mijn weg geweest.... Ga heen!
Neen, sprak de jonge man op vasten
toon, wat gij ook van mij denken moogt, in
zulk een oogenblik laat ik u niet alleen. Ik
zal naast u staan tegenover uw rechters, 'en
bij u blijven als het vonnis uitgesproken is, '
om met u den storm het hoofd te bieden.
Dat hoeft volstrekt niet! Ik heb uwhuïp
niet noodig! Hel en duivel! riep de bankier\
woedend, ik zal u toonen wat ik kan ! Ga heen, -1
zult ge, of.... ik? bega een ongeluk.... < , '.,
Hij duwde hem voort en sloot de deur ach
ter hem dicht. Alleen gebleven, liet de oude .
man ziek in zijn stoel vallen en uitte eea
kreet, die den luisterenden Etienne een rilling
door de leden joeg.
Het was uit; zijn laatste steunsel was als eea
zwak riet in zijn nand gebroken. Hij moest t
alleen tegen den stroom oproeien, en het nade-.
rend golfgeklots ruischte hem reeds , in de ,
ooren. Hij, die zoo menige schipbreuk
fcalro.had aangezien, en met drooge oogen zooveel,
wanhoopskreten gehoord, voelde nu op zijn
beurt wat het zegt, de allerlaatste hoop te,
moeien opgeven, n zijn somber en naargeestig
vertrek wa=f het hem te moede als den armen
zwerver, die bij het vallen van den nacht d.e_
huizen een voor een ziet sluiten, 'en ellendig *
en verlaten alleen blijft staan ^n nevel en/
duisternis. ^
XVI.
In het begin van November zou de zaak ,
Berloquin en Maugars voorkomen, 't "Was ,
een koude, mistige morgen, maar ia weerwil'
daarvan was het plein voor het gerechtshof,
zwart van menschen. Iedereen wilde den*1'
man zien, gisteren isog zoo vol /ti ottf en glorie",
en nu als een gemeene misdadiger op weg'1"
naar zijn rechters. Vrouwen uit het volk, da-'
mes zelfs verdrongen elkander, om op de gallerij "?