De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 23 november pagina 3

23 november 1879 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

R L A K D. ? 100, naar keuze van den geldschieter, in jaarhjfcsche aflossing bij loting a pari. De houders ia de 500 obligatïen ia de tijde lijke geldleeniüg, die eerst 15 Juli 1879 werden uitgegeven, zal onder teruggaaf > an de geheele gestorte som ad 10116 pCt. een rente van 4pCfc. 'sjaars worden vergoed wegens de zoo spoe dige aflossing. Alhoewel onder de motieven voor het nu aangaan van de goldleening, zeker die van groot gewicht zijn, welke wijzen op de ruime geldmarkt en op de wenschelijkheid om de tijde lijke geldleening zoo spoedig mogelijk af te lossen," mag toch ook niet uit het oog,worden 'verloren het gewicht van de andere redenen, die betrekking hebben op het uitstel van de naleving der verplichtingen welke deEotterdamseheHandelsvereenigmg tegenover de gemeente heeft. ' Hét is een blijk te meer hoe nauw die partikuliere onderneming met het gemeentelijk finantieel beheer was saamgeweven en dat liet nog lang kan duren eer die band is verbroken. Loofvogels. jn .8 Tafereelen, door H. ,G. Repdhraijzen. ' Voor eenïgen tijd noemde ik het welslagen der. Raméo en Jnlia een zegepraal door de. worstelende dramatische kunst, behaald* Die. zegepraal is op twee tegenstanders bevochten,, Zij heeteB, onverschilligheid van bet deftige pu bliek d.er hoofdstad, de, éénë, de, andere; twïj.r fel, bezorgdheid,, .vrees tu de eerste plaats by artist^m en schouwburg-directiën, of het poëti* sche drama op onze tegenwoordige tooneelen nog'levensvatbaarheid heeft. Maar ook van e,en andere 2sijde bereikt een zegek'reet onze oorea,. die niet zonder grond blijkt aangeheven, . Binnen de stad Rotterdam heeft een belang rijk feit plaats gegrepen. Er is een. oorspron kelijk NederJandsph blijspel, vertoond en?het is geslaagd. Zeldzame en gelukkige vereeniging van gebeurtenissen! Beide overwinningen, de, Amsterdamseh.e en deze laatste hebben recht op. waardeering,. . "Want, terw^l de reprise van Romeo- en Julia de aandacht van gegoeden en, beschaafden vestigt op het geen de vaderlandsche kunst aanbiedt en te gelijkertijd bewijst, dat met de beste stukken bet meeste geld te maken is, voert ons het welslagen der Roofvogels een schrede verder op den weg dien, wij, nogjaren. zullen moeten bewandelen, om te, geraken- tot een-repertoire van eigen stukkenGeslaagd ia het nieuwe blijspel van den heer Roodhuijzen «onder twijfel. De vierde voorstel ling ia den.grooten schouwburg.te Rotterdam, door de' directie Le Gras, van Zfaylen & HG.Speïs liet, slechts een enkel bankje in het or kest onbezet, dat, met moeite veroverd, be halve een zeer wankelbare zetel blijkende, door de onmiddelijke nabijheid van trompet ten, pauken en trommen met de verzuchting deed instemmen: not tomuchof a, goodthing'! Een! enkele blik op de Rotterdamsche G-ids overtuigde niij dat om aan al dat dreigend ko per te ontkomen, ik dikwijls- naar de koffie kamer zou dienen te vluchten. De heer Koodhuijzen nl. heeft zijn blijspel in 8 tafereelen verdeeld, en dus wees het staafje van den orkestdirekteur mij 7 malen de deur. Maar .nog iets anders was uït die verdee ling op te maken: zij was een duidelijke vingerwijzing naar een der zwakste zijden van. des schrijvers talent. Wat ? om straks op die toespeling terug te komen ? is de bedoeling1 geweest van .den vervaardiger der Roofvogels? Het antwoord luidt: eene satire te leveren op bedriegeïijke handelwijzen van ondernemers van* fraai klin kende financieele en industrieele operatien, die^ met het geld van anderen gedreven, nader hand enkel voor de direkteuren bleken, winst gevend te zijn, ja, zelfs grootendeels slechts in hun brein te hebben bestaan. Het was den heer Roodhuijzen-te doen deze róekelooze en onzedelijke ondernemingen aan de kaak te stellen. Hij wilde het publiek doen gïen hoe de noodlottige plannen der oplichters tot rijpheid komen, en hoe zij werden uitge voerd. Op welke wijze de schelmen hunne net ten uitwerpen. Hoe. de een na de ander, en door welke verschillende middelen, er in ge vangen wordt. Hoe er zich eindelijk wolken aan de'n gezichtseiader samenpakken. Hoeineer en meer 'de bedriegers in hun eigen strikken verward raken, tot niets dan een misdaad, zwarter dan al hunne vorige vergrijpen, ben redden, kan uit de handen der justitie : schan delijke "vlucht, "? met de overblijfselen van het geroofde. , "Welk een bekoorlijk onderwerp voor den tooneelschrijvér die de kunst verstaat zijne stof niet ijzeren hand te beheerschen en te schikken in regelmatige, taktvol aangelegde bedrijven. De gegevens tot een expositie, tot het ontwik.kelen der'handeling, tot het. doen samenloopeu aller omstandigheden in één punt: de catastrophe, dit alles ligt, zou men zeggen, voor de hand. Maar het is een begaafde hand die deze greep zal mogen wagen, een .die zijn stof inderdaad tot een omverwerp maakt, een die uit zijne karakters het plaatsgrepen .der ge beurtenissen mogelijk en begrijpelijk doet worden. Hij wëfce welke bizonderheden hij moet releveeren om de manier van werken der boos wichten te kenschetsen, welke personen hij niet hen in aanraking moet brengen om het bedriegeïijke hunner handelwijze duidelijk te doen uitkomen, hij wete den val der schurken voor te bereiden en aóó het licht te doen val len op hunne operatién, dat de geessel der satire hen aan aller spot en verachting prijs 'geeft. «. Deze mogen de bedoelingen, zoodaoigmogen de talenten van 'den .Heer Roodhuijzen inderdaad aijn ? noch uit het onderwerp noch uit den vorm der Roofvogels Mgkt, dat die bedoelin gen bereikt, dat die talenten aangewend zijn. Ik kom op da verdeeling in 8 tafereelen terug. Zoowel deze .verdeeliug zelf als de wijae waarop elk der tafereelen behandeld is? en di& waarop zij aan elkaar verbonden, ofdikwijls niet vérbonden zijn, maakt den indruk alsof men te doea had. met. een bloemlezing uit eengroot blijspel, da,t mm af meer naar de aaBgegevea' voorwaarden bewerkt was. -Het is alsof er gedeelten aan ontbreken. Inderdaad bestaat dat uitvoeriger drama, in de verbeelding van het publiek : de gedachtenis aaa. de groote finantieële ramp, die! Rotterdam getroffen heeft, ligt nog versch ia. ieders geheugen. En kele episoden welke aaa dergelijke omstandig heden als die voorafgingen aan deze noodlot: tige gebeurtenis, herinneren, (benevens een kijkje in wat men het verloop, der uitbarsting VHOU. kunnen noemen) zijn niet voldoesde om. een stuk -te leveren dat aan de bovengenoemde eisehea voldoat. En meer toch is het werk vaa den. ttaer B. aiait ? of liever gezegd: ? mooi' zija de RoofVQg&ls . niest, wout. behalve' de tafe reelen die de oplichters-firma . ten tooneele. voe ren, gggn er nog verscheidene andere**: een verliefde, ,eem gemoedelijke,, een aandoenlijke en een grappige. De tooneelen die met het- oog op den titel en de strekking, de meeste aan dacht. verdienen, zjjn natiiurhjk de eerstge-, noemden. Zij zijn v-iey ie getal. In ïiet eerste zien wij het voornemen tot het oprichten van den great JB-raeiUan vastgesteld. Men kan aiet vergen dat op het tooneel eea zoodanig plan naawkeurig en logisch, ontwikkeld worét, dit ware overbodige moeite., De zaak is slechts t$ zorgen dat het publiek den indruk krijgt van iets vaags, iets onaekers, iets, ia.- één woord-, waar men niet graag1 zijn geld in aoude steken. Vry wel sehijnt dit, doel door de» b,eer R. bereikt. Het tweede brengt ons ia kennis met de eenige persoon die indei-j daad opgelicht wordt: een ho-er. 2oa uitmun tend als deze persoon geteekend is, zoo weinig voldoet zy-na- VKÖUW, die de. stem van het ge zond verstand, moei voorstellen tegenover de achterdochtige en onbeschofte domheid van den l echtgenoot, welke, geslingerd) wordt tussehen zijn geldzucht en zijn vrees om te veel te wagen. D,eze zegt den kompagnons -allerlei i bitstieden, en vervalt eindelijk in een tirade ! over e,en zekere soort van- ondernemingen, die l in die mond vaa de treurende BQjarige: minstens i vreemd. klinkt.. ! De scène a fmre, die, waai-om; het; geheele ' stufc aou kunnen, draaien, is het 5a tafereel. j Vergis ik mij 'niet, dan is dit: lnefebe&t-gesehi-éI vene gedeelte. Hiea? eindelijk' ziem wjj een staal tje van cl-ên arbeid der roofvogels- ? maar- bij dit etaaHje,. .éezen boer, deae episode blijft het. Even weinig zoude» wij tevreden zijn 'als Sardou ; in N&s Inéimes- maar één vriend had gegeven. 1 Het gehint dat dit twmeel. al--des schrijvers ' satirieke kracht heeft uitgeput ? maar1 h-et [tintelt dan ook van vernuft, es zou, wellicht j voldoende agn om het geheeïe stuk te-reddern. Vrij opmerkenswaardig ia het intusschem dat ? naar men miji verzekerde -<-- de Sjanste trek im dit tafereel opi raad van de kundige régie aan>gebragt is, er dus een aardige bijdrage levert tot de kwestie: aktew em auteur. Bloemhof ? de huisman ? is. overbluft èoor de voorgewende onverschilligheiè en kortaangebondenkeid der bankiers, en eindigt,, geko men om. zijn halvs ton terug ta eisehen, met drie keer die som beschikbaar te stellen. De bJikken waarmee de patroons,' na het vertrek van 'd&m man, elkawler aaaaien, aijn Bier wel sprekender dan de geestigste zet,, dan- de fijnste* ogmerfaing.. 'H.UB zwijgen, brengt ee& atorm van taejuietangen ie weeg. . "Uit een of twee gezegden maken, TPJ op- dat de zaken minder' goed gaan. Let op dat w^j er niets. va& zien» De- vlucht van Grubema komt aeer onver wac-M? a-1 is; het tooneel waarin hfj afscheid neemt van zijn dochter wederom met veel talent hewerkt.. Qp een na het laatste tafereel geeÖ. ds-Bi indruk te aanschouwen, die de tijiding vaa deip; val der firma maakt op het persoaeel, en is zo-ader fewijfet levendig en met ; Om een volledig verslag va» den. inhoud der Roofvogels te geven, zou ik nog moeten spre ken over ee-a vondeling-episode, die tusschen twee weinig "b steekenende personen wordt af gespeeld; de boöria eo den boekhbader, die erg goed geloovig- en goedig is, maar evenmin als zijne moeder iemand eenig belang inboezemt. Daarbij bederft deze episode het slotj door de aandacht eensklaps- gewelddadig van de roof vogels af te' rukfcea. en te vestigen op een herkenning tusschen moeder en zoon, die al te va_ak op het too&eel voorkomt, . dan dat zij eenige ontroering in ons 'zou te weeg kunnen brengea. Het- belnoelt nauwelijks betoog dat het verliefde, paartje niet ontbreekt.. Van meer , waarde is de verzekering dat wij aan deze minnende jongelieden, eenige zeer onderhou dende o ogenblikken verschuldigd zijn.. Om in ééa woord mijne meen'tng over Roofvogels samen te trekken, dunkt. mij dat niettegenstaande de groote gebreken die het stuk aankleven, het gered wordt door de geestige en fraaie dialoog, door d& uitmuntende karakterteekening der "beide patroons, en door de bereidwilligheid van het publiek, om de gapingen en leemten aan te vullen uit de herinneringen * die. h.et nog levendig voor den geest, staan. Over de uitstekende vertolking zij slechts gezegd, dat de heer J. Haspels in de hoofdrol, mij een model toescheen van beschaafd, eeni youdig, grondig bestudeerd spel. ! 20 Nov. '79. ' F. v. d. G. ( __ De Orpheus van Ofienbach, pas een twintig tal jaren tellend, en die toch al zoo oud schijnt, had deze week bij den heer van Lier talrijk publiek gelokt en niet ten onrechte. Er is van 1 die dwaze parodie der oudheid en die dolle muziek zooveel in ons leven gedrongen, ieder wijsje klinkt zoo bekend, .dat menigeen gaarne nog het vroeger genotene wilde, terugzien Zelfs enkelen vaa hen die in dé wereld der gedachte het hoogste staaa, waren hier en daar te onderscheiden. Het daitsohe gesielsdiap kweet zich zeer goed van sifne taak. FrL Fekringer vervulde naar eisch de muzikale hoofdrol, Euridice, Herr Hagen was een Ptato è bonnesfor~. tunes 200 overwinnend en Don Jïian-KJfe, .als men maar vrenschen?keavHerma-n-n-Jupiter-200 komisch mogelijk. De vioolsofe van deo heer Korschen aïs ^Orpheus,. hoewel niet zonder ver dienste, werd zeer overdreven toegejuicht. Eenige kostumés war&n zeer goed en in den geest der opera-buffa, andere liete.i te wenschen over, zoodat het ensemble niet zoo goed was, als het had kunnen zijn. Wij voorspellen ö!e reprise-van Orpheus eene reeks van druk bezochte avonden. ' Entre acte-mnziek. . Het is meer dan hoaderd jaren geleden, dat -g aijiae Bmn^wr^i'selie. Dramaturgie schreef. Teel is, sinès diaa tijd op h.et gebied der dramatische kunst voorgevallen ; vele ver anderingen en verbeteringen ten, opzichte van gesteld zelf?, dat het mogelijk ware, bij de too neel voorstellingen uitstekende muziek uitste kend te doen uitvoeren, dan nog zo« zij het tooneelstufc meer schaden <lan baten. En wel om de volgende- reeen. F^»- -muziek is van meiaphysischen aard. Haar wereld is ver verwijderd van de wereld van sobijn en voorstelling, en de macht harer betüovermg is zoo groot, dat. wie onder haar invloed geraakt als met tooverbanden ömstrïkt wordt en zichr wanneer hij plotseling in de werkelijkheid teruggeworpen wordt, onaange naam" aangedaan voeït. Wanneer nu in den schouwburg dé muziek haar stem verheft, den hoarder aan de wer kelijkheid ontrukt 'en hem dientengevolge in staat stelt, de ideale wereld -©p het tooaeel te begrijpen; dan- zaJ die- betoeverinf zoo lawg voortduren, als ook de muziek voordu-urt. Zwijgt deze, e-n volgt bij het opgaan der gordijn niet de Rwngieon. maar de gewone spre&ht&ün, da-n Ï3 ae betoovèrin^ verbrokea; de hoorder kan e&n gevoel van ontn-U'ehteriB-g, v-a's teleur stelling, niet onderdrukken, en het is hem met den besten wil a-iet mogelijk, i-n de geiet tooneel zijn gemaakt, en ook hier te. lande ^lankette acteurs ideale wezens te zien, ? tenzij is eenige jarea., geleden eene bewegiag op dat: een tooneelspeler van talent er m slage, hem gebied oiataaffl, die> der kunst niet andieredan. m den- Wep van het stuk weder tot het ideale tot voordeel kam strekken.. In hoeverre nu Lessing's'.meesè&rlijfce too.neeliritiek invloed' heeft gehad op die hervormin gen, ligt thans aiefc, in. mgne bedofeling, te on©.p te voeres-;. maar één oogenblik althans- is de toeschouwer gedesillusioneerd geweest. Deze- eig-enaardrg-e macht der muziek te' oofe de oorzaak, waarom e&n declamatorium, een derzoeken. Ik wenschte in dit artikel alleen j melodrama, ook een feestrede op een concert, aan te toonen, dat een paar hoofdstukken der | een onaangename^* indruk op den noo-rder *m&ttr0Me Dramaturgie tot heden aan dé ^aken. Men vraagt- zich bi| die gelegenheden aandacht van hes, die* voor hetttkoaêelijwreB, /onwillekeurig' af: ontsnapt schijnen te a^ai;. ik bedoel het 26e,en 27e hoofdstak, handelende aver de, ratuaiek,. welke voor en tusschen de bedrijven der tooneelaf ukken gespeeld wordtdat die met dan QvepeeBstemme, Hij jsBarf' eine Wo Geréterfiille mieh nmgafe, Weg diis met de entre acte-muziek! ??> i. L. - ^*e afschaffing daarvan zou ook een finantieel .^.?F':3^^l05^ï*,rï,1!' voordeel opleveren. Vooreerst zouden de gel f. T. , . . _. , . . . . worden gelegd, tot verbetering van andere Orchester bei unsern Schausplen gewisser- dingen aangewend kunnen worden ententweede ? _d». Stelle der alten OM».» vertett, so zou de Öch0uwbnrg een, niet on.belangrijk aanKenner _schon langst gewunscht, dass. ta] 2ftpTaatsen rijker word.en_ -, n, . , ... i ., T ^ ] ? Laat ons hopen, dat de Vereeniffing net dem btucke gegpieflt "V¥"n"u, mit dem inaaJce desselben mehr übeïeiBslinimaii möchte." Hy bericht, dat reed-s in 1738 kafpelm.eester Sefaeibe entre acte-muziek gecomponeerd heeft, volko- voorstelli en zullen er OQgetwijfeid Teeldoor men passend bg de daarop betrekking heb- ^.^^ Ben beschaafden toescho«wer zal die bencle stukJaeit, en geeft ten slotte een. uitvoer rige analjse. van de door Agricola by. d& 8&irawis van Voltaire gacompOBeer-de muziek., De opnaejjkifp^eaï van Lessing hebben, althans, ],??*«.. hier te lande, weinig vrucb-t gedragen'. Immers-, - ZQO : wie dia- ooit onze schouwburgen bezoekt, heeft ^^^ 7^. ongetwijfeld de voorkeur z-ieh. niet wel eens geërgerd aan de, meestal - ?e.ven aan een| oorverdoo^enid geraas, makeade muziek, waar- j voor mede" hei pubJisk gedurende de tusschenQDS h dftt de mdertand^n Toomel Ook in deze het initiatief aenje en aMwM de tooöeelstukken van groote meesters zonder muziek ten gehoorebrenge. De veranderi;B niet dao aangenaam zijn; de bedrijven-, ongestoord-. helffeen hij geziem en gehooid ^ de omstandigheden ia. B-& niet denkendegeraa&gedlirende;,depauSe;maar me]a stukkem ? ' publiek gedurende bedreven, schijnt, beziggehouden te, moeten worden. .Is het ia het algemeen b^ "elk to'oneelstuk lainderlgk" ? voor den '"toeschouw er, dat door das. muziek- -zijne aandaólit telkens aiBeleid wordt en de indruk, dien. het stuk. og j tezamen gesmolten. hem 'maken 'zou, verloren g'a^t'; vötoal d/anj Over bei'd» is reecU'een eaJsela maal in dit zal het hindeBfcjjk zijn,, w^ne&r li^ .een . too,- j blad ' gesproto, Euirat tien jaren lang zijn. deze neebtuk geldt,, geschFevöu dooreen dese h6-:.VereenigmgengesGheidenrg«-wé9st,i&derzijn,eigea roën op het gebied der dramatische kanst, b. v.- jiWeg gaande, ofschoon zij elkander nu en dan een w.erk ak Momeo e^ fw&a, Hat is- naar! hielpen en -menigmaal h#b welslagen van een aanleiding vaia de .opvoering van dat drama , uitvoBring afhing van. de meerdere, eÏHuader» door de Yereewiging Hu Nederlandse^ Too- h-alp die mengkam-Ier bew,ees. Tkansivornaem neel, dat ik deze regelen schrijf. zij één vêueemging*, èie-onder deninaam-vaia ?dé en de C-dur M.is'van Beethoven. Shakespeare's, he^lqjk werk,, koewei ia som- j Leidsche angvereeniging Caecilia," en on4er mige opzichten hoogst verdienstelijk- vertolkV direktie van de beide direkteur&n A. J. Wetrens. werd VG.Q* ©en groot gedeelte ongenietbaar ge- ; en g. jj. TayJor voortaan ons vöor-na-aEóstemaakt doo.,- d® smakelooae^ triviaH afschuwe- [ zanggezelsehap zal uitmaken. Keeds lang zag lij'ii'e muziek, die de bedreven aan. elkander men jjet wenscheiijke der toenadering, die thans scheen te moeten verbinden; ofschoon ik met tot stand gekomen is, in. Toorhettweedaagsch den heatwa wil niet koa begrijpen, welk ver- ! muzjekfee8t in 1880 zal bet programma prijken band &r tusschen die; muziek en/hefe voorgaand :; met de npailius31 van Mëndelssohn Bartholdy of volgend bedryf bestond, . ' , rïauwlijks is de gordijn gevallen, of de toeschouwer, nog geheel, onderden indruk van. Shakespfiare.'s schoone. taal, ziet een groepje mannen haastig uit het kleine deurtje onder het toone^ te v.oorschyn komen. Het eerste, dat hii vermeent fe een, 'mengelmoes van af- ; toonstelling vaa EunstvooFweppen-, ra woege^e grijzelijke geluiden: -^ mea stemt. Eenige . eeuwea uit' edele metaten- vervaardigd. Zij oogeablikken later- beklimt de orkestdireeteur ^ zal Ï!a' ^ **&* van Apri- 188O in- de zalen zyn zetel, tikt, en nu gaat bet er. op los ! meestal #er maatschappij geopend word'ea en bestaan een volstrekt, niet bij de. situatie passend stuk, ?$ - voorwerpen* en bescheiden-, a£kems1% uit slecht vaa vorm» en. afschuwelijk gefewtra- vroegere eeuwen. ' n^mteerd. Deze oorenplag^ij daurt voor't^tot- Het programma- luidt als volgfe: dat de sc^el qp. het tooneel. zich. doet hooren; j j_ ^msfmarm^etit uk efafe metalm m de ^orclijii. ri^t uwer omboog, en. de muziek zwijgt, yeelal midden in het stuk en na een ©.uopgelost dissoneerend akkoord. Lessingzegt, datdoordemuziekBd*eJEïttAr««g' gebruikt: . des ZuscJiauers nicht a»f eine una.ngene'kme-' Beelden, kraisBeelden, altaarkasten, miskelAft geschw&cU imdunter'brochen werden soU\ ken, kandelaars, hostiedoozen, altaarschellen, en al had hij dat niet geaegd, dan zou toch ' ostensoria, r&li.qaaria, altaarbladen, wioeoofeieder beschaafd mensch begrijpen, dat het zoo ' vaten', paesborden, kroonen, (b.v. die van 145© -Zegelstempels- van kloosters, schappen, steden, gilden en "bijzondere per sonen. H. Voorwerpm en ItcarJteiden betreffende de Keurmeesterboeken, ontvang- en uitgaafTsoeken en andere, bescheiden betreffende de gilden. Gedrukte en geschreven naamlijsten van goud- en zilversmeden. De afteekening van de stadsmerken. Koperen en houten pla ten met de merken en namen der gildebroeders {b.v. te Amsterdam en te- Utrecht.) Ge schilderde, geteekende, gegraveerde of gebeeldtwxawde 'portretten van goud- en zilversmeden. Bekeningen, adreskaarten enz. Afbeeldingen van ornamenten. Instrumenten. Boeken over de kunst der'goud- en zilversmeden, enz, enz. De kommissie, van.' uitvoering voer deze ten toonstelling, is sameBge&fceld als volgt: De Voorzitter der Maatschappij ?Arti et Amicitiae," YoorzÏÏter. Jhr. Dr, J. P. Srx, Onder Voorzitter^ . De Penningm. der Kunstzalen, Pewingm. De 'Sekr. ,der Maatach. J. H. MASCHHAIWI en Mr. A. D.. BE YKIES, Secretarissen, De leden der kommissie over de Kunstza-len van ?Arti, Amicitiae" en de Heeren: G. BECEEE. J. BÜAS BEE«. . ABB. BEEDIÜS-. M. A. CASPEKS, E. CDLIHIT. ? Mr. J. C. DH MAEEK OJJBNS. Mr. In. BE KOEVME A.Z. ^ Zoowel uit een wetenachappelijk als uit ar tistiek en - industrieel oogpunt beschouwd, vernt deze tentoonstelling groote belangstelling. Op Dinsdag aanstaande 3re*s voormrddags ten 11. uur, zal in d:e Brakke Grond onder direc tie van de HE. -G. F. Roos en C. F. Roos Jri} het tweede gedeelte der Schilderijen-ver zameling van. den heer H. B. Koekkoek, hedendaagsche Meesters, meest uit de Hollandsen® School onder den hamer worden gebracht. Deze kollektie, bestaande uit 62 nommersj waaronder van zeer gewaardeerde artisten voor komen, zal lieden nog van 11 tot 4 uur te be zichtigen zijn. Aan een ruim bezoek zal het de HH. Roos niet ontbreken. De verzameling is het tea volle waard'. H, , De Maatschappf- Arh et-' Amteiiïne alhier-* besloten tot het honden van een Ten-. . a. Voorwerpen foor kerkelijk in het.Bissch. Mus. -te, Haarlem)- enz. Avondmaalbefeers eit schotels, fcollekteschais. Maar in onze theaters schijnt men het er op toe te leggen, den toeschouwer het genot te bederven en hem te doen gevoelen, dat al len, lezenaars, deopbekken enz. wat hij .op het tooneel hoort enzief toch maar Sabba-thla-mpen, Maecabeënlampen gekheid is. zers, siertoreas, schotels, kannen,' enz.. Welke verbetering zpu in deze Vensche- 6- Voorwerpen door wereldlijke vereenigmgen lijk zijn? . -'f . : gebruikt: , ; 1 Er bestaat goede, ja zelfs uitstekende entre,, Drinkhoorns en bekers, (b.v. die te Gouda, acte-masiek. Tot de schoonste werken op dat; Amsterdam, Haarlem, Arnhem, Middelburg, gebied behoort de door Beethoven gecompo--|ïloermond, Zutph&n, Bolsward, Veere- enz-.}, neerde muziek bij Egmont van Goethe, Ook ! kannen en schotels, (b.v. de. Popta-schat), bij sommige drama's van Shakespeare en Sehilr j bekerschroeven, draagteekêns, gildeketeas' (te Ier is door kundige komponisten musiek ge- ] Haarlem, Amsterdam, Weesp, enz.), begrafenÏEschreven,,Maar zal men.die in den schouwburg schilden (Amsterdam, Rotterdam, Hoorn, 2mtkunneo, .uitvoereH? Dit zal bezwaarlijk gaan;! pben enz.), gildenboeken met zilver beslag want, daargelaten, dat de meeste dier stukken, (b.v. te Groningen), bodensiavèn, enz. met het oog pp de eischen der concertzaal, geschreven zijn, vindt men een-groot bezwaar in de omstandigheid, da,t het hij tooneelstukken dienstdoend grootendeels uit beste hervorming orkest niet -volledig is en Dii 'minores waren,, mijns C. Voorwerpen van huiselijk gebruik :' Tafelserviezen, kandelaars, borden en schalen! bekers en drinkschalen, kroezen, suikervaasjes, suikerstrooiers, zoutvaten, trekpotten, bestaat. De i bellen, kleederseïniiers, tabakskomfooren, huinzien, deze: jWelijkskoffeïtjes, klokken, enz. enz. Ornamender entre totale a_fschaffing Alleen daar, waar door. den dichter uitdruk kelijk muziek is voorgeschreven,- zooals mJSgaete-muziek. ten, '(basreliefs, beelden, enz.}, kinderspeelgoed. d. Lijfsieraden: Halskettingen, oorbellen, ringen, reukdoözen,. mont (bij den dood van Klaartje en den droom van Egmoüt), dient zij uitgevoerd te worden; tabak- en snnifdoozen, rottingknoppen, hor loges, byouteriën, enz. enz. e. Munten: Penningen naar de vervaardigers geran'gmaar dan zo,o goed mogelijk en liefst achter de schermen. Doch, in alle.andere gevallen zou het huogst wensclielijk zijn, ook in dit opzicht het schikt, als b.v. door de kunstenaars: Pool, Tkédtre JTraagals te Parijs na te volgen en de' Muller, van Abeele, Sehmeltzing, van Dishoeke , entre acte-muziek geheel te supprimeeren. Want van Rijswijk, de Holtzheijs, Boskam, e. a. VAET, AMSTEKDAM,. en van dorpsgezichten in Nederland en. België, be staande in 600 teekeningen. Aldus is de titel van dera Katalogus: eenerkoogstmerkwaardige, uiterst zeldzame kollektie teekeningen, welke door de HEL Frederifc Muller & Co. in het ' Lokaal ?De Brakke Grond" den 27 en 28stea Savember. 1879,, des avonds te S Va verkocht zullen.'Worden. Aaa het voorwoord ontïeenen wij het volgende: jf ad-at onze Hoofdstad ruim anderhalve eeuw na,. ha£& laatste vergrooting vrijwel hetzelfde karak-teE had. bewaard, is in de laatste twintig jaren. 2£>órceel gemilderd, dat men, v,an welke zij|de- Óók de stads naderend, haar ter nauwerBood zovele herkennen. De massieve wallen met' .hunne uitspringende bolwerken, de schilder achtige .poorten met hare lange ophaalbruggen, de- rechtlijnige. Buitensingels met hunne Thee.tuinen en- ?.Hofsteden", de krang van molens die de stad; placht te omgeven, ze zijn allen verdwenen. Ja. zelfs het hart van dfe stad bleef niet: onaangetast. Smalle grachten ennaan.we stegen zijn in breede straten herscha pen, marktpleinen .in wandelparken omgetooyerd. Menige brug die eertijds haar sierlijke rondbogen, in het water weerspiegelde, meet, 'nu verlaagd* ' het met de rechte lijn voor lief nemen. iGeheele rijen van voorheen fraaie ge vels vertoonen, nu niet veel meer afwisseling van lijnen dan een reeks theekisten. Kortom, er heerscht in Amsterdam een nieuw leven dat het oud karakter der stad met den ondergang bedreigt.. Tracht. men nu, den vroegeren toestand uit Bet geheugen te reeonstrueeren, _ dan onder vindt ;men hoe snel het meuwe het oude uifc onzen,, geest heeft verdrongen. Men beproeva slechts -bij' zijn wandelingen de juiste plaats vaa. het gesloopte-.te bepalen, en men zal spoedig -ondervinden dat men het spoor bijster is; men hervindt het niet zonder zija toevlucht t« ne men, tot fe afbeeldingen uit de onrie doos. Om. die reden gelboven wij, dat de verzame ling, waarvan wij den Ka'-alogus aanbieden, op geen gelukkiger tijdstip dan het tegenwoor dige onder den hamer kon worden gebracht. Met hare drie honderd en zeventig yeteekende 'gedichten in- en om de, stad, toovert deze col lectie óns het oude Amsterdam, zooals zoovelen onder ons het nog gekend hebben, op nieuw voor oogen. Hier bespoelen de golven van het T nog ongebroken de voeten der stad, hier 'rijst weer de steehen wal beschermend uit de' breede. vest en bewaken de poorten nog trouw den toegang en' bewaren nog düe aardige trap gevels het typische onzer grachten, hier ein delijk, zien wij op diezelfde grachten onze voor vaderen, zich bewegen in. de schilderachtige kleederdracht van hunnen tijd. Behoeven wy nog'te verzekeren dat zulk eesa verzameling schatten bevat voor ieder, wien dex geschiedenis-van onze stad" lief is? Wat -het kunstgehaïte dezer teekeningen be treft men kan het afleiden uit de namen van Breugel, Bol, Claes Jz. Visscher, van de Velde, 1 Ruisdaal, Roghman, Saffcleven, van der Hey: den, Beerestraten, "Waterloo, van der Ulft, , Doomer, e. a. uït "de 16e en 17e eeuw, em - van Spilman, Fokke, Punt, Vinkeles, La Far; gue, van Noorde, Kuman en vele anderen uit j de 18e eeuw.: j .Voor onze eeuw wijzen wij op de voort-t j brengselen van penseel ofteekenstift vanHuls) wit, Westenberg, H. G. ten Gate, Lamberts e. a. j die uitvoerigheid van hunne achttien de-een wscha 1 leermeesters; wisten te paren aan bieeder be handeling en grooter verdiensten van kleur. Als kijkdagen zijn vastgesteld: Woensdag ea Donderdag 26 en 27 November van 10?3 ure,,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl