De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1879 21 december pagina 3

21 december 1879 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

tarief doorgedreven, Dmt&chland zegt xyn handels erdiagen op, Piuispn maakt zich mees ter van de &pooi weglimen, waailangs onze transitoha idel zich moet bewegen en TVIJ ?onderzoeken" u.jt den treuren, totdat alle onderzoek overbodig zal zijn! De lieer Kutgers van Rozenburg heeft een ernstig woord gesproken over den gevaarlijken toestand, waarin zicii de Noorderlekdijk bevindt. Gelijk men weet rijst, d& bodem van de rivier voortdurend en moet men steeds ooi voor overatrooining zich te vrijwaren den dijk verhoogen. De verhooging heeft tevens een ver zwakking van den dijk ten gevolge, ? daarom behoort hij «iet alleen verhoogd, maar ook ver zwaard te worden. De gèzamentlijke Jtosten dier werken bedragen omstreeks 2,000,000 gld. Het. is duidelijk dat men m'et het tenuitvoerbrengen. van dergelijke werken niet. kan wachten. De Zuider Lekdijk is hooger dan de Noorder, en wat hiervan het gevolg moet zijn bij ijsstopping, springt in het oog. . Reeds in 1876 (Zie de N. Rolt. Ct. van 18 Dec. }l.) heeft de minister Heemskerk verklaard, dat in het voorjaar van dat jaar Utrecht, Noord- en Zuid-Holland gedurende ee'nige da gen in gevaar hebben verkeerd. Drie jaren lang' heeft men geweten, dat men maatrege len behoorde te nemen, ten einde het gevaar, dat elk voorjaar wederom dreigen kan, af te wenden. De IJsel moet o. a. verbeterd wor den, opdat een aanmerkelijk deel van het wa ter daarlangs afgevoerd worde. Ondertusschen werd er niets gedaan. Terecht wees de heer Rutgers op de ver antwoordelijkheid die op de Regeering en de Kamer rust. Met welk gevolg? Dit onderwerp werd alleen door hem ,be-. sproken en.de Minister stelde de vergadering gerust met de verzekering, dat de Noorderïekdijfc niet calamiteus is. Daar liggen drie sehoone en rijke provinr cies achter den hoogen waterberg. Bij een doorbraak zijn duusende menschenleveus in gevaar en millioenen bij millioenen guldens zullen verloren gaan. ' " De Kamer laat den heer Ratgers spreken . en tot veraangenaming van het discours zetten de heeren Blussé en Tediug van Berkhout zich aan een bestrijding van den post, die uit getrokken is om den Rotterdamschen water weg te.voltooien. Natimrlijk om aan te drin gen' op een nieuw onderzoek, ofschoon de deskundigen tot die uitgaaf hadden geadviseerd. De hoofdstad had bij die gelegenheid bet voorrecht den heer Froger weer aan het woord te_zien. .?De rotterdamsche afgevaardigden verdedig den met vuur het belang hunner stad. "Van de amsterdamsche. stemden de hoeren Holtzman, Rutgers, van Tienhoven en Frogertegen den door den minister uitgetrokken post, die dan ook met 39 tegen 36 stemmen werd verworpen. Ziedaar zal menigeen zeggen de straf voor Rotterdam omdat het Amsterdam zijn weg naar den Rijn heeft misgund. Ziedaar zeggen wij op nieuw een bewijs hoe op dit hoogsternstig oogenblik uit rivialiteit of onbedachtzaamheid, ? zoo er geen erger motieven in het spel zijn, ? de belangen van den Nederlandsehen handel verwaarloosd worden. Men kan reeds voorspellen welk een edel tournooi op het Binnenhof gehouden zal worden, als er; weer eens kwestie zal zyn van een han delsbelang waarbij Amsterdam meer dan Rot terdam betrokken is. openbaart zij zich op velerlei wijze. Het ge meentelijk Armbestuui, \uj ^eiheugen ons er over, begint weder .het vertrouwen te her winnen. De giften stroomen toe en de kom missie -voor de bedeeling groeit in ledental, j Reeds 80 ingezetenen lieten zich vinden om het Armbestuur in zijn moeielijke taak bij te staan. Toch bleef het tot lieden- ingekomene nog verfe, beneden liet vereischte bedrag. Een buitengewone bedeeling is voor een stad als Amsterdam steeds een' reuzenwerk. Dui zende guldens zijn noodig om ieder hulpbe hoevende iets te geven, en duizende oogen worden vereischt om nauwkeurig toctezien, op dat het geld niet worde weggeworpen en kwaad in stede van iets goeds sticnte. Daarom wijzen wij met bijzondere ingeno menheid op de poging, die de bewoners der Sarphatistraat aanwenden, om het Armbestuur te hulp te komen. Gelijk men weet heeft zich een kommissie van bewoners dier straat ge-. vormd om gelden te verzamelen ten einde die den behoefiigen, welke in 'de nabijgelegen buurten wonen, na PERSOONLIJK ONDERZOEK, uit te reiken. Dit plan, dat, zijn \vij wel ingelicht, afkom stig is van den heer Jacob B. Citroen, is een stap in de goede richting en verdient navol ging. Buurten als de Jordaan, de Eilanden enz., zijn minder geschikt om op zulk oen wijs geholpen te worden, zij zullen steeds meer op den steun van het gemeentelijk Armbestuur j moeten rekenen; maar vele grachten en stra- j ten der oude stad zouden door gelijksoortige | vereenigïngen of kommissie's te stichten en, uitnemend, werk verrichten. Op (leze wijs toch wordt iets van het na deel weggenomen, dat de armen steeds on dervinden, die in een groote stad wonen. Hnn belangen kunnen beter worden gekend. Hier vooral maken veel handen licht werk en wat meer zegt: goed werk. De'kommissie der Sarphatisfraat wordt door het Ambestuur zeer gewaardeerd en vindt van ! die zijde ook de gewenschte ondersteuning. wuidt door de veieemging Hef Nedeiland ch Tooneel m studie geuomen, het nieuwe ojiepionkehjkp toüneehppl ?n JÜSTUS vwsr MAURIK, den autcm \an JANUS TULP Het stuk dian.it om de vraag of een cbristenmeisjö met een Jood kan trouwen. In de'maand Februari komt bij dezelfde Vereeniging. een oorspronkelijk historisch drama in studie. Het is nog niet zoo vele jaren geleden, dat j het publiek avond aan avond in grooten getale ! naar hefc Théatre 'des Yariétéa in de Ametélstraat stroomde om de te vroeg verscheiden actrice Suzj; SABLAIKOLLES en den nog onverzwakten en'onvermoeidèn actenr MOBIN tebe-' wonderen in Parysehe zeden. Zoo had men j Le démi-monde zesr ten onrechte genoemd. Lè demfr-monde is niet te~ vertalen, het is een kunstterm. De ' naam De keerzijde der groote wereld, waaronder het te Rott- rdam gespeeld werd, zegt even weinig. Het best is het woord onvertaald' te latea en het. stuk eenvondig te noemen; De -Demi-monde; in die beteekenis heeft het woord bij ons reeds burgerrecht verkregen. Wat men onder Demimonde ie verstaan heeft,--wordt in'het stuk zelf en in DUMAS merkwaardige voorrede ver klaard. ?Ce monde est une déchéanee ponr celles qui sont parties d'en haut, mais c'est un sommet pour celles qui sont parties d'en bas." De Deml-monde werd te Parijs het eerst gespeeld den 20.sten Maart 18.55, in het Théatre du Gymnase-dramatique. Het Théatre ?Fraagais," dat deze comedié later ook op zijn repentoire zette, voerde dit; stuk den 23sten September 1877 voor de hon derdste maal op. Deze honderd voorstellingen deden niet minder dan 502.749 francs in de kas stroomen. Woensdag 24 December o. s. voeren de ar-tisten van de vereeniging: Hét' Nederlandsen tooneel, De Demi-monde voor hè: eerst op De vertaling is geheel' nieuw. De heer MOSIN speelt zijn oude rol; Mevrouw ES VKIES die, | welke vroeger Suza SABLAIKOLTJBS creëerde. Spoed is een van die zaken, welke men m &e- Het zal zeker velen genoegen doen te' verderland zelden overdrijft. De IJSPLOEG, waarmee nemeil) dat mevronw KLEINE GABTMAN van men het Noordzee-kanaal .zou trachten open te ; hare erastige ziekte, weder in zoo verre is herhouden- kwam te iaat gereed om het ijs, dat ] steldj dat zij waarschijnlijk den eersten Januari -reeds 3 duim dik was, wég-te schuiven; Daarop |a_ ^ als BADKLOOH in Gysbrecht van Aanstel werd door belangstellenden'tot de Regeering : kan opt].eden, Den 2eo Januari3speelt mevrouw het verzoek gericht, dat zij een ramsclnp zou, de yrie3 deze roi_ bescliikbaar stelle'n bin het ijs te breken. , Dag aan dag ziet men uit op antwoord.! pe Cappée-ayond wordt vermoedelijjï den Inmiddels vriest hst Kanaal dicht, de scneep- ?, 23sten Januari gevierd. vaart dreigt gestremd te worden als men geen ? neerlandica bloed in de aderen had zou men zich kunnen boos maken. Inmiddels komt het bericht, dat een tweede j In de beoordeeiing Tan Amertkaansch of proef met den ijsploeg beter ge-skagd is. Zoojwi(ïf( gegeven in uw zoo even ontvangen nomis de hoop nog met geheel verloren, dat men merj wordt het Tolgende gezegd: ?Mejuffrouw nog bij tijds^gereed zal komen. A Sabiairoiles begrijpt beter dan mejuffrouw T. Poolman, dat bij 't spreken op het tpoueel De gemeenteraad zalaanstaanden Woensaag ! men haar/of hem, met wien men speelt', moet Aan de Medaldie. van de vertooning met den toestand, dien men heer SainSOmer of zij die 't weten hem willen afbeeldt: het is 'de waarheid der kunst zeggen waarom men niet drukker gebruik die ons treft.; het zijn niet, althands niet in maakt van de Fransche voorstellingen; hij wijaV de eerste plaats, de evenredigheden der terecht op het goed gehalte van zijn-program ata" natuur-zelve. ,'.-'- en van zijn tooaeelgeze]schap. Eene. reden die* " De tooneelspêler moet wel deugdelijk het wél lang. niet alles verklaart, geldt sommigen, publiek in zijn spel betrekken. - &e met den tram van huis. zouden_willen..ïn ? 16 Dec..79, J. A. AtB. TH. '* begin is geannonceerd half. acht:aanvang, en kwart over tien . of half elf einde der voó-r-r De redaktie heeft mij in staat gesteld het stellingen. Een enkele maal heeft de voorstel-, bovenstaande stuk van den Hoogleeraar J. A. ^Dg langer geduurd dan men gewacht had, Alberdingk Thiim. te lezen vóór het in dit blad z.oodat zij, die op den tram rekenden en geen; verscheen. Ik neem de vrijheid daarop het vol- vïgeïant hadden, uit de Plantage naar. huis gende te antwoorden: " ? hebben moeten wandelen,b. v. naar de Y-ondelHet was mijne bedoeling niet, door' mijn straat.. Nu kan een~ tra-m-wel niet meer dan?klakkeloos geformuleerde" aanmerking een Ie- 28 personen teleurstellen of redden, maar lig, ginsel uit te spreken. Ik wilde er alleen pp de Fransche Comedié zijn 28 teleurgestelde wijzen, dat Mejuffrouw Tonia Poolman wat te' getrouwen meer óf minder niet te verachten.,. veel met het publiek coquetteert, en daardoor Ook is de prijs der plaatsen veel te hoog..- ? aan haar spel' onrecht doet. De ware kunst Wij twijfelen er echter niet aan of dit Franscfc kent. geen egoïsme. Waarschijnlijk heb ik mij tooneel gezelschap zal het publiek'tot zich weten in mijne kritiek wat te zacht willen uitdrukken te trekken. " , . "? en ben daardoor minder duidelijk geworden. ! - ,('. £"., De Verslag g ever. - - l ~.~ *-' :^ ? Het mag een bewijs van toenemende b.èla'ng--. 'fn ?<kïrt ff*%* ««BUS. ***£* i stelling in het tooneel heeten. daft het\ffeïal . La J01C fait peul', etC, ;leden, der amsterdamsche afdeeling vtfn&et Drie nummers waren Woensdagavond op het ïooneelverbond van 225 tot 298 is gestegen. Beprogramma van den heer Saint-Omer geplaatst, denkt > men echter, dat.de hoofdstad in de-eeren hadden het voorrecht meer hèilbegeerig» ste Piaat^ de vruchten plukt -.van de werkdan gewoonlijk naar de Plantage te trekken,' saamheid van het Tooneelverbond, dan zal ofschoon er helaas! nog niet om de plaatsen *en Boeten toestemmen, dat Amsterdam .met behoefde gevochten te worden. - : minder dan 300 leden geen schitterend figuur La joïe faitpettr waarmede bij het Neder- maa^- Gelukkig bleven de opwekking, van landsch Toongel het wintersaizoen ' geopend ^H heer Löffelt (m. het Vaderland 23 Ook. werd, was de eerste schotel op het dramatisch 1879) eil de racknlaires niet onbeantwoord.. menu. Het lieve stukje van. Mai. de Girardin Haarlem shcntte een afdeeling, en het amsterwerd ook hier weer goed vertolkt. In de twee . datnsche studentencorps bracht 36 nieuwe ledeB' opvoeringen van dit stukje vooral kwam het;aaa de afdeeling. alerter stede bij. verschil tusschen de nederlandsche en fransché ? , -,' ? m , ' acteurs uit. De nederlanders hebben drie gestes »v& nlle du lambour-major', van CMvot' voor één woord, de franschen één geste voor. 3* Duru, muziek van Offenbach, is het nïeaw-, drie woorden; eene.opvoering, bestudeerd'als'.s^ * ds Folies dramatiquea. De geschiedeniszij bij de' eerste was, maakt dieperen indruk; £el[Jkt een-weinig op ?La fille du Regiment.'-',. m'en zal zich langer Bouwmeester dan Méné- met dlt «rschil, dat m de opera van Domzetti hand als Noël herinneren; raaar ook liet ge- het mei?Je Iater vail hoo£e geboorte blijkt té' rekte van sommige tooneeïen, het zwakke aij m dit stuk eerst voor een hervan sommige figuren, als Paul en Mathilde, . togsdochter gehouden, en later door den valt meer in het oog dan bij de franschen J tamboer-majoor erkend wordt. De jonge dame, Madame Renard en de heer Lineval waren ' Stel!a genaama, woidt juibl door h.iar vader even goed als bij vorige gelegenheden; de in -| 'herkend als men haar tegen haar wd zal doen génne., Mlle. Brébion, heeft niet meer den trouwen zij gaat niet het leger van den meer den trouw'ent ziJ §aat met' üet leKer Yan van baar emplooi; hetgeen in dit stukje [eersten Consul naar Italië, als .cantinière,.en en zoo noodig Maandag, Dinsdag en "Woens dag van de daarop volgende week vergaderen tot afdoening der lijst van nog te behandelen voordrachten. De heer Charles Boissevain zal Maandag den 22sten December, een lezing houden in =,!""* -,* » , , ., L , . , «T T\ v * j + u .pen gedaan of nagelaten, ik moet tegen het Odeon. De opbrengst der entree-gelden is! , ° , , . , ° . !_..,.__ _n ,,?t j??*j? ,.?? ?u???«?? ???- *<> jgevaar waarschuwen, dat ia de zoo losjsns eworpen regel gelegen aanzien en .NIET het publiek-:"' Ik heb de voorstelling van het.stuk nog1 niet bijgewoond, maar liet beginsel, dat door den schrijver hier zoo klakkeloos geformuleerd wordt en dit plus qu'-il n'esf gros, en wat de jonge Dames Sablairulles en Poolman ook heb- j vrij sterk uitkwam ;? Madame Villers sprak en acteerde even vlug en gracieus als tot hedefl. Eerst in- bet tweede stuk, Le lufhier de Crémone, van Frangois Coppée, trad Laty op. Hoewel Shakespeare én' Victor H ugo het voor beeld gegeven hebben, dunkt ons nog altijd 'het ten tooneele voeren van een gebochelde, een dramatisch effekt van twijfelachtig gehalte. Wanneer dit pc^sonnage echter het voorwendsel is tot zoo sehoone versen als die van Coppée. en gespeeL.1 wordt ?door een acteur als Laty, voelen we onze overtuïgmg sterk aan 't wan kelen gebracht. We kunnen ons voorstellen dat een letterkundige, die van zijn fransen en' trouwt later wel naar haar zm. Man roemt den geestiger dialoog, de muziek is als het overige van Offe.nb:-ieli. Mad. Simon-Grerard als Stella, en de heer Simon Mas al de luitenant, moeten zeer goed gezongen h bben. Ret tableau final, de intrede der Fran-che troepen te Mdaan, moet zeer ~goed .gemontfeid a ij n geweest, en ook.als vaderlandslievende demons ratio toege juicht zijn.-De militaire muziek speeltd^n het Ghant du déjpart. ' De gemeenteraad v^n Deventer heefi, beslo ten aan den Minister van Financien voor een der rijks musea het geheele fioitospice der bestemd voor het fonds ter uitrusting van de Willem Barenta. Het gerucht, als zou de Staat aan de direktie der Kan aal-Maatschappij hebben voorgeslagen het kanaal door den Staat over te nemen tegen betaling-van ± 30 perc. der oorspronke lijke .inschrijvingssom komt ons voor geen ge loof te verdiepen. De Nederl. Staat kan onmo gelijk een waterweg) dien hij zelf had behooren tot stand te brengen, op zulk een wijs trachten te -koopen. Ken Staat, straft niet de partikulieren die hun geld in dergelijke onderne mingen steken, maar moedigt heïi in zijn wel begrepen belang veeleer aan. Bovendien er zal steeds een hemelsbreed onderscheid blijven tusschen den Staat der Nederlanden en een beursspékulant of ean woekeraar. Het zal der Nederlandsche Nijverheid genoe gen doen, te vernemen, dat de kommissie voor de Parijsche tentoonstelling niet minder dan ?31,500 van het haar toegestaan krediet heeft overgehouden. Men zal nu ten minste naar waarheid kun' mm beweren, dat- zij eeu ?zuinige kommissie" is geweest. Op het Kappeyne-banket is er een tentoonsteliiïigs-diner gevolgd. Ook deze zaak behoort thans tot het verleden. De dagbladen bevatten: Handelsblad: De uitvoering der vestingwet. De bescherming van een monopolie. ? Een Bieuwe Oost-Indische Kompagnie. N. .Rott. .Courant: De ijsbezetting en de Noorder Lekdijk. ? Grondwetsherziening, .(Hoofdstuk IX Veranderingen). De Arnh. Courant: De politieke partijen en partijschappen. Nieuws v. d. Dag: Het Europeesch onder wijs in Nedêrlandsch-Indië.. . . Amst, Courant: Een teeken des tijds, (Mr. G. van Tienhovens aanbeveling van indirekte belastingen). De Standaard: Zondegeïd (Opiumpacht en Staatsloterij. ? De T$$: Nog eene levensguestie.? De laat ste dagen van Binnenlandsche Zaken. Onze lezers zullen zïcli verheugen over het besluit, om ten derde male het poolsehip naao: het Noorden te doen stevenen, nu twee reizen zoo goed ten einde werden gebracht. Neder land toont nog een natie te zijn, die deelneemt aan alles wat de wetenschap betreft; haar .oude goede naam wordt door deze expeditie gehandhaafd .en de gedachte aan een grootsch verleden blijkt uit kloeke daden. " Aan dit laatste zijn wij niet verwend. Elke poging om op aulk een wijs het sluimerend nationaliteitsgevoel -te wekken verdient toejuiching en. als de heer Boissevain daartoe het zijne wil bij brengen, heeft hij recht op onze erkentelijkheid. Daar zijn menschen, die de benijdenswaar dige gaaf bezitten steeds verder te zien dan hun, neus lang is. Ook in onze goede stad , ontbreken dezulken niet. In een korresponi denüe uit de hoofdstad aan zeker blad lazen | wij: dat het minstens zonderling ^vanMen heer . Boissevain was, om in deze dagen van snerpende koude ?een voordracht ten' vocrdeele van eenen Noordpooltocht" te houden. Men zou zoo oppervlakkig mennen, dat een Indien Me j. Poolman, in eene samenspraak, het publiek in 't geheel NIET had -aangezien, zou zij weinig eer gedaan hebben aan de lessen van Mevrouw Kleine. Het is juist een klip, waarop onze liollandzijn nederlandsch evenveel houdt, zïch er toe l Buitenzijde van de Bergpoort af te staan. aangetrokken gevoelde, deze verzen in 't hollandsch over te brengen, en zien met verlangen de opvoering' in de. Amsteistraat van de ver taling van Mr. van Hall tegemoet, welke vertaling, voorgedragen, reeds zoo goed klinkt, en ongetwijfeld in costuum en op de planken niet, minder voldoen -zal. De intrige is vrij eenvoudig. Te Cremona, de, stad van Stradivaiius, zal een wedstrijd van violen gehou den worden; de beste viooltnakers zenden' hunne proefstukken in, en onder dezen ook twee leerlingen van meester Taddéo Ferrari, Beelden mt het volksleven door MARTIN KAMT, Amsterdam, SCHELTEJÏA & HOL"Van een paar regels uit Göthe's Faïist is veel sche akteurs, vervoerd door o.naen, nafionalen de jonge en knappe Sandro (Pouctal) en de j m.sbruik gemaakt, waarschijnlijk, omdat ze wernatuurzin en andere deugden, die ik hier niet gebochelde- Filippo (Laty). De prijs voor den j den aangehaald zonder dat men lette op den. heb te noemen, gevaar loopen schipbreuk te winner zal zijn de gouden keten van den over- samenhang en den persoon, die sprekende wordt ]?J l J-?~ A? U??J ,-?? T?^^X,)? J??T?J. i: --.° A I r lijden, dat zij meenen (althands in moderne . stukken) het publiek niet te moeten aanzien.,,, Het is ondraaglijk voor het publiek vele niirm- ! ten lang tegen het achterhoofd der toonoelspelers aan te kijken, vele woorden te verlie zen, en zich volkomen buiten gemeenschap met de personen ten tooneele gesteld te zien. Het komt hier op een allerbelangrijkst be ginsel aan. Wat geschiedt daar ten tooneele? Heelt er een misdaad plaats, een vriierïj, een dinee? Niets van dat al. Er wordt iets vert-o o n d: De KUNST is daar aan h"e t wo.ord, en het is een kanstoefenhig, bestemd om door toeschouwers te worden waargeno men, te worden genoten. Daar moet alles op berekend zijn; en al speelt men te-recht eene komedie van Sardou anders dan eene komedie Grevff; nur Jiinein in 's 'volle Menschenlebefc Ein Jeder Jebt's,. nicht vielea iat 's bejcannt, TJnd 100 ïhr's packt, da ist's interessant, In bunten .Bildren wenig Klarheit, .Viel Irrtlram und era JPiiaichen Wahïüeit ? So wird der beste Trank gebraut, 'Der alle Welt erquickt und aufeibaut. Het is niet ieders werk-'geniale grepen te nur besneeuwde wereld daartoe gemakkelyker uit-, ,, ,., i j j j i t * . ? i .,,,-?..-, , , , van Molière, ai nadert de laatste meer een reciet, lokte dan een smkheete Julidag, doch de ,.. , ' n. , , .,, ,' 1 waarbij de vertegenwoordigers der verschillende . korrespoiident begreep het anders: Wie nu een lezing- houdt behoort dat te doen ?ten voordeele van de duizende noodlijdende stad\ genooten.'' Hoe hardvochtig het ook schijne, wij vin den er volstrekt geen bezwaar in, onze vermo gende stadgenooten op te wekken door' een talrijke opkomst te bewijzen, dat het streven, waaraan de heer Boissevain zijn steun ver leent, hun goedkeuring wegdraagt. Niet ten onrechte heeft men elders den draak gestoken met den ondernemingsgeest en de geestdrift voor de wetenschap, waarop men somstijds i hier zich heeft willen laten voorstaan. Hoeveel | toonde Amsterdams burgerij voor een zaak als de Noordpool-espeditie over te hebben r1 Weldadigheid bij snerpende koude is niet de eenige deugd die wij te beoefenen hebben. Al wat goed en groot is heeft recht op onze be langstelling en men kan er 'zeker van zijn, dat daar de armen het minst zullen lijden, waar de vermogenden wedijveren om op elk gebied hun plicht te vervullen. ? Eil Terwijl de winter blijft heersenen schittert e barmhartigheid. Ook in ,de hoofdstad In de maand Januari 1880 ? terstond na de opvoering van Gïjsbreght van Aemstel ? charakters of partijen somtijds met goede uit* weiking naast elkander op een rij voor het^ voetlicht kunnen staan, ? ook het levendig st en natuurlijkst te spelen nieuwe drama of blijspel blijft een tooneelstuk; het wót'dt vertoond; en het is een verleidelijke dwaling te zeggen, dat men van het publiek geen notitie moet nemen. Het vinden van den gelukkigen middenevenredige, tasschen het deel dat hij aan zijn. medespelers en dat wat., hij aan 't publiek geeft, kenmerkt juist den geoefenden akteur. Daar zijn van die woorden, die hun pas poort met zich brengen; daartoe behoort ook het woord NATUUR; maar hoe voortrefiijk dat studieboek zij, 'het moet een studieboek blij-, ven; men moet er uit putten; maar men moet niet de natuur, stellenin plaats van de kunst. Het zou mij te ver heenvoeren, als ik den boven uitgesproken regel met argumenten wilde staven. Ik beroep mij eenvoudig, kort heidshalve, op alle goede tooneelspelers : in zonderheid op de Fransche, Maar ik wil de volgende gedachte hier toch nog plaats geven. Men moet o. a. geen volkomen illuzis~ophet tooneel beoogen. Men moet geen schouwburg bezoekers willen biologeeren. Als de . illusie volkomen werd, ? dat wij meenden in de natuur te zien, wat de kunst ons (op het tooneel) vertoont, ? zou de kunst aftreden : wij zouden ons getuige voelen van zekere tooneeïen -uit. het leven, maar wij zouden geen kunst meer. gemeten. Dat het kunstgenot onze leden hertog en de hand van Taddéo's dochter, ? JngevoercL de sehoone Giannïna. Beide gezellen beminnen Griannina, die voor den misvormden knaap medelijden, voor Sandro hare liefde over heeft. Filippo heeft het recept van het oude ver nis ontdekt, waarmede Amati zijne violen be streek. Hij is zeker te winnen, en mag dan aanspraak maken op de hand van Giannina. Zijne.hoop, zijne bittere proefneming "om? te weten of Giönnina hem bemint, zijne illusie als zij weent bij zijn vioolspel, zijne teleurstelling worden zoovele triomfen voor den acteur. Hij ] doen. Gréift nur binein!. ja wel! maar besluit zich op te offeren en zijne viool, het | nicht vielen ist's bekannt dat ?volle menscheninstrument, waarin hij zooveel hoop, toewijding,! leven," en slechts zeer weinigen hebben daarliefde gesloten heeft, in Sandro's vioolkist te j van een opvatting, die meer dan alledaag«ch is. leggen, en tegen den zijnen te -ruilen. Hij kan Of de -beelden uit het volksleven door-Marzelf niet medegaan en verzocht Sandro de twee ; tin Kalff gegrepen en beschreven, interessant kisten naar de wedstrijd te dragen. Sandro! Kijn? Ik zou niet gaarne van het boekje zegkeert terug, 'bleek en ontdaan; liefde en ja^ i gen.: Yiel Irrthum und ein -Fimkchen- .Wabrloezie hebben hem gedreven tot de laagheid' heit! maar met groote ingenomenheid kan ik de, twee violen nogmaals om te. wisselen, zoo-j Biet van ai de verhalen spreken die erin voor"dat Filippo toch overwinnaar wordt. Ook deze | komen. Het is niet gemakkelijk er rekenschap tweede verzoeking overwint de gebochelde, hij; van te geven, waarom 'bijv. het eerste, dat toch legt de handen- van de gelieven in elkaar en j in goeden stijl geschreven is, een minder goeden vlucht, hen zegenende. . jindruk maakt. Mij dunkt ik mo,est maar eenige .Het spel van Laty is voortreffelijk. Hij is'personen, die de schrijver ten tooneele voert, ongetwijfeld een groot kunstenaar. Hij weet j even de revue laten passeeren. ? en gevoelt wat hij aegt en maakt als .Filippo Daar hebt ge mijnheer Bos, hij is het toonop de toeschouwers een onuitwisehbaren indruk.'beeld van den echten zeeman, ?niet teergevoeMlSe. Brébion, Mrs. Pouctal en Charnbly ston- ' lig "tot het akelige toe, zooals de ziekelijke ver den hem zeer goed ter zijde al mocht men! beélding van eenige dichters ons .den hollandde eersfee iets levendiger en de 'tweede wat - schen Janmaat geschetst heeft," neen hij is geen minder stijf wenschen, De mise en scène was ; zeeman uiteen boek} maar geheel en al natuur die van Parijs, door de-Vereeniging-het Ne-^ijk; ?een vloek'en een aalmoes had hy ten derlandsch Tooneel besteld; de muziek van de ; allentijde voor zijn hulpbehoevenden evenvïool-sblo werd geïmproviseerd. Juist nadat de j mensch .over.' solo geëindigd was, ontving Laty uit Parjjs de muziek die op Het theatre francais gespeeld Stelt u voor een rustend Kapitein -t er-zee,_ die voor een hulpbehoevende ten allen tijde werd, zij is korter en meer in antieke kleur, een vloek en een aalmoes overheeft. dan die welke woensdag avond in hare plaats was gesteld. De vereeniging het Nederlandsen Tooneel, thans, in het bezit dier copie, zal daar van gebruik kunnen maken. Het derde stukje, Ie Mari de la Veuve van Dumas Père, is er niet te minder' geestig om, al heeft het niet meer la beauté du diable, de frisckheid .der jeugd. Het werd met veel aplomb gespeeld door Mlle, Drège, Mlle. Bré bion en de HH. Ljneval en Saint-Omer, welke laatste het ons zeer deed betreuren, dat zijn naam niet meermalen op de affiche verschijnt. geestdrift opwekt, is juist gelegen in eece on- ïn de circulaire welke dezer dagen aan beophoudelijke (schoon ? ongevoelige) vergelijking langstellenden werd rondgezonden, vraagt de De auteur meent het wel goed; hij wil zijn zeeman niet al te week van hart maken, raaar hij streeft zijn doel voorbij, door hem' afteteekenen als Oü&nZreïwwgulmetaalmoQsenen..., vloeken. Ik zou zoo denken, dat een echte kapitein, ook wel eens een bedelaar voorbij stuurt, of dien man. wat geeft zonder nu juist standvastig een of ander natuurverschijnsel daarbij aan te roepen. De jonge juffrouw Bos heeft de aandacht ge trokken \an een telegra&t. Dp verliefde amb tenaar is niet stoutmoedig,, maar heeft het ge luk spoedig den oom zjjner uitverkorene te ontmoeten, die Hem moed inspreekt <lopr hem

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl