Historisch Archief 1877-1940
tarief doorgedreven, Dmt&chland zegt xyn
handels erdiagen op, Piuispn maakt zich mees
ter van de &pooi weglimen, waailangs onze
transitoha idel zich moet bewegen en TVIJ
?onderzoeken" u.jt den treuren, totdat alle
onderzoek overbodig zal zijn!
De lieer Kutgers van Rozenburg heeft een
ernstig woord gesproken over den gevaarlijken
toestand, waarin zicii de Noorderlekdijk bevindt.
Gelijk men weet rijst, d& bodem van de rivier
voortdurend en moet men steeds ooi voor
overatrooining zich te vrijwaren den dijk
verhoogen. De verhooging heeft tevens een ver
zwakking van den dijk ten gevolge, ? daarom
behoort hij «iet alleen verhoogd, maar ook ver
zwaard te worden. De gèzamentlijke Jtosten
dier werken bedragen omstreeks 2,000,000 gld.
Het. is duidelijk dat men m'et het
tenuitvoerbrengen. van dergelijke werken niet. kan
wachten. De Zuider Lekdijk is hooger dan de
Noorder, en wat hiervan het gevolg moet zijn
bij ijsstopping, springt in het oog.
. Reeds in 1876 (Zie de N. Rolt. Ct. van 18
Dec. }l.) heeft de minister Heemskerk verklaard,
dat in het voorjaar van dat jaar Utrecht,
Noord- en Zuid-Holland gedurende ee'nige da
gen in gevaar hebben verkeerd. Drie jaren
lang' heeft men geweten, dat men maatrege
len behoorde te nemen, ten einde het gevaar,
dat elk voorjaar wederom dreigen kan, af te
wenden. De IJsel moet o. a. verbeterd wor
den, opdat een aanmerkelijk deel van het wa
ter daarlangs afgevoerd worde.
Ondertusschen werd er niets gedaan.
Terecht wees de heer Rutgers op de ver
antwoordelijkheid die op de Regeering en de
Kamer rust.
Met welk gevolg?
Dit onderwerp werd alleen door hem ,be-.
sproken en.de Minister stelde de vergadering
gerust met de verzekering, dat de
Noorderïekdijfc niet calamiteus is.
Daar liggen drie sehoone en rijke provinr
cies achter den hoogen waterberg. Bij een
doorbraak zijn duusende menschenleveus in
gevaar en millioenen bij millioenen guldens
zullen verloren gaan. ' "
De Kamer laat den heer Ratgers spreken
. en tot veraangenaming van het discours zetten
de heeren Blussé en Tediug van Berkhout
zich aan een bestrijding van den post, die uit
getrokken is om den Rotterdamschen water
weg te.voltooien. Natimrlijk om aan te drin
gen' op een nieuw onderzoek, ofschoon de
deskundigen tot die uitgaaf hadden geadviseerd.
De hoofdstad had bij die gelegenheid bet
voorrecht den heer Froger weer aan het woord
te_zien.
.?De rotterdamsche afgevaardigden verdedig
den met vuur het belang hunner stad. "Van
de amsterdamsche. stemden de hoeren
Holtzman, Rutgers, van Tienhoven en Frogertegen
den door den minister uitgetrokken post, die dan
ook met 39 tegen 36 stemmen werd verworpen.
Ziedaar zal menigeen zeggen de straf voor
Rotterdam omdat het Amsterdam zijn weg naar
den Rijn heeft misgund.
Ziedaar zeggen wij op nieuw een bewijs hoe
op dit hoogsternstig oogenblik uit rivialiteit
of onbedachtzaamheid, ? zoo er geen erger
motieven in het spel zijn, ? de belangen van
den Nederlandsehen handel verwaarloosd worden.
Men kan reeds voorspellen welk een edel
tournooi op het Binnenhof gehouden zal worden,
als er; weer eens kwestie zal zyn van een han
delsbelang waarbij Amsterdam meer dan Rot
terdam betrokken is.
openbaart zij zich op velerlei wijze. Het ge
meentelijk Armbestuui, \uj ^eiheugen ons er
over, begint weder .het vertrouwen te her
winnen. De giften stroomen toe en de kom
missie -voor de bedeeling groeit in ledental, j
Reeds 80 ingezetenen lieten zich vinden om
het Armbestuur in zijn moeielijke taak bij te
staan.
Toch bleef het tot lieden- ingekomene nog
verfe, beneden liet vereischte bedrag.
Een buitengewone bedeeling is voor een stad
als Amsterdam steeds een' reuzenwerk. Dui
zende guldens zijn noodig om ieder hulpbe
hoevende iets te geven, en duizende oogen
worden vereischt om nauwkeurig toctezien, op
dat het geld niet worde weggeworpen en kwaad
in stede van iets goeds sticnte.
Daarom wijzen wij met bijzondere ingeno
menheid op de poging, die de bewoners der
Sarphatistraat aanwenden, om het Armbestuur
te hulp te komen. Gelijk men weet heeft zich
een kommissie van bewoners dier straat ge-.
vormd om gelden te verzamelen ten einde
die den behoefiigen, welke in 'de nabijgelegen
buurten wonen, na PERSOONLIJK ONDERZOEK,
uit te reiken.
Dit plan, dat, zijn \vij wel ingelicht, afkom
stig is van den heer Jacob B. Citroen, is een
stap in de goede richting en verdient navol
ging. Buurten als de Jordaan, de Eilanden
enz., zijn minder geschikt om op zulk oen wijs
geholpen te worden, zij zullen steeds meer op
den steun van het gemeentelijk Armbestuur j
moeten rekenen; maar vele grachten en stra- j
ten der oude stad zouden door gelijksoortige |
vereenigïngen of kommissie's te stichten en,
uitnemend, werk verrichten.
Op (leze wijs toch wordt iets van het na
deel weggenomen, dat de armen steeds on
dervinden, die in een groote stad wonen. Hnn
belangen kunnen beter worden gekend. Hier
vooral maken veel handen licht werk en wat
meer zegt: goed werk.
De'kommissie der Sarphatisfraat wordt door
het Ambestuur zeer gewaardeerd en vindt van !
die zijde ook de gewenschte ondersteuning.
wuidt door de veieemging Hef Nedeiland ch
Tooneel m studie geuomen, het nieuwe
ojiepionkehjkp toüneehppl ?n JÜSTUS vwsr MAURIK,
den autcm \an JANUS TULP Het stuk dian.it
om de vraag of een cbristenmeisjö met een
Jood kan trouwen.
In de'maand Februari komt bij dezelfde
Vereeniging. een oorspronkelijk historisch drama
in studie.
Het is nog niet zoo vele jaren geleden, dat j
het publiek avond aan avond in grooten getale !
naar hefc Théatre 'des Yariétéa in de
Ametélstraat stroomde om de te vroeg verscheiden
actrice Suzj; SABLAIKOLLES en den nog
onverzwakten en'onvermoeidèn actenr MOBIN tebe-'
wonderen in Parysehe zeden. Zoo had men j
Le démi-monde zesr ten onrechte genoemd.
Lè demfr-monde is niet te~ vertalen, het is een
kunstterm. De ' naam De keerzijde der groote
wereld, waaronder het te Rott- rdam gespeeld
werd, zegt even weinig. Het best is het
woord onvertaald' te latea en het. stuk
eenvondig te noemen; De -Demi-monde; in
die beteekenis heeft het woord bij ons reeds
burgerrecht verkregen. Wat men onder
Demimonde ie verstaan heeft,--wordt in'het stuk
zelf en in DUMAS merkwaardige voorrede ver
klaard. ?Ce monde est une déchéanee ponr
celles qui sont parties d'en haut, mais c'est un
sommet pour celles qui sont parties d'en bas."
De Deml-monde werd te Parijs het eerst
gespeeld den 20.sten Maart 18.55, in het Théatre
du Gymnase-dramatique.
Het Théatre ?Fraagais," dat deze comedié
later ook op zijn repentoire zette, voerde dit;
stuk den 23sten September 1877 voor de hon
derdste maal op. Deze honderd voorstellingen
deden niet minder dan 502.749 francs in de
kas stroomen.
Woensdag 24 December o. s. voeren de
ar-tisten van de vereeniging: Hét' Nederlandsen
tooneel, De Demi-monde voor hè: eerst op
De vertaling is geheel' nieuw. De heer MOSIN
speelt zijn oude rol; Mevrouw ES VKIES die, |
welke vroeger Suza SABLAIKOLTJBS creëerde.
Spoed is een van die zaken, welke men m &e- Het zal zeker velen genoegen doen te'
verderland zelden overdrijft. De IJSPLOEG, waarmee nemeil) dat mevronw KLEINE GABTMAN van
men het Noordzee-kanaal .zou trachten open te ; hare erastige ziekte, weder in zoo verre is
herhouden- kwam te iaat gereed om het ijs, dat ] steldj dat zij waarschijnlijk den eersten Januari
-reeds 3 duim dik was, wég-te schuiven; Daarop |a_ ^ als BADKLOOH in Gysbrecht van Aanstel
werd door belangstellenden'tot de Regeering : kan opt].eden, Den 2eo Januari3speelt mevrouw
het verzoek gericht, dat zij een ramsclnp zou, de yrie3 deze roi_
bescliikbaar stelle'n bin het ijs te breken. ,
Dag aan dag ziet men uit op antwoord.! pe Cappée-ayond wordt vermoedelijjï den
Inmiddels vriest hst Kanaal dicht, de scneep- ?, 23sten Januari gevierd.
vaart dreigt gestremd te worden als men geen ?
neerlandica bloed in de aderen had zou men
zich kunnen boos maken.
Inmiddels komt het bericht, dat een tweede j In de beoordeeiing Tan Amertkaansch of
proef met den ijsploeg beter ge-skagd is. Zoojwi(ïf( gegeven in uw zoo even ontvangen
nomis de hoop nog met geheel verloren, dat men merj wordt het Tolgende gezegd: ?Mejuffrouw
nog bij tijds^gereed zal komen. A Sabiairoiles begrijpt beter dan mejuffrouw
T. Poolman, dat bij 't spreken op het tpoueel
De gemeenteraad zalaanstaanden Woensaag ! men haar/of hem, met wien men speelt', moet
Aan de Medaldie.
van de vertooning met den toestand, dien men heer SainSOmer of zij die 't weten hem willen
afbeeldt: het is 'de waarheid der kunst zeggen waarom men niet drukker gebruik
die ons treft.; het zijn niet, althands niet in maakt van de Fransche voorstellingen; hij wijaV
de eerste plaats, de evenredigheden der terecht op het goed gehalte van zijn-program ata"
natuur-zelve. ,'.-'- en van zijn tooaeelgeze]schap. Eene. reden die*
" De tooneelspêler moet wel deugdelijk het wél lang. niet alles verklaart, geldt sommigen,
publiek in zijn spel betrekken. - &e met den tram van huis. zouden_willen..ïn ?
16 Dec..79, J. A. AtB. TH. '* begin is geannonceerd half. acht:aanvang,
en kwart over tien . of half elf einde der voó-r-r
De redaktie heeft mij in staat gesteld het stellingen. Een enkele maal heeft de voorstel-,
bovenstaande stuk van den Hoogleeraar J. A. ^Dg langer geduurd dan men gewacht had,
Alberdingk Thiim. te lezen vóór het in dit blad z.oodat zij, die op den tram rekenden en geen;
verscheen. Ik neem de vrijheid daarop het vol- vïgeïant hadden, uit de Plantage naar. huis
gende te antwoorden: " ? hebben moeten wandelen,b. v. naar de
Y-ondelHet was mijne bedoeling niet, door' mijn straat.. Nu kan een~ tra-m-wel niet meer
dan?klakkeloos geformuleerde" aanmerking een Ie- 28 personen teleurstellen of redden, maar lig,
ginsel uit te spreken. Ik wilde er alleen pp de Fransche Comedié zijn 28 teleurgestelde
wijzen, dat Mejuffrouw Tonia Poolman wat te' getrouwen meer óf minder niet te verachten.,.
veel met het publiek coquetteert, en daardoor Ook is de prijs der plaatsen veel te hoog..- ?
aan haar spel' onrecht doet. De ware kunst Wij twijfelen er echter niet aan of dit Franscfc
kent. geen egoïsme. Waarschijnlijk heb ik mij tooneel gezelschap zal het publiek'tot zich weten
in mijne kritiek wat te zacht willen uitdrukken te trekken. " , . "?
en ben daardoor minder duidelijk geworden. ! - ,('. £".,
De Verslag g ever. - - l ~.~ *-' :^
? Het mag een bewijs van toenemende b.èla'ng--.
'fn ?<kïrt ff*%* ««BUS. ***£* i stelling in het tooneel heeten. daft het\ffeïal
. La J01C fait peul', etC, ;leden, der amsterdamsche afdeeling vtfn&et
Drie nummers waren Woensdagavond op het ïooneelverbond van 225 tot 298 is gestegen.
Beprogramma van den heer Saint-Omer geplaatst, denkt > men echter, dat.de hoofdstad in
de-eeren hadden het voorrecht meer hèilbegeerig» ste Piaat^ de vruchten plukt -.van de
werkdan gewoonlijk naar de Plantage te trekken,' saamheid van het Tooneelverbond, dan zal
ofschoon er helaas! nog niet om de plaatsen *en Boeten toestemmen, dat Amsterdam .met
behoefde gevochten te worden. - : minder dan 300 leden geen schitterend figuur
La joïe faitpettr waarmede bij het Neder- maa^- Gelukkig bleven de opwekking, van
landsch Toongel het wintersaizoen ' geopend ^H heer Löffelt (m. het Vaderland 23 Ook.
werd, was de eerste schotel op het dramatisch 1879) eil de racknlaires niet onbeantwoord..
menu. Het lieve stukje van. Mai. de Girardin Haarlem shcntte een afdeeling, en het
amsterwerd ook hier weer goed vertolkt. In de twee . datnsche studentencorps bracht 36 nieuwe ledeB'
opvoeringen van dit stukje vooral kwam het;aaa de afdeeling. alerter stede bij.
verschil tusschen de nederlandsche en fransché ? , -,' ? m , '
acteurs uit. De nederlanders hebben drie gestes »v& nlle du lambour-major', van CMvot'
voor één woord, de franschen één geste voor. 3* Duru, muziek van Offenbach, is het nïeaw-,
drie woorden; eene.opvoering, bestudeerd'als'.s^ * ds Folies dramatiquea. De
geschiedeniszij bij de' eerste was, maakt dieperen indruk; £el[Jkt een-weinig op ?La fille du Regiment.'-',.
m'en zal zich langer Bouwmeester dan Méné- met dlt «rschil, dat m de opera van Domzetti
hand als Noël herinneren; raaar ook liet ge- het mei?Je Iater vail hoo£e geboorte blijkt té'
rekte van sommige tooneeïen, het zwakke
aij m dit stuk eerst voor een
hervan sommige figuren, als Paul en Mathilde, . togsdochter gehouden, en later door den
valt meer in het oog dan bij de franschen J tamboer-majoor erkend wordt. De jonge dame,
Madame Renard en de heer Lineval waren ' Stel!a genaama, woidt juibl door h.iar vader
even goed als bij vorige gelegenheden; de in -| 'herkend als men haar tegen haar wd zal doen
génne., Mlle. Brébion, heeft niet meer den trouwen zij gaat niet het leger van den
meer den trouw'ent ziJ §aat met' üet leKer Yan
van baar emplooi; hetgeen in dit stukje [eersten Consul naar Italië, als .cantinière,.en
en zoo noodig Maandag, Dinsdag en "Woens
dag van de daarop volgende week vergaderen
tot afdoening der lijst van nog te behandelen
voordrachten.
De heer Charles Boissevain zal Maandag
den 22sten December, een lezing houden in =,!""* -,* » , , ., L , . ,
«T T\ v * j + u .pen gedaan of nagelaten, ik moet tegen het
Odeon. De opbrengst der entree-gelden is! , ° , , . , ° .
!_..,.__ _n ,,?t j??*j? ,.?? ?u???«?? ???- *<> jgevaar waarschuwen, dat ia de zoo losjsns
eworpen regel gelegen
aanzien en .NIET het publiek-:"'
Ik heb de voorstelling van het.stuk nog1 niet
bijgewoond, maar liet beginsel, dat door den
schrijver hier zoo klakkeloos geformuleerd
wordt en dit plus qu'-il n'esf gros, en wat de
jonge Dames Sablairulles en Poolman ook heb- j
vrij sterk uitkwam ;? Madame Villers sprak en
acteerde even vlug en gracieus als tot hedefl.
Eerst in- bet tweede stuk, Le lufhier de
Crémone, van Frangois Coppée, trad Laty op.
Hoewel Shakespeare én' Victor H ugo het voor
beeld gegeven hebben, dunkt ons nog altijd
'het ten tooneele voeren van een gebochelde,
een dramatisch effekt van twijfelachtig gehalte.
Wanneer dit pc^sonnage echter het voorwendsel
is tot zoo sehoone versen als die van Coppée.
en gespeeL.1 wordt ?door een acteur als Laty,
voelen we onze overtuïgmg sterk aan 't wan
kelen gebracht. We kunnen ons voorstellen
dat een letterkundige, die van zijn fransen en'
trouwt later wel naar haar zm. Man roemt
den geestiger dialoog, de muziek is als het
overige van Offe.nb:-ieli. Mad. Simon-Grerard als
Stella, en de heer Simon Mas al de luitenant,
moeten zeer goed gezongen h bben. Ret tableau
final, de intrede der Fran-che troepen te Mdaan,
moet zeer ~goed .gemontfeid a ij n geweest, en
ook.als vaderlandslievende demons ratio toege
juicht zijn.-De militaire muziek speeltd^n het
Ghant du déjpart.
' De gemeenteraad v^n Deventer heefi, beslo
ten aan den Minister van Financien voor een
der rijks musea het geheele fioitospice der
bestemd voor het fonds ter uitrusting van de
Willem Barenta.
Het gerucht, als zou de Staat aan de direktie
der Kan aal-Maatschappij hebben voorgeslagen
het kanaal door den Staat over te nemen
tegen betaling-van ± 30 perc. der oorspronke
lijke .inschrijvingssom komt ons voor geen ge
loof te verdiepen. De Nederl. Staat kan onmo
gelijk een waterweg) dien hij zelf had behooren
tot stand te brengen, op zulk een wijs trachten
te -koopen. Ken Staat, straft niet de
partikulieren die hun geld in dergelijke onderne
mingen steken, maar moedigt heïi in zijn wel
begrepen belang veeleer aan. Bovendien er zal
steeds een hemelsbreed onderscheid blijven
tusschen den Staat der Nederlanden en een
beursspékulant of ean woekeraar.
Het zal der Nederlandsche Nijverheid genoe
gen doen, te vernemen, dat de kommissie voor
de Parijsche tentoonstelling niet minder dan
?31,500 van het haar toegestaan krediet heeft
overgehouden.
Men zal nu ten minste naar waarheid
kun' mm beweren, dat- zij eeu ?zuinige kommissie"
is geweest.
Op het Kappeyne-banket is er een
tentoonsteliiïigs-diner gevolgd. Ook deze zaak behoort
thans tot het verleden.
De dagbladen bevatten:
Handelsblad: De uitvoering der vestingwet.
De bescherming van een monopolie. ? Een
Bieuwe Oost-Indische Kompagnie.
N. .Rott. .Courant: De ijsbezetting en de
Noorder Lekdijk. ? Grondwetsherziening,
.(Hoofdstuk IX Veranderingen).
De Arnh. Courant: De politieke partijen en
partijschappen.
Nieuws v. d. Dag: Het Europeesch onder
wijs in Nedêrlandsch-Indië.. . .
Amst, Courant: Een teeken des tijds, (Mr.
G. van Tienhovens aanbeveling van indirekte
belastingen).
De Standaard: Zondegeïd (Opiumpacht en
Staatsloterij.
? De T$$: Nog eene levensguestie.? De laat
ste dagen van Binnenlandsche Zaken.
Onze lezers zullen zïcli verheugen over het
besluit, om ten derde male het poolsehip naao:
het Noorden te doen stevenen, nu twee reizen
zoo goed ten einde werden gebracht. Neder
land toont nog een natie te zijn, die deelneemt
aan alles wat de wetenschap betreft; haar
.oude goede naam wordt door deze expeditie
gehandhaafd .en de gedachte aan een grootsch
verleden blijkt uit kloeke daden. " Aan dit
laatste zijn wij niet verwend. Elke poging om
op aulk een wijs het sluimerend
nationaliteitsgevoel -te wekken verdient toejuiching en. als
de heer Boissevain daartoe het zijne wil bij
brengen, heeft hij recht op onze erkentelijkheid.
Daar zijn menschen, die de benijdenswaar
dige gaaf bezitten steeds verder te zien dan
hun, neus lang is. Ook in onze goede stad
, ontbreken dezulken niet. In een
korresponi denüe uit de hoofdstad aan zeker blad lazen
| wij: dat het minstens zonderling ^vanMen heer
. Boissevain was, om in deze dagen van snerpende
koude ?een voordracht ten' vocrdeele van
eenen Noordpooltocht" te houden.
Men zou zoo oppervlakkig mennen, dat een
Indien Me j. Poolman, in eene samenspraak,
het publiek in 't geheel NIET had -aangezien,
zou zij weinig eer gedaan hebben aan de lessen
van Mevrouw Kleine.
Het is juist een klip, waarop onze
liollandzijn nederlandsch evenveel houdt, zïch er toe l Buitenzijde van de Bergpoort af te staan.
aangetrokken gevoelde, deze verzen in 't
hollandsch over te brengen, en zien met verlangen
de opvoering' in de. Amsteistraat van de ver
taling van Mr. van Hall tegemoet, welke
vertaling, voorgedragen, reeds zoo goed klinkt,
en ongetwijfeld in costuum en op de planken
niet, minder voldoen -zal. De intrige is vrij
eenvoudig. Te Cremona, de, stad van
Stradivaiius, zal een wedstrijd van violen gehou
den worden; de beste viooltnakers zenden'
hunne proefstukken in, en onder dezen ook
twee leerlingen van meester Taddéo Ferrari,
Beelden mt het volksleven door MARTIN
KAMT, Amsterdam, SCHELTEJÏA &
HOL"Van een paar regels uit Göthe's Faïist is veel
sche akteurs, vervoerd door o.naen, nafionalen de jonge en knappe Sandro (Pouctal) en de j m.sbruik gemaakt, waarschijnlijk, omdat ze
wernatuurzin en andere deugden, die ik hier niet gebochelde- Filippo (Laty). De prijs voor den j den aangehaald zonder dat men lette op den.
heb te noemen, gevaar loopen schipbreuk te winner zal zijn de gouden keten van den over- samenhang en den persoon, die sprekende wordt
]?J l J-?~ A? U??J ,-?? T?^^X,)? J??T?J. i: --.° A I r
lijden, dat zij meenen (althands in moderne .
stukken) het publiek niet te moeten aanzien.,,,
Het is ondraaglijk voor het publiek vele niirm- !
ten lang tegen het achterhoofd der
toonoelspelers aan te kijken, vele woorden te verlie
zen, en zich volkomen buiten gemeenschap met
de personen ten tooneele gesteld te zien.
Het komt hier op een allerbelangrijkst be
ginsel aan. Wat geschiedt daar ten tooneele?
Heelt er een misdaad plaats, een vriierïj, een
dinee? Niets van dat al. Er wordt iets
vert-o o n d: De KUNST is daar aan h"e t
wo.ord, en het is een kanstoefenhig, bestemd
om door toeschouwers te worden waargeno
men, te worden genoten. Daar moet alles op
berekend zijn; en al speelt men te-recht eene
komedie van Sardou anders dan eene komedie
Grevff; nur Jiinein in 's 'volle Menschenlebefc
Ein Jeder Jebt's,. nicht vielea iat 's bejcannt,
TJnd 100 ïhr's packt, da ist's interessant,
In bunten .Bildren wenig Klarheit,
.Viel Irrtlram und era JPiiaichen Wahïüeit ?
So wird der beste Trank gebraut,
'Der alle Welt erquickt und aufeibaut.
Het is niet ieders werk-'geniale grepen te
nur
besneeuwde wereld daartoe gemakkelyker uit-, ,, ,., i j j j i t * . ? i
.,,,-?..-, , , , van Molière, ai nadert de laatste meer een reciet,
lokte dan een smkheete Julidag, doch de ,.. , ' n. , , .,, ,'
1 waarbij de vertegenwoordigers der verschillende
. korrespoiident begreep het anders: Wie nu
een lezing- houdt behoort dat te doen ?ten
voordeele van de duizende noodlijdende
stad\ genooten.''
Hoe hardvochtig het ook schijne, wij vin
den er volstrekt geen bezwaar in, onze vermo
gende stadgenooten op te wekken door' een
talrijke opkomst te bewijzen, dat het streven,
waaraan de heer Boissevain zijn steun ver
leent, hun goedkeuring wegdraagt. Niet ten
onrechte heeft men elders den draak gestoken
met den ondernemingsgeest en de geestdrift
voor de wetenschap, waarop men somstijds
i hier zich heeft willen laten voorstaan. Hoeveel
| toonde Amsterdams burgerij voor een zaak
als de Noordpool-espeditie over te hebben r1
Weldadigheid bij snerpende koude is niet de
eenige deugd die wij te beoefenen hebben. Al
wat goed en groot is heeft recht op onze be
langstelling en men kan er 'zeker van zijn, dat
daar de armen het minst zullen lijden, waar
de vermogenden wedijveren om op elk gebied
hun plicht te vervullen. ?
Eil
Terwijl de winter blijft heersenen schittert
e barmhartigheid. Ook in ,de hoofdstad
In de maand Januari 1880 ? terstond na
de opvoering van Gïjsbreght van Aemstel ?
charakters of partijen somtijds met goede uit*
weiking naast elkander op een rij voor het^
voetlicht kunnen staan, ? ook het levendig st en
natuurlijkst te spelen nieuwe drama of blijspel
blijft een tooneelstuk; het wót'dt vertoond;
en het is een verleidelijke dwaling te zeggen,
dat men van het publiek geen notitie moet
nemen. Het vinden van den gelukkigen
middenevenredige, tasschen het deel dat hij aan zijn.
medespelers en dat wat., hij aan 't publiek geeft,
kenmerkt juist den geoefenden akteur.
Daar zijn van die woorden, die hun pas
poort met zich brengen; daartoe behoort ook
het woord NATUUR; maar hoe voortrefiijk dat
studieboek zij, 'het moet een studieboek blij-,
ven; men moet er uit putten; maar men moet
niet de natuur, stellenin plaats van de kunst.
Het zou mij te ver heenvoeren, als ik den
boven uitgesproken regel met argumenten
wilde staven. Ik beroep mij eenvoudig, kort
heidshalve, op alle goede tooneelspelers : in
zonderheid op de Fransche, Maar ik wil de
volgende gedachte hier toch nog plaats geven.
Men moet o. a. geen volkomen illuzis~ophet
tooneel beoogen. Men moet geen schouwburg
bezoekers willen biologeeren. Als de . illusie
volkomen werd, ? dat wij meenden in de
natuur te zien, wat de kunst ons (op het
tooneel) vertoont, ? zou de kunst aftreden :
wij zouden ons getuige voelen van zekere
tooneeïen -uit. het leven, maar wij zouden geen
kunst meer. gemeten. Dat het kunstgenot onze
leden hertog en de hand van Taddéo's dochter, ? JngevoercL
de sehoone Giannïna. Beide gezellen beminnen
Griannina, die voor den misvormden knaap
medelijden, voor Sandro hare liefde over heeft.
Filippo heeft het recept van het oude ver
nis ontdekt, waarmede Amati zijne violen be
streek. Hij is zeker te winnen, en mag dan
aanspraak maken op de hand van Giannina.
Zijne.hoop, zijne bittere proefneming "om? te
weten of Giönnina hem bemint, zijne illusie als
zij weent bij zijn vioolspel, zijne teleurstelling
worden zoovele triomfen voor den acteur. Hij ] doen. Gréift nur binein!. ja wel! maar
besluit zich op te offeren en zijne viool, het | nicht vielen ist's bekannt dat ?volle
menscheninstrument, waarin hij zooveel hoop, toewijding,! leven," en slechts zeer weinigen hebben
daarliefde gesloten heeft, in Sandro's vioolkist te j van een opvatting, die meer dan alledaag«ch is.
leggen, en tegen den zijnen te -ruilen. Hij kan Of de -beelden uit het volksleven
door-Marzelf niet medegaan en verzocht Sandro de twee ; tin Kalff gegrepen en beschreven, interessant
kisten naar de wedstrijd te dragen. Sandro! Kijn? Ik zou niet gaarne van het boekje
zegkeert terug, 'bleek en ontdaan; liefde en ja^ i gen.: Yiel Irrthum und ein -Fimkchen-
.Wabrloezie hebben hem gedreven tot de laagheid' heit! maar met groote ingenomenheid kan ik
de, twee violen nogmaals om te. wisselen, zoo-j Biet van ai de verhalen spreken die erin
voor"dat Filippo toch overwinnaar wordt. Ook deze | komen. Het is niet gemakkelijk er rekenschap
tweede verzoeking overwint de gebochelde, hij; van te geven, waarom 'bijv. het eerste, dat toch
legt de handen- van de gelieven in elkaar en j in goeden stijl geschreven is, een minder goeden
vlucht, hen zegenende. . jindruk maakt. Mij dunkt ik mo,est maar eenige
.Het spel van Laty is voortreffelijk. Hij is'personen, die de schrijver ten tooneele voert,
ongetwijfeld een groot kunstenaar. Hij weet j even de revue laten passeeren. ?
en gevoelt wat hij aegt en maakt als .Filippo Daar hebt ge mijnheer Bos, hij is het
toonop de toeschouwers een onuitwisehbaren indruk.'beeld van den echten zeeman, ?niet
teergevoeMlSe. Brébion, Mrs. Pouctal en Charnbly ston- ' lig "tot het akelige toe, zooals de ziekelijke ver
den hem zeer goed ter zijde al mocht men! beélding van eenige dichters ons .den
hollandde eersfee iets levendiger en de 'tweede wat - schen Janmaat geschetst heeft," neen hij is geen
minder stijf wenschen, De mise en scène was ; zeeman uiteen boek} maar geheel en al natuur
die van Parijs, door de-Vereeniging-het Ne-^ijk; ?een vloek'en een aalmoes had hy ten
derlandsch Tooneel besteld; de muziek van de ; allentijde voor zijn hulpbehoevenden
evenvïool-sblo werd geïmproviseerd. Juist nadat de j mensch .over.'
solo geëindigd was, ontving Laty uit Parjjs
de muziek die op Het theatre francais gespeeld
Stelt u voor een rustend Kapitein -t er-zee,_
die voor een hulpbehoevende ten allen tijde
werd, zij is korter en meer in antieke kleur, een vloek en een aalmoes overheeft.
dan die welke woensdag avond in hare plaats
was gesteld. De vereeniging het Nederlandsen
Tooneel, thans, in het bezit dier copie, zal daar
van gebruik kunnen maken.
Het derde stukje, Ie Mari de la Veuve van
Dumas Père, is er niet te minder' geestig om,
al heeft het niet meer la beauté du diable, de
frisckheid .der jeugd. Het werd met veel
aplomb gespeeld door Mlle, Drège, Mlle. Bré
bion en de HH. Ljneval en Saint-Omer, welke
laatste het ons zeer deed betreuren, dat zijn
naam niet meermalen op de affiche verschijnt.
geestdrift opwekt, is juist gelegen in eece on- ïn de circulaire welke dezer dagen aan
beophoudelijke (schoon ? ongevoelige) vergelijking langstellenden werd rondgezonden, vraagt de
De auteur meent het wel goed; hij wil zijn
zeeman niet al te week van hart maken, raaar
hij streeft zijn doel voorbij, door hem'
afteteekenen als Oü&nZreïwwgulmetaalmoQsenen...,
vloeken. Ik zou zoo denken, dat een echte
kapitein, ook wel eens een bedelaar voorbij
stuurt, of dien man. wat geeft zonder nu juist
standvastig een of ander natuurverschijnsel
daarbij aan te roepen.
De jonge juffrouw Bos heeft de aandacht ge
trokken \an een telegra&t. Dp verliefde amb
tenaar is niet stoutmoedig,, maar heeft het ge
luk spoedig den oom zjjner uitverkorene te
ontmoeten, die Hem moed inspreekt <lopr hem