Historisch Archief 1877-1940
?
jetDE A M S T EP A M M E B, W BE K B LAB T
R * N E B E E L A N B,
'^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
---'"" L "??!????' -l?L 1 ?Min, luii^ff
der Nederl. Koopvaardijvloot: als
g der havens, der binnenlands ch e
vermindering en billijker regeling
an het loodstaiief, de fcehoorlijke bezetting
onnlaton, verlaging der spoorwegtarieven
voor den handel, en, ^at niet tot.de voor
stellen der enquête-kommissie behoorde, af
schaffing van den accijns op de suiker.
"Wij kunnen ons met den inhoud van dat
adres*' y?eer goed vereenigen+ Nog onlangs
hebben wij aan dit onderwerp een artikel
gewijd ei], als onze meening uitgesproken,
elat de vrije mededinging met de naburen
wel een middel kan zijn om onze bandel
&n nijverheid tot krachtsinspanning te
priktelen.' en haar den weg eener gezonde ont
wikkeling op te voeren, doch dat het
vrijMndelsstelsel niet ais het eenige middel
moet worden beschouwd,.dat een Eegeering
Ifeeeft aan te wenden om de welvaart van
ïioi laud mogelijk te maken.
Immers liet vrij-handels tels el kan nadeelig
Tflrerken. wanneer het eenzijdig op den voor
grond gesteld, beschouwd wordt als het e enig
pleö'h tanker van *s lands welvaren en op eens
geschoukeii, zonder iets meer, brengt het
moedeloos verwarring in plaats van red
ding aan.
Toen bij de nederlandsche Eegeering het
plan rijpte om op ekonomisch gebied de
juiste theorie te omhelzen, had zij" tevens
al wat mogelijk was moeten doen, om te
ï?ewiJ2;en, dat haar meer nog dan de theorie
& praktijk ter harte ging. Had zij naar
fiat, laatste gestreefd en al de
wensehezu die thans scheepsbouwmeesters en
rseders uitspreken, niet alleen in
overwefïvap* genomen, maar die ' ook vervuld, er
gcèu twijfel aan of de nederlandsche
,art zou een miiider treurig beeld
?al Gn niet zooveel machtelooze po
on! het Iiooi'd boven water te hou
wer stelend te omzwemmen te
aanhsbben gegeven.
aen
ou
Hui kan niet genoeg herhaald worden,
dat
t>
in onsen tijd voor Regeering en
YoHïsyertegettWQordigiiig er nauwelijks een
onderwerp ter overdenking en
b e staat, dan do verbetering
waterwegen en de verlaging van die
tarieven j ^relke op den vrachtprijs van de
ren? die voor den transito handel zijn
swezen, nadeeleen invloed moeten
uitri r "--o»
ll'.X'Jv
.,
??.s
menigte diepen indruk, eü onweerspróken
doet zij, wellicht geheel ten onrechte, later
nog dienst als wapen om de gemoederen te
verbitteren.
Worden er, g'elijk meestal het geval is,
algcmeene grieven, ter sprake gebracht, -dan kan
men die veilig laten voor hetgeen zij zijru An
ders is het, waar een bepaalde maatschap
pij publiek wordt aangevallen en
medödeettögen in een blad staan te lezen, die als een
juiste voorstelling van feiten worden
wereldkundig gemaakt.
wond. De arme aartshertog!n, thans koningin,
is alzoo zeer spoedig te we ten gekomen, wat de
spaansche kroon .beteekent. Het o ogenblik van
hare verschijning te Madrid was dan ook zoo
ongunstig mogelijk. De opstand in Cuba, de
slavernijkwestie en de ministerieele krisis, welke
laatste een openbaring was van de vele partij
schappen, die de Spanjaarden yerdeelen, alles
komt tegelijk omjiaar het leven bitter te ma
kers. De staatkundige toestand van het kwij
nende Rijk is allertreurigst en juist in deze
j *r . . *?*
j dagen treedt dit het sterkst in het licht. Men
Wij hebben bij net schrijven dezer regelen j twijfelt er niet aan of de sluipmoordenaar
behet oog op een ingezonden stukje in het sccia- j hoort tot een komplot; een partij heeft
begrelistisch weekblad ?Hecht voor Allew?\ waarin
o. a* liet volgende wordt gezegd:
?Zooals algemeen bekend is hebben de
spoorwegmaatschappijen thans gelegenheid
om goede zaken te doen; ten gevolge van
het gesloten water moot thans alles ver
zonden worden per spoor; doch, geachte
pen dat hét slechts nuttig voor Laar en het
land kan zijn, den zwakken Alfonsus uït den
weg te ruimen. ?- waarheen dit alles leiden
weet men niet., maar zeer zeker vooreerst
niet tot een welbevestïgden vrede,
Onder gelukkiger voorteekenen begint Frank
rijk 1880. Het nieuwe ministerie, met eon flink
l
Het handelstraktaat met Oostenrijk werd! geldt nog niet noodzakelijk van dat bestuur
tot Juni verlengd. | zelf :als wjj b. v, lezen dift .dit tijdperk ?der
Engeland eindig!; 1879 met een viktorie van . kunst de grondvesten van een muséum schonk,"
gewicht. Roberts versloeg nogmaals de Af - begrijpt men aanstonds dat het tijdperk iets
ghatien. De sfoorwegramp in Schotland, waarbij anders is dan de heer den Tex zelf': want de
een honderdtal meDSchen het leven verloren, frase: ?de heer den Tex schonk der kunst",
wierp daar een sombere schaduw op den nieuw- zou al bijsonder veel van ironie hebben. Het
jaarsdag. is bekend dat de Kunst en de
Verleden woensdag zou de turkseli-grieksche burgemeester ?twee" en niet ^één1
konferestie vergaderen, Of zij vergadert of Jhr. Mr. den Tex \\
iT5
aren.
as n men^
,, opzicht een
met vergadert,'t beteekent volkomen hetzelfde, flink burgemeester. ?Ik ben overtuigd, heeft
Uit Zuid-Amerika komt de bevestiging van hij 'gezegd, dat ik in veel ben te kort
goschohet bericht, dat de Chïleenen, Peru en Bolivia ten, doch heb het besef, dat ik altijd raijn best
zoo goed als overwonnen hebbeu en dat in de heb gedaan."
laatste staten de wanorde stijgt. j . Dat woord was waar en waardig.
Belangrijker dan al"deze berichten te samen' Den Tex deed zijn best. Hij was°
onafliankesou de mededeeling van den New-Yorksch.en' lijk door zijn fortuin, ook door zijn karakter
korrespondent der Times-.zijn
loofd mocht worden
verzenders, gij dacht zeker niet, dat ge ; staatsman aan het hoofd, is gevormd, en al de
? als zij ge- Hij beloonde zich een zelfstandig manjdiesijr
Edison er in ge- .tegenstanders, voor zoover die er waren, Ber
ingen, Hij zwaaide zelf hel
ws
hierdoor beambten der spoorwegmaatschap-l deelen der republikeinsche partij, ofschoon zij i ven hebben.
pij dwongt of liever, gij dacht niet, dat] niet allen evenveel recht tot juichen hebben,
de directie der spoorwegmaatschappijen, j zijn voldaan over den afloop.
en ik heb bier bepaaldelijk het oog op j Freijeinet is een man, in wien men vertrouwen
de hollandsche, haar beambten van 's mor- ] stelt. Ferry, de ontwerper der onderwijswet,
gens halfzeven tot 's nachts drie, vier uur, j bleef op zijn plaats, gelijk wij mochten ver
en dat zonder bijna eenige verpoosmg,! wachten. Met
slaagd i& het elektriseïi licht met het gaslioht:
te doen wedijveren.'; Immers, dan zou de; wierookvat niet, maar hunkerde ook niet met
Nieuwe Wereïd voor goed den nacht verdre-' kinderachtig ongeduld er naar, dat mea hè
JL
De Dagbladen bevatten:
Nieuwe üotterdamsclte Courant:
GrondMagnin en Yarroy (financiën, | wetsherzlening. ? (Do troonsopvolging). ?
minstens twintig nur van de 24 uur laat ? en openbare werken), behoort hij evenals de -De uitvoerrechten in Nederlandsch Indië.
werken; dat is in de slavernij niet bekend,; premier tot de repubiikemsche linkerzijde. Le-1
niöt waar? Maar verbeeld u, daarvoor: père (binnealandscbe zaken) Cazot (justitie);
verdient een der minste beambten ? 1.10 en Tirar maken deel mt-van de Union repu
per dag; als er in den zomer niet veel te . blicaïne. Het linker centrum, m. a. w. d* be
werken valt verdient de man ook ? L10, paald konservaüeve republikeiasche partij is in
Vaderland: Treurige Voldoening.
damsche Waterweg, ? De ministers.
Hét Nieuws van den Dag: Een
Oost-Indisch Compagnie.
De T$d: Financien, Handel en Nijverheid.
maar als hij minstens 5 uur langer, tevens hefc kabinet niet vertegenwoordigd; doch de AmsterdamscJte Courant: Finaneieele
ook den dienst van een paard moet ver--leden staan bekend als bekwame, degelijke \ houding van Rijk en Gemeenten.
richtenj dan verdient die man niets meer; mannen, die ofschoon den vooruitgang m, a. w.
dat' wil zeggen: hij is eer in de gelegen- de toepassing der zuiver republifeemsche
beheid om nog zij a wekelijksehe ontvangst gihselcn toegedaan, niet tot de beethoofden
,van ? 7.70 verminderd te zien met ? 1.10, i behooren en kalm- voorwaarts wenschen te
want als deze beambte, verkleumd van schrijden. Alzoo heeft de fransclie regeering
koude klaagt en niet hard genoeg werkt, een schrede in de richting van Gambetta
gezooals de chef gelieft te zeggen, dan moet j daan. Vooral door twee maatregelen zal £ij
hij een dag voor boete werken, en wordt! haar karakter allereerst openbaren. Een zoo
hem ? 1.10 gekort. Kunt gij nu begrijp en,; goed als volledige amnestie ^ordt afgekondigd,
?i t?
.L,!.f,
den
de
Bovenal meenen wij, zijn adressanten met
het laatst genoemd punt van het
versoekImn recht* Het is een feit dat
CLïrmarkt, wat deu aanvoer uit Java
terug is geloopen van 8/io tot l/^
den geheelen uitvoer. Nadat Holland
havens had opengesteld, heeft Engeland
accijns afgeschaft, en het voordeel dat
bet ore havens daar te lande aanbood,
niet uitblijven zijn noqdlottigen invloed
te doen go voelen* Nederland dat zijn han
del tois konknrrentie met de .gelieele wereld
heeft gedwongen, ? een konkurrentie die
&!$ geneesmiddel en gynanastisehe oefening
niet gemist mag worden ? heeft aan den
anderen kant alles te doen wat mogelijk is
eto elk bezwaar uit den weg te ruimen,
opdat de Tvedloop mogelijk zij.
Met genoegen zagen wij de verschijning
van dit adres. Wij wenschen adressanten
voorspoed ? maar daar wij weten, dat wij
ons ïn Nederland, het land van kalmte, be
daardheid en flegma bevinden ? ook de
onmisbare mate van geduld toe.
dat die maatschappij goede 2aken maakt,
haar actiën hoog genoteerd zijn en goede
dividenden afwerpen ? Maar nu begrijpt
gij tevenSj aandeelhouders, dat gij ten koste
van die mindere beambten uw groote in
komsten verkrijgt: nu kunt gij, geachte
lezer, tevens begrijpen wat de oorzaak iSj
dat'elke trein te laat aankomt.
Opdötus' gchengelegen stations moet in een korten
tijd zooveel mogelijk in den wagon gepakt
worden, en het zal u.'zeker wel bovreein
den, dat met een personeel, dat afgewerkt
< is, in dezen tijd alles nog zoo goed in elkan
der past, en men niet meer van ongeluk
ken hoort/'
Het is niet te denken, dat dit verhaal hoe
zeer het er ook den schijn van dra-ge, geheel
juist is. Een lichaam als * de hollandsche spoor
wegmaatschappij stelt te hoogen prijs op hefc
welzijn van zijn dienstpersoneel om midden
in den winter, wanneer er zooveel handen
om werk vragen en hetzelf dubbele winst
behaalt, van zij a dienaren zonder
loonsverhooging schier het onmogelijke te vergen.
Dit neemt echter niet weg, dat die.maat
schappij bij duizen cl en wordt verdacht als zou
zij tot zulk een schandelijke handelwijs in staat
Daarom achten wij het van hefc hoogste
gewicht, dat van bevoegde zijde het bovenbe
doelde beweren worde geloochenstraft*
:voor hern zou zwaaien. Niet ambitieus, heeft
:hij het beneden zich geacht naar een soort van
? populariteit te streven, die 200 gemakkelijk te
j bereiken is, als men meer zoefc dan gezond van
? karakter is.
| Zijn ijver was inderdaad groot. Van iemand,
; die op zulk een wijs zijn ?best/' hoeft gedaan,
i neemt men met leedwezen afscheid,
j Over den gemeenteraad zelf had de heer den
j Tex zich niet te beklagen gedurende zJjn
voornieuwe' zittersckap. Indien den Tex hem iets mag
verbij zijn aftreden, moet het zijQ, dat de
zich tegenover hem niet' zoo zelfstandig
vei", betoonde als den Texzich tegenover den Raad,
i Den Tex heeft .gedurende zijn bsstuur meestal
? niet zijn partij maar zijn tegenpartij gemist.
l Gezonde, met-persoonlijke oppositie ontbrak
| maar al te veel. Dat de afgetreden
l meester in den regel sterk genoeg s
i toonde om die weelde te dragen pleit des te
; meer voor K ij n degelijk onbaatzuchtig karakter.
| 1)-.: leden van don gemeenteraad boden hem
tot aandenken t een kostbaar geschenk aan.
zicli
op d at dit punt van verdeeldheid haar kracht ;
verliest, en de zuivering van het
ambtenaarspersoneel stelt zij aan de orde.
Rechterlijke macht en leger zullen de
niinistrieele wijziging het 'meest gevoelen. Farre,
de vriend van Grambetta en Cazot zullen die
moeilijke taak moeten vervullen.
Natuurlijk zijn de leg i,t i mis ten, de ultramon;
tanen en de overige anti-republikeïnen mindere
goed te spreken. Zij troosten zichj dat de za
ken van kwaad tot erger zullen Toopen en zij
dan weder geroepen zullen worden om het
land uit den afrond te redden.
uw.
In onze dagen, nu ook Iiier te lande het
£öeialïgm£ van zich doet' hoor en, en het de
maatschappij van al wat leelijk is beschuldigt,
tmk ook 'het onberïspelïjkste in verdenking
l>r&Ggt, is liet de pliuht van hen, die het wél
jRïeeneïi ni^'c den vierden s tand > meer dan ooit
te letten op de gegronde grieven, waarover
geklaagd wordt.
Iedere beschuldiging, die den schijn van
waarheid vertoont, maakt op delichtgeloovige
1879 heeft voor 1880 plaats gemaakt. Dat
wil zeggen, wat de buitenlandsche politiek be
treft, dat aan de verschillende hoven de
nieuwjaarschwenscben met gebruikelijk ceremonieel
sdjn afgestoken én de zaken overigens hun
gang gaan zonder iets van een
jaarsverwisseling te bemerken.
Even voor Ket einde van 1879 werd, als om
't jaar te sluiten gelijk het begonnen was, op
een koning geschoten, Alfonso, naast zij n jeug
dige gade gezeten, was het mikpunt van een
sluipmoordenaar, doch werd gelukkig niet
gete Berlijn is men niet bijzonder ingeno
men met deze kabinetswijziging. De Baron Sfc.
Yallier, die ïüs vriend van Waddington, ook
als geestverwant van hem in de pruissisclie
?hoofdstad werkzaam was, heeft in de verande
ring van het ministerie reden gevonden om
onmiddelijk zijn ontslag te vragen. Bismarck
en geheel het kcmsèrvatief 'Europa met hem,
ziet wel eenig gevaar in deze overwinning van
het liberalisme.
Frankrijk^ voorbeeld heeft ten allen tijde
grooten invloed op de naburige volkeren uit
geoefend, en met zijn liberale republiek staat
het weer aan het hoofd der natiën ; niet met
de zekerheid die eereplaats te zullen blij ven in
nemen, maar toch zeker als een naij verwekkende
figuur voor het oogenblik. Ook vertrouwt men
de buitenl&ndsdae politiek van de republiek
even weinig als de brnnenlandsche, en met de
gedachte aan het verleden wekt Fr ankrij ks
herleving en voorspoed sombere vermoedens op.
Bisnmrck mag over 1879 tevreden zij*. Wat
bij wïlde, geschiedde. Het tarief werd goed
gekeurd en de spoorwegvoordracfet slaagde.
Toch wandelt de kanselier nog niet ojp rozen
alleen. Be doornen zijn aanwezig. Even voor
't einde van het jaar werd men te Berlijn weer
op minder aangename wijs aan het bestaan
der Socialisten -herinnerd, en ? wat de zaak
niet beter maakte, het bleek duidelijk, dat er
tusschen de duitsche socialisten en de russieche
jtihiligten inniger betrekkingen bestaan dan
wenschelijk is. Ook is voor den kanselier en
zijn landgenoot en het feit, dat Frankrijk 150
millioen meer ontving aan belastingen dan de
raming bedroeg, en dat de pruissische schat
kist, ondanks de verworven müliarden, leeg
bleef, hoogst bedroevend en onverklaarbaar.
Burgemeester.
rr -u u. j* i -j i . een openbare Raadszitting heeft de heer
afscheid genomen als Dri68ra den Bfeuw|m b?gem£steri den heer
Op oudejaarsdag werd hem uit naam van
320 burgers, door Mr, Herman J, van Lemiep
een geschenk aangeboden bestaande uit een
gouden eerepenning en een album. Do penning
vertoont het borstbeeld van Jhr. den Tex
gesneden door J. 0. Elion, naar het model
v* Tienhoven liet welkom toegeroepen en de
laatste zijn ambt aanvaard, De lieer v.
Tienhoveiij dankbaar voor het in hem gestelde ver
trouwen , Terklaarde lang geaarzeld te hebben
vóór hij tot het besluit is kunnen komen de
moeilijken taak op zich te nemen.
Plichtbesef had hem tot het aannemen der
?1 /'T. 11*1 ~]'1~lT "TT ^ v ^ ?*? J-J- W \A J
door Oollmet vervaardigd; de keerzijde droe£r vrt?rtA^- i ? ?> v i , n i
i , j T\ i benoeming geleia, en plichtsgevoel zou hem
het ware woord: Dis GHEENS DINGS EEBDHR _rti_ ö i 4. ± r**i t ?i T .. ,
TT , .,, , , j ook verder tot tads verstrekken DII de
verMOEDE WKItD DAN DEK RUSTE. Het Album, dat L,_- 1 1 * ? Trfl? T , ??Hr. TST * ' ? ,
' van dat ambt. Met een warm woord
. , .
o. a* versierd is
,
met
f . . L
een iraai vignet door
n i 1^1 r*. i, 4. i tn i j i ^
Grootveld, geeft op het schutblad de volgende i
j / i .
woor en e ezen.
Tro?
ivan
.
?Het tijdperk van zijn
_??TJrt_j- rt >^^ -\ a* 4. i -j , i
eeiivouüige toe&praak» die met luide teekenen
'
aan zijn voorganger} Jhr. Mr. den
die onder de leden had zitting genomen,
T1 , T , ,. [met een beroep op do welwillendheid van de
. f , , , , kloek öf reclltvaardlg l overige leden vïn het Dagelijksch bestmar, den
beatuur schonk der; scheep^rt een nieuwen | sekretaris en de leden ^ Raad besloot hy zij
zee weg, der wetenschap een universiteit, der; J J
kunst de grondvesten van een museum, der !^ irtA^- i ? ± n
, . ? . . j ? i j -i ivan toejuiching ontvangen werd.
burgerij nieuwe woningen en der zich ontwik-J T -,> ,fjn .... ö
0 J & ' in die zelfde zitting werd met 22 van
stemmen de heer Jhr, Mr. W. Roëll tot -?
j houder van financiën benoemd* Op den l
TT , -, vl T TT ..de Leao Laguna werden 11 stemmen uit
Het oogenbhk zou seker goed gekozen zijn [ -, , , °
om den heer den Tex te bewierooken, indient
wij behoefte daaraan gevoelden- Bij scheidenen! _^
kelende hoofdstad fcn uitbreiding zooals sinds [
twee eeuwen miei- was gezien/'
komen zijn de gemoederen der omstanders
ontvankelijk voor ietwat sterk gekruide woor
den. De kritiek zwijgt, haar licht wordt liefst
niet ontstoken en in dat schemerdonker
beWie had ooit gedacht, dat eerst de
faecaliëngmnen de deugden van den aftredende te j kwestie zou bewijzen, dat onze raadsleden met
^?^ . _ j^^^^..-»-*.. .b _... _-?? j^j?.
schitteren op bijna bovenaardsche wijs.
Gelukkig is de heer den Tex een
burgemeewelsprekendheid zijn gezalfd? De Kaad van1
Abdera is niets als dien van Amsterdam maar
ster geweest die als hij heengaat niet dol be~: gelegenheid wordt gegeven het rechte chapitre
hoeft te zijn op schetterende fanfares en die aan te roeren. Drie dagen debat, lezingen meer
ook bet schijnsel der kritiek niet al te zeer l dan een uur lang, redevoeringen tintelende
heeft te vreezen. | van vernuft, spirit, bezieling, geestdrift -tof
Wat de heer den Tex gedurende die elf ja-. hartstocht toe. * . . en dat alles naar
aanleïren voor de gemeente gedaan heeft, is moeie-.
lijk na te gaan. Een lijst te geven van hetgeen j
er tijdens zijn burgemeesterschap is geschied i deren het dikwijls binnen een paar uur eens,
van faecaliën !
Over 3 mlllioen werden onze beschreven
vabewijst natuurlijk al bijzonder weinig. De vraag j ^ze drie ton eischte drie dagen. Dit
is, wat er op zijn initiatief werd verricht, wat; schijnsel, dat een raadsel gelijkt, vordert
* -l- !«?-«.?
ver
toeheeft bevorderd, ook wat hij heeft tegen
gehouden en tegengewerkt- Een burgemees
ter bovendien is wel iets, maar niet alles. Zijn
kollega's leden van het dagelijfech bestuur, ?
de raad zelf oefenen grooten invloed op zijn
streven uit.
Daarom wat men van het tydperlt van zijn
kloek en rechtvaardig bestuur - kan
zeggen,
lichting.
Vergissen wij ons niet, dan kan die toelich
ting zeer kort zijn, D e Raad handelde niet over
faecaliën, ook niet over een af voerstelsel, maar
hoofdzakelijk over Liermir^ en Lïernur is een
engel yoor den. een en maar weinig minder
dan een duivel voor den ander. Noem Liernnr:
en A. denkt aan een standbeeld, voor den
wel?*-«??'
-r
? .J T. f ^
geen, maar," van Dingelen wijst op 't kleine
sSüisjo dat met de eene hand aan de rokken
wn ïïijïi VTOHW hangt en het andere vuistje
in Afc mondj j tracht te werken ? ?we hebben
dat arme ssliaapïe bij ons ingenomen, 't is
^eet uwé ? 'fc is een dochtertje van
r :dt de Westerstraat."
aZoo, en waarom is 't dan hier?"
rïUTteertje, wat zal ik je neggen, 't
hee^fc er zelf geen lief hebberij in omdat
^n osg iukkie is," Tal t de vrouw in terwijl
bes kind op tafel tilt en ha&r de blonde
lr.:ki:eB. uit \e oogjes strijkend, verrolgt: ?'t ia
t'j£& ^/--.-i" ^. u aardig snoetje, jammer, jammer,
Biet hooren kan,"
daardoor alevel niet veel aan
de man, ?maar w& hebben
oii, geen kleintje gehad en nou heb
b. wat levendigs om je. De moeder
^n jaen eigen óngelnk over ? zo o'n
geef o ome 'n handje/' en omdat 't
niet verstaat, beweegt hij zelf de
van 't kindje naar den bezoeker.
Zou veel beter zijn> Vanneer dat kind
d^ofstommengestïclit kwahi," merkt de
s heer aan, terwijl hij iets noteert*
?a-ou i 't zeker» meheer^ maar *k wou 't
?ait niet graag zóó op eens missen.
-mau Trouw - uit ist speul ik er ineê; wat
nT g^brekkelijk mensch anders doen ~
kan 't wel, weet uwé,"
'K te.zeggen," vult de vrouw aan,,,/ü
.je dost ïiahi i hahi! zoo'n: soortemenÉ
geals v<^n. een ezel ~ en dat noemt men man
D. ?= als u we;'t hoorde werd je er naar van.
moet zob^n schaap "eerst kennen,,
Nie' ! ?"?-?" ? :.'.-? -^ "?* '
tórï°' Clirissiej wijlui Verstaan mék^^rtocïrwel,'
an, t'6Twijl\h^.%et\.^n-^9nei oog het
~ï v>- /^ »' -^ '
J V U «; A.:
"S " i ï- ?
liet t
schaap
?h-
Als
kan
küd
-.--Ï^S.
gedichtje tot een lachje vertrftkt en do arm
pjes naar hem uitstrekt,
?II faut porter secours ici^ il me semble,**
segtde heer met de papieren,
?Naturellemerit!" antwoordt sijn'kollega en
legt eenigö guldens op tafel, terwijl hij er bij
voegt: .?we zullen in de volgende week nog
eens naar je komen kijken/'
- ^Duizendmaal dank t 'k zal er zuinig, op
wezen," zegt de vrouw, terwijl ze de deur
opendoet om de vertrekkende heeren eenig
licht op de trap te verschaffen.
,/k Blijf de heeren wel hartelijk dankbaar,"
roept de gebrekkige man hen nog na, terwijl
hij het rechterarmpje van het kind een
knshand doet maken.
Onder aan de voordeur staat een nét
gekleede burger vrouw, die met een half beschroomd
gezegd: ?Bennen de heeren soms van de
hedeeling ?" de twee bezoekende leden staande houdt.
?Van de bedeelktg .niet, je bedoelt zeker!
van de kommissie!"
v Juist, meneer, nOcli! als uwe daarvan is,
dan wou ik u wel ereis wat vragen/'
,,jWat dan, vrouwtje ?J'
?Er woont hier achter een weduwvrouw,
haar man. is voor acht weken gestorven, 't is
een knap fatsoenlijk mensch, die toen haar
man nog leefde,, altijd ferm meewerkte; ze is
noa al acht weken zonder een cent verdienste,
want door da koorts kon EO niet uitgaan»"
^Heeft ze een biljet ingestuurd."
^Ooh meen, meneer, daar is 't mensdi t e fat
soenlijk voor, dat durfde ze niet; zé heeft nou
al dien tijd geleefd y:an wat ze zoo missen kon
voor kleine pandje^ en. Laar zaon^e verdient
één gulden ia de. week/' ;..- ..1',. :
aZöoidua ze beeft :POg:ietV! V^/ipboédoL r.
redelijk goed uit, en als uwe daarna zou te reke
nen gaan, zon ze Biets krijgen, maar 't mensch is
diep te beklagen, acht kinderen en geen cent
verdienste. Als ze al kaar goed naar den lom
merd gebracht heeft of verkocht, wat dan?"
rZulk soort van mensehen moeten wij juist
hebben, zegt tot grootè verwondering der juf
frouw eoEt der bezoekers, en de andere voegt
er by t1'
?We zulleB er heengaan als u ons even wil
wijsen waar Jt is."
Verheugd valt de vrouw in ? ?kan ze dan
misschien toch iets krijgen ? al heeft ze geen
?Wanneer 't mogel^k is haar op den been te
houden en ze 't waard is, ja. Wij trachten j uief,
daar te helpen waar nog niet alles verloren is,
en tijdige hulp een totalen ondergang kan
voorkomen."
?Dat 's ook veel beter dan dat u aan dat
schorremorrie geeft dat 's zomers dubbel en
dwars geld verdient en f oor 's winters geen
cent overlegt. ' ? Daar heb j e bij voorbeeld hier
schuins over in de kelder daar woont een vrouw
met drie volwassen zoons alle drie metselaars,
die' tot aan September toe druk werk hadden, ?
en nu, zo hebben geen ordentelijk stuk meer
in huis, ze zitten zoo nakend, als rotten in
de kou we kelder."
wMaar boe komt dat juffrouw!"
^Och, meneer! nergens anders door dart, van
wegens, en de juffrouw maakt de beweging van
drinken ? als ze wat verdienen gaat ?t het
keelgat door.
Hoe heet die lieve familie?"
?
un peu si yoas avez un biljet de ces
? ? ?***? ' ? '
?Zei uwes wat?1'
^Neen Trouwtje ik sprak met meneer ?"
?O! zoo, eskuseer, 'k dacht dat uwé mij wat
yroeg?"
?Neen! rna&r wijs ons asjeblieft even die
andere weduwe; hoe heette ook weer/'?
?Janssens !M
De jufirou^ gaat vooruit en brengt de
kommissieleden bij de arme vrouw, die juist op Jt
punt staat weer wat van haar goed naar den
lommerd te brengen. Of neen, niet naar de
Bank van Leening, den ?troost der armen,"
zooals men gewoonlijk zegt, maar naar een
dier huizen y&n Verkoop met recht van we
derinlcoopi de bastaardkinderen der vroegere
ge ad nutteer d e kleine pandjeshuigen,
DO stad ?admittcert geen pandjeshuizen meer,
en 't geschiedt met een goed oogmerk, maar
helaas, terwijl vroeger op het op pandleenen
nog een zekere controle mogelijk was, zijn thans
die huizen van verkoop, vulgo.de Jcooplommerds^
holen van ongerechtigheid, waar de woekeraar
vrij spel heeft, en wee !hem of haar, die er zijn
toevlucht toe neemt, Evenals de Mogol, verslindt
de woekerwinstalles wat in haar nabijheid komt.
Gelukkig voor de weduwe Oanssens komt
de hulp ter rechter tijd, en als de heeren ver
trokken zijn, bergt ze Jt overhemd, dat ze weg
wou brengen, weer in de latafel, terwijl een
"traan haar oog ontrolt en ze binnensmonds
mompelt: ,/t Is toch zonde van den vent, dat
hij zoo vroeg gestorven is,"
De heeren van de kommissie hebben hun
weg verder door de An j el iersstraat en de
dwarsstraten genomen en menig huisgezin opgezocht
waar 't altijd weer 't zelfde is, namentlijk
arm60-troef,, Yeelai draagt alles er den stem
pel van yerwaarloozing en slordige
orachtte beslissen, of in die gevallen geld verstrekt
mag worden.
Door iedereen en allen die sich aanmelden
te geven, zouden dikwijls £5, die Jt waarlijk
noodig hebben, maar no£ eten moed misten zich
aan te melden, van krachtdadige hulp versto
ken blijven. Zeker is 't lastig achter de waar
heid te komen, en zelfs de rechercheurs' der
politie, die zich de meeste moeite geven, slagen
niet altijd. Dat kunnen we opmaken uit hei
gesprek dat we afluisteren op den hoek van de
tweede dwar-sstraat, waar eenige menschen staan
te praten.
?Daar gaan de Iieeren van de gift" zegt een
jonge, uiterst verwaarloosde vrouw met een kind
aan de borst.
?Die dikke woont op de Prinsengracht, hij
is gisteren bij me geweest" valt een bejaarde
vrouw in.
?Zoo, heb je wat gekregen?13 Yraagt een many
die bezig is van een houtje iets te snijden*
Geen cent, ?hij zei dat er voor myn niks
was ? en hij stapte op.'7
?Waarom kreeg je niet?"
?Weet ik het, misschien lieeffe ie wel geroken
dat ik een borreitje had gedronken."
3)'t Kan wel wezen, valt de eerste spreekster
in, daar bennen se viament tegen ? en zelvers
drinkt dat soort wijn en po^s en God weet wat
al niet ? 't is schande," dat ze daar op letten,"
3 Hoor eens vrouw Bikkers," zegt eensklaps
de man} terwijl hij een groot e splinter van ?t
houtje snijdt, ?se hebben schoon gelijk dat ze
er op kijken. L
?Hoor je hem? Ja, jij bent een afschaffer.
?Waarachtig ben ik-d^at, en daarom zeg ik'
't ook? 'k heb vroeger jaren ze gok
gelustmaar ^k ben bijftgds omgedraaid en 'k beübifr