De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 18 januari pagina 2

18 januari 1880 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

Toen ik lieden op bladzijde 2 van Uw num mer van 11 Januari den lofzang herlas, dien ik het Bossche garnizoen had .toeg-Gseügsm, viel raijn oog onwillekeurig op de kolom daar naast en las ik: ?neem' het den Nederlander niet kwalijk, ais hij moeite heeft, het lager te achiea; ook eiaz.'' Kon de tegscsteïing stgdber zijn? .Het onderwerp is te breed, om het Mer te behandelen, em daas zal ik wachten tot d* Redaktie mij kaerfcee wat nieuwe plaatsruimte wi3 gimnen; maar we zijsa todi .eeaae korte opheldering ech'iaidig aan te leaers. "WeJümi. Ik 'heb ergens g-efezen van iemand,, die ? 't was aan 't ein-de van de vorige e&aw, toen het be lastingstelsel in Frankrijk er bijna even treu rig uitzag als het leger thans by ons ? in een vriendenkring eens eenerocvergeschiedenis moest vertellen ea aldus begon: ?Er was eens,. een directeur-generaal der .belastingen ; de rest ben ik vergeten," Zoo aou ik, oni de trouwe dienstvervulling -dftr iiifanterig-ïüiliciens niet te verwarren met de ergerlijke dienstverzaking der artillerievrïjwiUigers -willen zeggen: ?Ons leger "bestaat unit miliciens en vrijwilligers, de eersten diemen meest bij de onbereden wapens Is. v. dein&nterie, cle laatsten bij de bereden, korpsen b. v. ;art-illerie ea hussare-n ...." ?Laat ons de rest vergeten." I)rie. groote polders in Noord-Brabani heb-1 ben hun behoud ten deele aan de militairen te danken! De commissaris, des kanings in deze provincie begaf zich,, getrouw aan zijne f hooge roeping, spoedig naar de zwaarst ge- j troffen plaatsen en deed. een liegroep op Benige menschenvrienden in deze stad en elders, waar aam zeer bereidwillig werd voldaan door het, vormen eener commissie van onderstand voor' do noodlijdenden. .Spoedig stelden onze geëer biedigde koning en koningin zich aan de spits der spreekwoordelijke liefdadigheid van ons land en stroomden van alle zijden ? en stroo men nog steeds ? allerlei hulpmiddelen tot voorziening in de eerste en daarna oxsk in latere behoeften den noodlijdenden toe. Intusschen was de Geffeasehe polder en, door den doorbraak vaa den knnstweg ?s BoschGrave onder Gefien, ook de polder Berlikum v/0or ecu gedeelte overstroomd. Evenzoo Oss. Tal van woningen zijn vernield. Men deiske daarbij niet aan de steenen huizen onzer hol?laadscae en andere sted-en en groote .dorpen-, maar aan de hutten van den Noord-Brabaiadseh-en boer'. Gereedschap, brandstof,veevoeder, huisraad, alles .geheel of grootendeefe wegge spoeld; akkers bedorven,, wegen vernield, boomen en boomgaarden omgeworpen, dijken door gebroken, enz., enz. Winter-koren, kool, knollen,, aardappelen m de kuilen, alles weg! De ajrbeid staat stil! "Waar blijven ze, de beklagenswaardige!), in de kooide .Januarinachten, als de vorstige hucht de ster ren boven Irro hoofd doet vonkelen of do gure nevel hen uit het oosten over de watervlakte tegenblaast? Denk mi weer aan de ouden, de de kinderen! Ik zag eem moeder, die haar ziek kind. een der ontvolkte dorpen ontvlucht was en nergens geneeskundige kuip kon vilden, schreiende en afgetabt nit een bootje stappen e-n door het water onzer stra ten ?waden, om een schuilplaats v oor het wichtje te zoeken. Oek, 't was slechts eeïï0 öit velen S De stedelijke armoede, die anders 's winters te recht of te onrecht zoo gretig de band uit strekt, om .een aal-awes of ondersteuning te vragen, zwijgt thans bij zooveel ellende. Ik reken, mijn taak voor 't oogenblik vol bracht, lezer. Wel zou ik ra nog kunnen op geven: toen. of toen stond het water hier o£ xkiar zóó en zóó ïioog, of: de doorbraak te öeffen is zóó breed ea zóó diep; maar daaraan hebt ge niets. Liever neb ik. getracht, u een blik in de ware ellende te doen alaan; peilt gij mi eens; met den maatstaf uwer mea-scheïilielde en vau uw rechtsgevoel, hoe diep de wonde is, die doos? dezen ramp aan de ïïederlandschie welvaart, aan de onderneniingszucht onzer polderbewa,ners, aan de eer van onzen waterstaat, aan de zedelijke- verantwoordelijkheid der Kegeering is toegebracht. En 't is pas Jannari;het voor jaar moet nog komen. Wie weet of dan niet een herhaling plaats. vindt van wat. we nu hebben gezien en ondervonden. Jn elk geval volgt, dan de zomer en wie dan nu zem ia de-druipende hitige van iuet gebruik van 't "beSnnkwat-er, (-'t ziet zoo bruin als ka neel) verloren heeft, zal een nieuwe hardiRgs- hebben, ais het Juli- of É OTertoii&ge water in den lier sA-adeligflcste inoerasokmpeïï''.doet mten venlampeii. Arm <cee, clat «sji- de drasse laaadeii. roedsel-. moet zoeken moet opd<&es voor de jonge 'kalvereaa .©£ lam meren en voor &s vette meibotsr. Arme: land man, nogee-Bs, die daardoor aaas .nieuwe schade zal zijn blootgesteld. , Be GefieraÜteita-laffislan orazer vorig-eeuwsehe hebben re-cht op herstel! op den ingeslagen weg. Be radikalen zullen departement twee millioen minder zou eischen. moeielijk een. kabinet vinden dat hun niet Het is altijd aangenaam zulk een bespiegeling te leur stelt. Belangrijk was de verkiezing j te schrijven en te lezen. De aansluiting der van een president voor de Kamer gedurende spoorwegen roet die van Servië en de ontwikdit aittingsjaar; Gambetta werd herkozen, men keling van de verkeersmiddelen, zoodat Oosraocht dit verw.acb.tem, docia met mei zo© scbit- ; tenrijk ook stoffelijk voordeel van zijn 'bemoeiing terende meerderheid ais bïj eea vroegere ge legenheid. Van êe 380 republikeinen, die ge-' met de torksche zaken zal hebben, baart veel ontevredenheid bij Servië, dat niet .genegen is zegd worden aanwezig te zijn geweest, brach- \ den groeten mededinger den weg gemakkelijk ten sleekts .2S9 ban sfcem ©p hem ui-fe. Velen ' te maken. Servië steunt hierbij op üu/sland onthield-ea- zich, hefeij amdat zij de verkiezing. welk rijk met leede oogen Oostenrijks streven van den pop&laiarien Mam te Teel verzekerd achtten ? om zich de moeite vasa het stemmen aanziet. Evenals Servië naar Rusland blikt-, doet BnlDe xiitelag der verkiezingen voor de tweede kamer -en den gemeenteraad, was gelijk men verwachtte. Van èe 1518 f^eidig;e stemmen, verkreeg de heer Tak van Poortvliet er 952. Een zwo uitnemend kandidaat als de feeei' Aug. Headirich'S, die te gelijk door kierikalen en konservatievem werd aanbevolen, verwierf er slechts 429. Wel een " bewijs dat het be=schermend handelsstelsel, dat in hem een ijverig verdediger zou moeten vinden, -zeer weinig, voorstanders in de hoofdstad telt. De antirevolutionairert, die den heer van Marie genegen waren, aangeaien hij> de chris telijk historische richting is toegedaan, brach te getroosten, hetzij, dewijl zg,.g-el'ijkC!emenceau : garije h«t, waar onder Aïeko nog altijd en zi)n vrienden, niet genoeg met den kalmen blijft heerschen. Nu zijn de Bulgaren en de volksleider sympathiseerden. Het is zeker te Grieken aan het twisten over het cigendomsbejarnmeren, dat reeds nu de positie van Gam- recht van een kerk te Pbllïppopel. Reeds werd bett-a, hoewel nog sterk genoeg, zwakker schijnt, dan zij vóór de aftreding van het ministerie was. Doch het spreekt van zelf, dat de repubükeiasche partij, uit 2ulke verschillende ele menten samengesteld, alleen eendrachtig zal blijven, wanneer zij als oppositie tegenover het boiiapartisrae of. het klerikalisme optreedt. Van het Bonapartisme heeft ze voorlo-opig niet veel te vreezen. Al hield prins Jeröaie er bloed vergoten om 't bezit van dat gebouw. Het ia te begrijpen, dat men te Petersburg met zelfvoldoening de troebelen in Bulgarije gadeslaat. De mogendheden bebbe» van geen vereeniging van dit gewest met Rumelie willen wetea.ï)e Russen moesten aftrekken, de anderen plukken dus de vruchten van hun werk. Italië heeft de gemaal-kwestie weder te be handelen. De Senaat wil geen afschaffing van Meuwj aars- receptie, en al reist Eugenie naar die belasting, zelfs geen geleidelijke, zonder Hatal om in het land der Zulu's den dood van haar zoon te beweenen. Voor den Senaat werd Martel met 16S van de 208 stemmen tot voor zitter herbenoemd. Leon Renauït heeft rapport uitgebracht over ten niet meer dan 125 stemmen ujt. Dé soci- f Naqneta' ontwerp ten gunste van ds echtscheialisten gesteund door alten die algemeen stem recht willen, vonden vijf'kiezers, die van hun kandidaat niet afkeerïg waren. In het distrikt Leiden bleken de antirevolutioöaireii opperïöaehüg. De heer Donner, wiens verkiezing een tuch tiging, o£ »oo raa>en wil een kastijding1 uitliefde cïrng; Bit verslag eindigü met een aanprijzende dat de opbrengst dier heffing op andere wijs worde verkregen. lüj heeft dit Depretis ge weigerd en zal voor Caïroli zijn opinie niet veranderen. J5en kabinets-wijziging is waar schijnlijk aanstaande. Bij de begrafenis van Avezzana heeft Imbriani op zeer ongepaste wijs Italia irredenta verkonklusie. De zuivering van het ambtenaars- heerlijkt. Het ministerie dat bij de teraardepersonoel geschiedt met voortvarendheid en bestelling gedeeltelijk aanwezig was, heeft zich op ruime schaal. 17 Prefekten, 50 onderpre- daarover beklaagd eu werd door Memotfi Gafekten en 64 raadsleden der prefektaur wer~ riboldi in bet gelijk gesteld. Ofschoon de agiden ontslagen, en Farre, de miaaister van oorlog, j tatoren het kabinet' door deze beweging wilden den meed o-m 6 van de 8 direkiearen van; verzwakken is hun dat niet gelukt. lu Spanje dringt men buiten liet parlement van Jhr. van- den Bergh van Heemstede moest ztJn departement heen ie zenden. heeten,. kreeg 1-021 stemmen, terwijl'de heer De neer Baudry Ass0n interpeüeercle liet Bergh met 142 stemmen smadelijk werd afge- ministerie naar aanleiding van het ontslag: Cortes betuigde naar aanleiding van den misop afschaffing der slavernij op Caba aan. De wezen. De liberale kandidaat, kapt. Kosen- ^an eenige burgemeesters in de Yendée gege-' lukten aanslag op boom,, mag zich troosten met de overtuiging, veD- De heftige, redenaar werd onder censuur. aan de dynastie. den koning, verkleefdheid dat er in het distrikt van de akademiestad gesteld en de kamer besloot tot. de orde van | meer dan 462 liberale stemgerechtigden z.ullen . van den dag over te gaan met bijna algemeene ' wijziging zijn. Het is echter een feit, dat zich geen grooter i.stemmen getal kiezers om zijn kandidatuur bekommerd heeft. Griekenland bereidt zich voor op kabinetsDe opbrengst van ''s Rijksmiddelen heeft over 1879 bedragen: 98,3'61,434,8n/2, de lanüng was 98,908,562. Zij zow een neg ongunstige eind cijfer hebben aangewezen, had cle nieuwe be lasting; successie in. de. rechte lijn niet tot dit bedrag het hare bijgedragen. Dat de landbouw handel en nijverheid dit jaar niet gebloeid hebben, kan men echter het best afleiden uit de opbrengst van den accijns op het gedistilleerd die ? 575,000 heneden de raming en ? 200,000 beneden de opbrengst vari verleden jaar is ge bleven. Deze cijfers.zouden- op eea heugelijk feit: op vermindering van drankmisbruik wijzen in dagen van voorspoed. Hu er echter niets is geschied tot beperking der dronkenschap e® de veraaia.(Serde opbrengst van $eze».accijns samen valt met ee® in het algemeen niet seer' glans rijke uitkomst der andere heüingerj, bewijst zij alleen, dat in 1879 de jenever centen aan. de liefhebbers nog al eens ontbroken hebben. De bekende vochtigheid in den dampkrrag, tegen wier invloed de Hollander, zijn Schiedammer zoo gaarne aanwendt, had een ruime opbrengst moetea waarborgen. De lagere volksklassen het niet te "breed gehad. De heer Layard heeft zijn christelijken arbeid bekroond gezien met den besten uitslag. Niet alleen dat de Turk-bijbelvertaler niet gestraft zal worden, maar de Sultan zal de bloedver want-en van dezen ketter g<"Melijken onderstand verleenen. Layard staat d ook wedar op den besten voet met dea fceÏEer. Gok de Afgbanen baren geen onrust meer, ZQ liet al, dat de ontevredenen te Girazni sich verzamelen. De. kracht van den tegenstand aal wel voldoende gebroken zijn. Nu "Wolseley al wat Kaffer heet heeft ten De Dagbladen bevatten: Het Handelsblad: Zorg voor de gezondheid op school. ? "Wat ons te doen staat. (Onze Uzer-ïndustrie). Nieuwe JtatterdamscJie Courant: De nieuwe Maasmond in. de Tweede Kamer. Het Vaderland: Een nieuwe Oost-Indische ondergebracht, zal hij de Transvaal reinigen.; Compagnie. ? Artikel 91 der Grondwet. Alweder werd een arrestatie geroeid: Abel Erasmus, een invlo edrijke boer, moet mede üls aan hoogverraad schuldig terechtstaan. Hoede zaken daar gaan, kan bij gebrek aan meer volle dige berichten niötbeoordeeldworden. Inmiddels heeft de groote mogendheid eenige eilanden in \ de Nederlandsche scheepvaart. de Torrestraat bij Qaeensland geannexeerd en; verzoek aan de Eerste Kamer (Geestelykeji, Burgemeesters),. Nieuws van. den Dag: Een vraag des Tijds, (Grondwetherzienin g.) Amsterdamseke Courant: D-e Noodkreet van Een ernstig der StatenDe parlementen hervatten hunne werkzaam heden; de Fraaseke kamar em de senaat zijn weder geopen-di. In DeiüeB veraam men een bemoedigend woord ,van het oudste lid' iu jaren, aan hetwelk steeds de eer te beurt valt de zitting te leiden. Iets belangrijks viel tot dus verre niet voor. Het program-ma, dat het ministerie is geopenbaard geworden, be wijst dat de regeering kalm en gematigd maar beslist -liberaal wenscht voorwaarts te aan de Goudkust zich met een weinigje grond gebied vergroot. In Ierland blijft de oproerige beweging aan houden. Zij is echter te weinig georganiseerd om van aorgwekkenden aard te moeten heeten. D-viitschland wordt -weer bedreigd met een verhoogiag van het oorlogsbudget; daar is nog veel te doen 01» het leger iü den staat vaa volmaaktheid te brengen, welke noodig aal zijn om ruetïg den geur der lauweren te genteten. De oostelijke grenzen, bij de-vriendschappelijke verhouding waarin het rijk met Kusland ver keerde, steeds als veilig beschouwd, bieden bij Generaal. (Spoorweg-tarieven). liet edelmoedig: aanbod. De vergadering van aandeelhouders der veranderde politieke verhoudingen vele zwakke kanaal maatschap pij werd Vrijdag in Odéon punten aan. Een reeks van uitgaven zal gehouden, voorafgegaan door een bijeenkomst weldra volgen. Met Oostenrijk is de vriend- van belanghebbenden in. het lokaal Zeeschap oprechter dan ooit, doch het handels- manshoop. traktaat is een te materialistische zaak om met Dat men zich tegen het voorstel van de vriendschap in verband gebracht te kunnen Regeering zou aankariten, om. welke redenen worden. De belangen verschillen en hoe men men het zou afwijzen, dat men billijke voortot overeenstemraiüg zal komen is nog -een vraagstuk. In de Hongaarsehe delegatie heeft voa Haymerie gesproken over den strijd tusschen Mon tenegro en de Albaaeezen. Oostenrijk zal zich daar buiten hou-den zooveel mogelijk. Op Marine wilde de kommissie der delegatie zes ton be zuinigen en de Minister van oorlog heeft een nieuwe berekening gemaakt, volgens welke dit waarden wenschte was te voorzien. te bedingen-, ? dat alles Nieuws is er op de beide vergaderingen niet veel gezegd. Opmerkelijk was hetgeen d*, heer Heynsius in het midden bracht met het oog op des heeren Vissering^ woorden van weleer en het door hem. als minister onderteekend regeermgsvoorstel van thans. Yan gewicht de herinnering van den heer Ketwich, dat Thorbecke de koncessie. aan het ontwerp nopens den rotterdam-schen waterweg had ge koppeld, die toen naar schatting zes millioen zou vereischen en nu, schoon bij lange na niet voltooid, reeds 2D m-iffioen aan den Staat heeft gekost. Doch de meest b<etee kenende van alle opmerkingen ea mededeelingen was wel die van den heer Aug. Philips op de vergadering in Odéon, waaruit bleek, dat de Regeerïng steeds geweigerd had, der direk&e der kanaalmaafcschappij een mondeling QndêrhoTid toeteetaaa, opdat zij haar zaak zou knrmen beplei ten, Mea had haar geantwoord, dat over eenstemming toch niet te bereiken zou zijn. Inderdaad dat is zeer zonderling. Kan een regeeriag zich verantwoord achten in zulk een zaak een beslait te nemen, zonder zoo volledig mogelijk zich. te nebben doen in lichten, ?- wat meer zegt, na de vrijwillig aangeboden inlichtingen niet eens te hebben willen aauhooren? Voorzeker had de Minister van Waterstaat der direktie een onderhoud toegestaan, wat Vrijdag in Odéon geschiedde; zou niet ge beurd zijn. Daar toch zette de Regeerings kommissaris de zienswijze der Regeering- uiteen, alsof de ministers nooit recht hadden nagedacht over de waarde van een kanaal van Amsterdam naar de Koordzee voor land eu volk. Het had al den schijn alsof difc kanaal in 't oog van den minister niet veel meer was daii een bezitting, waarmee de. Kanaalaiaatsehappij ver legen is, en die het Rij-k louter als een nood zakelijk kwaad, als een lastpost uit, diepge voeld medelijden met de teleurgestelde,, bij wijze van een guns'.betooa wilde aanvaarden. ' Het kanaal is nog niet gereed, het zal nog veel kosten, het heefc reeds 20 millioen, aan het Rijk gevraagd wees nu maar dankbaar dat wij r, c g 21/s millioen u willen gunnen. Ziedaar de redeneA ring. En tot aanmoediging. oog dit nobele woord: Sla thans toe in uw welbegrepen eigen belang, want blijft gij in gebreke dan hebben wij altijd nog art. 35 als middel om het u zon der vergoeding uit de banden te nemen. Te recht wees de heer But-gers van Kozen.burg er op dat de Regeering zich niet aan de letter van een kontrakt mocht houden, waimeer die letter met het oog op omstandigheden was geschreven, die zich hier niet voordedei!. Het werk was na, veel opoffering geslaagd en de Regeering, die zich alle baten bij kontrakt ver zekerd had, behoorde ook de lasten te dragen. Bijzonder ter snede had de heer Mouthaan, sekretaris van de kamer van koophandel en fabrieken alhier, de opmerking gemaakt, dat bij de dading tusschen den Staat en Amsterdam evenzeer op de goede trouw van de hoofdstad was gerekend, als deze nu recht had op. die van den Staat zich te verlaten. Welnu die goede trouw brengt mee, dat de Staat wel overwege wat het werk is, dat zij voor ? een spotprijs naasten wil. Had Amsterdam op dit oogenblik geen weg naar see, tensij het groot noordhollandsch kanaal, de Staat zou uit welbegrepen, eigenbelang niet kunnen dralen zelf de hoofdstad zulk een weg te schenken, gelijk hij Eotterdam vmehteloos poogt er een te openen. Wanneer de amsterdamsche haiidelstand in gebreke bleef het initiatief te nemen of zijn medewerking te verleenen, zou het belang van den Staat der Nederlanden eisenen, dat men van rijkswege de spade in de grond stak, indien men althans niet feitelijk wilde erkeanen, dat-de nederïandsche natie uit de rij der handekirijvende vol keren raag worden gewischt. Het kanaal door Holland op zijn Smalst kost aan den Staat be trekkelijk weinig, want de Staat had het behooren in het leven te roepen. Hij heeft zijn plicht verzuimd, partikulïeren hebbea dien.-zoo goed mogelijk vervuld, ? en voor dit plichts verzuim zich nu nag te. willen beloonen met .gelden, die de burgerij vrijwillig waagde, dat is onbillijk, onredelijk, dat is niet fair. Het standpunt, waarop de regeering, ter goeder trouw zich to plaatsen heeft, is duide lijk genoeg. De gunst die kwijting van een schuld en zij bewijst, is de lat zij dit op zoo bekrompen wijü wil doen, .getuigt niet van haar zorg voor het belang des lands of der belastingschuldigen, maar bewijst op nieuw hoe gemakkelijk het is zijn plichtsverzuim te vergeten. BA terwijl ze Veluwschtrachttespreken: ?Kiek mien ies oan, Hannes, en leer mien dat deuntje o.ok ies!" Hannes kijkt verschrikt op,Lize recht in 't gezicht; maar Hannes is wel eenvroolijke jongen, maar eea boer, en een boer kan niet zoo op eens uit ernstige overdenking-in losse scherts vervallen, zoo als zoo'n luchtig diag als Lize.-, dat gaat maar erg, erg langzaam. Ea Hannes ge»t kalm en ernstig: -?"Moar, dim, wanneer' zind de jonk gewest ?" Hetgeen op zijn -Hol landsen luiden zou: boe oud ben je? Lize quasi op haar toontjes getrapt. De han den in de zij, ?Ik ben toch nog jong, zou 'k denken, mijnheer Hannes; nou jij weer?"Han nes zet groote oogen op, zijn duimstok laat ie los. Tableau. ?Nou st! dan maar, Hannes, ik .zal 't weer goed maken," komt Lize zoo ondeugend mo gelijk; ?als je niet zoo leelijk was,,-dan gaf ik je een zoen vlak og je ? hoe zeggen ze dat hier ook weer ? o ja! vlak op oe_.srmut. Dag Haimes.!" Hannes glimlacht en neemt zijn pet; af, want ?mevrouw van Andel met de kleine, op den arm is de schaafbank genaderd, vooral uife vrees, 6.at Lize bet te bont zou maken. ,jls Lize weer mal, Hannes? Nu, zi| meent het 200 kwaad niet," zegt ze. ?Och, mevrouw," antwoordt Hannes^ die nauw dertig jaar oud is, ?de jonkheid weet u. De jonkheid is dartel, moar ze wil geen kwoad. Doar hè'je lestmoal karmis Jans van- Geurt Snijers" -^ hier haalde hij eenige. krullen uit zijn schaaf om mevrouw niet zoo te moeten aanzien ? ?'n fiirike dira, groot van, postuur, blauwe oogen, dikke wangen, rooie erms .en 'n stevig onderstel ? moar veur ik veerder goa, 'k heb van den margen den secretoaris gesproken, en ik heb 'm gezteïd,,. dat ie hier ien. de buurt weg te blijven had, zei ik... ik zei..." ?Nu ja,. Hannes," voorkomt mevrouw hem eensklaps, ?dat is gebeurd, waarom praat js er weer over. Ik beu je nog dankbaar \ioor je hulp." ?Je aou 't èvel eigest allmnig buiten mij wel af gekonnen hebhen," meent Hanaes, ?want ik zeg, mevrouw, met respect veur je, mevrouw, moar ze zullen oe geen kwoad doen, as je 't eigesi nie1 wilt...." ?Nu ja, di-& onbeschaamde mijnheer zal het wel niet weer wagen om mij, 's avonds aan te spreken; maar praat er verder met niemand meer over, Hannes." ?Al nee ! 'k ben stum. nie'; nee !" zegt.' Han nes, ?moar 'k wou ok moar zeggen. EB de jonk heid, ze wil wel ens kwoad...." ?Hannes, ik ga naaf binnen, 't wordt me voor, den jangen te koud," v-alt het moedertje in de rede, ?morgen wil je mij wel weer eens helpeüj hé?" ?Joa zeker; en ik aal 'n kapstok veur öe. moaken en 'n. vurk-en- en. messenbekske eii de trapdeur béter afhangen. Zie je^ mevrouw, met dea kapstok sintt 'k van oavomd al drok .gewest; 'k. hard nog krek zoo'ri greinen.plenkske, aie moaï geen enkel hertschexirtje d'r ien? De esschen pinnen, zind zoo ré, daj 's niks w-eerd, iea 'a vlmuk er* 'n zocht." ?Ja, Hannes, zie, .a-ls= 'k jou niet had, dan kwam ik er niet. (roeien avond, HanneSj tot morgen,, ik be& je steeds daekbaar hoo#." ,,'Oavond, mevrouw," komt Hannes langzaam, zijn pet-afnemende en terwijl hij haar na,blijft staren, tot zij om den hoek van het huis ver dwijnt. Dau neemt hij zijn blikken tabaksdoos .uit zijn vestzali, grabbelt een respectable hoe veelheid bf elkaar tofc zekere intentie en mom pelt langzaam: ?As ze mij niet heit, dan kumt se er niet'?.,.. Wat beteekeut dat?.... Dat ze met 't nije huishouden...'n Yreindelijk mins..." EB terwijl hij zijn doos weer naar den'vestzak brengt, zelf. onbewust, dat hij vergat er iets uit te neraen: ?Twèj vurkea- en messcnbeïïsfces zal 'k verar d'r moaken !'J III. WAT BlffiN ZOO AL VAK 'ï WJÜBUWTJE ZEI. De komst van eene nieuwe familie was te Bammelkamp, ak op zoo menig ander dorp, een merkwaardige gebeurtenis. Dan vergat de h-u^houdster vaa den notaris, mejuffrouw Schalekamp. dat het niet hare beurt was om bij. de doktersvrouw een visite te maken; opeens aag zij die anders zoo belangrijke kwestie van benrt of geen beurt over het hoofd en toog er dadelijk -op uit om met die- dame een en ander te praten vaa de nieuwe bewoners en, zoo zij kon, allerlei belangrijke bijzonderheden te vernemen- En hetzij ze dan wat hetzij in't ? geheel niets vernam, dan zwermde aij? zich. uit naai' alle menschen in het dorp, er niet zoo spoedig om denkende met wie zij w'el en met wie. zij niet gebrouilleerd was, en vertelde hun ?het nieuws;" aan de eersten die sij sprak, weinig en den volgenden al meer en meer, tot ,zij ten' laatste zooveel wist te verhalen, dat zij zelve niet meer begreep, hoe zij er aan was gekomen. Daar had je b.. v;, de vaii Boekeltjes, vijf jonge meisjes van tusschen de vijf en twintig en vijf en veertig, spruiten van eene overoude Bemmelkampsche familie, zij lieten wasch. inmaak ei! imnimachine ia den steek en gingen er eens op uit, en loerden en luisterden, ea gaapten eu fluisterden, totdat zij er het hare van hadden. Grootpapa van Roekei was een flinke boer geweest, die veel koeien gehad had en veel boekweit en dus veel te zeggen als lid van gemeente- en kerkeraad. Aan de boerderij werd een boerenhuis gebouwd, en het jongere geslacht woonde er in en liet de boerderij maar loopen, en de kleinzoons, werdea heerea en de kleindochters werden dames en zoo gaat 't in de wereld. Allemaal heel aardig; maar nu is 't ook duidelijk, dat de van Roekeltjcs d'anjourdhui ijselijk voorzichtig wa ren met het maken van kennissen en grondig onderzoek deden naar stand en afkomst en verschrikkelijk bang waren zich te compromitteeren of te encanailleeren en wat dies meer zij. Dit laatste zeiden zij wel niet, maar zulke moeielijke Fransche woorden waren ook voor eene jongere editie van Roekeltjes bestemd, waarop onder ons gezegd vooreerst weinig uit zicht was. Zoo waren er de Vetei'bandjes, twee oude jonge meisjes, die eigenlijk Teisterbandjes moesten heeten, want zij stamden af van de graven van dien naam. Men had dus hier slechts aaii een ?woordsverbastering te denken, maar zij zelven waren oaverbasterde edelvrou wen ; slechts was te gelegener üjd naar adel niet vernieuwd, weet u. Zij lieten het den eenvoudïgen Bernmelkampera wel eens gevoelen, dat zij alleen met hen converseerden faute de rniex; ti-otsch waren zij wel niet, maar zij vonden de families op 't dorp toch niet erg... hoe zal ik het zeggen, niet erg.... ik weet zelf niet hoe ik 't noemen moet. Maar er kwamen geen nieuwe bewoners op het dorp of de dames Teisterband gezegd Veterband waren de eersten, die hen met een bezoek vereerden en zeiden dat dit na eerst recht nette menschen waren, zoo iets geheel andere, zoo iets hemelsbreed verschillend, zoo iets hoe zal ik het zeggen. Langzamerhand werden deze op hunne beurt met de oudere bewoners over óéne kam geschoren, tot weer een nieuwe. familie te Bemmelkanip kwam en, zie je, dat was nu eerst de ware. Alzoo de Veterbandjes. Aan liet einde van het dorp, tegenover het punt waar de groote weg naar Arnhem den straatweg verlaat, woonde eene rijke aanzien lijke dame op een fraai buitengoed, Bergzicht genaamd. Zij heette Mevrouw van Belden en *', oonde daar reeds lang met een juffrouw van gezelschap, want zij was weduwe en hare kin deren waren reeds volwassenen niet meer thuis, Bijna op elk d&rp in Gelderland is er "één. heer of ééne vrouw op ?het Kasteel" of ?het Huis," de baron of de freule of soo iemand. die door landbezit, rijkdoai en meestal als af stammeling van een aanzienlijk geslacht, welks naam reeds sedert overoude tijden aan dien. van het dorp verbonden is, aldaar zooveel in vloed heeft, dat zulk een persoon eigenlijk een op zich zelf staande koninkje of een soorf van vorstinnetje is. Zoo iemand nu was ook . ie. vrouw van Belden, hoewel zij niet van iiudl was; maar in alles, een zeer eenvoudige, gema tigde en verstandige vrouw-, die haar invloed, te Bemmelkamp en omstreken slechts ten goede . aanwendde, dea. armen een weldoende engel was. Ook onder de familiën van den meer beschaafden stand wisten velen van haar hulp te spreken en menigwerf gold liaar raad voor eea wijs besluit. Wordt vervolgd,.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl