Historisch Archief 1877-1940
Toen ik lieden op bladzijde 2 van Uw num
mer van 11 Januari den lofzang herlas, dien
ik het Bossche garnizoen had .toeg-Gseügsm,
viel raijn oog onwillekeurig op de kolom daar
naast en las ik: ?neem' het den Nederlander
niet kwalijk, ais hij moeite heeft, het lager te
achiea; ook eiaz.''
Kon de tegscsteïing stgdber zijn?
.Het onderwerp is te breed, om het Mer te
behandelen, em daas zal ik wachten tot d*
Redaktie mij kaerfcee wat nieuwe plaatsruimte
wi3 gimnen; maar we zijsa todi .eeaae korte
opheldering ech'iaidig aan te leaers. "WeJümi. Ik
'heb ergens g-efezen van iemand,, die ? 't was
aan 't ein-de van de vorige e&aw, toen het be
lastingstelsel in Frankrijk er bijna even treu
rig uitzag als het leger thans by ons ? in
een vriendenkring eens eenerocvergeschiedenis
moest vertellen ea aldus begon: ?Er was eens,.
een directeur-generaal der .belastingen ;
de rest ben ik vergeten,"
Zoo aou ik, oni de trouwe dienstvervulling
-dftr iiifanterig-ïüiliciens niet te verwarren met
de ergerlijke dienstverzaking der
artillerievrïjwiUigers -willen zeggen: ?Ons leger "bestaat
unit miliciens en vrijwilligers, de eersten diemen
meest bij de onbereden wapens Is. v.
dein&nterie, cle laatsten bij de bereden, korpsen b. v.
;art-illerie ea hussare-n ...."
?Laat ons de rest vergeten."
I)rie. groote polders in Noord-Brabani heb-1
ben hun behoud ten deele aan de militairen
te danken! De commissaris, des kanings in
deze provincie begaf zich,, getrouw aan zijne f
hooge roeping, spoedig naar de zwaarst ge- j
troffen plaatsen en deed. een liegroep op Benige
menschenvrienden in deze stad en elders, waar
aam zeer bereidwillig werd voldaan door het,
vormen eener commissie van onderstand voor'
do noodlijdenden. .Spoedig stelden onze geëer
biedigde koning en koningin zich aan de spits
der spreekwoordelijke liefdadigheid van ons
land en stroomden van alle zijden ? en stroo
men nog steeds ? allerlei hulpmiddelen tot
voorziening in de eerste en daarna oxsk in
latere behoeften den noodlijdenden toe.
Intusschen was de Geffeasehe polder en, door
den doorbraak vaa den knnstweg ?s
BoschGrave onder Gefien, ook de polder Berlikum
v/0or ecu gedeelte overstroomd. Evenzoo Oss.
Tal van woningen zijn vernield. Men deiske
daarbij niet aan de steenen huizen onzer
hol?laadscae en andere sted-en en groote .dorpen-,
maar aan de hutten van den
Noord-Brabaiadseh-en boer'. Gereedschap, brandstof,veevoeder,
huisraad, alles .geheel of grootendeefe wegge
spoeld; akkers bedorven,, wegen vernield,
boomen en boomgaarden omgeworpen, dijken door
gebroken, enz., enz.
Winter-koren, kool, knollen,, aardappelen m
de kuilen, alles weg! De ajrbeid staat stil! "Waar
blijven ze, de beklagenswaardige!), in de kooide
.Januarinachten, als de vorstige hucht de ster
ren boven Irro hoofd doet vonkelen of do gure
nevel hen uit het oosten over de watervlakte
tegenblaast? Denk mi weer aan de ouden, de
de kinderen! Ik zag eem moeder, die
haar ziek kind. een der ontvolkte dorpen
ontvlucht was en nergens geneeskundige kuip
kon vilden, schreiende en afgetabt nit een
bootje stappen e-n door het water onzer stra
ten ?waden, om een schuilplaats v oor het wichtje
te zoeken.
Oek, 't was slechts eeïï0 öit velen S
De stedelijke armoede, die anders 's winters
te recht of te onrecht zoo gretig de band uit
strekt, om .een aal-awes of ondersteuning te
vragen, zwijgt thans bij zooveel ellende.
Ik reken, mijn taak voor 't oogenblik vol
bracht, lezer. Wel zou ik ra nog kunnen op
geven: toen. of toen stond het water hier o£
xkiar zóó en zóó ïioog, of: de doorbraak te
öeffen is zóó breed ea zóó diep; maar daaraan
hebt ge niets.
Liever neb ik. getracht, u een blik in de ware
ellende te doen alaan; peilt gij mi eens; met
den maatstaf uwer mea-scheïilielde en vau uw
rechtsgevoel, hoe diep de wonde is, die doos?
dezen ramp aan de ïïederlandschie welvaart,
aan de onderneniingszucht onzer
polderbewa,ners, aan de eer van onzen waterstaat, aan de
zedelijke- verantwoordelijkheid der Kegeering
is toegebracht. En 't is pas Jannari;het voor
jaar moet nog komen. Wie weet of dan niet
een herhaling plaats. vindt van wat. we nu
hebben gezien en ondervonden.
Jn elk geval volgt, dan de zomer en wie dan
nu
zem
ia de-druipende
hitige van iuet gebruik van 't
"beSnnkwat-er, (-'t ziet zoo bruin als ka
neel) verloren heeft, zal een nieuwe
hardiRgs- hebben, ais het Juli- of
É OTertoii&ge water in den
lier sA-adeligflcste inoerasokmpeïï''.doet
mten venlampeii. Arm <cee, clat «sji- de
drasse laaadeii. roedsel-. moet zoeken
moet opd<&es voor de jonge 'kalvereaa .©£ lam
meren en voor &s vette meibotsr. Arme: land
man, nogee-Bs, die daardoor aaas .nieuwe schade
zal zijn blootgesteld.
, Be GefieraÜteita-laffislan orazer vorig-eeuwsehe
hebben re-cht op herstel!
op den ingeslagen weg. Be radikalen zullen departement twee millioen minder zou eischen.
moeielijk een. kabinet vinden dat hun niet Het is altijd aangenaam zulk een bespiegeling
te leur stelt. Belangrijk was de verkiezing j te schrijven en te lezen. De aansluiting der
van een president voor de Kamer gedurende spoorwegen roet die van Servië en de
ontwikdit aittingsjaar; Gambetta werd herkozen, men keling van de verkeersmiddelen, zoodat
Oosraocht dit verw.acb.tem, docia met mei zo© scbit- ; tenrijk ook stoffelijk voordeel van zijn 'bemoeiing
terende meerderheid ais bïj eea vroegere ge
legenheid. Van êe 380 republikeinen, die ge-'
met de torksche zaken zal hebben, baart veel
ontevredenheid bij Servië, dat niet .genegen is
zegd worden aanwezig te zijn geweest, brach- \ den groeten mededinger den weg gemakkelijk
ten sleekts .2S9 ban sfcem ©p hem ui-fe. Velen ' te maken. Servië steunt hierbij op üu/sland
onthield-ea- zich, hefeij amdat zij de verkiezing. welk rijk met leede oogen Oostenrijks streven
van den pop&laiarien Mam te Teel verzekerd
achtten ? om zich de moeite vasa het stemmen
aanziet.
Evenals Servië naar Rusland blikt-, doet
BnlDe xiitelag der verkiezingen voor de tweede
kamer -en den gemeenteraad, was gelijk men
verwachtte. Van èe 1518 f^eidig;e stemmen,
verkreeg de heer Tak van Poortvliet er 952.
Een zwo uitnemend kandidaat als de feeei'
Aug. Headirich'S, die te gelijk door kierikalen
en konservatievem werd aanbevolen, verwierf
er slechts 429. Wel een " bewijs dat het
be=schermend handelsstelsel, dat in hem een ijverig
verdediger zou moeten vinden, -zeer weinig,
voorstanders in de hoofdstad telt.
De antirevolutionairert, die den heer van
Marie genegen waren, aangeaien hij> de chris
telijk historische richting is toegedaan, brach
te getroosten, hetzij, dewijl zg,.g-el'ijkC!emenceau : garije h«t, waar onder Aïeko nog altijd
en zi)n vrienden, niet genoeg met den kalmen blijft heerschen. Nu zijn de Bulgaren en de
volksleider sympathiseerden. Het is zeker te Grieken aan het twisten over het
cigendomsbejarnmeren, dat reeds nu de positie van Gam- recht van een kerk te Pbllïppopel. Reeds werd
bett-a, hoewel nog sterk genoeg, zwakker schijnt,
dan zij vóór de aftreding van het ministerie
was. Doch het spreekt van zelf, dat de
repubükeiasche partij, uit 2ulke verschillende ele
menten samengesteld, alleen eendrachtig zal
blijven, wanneer zij als oppositie tegenover het
boiiapartisrae of. het klerikalisme optreedt.
Van het Bonapartisme heeft ze voorlo-opig
niet veel te vreezen. Al hield prins Jeröaie
er bloed vergoten om 't bezit van dat gebouw.
Het ia te begrijpen, dat men te Petersburg
met zelfvoldoening de troebelen in Bulgarije
gadeslaat. De mogendheden bebbe» van geen
vereeniging van dit gewest met Rumelie willen
wetea.ï)e Russen moesten aftrekken, de anderen
plukken dus de vruchten van hun werk.
Italië heeft de gemaal-kwestie weder te be
handelen. De Senaat wil geen afschaffing van
Meuwj aars- receptie, en al reist Eugenie naar die belasting, zelfs geen geleidelijke, zonder
Hatal om in het land der Zulu's den dood van
haar zoon te beweenen. Voor den Senaat werd
Martel met 16S van de 208 stemmen tot voor
zitter herbenoemd.
Leon Renauït heeft rapport uitgebracht over
ten niet meer dan 125 stemmen ujt. Dé soci- f Naqneta' ontwerp ten gunste van ds
echtscheialisten gesteund door alten die algemeen stem
recht willen, vonden vijf'kiezers, die van hun
kandidaat niet afkeerïg waren.
In het distrikt Leiden bleken de
antirevolutioöaireii opperïöaehüg.
De heer Donner, wiens verkiezing een tuch
tiging, o£ »oo raa>en wil een kastijding1 uitliefde
cïrng; Bit verslag eindigü met een aanprijzende
dat de opbrengst dier heffing op andere wijs
worde verkregen. lüj heeft dit Depretis ge
weigerd en zal voor Caïroli zijn opinie niet
veranderen. J5en kabinets-wijziging is waar
schijnlijk aanstaande.
Bij de begrafenis van Avezzana heeft
Imbriani op zeer ongepaste wijs Italia irredenta
verkonklusie. De zuivering van het ambtenaars- heerlijkt. Het ministerie dat bij de
teraardepersonoel geschiedt met voortvarendheid en bestelling gedeeltelijk aanwezig was, heeft zich
op ruime schaal. 17 Prefekten, 50 onderpre- daarover beklaagd eu werd door Memotfi
Gafekten en 64 raadsleden der prefektaur wer~ riboldi in bet gelijk gesteld. Ofschoon de
agiden ontslagen, en Farre, de miaaister van oorlog, j tatoren het kabinet' door deze beweging wilden
den meed o-m 6 van de 8 direkiearen van; verzwakken is hun dat niet gelukt.
lu Spanje dringt men buiten liet parlement
van Jhr. van- den Bergh van Heemstede moest ztJn departement heen ie zenden.
heeten,. kreeg 1-021 stemmen, terwijl'de heer De neer Baudry Ass0n interpeüeercle liet
Bergh met 142 stemmen smadelijk werd afge- ministerie naar aanleiding van het ontslag: Cortes betuigde naar aanleiding van den
misop afschaffing der slavernij op Caba aan. De
wezen. De liberale kandidaat, kapt. Kosen- ^an eenige burgemeesters in de Yendée gege-' lukten aanslag op
boom,, mag zich troosten met de overtuiging, veD- De heftige, redenaar werd onder censuur. aan de dynastie.
den koning, verkleefdheid
dat er in het distrikt van de akademiestad gesteld en de kamer besloot tot. de orde van |
meer dan 462 liberale stemgerechtigden z.ullen . van den dag over te gaan met bijna algemeene ' wijziging
zijn. Het is echter een feit, dat zich geen grooter i.stemmen
getal kiezers om zijn kandidatuur bekommerd
heeft.
Griekenland bereidt zich voor op
kabinetsDe opbrengst van ''s Rijksmiddelen heeft over
1879 bedragen: 98,3'61,434,8n/2, de lanüng was
98,908,562. Zij zow een neg ongunstige eind
cijfer hebben aangewezen, had cle nieuwe be
lasting; successie in. de. rechte lijn niet tot dit
bedrag het hare bijgedragen. Dat de landbouw
handel en nijverheid dit jaar niet gebloeid
hebben, kan men echter het best afleiden uit
de opbrengst van den accijns op het gedistilleerd
die ? 575,000 heneden de raming en ? 200,000
beneden de opbrengst vari verleden jaar is ge
bleven. Deze cijfers.zouden- op eea heugelijk
feit: op vermindering van drankmisbruik wijzen
in dagen van voorspoed. Hu er echter niets is
geschied tot beperking der dronkenschap e® de
veraaia.(Serde opbrengst van $eze».accijns samen
valt met ee® in het algemeen niet seer' glans
rijke uitkomst der andere heüingerj, bewijst zij
alleen, dat in 1879 de jenever centen aan. de
liefhebbers nog al eens ontbroken hebben. De
bekende vochtigheid in den dampkrrag, tegen
wier invloed de Hollander, zijn Schiedammer
zoo gaarne aanwendt, had een ruime opbrengst
moetea waarborgen. De lagere volksklassen
het niet te "breed gehad.
De heer Layard heeft zijn christelijken arbeid
bekroond gezien met den besten uitslag. Niet
alleen dat de Turk-bijbelvertaler niet gestraft
zal worden, maar de Sultan zal de bloedver
want-en van dezen ketter g<"Melijken onderstand
verleenen. Layard staat d ook wedar op den
besten voet met dea fceÏEer.
Gok de Afgbanen baren geen onrust meer,
ZQ liet al, dat de ontevredenen te Girazni sich
verzamelen. De. kracht van den tegenstand aal
wel voldoende gebroken zijn.
Nu "Wolseley al wat Kaffer heet heeft ten
De Dagbladen bevatten:
Het Handelsblad: Zorg voor de gezondheid
op school. ? "Wat ons te doen staat. (Onze
Uzer-ïndustrie).
Nieuwe JtatterdamscJie Courant: De nieuwe
Maasmond in. de Tweede Kamer.
Het Vaderland: Een nieuwe Oost-Indische
ondergebracht, zal hij de Transvaal reinigen.; Compagnie. ? Artikel 91 der Grondwet.
Alweder werd een arrestatie geroeid: Abel
Erasmus, een invlo edrijke boer, moet mede üls
aan hoogverraad schuldig terechtstaan. Hoede
zaken daar gaan, kan bij gebrek aan meer volle
dige berichten niötbeoordeeldworden. Inmiddels
heeft de groote mogendheid eenige eilanden in \ de Nederlandsche scheepvaart.
de Torrestraat bij Qaeensland geannexeerd en; verzoek aan de Eerste Kamer
(Geestelykeji, Burgemeesters),.
Nieuws van. den Dag: Een vraag des Tijds,
(Grondwetherzienin g.)
Amsterdamseke Courant: D-e Noodkreet van
Een ernstig
der
StatenDe parlementen hervatten hunne werkzaam
heden; de Fraaseke kamar em de senaat zijn
weder geopen-di. In DeiüeB veraam men een
bemoedigend woord ,van het oudste lid' iu jaren,
aan hetwelk steeds de eer te beurt valt de
zitting te leiden. Iets belangrijks viel tot dus
verre niet voor. Het program-ma, dat
het ministerie is geopenbaard geworden, be
wijst dat de regeering kalm en gematigd maar
beslist -liberaal wenscht voorwaarts te
aan de Goudkust zich met een weinigje grond
gebied vergroot.
In Ierland blijft de oproerige beweging aan
houden. Zij is echter te weinig georganiseerd
om van aorgwekkenden aard te moeten heeten.
D-viitschland wordt -weer bedreigd met een
verhoogiag van het oorlogsbudget; daar is nog
veel te doen 01» het leger iü den staat vaa
volmaaktheid te brengen, welke noodig aal zijn
om ruetïg den geur der lauweren te genteten.
De oostelijke grenzen, bij de-vriendschappelijke
verhouding waarin het rijk met Kusland ver
keerde, steeds als veilig beschouwd, bieden bij
Generaal. (Spoorweg-tarieven).
liet edelmoedig: aanbod.
De vergadering
van aandeelhouders der
veranderde politieke verhoudingen vele zwakke kanaal maatschap pij werd Vrijdag in Odéon
punten aan. Een reeks van uitgaven zal gehouden, voorafgegaan door een bijeenkomst
weldra volgen. Met Oostenrijk is de vriend- van belanghebbenden in. het lokaal
Zeeschap oprechter dan ooit, doch het handels- manshoop.
traktaat is een te materialistische zaak om met Dat men zich tegen het voorstel van de
vriendschap in verband gebracht te kunnen Regeering zou aankariten, om. welke redenen
worden. De belangen verschillen en hoe men men het zou afwijzen, dat men billijke
voortot overeenstemraiüg zal komen is nog -een
vraagstuk.
In de Hongaarsehe delegatie heeft voa
Haymerie gesproken over den strijd tusschen Mon
tenegro en de Albaaeezen. Oostenrijk zal zich
daar buiten hou-den zooveel mogelijk. Op Marine
wilde de kommissie der delegatie zes ton be
zuinigen en de Minister van oorlog heeft een
nieuwe berekening gemaakt, volgens welke dit
waarden wenschte
was te voorzien.
te bedingen-, ? dat alles
Nieuws is er op de beide vergaderingen niet
veel gezegd.
Opmerkelijk was hetgeen d*, heer Heynsius
in het midden bracht met het oog op des heeren
Vissering^ woorden van weleer en het door
hem. als minister onderteekend
regeermgsvoorstel van thans. Yan gewicht de
herinnering van den heer Ketwich, dat Thorbecke de
koncessie. aan het ontwerp
nopens den rotterdam-schen waterweg had ge
koppeld, die toen naar schatting zes millioen
zou vereischen en nu, schoon bij lange na niet
voltooid, reeds 2D m-iffioen aan den Staat heeft
gekost. Doch de meest b<etee kenende van alle
opmerkingen ea mededeelingen was wel die
van den heer Aug. Philips op de vergadering
in Odéon, waaruit bleek, dat de Regeerïng
steeds geweigerd had, der direk&e der
kanaalmaafcschappij een mondeling QndêrhoTid
toeteetaaa, opdat zij haar zaak zou knrmen beplei
ten, Mea had haar geantwoord, dat over
eenstemming toch niet te bereiken zou zijn.
Inderdaad dat is zeer zonderling.
Kan een regeeriag zich verantwoord achten
in zulk een zaak een beslait te nemen, zonder
zoo volledig mogelijk zich. te nebben doen in
lichten, ?- wat meer zegt, na de vrijwillig
aangeboden inlichtingen niet eens te hebben
willen aauhooren?
Voorzeker had de Minister van Waterstaat
der direktie een onderhoud toegestaan, wat
Vrijdag in Odéon geschiedde; zou niet ge
beurd zijn.
Daar toch zette de Regeerings kommissaris de
zienswijze der Regeering- uiteen, alsof de
ministers nooit recht hadden nagedacht over
de waarde van een kanaal van Amsterdam
naar de Koordzee voor land eu volk. Het
had al den schijn alsof difc kanaal in 't oog
van den minister niet veel meer was daii een
bezitting, waarmee de. Kanaalaiaatsehappij ver
legen is, en die het Rij-k louter als een nood
zakelijk kwaad, als een lastpost uit, diepge
voeld medelijden met de teleurgestelde,, bij
wijze van een guns'.betooa wilde aanvaarden. '
Het kanaal is nog niet gereed, het zal nog
veel kosten, het heefc reeds 20 millioen, aan het
Rijk gevraagd wees nu maar dankbaar dat wij r, c g
21/s millioen u willen gunnen. Ziedaar de redeneA
ring. En tot aanmoediging. oog dit nobele
woord: Sla thans toe in uw welbegrepen eigen
belang, want blijft gij in gebreke dan hebben
wij altijd nog art. 35 als middel om het u zon
der vergoeding uit de banden te nemen.
Te recht wees de heer But-gers van
Kozen.burg er op dat de Regeering zich niet aan de
letter van een kontrakt mocht houden, waimeer
die letter met het oog op omstandigheden was
geschreven, die zich hier niet voordedei!. Het
werk was na, veel opoffering geslaagd en de
Regeering, die zich alle baten bij kontrakt ver
zekerd had, behoorde ook de lasten te dragen.
Bijzonder ter snede had de heer Mouthaan,
sekretaris van de kamer van koophandel en
fabrieken alhier, de opmerking gemaakt, dat
bij de dading tusschen den Staat en Amsterdam
evenzeer op de goede trouw van de hoofdstad
was gerekend, als deze nu recht had op. die
van den Staat zich te verlaten.
Welnu die goede trouw brengt mee, dat de
Staat wel overwege wat het werk is, dat zij voor ?
een spotprijs naasten wil. Had Amsterdam op
dit oogenblik geen weg naar see, tensij het
groot noordhollandsch kanaal, de Staat zou
uit welbegrepen, eigenbelang niet kunnen
dralen zelf de hoofdstad zulk een weg
te schenken, gelijk hij Eotterdam
vmehteloos poogt er een te openen. Wanneer de
amsterdamsche haiidelstand in gebreke bleef
het initiatief te nemen of zijn medewerking te
verleenen, zou het belang van den Staat der
Nederlanden eisenen, dat men van rijkswege
de spade in de grond stak, indien men althans
niet feitelijk wilde erkeanen, dat-de
nederïandsche natie uit de rij der handekirijvende vol
keren raag worden gewischt. Het kanaal door
Holland op zijn Smalst kost aan den Staat be
trekkelijk weinig, want de Staat had het
behooren in het leven te roepen. Hij heeft zijn
plicht verzuimd, partikulïeren hebbea dien.-zoo
goed mogelijk vervuld, ? en voor dit plichts
verzuim zich nu nag te. willen beloonen met
.gelden, die de burgerij vrijwillig waagde, dat
is onbillijk, onredelijk, dat is niet fair.
Het standpunt, waarop de regeering, ter
goeder trouw zich to plaatsen heeft, is duide
lijk genoeg. De gunst die
kwijting van een schuld en
zij bewijst, is de
lat zij dit op zoo
bekrompen wijü wil doen, .getuigt niet van
haar zorg voor het belang des lands of der
belastingschuldigen, maar bewijst op nieuw
hoe gemakkelijk het is zijn plichtsverzuim te
vergeten.
BA terwijl ze Veluwschtrachttespreken: ?Kiek
mien ies oan, Hannes, en leer mien dat deuntje
o.ok ies!" Hannes kijkt verschrikt op,Lize recht
in 't gezicht; maar Hannes is wel eenvroolijke
jongen, maar eea boer, en een boer kan niet zoo
op eens uit ernstige overdenking-in losse scherts
vervallen, zoo als zoo'n luchtig diag als Lize.-,
dat gaat maar erg, erg langzaam. Ea Hannes
ge»t kalm en ernstig: -?"Moar, dim, wanneer'
zind de jonk gewest ?" Hetgeen op zijn -Hol
landsen luiden zou: boe oud ben je?
Lize quasi op haar toontjes getrapt. De han
den in de zij, ?Ik ben toch nog jong, zou 'k
denken, mijnheer Hannes; nou jij weer?"Han
nes zet groote oogen op, zijn duimstok laat ie
los. Tableau.
?Nou st! dan maar, Hannes, ik .zal 't weer
goed maken," komt Lize zoo ondeugend mo
gelijk; ?als je niet zoo leelijk was,,-dan gaf ik
je een zoen vlak og je ? hoe zeggen ze dat
hier ook weer ? o ja! vlak op oe_.srmut.
Dag Haimes.!"
Hannes glimlacht en neemt zijn pet; af, want
?mevrouw van Andel met de kleine, op den arm
is de schaafbank genaderd, vooral uife vrees,
6.at Lize bet te bont zou maken.
,jls Lize weer mal, Hannes? Nu, zi| meent
het 200 kwaad niet," zegt ze.
?Och, mevrouw," antwoordt Hannes^ die nauw
dertig jaar oud is, ?de jonkheid weet u. De
jonkheid is dartel, moar ze wil geen kwoad.
Doar hè'je lestmoal karmis Jans van- Geurt
Snijers" -^ hier haalde hij eenige. krullen uit
zijn schaaf om mevrouw niet zoo te moeten
aanzien ? ?'n fiirike dira, groot van, postuur,
blauwe oogen, dikke wangen, rooie erms .en
'n stevig onderstel ? moar veur ik veerder
goa, 'k heb van den margen den secretoaris
gesproken, en ik heb 'm gezteïd,,. dat ie hier ien.
de buurt weg te blijven had, zei ik... ik zei..."
?Nu ja,. Hannes," voorkomt mevrouw hem
eensklaps, ?dat is gebeurd, waarom praat js
er weer over. Ik beu je nog dankbaar \ioor
je hulp."
?Je aou 't èvel eigest allmnig buiten mij wel
af gekonnen hebhen," meent Hanaes, ?want
ik zeg, mevrouw, met respect veur je, mevrouw,
moar ze zullen oe geen kwoad doen, as je 't
eigesi nie1 wilt...."
?Nu ja, di-& onbeschaamde mijnheer zal het
wel niet weer wagen om mij, 's avonds aan te
spreken; maar praat er verder met niemand
meer over, Hannes."
?Al nee ! 'k ben stum. nie'; nee !" zegt.' Han
nes, ?moar 'k wou ok moar zeggen. EB de jonk
heid, ze wil wel ens kwoad...."
?Hannes, ik ga naaf binnen, 't wordt me
voor, den jangen te koud," v-alt het moedertje
in de rede, ?morgen wil je mij wel weer eens
helpeüj hé?"
?Joa zeker; en ik aal 'n kapstok veur öe.
moaken en 'n. vurk-en- en. messenbekske eii de
trapdeur béter afhangen. Zie je^ mevrouw,
met dea kapstok sintt 'k van oavomd al drok
.gewest; 'k. hard nog krek zoo'ri greinen.plenkske,
aie moaï geen enkel hertschexirtje d'r ien? De
esschen pinnen, zind zoo ré, daj 's niks w-eerd,
iea 'a vlmuk er* 'n zocht."
?Ja, Hannes, zie, .a-ls= 'k jou niet had, dan
kwam ik er niet. (roeien avond, HanneSj tot
morgen,, ik be& je steeds daekbaar hoo#."
,,'Oavond, mevrouw," komt Hannes langzaam,
zijn pet-afnemende en terwijl hij haar na,blijft
staren, tot zij om den hoek van het huis ver
dwijnt. Dau neemt hij zijn blikken tabaksdoos
.uit zijn vestzali, grabbelt een respectable hoe
veelheid bf elkaar tofc zekere intentie en mom
pelt langzaam: ?As ze mij niet heit, dan kumt
se er niet'?.,.. Wat beteekeut dat?.... Dat ze
met 't nije huishouden...'n Yreindelijk mins..."
EB terwijl hij zijn doos weer naar den'vestzak
brengt, zelf. onbewust, dat hij vergat er iets
uit te neraen: ?Twèj vurkea- en
messcnbeïïsfces zal 'k verar d'r moaken !'J
III.
WAT BlffiN ZOO AL VAK 'ï WJÜBUWTJE ZEI.
De komst van eene nieuwe familie was te
Bammelkamp, ak op zoo menig ander dorp,
een merkwaardige gebeurtenis. Dan vergat de
h-u^houdster vaa den notaris, mejuffrouw
Schalekamp. dat het niet hare beurt was om bij.
de doktersvrouw een visite te maken; opeens
aag zij die anders zoo belangrijke kwestie van
benrt of geen beurt over het hoofd en toog
er dadelijk -op uit om met die- dame een en
ander te praten vaa de nieuwe bewoners en,
zoo zij kon, allerlei belangrijke bijzonderheden
te vernemen- En hetzij ze dan wat hetzij in't
? geheel niets vernam, dan zwermde aij? zich. uit
naai' alle menschen in het dorp, er niet zoo
spoedig om denkende met wie zij w'el en met
wie. zij niet gebrouilleerd was, en vertelde hun
?het nieuws;" aan de eersten die sij sprak,
weinig en den volgenden al meer en meer, tot
,zij ten' laatste zooveel wist te verhalen, dat
zij zelve niet meer begreep, hoe zij er aan was
gekomen.
Daar had je b.. v;, de vaii Boekeltjes, vijf
jonge meisjes van tusschen de vijf en twintig
en vijf en veertig, spruiten van eene overoude
Bemmelkampsche familie, zij lieten wasch.
inmaak ei! imnimachine ia den steek en gingen
er eens op uit, en loerden en luisterden, ea
gaapten eu fluisterden, totdat zij er het hare
van hadden. Grootpapa van Roekei was een
flinke boer geweest, die veel koeien gehad
had en veel boekweit en dus veel te zeggen
als lid van gemeente- en kerkeraad. Aan de
boerderij werd een boerenhuis gebouwd, en het
jongere geslacht woonde er in en liet de
boerderij maar loopen, en de kleinzoons,
werdea heerea en de kleindochters werden dames
en zoo gaat 't in de wereld. Allemaal heel
aardig; maar nu is 't ook duidelijk, dat de van
Roekeltjcs d'anjourdhui ijselijk voorzichtig wa
ren met het maken van kennissen en grondig
onderzoek deden naar stand en afkomst en
verschrikkelijk bang waren zich te
compromitteeren of te encanailleeren en wat dies
meer zij. Dit laatste zeiden zij wel niet, maar
zulke moeielijke Fransche woorden waren ook
voor eene jongere editie van Roekeltjes bestemd,
waarop onder ons gezegd vooreerst weinig uit
zicht was.
Zoo waren er de Vetei'bandjes, twee oude
jonge meisjes, die eigenlijk Teisterbandjes
moesten heeten, want zij stamden af van de
graven van dien naam. Men had dus hier
slechts aaii een ?woordsverbastering te denken,
maar zij zelven waren oaverbasterde edelvrou
wen ; slechts was te gelegener üjd naar adel
niet vernieuwd, weet u. Zij lieten het den
eenvoudïgen Bernmelkampera wel eens gevoelen,
dat zij alleen met hen converseerden faute de
rniex; ti-otsch waren zij wel niet, maar zij
vonden de families op 't dorp toch niet erg...
hoe zal ik het zeggen, niet erg.... ik weet
zelf niet hoe ik 't noemen moet. Maar er
kwamen geen nieuwe bewoners op het dorp
of de dames Teisterband gezegd Veterband
waren de eersten, die hen met een bezoek
vereerden en zeiden dat dit na eerst recht
nette menschen waren, zoo iets geheel andere,
zoo iets hemelsbreed verschillend, zoo iets hoe
zal ik het zeggen. Langzamerhand werden
deze op hunne beurt met de oudere bewoners
over óéne kam geschoren, tot weer een nieuwe.
familie te Bemmelkanip kwam en, zie je, dat
was nu eerst de ware. Alzoo de Veterbandjes.
Aan liet einde van het dorp, tegenover het
punt waar de groote weg naar Arnhem den
straatweg verlaat, woonde eene rijke aanzien
lijke dame op een fraai buitengoed, Bergzicht
genaamd. Zij heette Mevrouw van Belden en
*', oonde daar reeds lang met een juffrouw van
gezelschap, want zij was weduwe en hare kin
deren waren reeds volwassenen niet meer thuis,
Bijna op elk d&rp in Gelderland is er "één.
heer of ééne vrouw op ?het Kasteel" of ?het
Huis," de baron of de freule of soo iemand.
die door landbezit, rijkdoai en meestal als af
stammeling van een aanzienlijk geslacht, welks
naam reeds sedert overoude tijden aan dien.
van het dorp verbonden is, aldaar zooveel in
vloed heeft, dat zulk een persoon eigenlijk een
op zich zelf staande koninkje of een soorf van
vorstinnetje is. Zoo iemand nu was ook . ie.
vrouw van Belden, hoewel zij niet van iiudl
was; maar in alles, een zeer eenvoudige, gema
tigde en verstandige vrouw-, die haar invloed,
te Bemmelkamp en omstreken slechts ten
goede . aanwendde, dea. armen een weldoende
engel was. Ook onder de familiën van den
meer beschaafden stand wisten velen van haar
hulp te spreken en menigwerf gold liaar raad
voor eea wijs besluit.
Wordt vervolgd,.