De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 1 februari pagina 3

1 februari 1880 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

A M B T E & I) A 'M M Paai Ltin-dau opgevoerd. ! i i i- i ?> . .,:.. .. _ _. .1 L Vier . dagen latei' een nieuw stak G-rav'm Lea, v, aangeroerd als behandelt. Paul Lrndati heeft de Joden-kwestie -meer ! tot hst brandpunt van zïjii stuk gemaakt. ; terwijl zij bij Jushis van Mauvik ra (-o r een i hinderpaal is voor het huwelijk tusschsn Montez j en Consfance. ! Bij de eerste, voorstelling m het Kgl.Schan-j spïelha-us was de houding van bet publiek j zeer gft.-ipa'iünen, af 0:1 toe vreesde men voor j demonstraties ; er werdwii den Jotilim .over Kun : fijgeimarcïig-e heJ,r!;.t'i(jHiedea de oavet-Wo-öjai-ck-tö? v7,aarh.edon ^KegM, die hen i:i-ikkeib;i;i,r gestel piJEUjk aandeden, doeh re veel waarheid b«v;dten torn weersproken te wörd-eta . Echter werd .over hun deugden zulk een krachtig lieht gcworp-en, dat .(jl e iitüesi' ontevredene dankbaar an voldaan : des Schouwburg -verliet. Zoo hebben tweetor)-' hebben gedaan. Terwijl een critiieus alsLoffeh; isitóiis doet. dar: aainTïerkingesi maken en het 'v Le goede m ó1 of Z voorbij ziet, zelfs ten 4eele blind blijkt voor het *oede spui de t: ar?iidtcn, laebbmi de nieésie blad-en het nieuwe .sfcufc van Jasiiïs van Ma-urik met blijdschap . Ieder 'wel Jen Jamde fitera/le Mer lïiee /B, om dat DOr-prowkelijke tooneelliteraituur een na tionale zaak i?. Ea al wat van Maurik geeft is Nederbaidsch. De personen, hun gesprek ken, hun verhoudingen, hun itwönswiJKö, enz. De gevallen vrouwen ontbreken hij hem, de verheerlijking van een vrouwenwereld, die door poÜtis-reyles'neaï'en ia bedwang wordt 4e», verafschuwt hij. Is er iets bij van J\ (jaar ,een pr^uttch nufje haar mms voor op trekt, da-a i--^ bet, dat zijn goedroiide Iioll*ndv eche -lach misschien wat al te luidruchtig i;Uakt ; terwijl aij de .moest gepeperde fransche uit drukkingen met onverholen genoegen be wondert. Loiiïelt kon wel niets a-aidsrs doen dan 3 f Z afbreken. Hij had in een commissie gezeten, , die liet stak ysn .van Maurik afkeurde en Uit den Aehi&r/tOGk bekroond?. Nu doet liet p-ubliek uitspraak, en veroordeelt de commissie: het am sterdam s s: hèpubliek juicht avond aan avond in groots getale S of Z toe . . , stel u in de plaats van een «cht ba-ar sommi ssielid en z&g dan iet-.s goeds! Een meüecli blijft een mensch. Doch LofEeH, houd.o ons ten goede, dat wij het debuut van van Maurik met de eoiuédie" S of Z schitterender aehleu dan indertijd mot het kluchtspel: Ken bit tere pil. Mitar bovenal juichen" we van Mau rik toe omdat lui op weg is bet natio nale tooneel te doen herleven. Van hem geldt hetzelfde als de Nationale Zeihmg naar aanleiding van Gravin Lea van Paul Lindau getuigt : Was man auch ulier Paul Liiida^u's Kunst und Ansicht sagen raag, eins vrird ibm immer aum Yorl'zug g'ereichen, we n n nicht jetat, doch in der Zukimft ; er iateiu moderner Schriftsteller, er sagt-, was wir alle sagen, er lebt unser Leben, er drinkt- und enipiindet wig w-ir. (Ingezonden.) P- Zw, Dp heeren Er-pest 4.ppy ee Leandei1 Schï-egel gaven Zondag j.l. ia het lokaal D' G-edvinclc alhier, met medewerking van de gunstig be kende zangeres Adèle Asmann uit Bei-lijn en den -Sieer C. Coenen uit Utrecht, eene matinee m'usicale, die wel geslaagd mag heeten. De zangeres droeg met veel talent eenige liederen l-uf d.em ftheïn, v-a» &cbuma,n; LitLied, van Chqpm ? 3£s UiwM der Tkau, van Rubiiistein 5 Kreussug, van Sehube-rt en A'bendrelli'n van Gradener. De lieer Schlegel gaf in een Imprompüf- van Eubinstein e-n in twee stukjes van Schumann op nieuw blijken van zijn veelzijdig talent. Pe'viplist, de heer Coenen, speelde de schoone Sonate van Tartici, en, in vereeniging met de beide ppEeertgevers, de trio voor piano, VÏQO! en yioloncel (op52)yanRubinptein. In]ie\-, Sclievgo .y^p dit werk waren eenige onnauwkeurigheden jn_ de TQordracI^t "op te merken; evenzeer pp h^ einde van het eer-ste gedeelte; overigens yerdiende 4e vertp^king al^en lof. I)e acpustiek in lietl^kap.! -P'ö-eeïviwc/d.s niet k-waad. |)e oms.taïidighfl)4 eckter, dat hatlq}ïftal in de onniiddelijk.e nabijheid yan de Muntt:o,ren gedegen is, good'at jpen elk, k.w.artit.r h. et klo,kke^pel hoQrt, maken het naar. mijn inz^n, minder. geschikt voor- concertzaal. J^Iet belangstelling zien \vij de volgende "Séances v?;n de he,cr?.n Appy en ^ctilegel te gein oet. Bij den nrazieka.it. gever ^rix von Wahlberg alb.iev is onlangs" een werkje verschenen, ge titeld : Zang- Album uit het zlitchispel I>e Bruiloft van Kloris en S,oosje, O.orsproni e'Ijjbe musicK -van S, 'Rulofa, M pian.o'begeG-eiïrrangeerd door J. M. Goenen. noemd werk Riefc dat va,a 1707, hetwelk ;s-an Oirk Buyjero .en aan Th. va-n Malsem worxlt toegeschreven, heeft aana gehoon d, dat ibei.de -stukken -geheel verschillend -zijn. I)e melodieën van Rulofs zijn zeer "bevallig, en het ^al Qïi^etwjj'feld allen, die be-laaig stel len in oaze'Nederiaiidsche .mu'zieik, aangenaam zijn, er kennis s^ede te makeu. De heer Co^üeji heeft het werkje van een piano-begeleiding voorzien en hier -en daar, naar mij toeschijnt, de harmonie .(-.enig^ains gemoderniseerd. De uitgave verdient lof. Een opera fier Widsrsptï>isf.tg3n Zühtnung, naarShake^paare's drama Tayning OfiheShrew, door Heroiaim -Groefa bewerkt, is te Londen met buitengewoftiea bijval opgevoerd. De xjomposlst oyerïeed rs&d-d in 18X6, in zijn yjjf-eudeiiigsfce ja-ar; zijn kort leven was vol teleurBteUiagea e« miskeaiuïng, totdat In 1874 zijn opera voor 't eerst te MarmSéim werd '0-pgovoerd. Toen trok ze -reeds de aandacht-, nog meer in bet vorige s:ii/,oen te Landen, nietgebrekkige Ueaett jig der hoofd-totdat 'Mi dl,t jaar t»t iiaar rsjcht kwam en jnen op 't pogeablik ia de aiaa-ikale v/erfild van Loailea van iiot a-adsi^ ,dna [lei1maiin Q-oetz haort spreken. Miouie Hauek zpaig de partij da,r weersi>anüige4 eindelijk door tje liefde getesn-de, bruid. Niet' de Beer He.nri Koeneis maar de Heer Joh. M. Caeïie-n vierde 2Jju 15jari.g .direkfceurschap van het paleis-orkest. late 'het -ver?i*al yo.or, B.eze B. Rulofs, wiens muziek nog eiken nieuwjtmrsds.g in den S,taclssch,oii\yburg gespeeld ei> gedongen wordt, is, geloof ik, yopi; het grootste gedeelte onzer; muzikale wereld een onbekende. Hij werd omstreeks 1730 geboren eii stierf 13 Mei 1801 te Amsterdam. 'Hij be kleedde de betrekkingen van organist aan de Oude kerk en prkestdirecteur der maatschappij Felïx Meritis en van den Stadsschouwburg. Toen hij 25 jaren in laatstgenoemde betrekking \Terkzaam geweest was, werd te zijner eere in den Stadsschouwburg een feest ffetreven. 'J ? i' , '.'.''- --' J1-1 ?' l ? ' Volgens Gregoir heeft Kij ' zoowel den tekst als de muziek van zijn Kloris en oo$je geselireyen. Be oorspronkelijke muziek 'van dit overbekende kluchtsjpel ia van Servaas de Koning, gest. 1720 te Amsterdam. Laatstgenoemd werk' zag het Heat onder den titel': DéVrycMJevan Clorls, en oosje, 'vertoond in Mugylt, en geJcomponeerd door Servaas de Koning. Te Amsterdam, Bij de erfgename van J. Lescailje, op de Middeldam op de koeïc van de Y-ispJipoort, 1688. Welke overeenkomst er tusschen deze muziek en die van Rulofs bestaat, is mij niet bekend. Vermoedelijk was die van liulofs m'euw ; want zijne melodieën dragen den stem pel van de muziek uit de laatste helft der 18e eeuw. Ook bestaat er nog een audeve muziek dan die van de Koning van Kulofs ; want is het met' waarschijnlijk, dat de muziek van De Koning dezelfde is, die bij de in 1707 ver schenen Kloris en Roosje behoorde; althans een vergelijking van den tekst van eerstge udu1!, geneigde lazor, is de titel yun een werk, djit, in holiandsch go waad, 200 even de pers van den heer van Kampen verlaten heeft. 1) Een boek, dat de Engelsehe romanlittera.tu.ur tot sieraad strekt, goed gedacht, goed gezegd, flink van bouw en toon en teekening, vol ge zonden humor en bescheiden levenswijsheid, eenvoudig en sober van vorm. De omslag vijst aan, c]at wij liet verhaal aan eene dame verschuldigd zijn. Men KOU het gissen, al stt>nd het er niet. Alles verraadt, den lichten vingerdnik eener vrouw, die, als gold het de toetsen van een klavier, uitsluitend aan het rijk geschakeerde gemoedsleven eene melodie weet te om lokken. Eene forschere hand zou allicht zwaarder tinten aangebracht, doch ook het beminnelijke waas van fiïsehheid verstoord hebben. De los daarheen geworpen opmer king ware hoogst waarschijnlijk uitgedijd tot stroeve redeneering. Wat men aan diepte ge wonnen had ware aan innigheid te loor ge gaan. -&n da rappe, radde, lichtga wiek te schets, die in een tweehondertal bladzijden, ettelijke karakters, natuurgetrouw u voortoovert, ware ?een uitgewerkt tafereel geworden, op het ge duldige papier gebracht naar al de regelen der kunst. De hoofdeigenschap nu van dit boek is, dat het van Jctinst geen zweem vertoont. Het weefsel der verwikkeling heeft de schrijfster ten eenenmale versmaad. Bij gebreke van een knoop doet het gemis eener ontknooping zich niet gevoelen. De vraag, nauwelijks gesteld, is, gelijk ieder lezer begrijpt, dadelijk opgelost, of aal het straks worden. Derhalve geen pppor yau angstige spanning, van overprikkelde nieuwsgierigheid, van opgewonden be langstelling bij (ïe lotgevallen der handelende personen. Niemand zal het invallen de la-atete bladzijde te be.gluren om aich te vergewissen of zijne gissing uitkomt. De kalm afgesponnen draa.d wordt met k&lmtp, doch met klim mend genot gevolgd. Aan het einde, bespeurt ine^i e,chter- ongemerkt eipne psychologische studie te hebben gemaakt. Dat deze kwalijk saarngevat worden kan, getpe-lt i^der. He.i; leveridige., tiflte.leB.de ver haal zou gevaar loopen een dor geraamte te worden, Daph,n.éis een. j.Qïige weduwe,, in wier onberaden huwelijk de.droomen van liefde en geluk voor- bittere ontgoocheling hebben plaats gemaakt. Zij heeft de rekening met het leven afgesloten op een tijdstip, dat het te nauwernood aanvangt. Hefc vernJ3 onzer se-hijnbesehaving mist zij, doch in hft eerlijke, eeht vrouwelijk gemoed is het voornemen gerijpt met stille berust-iiag .aan hare huiselijke taak en (Ie verzorging van haar kind zich te wijden. Dag aaa diig vervliegt op dezelfde eentonige wijze, waiit het kanaaleiland Jersey biedt niet veel afwisseling. Drie ongehuwde tantes van gevorderden leeftijd, vormen de naaste omge ving. Een harer, tante Hosie, is een toonbeeld van kloeken zin, rechtschapenheid en plichtsbetrèchtiüg. De beide anderec, statig en vor melijk, denken met weemoed terug- aan den fashïonnblen kring. hare,r jeugd, dien aij nog steeds voor den geest zich brengen. Voeg daarbij eene arme, trouwhartige visschersbevolkï'ng met aartsvaderlijke zeden, en het zal duidelijk zijn, dat er voor de yerbeslding en den levenslust eener jeugdige, bitter. gegriefde vrouw, in dien kring weinig voedsel is. Eene toevallige ontmoeting met een edelman, in wien hart, talent en/ smaak zijn vereenigd, doet voor dit stille, levenslot de kentering aan breken. Sir John Severne, echter is v.erlopfd. met eens dame, schoon, doch wanhopig geleerd, in wier brein eene onbekookte wetenschap van heinde en ver is opgestapeld. Men heeft over het paar beschikt en beiden, zijn gezind hun woord gestand te doen. Edoch de natuur gaat boven de leer, in den werkelijken zoowel als in den figuurlijken zin des woords. liet natuurkind Daphnéverdringt zonder het te willen het meisje,, dat men aan alle geleerde lezingen van Londen heeft doen deel nemen. En dit meisje z*lf, harerzijds verliefd op den meest onbeduidende der fatten, toont slechts op oene gelegenheid te wachten om de aangeleerde boekenkennis aoodra doenlijk van den hals zich te schuiven. Het einde nu ja, vne hst mei; liefst ongelezen. Een pleidooi ?teglö!H de emancipatie alaoo? Geenszins. Eeïi pleidooi -tegen -of voor oaets. Menschéi, handelende, denkende, gevoelende menschen. dner eene foit;4""g3 "hand op het doek gebracht. De ?stat-som ti'ekt m'en -als het boek uit is, niet tijdens &e lezing. "En het staat ieder v;' ij naar zijne «ra-iin-? ha ir in tekleeden. In de?;!; afweaigheid van alles, dat aan een ' stelsel doet denken, in deze ontstentenis van een lieraamd p hm, ligt ee-rse tweede voor'keu van dit boek. De schrijfster doet u niet geTOelen, dat haar werk eene strekking heeft, in dienst waaa'viaa tle pers-oaes na behoorlijke ro] verdeel hij?, automatische bewegingen uitvoe ren. Zij ioeeait a uniek bij 4e hand ten einde u langs de fij ha/iwr :papii«r.e!a "k'iraderen naar -een vooraf wast-gesteld doel te leidea. Zij verkondigt niet eene levensbeschouwing, aaa . welke ^ij de -k.ur.st c ader geschikt, of tot voer tuig waarvan zij haar werk maakt. Zij bespaa.lt er zich .toe ter dege om slch heen te zieia en nadat ^ij gad.egej53agen heeft, verhaalt ajj als lainsteaare^ae, wat zij (opmerkte, en maakt van hare ervaring Oïis deelg«aoo.fc. W.er-d siechts .die leefregel, de eeuw-eaou-de en beproefde op het gebied der kunst, ook in onzen i-ijd wat vaker in practijk gebracht! Menige .afdwaling in werken S'sn fictie ware voorkorten, en menig talent bekoud«n, dat in schreeuwende en schelle schildering, in 'effect bejag en overspanning, stick aftobt om een zi-ekeiijkeu -smaak te streelen. Het modewoord onzer dagen, de alleen zaligmaketide maatstaf van het oogeüblijj, .heet natwalisme. .-Men verstaat daaronder «iet wat 'K&tU'Wlyk in te genstelling van g-emafald is, -maar wat van atle verfraaiend Bijwerk ont-bloot, liet .naturalisme predikt d«n zaken ec p^rsoneo, zoöals ae dat m nu eenmaal aiet santrektelyk mogen zijn 'of voorgesteld worde*!. Eeri£ij'.dig, woxdïzijne waarheidsliefde hard vochtige ruwheid, en zijo kunstvorm hardhan dige plastiek. Wie ijverig zoekt kan in deze pnsse maatschappij veel hartvei'scheurends en sombers, veel, dat oog en .oor en smaak en kiescb.heidsg.evoe! kwetst, bijeen ;gai'es. De natwalist -ontwijkt het niet, feg voorkeur slaat hij ia soortgelijke atmosfeer -zijne tente op. Hij (rekt den sluier weg voor het zieldoorvlijmend leed, dat aan meeschelijk bedrgf of lotsbeschikking het aanzijn dankt, en laat (3e rauwe .taal der dronkenschap of ongebondenheid, het platte en gemeene, ongepolijst tofc ons dooraringtin. Hij 'geeft terug wat hij vindt: de liefelijke tinten van h-et natuurschoon en afzichtelijke trekken der verdorvenheid. WiHsfc -du g-eeau errfahren, was 'mch So frage Jiur -bei edeün Fraiiem aai. Dean d-hnen -ist *am metsten -dran geïegsen, .Bass alles wo-hl siöh ;zieme, was ;gsschi;ehfc. e-t icltG^éer'wooe'd aiiöt 'niet emfcel 'op harfefe^ea, onsar -ook >op vormen «n wijae "van uiting-. Waarom .heeft -hét li«a orf ihaar, «3-ie ald'iis weet t-e vertolken, ibehaa^d ia-de schaduw t« blijven? Amö'foj'fïflTO, Januari '80. J. A. .L. 1) Dapliiié, ni t het Eng-elsch van Mrs. ]Mwai-3es, ^Ï- HTJIstsr van A-rcMe Lsveff, (imsterdam, T1. W. T;IH pea & Zoon 1879). Onze Tlaamsche broeders leideaa «en gewekt leven. 'Nu de dagen van feet feest ?waarmee «ij -.een h-akve eesw van .on'V;@lksbestaaoa als 'Belgen zuilen vieren, «pannen irij ^n krafchten m om aan Europa te toonen, dat zij het voorrecht 'door huu vaderen verworden, waard aijn. Geen waarop het ma-aisciiappelijk leven zijn -vindt, is teit-eaigesloten van hun belang stelling ; wedstrijden, tentoonstellingen.'optoeh'ten enz. alles z-al ge^feaigen V^TI-de hoogte-waarop het belgische volk staat. D-e handel, >de ind:u-Btrie en bovenal d-e kunst, wordt te 'hul<p ge roepen en de feest'viermg, hoe kostbaar ook, zal tegelijkertijd een oefening zijn, waarvan de ?vruchten ruimschoots den arbeid, den tijd en het gel-d zullen vergoeden, dat zij -.vordert. In het bijzon-der zija de Viameii wakker. Zij willen het bewijs leveren, dat gm «en van waalsche over'heepschiög, hun verzachtend en liefst naakt is. hartstocht, der ;ayn, ea meent de Beide zijn in zijn oag natuurlijk, dus hebben beide reden van beslaan ook op feet gebied der knust, die immers bij het leven, onverschil lig welk, ter school meet gaan. Twee dwalingen liggen aan die opvatting ten grondslag. Zij laat voor des kunstenaars in dividualiteit geen ruimte, en misbruikt de kunst door haar te doen ontaarden .ia aanschouwe lijk ketoo.g. Niet w&t, maar hoe gij ziet, is in zake kunst, voor om, die gij uitnoodigt in-uw geestesleven tt; deelen, de hoofdzaak. Niet in de natuur, gelijk zij is, maar gelijk gij, kun stenaar, haar aanschouwt, stellen wij belang. De taal, die m achterbuurten oi' kroegen ge sproken wordt, heeft voer ons weinig aantrek kelijks. En onze kennis is niet verrijkt aoch is onze smaak bevredigd, wanneer soortgelijk woordenboek voor ons wordt geopend. Is het ?enkel om naakte waarheid te doen, waartoe -dan de fictie ter hand genomen? Demedediogwg met de eerste» kan de laatste «ooit aan vaarden, en brutaler dan de stoutste verbeel ding blijven steeds de jammerlijke feiten-, Doet de kunstenaar afstand van hetgeen bij .uitstek zyjje taak is; het venverften der -stofFe, wat blijft hem over? Zend een deurwaardersklerk naaïliederlijke drink-gelasren en laat hem verbaliseeren, hei toppunt der kunst zal be reikt aijn. Maal' het is tevens eeae machtelooze kunst, die aldus hare roeping begrijpt. Betoog en kunst zij» twee, en zullen het blijven, wat men ook doe om het ongelijksoortige te vereenen. Meent g« dat uwe schildering der ellende, al dus voorgesteld, dieper in mijn geheugen zich prent? Ge vergist u, -.vaut hei doel staat het middel in dan weg en omgekeerd. G-e hebt n factor vergeten: het zir.aUedrog, dat uit haren aard aan de fictie eigen is, en haar belet den indruk (Ier werkelijkheid te maken. n be toog van Theodoor Parker kan honderd ont vankelijke gemoederen tot meewarigheid met ongelukkige natuurgenooten stemmen. Buizerd natfyraUatische schetsen zullen niemand aienschlievendheid loeren. De reden is-eenvoudig. Daar, heeft de moralist eene uitgesproken bedoeling en, getroffen^ geeft gij aan siijne roepstem "ge hoor. Hier, gevoelt ge dat u eene hinderlaag gelegd is. I),e kunstzin is., y.ers.eha.lkt, daar de schrijver, eigenlijk: beoogt, uw ge.iso.el te o ver-r ronipeleii, en de gekwetste smaak wordt jujs het pantser, dat ^egen zijn onvjerhoedschen aan val u beveiligt. i "Vlerken gelijk. Daphnézijn een pro.test teg-en iedere kunst, die ie,ts anders, dan k,tinst zijn wil. D.e. uit-e,rstmoe.ilijke vertaling is meestorlij k. Tipn teg;en «.en of ook h$ar, zijn wij aan eena dame yerschuld4gd> Hor zijn op. dit punt enkele kentekenen, dip, is. men, -njet ai te oppervlakkig lezer, slechts zelden bedriegen. Een daarvan, niet 'liet minste, is, de Jijij be schaafde, taal even heid als. van alledaags^h' Oogeloofelijk is, hoe,, dikwjjls,. tegen. dit eerste vereischt.e eener. deugdelijke overzetting ge'. zondigd w.ordt. Er be,staa£ tg», onzgnt, eene, bjOekentaal, wier onberispelijke, perkamenten, '? krakend? vormen geho.or en ge,v,o,el om strijd beleedigen. Greeuerltei losse., ongedwongen wen ding des schrijvers is tegen, haar bestand, en de gratie v.aa iederen zïnb:QU,Wj wordt op die . wijze nieedoogenloos vermoord. Er is, slechts n redmiddel, dat- tegen" die zonde vrijwaart, 'doch ongelukkig genoeg is. het. weinig vatbaar .om aangeleerd te wor.den: de zegsjvijz.e- name lijk, die der vrouw van stand,en gee^teshsscha, ving eigen is. taal defc all-een iiog leeft, -maar onder de verdrukjcrag gegroeid fe-en io-t bloei gebracht. Ten teeken daarvan -«tich-t-en -de heeren THEO- ; TJilEL CooiPMAüsr en V. A. DKLA Mo3STAGHE-een' ?monument, dat daus'sa-mer dan arduin «E kostelij'ker dan -marmer i». Onze Dichters. Egn halve eeuw -vïaamsche -p )ë-K=e 1830 1680. Naar tijdsorde geraia-gsekikt, -mat biografisafee en bibJlog'-ransche aaïiteekeningen, eeae keurige bloemlezing en eene historische inleiding door Theophiel Coopinan en Y. A. Dela Montagne, met 10 kepercts?n op föollandsch papier, Kijtide por tret en facsimile onzer voornaamste dichters, uitgevoerd door Jos. 'Sfceijven, Ie ;afievering. Antwerpen, Edm. Mertens;'Gent, Ad. Hoste. J. Yoylsteke; Roeseelare, De Seija Verhoug-i straete; Brussel X. Ha vermans ; Amsterdam J.! Noordendorp -en Arnhem Stenfert Kroese en T. d. Zande." ?? Ziedaar den titel van een werk opgedragen aan Z. M. Leopold II, koning der Belgen; waarvan de inhoud geen nadere omschrijving behoeft. Alleen dient men te vermelden, dat de bewerkers niet alleen de dichters bespreken, die Ba 1830 hebben gebloeid, maar uit piëteit jegens de andere, die in een overwonnen rich ting ds letteren beoefenden, ook deze enkelen regels hebben gewijd. Terwijl" zoo schrijven de heeren Goopman en dela S'Ioiitagne, bij onze na-buren do romantiekers voor de zoogenaamde klassieke prui ken, geene schimp- en smaadwoorden genoeg over hadden, bleven ten onzent, de jongeren hunne grijze voorgangers met zekeren kinder lijken eerbied bejegenen. Immers waren deze i niet gedurende de lange, woelige dagen dei' ' vreemde overheersehing, de getrouwe, hard nekkige bewaarders geweest van onzen aiouden kunstzin; hadden zij niet in die donkere, droe vige tijden, het smeltend vuur van onzen Ylaamgehen haard, van ons eigen Vlaamse hieven op gerakeld en met hunnen adem, liefderijk, aan den gang gehouden?..." De eerste aflevering- begint dan ook met Simon Mïchiel Ooninckx, geb. 1750, gestorven 1839. Yervolgens worden er in besproken J. B. J, Hofman, Andries Duncan, J. J. Lambin, Aug. d'Huygelaere, P, J. 'Geulemans, Bernard de Smet, Thomas v. Loo, David de Simpel, Eg. Sacré, Frans de Jasegher, Adiïaan Cornelis Mejne, J. F. de Hoon, J. Gappelle, K, A. Yervier, Leo d^Huister, Doüinicus Cracco en JAN FRANS WILLEMB. Toch heeft die eerbied voor het streven dezer letteroefenaars onder de letterkundigen, de samenstellers niet verlokt uitvoeriger te ?worden dan' noödig is. Yan verscheidene wordt alleen . een zeer jkort levensbericht ge geven. Waar het ds m'oeite waard was voedde men er een proeve van hun poëzie' bij eu het behoeft niet gezegd te worden, 'dat Coüpnian en Dela Montagne wel de meest bevoegde personen zijn oni met oordeel een keus uit den verzenschat te doen. Bij deze aflevering vinden wij facsimile van een brief door Willems geschreven en h et por tret van die geleardea eu ijverïgea Ylaam. aan wien men de schoone spreuk dankt, thans in aller mond: De taal is gansch het volk." Nederlandsche letterkundigen mogen niet 'nalaten hun belangstelling in het si reven der viaameche. broeders ie toonen, door dit werk zich aan te schaffen. Het zal uit 10 afleverin gen bestaan, die te zamen 5 gulden zullen kosten. over het IJ?, do&r Dr. .A, van HermekeleE, -hooa'ea in het IJanomm&r te -huis, waarin ?wiaiter in -de Heraldiek, van A. A. Vo ?«au 'Oyien, & laatste .plaats bsfclesdt. Ite afbeeldingen, die alle ?op .het ijs-' 'maak betrekking ihebbea, de portretten schaatseaiijjd&Bg -en de jplaa-t: De .reikende .ziikant door H. A. G. -Dekker, zijsa uitgevoerd, ~ -en .-alles te .samen maakt-^ No. tot een geheel, waarvan redaktie ^en uit gever -eeo.' Bij den Heer de firaaffi. ,te Haarlem zal ver schijnen: Rusland -en het .Nihilisme -door H, Wolfgang van der Meij, Yan de woelingen in -BCTSIAND Icwamen ?%&£ heden slechts pai'tieele feiten tot, ons, dis wel de misdrijv-en -der NIHIL-ISTKIN leerden -kea:nein en de .maaferesslea, door «ie -i?8geeri.ng genoraea to.t het bedwingen van de revolutio naire partijen of .?het uitroeien van het onge dierte' , doch een -algemeen -overzicht, van dies strijd fru^e-hen de Tegeermg en -een deel na aan het 'harte als de oorzaken a~n die anat stellmg, welke reeds 'Onder de regeering ip,aa Nicolaas I, js. .eig-enlijk al onder Alexander,! een aanvang aiam, doch alleen in .de laatsïgs jaren grootere proportien kreeg, bleven ;®as ?tot heden -ontbreken. Wel kon 'men in.&^^e^an R&vw des .De<u3> mondes, en schau, ,veraea3.en, -dai de- -ooraafcen moesten worden in tijdperken, welke tegenwoordige moment van den toe.-;t-md halve eeuw of langer vooral' waren e j dcch hiei-mede wei'den %y niet wijaer, diegeea twijfela&ktig iw, of -d-e nihilistische partij, niet vervvard Usche partij, moet door woraen met de de regeering 2ïTforden, of wel, dat de maatregelen ho-op, zullen voeren, £co kwam mij voor, OBITISCH osasESKOEK DEZER OOEZAKKN, en bevattelyk omschreven, zoowel al* een be knopt overzicht van de terechtstellingen es de rechterlijke verhooren, voor velen niet 'va belang ontbloot zfi'jt zijn.11 Aldus het prospekfus. Het werk zal verschijnen in 6 afl.. tegem 50 centa het stuk. Dr. A. P. FoKKERjhoogleeraar te Groningers, leeft een brochure uitgegeven, getiteld 92>& proüfutie-Jcwestic in de Tweede Kamer « voor da opeiibarnmeemng. (Haarlem, De Et-ras Bohn). De verklaring van den Miaiatass van Justitie, dat- naar zijne opvatting, de IQeele-guaestie, de hygiënische behoorde teomrheerschen," doet'bij den heer Fokker de vress ontstaan, dat Z. Ex.,' eren als Ds. Pier?on vas.' Zetten, tegen een verscherping van toezicht op de prosfituées 2011 gekant zijn. De hoogleeraar bestrijdt de houding van den minister, die aiA i., op dogmatisch konventioneel siiandpuafc plaatst, en verdedigt het door hem gewensckt* verscherpte toezicht tegen de bescholdigiï^ als zou dat de' onzedelijkheid bevorderen. 2% die in de prostitutie-kwestie belang stellen ->n hun aantal wordt steeds grooier snllaa deze brochure zeker niet ongelezen laten. Men herinnert zich de brochure A btot &m the queens 'kead (een vlek op het hoofd -der koningin, de keizerskroon van Indië), den schrijver van - G-inx" Baby. Een op deze geruchtmakende brochure is liet zal heeten Ben ckanges the motto Dïsraëli, verandert het opschrift) en geïllustreerd door den teekenaar Ook in Duitschland is eene Moli re-vereesiging opgericht; de president is dr. Schweitaers een dokter; met hem in het bestuur zijn d@ hh. Humbert, Lauii en Fritsche. Het deel van de werken der vereeniging is verschenen, het heet Molière Mus&ïim, 3am~ melwerk gur. fforderung des iudlums 'ihs Dichters (Leip^ig: Thomas). Jaarlijks zal .de vereenigitig drie bulletins uitgeven. Als pièce de~yésïstance zaïin het eerstvol gend nummer van Maemitian's M-agammg verschijnen koning . Cetiwayo's eigen verhaal van de geschiedenis van Zoeloeland en-das. jongsteu oorlog. Het is uit hoogstdeszelfs eigent koninklijken mond opgeteekend door den officier die Zijne Majesteit naar Kaapstad geleidde^ -ia eene reeks van gesprekken tjvêr da-t OH De geschiedöm's van het -land wordt door o te-verlag -bewaard -alleea oader -de k-oai-ag* duna's, en schijnt tot heden nog niet i betröawbarr9 bi-öii |> ?schrift gebracht l Het verslag " van den 'oorlog kan litj! zins partijdig zijn, n'aai* inïl-'ent & is geen twiji'ei. Het IJsnoiamer van JSigm Haard, uitgege ven ten voordeele der noodlijdenden door den. Watersnood. beantw00rdjt aan de verwachting die men er van koesterde. De nederlaad'selie dichters waren niet bijzonder scheutig. Ten Kate schonk een woord ter eer& der barm hartigheid, Beats- bleef' z-ya humoristisch-fet getrouw in een boutade em dr. Sehaepm'an --, dichtite, vier. kou>p,^&tten. Aan Nfedm-land1." DO , ov,erig-e. zonen- van d'g-n afs-m^beng schitteren i d-oor- hun afwezigheid. | "W. P-: Wolters^ de.smaakvolle n=a vellist, sehreeF , Op Glad IJsV'. Een.eenv-oudig, ui et .v e-r velen d verhaaltje, doch, dafc vergel&fc-en. bjj hetgeen., - deze. schrijver, gewctan is. te geve^ wanneer hij ?s niet voor een^ ijsnumrae-r- werkt; onbeduidend i nioet heeten, ; Belangwekkend is wat D. v* d. Kelleu-'van | de N-arresledeii. vertelt, en. keurif van' vorm | en.inhoud, het'-schilderachtigen-levendigp-ro'za l van Jeromiuo de Vries in zijn-.?sehetsje:-Twintig graden ondeivnul. Het ijs vermaak; in ^Frieslau d | door WaliRgBijk§tra,zalm.evtjgeno8ggn gelezen i worde.D. .Drie-Winters,, dc-or H*; C,. Rpgg.e/,; ;iets* Daar zij-n er land, die zich zoudeïi keunea, ge@.ae fraasche, d werken te hebbeüge' zouden zich geen ógettiige-H, dat aij n? vïaamsche b eke% S'óo 'd-ISfederYt~, &e aoéte feeen eHgelseke ?ifraar diezelfde ié«!Méfe, 'om te vffwlijks wisten, d*t-^,ft>fc * feéStoüdên, Hoeveel te ?gj itz, Jfe-éWêf.feëu nö-ölüffëlèzéi ' -. f -- - *-J dat er natie volk' ? ?> .. Avonden worden Bij eeng wrwant is. Onze houding tegenover ^'JOne vlaamsche letterkunde is meer d ag De ITederlander vergeet te veel, dat letterkunde, waawp hij, trotsch is recht en die, waarvoor de Vlamingen m """" " ,/ " - S-^alwm,. eigBuïijk dezelfde is. »:leUeren^ en die- der- Vlamingen' zijn V is-het dan fliot1 TtTfiflT.- Ai^ schande' voöFli enmeer -VT -,_ , VIUI1J. OVIJCHJIJC VUU Noorc^ederlan.ler,. daf- h!ij;het'scHoone, er m zijn taal is voorfgebracht,. dooi- ouschilligheid en lauwheid slechts ten deeleke Wie roep, van behalve onze letterkundigen van be en nog een aeer enkele meer ren-nkt met de werken e. dichters? Wie vooral least er -söhe-tijaschnffèn?' Welk noord» nederlandsch tijdschrift - de goede niet te na Wrok**.-- laafzföh- iets- gelegen liggen aam hetgeen w de vlaamsehëletterkundig

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl