DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. «n waren liberalen sin onder 4» leden der noordelijk J|»deelt« t»n Friesland «n in het Tweede Kamer, hem gebleken «ik 4e bettrf- hart *an Devote, de gemeentaraadsloden niet duig van zyn voorstel. Het libewfome, s«gt ont witteli «a ptrtjjftigzya. Hiertegenover staat B| met Sloet tot Oldhuis, heeft, zooals het evenwel dat een aantal personen, van naby met door velen wordt omhelsd, een kennelijke het personeel van vele gemeenteraden ten plat-' anen-rechten aangevangen. Tirard heeft zich onbewimpeld een voorstander der handels verdragen op liberalen grondslag betoond. Voorshands is er geen gevaar te duchten, dat Frankrijk Duitschland's voorbeeld zal volgen. Waarom ? of vcor watenchapsbeitureB worde» eygeraeOadat men dab burgemeester door d» Re- pen, en het .dus belaagea geldt, die « per?trekking van verdrukking, U lelfzuchtig en telande hakend, verklaren, dat daar, waar de Trouwen* de financieel* zaken gaan in F rank ictffMwteMB «k keieer* voor den gemeenteraad ryk zuo goed, dat het niet licht zal kuacen besluiten een anderen weg in te elaan, zoolang de toestand het niet vordert. Op de tiegroogeering en niet door den Baad of op voordracht soönlyk komen beoordeelen, het geenszins tin» voor 1881, thans bij de Kamer ingediend, van den Baad benoemd wfl zien. zoe gemakkelijk ie voor zekere draven, om overtreft de raming der ontvangsten, die der Het betoog ion klemmend zyn als het be- de verkiezingen te beheeraeben, als wanneer j uitgaven net verscheidene millioenen. BelaswQs geleverd was, dat de burgemeesters die het geldt de verkiezing der Tweede Kamer of .tingen die het meest drukken, kunnen worden d*or de Kegeering benoemd worden, ia den der Provinciale Staten, omdat by deze laatste afgeschaft, en het is te bogrypeu, dat zulk regel of zeer dikwijls «en andere politieke de betrokken belangen meestal buiten hun ge- een gunstige uitkomst de liefde vóór de Repu? kleur vertoonden dan de raden, waai van zy zichtskring liggen. *1| Voorzitter optreden. Aangenomen, dat <le gemeenteraad alleen Zelfs een zoo pewemistisch gestemd gemoed, uit partijzucht iemand aanbeveelt, dan U de als dat van Zierkrkzee's afgevaardigde zou in Regeering toch nog daar, oio buiten de oan*ebreken moet blijven om schyn of schaduw beveling te gaan, enz. 1 ««rits tfl gevnn. Wat men ook den ver- Wy' hebben reeds vroeger in ons artikel : du? efltiar in den laat- Onze Burgervaders nangetooad, dat de heer bliek niet weinig versterkt. Alexapder D u m as heeft z\jn veelbetcekenen den kon vertoonen, moest het gerucht ontstaan, dat zg reeds te Cannes gestorven was. De italiaansohe Minister van Oorlog, ontevre den over de houding der generaals, die lid van dea Senaat zy'n, hoeft xijn ontslag aangevraagd. De Senaat «al eeu oO tal nieuwe leden ont vangen. Dea 17den Februari wordt de parlements-eitting wér geopend. Tot lid van dea Senaat word Dr. Broca, de rpp»b)ikeiu*ch« kandidaat, gekozen. de richting door hem aangewezen zal wor den ingeslagen en het doel bereikt. De amsterdamsche Ijsclub deed wederom een wedatryd in het lohuonryJen houden. Deze vereenigiug maakt zich verdienstelijk. Nog altijd wordt in Friesland en werd, in navolging van < het Noorden, ook in Holland het kardrijden uls het hoogste beschouwd, ?waarvoor een echaatsryder zich had in t* De'ouatenrijk-che delegatie heeft debegroo-'spaoMn.. tingen van oorlog en marine onveranderd Hen weet welk een ouaestheliseh schouwspel aangenomen. snik e«n bende van hordryilers aanbie it, en De Hougaancue staatsdienst voor 1879 sloot net behoeft niet herinnerd te worden, dat de met een tekort van ruim 28 millioen fl. officieelgeorganiaeerdcuardi-yderyenaanmenigIn Oostenrijk wil de katholieke party be- een de gezondheid n het leren gekost hebben. proeven het ouderwyi op niéuw aan de kerk Het wordt tyd dat aan dit goede i-n aantrek* , **«** uu' eiKttBr UI u«ll i»***.- VIIBV uur^vi *nuci a nnugotuvim, «»i* uu IIC^H e kamte. 'olgd) ten ^ste moge leg- Kerkwijk een dichterlijke natunr bezit, en wy steun verleend aan Naquets voorstel, tot in-j over te leveren. De groote strijd op dit ge; kelyke vermaak een betere richting worde ge voering van de echtscheiding. In een bock aan bied is europeescli. geven, wnarby do schooulieidszin iets mér tot dat onderwerp gewyJ. verdedigt hij het be- De Sultan heeft nu ook een reglement, zy"u recht komt,,dan tot heden geschiedde. Ook ginsel der echtscheiding als niet tiepaald in waarby' de belangen vnn het protestantisme op deze uitspanning mag de beschaving haar strijd met de geschiedenis der kerk en als ge-'in Turkye 'worden geregeld, getcekend. sten»tiel tirukken. liet is, uieenen wg, meer in schuppij. De dood v ?»?- var Pnu ._?-, , . JvuYOlffUi ICU MBLv uiUMw *üo *»»* «fcwyiv vet* MIVUI v» i^ats ii*»vu*r> uw*"*} v*i «^ fj ? f."0' ^fcu,.ge«B>ester8-benoeniingen gelooven daar nogmaals op te mogen wy'isen * iii van ^ vikten, sof dat op Op velen in den lande heeft het een hoogst K| ^ Vo ~«rt««»» f . , ...... |?.|?, sen politit-, r- . dien grond in het Xuchtr^^^^ raad"7jn d- '«? Ei,ct eM ^hiktcollegie!...^-^^ ««, J gezag van Sloet tot Oldhuis aannemen. zy», om een aanbevehng voor een te_ beno- j _ In ^««^oWaud eischt door de zedelyke belangen der maat- j De deensche Ktimer heeft met algeineene overeenstemming met de natuur vau een paard stemmendeafscliaffiiiRderscheepvaarts-reohten dan van een beschaafd meiWch, oin zioli :Ctissagnac, den va- aangenomen, ondanks den tegenstand der Re- snelheid vau beweging, te uieteu met een Ir ? or af ,','**? . ' ' -* ???""? ''' kouiotief. Menschen o u hol" dio vliegen, zwaaien .* rtt~ . ? i4.i. ... « oen verlies voor ri onaunstiffen indrun gemaakt, uat . ------fee - .* ae(lulvi"Bm """..' eze van .o^s.cn k,n aanwyzen. om een aanbeveling voor eeu ie oeno-- in uuusomaua ovonesi «"»i «|» «="vo "v°vus-""'? ? -.....-.. -r, LojiKm, (V vm-lipzeii Lieda j^J5S3£SW-V5 XStt& ^^tttt^^^'^^ttSgs'fheugen ons daarover, \-sitrouwtopde milde werkt..... . .. .- nseleu van ons staatbestuur, hy U een Och kom! Wie d,e .velen m den lande zan/ van ware liberaliteit. Die boerengemeenieraden misschien zelf? Nu , 8C1?,?rtëvredenzynals dat is te bogrypeu. Behalve de kerkelyke pers Hberuli^e ten opzichte van het be- heeft men van niemand .ets vernomen, dat van "OB f - - Kerkwyk s beweren bevestigen kan. Een dich verhouding het en de Re- bieden. in springen op hun schaatsen, als zat de dood n op do hielen, bewy'zen niets anders d«n zii . cter.w spiereu bezitten en een guede Lieden die in zweven, gïn"g,~dat ayes'zich als bemiddelaar zal aan- tooneu.'dat zy'behalve die beide opk nog smaak ** ** bezitten en schenken musdien uu toescliou....e^ . neg somde lm p van ^het liberalisme weer in te ? Mi, komt er een voor m den toevloed van roïcn^nhetcen/rumendekonservatievenprij, Chincezeu ««r da We.telyke Staten te veren, bet meuwe ontwer zal geven, Laat Holland een voorbeeld geven van den ietwat dierlijke zullen allengs door een beter Kerkwyk, de onistand ighedeü, toch palen hotveel .mogelyk dat is, m nuttig is. Aan een politie «onder te letten op de gevolgen i moet doorvoeren, heeft niemand -m Dreatne de pBrtijdig zyn, Friesland, en «iet ont- doch dat dit b. v. in verband waarmee men ook een minderen. Volgens bet nieuwe ontwerp zal ... Bitowrek een schip niet meer dan 15 inboorlingen van soort van ysvermaak van de baan gedrongen eohter'"V"iëmiind, wiens politieke horoscoop het Hemelsche ryk naar de nieuwe wereld worden. ^ . moeilijk te trekken vftlt. . tegelyk mogen aanbrengen. In de Pruisische Kamer van afgevaardigden In Braziliëheerscht de gele koorts. werden diskussies gevoerd naar aanleiding van de begroeting voor eeredienst,-waaruit blykt Het ambtsgebied.dertnspckteurs,distrik;s-en UT DE MAASSTAD. pB , - . . , Utrecht! Noord-Holand of Brabant ook het dat d konservaticve 'party in zich zelf ver- ^rondissements-.choolopzieners en deregehng ' aantal personen hem verzekerd heb- De Ieren wekken mededoogen. Engelsch- sluit thans geregeld. mild maar hy ken, dat .by het kiezen van leden voor ge- indiëzendt zyn penningen, de paus gaf ? 5000. Teekenen des tijds! ze doen zich ook hier voor .?.»»«,».»- , - - Onze Gemeenteraadszitting van gisteren wa» hunner werkzaamheden Zyu by koninklyk be- daarvan, het hewye. Ato ik.spreek van een mit SAfln ^"van een. meenteden polderbe.uren- waar het dus h*d milder kunnen zyn In plaats.van^een. ^ r ^ . ^ kUnneübe_ en w]f oor met e koniuk]üke sift van ?benoeuung door den kou.nx' had_ hy Kunnen s <s_ r gemakkelyk ?250,000. Parnell sprak ten hunnen voordeel 3^ j^Js^^ K k ..k - ntr,fkatansr reriüs stelt voor Het zal noodig zijn, dat dn heer Kerkwyk 100.000 dolliirs toe te staan. 1 nog eens een nieuw aantal personen van naby Da katholieken in Amerika houden inzamelin.! met het personeel van vele gemeenteraden ten gen, en de liberale party in Engeland spreekt uie jscuuu «*^u ,,«»»MIM^*.«, ..- f o?» . - _ .. l)e tfeic-York Herald opende een inschrijving De Tweede Kamer der Staten-beneraal zal weder byeenkomen den lïden Februari snade door tigden, enz. e vraag Wyft dus ook voor gaaü, Kerkwyk: hoe ver kan ik belangen der gemeente te kwestie N niet eeu tl emendheid praktische. \V' t niet aan, of de heer v. alle libtralen voor ztyu voorstel hebben,' als l ' tin, dat voor ming op voordracht - die ucu utrcr .-?-£»?- ^ - B^,_, - - » - zonder de plattelande bekend" oproept. Vreemdeling in ZOO H«f over Ierland, alsmaar mogelukis,daar Jerusalem als h(j schijnt te zijn, heeft hij aan ^ in de wanorde en het gebrek, die in het al betere informatien dringend behoefte. Het groene Erin heersenen, dezwakheid van Beaconsbeste middel echter om in deze tot zekerheid feld's beleid'ziet. te komen, zou een studie van de daden der De troonrede, waarmee de koningin de parnederlandsche polderbe'turen zijn. Het z»u lementszitting geopend heeft, bevat ook al hein waarschijnlijk niet moeilijk vallen in enkele eenige zinsneden over Ierland en belooft wets- - - - - ? ' die kunnen strekken om den toe'? S bloei der Bemeenteeen dagen tot de overtuiging te komen, hoe vaak ontwerpen, _j°i.t t.,, den raad beter door die besturen, waar landlieden den boven- stand te verbeteren. Wat zij over Turkije en " """' orde Regeering toon voeren, en het das bel»ngeügeldt, die zy Afehiinistnn zegt is van geringe beteekenis. persoonlyk kunnen beoordeelen (mon lezfc moes- Dat men niet haakt naar een annexatie van i* ? -n antwoord büzon- ten fcw»«en beoordeelen)de meest onmisbare her- des Etm'rsland, is na de onder vinding die men echter is zyu autwuuiu y :?,.-?i«_»_ u__ _,._,].., <>in»,>»hniiHen ' w.»n «^.rorlooT! ^o^l-lftarhaar. Voor de Kaaot ft ,«?'hil M velen inden vormingen jaren lang werden tegengehouden, heeft opgedaan, verklaarbaar. Voor de Kaap.""'_*!!'_!.' i.3.'t -L?l,t. . « « gelooven. dat de heer Kerkwijk spoedig ' kolouie worilfeen konfederatie in het vooruitzon erkfnncn:_ ?** Regee.-iug dwaalt wel eens ;zjcht gettjir '» * "'?' -UMi« Sf-^ten y-nllfinnn middags ten 3 ure. teeken des t\jdg heb ik niet op het oog de klok die cindelyk aan de Oosterkade zal verryzen, maar ik bedoel detonding van den rand tegen over het voorstel tot wyziging van het bouw plan op het Noordereiland, zooals dat werd vastgesteld by de overeenkomst dd. 24 Ociober 1878, tu.schen de gemeente Rotterdam en de Rotterdamsche Ilanüelsi'ereenïginj? ge sloten. In " ~ ' l de dupjen van weleer, de schoone da^eu toen !Pincofifs op het toppunt van zgn macht enmDe dagbladen bevatten: j vloed stond, en hij als de woordvoerder van de Het Handelsblad: At jen, Holland in last??RotterdumscJte Handels- Vereeniging in den Indie m 18/9.. _ raurant. Qrondwets- zou zulk' eeu voorstel waarschijuiyk zyn aanmtumBotterdmnsete Courant. UrauAviti ik znl niet zeggen met algemeene herziening. (De Eerste Kamer en hare samen- |>temnMm _ want er waret?ultijd vau die lastige stelling. Scheepsgeneeskundigen i ' iu;( (jje zic], i,y ,ie grootschéplannen van de Het Vaderland: Levenslang? . De Regee-! ft0tt. Hand.-Pcr. niet wilden neerleggen en at ng en de persoonlyke Dienstplicht. Een^groute voordeelen er van voor de gemeente ! derheid. "Hoe geheel anders was , , o u j- v i.«Vl«n 'waardig, heuchelyk teeken des ty.ds zou ik bijnft _ ~~- Courant: Onhandige Vrienden.,|MJ(Rell5 met 30 tegen 2 stemmen ve.eenWede Amsterdamsche Courant: De t.ederlandscne vergadering zich met het voorstel van den heer Bank. - Het Wel ontwerp op de Zeevissche- - ... rjjen. Art. 59 iior Gemeentewet. '(Het ant woord van den hecv van Kerkwijk). Kerkeliilr. Ur.n~i«'~"."'- 'f »m«t*>"'im. r'«n»ttnvan Gennep, om de zaak te renvoyeeren aai', Burg. en Weth., teneinde ter wegueimng vai allen twyfel omtrent de bedoeling, va» par tgei'. f" v(%"""Tl"''BW'3 wv»"'*1" »'?"* '" ' 138. DE AMSTERDAMMER. 1880. 1»Venchflnt federen Zondagochtend. Uitgeven: ELLERMAN, HAEMS k (X Kantoor: Rokin 2. ZONDAG 15 FEBRUARI. Abonnement per 3/m. . . . 60 Oti. fr. p.p. 75 Cta. Afconderlfcke'Nnmmeri >. . 5. » AdvertentiBn per regel 15 » IN HO U D DE VOLKS8CHOOL. - STAATKUNDIG OVERZICHT. - FEÜttLETO»: HET WEED WTJB VAM BEMMELKAMP," Oorspronkelijke Vovelle door A. Beekman. - «EMEEHTEZAEE9. EDHST: Helene de Seiglierevan fnlea Bahdean. Selma Kempner. Arti en taüciüae, enz.?LETTERKUNDE: Studiën et jühetmr TUI Nederlandsche Letterkunde door Dr. H. E Holeter, door W. Doorenbos, enz. Mnltatnlt en Vondel, door G. Waalner. De oudste courant, door Dr. W. P. C. Knuttel. A little learning ia a dang' raus thing." door W. J. Hofdijk. . Opvoedkundige opmerkingan, door Herman de Boer. De Dies Natalia., De inwijding van de koopmanebenre te Am sterdam??STATlSTISCBIfEIUSDUSTRlEELE MEDEDErUïraEff. OVERZICHT VAN DE EFFEtfTENMARKT. ALLERLEI. Handels. oveiz'cbt der Week. Veilingen. Onbe stelbare brieven. Te huur zijnde woningen ADVEBTEHTJEN: Schouwburgen ent. DE VOI KSS( IIOOL, De Arnhemiche Courant en" de De Tijd hebben, ieder op eigen wjjs, een reeks vin hoofdartikelen gewad a:m het rapport der kommissie, dio benoomJ worj om (U re geering voor to lichten omtrent 'den boaw en de inrichting van schoollokalcu. j* In art. 4 di-r wet wordt bepaald, Jat »bjj algemeenen maatregel van inwendig bestuur »door de llogeering," zoowel iu het be lang viw do gezondheid, als van het onderwjjs, algemeono regelen worden vastgesteld omtrent dan bouw en de inrichting d«r Vokalcn, waarin openbaar onderwijs gegeven wordt, alsmede omtrent het aantal kinderen, dat daarin mag worden toegelaten, met be paling, in hoever deze regelen verbindend zijn voor de lokalen, waarin bijzonder lager onderwijs gegeven wordt." Volgens art. 87 worden. ',ev ns bij bovengenoemden maat?i voor. geld, dat Staat en gemeenten nog eentge millinenen meer zullen moeten opbrengen, dan do 17 waarop gerekend wordt, en het bjjconder onderwijs geheel onmachtig zal zjjn' om met het openbaar onderwijs mede te dingen. De Tijd, dat rapport napluizende, meent werkelijk attn kwade trouw te moeten deu ken. Het blad spreekt van »de uegentiendeeouwsche farizegrs1', dio op zulk een wjjs het by zonder oudern'jj's den dood willen berokkenen. Wij gelooven, ten onrechte. De kommissie meende het eerljjk en goed, zul geen nevcnbcdoclin/en gehad hebben, doch kwam gel ijk'zoo menige kommissie vóór ha;ir, van zélf tot de eenzijdigheid, om de theorie te eeren en "Ie praktijk te vergeten. Werd er vena van staatswege een kommissie benoemd om to bepalen hoe industrieele werkplaat sen, schouwburgen, kerken, arbeiderswonin gen cm. behoorden iagBiicht to wezon, op dat zy niet' schadelijk voor tig gezondheid der bezoekers of bewoners zouden zjjn, zij zou met evenveel la*t aan bet werk -gaan en hoogst waarschijnlijk een onberispelijk stel voorschriften ontwerpen, dat niets anders tegeu zich had, dan dut het in de praktijk niet kan toegepast worden. Het ideaal en het geld zijn twee beeren, die niemand tegelyk kau dienen. Een kommis sie die een weinigje liufdo voor het eerste heeft, verliest vitn zelf het Uatste uit het' oog of vergist zich min of meer m de be trekkelijke waarde er van. Daar staan tegenover elkander de inodelschool, de volksgezondheid, en .xoo iets pro zaïsch als: geld. Weea kpmmissielid en weifel eens! Bovendien geen idealen, die vuriger liefde wekken, dan zy, welko het meeste geloof eiscüen. En Hygieia, de godin der gezondheid, die ondoorgrondelijke, is tot nog toe van. alle goden en godinnen hot mee>t affcoerig van een dnidenlijke af-(j zichzelf be,ch in do praktijk ..raren met zich. De .j in 't vervolg gebouwd ion, of waal'toe do bestaande ouwd zullen dienen te worden, 3ngèwoon veel geld. Zooveel jinaktisoh ou hut zijn, _port door hot ,dcn »algflniecuen ^ bestuur" in bjjzon. ? _ ? Jae, wij met de reeds genoemde zeerste betreuren. * anderen en bovenal om doze reden : ..et maximum der kosten van schoolboaw Jioet volgens de kommissie zyn: 1164140 gulden, gerekend voor ieder kind. Volgens deze1 slotsom zoo mild mogelijk tot wet verheven, mag men dus aannemen, Jat ieder schoolgaand kind minstens 100'gulden moet kosten, alleen voor zijn zitplaats. Ka zyn er duizende by duizende kin deren, die ter school' behoorden te gaan, doch daar niet gevonden worden. Aan leer plicht tot 13 of Hjiirigen leeftijd, " neen aan loerplicht tot 12jarigcn leeftjjd kon nog niet worden gedacht bjj het ont werpen der thaus intcvoeren . wet. Wut zou het baten; daar was geen plaats voor de leerlingen, die-dan de «choleu-zouden be volken, geen onderwijzers waren in voldoend aantal voorhanden, men moest daarover nog niet redeneeren, men behoorde, zoo heette het, den leerplicht mogelijk te maken, hem voor te bereiden. En wat geschiedt wanneer do minister do kommissie volgt? D» kosten voor schoolbouw enz. zullen zóó hoog worden opgedreven, dat het kger onderwijs de sympathie der natie verliest, en de tijd waarop er geld daar bestaat kwes tie van ettelijke millioènen beschikbaar zal zijn voor zooveel schoolgebouwen, als noodig zijn om de geheele nederlandsuhe jeugd van haar 6de tot haar 12de 13de of 14de jaar onderwys tv geven, zal misschien nog een halve of een heele eeuw op zich laten wachten. Sprekende over <le onpraktische werkzaam heid van Volksondencij» zegt de Arnhemtche Courant: ?. ' ? >Wilt go oen ander voorbeeld, thans uit eeu der hoofdsteden? Honderden kinderen kloppen te vergeefs aan de deuren der open bare scholen ... Zoover beeft volkiontlenciji het nog niet kunnen brengen, dat art. 194 der Grondwet van 1848 na 52 jaar volle dige uitvoering kreeg... Er is voor die h'omlerden kinderen op de openbare school geen plaats. Maar geen nood, de vereeuiging Volksonderwijs zal krachtig haar Stem doen hooron tegeu zulk een ongehoorden toestand in de hoofdstad dea landa. De zoo werkzame amsterdamsche afdeuling van dat veroond zal deze gelegenheid niet ver. znimen van te toonen, wat zij kan en ver mag en bet den burgervaderen beduiden, dat het niet aangaat aan eene ovev'ollige uni,r,v..eu?;+ ""i^tten te,verkwisten n voor»de as volks'1 gedne plaats te .hebben .? lagere school. Ongelukkig was aan de ..ak geen politieke kwestie te verbinden: Volksonderwij» zwijgt, neen, toch niet: het zendt de' hoeren Bouman en Torwcy naar Denemarken en Zweden, ten einde d*n handen arbeid in ons land ovr te planten." Men kau iets minder onvriendelijk gestemd zijn jegens de vereniging Volksonderwijs, dan de Ariihemtthe Courant d!it,schjjnt te wezen, - to>-h zal n,en niet kunnen ontr kennen, dut er veel waarheid in de aange haalde woorden schuilt. Doch wat daar wordt gezegd van de hoofdstad, geldt niet van haar alleen, maar in even sterke mate Van den Staat der Nederlanden. In ous arm land worden jaarlijks door den Staat tonnen gouds weggeworpeu, niet om de belangen van het honger onderwjje te bevorderen, maar om ten iiadeelo van dat ondemjjs aan de lokale belangen vim een paar .provincie-steden te gomoet te komen. TcrwyT de drie Rijks universiteiten, ofschoon er n voldoende zoa zijn, .schatten verslinden, alsof Nederland zich in weelde baadde, .ia het een feit, dat tc-n gevolge van gebrek aan Echoollokulen en ondei w ijzers-personeel aan de armste standen de leerplicht niet kan worden opeg'l. Jaarlijks wordt er in den put van elrhooger onderwijs minstens eeir halfnrtb iioen zonder noodzaak gestort en de zorg voor de behoeftigen, die door onderwys al leen in staat gesteld kunnen worden den stryd voor bet bestaan te voeren, wordt ver waai loosd. Eu niet door den Staat alleen, ook door vele hunner, die voor het lager onderwys strijden. Het lager onderwys moet verbeterd wor den is de leus. Een voortreffelijke leus, voorwaar. Maar daar bestaat een leus die aanspraak heeft op de prioriteit: Het lager onderwijs moet algemeen zjjn. Zoo 'lang men het lager onderwys ver betert op een wys, die aan de algemeeuhcid van dat onderwys in den weg stout, be steelt men, nit een moreel oogpunt beschoiwd, de lagere volksklassen. Men' heeft geen recht gelden uit te geven voor de verbetering vau het oudervcjjs, voor men in de algemeeuo behoefte voorzu<u heeft: dat er voor elk kind plaats op de school zy; vóór men het zoover hei ft gebracht, dat ieder dio wil, lezen, schrijven en rekenen kan leeren; wat meer zegt, vóór men door het invoeren vau leerplicht, voor de belangen van de meest misdwlden-heeft gezorgd. Heeft men dat punt bereikt, dan kau men verder gaan, zoover men wil, desnoods de modt'lschool stichten. Geen uitgaaf, die het onderwys bevordert, zal ons te hoog zijn. Maar eerst geschiede er RECHT. Thans slaat inen den tegenovergestelden weg in. Du volmaking van het lager ondern ijs i alleg, de algemeenheid van het onderwijs is grond wordt gedreven. En het gevolg van dit alles is, - dat de dure verande ringen, die nvn invoert, juist de verbreiding van de meest onmisbare kennis onder de lagere volksklassen tegenhoudt. Laten de scholen paleizen worden en het onderwijs alles omvattend, vlekkeloos, een voorbeeld voor geheel Enröpa. De krotten der grooto ? steden, de dorpshuttcn en de holen -op de heide, zullen er niet minder afzichtelijk om blijven, 'en d verdierlykende onwetendheid zal niet wy'ken voor -dat onderwijs, waarvan duizenden bij duizenden niets of hoogstens slechts de kruimpjos ontvangen, die van de tafel der beter bedeelden vallen. De wyze waarop men in Nederland het onderwys bcccheruit, ver dedigt en verbetert, gaat hand aan hand met de miskenning van het grootste volks belang, de ontwikkeling. en verheffing der laagste volksklassen. UILLETOft. ! van Beniiiielkamp. lUeiiJke Novelle EEKMAN. «O den volgenden dag meertelt , . 'i toch eens wat vertellen, je, mevrouw van :Ande1 da'srbeeld je, liiyn goeie ggi woord Frnnsch. Nu b (én erg burgerlijk hé; ;Sc\»haar gedacht!" 5eotan3p," heeft mevrouw lieöord, ik heb ook reeds rdtonw van Andel waton.ndken, waarvan men de ia^en meest beschaafden . ba.'-wie weet welke gel~i^«staan, wie weet hoe en daar ik. haar een zal ik my wel wachten emis, dat u daar noemt, 'T''* *.« beoordeelen.'' ? - r''et die eigenschap van j^ffrpu^v- Schalekamp ge bruik wist te maken. Uet was de gemeente secretaris. Hy was er zelf reeds zoo dikwyls tegenaan geloópen, nu zou hy hét liever een ander voor hem laten doen. Weldra vond hy een geschikte gelegenheid. Op een kouden avond in 't laatst van No vember was mevrouw van Audel op weg van hare woning langs den boschrand naar het huisje van Gaart Greutes, zoo hard loopende als de gedeeltelijk tot ys saamgevroreu sneeuw en een scherpe noordoo'stewiud het haar toe lieten. Toen zij'de woning van Greutes binnen trad, .zaten deze en zy'ne vrouw by het zeer flauwe schijnsel van een blikken oliclampje erwten teMezen n hoe wel ^e van dien arbeid even naar hunne bezoekster opkeken, gingen zij zonder eeuig woord te zeegen daarmee voort alsof ze er in verdiept waren. Greutes en vrouw Greutes," begon mevrouw van. Andel, nadat ze haar voile half had op geslagen, ik. kom je vragen'of-Hanna, je dochter, by my mag komen dienen; zy is zoo even by mij geweest en.... Lizégaat toch juirt vertrekken, das ik wou je vragen of!..." Heur 'ns, mevrouw," antwoordde Gaart, 'k had oe al ens gevroagd of je hier weg wondt bljjven. Toen ge 'n. poar mpanden gelvjen m'n vrouw hebt geholpen, wiest ik nie wie g|j woart ??; hou wel; en mit oe zèjéprèkeb hè'k nie van. nooi, dat, hè'fc oe al dnkker geIk vraag of je dochter by my mag komen nen, anders niet Greute». Wat die zedeprebetreft, 'ik zal ze niet meer tegen jon of ouw honden; ik weet eenmaal dat je.... , Hanna heeft meer niets van gezegd, maar <b de blauwe Striemen wel op d'r armen gezien, dié)(j zégèslafën "Hebt en gisteren avond heb ik in myn huis haar hooren schreeu wen en kermen. Zijn jullie ouders? Is Hanna je kind niet, al heeft ze je verdriet gedaan? Moest ze in de eerste plaats niet bij d'r moe der vergeving vinden?' Jo bent 'immers d'r moeder, vrouw Greutes ?" Joa, joa, jij znlt 'r wel 'n handje.helpen, mevrouw, zei vrouw Greutes, half lachend. Even als jij d'r aan schande geholpen hebt," viel Gaart in; je .wét o k wel vau wie'tkeind wezen zal; 'k heb da' gesmuuspel wit den ce. cretoaris al wel langer...;" : ' Wat zeg je?" zei mevrouw van Andel ver wonderd, zou..-. Halina heeft my niets willen zeggen." ? Of gy dat niet wéten zon," hnvnam Gaart, hi! die secretoaris.,. 'It heb Hanna ns mit 't soamen gezien, al venr monaden geK-jen; toem ie me zag, liep ie hard heer, de schandvlek., i." «Maar waarom wyt je dat alles toch aan ra$, Greutes?" vroeg mevrouw van Andel. Hm," kwam Gaart, heb ik dan eigeat nie al wel drie keer Hanna met je op den Liendenhof gezien?" . Ja, dat is waar," antwoordde.,'t weeuwtje, langzaam en ernstig, dan kwam zéby mij een toevlucht zoeken als ze haar ouders moest ontvluchten ..*... die 'r sloegen." Terwijl z zoo sprak, keek zij beurtelings Greutes en zy*n vrouw strak in de oogen; maar op een eigenwijzen boer kan men slechts indrukken maken met een dorschvlegel en Grentes ging kalm voort: ! En is 't sums nie' woar, dat die secretoaris ielken oogenblik np en urn den Liendenhof leit te dreejen ?". ? Wat!" riep mevrouw van Andel nit, dat is gelo ..." maar zy bedacht zich ter wille van Hanna en de tranen sprongen in harp oogen en zy beet zich op de lippen. Eu nu," zei ze kortaf met bewogen stem: kan Hanna by me komen?" ' ' ' Je kunt," antwoordde Greutes, die meer had in te brengen dan zy'ne vrnnw, met 'r doen wat je wilt. Gij hebt er zeker schuld an da' ze zoo geworden is, ik heb. 't nie zoo arg up die dames uit stèj. Van de margen is ze de deur uitgeloopen en doarnoa nie' meer yerum gewest; nou kan ze veur goed wegblyven. In ons huis zou 't toch nooit gebeuren, mevrouw; doarveur zind wy' nou te fantsoenlyke mensohcn, ziel en binnen we te godsdienstig: tcff kommen wel ien de kark. Venrwoar, mevrouw, ik zeg oe: de ontucht ighedens van Baby Ion......" Na de verkregen toestemming was mevrouw van Andel echter naar de deur teruggegaan, zonder verder op het gepreek van Gaart te letten. Zy trad weer. naar buiten en slechts met groote moeite gelukte het haar de deur in den hevigen sneeuwstorm weer te sluiten. Aan ? het hek van den Lindenhof gekomen, stond zy even stil en mompelde in zich zelve: Misschien is 't waar dat 't Beaudujour is: dat treft nu wel ongelukkig. Hy is me niet zeer genegen en als ik Hanna dan big my. in huis neem en die gemeene Gaart Grentes brengt n leugens nog verder.... maar daar is Hanna niet mee geholpen. Dan moeten de menschen ook maar praten; ik kan 't niet helpen. Ik zal hem een brief schrijven." En vast besloten ging zy den Lindenhof op. ? Toen zy binnen kwam, zat in de voorkamer, behalve Lize, die druk aan 't naaien was, de arme achttienjarige Hanna op een stoel tegen den mnur strak voor zich nit te staren. Hare Van over het kanaal komen weder politieke berichten, tiet parlement vergader' en wet men zoolang alleen in kranten of toe-praken aan het volk heeft kunnen verkondigen, wordt nu in Parliamentshouse gelucht. Uet Hoogeriüuam zeer spoedig het adres van antwoord op de troonrede aan, het I<agerhuis kon met dat werk niet zoo snel gereed konmu, daar de diekussie voortdurend door de bespreking van undere punten werd afgebroken. Eindelijk werd' het lersclie amendement, waarin afkeu ring van de houding der ReKeering jegens het arme eiland werd uilgesproken met 216 tegen 66 stemmen verworpen en het adres zelf in zijn geheel aangenomen. Ierland is voor de liberalen wel een aangenaam onderwerp als het er op aaukomt buiten het parlement rede* voeringen te houden en op de.verkiezing te werken, gely°k dezer dagen te Liverpool, dook in bet parlement zelf moet het met voorzich tigheid behandeld worden. De iïomerule, m. u. w. een eigen parlement 'voor Ierland, ia «en wea;ch, die de Ieren achter al hun klach ten en eischen verborgen bebben en men kompromitteert zich spoedig, wanneer men voor hen in de bres springt. Vandaar dat Hartington een afwachtende houding aannam, en het noodig achtte Randsay, den liberalen knndidaat, die te Liverpool geslagen werd, te ver dedigen tegen de beschuldiging als zou hq geen goed vaderlander zijn en Ierland zelfstan digheid hebben voorgespiegeld. De binnenlandsche politiek wordt ondertustchen weer op den achtergrond gedrongen dour de buitenlandsche. Uet gerucht is over-, gewaaid, dut Engeland met Perziëonderhan delt en aan laatstgenoemd rijk de vryheid wil schenken Herat. te bezetten. . Blijkbaar wordt er in. 't Oo»*« "'et r"'"'1weg, dat Engeland met .. overeenkomst dacht te sluiten, maar zy'n ainbt genoot Staffu-d Northcote verkla|jte in het Lagerhuis, dat er werkelyk onderhandelingen gevoerd werden. Rusland bereidt zich voor oj een nieuwe expeditie tejjen llerv en na di wetenschappelijke grenzen zal Engelaid no( een ander punt moeten bereiken om voorgoe, het evenwicht tusschen de Russische en Engel sche bezittingen te vinden, Tegelykertyd word er gesproken over een briefwisseling tussche Rusland- en Afghanistan, die te Kaboel ? handen der Engelschen gevallen zou ziju, do>,u wat hiervan is, blykt tot nog toe niet. Zooveel1' mag men aannemen dat het wantrouwen tuscchen de beide bevriende staten zoo groot mo gelyk is. Over de toekomst der Transvaal zyn de Engelschen het niet eens. Sommigen meenen, dat het nuttig zou kunnen zyn, dit land weer los te laten; an leren bepleiten de annexatie op grond der beschaving. Kolonel Laiiyon zal als militaire bevelhebber daar optreden. Duitscblands Bondsraad keurde met .alge- / meene stemmen de vermeerdering'der'getal- ./ sterkte vau de lichtingen goed. Nu zal dit ont- / werp in den Ryksdag komen en de belastingen oogen waren vuurrood en hare wangen bleek; tranen om te schreien had ze niet meer. Voor 't jeugdige weeuwtje was 't bezoek bfl Grèutps wel wat kras geweest. Wat een leelijke menschen zijn er," zoo dacht ze bij zich zelve: ik .heb nooit geweten dat er zóó waren en b! wat denkeu zy wel vanmy: Zon den er nog .meer menschen op het dorp zyu die zóó van my spreken?" Slechts met moeite zich goed houdende, vroeg zy aan Hanna, zonder ieta over het bezoek by hare ouders te vertellen: Hanna, wil je by ray in dienst komen en dan zullen we wel verder zien, meid, hoe we 't Schipperen; kom,-alles komt te recht.:." Hanna. zette eerst een paar groote oogen op, n paar groote, blauwe, Velnwsche oogen, begon toen weer te schreien, viel op haar knieën aan defi schoot harer weldoenster en snikte: Je bent een engel, mevrouw." Toen kuste ze een traan weg, die uit de diepste diepte vu> het gemoed der medelydeude vrouw wa^geweld en op haar kleine hand was neergevallu. als een parel: het getuigenis van haar edele' .,Kom," zei Lize, die zelve ook wel wat som ber had zitten kjjken, meteen begin ik ook nog te huilen; hond toch op! Kom mee, Hanna, ik zal je den weg wijzen in de keuken, mor gen avond ben ik er niet meer; nu moet je van avond je eerste proef afleggen in 't bak-' ken van oliebollen, ik tracteer den laatsten avond. Kom vooruit!" Hanna en 't weeuwtje lachten door heur tranen ,heen en de eerste werd mee voortgetrokken naar de keuken en toen wat later Hannes finssink aanbelde en een paar roode koole< bracht, toen .pakte de ondeugende Lize den lange slungel by zyn (* i'