De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 25 april pagina 2

25 april 1880 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

c D E AM STERDAMMER, .WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. V tliger kunnen worden vastgesteld, doch watttif van publiciteit dier kohieren *p«u «nrake meer k. Het eente zal ieder (MO%*»reli,ketkaUts) ii een bedreiging tegen tle toepassing der inkomstenbelasting. Daar is geen onbillijker en onredelyker aetutinff ^anfcKf^i-, dan een beffing naar het inkoMt, w*M*$ geluk hier, alles, M* het grootvte bedrog, tlraffelooa «n beschermt door kei fthdm geschiedt. Een inkomstenbelasting vonder straf op lengenachti(fe aangifte eo zooder publiciteit, het beste middel om «p den dnnr de oneerlgkheid aan het licht te bfengea, ii een premie pp diefstal gepleegd «au de ftmeente schatkist. Zal men van ons inkemea heffen, dan moeten wfj zooveel mogelnk er one van kunnen over t migen, dat ook van bet inkomen onzer buren een evenredige, bijdrage wordt gevraagd; onthoudt men ons de middelen om zelfs de geringste kontrole toe te passen, dan w men, aangezien de percentage naar 4e behoefte wordt gere geld, overgeleverd aan de ichromelykste wille keur. Wy gelooven niet, dat de Ged. Staten het oorbaar zullen achten de openbaarheid, die reeds zoo lang by het heffen van hoofdrlyken omslag enz. geheerscht heeft deze kohieren worden Jn vele gemeenten publiek aangeplakt terug te nemen. Dit toch zon een ernstige achteruitgang zyn. Openbaarheid is in alle opsichten net eenig middel tegen knoeiery. Thorbecke heeft dat terecht begrepen en dit beginsel, voor zoo ver het ia zija tgd mogelijk was, toegepast. Haar af te schaffen op het gebied der belas tingheffing van gemeentewege zou hoogst ver derfelijk zyn. Het zou den weg openstellen voor allerlei oneerlijke praktijken van gemeen tebesturen ;het zou het wantrouwen, zelfs tegen de billykste heffing, krachtig oen ontwaken, en elders, geluk' hier, eea toestand in betaan*Ün roepen, dien wy' niet aarzelen SCHANDELIJK te noemen. ?er i*aleiding zou konaea gevej. In de kamer kwst» de interpellatie nopens de ge1 QrèvT1» Dr gouverneur van _ ____ _ _____ Algerie aas de orde. Zy eindigde met een votum van vertrouwen iu diens regeeriugsbeleid. Voor 't overige wordt a*& Frevcioet's otttWMmw v«a Frwkrijki bu»eiii(»ia<exM sU*tkmde toatife aamiiaoht ceirijd Dat de republiek ' vredelievend" i* cu Grèvr Thiera voet spoor " men den, naar luid der jongste berichten uit Zuid* Amerika, nogmaals eeu overwinumg op de troepen van Peru. e*» w^smetdegeneeentegeldemroudte springen? Welk* logika «teekt er ia deze proefneming ? Want dat Maakt de zoakaoff onbegrijkelyker: de hout bestrating van Dam- en Hoogstraat ia een proefneming niets meer. Men weet het, i verleden jaar werd voor het Gemeentehuis een [klein gednalte straat met hout < ----- - o --- ------ --- ---- ---- ? rp 500i t eu vsm hout bevloerd, om na te gun tot uitbreiding van het Indisch tarief; met 49 hoo zuft een plaveieat voldoet es) wette acua-t . De Tweede Kamar verwierp bet weUootwerp t uitbreiding van het Indisch tarief; met 49 tegen 22 stcuimeu. Na de goedkeuring van het vau hontblokjes het meest aanbeveling ver "aanvankelijk zal h&jveii drukken, wist i ontwerp Indische kredieten, k wam de mterpel- dienen. Vun die proafuemiug i* nee geen Ook de kameroittbiuding die in 1381 ' latit) Cluembroot over Atjeh, daarna de kon- resultaat bekend, e* nu neemt «eu, ala ware van het rapport der kommissie nopens dat resultaat «auwwig, een nieuw* straat ooolstrekt geen behoefte aan aantal wegen dringend om meet plaat* hebben, wordt reeds besproken, j kluste , Dat in 't volgend jaar eenitjen tijd^or de het adre* van den heer Metelerkamp. In de derhanden, dia er volstrekt geen behoefte aan , bepaalde ontbmdiniredae is aapge- zitting van Woensdag interpelleerde de heer heeft, tarwyl riezinaen gebonden «uilen worden. | Mees de Begeering over den stand van de werk- reparatie vraj eeu vragen. by de wet _ r_ , braken* verkiezingen gebonden «unvu i»v*t«3u,s ~-~t~ , ~~~T?i v~ ~ .- i » . --.----?-?-ï~°"-; » « «. achten de repubHkeiDen voar den goeden gang zaamheden tier staatskommiMie voor den rot- Hat is «eker, Je gemeente kaa.de k«*tt di* der werkzaamheden, onder anderen met het l terdainschen waterweg. uit de opgebroken straat komen, elders ge- Het ontwerp tot regeling der fabrieks- en bruiken, doch bruikbare _kekn, liggen op oog op de te behandelen begrooting voor 1SS2, ''et ontw<..r __ ._?. _ .^ __ , _?_ noodig. Redenen van tolitieken aard echter i handelswerken werd na eenige wyzigmg goed- andere plaatsen, b.v. op do Keizersgracht, die g zullenT niet tot et>n vroegere ontbinding leiden.! gekeurd, dat houdende nadere bepalingen om- verstra«t moet worden, In overvloed. Wat s< De Raad van State T»eeft besloten de bis-, trent den suikerakogns werd eveazcer nauge- beweegt het DOR. Destuur, onuoodiR, - 1! worden, maar weinigen uitverkoren zy'u. En ?eer >eker geldt dit van velen dier wy'ze en vrwde" beerea, al* de beslissing omtrent eea zuiver techuuche quaestie, gelyk de verbetering van deo Rotterdamschen waterweg is, in hunne handen is gelegd. Het beste bewijs hunner «jjtjaaifl «o ?aan B| ia aaik geval g*r*B. «ditn zfl tiet husme wijsheid stelden boven de ken nis ea wetenschap vaa deskuodige maaien ea uiet eene beslissing naaien, welke een ramp is voor Rotterdam in de eerste pliutia, maar ook in de scheepvaart der t. eede koopstad vaa «n» land de natiooale welvaart gevoelig treft. Wanneer toch eindelyk zal man ia en buiten onzo kamer eens loeren uuiaa, dat bat algemeen belaug, meer du door de toJpoütjek naburen «Vdoor de maatregelen van buitenlandse spoorweg* . _i . .:..._ i.__j ^ ji j^ i^_ LI_.? ,_.. geschaad wordt door den kleingeestigen UioaWn naijver ea door nietige personenquaebtie*, tot gewichtige politieke quaes. ties opgeschroefd? Hoelang moet de oude schoppen^ den titel van Monseigneur te ontne- i nomen. ? van proefneming, do best geplaveido straten znurde*em vaa het. provincialisme.... men, «oodat zy »ch, gelijk vóór 1870, wei-r! Over de toelating van den heer Bastert zal op te breken? Dat ik mijne jammerklachten staak, die den sollen moeten ?vergenoegen met Monsieur op'Maandag worden beraadslaagd. We hopen dat onze Gemeenteraad, die, al-!Amsterdanischen lezer slechts zeer matig unnen hun adres te lezen" i Het voorloopig verslag over het wetsontwerp thans in openbare zitting, uog geen woord ' iuteresseeron, gy dankt het aan het RptterDe vertegenwoordiger* van het cemeenebost tot vrrhooging der indirekte begrooting over over deze zaak sprak, het zijne zal doen om damsche Nieuwsblad, dat my daar juist in aan de bniteulandsche hoven zullen niet meer 1600 ten behoeve van den aanleg van een spoor-; voor de burgerij licht over dit punt te ver- handen kwam. Uu aanhef van asy'n premier ffezant of ambassadeur van Frankrijk, maar weg Madioen?Soeracarta is verschenen. ;spreiden. deed mgn bedrukt gemoed goed: welkeen 3«r fransche Republiekheeten. Debenoeroing De Eerste Kamer verwierp met 17 tegen 14 ,-.,... ,.,.,.-,-.=: ^.. van John Lemoinne tot gezant te Brussel maakt stemmen het ontwerp tot vorhooging der beUceU Uly U UGUA Ultb ff CI11UOU JgUQU . g WQUh QUU ramp politieke kibbelarijen en intriges voor BU «uuu ^.uumu».u^«».?i?«.«»«..«»«., -.-:?-.-r TT-iF " -r* v Pu drie TyEo?rafische Veroenigingen alhier, eene natie kunnen ryn, ondervindt Rotterdam on do liberalen in Frankrijk en Belgit' een zoldiging van de loden van het Hoog militair hebben aan H.H. Boekdrukkers-patroons een ui hooge mate, zoo sclu ylt het naar aanlei" i - i t HA*»,.U*<nVmf < a^iVirïiwAM MAt'tAiif ttrantMM »il mtiM «ravmi^alvati )«An .Nwr* van Ao infAi>nall<*fia«\ÏA4i4 >f Tüfa KrtnAVt goeden indruk. De Bonapnrtistcn doen van zich spreken, nu Jérüme de dekreten betreffende de geestelijke orden cpenlyk goedkeurde. De klerikale fami lieleden onttrekken hem dientengevolge hun vertrouwen. De graaf van Chambord zoekt thans steun by de geldmarkt; uien zegt dat gerechtshof. schry ven gericht, waarin zy hun verzoeken hen ding van de interpellatie-Mees, -'t Is te hopen, ! te ondersteunen in het zenden van een adres dat het er ook door zal leeren.' Twee-, dneaan den Gemeenteraad der stad Amsterdam, malen las ik dit zinnetje over,.., jawel, t ten eiude aun te dringen op liet niet weder staat er. Het votum dei- T eeda Kamtr van {verpachten der gemeentelijke aanplakborden. 19 December heeft Rotterdam dus zich zelf te 1 Zij achten dat in het nadeel der Boekdrukker)) wüteu; het is de straf voor zijne politieke kib'en Lettergietery', aangezien door den duren prys bélaryen eu intriges! Rotterdam mag zich dus velen weerhouden worden van dit middel van niet beklagen; het mist dtutr'oe het recht;het STAATKUNDIG OVERZIC1IT. De verkiezingen in Engeland zy'n zoo goed als geëindigd, en thans kan men den uitslag er van overzien. Gekozen werden 353 liberalen, 237 kon?ervatieven en 61 home-rulers. Onder de liberalen is de aanwinst der uiterste \inkerBjjde van het meeste belang, en evenzoo is e vermeerderina vau ParnelTs vrienden onder de home-rulers merkwaardig. Van een zestal groeiden zij tot een vy'f en twintigtal aan, tenvjjl de horae-nders in het algemeen slechts over een half dozijn zetels meer in het parle ment kunnen, beschikken dan onder Beaconsfield. De strijd is beslist, en nu kan men wel dra do gevolgen verwachten. Reeds heeft Disraëli zy'u outsl.ig aapgebaden, «n waarschijn lijk zijn laataleii mioibterraad gehouden. Aan Tfien de samenstelling van een nieuw kabinet xal worden opgedragen 13 nog niet bekend. De laatste berichten melden dat Hartington, de leider der jiberaje partij in het Lagerhuis en Granvil'.e, die peliji e waardigheid in het Hoonrhnis l ekleedt, werden .üitgenoodigd zich op het kasteel Windsor te vervoegen om met E. M. de koningin te rpreken. Hetzy een van beiden die opdracht aanvaardt, he*z(j beiden besloten zyn voor Gladstone te wijken, de libe ralen zg'n het er over eens, dat de laatste all<en d" hoofdman van het ministerie behoort te zijn. Aangezien de konservatieven juist hem het meest, vreezen, en men beweert dat Vic toria te veel aan Beaconifield gehecht is, dan dat zy diens grooren tegenstander, den graaf zou ?willen zien opvolgen, ontbreekt het niet aan pogingen om tweedracht onder de HVcralen te zaaien. Men mag het er voor hou den, dat dit niet gelukken zal. De bladen verdiepen zich in de kwestie welke de bnitenlandsche staatkunde der libe rale regeering ten opzichte van de ooster«che kircstie zal zj)n. De Spectator, eecige züiïneilen van verschillende leiders overwegende, komt tot het besluit, dat men van Turkije een bond van onafhaukelyke Staten wil vormen, die te samen het beste tegenwicht tegen mo gelijke antiexatieplannen van Rusland zon opleveren. Wat met Afghanistan behoort te gescheden, roeiden zij niet. De toestand daar S meer verward dan ooit. De stammen beoorlogen elkander onderling, doch zijn tevens eensgezind in hun afkeer van Engelsche overheersching. Be Frrmsche kamera zijn weer geopend. Tot nu toe geschiedde er niets bijzonders, t aDZl) dat Martel de voorzitter T8n den Senaat als zoo danig zijn ontslag verzocht, doch niet ontving. Heit weet niet wie zijn plaats zou moeten ver vullen en vreest by de tegenwoordige party in den Senaat, vooral na de afstemming van art. 7 van Ferry's onderwijswet, de benoeming van Jules Simon, wat tot een botsing met de kaDe Daubladen bevatten: Het Handelsblad: Do verdediging onzer hij een leening "zal uitschrijven van 20mlllioou buitenprovinciën. ?.,.-.-. , ., , , , ?'. , ? i ,,.i n - , -i > ? i ftïincs. Nieuwe Rotlerdamscht Courant: De schik- publiciteit gebruik te maken, en meenendat ook drangt zeil de schuld? Beirrupen doe ik t wel 'De duitsche Rijksdag handelde de socialisten- king met Luxemburg. Het wetsontwerp tot >» t beldr-g der burgerij een vry gebruik, of niet, maar al» 't zoo u, dau maar niet meer wet af. Op voorstel der kommissie werd de intrekking van art. 92 der rechterlijke organi-, hoogstens een' geringe heffing, wcnschelyk is. geklaagd en de hand w eigen boezem gestoken; -L-JJ» *j?i. i?j A_J. es?*. -»ooj .. ^»:?i* ~r :« i.-?«i.» U_I..~A£..?o .?misschien dat ik Rottordams schuld dan wol geldiffheid der wet verlengd tot Sept. 1884. gatie. Directe of indirecte belastingen? De Rege ring had voorgesteld haar tot 1886 liet Vaderland; De reutcbelaating iu de van kracht te verklaren. Verscherpingen der Tweedo Kamer. bepalingen werden wel aanbevolen door do Het' Nieuws van den Dag: De Heere-dienkonservatieven, doch door den Rijksdag verwor- sten op Java. pen. Socialistische kamerleden, die ouder het Ainsterdam&che Courant: Britsche enNedervonnis van verbanning uit de hoofdstad liggen, landsche Guyana. Het wetsontwerp tot hermogen tydcns de zittingen daar yerblyf houden, ziening van art. 92 der wet op de rechterlijke Over de woekerwet wordt by tweede Ie'.ing organisatie. Do overeenkomst met Luxemberaadslaagd. buret. In Wcenen blyft de ministrieele krisis han- De Standaard: Eea protest, (ontwerp strafgende. Eerst naafloop der besjrootingadebatten wetboek en de prostitutie). zal het ministerie een besluit nemen, althans De Tijd: Een college van Z. E. aan den openbaar maken. ' ' hoogleeraar-miuister van financiën. Italië, na zyn optreden als groote mogend heid nog niet voor vol aangezien door de ove- ^__..^^^_?. rigen, doet gaarn'e aan buitenlandsclie politiek, »^»a»«^^^=^ ' »' ===== Cairoli streelde de ooren der senaatsleden met een uiteenzetting van de resultaten, die het jeug dig koningrijk op dit gebied verkregen had. De turksch-montenègrljnsche kwestie werd vooral door het toedoen van Italiëopgelost. De beide UT DE MAASSTAD Rotterdam, 22 April. misschien outdek. Doch met ol zonder eijen schuld, ik kan u verzekeren, dat Rotterdam onder den ongunstigen toestand van zyn waterweg lijdt. 2eua genoeg om zich nog niet andere ziekten van een of meer Aan Nergens beter dan te Amsterdam kan men te laten opdringen. zich een denkbeeld vormen vau de gemoeds- Tegen een der stemming, waariu Rotterdam tegenwoordig ver- anonymi verzet _ keert. Uf zou men in do hoofdstad het leed L h u r i e-manie lydt Rotterdam niet, geluk de reeds vergeten hebbon, veroorzaakt door de eeu of ander wil doen gelooren. Bjj gelegenverwerping van art. l der kanalen wet van den heid van de opvoering van do Dragons de I?4._ -i 'l1.-.!. 'J W l L l J __l!ïl. l l ! TA" i J r* ».:» Annv Aft Knnrwertha /\rtai*A.f i*/\ar\ VAt*/\n«>_ jcrgelyke poging van een o: zet ik mu ten stelligste. minister lok? Welnu, ouder dergelijk leed ?gaat Rotterdam gebukt sedert het noodlottig Votum Uer Kamer van 19 December jl., toen de meerdsiheid den post verwierp, welke tot Villars door de hangsche opera-troep veroor loofden zich eenige bewonderaars vau den gevierden tenor-zanger het onschuldig genoegen, aan hem eu rulle. Arnauil geschenken non te voortzetting der werken aan den nieuwen l bieilen. De N'iettice Mott, Courant maakto van Maasraond op de begrooting was uitgetrokken.' dit feit melding en voegde er den volgenden Zeker onze smart, was nitt zoo heftig en niet; dag, op gezag van pen geloofwaardig persoon, zoo luidiuchtig, dot ze ons ontboezemingen' by, dat de kunstenaars deze eei-bewijzen aan ouPokte als indertijd uit het overkropt 'ge- ? haagsche yrieiulon te danken hadden. legen toped van een paar bladen der hoofdstad no-.tlic aantijging protesteert het Dagblad, en een mina sunt oilwsa, en waarom zou ik ze ook. te Rutterduiu onbekend persoon, wiens naam vcor Amsterdamsche lezers nog eens liehoaven echter toevallig «-el in liet hnag-che i kiakeelenden zijn het een* geworden en demo- Vnnrilormiirkf ? Hiiiithpstrntiiiir vcor Amsterdamsche k . eendheden Reven aan de schikking hun iroedkeu- -'OOrUeriU»ri\l, JlOULUl»iritllll<r. te noemen?-^ na de verwerping der kanalen-: boek voorkomt, verlangt van de redactie ??--- ?>' .-!-??-?_ r,. _.i: ,.... .°... ......L.-,._J wet opwelden. Maar ik verzeker u, dot, al ver- der Xieutee Kott. Courant, dat zjj hare medeketterden wg de liberale kamerleden niet, die deeling zal herroepen. Waarschynlyk hét gerin<:. Maniani en P«poli spraken o ver buitenland- _, _. . . , ? , ... , , schepolitiek in de Kamer; de eerste prees niets l B. en W., na uitgerekend te hebben, datde .., _. .?_?_ , _ ,-r?-. ,.- r r a- 1 minder dan een bondgenootpchap met Enge- bydrage, door de bewoners aer Noordermarkt het geld voor orzen waterweg weigerden, onze wicht rtezer zaak n;et voldoende beseffende, land aan, en de laatste meende to moeten 'en omstreken toegezegd, en de waarde der op droefheid en teleurstelling niet minder diepen wmgt zy het de waarheidslieiJe van haren wijzen op het socialisme als bet eenig monster, l te breken keien, te samen ongeveer drie dm- nnig was en nog steeds is. Vooral nu de iri-! zegsman niet in twijfel te trokken en by haar dat de Staten te bestrijden hadden. Inmiddels *»».<* gulden vertegenwoordigt; een som noo- terpellatievandenWrMeeegisterenaanRotter- ! bericht te volharden. De straf laat zich niet . . zaken J'g om op de Noodermarkt t*n plantsoen aan dam nieuwe stof tot <;i-oefheid gnf. Zeker, wij zijn wachten: Zij moet eene advertentie plnatfen ieuwe te leggen, . hebben aan den Raad voorgesteld den heer Mees dank baar voor die interpellatie, van ecno firma te Rotterdam, die verklaart Kemeentewet voorgedragen. Het ttomrecht zoo i daartoe te besluiten. De verplaatsbare school omdat daardoor hei volle licht verspreid werd dat de geachenken, aan de Uaagsche artisten - ' doer Rotterdamsche familiön' heeft de minister van binnenlandsche behalve de hervorming der kieswet een nieuwe Soed aïs onafhankeiyk" vnn een cenm», het i wörd* nu P net Ka1 huizc-rskerkhof opgericht, over den stand dei quaestie, maar dat licht is1 aangeboden., kiesrecht aan vrouwen geschonken en benoe-1 De lappenmorkt zal naar de Westerstraat ver- voor Rotterdam al ..«er weinig verblijdend. Ik i by haar gekocht zy'n, en de verstokte, die mins van burgemeesters door den gemeente-i lef?d worden en de verkoop van afbraak zal ben geen deskundig- en waag mij dus niet aan zich no.s niet haast to erkennen, datde in de raad, zijn grondslagen van dit ontwerp. ? i elders, op de daartoe aangewezen plaatsen, moe- eene beoordeeling vin de mededeelingen van [hofstad iuheemsche ziekte zich onk ta t %WeDe eer der Italianen is een weinig betrokken ten gehouden worden. den minister KI >rcl: Maar voor isiieren leek is |udm geopenbaard heeft, ontvangt heden in een bn het wsgzsnden van den tooneeldichter Onzo lezersfculien met belangstelling boven- daaruit dan toch d.i, duidelijk gebleken, dat er (ingezonden stuk in de Motterdamsche Courant Cavallotti, lid der. Kamer, uit Triest. De oosten-' staande mededeeling vernomen hebben. Voor- lo al zeer weinig kans bestaat om in de eerste en het Dagblad de, volgende gevoelige terijkEche politie heeft dezen yverigen voorstander!", omdat er uit blykt hoe nauwgezet B. en W. maanden een wetsvoorstel te verwachten, het-1 rechtwijzing: der bevrijding van het onverlost Italiëver-!D5 n'l aanleggen van dat plantsoen rekenen, welk de Kamer in staat zal stellen om het j Het wordt ons hierdoor onverklaarbaar, hinderd de opvoering van zijn tooneelstui: bjj Het zal nuu «chter als ons] waarschynlyk votum van 19 December te corrigeeren, en 2o hoe een redactie, die op den naam van fatte wonen eu dwong hem Triest te ver- $w, wanneer zg na de berekening betref- de niéuwe waterweg twee geulen heeft, waar- j soenlijk meent te mogen aanspraak maken, laten. De oostenry'ksche regeering heeft offi- . wnde de Noordermarkt, hun oog op Dam- en van de ne met den dag onbruikbaarder wordt, i na deze verklaring van een honorabele firma, cieel den al te'grooten yver der politie afge- Hoogstraten vestigen?zy zullende vraag niet en de andere voor de groote stoomvaart nog! de absurditeit kan begaan om deze in twijfel "fel of zn heeft kunnen onderdrukken of B. on W. wel uit- lang niet bruikbaar ig en 't waarschijnlijk voor- l to trekken, en by hare gepubliceerde onwoarkeurd; het lijdt, echter geen twijfel of zy heeft fieuiu, iiei> iij«*f ct."tci KCCU vwiuct ui 1*1,1 !**.&** -, i -,.,. i , T^?*^ , :?. «..««» op haar bevel gehandeld, want een aan Oostenrijk gerekend hebben hoeveel dit werk kost, Joopig ook wel niet zal worden. (U tten.iteu, eu uy uuio ^t;jJ<- _heid te blijven volharden.'1 De geneesheeren, et be&taan dor manie af* Benige Onpartijdige knnsti dat de mogendheden een koramiasie benoemd Tttn d ; hebben om over de Grieksch?Tnrksche grens-. werke voorzeker, na het eenstemmig advies dtr l ffeven, noemen zich a_ . , ... ,._?..._ in haar voorlnopig rapport, dat het j liefhebbers." Wie is er in deze belasgvijke za.ik ..opig ___ __.- -_ _ vuandige demonstratie was voorbereid. " . Verbeeld U in onze dagen van bekrompen Dit resultaat van het votum van 19 December die dit attest van het bestaan d'ur manie af-' ?. Uit Freyeinet's schrijven aan dévertegen- geldmiddelen, een geheel onnoodige uitgaaf, is voorzek ! woordieers der fraascbe republiek b geblefcen.; Een paar jaar gtleden, onder liet bejvind commissie ,..?._?., . ? ? ... f . . i i den vongen Wethouder van publieke werk der verruiming van de uitgraving in elk dan partijdig?" Het blad, dat aan de medoUEUUOU ^ >,.«. -.-..c»^u »-.». , ;en- werden Dam-en Hoogstraten *p uieuw geval met kracht moest worden voortgezet, | deelïng van een geloofwaardigen zegsman geischciding te beraadslagen, ook dat de slotsom, bertroat. In geen gedeelte der stad was het niet verrassend voor hen, die als leek het gezag; loof hecht, of de onbek: nden, die in twee nauw waartoe die kommissie komen cal, door Turkije plaveisel beter in^orde. Misschien had bet nog der staatscommissie hooger steldeu dan hunne j verwante blade_n een plaatsje voor bun attest sing zal behoeven aangenomen doen tevens, dat een verwei-ping als beslis- een dozijn jaren kunnen blyven liggen zonder eigene min of meer gemotiveerde meening, maar kunnen vi»den? En is door Kotterdamsche te worden,, dat opbreken noodig was. t ia er niet minder droevig om..De Arnhemsche familiën" gekocht dan hetzelfde als betaald? c. K,..K dier kon- Het aantal ttraten in onze stad, dat wez«n- Courant, die heden onze afgevaardigden -de i Wellicht haalt gij over deze quaestio uwe klusïe hun den toorn der mogendheden op lijk verbetering behoeft, die in een betreurens- uitverkorenen, de wy'ssten en vroedsten des schouders op. Voor Rotterdam acht ik ze den hals zou kunnen halen. De toestand in waardige» toestand verkceren, is inderdaad lands" noemh, zal het mij, hoop ik, ten goede echter zoo nietig niet, want ik kan niet ge'Turkije blyft ondertusachen ellendig. Mouki ar Rroot genoeg. Maar zy blijven in den jam- houden dat ik baars ondanks, in zake den Rot- looven, dat men hier weken achtereen zon Pacha heeft weder versterking moeten aan- merl^jken staat^waarin zij zich bevinde^?en terdanischen waterweg, niet alleen de deskun- hebben moeten tobben om het noodige geld dei v """"" j- hadden overgeplant. Ik maak geene verge lijking tusschen déartisttn der fransche en .«, ? ?? ' ??-?? -"? ??«??>" «D., duitsche opera en ik Iaat de eersten, op wie l-BÏaine. n" dmunds; de demokraten noemen eischt ongetwijfeld een zeer belangrijke uitgaaf, harer leden betreft, niet een kleinen variant j de hofstad trotsch is, volkomen in hun waarde, Tilden en Groesbeek. . -l "ie geeft het Dag. Bestuur het recht zonder op een bekenden bijbeltekst, ten aanzien van maar, op gevaar af van voor partydig" te De Chileenen blokkeeren Callao en behaal-, eenige ruggespraak met den Raad, op zulk hen bewet-r, dat van allerlei soort geroepen worden uitgemaakt, mag ik niet aannemen LEA. ' En zonder de hoop van een ander leven. waar onze zielen elkaar te-rng-vinden?... Wat schaadt dat... als het tegenwoordige ons alles te genieten geeft?... LBA. ' . :.. ? Welke genietingen... wier eind zoo naby is !... Ik zou liever myn hart nemen met beide han den en het verstikken, dan er zoo veel van te Tragen . . . en bet zoo weinig te geven 1... DASIEL. Zoo weinig? . . . Ik heb 'bemint mij met! dos gelijk! . , . ge LBA. Ik bemin a niet! ...De bemin hem niet! De aarde ia hem genoeg!... Men bemint,, men iterft: wat wil men meer?... Voor mij, voor Bij ii noe geen geheel leven vaa liefde ge noeg! ft wil haar eeuwig! ea ik bemin hem niet!...'Maar als ik zoo met dacht, on dankbare, moest ge my smeeken, bet to doen! Ik heb je niet lieït «n ik wil je bier, DaarboTen en altfld mét me, altyd de mijas, alfeBd, altijd 11... Wat «preekt ge .nog van een liefde, die «enmaat een eind neemt, bg de tnyne die eenwig wil zijn!... Vergelük nw hartstocht die kruipt, hg m^ne tederheid beeft!... vlengels DAHIXL. Gy verstoot bet tegenwoordige, dat ge voor 't grijpen hebt om den wille van dat eeuwige da? met bestaat!... Want bet bestaat niet l... L*u. Welnu, ik zal baar uitvinden, die eeuwig heid'.... Want ik behoef haar!,.. . Ik dorst er «aar ! . . . . DAITIZL, haar tg de handen grffpende en meevoerend naar den kanapcc. O dweepstert je ! ^ LEA. Ach, Daniel, laat n toch overtuigen en tref fen! . . . Geloof me, geloof me toch! .. . Ik smeek het u... Laat je toch beminnen, zoo als ik aan liefde geloof, zoo als ik haar voel!. .. bemin nen in God! . . . Hy is het, die my op je weg gesteld heeft-, om je tot zijne liefde door de mijne te rug te voeren. Wees niet ondankbaar. Indien je me hier vóór je' zier, het is dank zij Hem! Doe dos iets voor Hem, en ook TOOT mü! Dat ben ik toch wel waard ! . . . En ik zal je zóó, zóó, zóó beminnen ! (Hij wil haar naast' tich doen neer gitten-; gij glj/di aan tffne AMtëni) En bet zal zoo goed, 200 groot, en zoo zuiver zijn!. .'. E n. wat vraag ik je m ruit? Zoo weinig l ... Aan je z iel te gelooven t ... Ia dat dan zoo moeilijk?... Niet waar, je hebt een ziel! Zeg, dat je een ziel hebt! Zeg het'. DünxLi haar in de ooge» etende. De heb «r twee! de jonwe en de mijne) LKA. De onze!... Zeg, datje in God gelooft!... Een beetjen! . . . een klein beetjen ! . , . DANIEL. Ik geloof in den God, die in je hart is . . . en in den hemel van je oogen! . . . LBA, in vervoering. Neen, niet aan dien: aan den anderen: aan den waren! liaar weer oplte/fend om haar eith te doen neèreitten. De ware! daar ia bij ... (Ht/ teil haar een ititó op den mond geven.) LKA, plolselijk zich losmakend en opstaand. Booze geest! gij brengt me ten val!... laat my met rust t Lea! ^ opslaande. LEA, Laat nuj met rust!... Ik wil niet!.. . 'tls tó liif en te grof my aldus de vervoering te verstoren, waarmee ik my wech wil schenken, om, voor uw satans weelde, me myn geloof te' doen Verzaken!., . DANIEL. Boece g««*r, gij- zelf! die my verzoekt en ontspringt ... die sedert uren en uren my' de foltering oplegt n altyd uit myne armen te zien verdwenen! ... Haar laat my dan, ongelukkige, laat mg de voldoening de Uwe te zyn zonder wroeging, vol geestdrift en geheel. Dat immers alleen vrnag ik! help my dan eindelijk! help my!... En als ik het nog dit uitr wü. willen? LEA, met een vreugdekreet. Gy wilt het! (Zj/ vliegt naar de middendeur, die zi) openstoot. De maan verlicht, het park.) Ziedaar! dat licht, daar-ginda, 't is dat van den Eerwaarden Clarke ... Wy loopen het park ten eind, en ik keer hier te-rug als je vrouw, je echte vrouw, dit-imtal. Kout!... Kom daal... DAXIEL. Alweer!. ... altyd! LIA. O, die man!.... die man, dien ik liefheb, die maar drie schreden te doen heeft, twee «?Oorden aan te hooren, om my in zyoe armen to doen vallen..... en die aarzelt, die weigert, en die rny naderhand zegt: ik aanbid je!" ' DA WEL. Tot waanzin toe! Je weet bet!.... gy, die misbruik maakt van de verbijütering, waarin je me stort!..... . Lw. Om je tot de eeuwige wjjaheid te bren gen 1.... Kom! slachtoffer van mjjn liefde! gevangene van myn hart t wees getroost in de nederlaag, en ga mee. De .sterren zien ons aan, ket meer glinstert «achrjens, de lucht is vol geuren! alles viert feest voor onze brui loftsnacht! kom dan l.... Kom je ? .... DANTEL. (2g heeft hare armen om hem heen)- Maar laait ons dan allén 'zijn! Laat niemant het weten, dan die geestelijke en gij! Niemant? Niemant. LEA. DANIEL. LEA, eich losmakend, btleedig/d. En daar zou ik in toestemmen, ik? DASIEL. LuUter.... LEA. . ....Dat ik het zou verbergen, ais ik tt trouw voor Gods aancchyu? Verborgen als' ware't een misdaad? Maar.... DASIKL. LEA. ....Dat ik in eon lengen, een InagTieid zoti me _.emmen: ik?.. ..Ik! Nooit; hoort «e wel? Nooit! Verzaak uw geloof, als ge wOt! -t*».l I. . » .»*_.» ' Tl~ I. _ -. -t. *_M.' - ge w , Ot! ik belijd hét mijne1. Ik beo christin, en ik verbloem dat niet ! , . . Ik inaak er een eer uit!... . ' Kaar laat my , . . LBA, sonder naar hen 1e hooren. 'tls schandelijk, echandelyk !... Ik lig aan je voeten; ik smeek, ik tchrei l Ik geef müover, m n woord. En ik vraag je maar n uiting van het hart, de toewijding van een sekonde, en gij gaat voort met dingen en bieden ; en alles gaat mij voor: je party, je hovelingen,1 je tttfelschuimers! . . . lot in mijne armen Den je bedacht op de romenstemniing Van je liefde met je dwaze goddeloosheid, van je vrouw met je ziekelyke populariteit ... van het gepeupel met my'! . . . Neen ga! dat is beter t ik verklaar het je! g»!. . . Ik weet niet, wat ik je niet al zou zeggen! l.' DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD T O O B NEDERLAND. dat de Haagsebe manie sioh hier geopenbaard ?oo hebben op een oogenblik, waarop Rot terdam treurt over het verlies van een ku&stelUMr ab Emil Fucher. G. lit de~Ïofstad. ui. Met genoegen kunnen wy mededeelen dat er TIK) belangstelling getoond wordt, zoowel bin nen- als buitenslands, in de alhier in Auguxtus en September a. B. te houden Tentoonstel ling, betreffende bet Vorstenhuis Oraoje-NaaMU, alsmede alle» wat de geslacht-, wapen en zegelkuude betreft. De itiachrgvingea zyu tot op heden roor alle afdeelingen ruim te noemen, terwyl nog zeer veel toegezegd is; te samen genomen, zal het een keurig geheel uitmaken, iu de Gothische zaal van het paleis van nu wylen onzen ridderlüken koning Willem II, vacht ons dus na de Wateraiiood-teutoonstelling, eene die tot nog toe eenig te noemen . Wy gullen n. 1. de geschiedenis van out Vorsten huis aanschouwelijk voorgusteld kr\keu, terwijl de hulpwetenschappen der historie ons veel zullen kunnen leereu. Als subcouimissien heb ben zich gevormd eu zijn als correHpondenteu opgetreden de volgende heeieu: T« Auuterilam, A. ). AlWdingk Thym; 3. O. At Groot Jamiu Jr., A. L. Kraak van Harpjii, Mr. N. de Boever Azu, Mr. A. D. de Vrie» Azu.; te Apeldoorn, J. W. C. del Cuurti te Aruhein, Jhr. Mr. Th. 11 f. nn Riemsdijk; te Auen, G. tt. W. Kymmull; te Breda, J. E. G. Hacker van Leuven; te Dordrecht, U. deCoart Onderwater; te Goei, Dr. U. A. SoetbrooJt Piciwrdt; te Groningen, jhr. mr. W. C. A. Alberda vau Klcemtcin ea mr. B. O. Feitü; te Haarlem, C. J. Goanet; te Heilnood, Aug. Sjtsea; te "? H/rtogenboscli, jhr. mr, A. F. O. Ttn Saue T»H IJuelt; te Hulrt, l'. Calsud \ te Leuviwdeii, C. H. A. T. Corbtlgn Bjtlaerd; te Maastricht, mr. G. D. Pranquinot: te Nym.-gea, J. A. Koopman» ea jhr. mr. J. JL Taa Pabjt van Biogerdoa; te Hoerxund, J. B. Sim:; te KtilterJum J. H Scheller en A. van Slolk; te Utrecht, jhr. J. J. de G c.; r Tin Oadegein, I. C. vu der Muelen, mr. J. J. 1). Nqnreu, A. J. -Nylaod, jhr, mr. F. A. L. raa Bappard en mr. f. Verloren «au TheiBtal; te Vcalo, M. J. Jjuwa; te Zwolle, mr. J. C. »JB Doorninck. Iu Belgiëde bh. U. aini, P. Geaard es Em. Varombergli, terwijl de heer II. vun Gotckiug'i, b: Viesbadeu, zijn hulp teuceiu bclo>l'J heeft Tot op het einde dezer maand kuuntn dj imchrijvinnbiljetten worden ingezonden bij dca lecreturu A. A. VorsUrman nu Oyen, Baliitrut 11) 's Uage. Den Haag, 23 April 18SO. J. KUNST. Tartuffe. gavond werd Tartufe, naar dn vertaling van iia luer Tbijra, gcgerta. De jclioo» liurgzaal wa» tleehu matig iKiocbt. Misschien Ja het publiek de gewone teleurstelliug van een première vreesde, doch daa was dat te bejammeren, want tle rullen warvn go«d inge^ludeerd «n de Haag had reedj du eer eener eerste oproering genoten. De vertaling bespraken wij bij een vroi'gere gelegen heid. Be heer Tbijni hcrft lelf gezegd in zijn voorreds: dat hij haar natutalUtUth weuieate en bij de voordracht ?bleek~lïtlr'to-itrttit'i» in aooge-mnte. DB Y«rdienrten der overzetting blonVen uit; maar toch liet lich bij do opvoering ecu soort TBU düburmouic bespeuren tuss?ben enkele deelen, daar ickere deftige woorden minder over eenstem jen met de loilieid, ivtilie hut jithcel teoiucrkle. Mea lAag ondertuascheu zeggen d:vt Molière recht is wedervaren. Do inrloed der realistische vertaliig was in het spel merkbaar en de opvoering behoorde voorze ker tot de beste, iie men van .Molières nukken in Ne derland genoten heeft. Do uooflfijuur, Tartoffe, ncrd voorgesteld door Loau Bouwmeester. In beter handen, kon zij inoeielijk vullen. Geen artist onder de leden van het t'iuiiuelgezelirhap der YereeLJ^iiig, die zich nauwkeuriger rekenschap gctft vau zijütauk, en die uvtr gfo^ituir krachten beschikken kau, om het ideaal dat hem vour ougcu tweeft te verwerkelijken. Bouwmeester het-fl een eigen omattiug, hij ia eeu oorspronkelijk kuniteuaar, en geeft, in welke rol bij ook optrede, steedn zichzelf, tien kan met hem verschillen, over de juistheid vau opvatting, de persoon ?die hg 'voorstelt mogu hij te v»cl naar zijn ideeën of neiging wijzigen, eeugcvanr, waaraan groote kunstcnan», die de fouteu> liuuuer deugden bezitten, het gemnkkclyVat bloot staan, dgcli zoo als hij zich zijn held denkt, dwingt hij u hem te zien, hij reproduceert hein met zooveel duidelijkheid, plaatst brui in zulk een scherp licht, eu blaiat hem zulk ten krachtig leven in, dat de ni:tigste onderdeden een even diepen indruk maken als het geheel. Dit bleek ook nu weder. Zyn Tarlu/e is een merk waardige fichopping. Misschien werd nug' nimmer op ons tóoneel de wéllusteliu; zoo volkomeu in al het vuur van zijn vuilcn hartstoclit voorircsteld. Zijn bleekc tronie,' zgu vlammende. oogen; ziju trillende lippen, zijn bèVfudr vingers, zi:u klanklooze, zenuwachtige stem maakten de baudlü&telijktiedcu uverbodig, ditt .Mulière Tartuilt: voor&chrte!', opdat hij tiioucii 'zou, wat er iu zijn verdurven gemoed omging. Als bouwmeester, na er zich vau rerjKtdit te hebtien dat niemand hem al DASIKL. Welnu.! uecul Ik hob niets Ik vraag je niets!..., Kaïn. LKA de tafel tusschen hen luiden. En ik wil niet meer, ik! DANIEL. Lea! LEA. Ik wil niet'meer. Ik was dwaas dat geheime huwelijk aan te nemen! by nacht! dat gij altijd kunt ontkennen, of verzwijgen althands. Ik wil het verkondigen! ik wil het openbaar maken, overal uitroepen! Voor my is het een zegepraal je voor God te hebbeu doen huigen. En je wilt niet, dat ik er trotsch op ga n roem op draag? Ik zou je, overwonnen als je bent, nog den Hemel een trek laten spelen en hem ryn zege laten betwisten? Hoe hebt . ge 't kunnen meenen? 6y kent mfi niet, Daniel!... Je zult daar komen, hoor je t wel? met al de mynon en al jo vrinden, met mede weten van de heele atad en in het volle mid daglicht l en je zolt er binnengaan' door de groote deur, of ik zweer je by God, je zult dezen drempel nooit meer overschrijden f DANIEL. Zwijgt wat ik u bidden mag! en... LEA. Er moet een eind aan komen. Let wel, wat ik doen ga. Ik schel; zy komen, en ik leg uw hierzün uit. Gy hebt u bedacht en zy't besloten tot dit kerkljjk huwelijk, in dit eigen oogen blik. Ik laat het heele huis oproepen, ik zend om uw getuigen. De Eerw. Clarke trouwt on» kunne» storen, wrokt oter de toetdueUlijkhtid van Elmir*, met dierlijke gejaagdheid lijüuiautel ifwerpt eeu genialeu greep vau deu kuiutenau die hier realilt wil t\jn heeft «yn ainnelyki drift een hoogte bereikt, die voor een akteur seker de grens is, v»n hetgeen hy op dit gebied kan tertoonen. Uofcmeen doordacht, konstkwcnt, volledig, net al Ce lorg, die eeu echt, hoog ontwikkeld ktmtteuu na zijn rol kan bettedcn, zion wy Tirtnue den HMwüiat. Geen trekje oatbnckt «n 'l beeld. Geen aanmerking is mogelijk. Bouwmecatcr bereikt «ijn doel. Een vraag echter die wel mogelijk blijft, U, was Bèawaualen doel dal van Malie», ea it sün opvatting te rijmen met de eisenen >an het K;boonneiajge»oel fan het publiek. Kooi de groote blyipeldichter de» wel' Inatigen 'i'artutfa om den huieheltai te schilderen, of beeft hg den sehijuvrome getcbetit alleen met het do«l om ons eeu wellutteling te doen kennen f Was het laatste bet ge val d» mo ht Bouwmeesters spel onberispelijk beeten, moeiten wy, gelijk wy inderdaad bet er voor houden, het «rite. gelooren, dau schijnt de opvatting raiouen gevürdea akteur ons eeuigszins bedenkelijk toe. Eu zij U om dat nog te meer om een andere reden. Daar U iets oaaathetiiea in dien overigens, uit een rejliltUch oognuut, voortreffelijk vertolkten Tartulfe. Zoodra het nalume met het rieie in aanrakivg komt, verliest het de guweuchte uitwerking, streeft hel lijn doel Voorbij. In getogenheid, maat, ruit in zekeren lin, ia bij niets zoo hoognoodig, tls liij dit ge.'aarlyk onderwerp. Ea daanu geloovoa «ij, dat Bouwmsrsler, boe verdienatelyk zya spel ook moet genoemd wórden, nog meu la. prijzu ware goweeat, wanneer hy met dcMlfdj soberheid, waarmee hij deu uhijiivroine, en roorül later, na ag'n ontluukering, den viuuigen uunrk, voorstelde, ook den wellitstelmg had woergegeren. Het behoeft overigens uiet afzonderlijk vermeld ta worden, dat Tariutt'e, die volgeua Doriue is: fdik eu vet, ziju mond en wangen glimmend rooJ," niet behoort gegrimeerd te zijn sla een zieke blceke uitgevatte asceet. Trouwens de grime vau zyn vriend Orgon liet niet minder te wenscheu over. Do har», die -de beer Spoor lioh op zyu bovenlip had versch ift, vormden een zwarten itreep, die aan de bdde uiteinden naar bovenliep. Koe dit optisch bedrog ontatoud, weet ik niet, het u echter eun feit, dut Orgon voor hen, die niet te dicht bij het tooneel zateu, het publiek voortdurend scheen toe te lacheu: alleen du toouuclkijker 'ontnam hem den blijden trek. ' Dofte een kleine wijziging u misschien dit uiader geweuscüt eü'ect te vo/rltomeu, en als de heer Speur daartoe bcsluil, zal hij er wél aau doeu, naar -Molièrei wil, een grijzen baurd te di-ageu, want hrt publiek zocht dien te vergeet toen Durine heel duidelijk sprak: ,Maar die u ziet: dat wij» hoofd, die» frifrm baard, wie (leest er Ter waereld in, dut gij zoo dwaas zondl lijn..." on !'<o miste hij lelfs dat weinigje, dat san zijn vertand kon doen gelooven. De hetr Spjur ond^rtusschen, hij mocht soms den kiemtoou verkeerd leggen, eau enkel wooril eigudunkelijk of ounadeukeud veranderen, speelde als Orgon zeur goed. Wij vonden dit een zijner b-jste rollen. Iu zijn dispuut uiet Durine, bij ziju toorn uver Dimis, als f ui en uls bedrugeue niet het minst, wanneer hij' 'rnrlutle in woede uaugrijpt, heelt zijn spel recht op j w.iardeeriug. De heer Spoor behoort o. i. onderde oudere , Ie U-u vau liet gezelschap, die tengevolge vaa betere lei- j ding eu rolverdeeliug Lel meelt geleerd hebben. Ziju icuo'jnbroeder C'leante, (S -liooulioveu), heeft oadér | de artistea «n te groote votrliefde voor d* rechte liju. Oük iu zya ffze^gcu" van verzen i* d*t het g^val. Uij kent zyu rul, beter dan de menUu, hij begrypt, het is aau uUii duid.'lyk, volkomen wat hij i«*t. Maar de zinnen die hij uiupreekt zija als zoovele ongeboren lijnen. Zij streven voorwa.m, kalm, bedaard, bijna plechtig, zon der dat bet gevoel er ecu weinig kekening in veruiag te brengen. Damis, Orgons zoon (Tournitiirti) begint met zulk een vaart, dat er aan eenige lelfbeheerscbing niet te denkeu valt, en wordt oveitrotteu door Vrlère (J. C. de Vos), die. wauiiecr hij een weinigje meer loshuid van beweging en van toon zal verworven hebben, een der beste elementen van ons tooawl belooft te wor den. He heer ds Boer wis alt Lojal uitmuntend. Wanneer wy du dames het laatst noemen, geschiedt d.it niet, omdat hun verdiensten minder van gehalte zouden zyu. Mevr. Kleine, ah Feruelle, opende de rij op wairdigëwijs. Het scheen ons echter toe, dat bij eeu dame, die bij het heengaan, haar slapende dienst* meid t'lipote een klap geeft, de Ueftigüeid iets ster ker had mogen uitkomen. Doriue, mej. Ohr. Poolman, kweet li.h voortreffelijk TBJI uaar tiak; ventaudig, le vendig en bij da hand, liet haar spel niets te weusi-bcn over. lrnire, mevr- v. Sluiter», die slechts tijdelijk deze rol vervult, mag men het niet ten kwade uuideu, dat liaar spel eeuigszins mat il. Weldra zal zij door mevr. de Vries worden vervangen. Nog moeten wij meldiug maken van uiej. Auua Sabhirolles, wier beschaafd eu gedistin geerd spel volkomen in harmonie was met het gewaad, wa.irin zij Mariannï, de dochter van Orgou, voorstelde. Uit l&ittle schitterde onder de costumes der dames door buitengewone bevalligheid en getuigde tevens van eeu ]irijzcn»« aardigtn eerbied voor de tradities van het ni'is VAK MOLIKBE. Naar vorm en kleur tot-h was het een getrouwe kopie van hét gewaad, Waarin JUud. Itcu-luiiuuerg in het Théutre Fnn;ais als Mariunue optrad. Wij weua hcu Tarluffc een druk bezoek toe, zóó druk, dat der ijverige d-irektie van het Neder!, iooueel de moed moge gegeven wurüf.-n, ons nog op andere stuk keu v:m Molière te vergasten. Wij ziju daaruau uog niet verwend Het niag bevreemding wekkeu, daar onze artisten zeker beter in sUkat ziju deze blijspelen te vertolken, dan de tragotdies van Sjnkespeare, waaraan zy zich by wijleu vragen. ' Stads-Scliouwbur»;: Ben-Leil. Hier heeft het plozrtendo'm zijn zetel opgeslagen. (Vry naar) ToLLEXS. Te.beweren dat de com:ni-bic waarvan de leden ver-ierd .z(ju met den imam: commissaris van den SUds-Schouwburg" door hun advies ter zake gunning der pacht van deze Inrichting zich (onsterfelijk gecompromitteerd hebben », geloof ik, nu het H iutersaisoeii ten einde loopt, niet meer leggen dan hetgeen ieder dia m de laatste maanden ob*e ««bouwburgen bezocht heeft op de lippen ligt. Het beschaafde publiek, de letterkundige kringen die er zich aan begonnen te wennen in den stedelnken schouwburg kunstgenot te smaken heeft de toewijzing welke op genoemd advies gevolgd is, wederom uit de eowte komedie des landa verbannen. Zal men He acteur* lastig vallen dat ly een weg bewandelen, dien jaren achtereen door hiinne voorgangers bewandeld i.«. en die zelf een literarisch bestuur niet geheel heeft kun nen verlaten? Dit zou nauwelijks rechtvaar dig zijn. Zonder letterkundige leiding, louder een voltallig of althans voldoend gezelschap, kan men de directeuren op zijn heit verwytei. dat zy' een taak hebben aanvaard, waarvoor hunne krachten niet berekend waren. Eenmaal met die taak belast, hadden »y voortdurend zich te herinneren, dat z|) pachters waren van een instelling, waaraan voor hen groote kosten verhouden waren, Dat die inrichting een knust-instiunt was, kan slechts in de tweede plaats iu aanmerking komen. Niet slechts in de volgorde. van hunne zorgen, maar in die van eiken schouwliurgondernemer. Slechts zy', die door omstandigheden van die bezwaren ontheven zyn kunnen, mogen zelf», aan de tweede bedenking een plaats inruimen. £n daar met een middelmatig gezelschap slechts het melodrama goede vruchten kan afwerpen was melodrama schering, tooverballet inslag der campagne van dit jaar op het Leidscheplein l)e voorstelling van San Leil is een sprekende illustratie van dezen toestand. Wan neer men een of twee artiüten heeft die gewend zyn aan melodramntHclien dialoog -en maniereu' een handigen regisseur en e.'ii knappen machi nist dan moet dit werk van Séjour vlo tien. Evengoed als een acteur vau talent in het melodrama groote dingen kan douu, kunnen slechte spelers met eenige kans van wel-dajjen n bet melodrama optreden. Daar de schrijver alle-i heeft opzeoffxrd aan nat effdkf, kan ook de acteur zich zonder veel schade bedienen van de middelen welke het meaïte effekt ver oorzaken. En ia het teweegbrengen van effekt speelt bijna altijd conventie een groote rol. Eu liet moet al een zeer pover mensch zyn die zelfs de conventie niet volgen kan. Zoo voldoen verscheidene tqoneelistén in Ben Lcil (ik bedoel het stuk, niet de rol) die als arti^ten zeer laag staan.- Maar heel veel wordt er dan ook niet geëischt. Het drama lijkt sprekend op een ballet. Er is n tafe reel dit men den triomf vaa den machinist zou kunnen noemen: eun .zeegevecht. Maar een zecsovecut dat inderdaad 'de ergernis en ver veling vergoedt in de overige tafereeleu door gestaan. Dit i-.- de scène ft faire. Ea een don derend, een langdurig applaus is het, loon voor de groote moeite die waarschijnlijk aan dit tooneel besteed i». Dit gedeel-e is te meer aan trekkelijk door do omitnndig'ieid dat geen der spelers er in spreken. D« dialoog is vertegen woordigd door een onverstaanbaar ge t o 31 er in een scheepsroeper. Als men de affiches raadpleegt dm vindt men de namen van Moor, Vèltman, Bigot be nevens Ellenliergei', van Westerhoven, Spoer en meer anderen. Doch wat geeft het zich er in te verdiepen wie al die-roovere, graven, princessen, verraders zijn? Moesten er namen aangehaald worden dan zouden liet die der kleèrenroakers, rekwisitenrs, machinisten, figu ranten zijn door de huurders van den schouw burg aan het werk gezet om hen geld te doen verdienen. Eu van deze opdracht hebben die lieden zich met talent gekweten. 234. 80. F. v. D. G. Hoe veel meer zullen wij in bet GrandThéatre wel niet te zien krijgen. Langzamerhand begint de tjjd te naderen van corner-schouwburgen en kanstreiMu. Men Deze betuigde Beethoven z$n byval op vrij koele wuif Ach lieber Papa", ceïde ven, eg ist noch lange keine SchöpiuagP Ha/do, hierover geraakt, antwoordde: Nela, « W aUerdinjj* keine Sohöp weet dat bet Rotterdamsohe gezelschap naar «» '«t allerding» keine Sohöpfuag, noch wird, Londen gaat. glaube iob, der Verfasaar die* je erreiobea? De keus der stukken is nog niet vastgesteld.' (A. B. Man: Ludwig van Beethoven Lebea Ome vraag om eenige inlichtingen aangaande und Schaffen.) deze representatién heeft de heer Le Grms met 'En nu staat Beethoven voor on* al* een de meeste loffelijkheid beantwoord. ,Wy ml-. Mont-Blanc, en Haydn ai* eea vrieadeUke, len schrijft de«e beer hoogatwaarwhyn- groene, Geldereche heuvel! lyk uit on* repertoire di« «tukken kiezen,' Dat de Maatschappij tot Bevordering der welke behalve dat zy oorspronkelijk Neder-i Toonkunst ciph aan dexe anekdote spiegelei landsch iHn ook voor de Engelsehen eenige Dat de verjoagende lente ook de tyikont on aantrekkelijkheid hebben door nationaal Neder-, baar hart doe smelten! laod-obe custome* en decoratien. Ondardezul-l Dat men spoedig van baar zeggen moge: -sf ken rekenen wy b. v. Anne- Mie (Zeeland) en geeft al het schoone en goede zonder oodeiDe ledige Wieg. (Hindeloopen) Het i* de scheid van richting of componist; zij bevordert ~ ' ' * r ' ikt- «tukken de_toonknn«t in den waren sin dei woord«l" grootste zorg die my kwelt geschi?_________ te vinden, die tevens wat te hoeren, en vooral wat to zien geven. Dooh goede vertaalde stuk ken, die onze tooneelspelers de gelegenheid ge ven hun talenten te ontwikkelen en vooral onze maaier van comediespelen kenschetsen, mogen ook niet ontbreken." De aanvangs-datum is Maandag, 7 Juni. Wenschen w$j hst beetuur der nieuwe Bxrtterdamsche Schouw bnrgvereeniging geluk metzjjne energieke pogingen. Behalve een nauwkeurig verzorgd en goed ingestudeerd repertoire neme het mede naar de overzijde van, het Kanaal de sympathie van elk die de Nederlandwhe kunst lief heeft Zal er een tweede Bosboom?Toussaint gevonden wor den die het wedervaren van den troep beschrijft in een roman: de Hollander j te Londen? Men maköer echter geen romrin-coniqiU van! F. v. D. O. //De Schepping.'' Die Schöpfung van Haydn is een populair werk in Nederland. ledere zangvereeniging heeft er haar krachten aan beproefd; ieder Nederlander noemt het de Schepping.11 Deze vertaling voor de van den titel getuigt wel Jet best groote lietde voor het werk. Nu, er zün goede redenen Haydu vertelt on?, kinderlijke wijze, voor dit feit. Vader echt oone Haydu vertelt on?, op zyn gemoedelijke, kiuderlyke wijze, dat eenvoudige en schi echeppiugsverhaa^ zooaU het ons allen als kind i» gedaan. Wij worden onder het luisteren weder jong; onze fantasie droomt weder van dien schepper, die in zes dagen 1:1,1. i_ i * ... ,rr i .,,.",. Dit hoop ik! G. W. W. C. HATWABB. LETTERKUiMJE. Daniel ttochat, VA» VICTOBEEN SABDOU, ulam wnrauii door i tioaj) ras S8iat-D««, tt iDnntut Wy hadden het voorrecht, de première op Woensdag den In April en verdere voorstellingen by te wonen; wy hadden veel gelezen van hetgeen er hier ea daar over het stok was gezegd en gemompeld: daaronder, een versla? van het geen men den jval" van het stuk genoemd heeft en de meêdeeUng dat het by'voortduring volle schouwburgen geeft. Tot het onaange naamste behoort het artikel door den Heer Tolsma in bet tijdschrift Nederland aan «» meesters jongste schepping" gewijd. De Heer Tolsma, die zyn oordeel uit Parys dagteekent, noemt die mislukt". .Daniel Rochaf," zegt hy is dood ter wereld gekomen." De Heer ToHina noemt zich dan ook een lykschouwer." Gelukkig verwart hg hot chirurgijnsbedryf met dat van den S'aal. . rr?, __?,_ meester", 't Is waar, dat het Tarhof en de tijda orde brengt ia den chaos, en telkenmale j Snijkamer, big ons te Amsterdam, niet ver van zegt, dat het zóó goed i». Haydn schildert ons : elkaar verwijderd waren, jnaar dat geeft toch, dit beeld met de hem eigene eenwig frissche i goen recht Prof. Ruysch foor een lid der firma kleuren. M<!t uitzondering van de inleiding en j Noordyck aan te zien, eu te denken, dat onthet: er zy licht!" is hot werk nergens groo'sch'leden eübezegelen het zelfde is. De Heer of aangrijpend; maar toch, men gevoelt zich Tolsma, dunkt ons, in zijne dissektie, niet al te gelukkig geslaagd te zijn; wy willen beproe ven, of het zegel der goedkeuring aan het nieuwe kuustwerk van Sardou te hechten, min der mislukken zal. De Heer Tolsma ging mistroostig" uit den schouwburg hui,waar(U; w(j deden het, vervuld van de hoogste bewondering. .. , . - .?. Sai^dou heeft op nieuw bewezen voor geen hoore bracht, de sopraan-solo zong. Daze moeilijkheden te-rug te deinzen. De jongste dame vindt de muziek van Haydn blijkbaar verscby'uselen op het gebied van den geest al te eenvoudig. Gean aria, of zij ontsiert die l hebben hem de stof voor ziju nieuwe stuk geop echt Italiuansehe wijze door allerlei triller» J leverd en met een ongeëvenaard ineestersohap en andere figuren. Daarbij zingt zy \oorge- heeft hy die bemachtigd eu weten te drama' nrtU_^..>A_ *_:if _!_j. ?._?_!. i _'?,_L j ., ^i.. ??-" onder het hooren tevreden en gelukkig. Evenwel dit opstel dient niet tot een bespiege lende beschouwing van de Schöpfung, maar tot het uiten vau eenige rechtmatige grieven. In de eerste plaats een verwijf aan Mevrouw Lemmens Sherrini(ton, die op den I7dep dezer, toen de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst d« Scthiiufung in Volksvlyt ten ge' bracht, de sopraan-solo zong. Daze schreven trillers niet juut, (girrt das zarte Taubenpaar, aria No. 8 tweede deel) en blijven a en b geheel weg. Dit niog te stellen zyn van die ook haar stem niet tooge a rekeni: Achter enkele malen de hooi laatste moj den land __,_ spaarde, voor het eerste vergrijp U geen verschootting denkbaar. Hoe een waar kunstenaar zijn taak Opvat, leerde haar dien avond Emil Fischer. Hy zong wat voorgeschreven is: geen noot minder, maar ook geen noot meer. En zoo behoort bet. l Mijn tweede verzuchting betreft het orkest. Slechte klank van het bout, ziedaar een steeds tizeeren. De dagbladen hebben het onderwerp reeds ter man, jemeener kennis gebracht. Een uitstekend in de kracht van zijn leven, bekwaam en gevierd, -f n mriT 'nn BhnraV-tfir _ maar ongeloovige, ja, tegenstander van allen godsdienst, wordt verliefd pp een eu^elach meisjen, dat door hire Tante in amèrikaausehe gewoonten is opgebracht De Tante en hare twee nichtjens, schatryke menachen, houden zich teeds bezig metliefdadi in den engelscheu trant. Zij hebb de Schermen. VII. Twee indiscreties: In Mei a. s., gaat" bij het nederlandsch Too neel: eerst de Fourchambault'n, met een schitte rende verdeeling: mevr. Bernard mevr. Kleine, mevr. Fourchambault mevr. de Vries, Marie Letellier juffr. v. Biene, Blanche Tonia Poolman, liernard Louis Bouwmees ter, RastibouloH Morin, Léopold J. C. de Vos, Fourchambault Spoor. Vervolgen?: Dalila van Octave Fenillet. De heeren Isiug bewijzen ons tooneel een dienst door van hunne ingenomenheid met dezen dichter mlke sprekende blyken te geven. Van den keer l sin ' Sr., herinnert men zich de fraaie verhollandsching van Le Vtllage in Een Ztccrvcr. En de vertaling van Dalila is vervaardigd door den heer I'ing Jr. In dit «tuk treden op: de dames de Vries, van Biene en Tonia Poolman naart déheeren Louis Bouir;eahedan, ,- - -- , byheid van huune villa in Zwitserland eene wederkeerende klacht. Onze amsterdamsche j kinderschool; zy bestryden hot misbruik van hobo's en fagotten vooral, eischen dringend: sterken drank. Zy stoppen in de handen en betere bezetting. Hun snerpende, stroeve to- i cigarenkokera van de Heeren traktaatjehs, om nen bederven steeds iedere klankwerking, l hen tot godzaligheid on te wekken. Sardou Mogen de bestuurderen van de Park- en ] draagt zorg JLéd, zy'ue heldin, het minst in 't Paleis-orkesten toch eindelijk tegemoet komen oogvallend aan dit eeniirszins belachliik m«in deze billijke klacht. maakt bedrijf te doen deelnemen. Ook h'et koper was niet beschaafd en klonk | De kennismaking van Daniel Sochat met haar dikwyUonsnngennsm, De begeleiding geschiedde u dan ook van zulke korte dngteekeuing, meest slordig en ruw; ook hierover ia reeds heeft plaats te midden van zulke heerlijke te veel geklaagd. i natuurtooneelen, de Tante, Mevr. Powerg, Het orkest móet den zanger volgen; niet omgekeerd. Waarom . worden zoovele teekens over het hoofd gezien? Wat beduiden de p. en p.p., als ze niet in acht genomen worden? Ook het koor zingt iu den .regel .maar voor vorst en vaderland wég. Een fluisterend p.p., dut tOCll «ImVn-n11 1.1,'ïft- ia *?.1 HHiAUJ!.«« Au . bekend. Ik herinner ren geleden _Brah"ms Yot wanhoop zingen" bhjft, is te Amsterdam on nog te goed, hoe eenige jaChri%tiue Poolman, juffr. Bal heer Tourui^ire. eu den voor al de myneu, voor al de uwen. Eu weet uu wel: dat als gij in ij logenstraft eu uw hierzya l uiet reclitvaardigt op d-j wijze ats ik zeg, dat ik. diiu deze nacht nog vertrok eu gij mij nooit zult te-rug-zian. DAMEL wil haar Idettsn te schellen, Hou op!... . . LEA schellend. 't Ligt er toe!... Gy kunt nu wechkomen zonder gezien te worden, zooaU ge binnenge treden zijt.... en alles is tusschen ons gedaan. Dit ia een recht, dat ik u uog laat. Maar haast u, want er wordt boven geloopen, en binnen 5 minuten is men bier. DANICL gaat naar de middendeur, en schynt U. aarzelen. Lu. tiet hem bekommerd aan. Zg gaat tot hem: met een vreugdekreet. Ga blijft? DAHIEL. Gij hebt de betoóyering gebroken! Lea... Ik was tot alles bereid, nuvar met u-alleen als getttige. JjEA. . En gg vertrekt? . DANIEL. Voor uw eer, om dat zij komen. LEA. ? Jo gaat?... jo g*at!... DANIEL. Morgen zult ge toestemmen iu hetgeen ik van avond gevraagd heb... en ik z <\ voor ja doen wat ik belooid heb. LKA. Pas óp, Daniel!... Pu; op, dit onze liefde dat morgen niet meer zien zou! DAN-IEL, liaar hartstochtelijk in tj/rte armin nemend. Dan moest ze dood zyn, die liefde.. . en nooit ia zo levender. geweost in uw hart en in het myne! LEA, hem omarmend om hem te weerhouden. Maar blijf dw». ongelukkige, bljjf dan l . eich losmakend. . tevergeefs op d* generale repetitie van zijn Deutsches Requiem het koor en orkest om p.p. bad. En sedert is dit er niet op verbeterd. Eindulijk het derde punt mijner Ontevreden heid; dit geldt het be-tuur der zan;;vereemging. Zonder twy'fet hebben wy aan <b Maatechanpy tot Bevordering der Toonkunst groote verplichtingen, eu zyn wij haar dank verechul*)>.*?) Vl/:.. J:i. ._^l..»^ ' U j_l* AUU:M!M_ Iu , , . , zoo staatkundig (als zy wil), dat het Daniel, die een publiek man ia, tot heden al tyd met publieke belangen bezig, niet U inge vallen te voorzien, dat de godsdienstige stem ming dezer overigens zeer liberaal gezinde engelsche familie een bszwaar zal kunnen op leveren voor het sluiten van zy'n bnwelyk en het vestigen van zon geluk. By herhaling beeft Mevr. Powers zich afkeerig betooad ran alle bygeloof en van alle ydele ceremoniën, de aspirant-eciktgenoot stelt zich dus in het vrije Zwitserland, niets anders voor dan een burgerlijk huwlijk. De band moet met groote overhaa;ting gesloten worden,- want de staatsbelangen noodzaken Daniul oaverwytd naar Pary« te-rng te keeren, en hy wü, tUleua de zitting der Kitners, niet daar ter plaatse trouwen, om dat dit in de gegeven om Neen! Dnnhl! Neen! LEA. DANTEL (eelfde pel). LEA. Ik smeek het je! DASIBI. Keen, neen! Zich aan hare armen ontruk kend: Tot morgen, lieve ziel! tot morgen! Off vliegt het park door. *) Wy meeicB, dit het omen lezer» Mtjgittaam ui zijn dit fragment, zoo rijk ion eigenaardig dramitueh effekt, hier in bet NcderUuojch lich te liea.Voorge legd. Het verband, «airin bet bij SsrJou roorkomt, wordt duidelijk dnórhet in dit zelfde nommer opgenomen letterkundig artikel van den Heer Alb. Th. BID. dit ontkent,' handelt. Oubillyk. Zij standigheden een groot verdriet zou wezen gaf no^ dezen winter door ds uitvoering der j voor zijne katholieke vrouwelijke familieleden; Missa Soleinnh .het bewns voor mijn stelling..' n hy is iemant, diézyn liberalisme openlük Toch zou zy nog zooveel meer aanspraak op en nadrukkelijk bely'dt; maar er niet mede den dank van iederen waren vriend der toon- pronkt. ? kunst kunnen maken, als zy zich tegenover de ' Lea noch hare Tante vinden bezwaar in het grootste der moderne meestere nie zoo vyan- trouwen vóór hunne afreize. D>or de zorg ig gedroeg. Berlioz, Liszt, Wagner bestaan van (tochats beschermer en vriend, den goedniet voor haar. Dat klinkt vreemd- voor een ronden, een weinig ingebeelde)} en zeer poziMaatschamiij, die zich ten doel stelt de toon- tivistischen Dr. Biaache, verklaart de Muire kunst te bevorderen, toch is het zoo. Hoe dit van het zwit-sersche plaatsjen, waar züzich be komt, is licht verklaarbaar. Het Bastnur der vinden, zich .bereid do akte aan huis bij Mevr. Maatschappij 'u geen vriend van de moderne Power* te komen passeeren. Dit gebeurt. muziek. Maar mag het daarom de onparty'dig- Met een groot sans gêne wórdt hetbttrgerlük beid der Maatschappij in gevaar brengen, of huwelyk door de bekende formulen bezegeld, denkt het, de Maatschappy compromitteert en het is haast toevallig, dat Lea spreekt van zich. door de namen van Berlioz, Liszt of Wag- Monsieur Clarke (den predikant) celuiqni nor op bare programma's te brengen? .non* maners tantótl". Neen, in deze zwichte het individueele ge- Dit geheelo tweede bedrijf is alleraardigst voelen der Bestuursleden vóór de-goede zaak. in elkaar gezet; wemelt van geestige trekken Niemand behoeft te gelooven, dat het Bestuur en effektên, op de natuur betrapt 1).'t Is waar, uit ingenomenheid met de moderne werken, die dat het bargerljfk huwlijk «r een weinig om laat uitvoeren; dit kan des nood* op de pro- zyn gebrek aan prestige" in wordt ten-toongramma's vermeld worden, maar men geve toe gesteld. aan een billijk verlangen, en hrenge werken Daniel Rochatr zou, daarentegen, 200 hy Lea aU: Heilige Elijabeth, .Camtus, 13e Psalm, au temple volgde, meenen zjjne beginselen te Liszt; Damnation de Fanst, Berlioz; Meister- verzaken, zy'ae antecedenten te beschamen, de singer Vorspiel enz. Wagner, ten gehoor*. aanvallen ay'ner Vy'anden t« rechtvaardigen, en ? De leden (uitvoerende en luisterende) zfin zg'n invloed er by in te schieten. dan in de gelegenheid zich eet) oordeel over de De drie laatste bedrijven draaien om deze nieuwe muziek te vormen, en valt dj t waarlijk vraag been," zegt de Heer Tolama: zal Daniel jioo erg tegen, welnn men keere dan weder Rochat naar den tempel, gaan, of zal hy niét tot het oude terug. Niemand'of niet* cal met naarden tempel gaan? Van aktie geen «poor." 2) déproef geschaad ijjn, en de Maatschappy «al De beer Tolsma beeft niet goed geluisterd zich vele vrienden meer hebben gemaakt. en niet goed gelezen. Inderdaad -draaien" de Eenmaal zal zy' toch voor den drang der ty- bedrijven om die vraag: maar die vraag en d«n moeten wyken, daaraan helpt niet*. dit plus qu'elk n'est grosse. Ter zake van die. /oo i* het met de werken van Beethoven, vraag, vindt de fijne opmerker, edele denSchumann enz. ook gegaan. Eerst verguisd; ker en kleurrijke schilder gelegenheid, de later begrepen en vereerd. Het volgende diene hoogste en tederste gemoedsbewegingen in tot voorbeeld. Beethoven had zijn muziek ge- het «pel te brengen; om de oplossing dier ishroven voor een ballet, getiteld: Promethens. vraag been, groepeert by charakters, die om De uitvoering te Weenen trof toevallig bijna . bet meeste wedijveren in oorspronkelijkheid gelykty'dig met die der Sohöpfong van Haydn. en consequentien. Wanneer tktie bestaat in

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl