De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 25 april pagina 5

25 april 1880 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, NEDERLAND. Een Juffrouw, Muziekonderwüzeres lynde, door vertrek eoner Oostersche familie eenige uren TI$ hebbende, wonscht dezelve wederom te plaateen met Pianolessen of Zangon derwijs a f 3 per maand, twee lessen per week. Brieven franco onder het motto Mmiékondcrtcijs, Bureau de Amsterdammer, Rokin 2. WOEDT GEVEAAGD voor een lieer een of twee ongemeubileerde KAMERS, liefst in een toehuis. Blieven franco, onder Letter Z, Bureau ile , Amsterdammer, Ilokin 2. JONGSTE BEDIENDE. Op een uitjrevei-s kantoor wordt verlangd een JONGSTE BEDIENDE tegen een aanvankelyk Salaris' van /? *«*«». Vereiachten zyn goed schrijven en vlug kunnende re kenen. Zich te adreaseeren met franco brieven onder letter OH. Bureau van dit blad. Rokin 2. miransche, Duitsche en Engelsche brie W ven worden vertaald en beantwoord. JL Franco brieven ouder Letters E A B, Bureau de Amsterdammer, Rokin 2. Een MUSICUS wenscht eenige theorie of gevorderde Pianolessen. Brieven franco Lett. A Z, Bureau de Amsterdammer, Rokin 2. Te Huur of te Koop. Wordt gevraagd een wel onderhouden eer sten rang HUIS met TUIN, gelegen aan de Heereu- of Keizersgracht tusschen de. Wolvenstraat en Amstel, of wel Frederiksplein ol Vondelstraat. Adres met franco brieven onder Letter K, Bureau de Ams'erdammer, Rokin 2 LEMEOR ACHT, Opgericht 1804. ALLERHOOGSTE PRTJZGV. 1HACBIXALE STOOMVERWERIJ KN CHEMISCHE WA88CHEEIJ 300/1 es tl8/S Klstci alcuw Muscadel RoiU TAH Gebr.PALTHE, Ie Almelo. ie Aiiterdan, Y1IZELSTRUT. 53, T» waar de zoeieiei ieitiei Zaterdag ei SPülSTRiiT 65, iai waar ie ieinei woeasiaz woiei VLEESCHBESCHUIT, WED. J. DE JONGE, 0. Z. Voorburgwal 22. A. KAPPELHOFF Jr., Makelaar, sal op Donderdag ao April 1880, ten 3' 4 ure, in het lokaal de Brakke Grond, prescnteeren te verkoopen: t? Risten Sl'CADB, 100 > nieuw SULTAKA ROZIJN, 130 » » ELEMÉ ld. 28 » UA.XUARUN GEMBEK. 6 Skcletons en ea. 100 Kistjes S m. VIJGEN, 20 Vaatjes ITKAVAl' SCDILLE.N, 25 » Anerik. Appelen, 100 Kistjes Malaga V|jg n, 15 Kisten JAPANSCOE SOYA, enz:eu. enz. Liggende en te zien als nader by Notitie aangewezen. AMSTERDAHSCHK KHTKft Heereagracht 193 o/d. Warmoesgraeht. CERTIFICATEN a f 10.75, afloabaar met f 24 en een Premie van f 10,000, 15 Juli en 15 Januari van elk jaar. Waarborgfonds in Certif. 2»/9 pCt. NEDERL. WERK. SCHULD, onder Notarieele controle, vóór de uitgifte, ge deponeerd. Prospectussen frauco. Men verwarre de AMSTERDAMSCHE RENTEKAS niet met de Rente-Cassa. CAFÉ RESTAURANT: DINERS! SOUPERS! HUISELIJKE FEESTEN! zoo bekende CMA.HlïiA.?JJI%TJK bieden wij steeds-aan per origiueele 12/1 Fl. ? 99.5O of 24/2 Fl. / (7193) Ouze thans f $ jaar wy steeds-aan per origiueele mand, inhoud: ?4 met allo kosten franco door Nederland. tf? Co.. Heereiigrucht 227, Amsterdam, Singel 356 ; SANTEN & C°. «* Rookmachines, I^edekauteii, Iflatrasseii, Wiegen, Vuurmaudeii, HJiiderwageus; Tuin Ameublement, Üleeren-en Parapliile Standaards» MLaupels, Strij Itkachels, Tllecenkasten, M'U "rekken en alle Huls- en Meukenbeiioodlgdheden. Rembrandtpleio 11/13. A M S TERP A M, Opening van het Hotel DIN6SDA8 21 APRIL, d'hote van S tot 8 uur. J OS. MAST. KUNSTHANDEL. WILLEN LEENDERS, Paleisstraat 1 2. cppèctaüttlt is Plafcplaaties en Oabinet- ei Yisiiesloraaat-footoïTaphiën, in pccte ïenw Xuitticvreaitê in Pciuetliisijes, Cao.- ensbalaiy-iiDiims. ? nKt'soterj, Inxtlappen, Inït-Siaateds. ramsscnen en BneUasschen, Pcrternaies en Portelenilles. OMaaitles.ïenii's, openslaande Reliëfs en Ciomopiaatjes en wstpapier, net ei zender Mmmram. en Roaw-EnTeüpen, breeae en smalle rtni CKI-, Hout-, Leder- en Glasruin, 25 en 53 a p3r l<tcon mn.adreren van alle moisiifte pïaatweiïen. Zota's, Reteniniec, Kwitantiên, Toiz- en Ko ptrieljes, Zeer kleine Wcstphaalsohc D.UIMEN. Echte tiOTflA cti extra fljnc YORKSflIRE BANKET HAMMEN «lie wtf ook gestoomd en gebraden ook naar buiten verzenden. Voorts CANADA AIAKKELEN en de zoo gezochte Callfornla BARTETT PEREN benevens vcrsehc BREDAKOEK. Aardappelen. Ie soort HAMBURGER SAKSERS BLANKE / 7.00. 5.-.! NIEl \\END1JK, 111. AMSTERDAM. PttsseiBieuterl&i. BERLINER ROODE JAMME 'an / 3.25 tot FRAK CO AAW H VMS. leliestraat 88, l GOOZEN, * jjjj- FABRNK VOOR Meubelen, Decoratiën, Modes. J. B. SGHUTZ Azn. Firma Wed. A. SCHÜTZ. FABRIEK en MAGAZIJN alle soorten van soliedc üfEUJBKLE^ WceiterStoelen iit alle soorten. Exportatie voor Oost- er LA PEOVIDENC. Singel boek Paleisstraat Ho* 204. Kalverstraat, 204. LEDEBOER & Nes No. 4. SOLIDE KOFFERS Nes No. 4. z^n in ruïne keuze voorradig Heeren- en Dames KOFFERS, REIS-en SCHOOLT A SStn EN en RIEMEN, in elke afmeting, en soorten Alle Binnen- en Dultenlundsehc Reis-Artikelen worden spoedig solide en voor billijken prtys gerepareerd. W. JANSEN, voorheen 31. PILGEK, Nes No, 4, b/d GELDLEENING BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente Groningen maken bekend, dat door lie gemeeute zal worden aangegaan eene geldleemug, groot drie honderd twee en .twin tig duizend gulden, tegen een rente van, vier procent in het jaar en verder op de voorwaarden, vermeld in bet plan, door den Raad vastgesteld by besluit vau den ITden AprU l.L ao. 11, en door Gedeputeerde Staten goedge keurd. Aanbiedingen tot deelneming in de eerate serie, groot ? 225.000, die in de eerste helft der maand Mei e.k. 2*1 worden uitgegeven, moeten worden gedaan op du wyzë, lepaildbQ art. 11 van het plan, dat op franco aanvrage verkrijgbaar is ter Secretarie der gemeente, ten kantore van den Gemeente Ontvanger te Gro ningen en bfy de Associatie Cassa te Amsterdam. I)e inschryvingsbilletten, op hun convert of buitenzyde voorzien van het opschrift: ?Geldleening ten laste der gemeente Groningen, 1880,* kuunen van heden af worden bezorgd ten kantore van den Gemeente-Ontvanger te Groningen tot en met VRIJDAG den aosten April 1880, telkens van des voormiddag» 9 tot des namiddags i ure, en ten kantore van de Associatie Cassa te Amsterdam, tot en met DONDERDAG den agsten April e.k., telkens van dei voormiddaga 10 tot des namiddags 2 uur. De ingekomen billetten zullen op VRIJDAG den aosten April e.k., des namiddags te i uur, in het openbaar, iu een der vertrekken van het Raadhuis worden geopend. Bankiers, makelaars en commissionairs in effecten genieten 1/4 pet. van de door hunne tusschenkomst bezorgde inschry vingen, die wor den aangenomen. GRONINGEN, 23 April 1880. Burg. en Weth.: B. VAN ROIJEN. De Sect.: JACQUES OPPENHEIM. MUZIEKHANDEL AL8ERT ROOTHAAN. Oude Spiegelstraat B. Asher's Continent Liforary. Kieuw vertellenen en alom voorhanden de onderstaande werken; DAVID LESLIEs A Story of the Afgimn Frontier When the Ship Comes Home BY Terschenon: IV. BE8AVF and J. RICE, in one volume f? .05.' BY TT S. T H O R KB II R in three volumes ? 1.95. Muziekale gedachte (voor Piano) op den 9eatCB Juul 1$*», opgedragen aan Z. M. WILLEEM III BERN. J. BEUMER, Directeur der Nationale Zangschool van Am&tcls Mannenkoor. Prijs f 1.--. A 1ÉAF I\ THE STORM and other Storles BY O in one volume . U I l» Eotterdam. A, . . f -.05. OTTO PKTR1. PARIS CHARMANT, Journal Illustré des Modes Nouvelles. Paraissant tous les mols. d*Abonnement PI. 4.? par an« Adam's Furniture Polish. Lingeries, Gitten en Manten, Ficlius, Huclies, Ballaises,TlLluder Hoedjes, Jurkjes, Jflauteltjes enz. enz. Een Costimni-yaatster kan geplaatst OUD PAPIER, APPJSLÏttARIiT. HOOGE PRIJZEN. ' Voor Machinale vernietiging wordt ingestaan; bij D. JL¥«ISM2]%T «S? PARIS CHARMANT is hét aangenaamste, onderhoudendste, sierlykste en goedkoopste Fransche Tydschrift voor Dames dat tot heden bestond. _. ? .A . j n u- u-i,* ' ^oor slechts f i per jaar ontvangt men -Deze uitmuntende Compositie is geschikt om maandelyks Acht pa|ina's tekst met keurige aUe gladde Meubelen, gelakte Goederen Mar- gravuren en geïllustreerde romans der beste mer enz. schoon «e maken en te PolU*«en, f rftttscne 8Chryfsters; waardoor dezelve, het Bnllantste aanzien yer- Een afZOndRrliifc bh krygen. Te bekomen a 4O cent per kruikje handwerken; bij de voornaamste Meubelmakers, Pianofabrikanten, Drogisten en Winkeliers m huisC. L. VAN LANGENHUYSEN's Boekhandel, Singel. Verschenen: TARTUF? Komedie in vy'f bedryven, van MOLIÈRE. vertaald door J. A. ALBERDINGK THIJM. Piys 60 cents. Een afzonderlyk blad met; de nieuwste dames houdelyke goederen. P. BI HM, Agent voor Nederland. ADRES: Wetering Plantsoen bij de Wete ring Barrière boven het Gebouw Flora 32. PILSENER BIER.... p. 12/1 Fl. f2.-,12 2 Fl. f 1.10. BEIERSGHBIER...VI21 . {J-»JÏ2, " t}&\ GERSTEBIERlsit. B. 12/1 n f MO, 12 2 ? /^0.80. GERSTEB!ER2srt. fl 121 ? ?1.20,12-2 ? ?0.60: (ZONDER FLEitSCHEN) Bovenstaande BIEREN zyn ook op Fust verkry baar, het G E R S T E B l E R kan bij ont vangst dadelyk getapt worden, en mousseert direct, ook zeer geschikt voor verbruik aan de Pomp, voor wederverkoop wordt beboorlyk Rabat toegekend. . . ?/-v/vt-ir. Bestellingen en Conditiën aan het HOOFD* DEPOT van de Amersfoórtach Beiersch-Bierbrouwery N. Z. Voorburgwal by" de Graven,tr»tlot. T E. BRANDSMA. Een keurig gedrukt mnzy'kstuk voor Piano of Zang. Gratis: Een geknipt Patroon en Een keurige, fijn in kleuren gedrukte modeplaat. Het April No. bevattende: Gauserie, La Mode, Gravure, Toilettes, Ouvrages pour Dames, Roman, Le matin et Ie soir, Nouvelles, Correspondance et Musique pour Piano: Sieg. T&rolienne, is bij alle boekhandelaren ter inzage te bekomen. Amsterdam. HlemveiuUjk ^ Aiiisterdaiiu Prijsnofeeringen aanvangende 5 April 1880, No, 2. Stofthee ? 1.10. No. ö, Souchon No, 4 Congo v 1.10. No. 7. Pecco Souchon ,/ 1,60. Overige nummers volgens Prijscourant ELLERMAN HARMS & C". Uitgevers. Zijden en Fantasie worden gemaakt voor den minst mogelijken prijs bij C. MEERKOTTEB, Olieslagersteeg No. 2, bij't Rokin. Hoeden vervormen f 9.QO. Het goedkoopste Magazijn TAN ? NORLItES, PENDBLE3, tLOHÊH, WEVERS, enz: vroeger Lijnbaansteeg 6, is thans gevestigd L^llesjraclii bQ de Hcerensjrracli* A. Ontvangen een groote collectie zeer elegante Pendules van af/ 11. Buitengewoon yoordeelig: Zilveren Remontoira met wyzerverzetting, uitstekende kwaliteit a f 16. Alle reparatien worden solide, spoe dig, en tot concurerende prijzen bewerk j. w. A. BÖING, O H U E R N. Geen zenuwachtige kinderen meer. Hoe kan men zyn Kinderen het beat.be w a?f 1 £O ren voor SCHEEFHEID, RONDE RUGGEN, enz. J -""«v. M?n kze de BROCHURE VESTDIJK. PLEIDOOI. Verkrijgbaar by JL CASPARUS DRECOIEIER, Vygendani, 28, Amsterdam er verder alom. Prys ? 0.90, franco f \. ' Zooeven verscheen; CHARLES BOIS8EV4I*, ONDER DE KASTANJEBOOMEH. Prya ing. ... . . f 2,*fi. Gebonden in linnen . ? 2»9O. Uitgaaf van H. D. TJEENK WILLÏKK, te Haarlem. By W. C. verschenen: VAN HEUSDEN' te 's Bosch MOEDER Ei KIND, DOOR Dr. T, C. WI.VRLER. Prijs ?1,50, franco tegen postwissel van ?1,55. Een hoogst nuttig boekje, uitsluitend voor moeders bestemd. (7065) KAREL DE STOUTE, Hertog van Boiir&ondië. >Hi*torisch Drama in Vy'f Bedrijven door JOHANNES HILMAN, is a ? O. Ï5 verkryftbaar by den Boekhande laar T. KOUWENAAR, Kalvérstraat E 62. BERICHT VOOR HEEREN. De nieuwste modellen Boor* den. Manchetten^ Fronis, Cravates en Strikken in zwart en gekleurd^ Sokken Komen i Fil ffEcosse en Glacé-Handschoenen, BRILLEN-MAGAZIJN DE BODDEN BRIL, Wijde Kapelsteeg 1, bij 't Rokin. ONTVANGEN EEN GROOTE COLLECTIE BRILLEN en PINCE-NEZ in verschillende Kwaliteiten, waaronder zeer eene fraaie sorKuns De HKT LOKAAL OE BRAKKE GROX O, TE AMSTERDAHl. ? ondergeteekenden zullen op' DINSDAG 27 en WOENSDAG 28 APRIL e. k., "In. billijke prijzen te bekomen bij H, LENSING Jr., DamstmtS. CRÖOIT «* ?°.9 FabrikaHte* ran Eleetrtsehe Instrumenten SPUISTRAAT 271, AMSTERDAM. bovengenoemd Lokaal, ten overstaan van den Notaris J. G. POUW Jr., veilen; 1 Het beroemde Kabinet Moderne SCHILDERIJEN 1 van.wylen den Hoog.-Welgeboren Heer !"? Mlir, HOOFT VA» WOUDENBERU VAN Deze Verzameling, eene der fraaisten in den laatsteh tijd bijeengebracht, bevat werken d, ?«.«te »od.U,i ..M» pr»Wg, ^.^T^^^^ «**-? &»*«»?, bene?, ding J. TOONEELKIJEERS. M. SCHMIOT, Gezicbtkufldige. *» i ? . ? Bezichtigingsdagen: Zondag 35 April Particulier. Maandag 36 April Pabüek. De KataJogus is op a nvrage verkrygbaar, geïllustreerde Katalogus a ? 5.^. VAN PAPPELENDAM & SCHOUTEN, Lokaal PICTÜBA Wolvenstraat 19, ** ELECTmSCHEr,H,fi,YANDOESBÜRBH SCHELLEN.^. Co., Is TcrliuUd TAN DE Leidschegraclit 51, ïTAAR DE WETERINGSCHANS 16?. Portland-Cement, Knlght Bevan & Sturge. Schotsche yunrvaste Steenen. Star-Qlenboigh. Ëngelsche vuurvaste Steenen. Cowen. Mozaïektegelt voor vloer* en wandbekleedingt Eenige FIJN WERKHOUT voor de ; FIGUURZAAG, in bladen van verschillende fijne Houtsoorten, grootten en dikten. MAHONIEHOUTHANDEL, ? JT. J. GJER^OTS & C°. Amsterdam, Nes, no. Stoomarokkerij ELLERMAN HABMS ft Co. N°. 149. DE AMSTERDAMMER. A°. 1880, Vêxtehgut iederen Zondagochtend. uitgeven: ELU5RMAN, HABMS ft O". Kantoor: Rokin 9. ZONDAG 2 MEI. Abonnement per 3/m. ... 60 Gis. fr. p.p. 75 Cta. Afzonderlijke Nummert 5 » Advertentiên per regel 15 » INHOUD. DE VERORDENING TOT REGELING VAN HET LAGER ONDERWIJS. ? STAATKUNDIG OVERZICHT. ? FEUILLETON: ?DE KONINQ VAN 81 AH IN EUROPA." door J. A. de Bergh. ? GEMEENTEZAKEN: Uit de Maasstad. - Uit de Hofstad. ? KUNST: Het Meininger Hoftheater, door J. H. Rössing. ? In den Rotterdamaohen schouwburg, enz. ? LETTERKUNDE: Daniöl Rochat, vervolg en slot, door J. A. Alb. Thijm. ? Zola. Los soirees de Medan, enz. ? De ?goud- en zilver-tentoonstelling," door J. R. de Kruuff. ? Helmteekens van het koninklijk wapen, door Prof J. A. Alb. Thijm. ? Iets over Houtbestrating. ? ALLERLEI. ? INGEZONDEN. ? OVERZICHT VAN DE EFFEKTENUARKT. ? Handelsoverzicht der Week. ? Veilingen. ? Burgerlijke Stand. ? Te huur rijnde woningen. ? AD VERTEN TIEN: Schouwburgen enz. DE VERORDEN LAG TOT REGELI\0 V V\ HET LAGER ONDERWIJS. De Gemeenteraad van Amsterdam zal a. s. Woensdag beraadslagen over een onderwerp dat hier en elders belangstelling wekt. Wij be doelen: de voordracht tut vaststelling eener nieuwe verordening tot regeling van het open baar lager onderwys alhier. Een der hoofdpunten: de voorgesteld o op heffing van afd. B. aan de burgerscholen 2de klasse, m. a. w. de inkrimping van het uit* gebreid lager onderwas bespraken wy reeds in ons n°. van 4 April. "Wij meenden die te moeten afraden, zoolang de herziening van de wet op het middelb. ondcrwys no^ onder de p ia vota behoort, m. a. w. zoolang bij zulk een groot aantal ouders krachtige bezwaren tegen de inrichting der II. B. Scholen bestaan en dus dwang alleen zou kunnen leiden tot een talry'ker bezoek van de zoogenaamde partikuliere tchölen, waar uitgebreid lager onderwgs die in den regel \ Gemeüöteraad uls volgt te bepalen: f. 1800 voor de hoofden; der scholen Ie en 2e klasse, f 2100 voor die j der jongensscholtn 3e en 4e klasse, f1900 voor die der 3e klasje meisjesscholen en f 2300 voor die dei* 4e klasse meisjesscholen, behoudens 600 gld vergoeding voor het gemis van een vryo woning; het komt hem wecschtlyk voor de eerste onderwyzers en eerste onderwyzere&en een salaris van 1250 en 1100 gld. te geven, de tweed onderwijzers en onderwijze ressen een van 350 en 800 gld en de derde onderwyzers en onderwijzeressen een vau 700 gld., behalve verhoogingen bij het bezit van verschillende akteu. Hij pleit voor het onderwy'a in het handteekenen en de nuttige hand werken op de herhalingscholen. Met de toelichting, by deze amendementen gevoegd, kun nen wy ons zeer wel vcreenigen en wy gelooven, dut ze inderdaad eene verbetering van het ont werp zullen ten gevolge hebben, als B. en \V. ze overnemen. Doch het zwaartepunt dezer amendementen ligt niet iu het reeds genoemde, veeleer in het geen thans volgt. ?Jaarlyks zal minstens op zes scholen der eerste klasse of op vy'f scholen der tweede klasse, ia overeenstemming met de 3e alinea van Art. l, de voor de plaatsing gevorderde leeft yd worden verlaagd." Men begrypt, dat hier sprake is van het in richten van aanvangsklassen of zoo men wil: klassen, waarin de jeugdige le«?rlingeu voorbe reid wórden voor het ontvangen van lager onderwijs. De wel wat sobere memorie van toelichting, die dat amendement vergezelt, luidt: ?De ondetgeteekenden achten het opnemen van eene bepaling, die de uitvoering van een reeds in 1876 genomen besluit aan eeu vasten regel bindt, onmisbaar. Is men nu overtuigd, dat thans burgemeester en wethouders met gewenschten spoed de uitvoering zullen ter hand nemen, en dat hunne voorstellen byden onthaal nog veel meer te wenschen overlaten, dan de burgerscholen 2de klasse. Nadat wij hierover schreven is een ongevraagd advies van den heer Steijn Parvó verschenen, waarin echter geen niéuwe argumenten voor de opheffing der bur gerscholen 2de kl. worden aangevoerd. Nu de inspekteur van het middelbaar onderwya zelf zegt, dat een herziening der wet van 1863 ?zich niet lang meer kan laten wachten" beistaat er des te minder reden om op ditoogen blik de scholen 2de klasse in den geest der voordracht te hervormen. Tijden» een toestand van overgang neemt men geen definitieve maat regelen. Het is ons doel niet verder op deze zaak terug te komen, wy willen een ander punt bespreken. De Heer Metelerïcamp c. s. heeft een reeks amendementen op de voordracht ingediend, die getuigen van nauwgezette over weging. Hij wil door een gewijzigde redaktie Tan art. l er voor waken, dat de scholen niet weder overbevolkt worden, en vooral de laagste klasse, door de zoogenaamde overplaatsing, ly'den; by stelt voor, behalve aan de scholen 4e klasse voor meisjes, drie -klas-en -van on derwyzers te behouden, en niut twee, maar slechts één eerste onderwijzer of onderwijzeres aan to stellen; hij wenscht de traktementen vinden, zoo is het by de vele wisseling, die in het personeel van beide collegïën mogeljjk is, raadzaam thans een minimum te bepalen, waaraan zoowel burgemeester en wethouders als de gemeenteraad zullen gehouden zyn. Van overhaasting kan hier geen sprake zyn. Alen kau toch aannemen, dat zelfs by aanne ming van dit amendement, de invoering der wyziging. op alle kosteloozé en tusschenscholen een tijdvak van 8 jaren zal vorderen. IJet aan tal kostelooze scholen is op 6, en in overeen stemming daarmede dat der tusschenscholen, op 5 bepaald, overeenkomstig het raadsbesluit van 23 Maart 1876," Deze ?voorbereidende*' klassen, waarvan het Raadsbesluit vtin 23 Maart 1870 gewaagt, zijn van veel gewicht. Het treurigo peil vau ont wikkeling, waarop vele kinderen staan, die 6 of 7 jaar oud de school voor 't eerst bezoeken, maakt de oprichting van dergelyke klassen zeer wenschelijk. Nu bestaat er echter een zeer ernstig be zwaar. Dit voorbereidend onderwys behoort eigentlyk niet tot het lager onderwijs, de wet op het lager onderwys zwijgt er van. Bij een eerlijke toepassing der onderwijswet, en we mogen van het amsterdumsch gemeen tebestuur slechts een eerlijke toepassing vérwachten, zal men den Staat niet een derde der onkosten, die de verbouwing der scholen na zich sleept, in rekening kunnen brengen. De inrichting der aanvangsklassen komt der gemeeiiteschatkist ten laste.. Wij vinden dat op zich zelf geen bezwaar. Is men het in het algemeen er over eens, dat zulke klassen noodig zijn, (en niemand twyfelt er aan), waarom zou Am&terdam tegen die nuttige uitgaaf opzien ? Maar als dit het geval i?, wat kan ons Dag. Bestuur r r toe bewegen die aanvang?- of voorbereidingsklasse aan de gewone echolen te verbinden'? Niet minder dan 43 schoolgebouwen, die er alles behalve op zy*n ingericht, zullen verbouwd of uitgebreid moeten worden, en we zonden wel eens willen vragen, heeft het Dag. Bestuur een berekening overgelegd, waaruit blykt wat de verbouw vau 43 lokalen, waaronder er zy'n, die hoogst moeielijk veranderd kunnen worden, in het geheel kosten zal V Hebbeu de heeren die dit amendement voorstellen zulk een becyfering gemaakt? Wat ons betreft het behoeft ter nauwernood betoog, dat het knoehverk, waartoe men zich zal laten verleiden, minstens1 evenveel zal kos ten als de bouw van de noodige lokalen, die geheel uaar de behoefte kunnen worden inge richt, afg'-sien nog van de mogelykheid, dat eenige bestaande lagere scholen, thans zeer onvoldoende voor hun bestemming aan dit voorbereidend onderwys dienstbaar zouden kun nen worden gemaakt. Wanneer Amsterdam zelf de oprichting dier klassen zal moeten betalen ? iets, wat wy niet betwijfelen ? zal de aanname van dit amen dement zeker financieel onvoordeelig zyn. Eu uit een paedagogisch oogpunt beschouwd? De heer W. J. Kat, die uit naam, althans ui overeenstemming met het gevoelen van het meerendeel der hoofdonder weners aan de open bare kostelooee &holen alhier sj^rAkv b^strydt üaarom ge'ooven wy" den Raad er met ernst *«n overeenkomst tusschen Montenegro en togen te mogen waarschuwen, dat hy ? het Twkye gesloten wai, wa*rbjj, lager onderwys willende bevorderen - het J^JJS^ voorbereidend onderwys en de, lagere school-1 betrokken staten" zou plaats hebben, tyn de Al gebouwen niet bederve, door toe te geven aan' banezen gekomen om de wanorde ten top te een zuinigheid, die in onze goede stad maar al " *" te veel op den voorgrond treedt ? een zui nigheid, die de wg'sheid betjriegt. Afgezien echter van bovengenoemde over- j f,?^. weging, is het de vraag of de gemeente, die Turken,' die de Montenegrynen 24"uur gele tot nog toe telkens honderde zesjarige kandi- gonheid zouden geven om op te rukken, afdaten, by gebrek aan plaatt, moest afwijzen, getrokken zijn, zonder aan de belofte te voler niet beter aandeed, eerst aan de vyfjarige doen. Hoe dit zjj, de mogendheden dienden een voeren. De door de Turken ontruimde streken werden door de Albanezen bezet, vóór Mon tenegro gelegenheid had er zyn troepen te doen te denken, wanneer voor de anderen behoor* ly'k is gezorgd. STAATKl \DIG 01£RZICIIT. In Engeland is de vraag, wie het nieuwe gemeenschappelijke nota in by de Porte, ten einde haar te bewegen de ontruimde deelen op nieuw te bezetten, om ze daarna nogmaals, maar nu volgens den eisch te ontruimen. Ook Montenegro zelf'drong bij de Porte er op aan, dat zy de Albanezen zou beteugelen. In naam is de Porte natuurlijk gehoorzaam; men, mag het haar niet al te euvel duiden, dat zij onder de hand het verzet der Arnanten stookt en sterkt. De Albanezen zyn sterk genoeg om. eeu belamrryke legermacht in het veld te Kren gen, die eenigen ty'd weerstand kan biedenen geschiedt dit, dan zullen de mogendheden wel gedwongen worden uog op andere wya dan door het zenden van nota's zich met de zaak v ... bezig te houden. In 'tOocten zijn steeds door ministerie sal vormen, beslikt. Na Hartington dergelyke vecht partyen ernstige verwikkelingen en Granvillo is Gladst one by" de Koningin ont- j ontstaan en by de hopelooze verwarring, waarin boden en de laatste heeft de opdracht niet van het Tui kscbe Rijk verkeert, 13 een meer algede haud gewezeu. Reeds zijn de voornaamste meene oorlogstoestand volstrekt niet onmogelijk. portefeuilles bezet. Gladstone zelf voorzitter en De duitaciie Rijksdag heeft na een lang deminister van financiën; Lord Selborne, Lord j bat den twtntigjarigen rentewaarborg voor de Kanselier; Lord Spencer, voorzitter van den j zeehandelmuatschappij, die zich voorstelde de Geheimen Raad; de Hertog van Argyll, groot- zaken vau het gefailleerde Huis Godt-flVoy zegelbewaarder; Sir William Harcourt,bmnennenlandsche zaken; Lord Granville, buitenland sche zaken; Lord Kimberley, koloniën; de heer Cbilders, oorlog; Lord Northbrook, urarine en Lord Hartington, minister voor Indië; Adam, minister van openbare werken; John Bright neemt zitting als kanselier voor het Hertogdom Lancaster, en Sir Charles Dilke, een der aan voerders van de radikale party, als onder-se cretaris van buitenlandsche zaken. De markies Ripon zal tot onderkoning van Indië worden bereidende en de volgende klassen zeer krach tig. Iljj en zyn medestanders achten die uit breiding hunner werkzaamheden noodUttig voor de school, daar het toezicht een belang rijk deel hunner krachten iu beslag zal nemen; hy wyst er terecht op, dat de bedoelde tak van onderwijs vooral, zoo niet uitsluitend, by de vrouw tehuis behoort, en drukt op een schier onoverkomelijk bezwaar: ?by verbin ding van voorbereidende klassen aan de ge wone volksEcholen, zegt hij, zal men vergeefs trachten de meest geschikte onderwijzeres sen voor die klassen te vinden. De alsdan gecreëerde betrekkingen van eerste onder wijzeres voor die klassen zullen zyn inférieure betrekkingen... onder mannelijke superioriteit. Bespreking van dit punt met onderwyzeressen van goede bewaarscholen, zoowel hier als elders, bracht den ondergeteekende tot de overtuiging, dat, zelfs bij hoogere jaarwedden, de mededin ging van de incest geschikte onderwyzeressen naar de inférieure betrekkingen te Amsterdam, tot de vrome wenschen zal behooren." Zal voorbereidend onderwijs goed zyn, dan kan het onmogelijk vallen onder lager onderwijs zelf, en behoort het afgescheiden daarvan gegeven te worden. hand. afge vaardigden op nieuw aan een stemming in hun (ustrikt zich moeten onderwerpen, nog maals herkozen, dan is alles in orde en kan het kabinet met zyn hervormenden arbeid een aanvang maken. In hoeverre het beweren juist is, dat verschil van richting in de liberale partij zelf de samenstelling van net kabinet bemoeily'*t heeft, blykt niet. Men weet alleen, dat Dilke en Chamberlain beide aanvoerders der radikalen als onder-secretarissen zitting hebben verkregen. Het laat zich echter denken, dat de tegenparty op het verschil Van richting, dat zich onder de Whigs voordpet, meer dan noodig is, de aandacht gevestigd houdt-. Het Lagerhuis, voorloopig zonder troonrede geopend, herkoos den heer Brandt tot voor zitter. Het behoeft ter nauwernood vermelding, dat in Engeland op dit oogenbiik over bijna niets anders dan het nieuwe kabinet gesproken en in de dagbladen geschreven wordt. Aan de vechtpartijen in Afghanistan, waarbij de Ën gelsche troepen steeds de overwinnende party blyven, hecht men weinig gewicht. Zelfs de ontdekking van een soort van geheime bewe ging in Ierland ? te'Sligo hadden arrestaties plaats, ? wordt vergeten, nu de heropening .van het parlement plaats vond. Het nieuwe kabinet zal hoogstwaarschynlyk reeds dadelyk gedwongen worden zich met de oosteische kwestie bezig te houden. Nadat ten gevplge van italie's bemiddeling van over te nemen, verworpen. Ofschoon de heer Hoheulohe namens de regeering dit ontwerp uit een oogpunt van handelspolitiek verdedigde, viel het mee 128 tegen 112 stemmen. De voor standers der voordracht meenden, dat b;} ge* brek aan staatshulp de duitsche handel up d« Saraao- eilanden te niet zou gaan; «en gevaar, dat op de be&tryders weinig indruk maakte. Met 125 tegen 90 stemmen, keurde de verga dering een wetsontwerp goed, om de regeering de macht te vetleenen tooaeeldirdctiënkpnoea«A-. . ? ? __^^^Lkj_^, -<-^_9 ?«?«?n-** ?«?qpMWH*?'?*??* '-" .-kundig of zèdeh^k öögpüüf Ëescnönïfd niet den noodigen waarborg voor een ontwik kelend, beschaafd spel leverden. Van meer be lang was het besluit van den Rijksdag om zich tegen een tabaksmonopolie te verklaren. Met 181 tegen 69 stemmen sprak hy' etn votum in dien geest uit. Het zegelontwerp weid caar een kommissie verwezen en op ue ku&tvaartwet et-n amandement aangenomen, waardoor buitenlandsche schepen mtt duitsche wolden gelijk gesteld. Aan een ontwerp tot verzach ting van sommige bepalingen der Meiwelten wordt gearbeid: In de franeche Kamer viel weinig voor der vermelding waardig. Paul Bert diende een voorstel in om den militairen dienst voor aan staande onderwyzers en geestelijken gedurende één. jaar verplichtend te maken, liet krediet van 7 mul. francs werd aan den minister van oorlog toegestaan en in eeu biecht b t zette Senaats- vergadering werd met 133 tegen 104 stemmen een voorstel vau Baragnon aangeno men, volgens hetwelk de kandidaten, die aan een katholieke school een diploma verworven hebben met die welke aan de staatsscholen w rden onderwezen, kunnen mededingen naar zekere staatsbetrekkingen. Lamy diende een interpellatie nopens de dekreten iu, waarop de minister a. s. maandag zul antwoorden. Van meer gewicht zyn de ongeregeldheden, die het gevolg waren van Ferry's bezoek aan Douaï en Rfjssel. Al beteekenden zy op zich zelf niet veel brui , de klerikalen verstaan de kunst er ge k van te maken en de impopulariteit ;Van FEUILLETOH. De Koning van Siam in Europa. DOOR J. A. DE BERGH. De aankondiging in verschillende couranten opgenomen, dat een Aziatisch potentaat, de Koning van Siam dezen zomer naar Europa komt en o. a. Rome, Weenen, Berlyu, Pary'3 en Londen met een bezoek ial vereerea, brengt me iii verzoeking om eene particuliere bri>-fwisaelingr indertijd ontvangen .over eene rei* van Batavia naar Bangkok tot een geheel .te verwerken, en den lezers van dit weekblad aan te bieden, als een bydrage tot de kennis van den godsdienst en de gebruiken der Siameezen. Eenige jaren geleden werden, zooals men zich. herinneren zal. Hunne majesteiten de Ie en 2e Koning van Siam benoemd tot RidderGrootkruis van de orde van den Nëderlandschen Leeuw, en de insignes daarvan per stoomschip van de Kon. Ned. .Marine ? Vice-Admiraal Koopman" naar Siam overgebracht. Uit verschillende brieven ontleen ik van die reis het volgend verhaal: Des namiddags van den 13n September 1873 kwamen de President Hoogéveen, als Regeerings-Commissaris, en de Kapitein der O.-I. artillerie Ponse, als adjudant, aan boord en verlieten wjjj, na saluut van 13 schoten, de reede Batavia. Den 30n September, ten 4 ure. lieten wy ter reede Bangkok het anker vallen, alwaar, wegens het defect worden der voedingspomp en net afwerken van den zuiger van destang, de geheele macüine uit elkander moest worden geno.nen. Bangkok, gelegen op 100° 29' O. lengte en 13° 46* N. breedte, hoofdstad van het koningryk Siam, heeft eene bevolking van 500.000 inwoners en is 25 Eng. mylen van de reede van dien naam gelegen; zy is de residentie van den 1B koning Somdctch Phra Paramindr Mana Chulalonkorn, souvcreih van Laos enz. geboren 21 September 1053, zoon van koning Somdctch Phra Paramindr Malta Mongkoüt en van koningin lïtimloi 'Cïiomrabhiromya. Hij beklom den troon den len Oqtpber 1868. Ook de ge bieder van het eerste paleis, Krom Phra Ha' jatvang Patcara Sathan Moghol, in Europ» ten onrechte 2° koning van Siam genoemd, houdt te Bangkok verbluf. . Woensdag 2 October, ten 11 ure kwam do Sjameeacbe ooi-logstoomer ?Inwéralricc Eitgenie" Ungs zyd.e met den gouverneur van PaKman, de secretaris van het Ministerie van Buitenl. Zaken, P'r a na Pip'dkosa, en een officier der Royal Guards llluang Seradja Saraieak om den Resident te halen. De eer«te helft der officieren met de 2 oudste adelborsten gingen mee naar den wal en bleven daar tot den 6n OctM toen ook de andere helft van het EtatMajor. waaronder ik behoorde, volgens den wensch vau. het SiameescheJHof uitg. noodigd werd om eenige dagen aan den wal door te brengen. De Siameescbe afgezanten zagen er netjes uit; zy driegen zwarte helmhoeden met goud afgezet en een gouden punt er boven' op, een jas. van gouddraad op roode zyde, een sarang of langoutis van blauwe zijde, .waarvan de tippen tusschen de beenen door, tot de knieën reikten; verder wit satijnen kousen en lage echoenen. Zaterdag avond ten 5 ure waren de decoratiën van den Néderlandscben Leeuw in alle pracht en plechtigheid uitgereikt en wel: Bidder Grootkruis aan H. H. M. M. den In en 2n koning van Siam. waarvan de namen hierboven genoemd en ontleend zy'n aan J/ie Siam Weekly Advertiser" van 10 October. Kommandeur: Zyne Genade Chöw Phya Liri Luriwongse, regent van Siam. Kommandeur: Chow Phya Luriwongse Way Wadhn Thi Samuhah Phra kalahowe, Minister van oorlog; Kommandeur: Chow Phya Bhan'mcongse Maha kosaDhipali ThiPraklang, Minis ter van Binnenlandsche Zaken. Kommandeur \ Phya Lamud Paranttran, Gouverneur van Paknam, verbonden aan het Hof van Z. Siumeesche Majesteit. . Kidikr: Nai Phori Rnjunothanubur, geheim* Secretaris van' Z. S. M. den In koning. Bidder: Phra Siindranukcch Pratja, Snper intendant van Z. Sr Ma. vloot. Den 7u October stapten wij ten 6 ure in groot tenue aan wal, alwaar 5 koninklijke rijtuigen gereed stonden om ons naar het pa leis te brengen; onderweg kwamen wy een processie tegen, die gesloten werd dóór 30 ontzaggelijk groote olifanten, waarbij veel witte en gele apen waren. Vóór het paleis afstap pende, werden wy ontvangen door de beide broeders des konings en aaivhen en de hove lingen voorgesteld.liet officieel diner,:dat ten 7 uur in ?theMilitaryJlaUofthe Boyal Guards" gegeven werd,, was met recht vorstelyk, en ohmogelyk is het de pracht dier zalen te beschreven.. Aan tafel zat ik lusschen P'hra Suntaranu Kecha Precha, juweel bewaarder des koniugs en PV<ra Sundranukech Praya.. Des nachts om l uur was de party afgeloqpen en den volgenden dag, 8 October, werden wy ten 8 ure 'a morgens voorgesteld aan den Regent van. Siam, 'waar de pracht der galons do on gekende luxe van het paleis van Z. M. dunkt my nog overtrof, en toen wij eenige uren later op het consulaat terug kwamen, vonden wy, geheel volgens Eüropee$ch gebruik, invitatie* kaarten van den volgenden inhoud: ?HisGrace the Regent of Siam presents his complïments to mr and reqaests the Honour of his company at dinner on Thursday next, ad 6'/2 Pm , welke kaart, wij natuurlyk bewaard heb ben by onze collectie van ?Souvenirs de Siam." Om 4 uur van denzelfden dag waren wy weder by de landingsplaatsen, en. door de koninklyke rytuigen opgewacht, reden wy naar het paleis vau Z. M. den 2n kouiog. Twee muziekkorpsen en eenige bataillons soldaten met oorlogsolifanten stonden in de wapens. W^ werden in de groote zaal ontvangen door eenige grootwaardigheidsbekleeders, waar wy een sigaar rookten en na een kwartieruur wachteiis naar de Troonzaal van Zijne Majesteit geleid, alwaar de koning op een ivoren troon' met goud gezeten, Ons verbeidde. Aan weers- j kanten van de rijke zaal lagen de grootwaardigheidabekleeders en verdere hovelingen, on geveer 120 in getal, in hunne geheel met goud bedekte gajacostumcs lang uit op den grond; by ons binnenkomen stond de koning op en' nadat wij voorgesteld waren, nam Z. M. plaats en j gingen wy pok zitten. Hot onderhoud was j plechtig en de aanblik van die groote pracht indrukwekkend. De koning was vreeselyk lief en presenteerde ons zelf een sigaar en een kopje the ? liever gezegd theewater, want ze was vrij slap. De audiëntie duurde een half uur. .l)en volgenden dag gaf het feestprogramma, voorkomende in ?the Siam \Veckln Aaccrtiscr" aan: ?Ten 7 uur Piek Nick, op net koninklyk Jacht ?Arrows" de rivier opvaren, ter bezich tiging van de schoone landschappen en ten 7 uur s avonds officieel diner by den. Minister van Buitenlandsche Zaken, in tegenwoordig heid der Groo.twaardigheidsbekleeders van het Ruk," Toen wy dan.ook in het prachtig jacht ge zeten dé rivier opgingen, zagen wy achter eenvolgens: ?' Ie. den tempel van den ouden koning, 2e. een passar of markt te water, 3e. de ?Wat Tjung Pagode" met een Boedhabeeld er boven op, gezeten op een oli fant met 3 hoofden. 6e. de ?Wat Hoy Pagode" Vervolgens het ministerie van Binnenlandsche Zaken, de koninklyke landingsplaatsen, de badplaat sen der koninklyke olifanten, de groote en prachtige booten, welke dienen moes ten by de vuurwèrken, drie achtereen volgende nachten tusschen 12 én l uur te ontsteken: en 5e. Het paleis van den 2n. koning en de landingsplaatsen, alwaar drie oorlog-chepen voor anker lagen. BÜ de »Wat Chaloen Prakriet Paqode"gewijd aan de .koninklyke waardigheid, stapten wy aan wal, dicht by bet dorpPa^ref. Deze, evenals elk andere Pagode bestaat uit 4 hoofd gebouwen, ri. l: Ie Uoosót, met een groot Boedhabeeld, waarby geschenken van olie en bloemen voor de priesters uitgespreid lagen; 2e Wihan, waarin de bybel. of Alahaalhom Op lange repen lotusblad geschreven is. (Lotusbloem, zoo dikwyls bezongen, is het symbool der vruchtbaarheid): In dit gedeelte van den tempel stond ook een groot Buedhabeeld onder een hemel van blauw satyn met goud, bene vens twee marmeren Boedbabeeldeu in't front en danrtusschen vier beelden met pa jongs. Vóór dit gebouw, merkten wij den lleiligen boom Tan Po, van Benares overgebracht, op. ? Het.3e gebouw heette Prachcdi en het 4e, waarin gepreekt werd, Kambarien. . Eenige lotusbladen werden ons gegeven, terwyl wy ieder uit een defecten bybel een blad als rariteit mochten medénemen. Die bybel is geschreven in de PahlintaaL met de karakters der Kambadjataal. Het lotusblad is 1/2 decimeter breed en 3>,fe decimeter lang, verguld op snee. Aan boord van the Arrows teruggekeerd* gebruikten wy een lunch en waren om l uur in het Consulaat terug, waar wö om 3 nor één bezoek ontvingen van den Regent van Siam. Otn 7 uur gingen w^j naar Z.E. Pwmsamret Bajakan Pendtn, Minister van ?Foreign Affaira". . . ? . BU het binnenkomen van de zaal speelde als altyd weer het Siam-corps eene fanfare; het diner was prachtig en 's avonds na tafel pre senteerde men uiterst nette Siam-waaier* en armbanden van meUssobloemen. By ons vertrek gaf Z. E. ons eigeuhandig zyn portret met handteekening. In de eetzaal van dat paleis bewonderden wy vooral eene groote glazen kast, waarin eene voorstelling van een. tandak of dansparty ?Leccoon" genaamd, van poppetjes, behangen met goud en diamanten, uitgestald was. Des nachts «m 2 uur kwamen wy thuis, Den volgenden morgen reden wij, met koninbIgke rijtuigen afgehaald, door Wat Jahttan,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl