De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 16 mei pagina 5

16 mei 1880 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

N°. 152. DE AMSTEBDAMMEB, .WEEKBLAD YOÖE»NK»KBLAH». LETTERZETTERS vast werk begeerende en van de P.G. adres «eercn zich niet franco brieven, onder letter M. 1). niet opgave van verlangd loon aan n«t Bureau van dit Blad. STOOMVERWERIJ A AMtKSTI IUV(i. CHEMISCHE'WASSCHERIJ Een Stailsreizig?er< bekend laet het va'.; van koloniale waren, kan als zoodanig, onuikldelijk eene betrekking be komen. Men nJresseereu zich onder opgave van ouderdom en woonplaats, onder lett. r. £? Bureau de Amsterdammer, llokin 2. Het BESTUUR der Vereeniging van den H. VincenUus van Paulo, te Attmterdam, ia voornemens op Vrijdag den ai Mei, de» namiddags ten l ure, m het lokaal net l aan het Rokin aldaar aan te besteden lllit K AfflStSIdlE, ÏIJZELSTBUT. 53. «l wa« d tteiei» Utón zwttóï ei SPUISTKHT h, m waai i iteaer» idem TKtsiat wo:lu '" Ion met Een Not,Mhouten Antieke KAS I (krusspoot) wet oud Torceleiuen Stel, alsmede een aanzieuliike partij diverse Porceleinen Goederen, by E. SEMEl^'S, Schilder te Oostwoud. PIANINO. les avonds ten 6'i uur en Een zeer fraaie PIANINO, 7 Octaaf, in Palisander knst met omementen, wordt voor ??£?!& te koop aangeboden. Het is een dei Ink instrument zonder eenig gebrek. Te U vracen onder Letter L, by de Boekhandelaars M. SCUOOSEVELD & Zn .Beursstraat, alhier. m het lokaal van bet -Kon. ?..-.-;,-.-,;?' ~ï nootschap ?NATURA ARTIS MAGISTRA' m de Plantage. fe^lV'^}, MAATSCHAPPIJ TOT -? i der Bouwkunst, i, * De Ams<cr«l»uisclte VOORSCHOTBANK, Blauwbarjcwal 7, verleent VOORSCHOT op EFFECTEN en n ie oesteuc»; iHANUELSARTlKKLEN w«lke zouder voor. v«n «ie Seh«-^^E^kÏÏSwnfot5i.«.! VB t ?*(*(* f C*m*? **?! V».* D «..*.. 4-ViAMd 4 ¥\PtCll vutterwyzer»- m» wumje , aan de St ndliomlrrskade te Amsterdam. De Bestekken zyn op franco aanvrage i\ ? verkrijgbaar by den Boekhandelaar S. DE HAAS l'aleisstraat te Arasterdam, liggen wet de Teekeningon ter inzage in T A A R 14e* Vosje en ten Kantore des Bouwmeesters A. C. BLEIJS, O.Z. Voorburgwal 220, by-wien bekomeu van van Reute, thans 3 pCt. uur, voormiddags. M U en NégligéT S E Huideustraat i. J. O. YA>T ECK HET KANTOOR VAX OMVÏEH & Co, Wijnbnndeliircn, Amsterdam, is verplaats! van de Heerengracht S S 8, ÜAAB PÊ Korte Prinsengracht No, 30. ~ GEELS & Oor 72. Warmoesstraat, 72. De bcite kwaliteiten van KOFFtj, THEE en SÜIKKB, tot de laagste prijzen. Laten dageljjks hoorcn en bezorgen aan huis, zon der prijsverhnoging. Bevelen thans aan, hunne zwarte Thee van / 1.? i /" 1.25 per 1/3 Kg. ~ STAT DRIEMAN, NIEL-WÉJiUIJK, 111. AMSTERDAM. Passcmeutcrlëu. F A BR IJ K ]Jf AG AZIJN Muziekfeest MAATSCHAPPIJ voor den Werkenden Stand Afdeeling: STRAATREINIGING. Het BESTUUR neemt de vryheid den Inge zetenen van Amsterdam te berichten, dat ae Maatschappij zich belast met het S C H O O NHOUD E Vf DER GOTEN EN STRATEN voor hunne woningen, tegen eene geringe ver goeding. Deze Inrichting bestaat sedert een aantal jaren en is opgericht met het doel om een root aantal behocftigen werk te verschaffen. jjoor deelneming bevordert uien niet alleen eene geAvenschte reinheid, maar werkt men ook mede tot een waarlijk nuttige zaak. Nadere iuformatiün worden dagelijks ver strekt aan het KANTOOR der Afdeeling Straat reiniging, O. 'L. Voorburgwal bij het V redenburgerst'eegje No. 3. liet Bestuur: DE KASVEREENIGING, Heerengraclit te«, ONTVAN8T GELDEN ft DEPOSITO tot de volgende rente: zoinkr voorafgaande opvraging. l'A pCt. met één dag vooraf opvr.igeus. . 2 , ? tien diigen - ? . . 2'/i ? voor 2 u 3 maanden fixo 2Vs , Tevens belast zy zich met het I.\ BEWARING SEMEN VAN W'AAK DEK. Ken en nnder volgens Reglementen, aan het Kantoor verkrijgbaar.' AUSTEIIDAJI, Mei 1880. DJB DIRECTIE. TE bij gelegenheid van het lOjarig bestaan der Orkest-Vereeniging. op 29 en 30 Mei 1880, in de Muziekzaal van de Sociëteit ?Vereeniging/' Feest-Direcleur: de Heer W. ROBKRT. VAN Theologische boeken, (een gedeelte der bibliotheek van Prof. Dr. P. HOFSTEDE DE yRDOT.) 86?20 Mei door J. L. DEIJERS -te Utrecht Do Catalogus is op franco aanvraag gratis verkrijgbaar. der Maatschappij. President. J. H. LKLIVIA.X, r. MKiJBOon Secret. der afdeeling, President. P. II. STAHH, f. C. v. d. Secret. HORLOGES. Opening TUB het Magazijn van Horloges, Pendules en Klokken, op den Singel bij de iHcillfenwcg No. 429. Jb. EtitiERAAS Jr. Aardappelen. e soort HAMBURGER BLANKE / 6.?. SAKSERS > 4.75. > BERLINER ROODE > 4.25. JAMMEN van ? 2.50 tot > 5.50. H VIS. Leliestraat 88. V. &OOZEN. OUDPAPIER. Qpgcricht 1804. ALLERHOOteBTE FRIJZES. MAC H1XAI.B .Mej. WILHELMINA GIPS JVLcvr* P. ... * f . Sopraan, uit DINERS! SOUPERS! HUISELIJKE FEESTEN! Soo "kende VHAMlPAWXK Heden wjj steeds aan per ongmeele n r>_?f T LEAXDERbHLEGEL-(Eerê.Lid) Piano , Haarlem. VOOB Meubelen, Oeciratiën, Modes. GBAHAIU BROOD. Wed. J. DE JONGE, O.Z. Voorburgwal 22. BRANDSPIRITUS, i nr n± lPER LITER. ? Verkrijgbaar aan de 3S Kt Chemisch Techa. Fabriek. UU UU \Egftaittiet-fgt'acht SS Wei C. A. ROOSEBOOM, Binnen-Amstcl, 140, HEEFT VOORHANDEN Mineraal Water uit alle bekende bronnen, vulling 1880 He, Koor Feest-Cantate. Symphome No. 5 Dié Kreuzfahrer *** P B O G R A M M A. EEKSTE PAG. . L!' vB BEETHOVEN'. HE. J. G. DE HEEMERE. M A« A ZIJN A fcA VILKE-DE FA»IS, LEIDSCHESTRAAT 11-13-15. Opnieuw ontvangen eene belangrijke collectie MANTELS in SICILIENNE, SATIN, RIPS en CACHEMIRE, alsmede smaakvolle COSTUMES. TWEEDE DAG, Kuustenaai-s-tom-ert. Koor (No Afprewissel R. vo:$ ZÜR " den Componist. Viiuci ACiujuj5 ¥«« **»*?? w»»r??-? TTaTCrHï*T lelfmefvo&Aten der'SÓlisien:MV'^K, IPg*'J- 'JOACHIM IluHLEN, Em. BLAUWAERT en LEAtfUER 5CELEGEL. BEPALINGEN. Doorloopende kaarten voor de algemeene repetitie» en uitvoeringen zijn verkrtebaa_ ,«i Vuaialinüf VftTl. ?«??«-*????' .????**/ Onzo thans ... t» jaar oo DOKenae »/«mim.iv»«r fm.'vnam «j u«m.-»» -u -«>.«>.? r-- ongmeele nian , innom 2/1 Fl. ? SW.5O of 24/2 Fl. / 94.?, met alle kosten franco door Nederland. (7193Y VEKÜVBIf <Sï Co.. Heerengracht, 227, Amsterdam, \ / ' ? J. A. TOGNACCA & F. GOSSA. E 14O H..»L,TEnSTI»4AT lioek Rozenl>ooinrteegi E «4O. Ontvangen een prachtige C ollec tie van de nieuwste Vergulden, Itlarmeren en Broazcu PEIlfPlJlJËS en teeen betaling van. . . . Idem alleen voor de beide uitvoeringen 4.? 2.? HAVEN-STOOMBOOTDIEN Vrijdag 14 Mei 1880 geopend den Lijn; ROKIN bij de DAM?SCHOLLENBEUG. STATIONS: luem aiiccu YUUI **« «&«*»- »?«,??.~0? - - ::;;;;.;:; u tssa^.isisió^n^^^Ms,^^ [BIERBROUWERIJ ? SCHOLLEXBRUG^ bet ROKIN b;d DAM, voorloopig iedere 12 minuten, van 'a morgens 7>/a uur uur. ?? ' _ Vertrek va' n KeoningsTraat,UKot!'3sCBdTe" zich'mêrde'zörg "voo7het bespreken dier nan-jtot 's avonds ! '" ^»'»"t HOTEL FUNCKLER te SI.'B uur, u ?4! Vertrek van SCIIOLLENBRUG, voorloopig iedere 12 minuten van 's morgens 8 uur tot ,11 _?.???i^ ?/./,» OR T«(>i «in Hen 'a avonds 8 uur. . plaatsen belast. Yraclit voor ieder Irajec* ISVü cen«i. Ka afloopTanhet Concert op den «««en il»sz!>leenex<r»THEI»' naar Arasterdam loopen. Abonnealentskaarten zijn verkrijgbaar in de Kiosken, by de Heeren _BLIKMAN & SAR^ Zoverder AANPLAPKB,LLET en TEKSTBOEKJE dat j 25 Cents te verkrijgen is «TOMO^.Ita^a^^JAiaiS^^ Rokm, J. J. WIJCUERS, Ouden Leliestraat de Boekhandelaren MET & MEYLINK, Lange Begijnestraat, te Haarlem^ IwIklUö. IXOKID, IkiJlJJ^liiiUAll UAlViUO IX wv., jen ten Kantore der Directie Heerengracht 134. The Singer Manufacturing Company, New-York, Alle vroegere J«reu»verscl»aduwd I 356,433 OTigineele Siuger Naaimachines iu 1*»S verfeoclit of ougeveer 1000 Machines per Dag, 9S,*ftO inéér dan lii 1899. -K SINGÈR MANÜFACTÜRING WP^Y*'^ de volmaking harer machines gewerkt eü levert door het gebruik harer voortre^jke machmenon een zoo ^ ^ =est Ongcveer ?rie ' ven - der.oto. de ahnck voortekomen u* '-f*bevindcn zich S gebruik doch desniettegenstaande neemt de omzet voortdurendLm li 13 V t* l 1O Ci«J " \j\jt-JVf «MQ-W r v T*-, ?? ?- ? -v leiemuuii «yu alïeeii uit deze fabriek voortgekomen cijfers blijkt. Slechts door de deugdzaamheid, voln; in elk opzicht is de kwaliteit der ^ echte Singer ook de 1 «5 Haloer straat. JJJ ^f 1_-f^'l_-l_l'f \*^ ^»W. ? ? -? ? *. .- ,? iiniRTiniiflinff als het handwerksgebruik voortreffelijke machines voor iedereen mogelijk te maken, .we» . ^ oSSÖJè m^van alle systemen in betaling genomen. Onderricht wordt graüs verstrekt, Het Genèi-aal-Dénèt voor het Koningrijk der tfedeilanden: ? ? __ ? * ' ' - "YX *?%! v^k-i^fifitf W<B Cft'rf" \A]flSTEjRDAJtf» jMiwiwCjr.BiTititt' Verdere Depots in Nederland: AK^IHKw, Rynstraat, 81. _ BR£1>A. E,ana?ebrtig;stceg, 8. 1» WHdstraat» **? ? ? . + e -'-"?1AOJÈ. veencstraat, 8. f, \ Ischmarkt, * * ZÈSSliRSüaKEszKaJSfaf*. rEEUWABOEIIf, 8t. Jacolistraat, 99. ?HAA«mj£ËI£& WS£8S!% IT Hczelstraat, ? Ul, Hoogstraat, 846 TILBUHC-, Comedicstraatioee T, Vooratraot, 415 , Melkiuarkt, 25. Slechts echt « volle firma 9The Singer Mrmufacturing Co.,» dragen en van een Certificaat (Bewijs van oorsprong) begeleid sjjr " aangebodene naaimachines zijn nagemaakt. Staomdrakkirij EtLBRMAN HAHBS k Co. STERDAMMER. 1880> WEEKBLAD VOOR Vertckjjni Menu. Zondagoektend. Uitg«rer>: ELLBBMAN, HABIfS ft O*. Kkntoor: Rokin. 2. ZONDAG 23 MEI. Aboaaement per 3/m. . . < 00 Cti. fr. p.p. 75 Cto. Aftonderlgke Nummert 5 > Adrertenttóu per regel 15 > INHOUD _ESE BILLIJK KIESSTELSEL. - STAAT. KTTNDia OVBHZICHT, ? FEÜILLETOS: ?EEN PHILABTBOPISCHEINBICHTIHO.door Justn» van Hauik Junior ? QEKBKHTEZAKE1T: uit de MaaxaUd. ? uit d» Hofitad. door 3. A. de Bergh ? KUWST:, Het Nederlandsen Tooneel." ? De Heiningen. ? Nederlandsche Toonkunstenaarg-Vereeniging. ? LETTERKUKDE: Charles Boissevtun. Onder de kastanjehoornen, door H- Wijt, enz. ? De Vlieger, door G. Waalner. ? Do ?goud- en zilver-tentoon stelling." door J. B. de Kruijff. ? Nederlandsen Aardrijkskundig Genootschap, door J. O. F. ? Iets over Vlaamsen» beweging, door Melchior.? STATISTISCHE Elf INDÜSTRIEELE MEDEDELINOES. ?ALLERLEI.- INGEZONDEN: Het Meininger Hoftheftter. ? Het Station te Leiden, door T. Sanders. ? OVBBZICHT VAN DE EF7EKTENMARKT. ? HandelBoverricht der Week. ? Veilingen. ? Burgerlijke Stand. ? T« hnur lijnde woningen ? ADVER TENTIES: Schouwburgen enz Een billijk kiesstelsel. Hebben wij in ons vorig hoofdartikel het distriktenstelsel in 't algemeen verdedigd, het onmisbaar verklaard om tot een gewenscbte Tolkavertegenwoordiging te geraken, bet is vol strekt onze meening niet dat het bestaande behouden moet worden. Integendeel, we hebben gewichtige beden kingen daartegen. Drieerlei beweegreden leidt ons er toe op verandering aan te dringen. lo. het heerschend distriktenstelael is onlo gisch. Zoolang er geen algemeen stemrecht be staat ? en zolfs nog als dat bestaat, ? wordt de natie ten opzichte van het kiesrecht onder«cb.ei.len in tweeerlei soort Van burgere: otttnondigcn en mondigen. De eersten moeten zwij gen, de laatsten mogen hun stem uitbrengen. Zullen nu de mondigen met elkander de ? ~ -? als gevolg van het onlogisch karakter dat het draagt, waardoor de» eenon kiezer dubbel zoo veel macht gegeven wordt als den andere, maar .bovenal omdat men naar welgevallen enkelvoudige en veelvoudige d'att'&t6n aannam. Dit heeft ten gevolge, dat b. v. een Amster dammer, die tot de staatkundige richting der meerderheid behoort, zeven maal zooveel in vloed kan uitoefenen op de samenstelling der Staten-Generaal, als een stembevoegd burger van Groningen. ? Aangezien de stemmen der minderheid niet tot hun recht komen, heeft amstei'damsch liberaal dientengevolge de zekerheid, dat hij elke 4- jaar 'l,, deel van de gebeele volksvertegenwoordiging mag helpen verkiezen, terwijl een klerikale Amsterdammer zijn geheele leven laag toet zijn stemrecht niets kan uitrichten en een Groninger der' meerder heid hoogstens '/?* deel der Staten-Generaal kan helpen afvaardigen. Men heeft hier voorbijgezien, zegt de heer Olivier te recht: ?dat het de stemmers ? de personen der kiesgerechtigden ? zijn moeten, die hun meening'openbaren en kiezen en niet de twee of drie, vier of vijf, zes of teven stommen va» denzelfden persoon," Dit onlogische, onbillijke distriktenstelsel is tevens ondoelmatig, omdat men het tot het eenig middel heeft verheven, waardoor het resultaat der verkiezingen wordt bepaald. Doel der verkiezing is een vertegenwoordi ging te verkrijgen, die de geest en overtuiging der natie weerspiegelt, zoo getrouw mogelyk. liet distriktenstelsel op zich zelf kan nooit meer gevtn dan de wetenschap, welke partt/ m elk distrikt de meerderheid vormt. In de keus, die het gevolg is van dutriktsverkieziut;, weerspiegelt zich niet de verhouding, waarin de verschillende politieke richtingen, naar de getalsterkte hunner aanhang, in een distrikt voorkomen. Daar de uitslag bepaald wordt volstrekte meerderheid kan slechts één 'innende zijn. En ?v anaar party- of een coalitie ?' de A ' "' niet naar een bepaald aantal zielen, maar naar liet aantal kiezen; 2o. de distrikten dienen allen even groot te zyn ; 3o. de uitslag van de diatriktsiteruming mag niet beschouwd worden als de einduitslag der verkiezing, maar moet met den uitslag der gezamcntlijke distriktsverkiezingen medewer ken ora het resultaat der stemmingen vast te stellen. Nederland heeft voor de vier mülioen zielen 90 afgevaardigden te benoemen. Het aantal kiezers bedraagt bv. 180,000. Het kieedistrikt wordt bepaald naar bet ge tal, van 2000 kiezers ? of gelijke veelvouden daarvan. De stemming geschiedt volkomen op dezelfde wy's als thans. Ieder die zich kandidaat stelt heeft, om in aanmerking te kunnen komen, ssijn besluit daar toe, met vermelding van de party, waartoe hy wenscht gerekend te worden, op te gevt-n aan de Regeering, 14 dagen vóór den dag der stem ming. De Regeering verschaft tijdig een volledige lijst der kandidaten met vermelding hunner staatkundige richting aan de verschillende ge meentebesturen. Elk gemeentebestuur publiceert 7 dagen vóór den dag der stemming een volledige lijst van kandidaten, met opgave of zij zich zelf kan didaat gesteld hebben, of door kieskollege's en zoo ja, door welke, of door personen die geen vereeniging uitmaken, kandidaat gesteld zyn. De kiezen aldus in de gelegenheid gesteld den kandidaat te kiezen, dien zy begeeren, zyn volkomen vrij. Na den dag der stemming wordt op gelijke wy's als tot dusverre geschiedt, den uitslag der stemming opgemaakt. Doch deze uitslag is niet de einduitslag. De resultaten, die de verschillende stemmingen op< meerderheid der overgeschoten stemmen inde verschillende groepen. Hebben de radikale kandidaten zich tevens als geadv. liberaal opgegeven, dan kunnen de voor deze partij overschietende steromen met die der geav. liberalen gerekend worden en is degene, die de meeste stemmen onder een van beide groepen verkreeg, als verkozen te beschouwen. Vormen de drie eerste richtingen o samen een groep, wat het geval kan zijn, alp de kandidaten, bij de opgave hunner richting zich noemen: liberaal ? (radikaal) liberaal ? (geavanceerd) liberaal ? (gematigd) of liberaal zonder eenige toevoeging, dan kan aan het eind met de overschietende stemmen gehan deld worden als behoorden zy tot één onver deelde party. En even zoo handelt men met het overschot der stemmen van de andere lager op de IJjst voorkomende richtingen. De ultramontanen kunnen zich met de anti-revolntionairen of met de liberaal-katholieken en de liberaalkatholieken met de konservatieven- of liberalen verbinden, opdat de overschietend^ stemmen aan deze of gene lichting ten goede komen. Ij er bij het bovenstaande lijstje van zulk. een kombinutie geen sprake, dan behooreu, naar meerderheid van stemmen, in dit geval de radikalen, en de konservatieven beiden een der nog te verkiezen personen in hun richting aange wezen te zien en zal men tusschende gema tigd-liberalen, de ultramomtanen en de anti' revolutionairen, aan wie het toeval hier een gelijk overschot van stemmen gaf, door het lot dienen te beslissen. Langs dezen weg zal men tot een parlement geraken, waarvan Burke's woord geldt: lts virtue, spirit and essence consisU in iU being the expreas image of the feelings of the nation (Wordt vervolgd.) wen zyn volgelingen moed heeft ingesproken en tevens zyn besluit te kennen gegeven om zich al* leidsman der kon*ervat:e,en terug te trekken. Over Gladstone's verontschuldigingen aan het adres van keizer Fraai Jozef rees Been nieuw licht; daarentegen vond het gerucht, dat bet Ministerie zekere dwangmaatregelen op Ierland zou toepassen, stellige tegenspraak. Veeleer denkt het- kabinet er aan, het ongelukkige tiland op gelijken voet met Engeland en Schot and te behandelen. Als een der eerate wetsroordrachten, die het parlement: te wachten leeft, wordt in de pas uitgesproken vredelie vende troonrede een hervorming van het kies recht genoemd. Dientengevolge zou bet aantal tiezers in de Borougha worden uitgebreid. Ook moet een herziening der jachtwet spoedig in behandeling komen. Over het buitenland spreekt de troonrede zeer vriendelijk, alleen Turktie ontvangt er een waarschuwing in. Naar vrede met Afghanistan zal gestreefd worden en de onafhankebjkeid van dien staat zal Engeland! wensen zgn. Is het waar dat Abdul Rahman zyn leger ontbonden heeft en vriend-chappa gezind H, dan kan het einde van den ' werkelijk tegemoet worden gezien. Verder blijft Granville's circulaire en het antwoord daarop door de Porte gegeven, de aandacht trekken. De mogendheden hebben een stellig antwoord van Turkije geeischt op de vraag of het bereid was het aan Montenegro uit te loveren grondgebied op nkuw te bezet ten om het daarna nogmaals arte staan. De Porte, die een verklaarbaren afkeer koestert van stellige antwoorden, gaf de Mogendheden den raael een internationale kommissie van onderzoek te benoemen. De Mogendheden wil len zich hiertoe niet laten verleiden en namen met deze uitvlucht geen genoegen. Thans heet het, dat men vai de Porte zal vorderen, dat zy' een cordon om de te bezetten deelen zal trekken, opdat de Albaneezen niet de ge legenheid hebben door hun troepen du Mont^negrynen tegen te honden. Bovendien schyneu de goede dagen van Turkije geteld te lijn. Frankiyk zon, zoo bericht men, het initiatief nemen om een internationale kom missie aan den sultan op te dringen, die toezicht moet uitoefenen op de in Tnrky'e in te voeren OkOteit-vniiunxt vo»»ie-jii','1*H«u uauovïfr ? Ook b? de verdeoling van het land in kiesdistrikten uitsluitend op de mondigen gelet te worden. Men deed dat echter niet. Art. 77 der Grondwet lui it: ?Het getal van de leden der Tweede Kamer wordt bepaald naar de bevolking, voor ieder 45,000 één;" m. a. w: telt Nederland 4,000,000 zielen, dan zul len er 90 afgevaardigden moeten zijn, d. i. voor ieder 45,000 één. . ? Daaruit behoefde natuurlijk volstrekt niet te volgen, dat elke 45,000 zielen of de veelvouden vaiT dat getal een afzonderhjk kicsdistrikt zouden vormen. Men vatte art. 77 echter in. dien zm op: vergat b« het vaststellen der distrikten geheel, dat men de burgers in mondigen en onmöndigen had onderscheiden en kwam zoo tot een regeling, waarbij b. v. 500 kiezers te A. te zamsn evenveel recht verkregen als 1000 kiezers te D. M. a. w. door bij het vormen der kiesdUtrikten het zielental tot grondslag der verdeeling te leggen, verklaarde men den eenc mondige mondiger dan den ander. In het eéne distrikt schonk men dus iemand eens zooveel invloed op dé verkiezing van een af gevaardigde als in het andere. 2o. Dit heerschend onlogisch distriktenstel sel is tevens onbillijk. ? Onbillijk niet alleen spiegeling wezen van een aantal partijen tegelük of van de getalsterkte der aanhangers dier partijen in het distrikt. Tot de wetenschap hoe de partyen, niet in een enkel distrikt, maar in het geheele land zich tot elkander verhouden, wat getalsterkte betreft, kan men alleen geraken, wanneer men de stemmen op elke partij afzonderlijk uit gebracht, in al de distrikten te zamen, by elkander telt. . Zyn er b. v. 30,000 stemmen op liberalen, 20,000 op konservatieven, 15,000 op ultramontanen enz. enz. uitgebracht, dan mo»t, zal de Volksvertegenwoordiging een getrouw beeld van den geest des volks zy'n; zij ook naar die evenredigheid worden samengesteld; dat is het doel der verkiezingen, en het distriktenstelsel zooals dat thans onbeperkt en in heoge mate gebrekkig ingericht heencht, maakt dat doel onmogelijk, aangezien bet zelf, in plaats van één der middelen te zyn, het cenige middel is, waardoor .men het resultaat wenscht te be reiken. Wil men deze fouten met haar verdere ge volgen opheffen, dan behoort men het dis trictenstelsel te wijzigen, en wel, na^r het ons voorkomt in dier voege: lo. de distrikton moeten gevormd worden, ..«.. m, , ?? . -"? verrekend, naar meerderheid van stemmen en met inachtneming van den regel dat de stem men in verschillende distrikten pp een kandi daat uitgebracht, bij elkander worden gevoegd. Nu worden opgeteld de stemmen die op de verschillende kandidaten, welke tot dezelfde richting behoóren, zy'n uitgebracht b. v.: ?temmen. op verschil), radikulcn te um«n uitgebr, 5,000 gear. liberalen gematigd ? liberaal-katholieken üUram^utanen antirevolatiqnaren. 20,000 30,000 5,000 13,000 23,000 30,000 Verkozen zullen dan zijn' FEUILLETON. Eeo Pliilantropische Inrichtins;. Amuterdamsohe Schets ' DOOft Justus van Haurik Junior, Wanneer meu Jon moed heeft om in dit seizoen s'morjïcna vroeg het, warme _bed te verlaten en den gtiren noordoostenwind, die hier van 't jaar do liefelijke Jleikoelte voorstelt, durft trotséeren, kan men in de ochtenduren dingen waarnemen en opmerkingen maken, die vóór een Amsterdammer niet van belang ont bloot zyn. Trek dus uw demi-saison aan, gij die.lust hebt mij .te volgeu op één morgenwandeling. ,",,', Zet uw kraag op en steek de handen m uw jaszakken, want we zijn ? - ' ?lm wunderEchönen Monat Mai, Wenn alle Knospen springen. De Dnitscho poëet, die zoo liefelijk de Mei maand bezong, is zeker nooit in Holland ge weest, want ongetwijfeld zou zijn dichtvuur daar bekoeld zyn, door den adem des wmds en even alt wy', zou by den meimorgen hebben begroet met een: ? , ?Brrr! wat ia 't weer guur en winderig, vuoral bier op de Slijpsteenen." Wc zy'n zonder dat ge 't gemerkt hebt op dat gedeelte van de Prmi Hendrikkade gékoMen, dat door de spraakmakende gemeente nog steeds met den naam van de ?Sly'psteenen " wordt aangeduid. ?Morgenstond heeft goud in den mond," luidt het welbekende spreekwoord. .Wij zyn d«or 't barre lenteweer niet poëtisch genoeg gestemd om 't goud te zoeken in Phoebus' stralen die de nevelen van den nacht verdrijvend, nu eens met gloeieaJ goud dan weer met karmozijnon gloed, de .wolken aan den horizont kleuren ? neen! wy zoeken het ditmaal in de vaten en emmers der melkboeren die s'morgena vroeg van over 't IJ komen om een gedeelte der amaterdamsche burgery van verache melk te voorzien. Blijf eens eenige oogenblikken met mij staan kijken naarde talrijke melkschniten,.die door stevige boeren geroeid, zooeven zyü aangekomen. Een zestigtal karretjes, dooi- verschillende eigenaars o ' * soen, aan i.. _.,, ....... . . .,. de zoete. lading die door Je inurktschuiteu en de stoomboot wordt aangevoerd. Plotseling ontstaat aan de stille kado een grooto bedrijvigheid. Stoere, witliarige boeren ip reien tusscheii het jsugdig plantdo Slijpïteenen geplaatst, wacht op Totaal 3 rajicalcu 11 gear. liberalen 21 jrera. , !ï koQservatierea O lib. kathol. l G uUramonUnen. 21 antirevolutiimairen ZICHT. De buitenlandsche staatkunde heeft in de Pinksterweek -weinig nieuws opgeleverd. Om trent Duitschland hadden de bladen bijna geen mededeelingen te doen. De Rijksdag ging uit een en de Landdag werd eerst Lasteren ge opend. Belangrijk is de indiening van het ont werp waarbij aan de Rsgeering de macht wordt verleend naar welgevallen de Meiwetten 'e stellen. Me« weK Bulgarije en Oost- Runnlië's grondgebied vs* stelt, mocht de goedkeuring van den Czaa. wegdragen. ? (roscben vertrok naar Konstantiaopel en Musurus Pacba, de turksche gezant van het engeliche hof werd naar zijn vaderland terug geroepen. In hoeverre er verband bestaat tusBchea dit laatste feit en Gladstone's buitenland^che politiek zal weldra blijken. Frankrijk zag den strijd over art. 9 der wet op de vereeaigittgen eindigen met een nederlaag Van den minister Lepere. Ofschoon na beraadslaging in de kommissie en Kamer een eenigzins gewijzigd artikel werd aangenomen, waarbij echter toe te vermoedt dat in het oog der liberalen de voorge-Uiët aan de politie de bevoegdheid werd ver dragen bepalingen een te groote vrijheid a in Bis- j leend voor preventief op te treden, begreep de marck zullen schenken, wieiii politiek jegens minister, dat zyn heengaan noodig was. In zijn het Vatikaan zy niet vertrouwen, terwijl de [plaats werd beuoemd de ondersekretaris Conklerikalen natuurlijk meer eischtu dan hun stans van de republikeiuscue unie. wordt aangeboden. Nopens Engeland viel ook niets bizonders 'te vermelden. Een paar verkiezingen werden ! gehouden en voorts een aantal meer bizpndere bijeenkomsten, waaronder die van 43 iersche afgevaardigden,zeker de belangrijkste is. Daar,0_..,_.0_. _. toch werd besloten met 23 tegen 18 stemmen i voorgestelde wijzigingen geen genoegen en nu Parnell de leiding der Home-Rule party op! organiseert de pers een bondgenootschap, waarte dragen. Trouwens men wist dat een vijf j toe de bladen van de meest verschillende richTegen e«n ander wetsontwerp van Freycinet wordt hevige oppositie door de dagbladpers gevoerd. Dit ontwerp, dat de persvrijheid moet regelen, werd door een kommissie, waarvan Em. de Girardiu voorzitter was, onderzochten gewijzigd. De minuter nam echter met die Totial. . . 87 De drie nog te verkiezen afgevaardigden zullen nu genomen moeten worden naar de is aangebracht, ? en keert, torug met twee volle emmers water, ? die eenige oogenblikken daar na in melk.zi.jn getransformeerd. Onophoudelijk dragon mannen en vrouwen, emmers en vaten vol ? water?aan en zonder tooverspreuk of wonder verandert al dit duin water in melk van 10, 8, 7 óf 6 centen de kan. ?\Vaeter! Waetcr!'schreeuwen een paar boe renjongens ieder mot een juk en twee emmers voorzien. : ?Water! wie mot er nog water," roept een man die een karretje duwt \vnnrop een groot vat «n een zestal emmers tot, den rand toe gevuld, staan te waggtilen. Onwillekeurig beginnen wij te lachen, want "t i§ grappig om do onbeschaamdheid te zien, waarmede du OverijVcho bj ren zich van het en twintigtal vurige Ieren zich om hem zonden scharen ten einde in bet parlement den hope* loozen strijd voor ten eigen vertegenwoordi ging te voeren. Voorts verneemt men, dat Beaconsfield in een vergadering van getrouting toetreden, ten einde volledige persvrijheid te verkrijgen. In den Senaat werd bij tweede lezing de zondagéwet afgeschaft; de zitting is daarna ge ëindigd. . . ..-???'. [ingsmiddel bedienen. met korte blnuwe buizen en pantalons van aauleiigi allerlei onbestemde kleurep,. spnngen aan wnl .'t ts gelukkig dut hun vaton van binnen en tillen de .groote emmers vol melk, ak waren j licht azuur geverwd zijn dan steekt do melk het veertjes, uit de schuiten: lu een oogwenk er toch altijd nog wit bij af," merkt iemand onzer is de straat bezaaid mét melkemmers en vaten | glimlachend op. ? en luidsprekende menschan. ? . l Een der boeren ziet onzè^vrpolykheid enboDe drukte neemt toe, want de eigenaars der karretjes komen nader en helpen druk mede om de melk over te gieten en ? te wasschen ? want wat .men den liollandschen melkboer ook ten laste moge leggen, onzindelijkheid zeker niet, ? ten minste niet voor zoo verre 't de melkwasscherij aangaat, daarbij spaart hij 't water nooit. ;Jaepie i" roept een Overy'sche boer die bezig is een groot vat melk in een paar kleinere over te storten. . Jaepie! man ij'et toch niks te doen venr 't oogenblik, gae jai ereis gauw nog een paar vaetjes waeter veur me boelen, -r der ken nog hiel goed wat bai." ?Nou! wat de dikkighoid angaet Klaes, dan mocht je 't wel laeten, maer 't is mam zaek niet jai mot 't weten." ?Uoor e'rai? Jaep! hou jai ie snaoter maer, jai kiepert er.raikelik zoo veul in als ik..,." Jaap is intusschea naar de waterleidingkraan gegaan die zeker alleen ten vericve der melk boeren dicht bij de ftanlegplaats der schuiten teugen me gezaid, maer toch 't lest", en hij knipt grijpt ook best waarom we lachen, want terwijl hij een emmer water op drie of vier emmers melk Verdeelt voegt hy ons toe. É ?Jae! lach jai maer, ze hebben wel erais meer water- en melkboer dot's niks, wai lachen . f_ met de oogen als of hij zeggen wil, 'k ben zoo dom niet als ik er uit zie. .... ?Kaik Piet daer is Krelis ook'1 vervolgt hij eensktapstot een naast hem itaanden vakgenoot, ?hai kaikt nog zoiuig hoor l de keurmeesters hebben ero beet ehad gisteren, lèlik hoor!".... ?Zoo en waermeü!" vraagt Piet. ?Wel nou, 'de stommert had bai 'm 'thois brakwaeter in zen melk edaen." ?Wat 'n loeris, Jaenua! dat hait 'n mensch toch gauw genogt eproefd! , ,Nou hè! waervoor is de waeterleiding dan hier emaekt. Wel map! ik kieper der coöveul in aU 'k zelf maer wil, de keurmeesters doen je niks, als je maer zorgt dat 't water zoiver U en dat je.een V op je vasten zet," 1) antwoordt Janus, terwijl hij met welgevallen zijn grootten melkemmer, op het voor hem staande karretje tilt, ? Nauwlijks staat alles in evenwicht of onze vriend ziet een der mélkvaten van zijn collega Kees in gevaar, want een groote slagers hond» al snuffelend nadergekomen; Janna kan het karretje niet loslaten maar schreeuwt eensklaps. ?Akisss! Vort! Akis*s! SeldremeutKees! pas op dien hond daer. .Jaeg 'm vort ? gauw, je vaetje is loeg. ? Ulikstien 't is te laet ? zoo'n rakken!!". Op 't gevaar af dut zijn em.mor het t evenwicht verliest laat bij een hand'van 't ' karretje los en grijpt zya pet', die hij vol woede naar den viervoetigen melkvervalscher slingert, maar zonder gevolg, want doodbedaard én kwispelitaartend, wandelt de hond tot in 't plantsoentje en krabt daar vr ooi ij k de aarde met zyn achterpooton omhoog. Kees, die een eind vérder met een opkooper beeft staan praten komt juist te laat om 't feit te kannen verhinderen. Hy berust das jn 't gebeurde, zet de emmer op zijn karretje en plaatst een anderen die een p:iar oude vetleeren laarzen herbergt er naast Terwijl h\j de .derde emmer er ook op zet denkt hij in stilte: 'n biest is ook maer 'n biest, ?wat niet en weet en deert niet". ' Met het bovenlijf voorover gebogen duwt hy met kracht het kleine voertuig voort en passeert een kameraad, die nog steeds bezig is met 't verdunnen van zyn waar. Even staat hy stil en zegt lachend: . ?Jai schaint er maer niet genogt van ta ken ne kraigen. Deksels! Teun wat maek je ze blauw 't laikt 't firmement wel ? ?Nou, Kees ze mag ook maer 'n stoiver de kan koeten 't is maer venr en godshoia. Met de kerremelk mot 'k 't nog wel aers rooien, daer kraig ik maer 2 centen veur. ?Zoo! nou dan zei ze ook niet venl beter wezen, al* van de prutboeren! ? ajuus!" ? Kees rijdt verder. 't Ia ons niet kwalijk te nemen, wanneer wy die laatste uitdrukking niet recht verstaan. Gelukkig is er een vriendelijke Amsterdam mer, die ook vroeg wandelt, by de hand, om ons uit te leggen wat ?Prutboeren" eigentlijk z\jn. Wij luisteren aandachtig toe als hy' zegt: Pardon! ?Ik hoor dé heeren zoo met elkaar pra ten. Als de heere i 't willen zou ik ze daarom trent kannen inlichten. Gaarne Meneer! ?U moet dan weten heeren! dat: er boeren zijn, 'die, als . de melk goedkoop is, wat ze over honden, kamen en ah de boter er af is, de karnemelk in groote kuipen bewaren tot t yd «n wyle dat ze duurder wordt of zij ze noodig hebben. Ze laten zoo'n kuip doodstil staan, dan komt er een dik 'vel ? on, dat eerst wit is, maar later groenachtig geel wordt door de dikke pluimen schimmeC dié' er op groeien. Begrypt n! juist die vliezige laag moet .er opbig ven ; daardoor . bederft de karnemelk niet geheel en al. Wanmeer ze nu later een groote hoeveelheid er van noodig hebben, neme» ze het vel van de kuip, gieten voorzichtig bet water, dat boven op het bezinksel h af en het overbly'veado noemen ze dan ?prut"." We zyn reeds op 't punt, om onzen vriendeljjken verslaggever te bedanken, maar hij vervolgt: ? -L)»t poedje (maakt alles behalve lekker, meneeren! vies en bitterachtig, ? maar dat 't n eróendal, de boer weet w raad mee; hy dget *r versch water op, roert 't door mekaar, laat 't bezinken, giet 't wéér af en.herhaalt dit bewerking eeoige malen; dat noemen ze was schen, weet u! Is dat gedaan, dan wordt da dikke brei tot den verlangden graad van vloei baarheid gebracht, een beetje verache karne melk er door heen, watgriezeltjes boter nit de kam er bp voor 't gezicht en ? klaar is Kees! Maar goeie kenners kunnen dadelyk proeven dat 't melk van den prutboer is ? u begrijpt wel, dat ze gewoonlijk naar de Godshuizen en gestichten gaat, ze wordt daar toch meert gekookt gebruikt. Een particulier, d e ze rauw drinkt, zou er de smaak te gauw van beet hebben, Uc zelf meneeren, ik ben een groote

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl