De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 30 mei pagina 3

30 mei 1880 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTBRDAMMB1, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ? E AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. dat Molière in agn Tartuffe niet den type der JanaenUten heeft willen schilderen. Dg4 heeft! de schijnheiligheid willen geeselen, eene on deugd, die, naar onverdachte getuigenis, inde dagen van Molière, aan de orde van den dag was. Maar nu kwam het zóó uit, en hierin, volg ik Lacour, dat de komedie, door het ckarakter der omstandigheden, waaronder zij op-. trad, gekeerd kwant te syn tttiten de Jansenisten. Als er onder Louis XIV sprake van' fjnen was, dan stonden ieder terstond de uit gestreken gezichten der theolouen van Les Uranges" voor den geest; en waar dus ouder den mantel der devotie gezondigd werd, j daar dacht men aan huichelaars van die richting. De vriendschap van Molière met de Jezuïeten, l die henrgevnrmd hadden, zqn streven om den De heer F. C. Bührmann, te Amsterdam, geeft nit, een geïllustreerde wereldgeschiedenis, naar het hoogduituch bewerkt door P. H. Witkamp. Ze ia) kompleet zyn in 8 deelen van p. m. 12 afleveringen. In den tekst worden engeveer 2000 platen epgeuomen, en daarenboven nog 40 a 60 groute platen, kaarten por tretten enz. gegeven. De aflevering kost 50 cents. Naar de eerste aflevering te oordeelen, waarvan verschqnen, uitgever en bewerker alle eer aandoen en zeker in den smaak van het publiek vallen. sal dit betrekkelijk goedkoop* werk, nuandelqks twee afleveringen lullen Ifienwe uitgaven: Mr. WILLEM BILDERDIJK, De ondergang der '?'-"'-"- wereld. Met eenige aaateekemngen en den Epos, door Mr. 8. J. K. een ontwerp Ram. / 185 willen schetsen. Verschillende motieven hebben er bq verschillende schrijvers toe geleid, om de dwaasheid te verkondigen,.dat Molière wel deugdelijk zyne leermeesters en vrienden, die hem, bq en na syn dood. nog bizotider hebben Shuldigd, aan de kaafc had willen zetten. De ter Valette zegt daarover: Leg Eseobar en den 4en akte van den Tartu/f'e naast elkaar, en gti vindt de zelfde zedeleer. 't Is jammer, dat. de Heer V. zqne lezers daarvan geen getuigen maakt. Hq dient <4aa echter te beginnen, met te onderscheiden den inhoud der zederegeU, en het misbruik dat er van gemaakt wordt. Scherpe onderscheiding is voor eene rechtmatige beoordeeling der kazuïsten alszins noodig. t Is niet genoeg Pascal te citeeren. 't Is nog niet lang geleden, dat een vaderlandsch Hoogleeraar en Ldelraan óók vrijheid, gevonden heen sommige stellingen van Jezuïeten te veroordelen, met niets anders tot grondslag dan de slechte vertaling van eenige plaatsen in een engelsch tijdschrift. Maar tegen de Jezuïeten is nm eenmaal alles geoorloofd! La Pommeraye heeft, in zqne bestrijding van Veuillot, een nalf doijjn bladzijden gevuld met parallel-plaatsen uit Bourdsloue en Molière, waar dsze CUanthe laat spreken. Kompleteere de Heer V. nn die verzameling, toet eenige parallel-plant se n nit een anderen Jeiu eWEscohar, en Molière, waarbij Tarluffelaat aande len. Dat zal interessant zqn. 26 Mei, -80. AM. TH. Het httis EngMen. HMorisch-romantisch tafereel door A. VAN pis AMSTFL, fchryver van de Vlaamsehe Visser, de Hertog van Aha in de Nederlanden, en*, ene. Twee deelen. Amsterdam, H. J. Otto, 1879. De naam of psennoniem A. van den Amstel is mq peen onbekende; ongeveer vijftien jaar! geleden circuleerden in ons"leesgezelschap eenige werken van dien cchrqver, welke door mijn va-' der op den index werden geplaatst,doch later' door mq gretig ter hand genomen. Helaas, zelden werd een kostbare tyd zoo nutteloos besteed, als die aan de lectuur van Flo- [ ris de Vgfde, Een page voor Karel de Stoute en Maarten ran Kosstim pewy'd. Na dit drietal zoogenaamde historische-romans kwam mij niets meer van den heer Van den Amstej onder de oogfn, totdat mq kortelings liet JmisEnghien' ter beoordeeling werd gezonden. Zonder weer-' zin nam ik deze twee nette boekdeelen ter hand, dat de schrijver de drie hierboven Benoemde' geesteskinderen negeerde deed mq hopen, dat hy zou zqn vooruitgegaan, dat hij wilde tponen iets beters te kunnen leveren. Hoe zag ik mq daarin bedrogen; den tyd aan de lectuur van TT . l ' Tj» ^Y'-.. 1 » 7J 1_ 1-1 ;l_ n t CHARLES BOISSKVAIN, Leven en streven van drinksehalen, afwisselend gedreven en gegra- Een gedeelte van al deze kosten is natuur-: veerd, nit bet derde kwortdeel der l&ie eeuw; lqk op rekening te stelten van de toenemende op No. 136: een zeer eenvoudige doch zuiver beschaving, die eischt, of gezegd wordt te geprofileerde drinkscuaal anno 1536; op No. l|: eisenen dat men grootere uitgaven doe voor den schoonen beker toebehoorende aan de ge- administratie, politie en veiligheidsdienst; maar meeute Kampen, dato 1551, waarvan het deksel een veel grooter deel. twee derde ruim is uitevenwsl het vermoeden doet rüzen dat er eenig sluitend bestemd tot net onderhoud der legers lid of baudje tasschen uit ontbreekt ook de en het betalen van de interessen der leeningen overgangen tunschen het zilver en verguld Bil- in oorlogsnood aangegaan. ver zqu wat hard <-; ep No. 8 den verguld til veren Globe-beker van 1(507; op een ongenommerden drinkkan, scbuinrechta onder den grooten lompen geémaillcerdtn beker No. 19; de drinkkan is geheel in het genre der 16de eenw bewerkt; op No. 10 een kleinen gedreven zilveren teer gracieuien beker met dito orna ment uit het liegin der 17de eeuw. Ook No. 150: 'de zitvtren drinkschaal der gemeente Rotterdam, dato 1635, vertoont een welgevallige profileering. TOTAU VrtOAVKN TOOI DE IAKD- UI ZUUACHT. DiiiUchlud Ooilenrjjk-Hong. Riulud «« ter L Jtiefc. w L. B. Koolemans Beignen. Met portret, in staal! IJéovale ivoren, met"vergnld zilver gemongegraveerd, door P. J. Arendeen. /ISO. Be* teerde, kan No. 207, toebehoorende aau de bonden/i.60. .... kweekschool voor de zeevaart te Amsterdam po. BOOMS, »e eeirato AUehscheex- j, mede bezienswaard en de schoonste in dit en hare enquête. Historische kritiek. genre op je tentoonstelling. L Z. * «.j. t~.«.« ... Ten 8l°tte Ve8t« 'k nogmaals «we aandacht te gestoorde bruiloft »an den rei,oonen voet "der Tergai,i ziheren h£.-«wf ,££; drinkschaal No. 138, tot hiertoe het eigendom bewerkt, door, n Jhr Mr O(^jn de j^^ te trechti VON HILLBRN-BIRCII, Tweetoudlg leren, <}««* later^ten mijnent te bewonderen .... als den tweeden Hoogdnitachen druk. door d* go««e Popta-Fee woord hondt Hermina, ? 3 6O. J. HENDRIK VAK BALEN. Onze vogela of de' In de voorste vrijstaande langwerpige vitrine vogel* van Nederland in hunne levenswijze ge- vindt gy o. a. twee voorbeelden van de toeBohetet. Het 60 grootendeela nieuwe, door den passing van Champlevé-émait aan voorwerpen Bchrijver naar de natuur geteekende hontera- uit de twaalfde eeuw NOS. 778 en 803. voor vuren en 8 gekleirde figuren op den omslag, zoo ver ik my op 't oogenblik herinner, hier 'S»? CORVIN e. L. F. mmENBACH, j^ïtó^ D. gefflurtreerde wereldgeschiedenis, voor Ne. vft d kl ine medaillons aan den kelk en den JSfiü* 1S:,ri1?l±d f±*S*frï&S£?t ?et *'» *1Uaren ornament bevatte», waarbq Oeïlluatreerd_met SOOO gravures en de tu^.^^.^,, met blauw email zqnop' gevuld, een zeer dankbaar motief geschikt voor toepassing op lijfsieraden. V«röentlicht durch die Könieliche Akademie 2eo zqn de arnpulen of kleine scbenkkander Wissenschaften en Amsterdam. iHit vier netjes NOS. 786, 787 e 788, alle drie uit de : 15de eeuw, een beschouwing waard van zilver smeden, welke dit genre van materUalverdeeling mits_ naar de behoeften gewijzigd ; Hen toeBelgi in 1885 «49,975,000 ft. S90.S75.000 449.450,000 esi.7so.ooo 652,975,000 291,637.500 151,500000 48,712.600 36.613,500 11,362,500 20.200.000 8,837,500 26.250.000 7,575.0.0 121,200,000 15.150.000 8.837.500 in 1879 539,087,500 fr. 181,537.500 «81,750,000 SI4.S12.500 921.625000 S8S,502,5nO 151,500.000 74.487,500 47.975.000 22,725.000 S2.Btl.000 13,887.500 45,410.000 1.1,150.000 126,250,000 47 975,000 13.887.SOO ,J* oorwcccn Pertngtl Griekenlind Turkije SUten certijdionder Turkije W hoorend 2*itier]aod Totul i,«6»,400,000 fr. 3,982,1)87,500 fr. Maar dat is nog niet alles: bijna alle groote Europeesche schulden hebben den oorlog tot oorzaak. De Engelsche schuld van 505 minioen francs voor de vrijmaking der slaven is een geheel büzoudere zaak, aan een menschlievend loei gewy'd, en alleenstaand. De schuldenlast van Europa ia niet verdubbeld in die 15 jaar, maar met 70 "/, toegenomen. BKDftAO OER STAinSCHULDCN. In 1885 DnitKhlnnd S,!3S,3U,500 fr. Oojtenrijk-HoDg. 7,8H,»75,flOO Fnnkrgk 14.039.000,000 " 'l 20,414,823.000 J,252.000,000 4,620,750,0(10 Vriendenkran». Naar het hoogduitsch van JVLICS HAHKER. op moderne dr inkser* lezen zoud l.-r>- -- -- i -.- t___j: ! passen; «n leveren de, met gouddraad, geklenr!de zyde en paarlen. zoo uiterst smaakvol gej stikte handschoenen van het Ken. Oudh. Ge' nootschap gewis een zeer schoon voorbeeld aan onze kunstnqvero dames; de paarlen kunnen gemist worden, 't komt hier op de zuivere orn»' mentverdiering aan. De gedreven zilveren moosi rans No. 768 heeft een aangenaam silhouet en leeft op een goeden . voet; de lodeeeuwcche boekband der gemeente 't Was goed gevoeld en goed gezegd Arnhem herinnert aan dergelijke nojr oudere Tucu is de band verbroken l ' en ook schoonere exemplaren in het Bisschop pelijk muséum.te Utrecht. Die Bisschoppelijke j musea zqn waarlqk niet te versmaden: zoo zendt ons het Haarlemsclie een zeer bevallige i en schoon bewerkte kroon, No. 835, ongeluk kigerwijze zeer beschadigd, wat trouwens geen ; wonder is, daar 2e in de vorige eeuw werd opgegraven in de Groote Kerk te 's Hage. Ze dateert uit de 15de eeuw en is waard uit edel , metaal vervaardigd te ziju, omdat een der eerste , voorwaarden aan gouden en zilveren werken van dien aard te stellen: kunstteen arbeid bq T5I»H Nede 7q hebben elkanders hand gevat En ernstig 't «oord gegeven Dat, wat ook nit elkander epatt', Zq vrienden zjjn voor 't leven! En allen meenden 't zoo oprecht, Geen valschheid had gesproken. Wat hebben zq elkaar geplaagd, Door misverstand, bestreden. De een heelt den ander aangeklaagd Totdat ... zq allen leden F Op 't laatst, na menig toornig woord, Heeft men elkaar verlaten, Toen zuchtten zy iu 't eenzaam oord: Och, of wy nog daar zaten!" federland Belgi Denemarken Zweden GrU-kcnliuid. Turkije. state» «Hijdi ouder Turkije bvhoorendc. Zwit»«l»»d. 2,196,750,000 631,250,010 218,875,000 113,625,000 47.975,000 1,010,0110,000 183,062,500 1,212,000.000 5,030,000 3,737,500 In 1S79 5,555,0110,000 fr, 10,638.562.900 20,881,250.000 19,850,812,500 15,150,000.000 10,814.825,000 2,070,500,000 1,570.550.000 «58,812.500 303.000,000 183,062,500 2,083.125.000 505,000,000 6,312,500,000 530,250.000 35,350,000 Ach, waren wq vereenigd weer, Ze^ëLdeL^^m^ZanSlër .paarza.m"materiaalverbruik, hier vervuld is: Daal WM tegvtel^êdon?>T Al reed» is hst zedel»k wlcht van een kroon Daar was te veel bedone»! zoo moejje)yk ^ dragevn _ IttchtSi datde,tof. felyke zwaarte dien last niet helpt vermeer deren. Twee der legkasten aan den wand bevatten H. TH. BOELIN. D« Of de ecbrqver heeft geen flauw .begrip van hetgeen een historische roman is, óf Tl ij lacht in zqn vuistje over de onnoozelen, die zulke werken willen lezen. Een jongen van twaalf jaar toont veelal meer kennis van de geschie den!» te hebben, dan waarvan de schrgver van dit werk blijken geeft, en niet. alleen, dat de historische personen tot belachelijke caricaturen zün vervormd van eenige karakterteekening is geen sprake alle helden en helden zijn marionetten, die door den schrijver in be weging worden gebracht en waarmede op de dolste wijze wordt gemanoevreërd. De groottte onwaarschijnlijkheden, de b lachelykste onmogelijkheden worden als zeer gewoon opgedischt; voor niets staat de heer Van den AmStel stil; moord en doodslag, naar keuze; geen gevangeniaaen of dehelden en held innen weten daar uit te ontvluchten:?geen persoon te veel of hq wordt op de een of andere wy'zfl geëclipseerd; daarbij kan deechi-qver delieihebt-eryom jonge dames iJ kloosters te doea vluchten nog niet laten varen en blqven geestverschyniugen hem een welkom hulpmiddel. De stoutheid om zulk een roman te schrijven eischt bewondering met het oog op kazernen, waschhuizen en stui versbibliotheken verdient de moed van den uit gever die minder doch kon de schrqvèi uit de middeleeuwen ons nog tal van ongelooflijke mopjes opdringen, uit. het einde der achttiende eeuw gaat dat minder goed. M«n kan zich van dezen roman het beste denkbeeld vormen, door zich de tafereelen van een poppenkast voor te stellen, waarin een npeulrnan uit een der achterhoeken vati Amsterdam eene geschie denis van graven en baronnen vertoont. Een enkel staaltje: Prins Ludwij van Beieren is stilletjes getrouwd met juffrouw Petit, eene jonge dame, die behalve allerlei misdaden, ook nog een moord op het geweren heeft; de prins heeft den koning over zijn huwelijk geschre ven, doch Z. M. antwoordde niet, daarom ging het paartje papa opzoeken. Na een genoegalijk e reis kwam het echtpaar in de hoofd- en residentiestad van Beieren aan. De koning was tiek geweest en dit was de reden waarom hq niet neschreyen had. Dit teide hq tot tq*n verontschuldiging, maar aan zijn 'ernstige en Strakke blikken kon men wel bemerken, dat nq geenzins met dat huwelijk was .ingenomen. Toen hy met zqn zoon alleen in zyn kabinet ?was, kwam hy er rond voor nit en verweet zqn zoon tffn lichtzinnigheid om met «en burgerdochter te trouwen,, .?Niet alzoo, ndjn vadert" antwoordde Lndwig, Loniae is meer dan .een burgerdochter; xq noemt zich freule." Zoo freule?" Maar hebt ge haar adelbrief gezien, mqn zoon?" «Dat nn wel niet, maar zq woonde op een fraai kasteel en. haar mama is een zeer aan* «ienlyke dame." En hoe is haar naam, is die van adel ?" ? BZq heet madame Petit, maar is tevens burgvrouw." Ha! daar hebben we het al, een bargeryronwtje, die misschien eeuig fortuin bezat en daarvoor om aan haar trots te voldoet), een kasteel gekocht heeft; ik ken dat" Daarop zette de koning zich tot achrqven, waaruit zyn toon begreep, dat hq bet kabinet kon verlaten." Taal en etjjl zqn aan dit alles geévenredigd; zoo vindt men gallicismen en germanismen,als: gy hebt schoon lachen," «mama bevindt zich krank" by menigte; waarlqk er behoort moed toe om zulk een werk te doorworstelen. P. A. B. StelliDK DOOB J. R. Dl KïPLJTT. VI. In de linker groote Arti-zaal blijven ons ten elotte nog te beschouwen over: de beide groote rondom vrg-taande vitrines in bet midden der zoal, de legkasten aan den wand en enkele verspreide voorwerpen. Laat ons daartoe een begin maken met de ruime achthoekige vitrine, die als pièce de millieu" den grooten zilveren gedreven hoorn beker van het Bt. Joris-gild te Amsterdam bevat. Schijnbaar is 't een onbegonnen werk om uit zooveel schoons een keuze te doen. Edoch, wanneer men zich herinnert, wat wq inhet IVde artikel gezegd hehben ten a inzien van de meeidere kunstwaarde, die voorwerpen uit de eestiende en 't begin der teventienae eeuw kenschetst, hebben wij ook hier een draad ge vonden aie ons in den Goud- en Zilver" dool hof leiden zal. Gy kunt U niet vergissen. Wanneer gq let op Bchoone verhoudingen, op een juist even wicht tusschen de dragende en de gedragen deelen, op de t>evallige zuivere profileering of bet silhouet, op de juiste verdeeliug van de gedreven versieringen, op de zorgvuldige be werking, op een aangename afwisseling in de kleur van net materiaal dan moeten U de voorwerpen uit de 16de en het begin der 17de eeuwen boven anderen bekoren. Wat my zelf betreft, ben ik bereid, om tien tegeu u te pariëeren, dat ik uit een verzameling van gelijksoortige kunstvoorwerpen ui< verschillende tijdperken, die uit de bedoelde periode enmiddelqk herkennen zal, en ik maak mq sterk, dat zo behoudens hoogst zeld zame uitzonderingen ook de schoonsten zul len zqn ... wat mér zegt: dat ook <}ff, wel willende lezer, ze het meest waardeeren zult. IfVlUCVCU UWU6WU j b ia ctuvcl UIVQ^I^'^n «v w beschrijven, omdat ze niet afuonderly'k -genommerd zyn. Een andere legkast houdt een collectie deels zeer schoone, deels merkwaardige antieke mun ten in, en een volgende geeft ons een groot aantal oude zilveren lepels te aanschouwen, die, trots hun schoone bewerking, evenwel mank gaan aan het euvel van niet volkomen .bruik baarheid. Ze zqn meerendeels gewis moeyelyk te hanteeren. De beide groote gedreven verguld zilveren schenkkannen met schotels ter wed"rzqden van de Popta-vitrine wekken ieders bewondering en terecht. De rechtsche kan, die van onzen Adam van Vianen, heeft verreweg den meest bevalligen vorm, al is ook de hals wat kort. De omlijstingen of cartouches, welke de medail lons scheiden, zijn i veuwel minder navolgings waard, schoon ze no? oneindig beter zyn dan de omlijstingen welke de prachtig gedreven tafereelen van den grooten Popta-echotel in sluiten. Als kvnstdrjffieerli staat deze schotel ongetwijfeld eer hoog, doch als ensemhle"compositie: als schotel, heef hq bqna geen kunst waarde. Ook de daarbij behoorendeschenkkan is onbevallig van vorm. Statistische en Industriëele niedvdeclingen. Duitsclilands eenheid aan Europa kost. over, waarin^een vcrpelyking gemaakt wordt de " van lacht dikwqla den ander geenszins tóe, en ik zou-dan pok de laatste regels niet hebben durven neênschryven, wanneer ik niet opgemerkt had, dat-de hedendaagsohe ontwikkelde kunstsmaak in zyne neiging het meest overeenkomt met dien van de Bloeiperiode der kunstnijver heid uit het laatst der 16de en het begin der 17de eenwen. In korte artikelen als deze, kan ik deze belangrijke stelling niet nader ontwik kelen, en moet volstaan met er nop tewjjzen, dat de 16de eeuwsche richting in hut onderwijs op alle grootere en kleinere kunstnijverheid scholen Van het Buitenland, zoowel in Weenen als in Bèriyn, in Dresden als in München, in | Neurenberg of Carlsruhe, in Parya en in Londen, tot zelfs m Italië, de hcerschtnde is. En ton overvloede mogen het de jongste wereldtentoon stellingen bewqten. dat daar, waar do buitenlandsche indnstrieelen de algemaene bewonde ring wekten voor hunne produkten, bq hare conceptie zq zich geïnspireerd hadden op de werken der 16de en de eerste helft der 17de eenwen. | . Na deze korte inleiding kan Ik zouder veel omhaal van woorden uwe aandacht vestigen op de weidooi dachte compositie van den grooten zilveren 8t. Joris-hoorubeker, dato 1566. No. 2 van den Catalogus; op de vijf verguld zilveren bekerachroeven, dato 1606 No. 7,liestemd om als voet of drager te dienen voor grooto drink glazen die men er op vastschroeft; ooNp. 138. een zeer «choone verguld zilveren dnnkschaat met prachtig geprofileerden voet, dato 1581; op No. 139 twee gedeeltelijk verguld zilveren »l= en de Aanspraken die hét maakte op ^ overwicht, de Krim-oorlog, de OostenHjkEchFransche Oorlog, en de verheffing van Itali hadden reeds geheel Europa op buitengewone kosten gejaagd. Frankrijk meende voldoende uitgerust te zqn, Prufcsen was het, en toch zqn sedert dat jaar de hudgetti gen de sommen beuoodigd tot den van staatsverband on orde vermeerderd. Vergelijken wq: BCDOÏTTtH VAK DE STATEN VAK EUBOFA. ^ <u*ch'' in 1885 804,212.500 fr. Spuje. Nederland Belgi D« «marken Zweden. Naorwegan Portngil Gtiekenlaad Turkije Stat» eertijdioB' Turkge bc. 1,302900,000 916,575.000 862,812,500 186,A50,000 171,700,000 87,875,000 53,085,000 87.775.000 113,625,000 26.512,500 313,100,000 29,037,500 18.937,500 in 1879 1.687,762,500 fr. 1,546,5B2,SOO 3,009.800,000 2.156.675,000 2,714.375,000 1.426.A25.000 760,025,000 257.550.000 273,962,000 58.075.000 113,625.000 70,700,000 176,750,000 54.287:500 328,250,000 132,5fi250l> 42,925,000 Totaal 10,069,700,000 fr. ToUtl 0(5,325.437,500 tr. 109,346,650,000 fr. De geheel» vermeerdering van de uitgaven door den oorlog of door de vrees voor den oor log veroorzaakt, heeft dus (tegen de gemid delde rente vau 4 % gerekend) de som van 3,307,750,000 francs 's jnars bedragen, ot'veel meer dan bet gebeele budget van een der twee rqkatélanden van Europa, Frankrijk of Enge land. Die vier percent vertegenwoordigen een kapitaal van 82,693,750,000 francs, dat zoolang deze uitgaven dureu (en eenige zqn voortdu rend) voor Europa's industrie verloren is, ver loren . voor den vooruitgang der beschaving, voor de welvaart der bevolkingen. 'De eenheid vau Duitfchland is een opmerkelqk feit, en aangenaam om te aanschouwen, maar -Europa herft haar duur betaald en de regeering van Duitschland wil dien Dry s nog hooger maken. Het gewicht van dezen last, is zelfs door deze cyfers nog niet geheel uitgedrukt. Om het dui delijk te maken, moeten wy er het kapitaal bijvoegen dat verloren wordt door den opgeofferden arbeid van 2 millioen soldaten, waar van ieder, in de industrie gebruikt, minstens 10 franc* 10 centimes per week zou hebben opgebracht, of 1000 millioen per jaar. Op een ander terrein zal het belang van deze cijfers . nog beter blqken. Van dag tot dag wordt het , duidelijker dat de worstelatryd in de nijverheid ia de toekomst zal gevoerd worden tusschen twee btry'ders: Europa en Amerika. NoordAmerika dat alle klimaten bezit, brengt alles voort of kan het voor) brengen. Het heeft dan Ook alle takken van nijverheid aangegrepen en zal zich langzamerhand vry maken van de banden van het protectiestelsel. De Vereenijjdo Staten betalen geregeld hunne schuld, de eenige ernstige nationale schuld van het vasteland van Amerika; 't is mouelgk, zelfs waurschguiyk,dat Canada en de andere staten zich min of meer ern stig door een tolvertiond aan den grooten staat zullen verbinden. Indien dit gebeurde, is het meer dan waarschijnlijk, dat umstreeks 1900, over ' twintig jaar sle hts, Amerika op 'alle markten i van de wereld met Europa zal kunnen concurreeren voor de producten en fabrikaten, die in Amerika slechts 1,515^X10,000 francs Ktaats! uitgaven te betalen hebben, tegen 15,150,000,000 'of tienmaal zooveel in Europa; met andere. [woorden: Europa zal daar ataun tegenover een concurrent, die al zqn hulpmiddelen bezit [en slechts het tiende deel van zyn laiten. Hierbq is ondersteld dat do staatsschuld in l Amerika betaald zal zqn, maar dit. u niet on aannemelijk; daartegenover staat, dah niet ge noemd is een der belangrijkste punten: Europa naineiyk verliest met zqn tienmaal grootere lasten ook nog den arbeid van alle ge/.ond l jongelieden van 19 tot 22 jaar; dit. zal iii dat .zelfde tijdperk ook voltooid zijn. Het tijdvak van krachtigen arbeid duurt 30 jaar, dus bq do lasten komt een 10de vau de menschelyke productiekracht. Laat ons niet overdrijven: ae zware lasten dienen soms tot grooter prik kel van voortbrenger», de volken kunnen nog veel meer belast worden dan ze zqn; het staat echter vast dat over twintig jaar, als de twee werelddeelen tegenover elkander staan, de eene macht gedrukt zal .worden door een samenstel van lasten dat met 15 pCt, óp het inkomen gelyk staat, ep het andere vrq zal zqn, Margarineboter in Amerika. In de American Dairuittan van 22 April 1Ê80 leest men het volgende interessante artikel over Mnrgarineboter. Een blik op eenige feiten in betrekking tot dit product nioet bq velen op dit oogenblik belangstelling wekken. . Luisterende naar de opmerkingen van sommige boterhandelaars, zou men guan gelooven, dat natuurboter op het punt stond van verdrongen te worden door een nieuw en gevaarlijk mengsel, nauw ver want aan arsenicum en nitroglycerinel De hoeveelheid mantarineboter, die gefabriceerd wordt, wordt sterk vergroot, terwyl de gewone daling dei1 prijzen van natuurboter, zooals die elk jaar bqna zonder uitzonderiig om dezen tijd plaats beeft, als een ongunstig voorteeken wordt aangehaald; volgens deze profeten gaan de hoi erboeren eene jamnvrlyke toekomst tegemoet.' Laten wij echter eens nagaan door welke feiten men zich in dezen moet laten leiden. Margarinebóter is gedurende de laatste vjer jaren hier te lande op een groote schaal gefabriceerd geworden, verleden jaar stegen de prijzen van natuurboter, niettegenstaande deie productie, honderd percent en hielden lich even flink staande als in het daaraan vooraf gaande jaar. In Europa heeft men de laatste tien jaren niargarineboter gefabriceerd en ge durende dien tgd de gewone fluctuaties op de boteimarkt kunnen waarnemen; de volle waarde werd besteed voor prima .boter en zulks niet tegenstaande de sterk toegenomen productie van prima kwaliteiten, een gevolg d«r concur| rentU) vitn margarinebuter met ?nlinaire natnurboter. Welke slotsom kan men hieruit trekken? Eenvoudig dat de consumptie van pnike uatuurhoter gelijken tred hield met de aaerdere Eroductie (er wordt meer boter gegeten als de waliteit goed is). De minvermogende volk*j klassen eten margarmeboter omdat ie beter U : dan slechte koeboter, terwijl de midden- en | hoogste klas»en tegelykertgd, eene betere kwali. teit natuurboter aangeboden wordende, het verbrnik daarvan deden toenemen. Alle klassen hadden er dus voordeel bn en wüverwachten dat men im ons land hetzelfdo zal zien gebeu ren. Botei pryzen worden de eerste tien jaren misschien zoo hoog niet als de vorige .tien, doch men neme wel in aanmerking hooAby eene zooveel geringer productie, de pryzen waren vóór dra oorlog. Toen was zuivelbereiding in het Westen onbekend en bepaalde zich in net Oosten tot eene betrekkelijk kleine oppervlakte. Thans vindt men margarineboterfahrieken in Boston, Providence, ftew-Haven, New-York, Philadelphia, Baltimore, Pittftburg, Gincinnati, Louisvilfe, Indianapolis, Chicagu, Si. Luuis en New-Orleans. Het maximum hunner productie is waarschijnlijk bereikt en toch hebben zq eene bqna onmerkbaren invloed uitgeoefend op de boterprijzen. Hun fabrikaat wordt door de meeste boterhandelaars verkocht al> margarme boter, geheel voor wat het is, zood.tt de tyd waarschijnlijk ui«t ver af is, dat bijnn iedereen het gebruiken zal en dat het een erkende plaats zal innemen in de ry der voedingsmiddelen, zooals in Europa reeds het geval is, waar bet, in 't klein zoowel als in 't groot, onder ztyn waren naam wordt verkocht. Daar vindt men bet tentoongesteld op landbonwtentoonstellingen en wordt er op het tentoonstellingsterrein verhandeld. Welk een contrast met de bespottelnke houding der amerikaausche buterboren en handelaar» in zuivelproducten, deze behan delden tot heden het artikel alsof het een epide mische riekte was. De Scientific American merkt in een onlangs verschenen artikel zeer juist op: De klachten door landbouwers aangeheven tegen margarineboUr zUn ongegrond en zyn gebaseerd pp onnadenkend vooroordeel. Marga rmeboter is niet minder een landbouwproduct dan vleesch of boter en even gezond in 't ge bruik. Hst eenige argument, door de tegen standers te berde gebracht, dut eenige waarde heeft, is, dat ze soms als echte boter wordt ver kocht; dit misbruik wordt evenwel zeer over dreven.voorgesteld ; groothandelaars verkoopen ze onder den waren naam en het getal klein handelaars, die dit voorbeeld volden, neemt dagelijks toe. Margarineboter bemoeilijkt hoofd zakelijk den verkoop van mindere botortoorten, daar ze ver boven deze kwaliteiten wordt geprefereerd. Het z\jn vooral de kooplieden van ordinaire soorten van boter, die alarm flaan tegen het nieuwe product, terwijl deze oppositie op allerlei wijzen misbruikt is ge worden door lieden; die niets met zuivelbereiding te maken hebben, ten einde zich op deze wgs verdienstelijk te maken in de oogen van den natuurboterhandel om daarmede hun voor deel te doen.... v. L. C. ALLERLEI De opening van den zomer-schodwbnrg Tivoli, aan den Buitenringel buiten de Leidsche Barrière zal plaats hebben, op Zaterdag 5 Juni, met het zangspel Ninichc. De pliiatüen zullen verdeeld znn in 3 ran gen, Stalles ?!.?, Porquet ?0.75, Parterre ?0.50, ook zullen voor Ie en 2e rang dozijnkaarten worden uitgegeven & ?9 (12 st. Stalles} a ?6 (12 st. Parquet.) evenzoo kan men abon nementskaarten verkrijgen, geldig voor het g>-heele zomer-aaisoen (Juni, Jiiii en Augustus) a ?10 voor een heer en ?12.50 voor heer en dame (Ie rang); de abonnementslysten zqn reeds in circulatie, en aan het bureau vnn het theuter Tivuli, Nes, kan men zich vnn heden a£ doen inschrijven, de dozynkaarten zyn do volgende. wi>ek, ook dagelijks aan het bureau Tivoli, >os, >«it-kiij«l)aar, alwaar men ook de plaatsen kan bespoten. Het leesmuseum vóór vrouwen blijft aan zyn doel beant woord en. liet ledenwi nam minder toe dun de leeslust: jjetuige bet noi>ftl uitge leende boeken. Gelukkig heeft de inrichting, die nu reeds drie jaar bestaat, getoond levens vatbaarheid tébezitten en mep behoeft er niet aan te twijfelen of onder een uitstekend beheer, gelqk haar tot dusverre ten deel viel,: zal zq langzaam maar zeker in bloei toenemen. Feesten in de .kerken In Amerika. Nergens zeker speelt de kerk een grootere rol in het maatschappelijk leven ilan in de ooste lijke Staten van Nieuw-Engeland. Tu Springfield in Mnssachussetts bijv. vindt men 36 ker ken, toebehoorende aan 30 verschillende ge zindten, hetgeen een ajlernadeeRgxten invloed uitoefent op het gezellige leven; want even als zich iu Europa verschillende kuteruin vormen nit den hurger-ambteuaron en militairen stand, geschiedt zulks in dat gedeelte .van Amerika m de verschillende gemeenten. ledere ge meente U als het ware een afgesloten kring, 'waarin men niet wordt toegelaten, tenzij men uit overtuiging of uit berekening dezelfdökerk bezoekt; dientengevolge is de in richting dier kerken dan ook heel anders dan, by oua in Europa. Het eerste feest, dat ik in een der Springfielder kerken Uywqonde, wat een aardbeienfeest, dat van te voren in de dagbladen aan- : gekondi«d was. Een aardbeienfeest! Entree IS cents, kinde ren 10 cents. Een buffet met yeryerschingen en een pretje in de kerk! Dat was iets nieuws, en ik besloot om eens te gaan kyk*n, , Toen ik binnenkwam was het reeds begon nen; een heele schaar kinderen sprone en danste ouder de hooge gewelven; vandaag mochten, zy overal vrij rondloopen; zq klom men zelfs op den preekato l en kibbelden wie het eerst aan hot woord zon zyn. In de mooie ruime consistoriekamer waren stoelen en banken langs de muren geplaatst; jonge dames presenteerde^ de ga-tcn koffie, thee, gebak, ys en voornamelijk aardbeien, die in Amerika iu groote menigte geteeld wórden, en op menige boerdei-y een groot» bron van inkomsten uitmaken, do pi ijzen waren niet hoog gesteld, hoewel de op Drengut vóór de kei k bestemd was. De pilaren van de konsiatoriekamer waren smaakvol met bloemslinger* omwonden; in alle nissen «tonden tafeltjes met fraaie danieihand werken, die door de vrouweiyke gemeente leden, ten geschenke waren gegeven en daar verkocht werden. Aan het eene einde der zaal, die des winters ook tot het geven van concer ten en komedie-voorstellingen gebruikt wordt, was een geheel met bloemen en groen vertierde tribune opgericht, waar bonquetten van allerlei soort en grootte te koop werden aan~V-J - '-?=-"-? " ro.en.de geboden. Lelietjea van, dalen en eveliugsbloemen der Amerikanen, verspreidden geur; de kooplustigen very_- *_ j j* ?"-- i daar hun beerlijken drongen elkander b$na, en de jeugdige koopvrouwtjea hadden de handen vol. Het was een frisoh en vroolyk lentefeest; ongedwong-in. maar toch door de plaats, waar men zich bevond en het doel, waarmee het was aangelegd, binnen zekere grenzen ge* houden. Er werd niet gepreekt; de predikant was ze)Ja niet aanwezig; het was niets dan een geheel vrywillige inzameling ten voordeele van de kerk, op touw ge»«t door de gemeente leden, die ook voor de vervenchingen gezorgd hadden. Het blijft echter niet by zulke poitipche aardbeienfeesten. De gemeenten geven haar concerten, komedievoorstellingen, soirees en thé» in de kerk. Naast de konsistodekamer is een keuken, en in plaats van wierook, vervult de geur van gebraden hoentjes menigmaal het kerkgebouw. Het denkbeeld om de gemeenteleden op die manier met elkander bekend te doen worden is zeker heel praktisch, maar toch ontneman zulke feesten aan de kerk al haar godsdien stige wijding; waar men des avonds gegeten, gelachen en gedanst heeft, kan men den volniet tot God men weet dat het beeld, een leeuw met menschenhoofd, in de levende rots is uitgehouwen, en er is niets tegen, aan te nemen dat het van binnen hol kan zqn en een tempel bevat ten. Het geheele beeld zou moeten worden uitgegraven en met een muur omgeven tegen het aandringende woestijnzand; ongetwijfeld zon men dan, naar Mariette Pacha meent, de bewyzen vinden dat niet alleen Menes vete eeuwen voor Abraham leefde, maar de Sphinx zelf nog oneindig vele menschenleeftqden vóór de dynastie van Menes vervaardigd is. De Stuivers-Spaarbank alhier heeft reeds ruim elf duizend inleggers; waaronder 7000 met inlageu beneden de 25 cents. Horteose Schneider. Een van de fraaiste woningen van Parijs is het kasteeltje dat de zangeres Hortense Schnei der, zich in de Avenue du Bois de Boulogne heeft laten bouwen. Mlle. Schneider was het die aan de Grande Dttchesse en de Perichole van Offenbach hun eerste successen bezorgd heeft, het schqnt dat zy een voretelqk fortuin bare liefde voor kunst en pracht beeft kunnen besteden. Door de rue Lesnenr binnen tredende, komt men op eene groote binnenplaats, die de bij gebouwen van het woonhuis scheidt. In de stallen en koetshuizen ziet men een paar En gelsche raspaarden, een paar Ruaitche dra vers, eene caléche, twee victorias, twee coupes, alles onderhouden met de zorg die de Engel sche stalknecht» iii Frankrijk ingevoerd hebhen. De klok van de binnenplaats maakt een. zon derlingen indruk. Mlle, Schneider heeft lang gezocht eer zij den toon had dien zy wenschte. Hq gelijkt op den droefgeestigen klatik van UUfc WUM l -***- ,*1 11,1 ,.« 1. J .iieriei i sommige oude dorpsklokken als uq het Ange andere ingen te denkênraïhleft?het eigen- ?«" Auido.n- Me.n Mtft alle Mokkengiétersder , lyke feest ook in de novenzaal plaats gehad. Ook tot allerlei weldadige doeleinden komt men in de kerk bijeen. De vrouwelijke ge meenteleden hebben haar voste avondvereenigingen, om voor behoeftigen te knippen, te naaien enz. Zoo als men weet zgn de Ameri kanen over het geheel zeer weldadig. FflBstelukheden wordon altijd-van te voren Jn de couranten aangekondigd; bq v. leest men: 'Hedenavond oeaterfeeet in de Methodistenkerk; of tableauz-vivants in de Congregistenkerk. De katholieken zelfs doen met aie mode mea. Zij ?geven hun feesten echter in een andere zoal, maar met hetzelfde doel en hetzelfde goede gevolg wat de opbrengst betreft. In den zo mer worden er ook buitenpurtijen gegeven; dan leest men: Picnie van.de Baptistenkerk, of Picuic van de Zuiderkerk," eu in groote om nibussen ly'dt die gemeente naar buiten, ter wijl ieder voor een deel van den leeftocht" zorct. '. Op die manier ia in Amerika de kerk het raiddenpunt van het maatschappelijk verkeer. De Mariette Pacha heeft in de Académie des, Inscriptions et Belles lettres een Mémoirc ge-1 jaartal 152o zeer belangrijke gissingen en een niet onhelangryk voorstel voorkomen. Omtrent de eerste egyptikche dynastiën zon men nog veel meer te weten kunnen komen, dan waarmede men zich tot AOg toe moest tevreden stellen. Mariette Paoha wqit. op eene streek die nog de opmerkzaam heid niet getrokken heeft, en waar toch on'eiwijfeid eene der oudste hoofdsteden van I. ^ . ... v» .... « hoofdstad afgeloopen om er eene te maken zoo als zq begeerde. Eindelqk is er eeue roestige, bultige, half gebarsten oude klok ge vonden, die het F. kruis luidde dat verlangd werd, Bg de kink moest eene wqzerplaat ge vonden worden; eene kapel in de buurt van Aneers had er eene uit den iyd van Lodewyk XIII met geëmailleerde wqzerplaat en lippft. die afgestaan. Hortense Schneider heeft zelve stuk voor stuk al de wonderwerken waarmede het buis' opgevuld is, gezocht of laten aanbrengen. Zij l eeft de Parysche antiquiteiten winkels eu die der provinciën geplunderd. Gobelins de haute lisse zyn onder haar toezicht geplaatst, goon spijker is geslagen zonder dat zq er bq was. Zy' liet zich het eten brengen op het portaal terwy'l de behangers binnen het hunne nut"jks ziot men haar by uit0___ .._ ...jutigsten rang hier opeen ouden stoel, daar op een lapje borduursel of oude kaut loven eu bieden, of in het mu seum Cluny de zeldzame oude werken bestndeeren. tigden. Nog dagelijks dragers van den twinti Boven do hoofddeur heeft zq haar wapen 'aten P'aat6el'; eeüe 'ier> S^Angeu door twee cupido d eu gekroond met een krans van rozen ; het devies is: je o/Mnte. De deur draagt het 25, het bordes van gehouwen steen lezen over cryptische oudheden, waarin eenige w met antiek beeldhouwwerk versierd. Do rt««» kAl«HM-j:T.?_: __ I __ ^ ^^ ___ 'L __ ,11^- VABffknla l*aMrto d rtaunlri vnaf VlttnmDnt, IrAna... vestibule reeds U gevuld met werk, rde appliqnes, gesneden houten zeldzame stoffen bekleed, oude waar meubefun" yorsieringiin. De leuning van den breedentrap is van oud eikenhout, uit het een of ander af gebroken kasteel afkomstig, Deze hal zon voor balzaal kunnen dienen, de trap is zes man .?.?.v. ..., w. [breed. Hierop komen de eetzaal en da salon pte moet gelegen hebben. Het is destreek uit; de eetzaal, waar gouden en zilveren vaat.r thans Girgeh, eene nieuwe stad van eenig'we ik, email en aardewerk de tagères en bufbelantf, ligt, op den linkeroever van den Nyf,!fe«ten vullen, met een haardstel vanoudsloteacht kilometers beneden Abydos. Girgeh ligt makerswerk waarvan de familiewapens de afhoog, op «rondvesten van zeer oude constructie; komst bewyzen, met Vlaamnche tegels aan den terwijl meti ia den berg tegenover de ttad, aan schoorsteen, mei? wn vorstelyk tatelkleed, vo^en -den rechteroever der rivier, een aantal nog. van Neyers, middeleenwsche gekleurd^ glazen niet doorzochte grafsteden, in de rots uitgehou wen, heeft ontdekt, welke allen behooren aan priesters en ambtenaren van de stad Teni, vereerders van de godheid Anbour, de plaat selijke godheid voor Teni, als Osiris was vooAbydos. Eene bijzonderheid van weinigbelang voor hen die niet denken aan het erfelijke en plaatselijke van ambachten in het Oosten, wordt ^ __;__ T^J j_ _.. l -: - 1. ,\_ l- _l^_ en gotdynen vaa uu de guipure. Hortense Schneider en hare zeven bedienden loopen den gamchen dng met plumeaux rond om allus schoon te houden, alleen de glazen ruiten mag men niet aanraken, want hunne kleuren wor den zachter door het stuf. De twee ealous, Louis XIV, eindigen in eeu serre waarvan do teekening v&» eene der beste door mis» dWds er bygevo.'gd: De' lieden decoratieschilders is. Het is de serre die men van Gil geh zyn «og heden bekend als purper-i «" de tweede acte van Le Sfhmx bewonderde; Terver.», do kleur die ook in Egypte reeds als' Horteh-e Schneider liet deh heer Perrin, direckoninklijk gold (?) tenr der Coméiie Fran{aise om'eene. schets er «n ojidere opmerking van Mariette Pacha van vragen, die deze onmMdelqk zond. Eene geldt de muurschilderingen in de graven van tropische flora is er vereemgd en weerkaatst het oude ryk. Deze zyn altoos van een her-,z'eH in een spiesel van 5 meter hoogte en 4 derlijk karakter. De overledene zaait, oogst, ? meter breedte die don geheelen achtergron.l vis-cht, jaagt, telt zqne kudden, en leidt onver-j van drzen wintertuin inueemt. Deze spiegel 'anderlqk een soort arpadi-ch leven v.m vrede h«eft hy het vervoeren uit de fabriek naar het' en overvloed. Tot heden heeft men gemeend kasteel, ongelukken veroorzaakt. Hq werd overdat deze tafereelen het leven verbeeldden van eind gefrati»purteei d, en verschrikte de panrden. den persoon wiens graf zij versierden; tafereelen ten EngeUche volbloed ging op hol, viel neer soms wat geïdealiseerd, maar toch van waarde eu ontwiichle zich een poot; de berijder,graaf als aanwijzingen voor den politieken en maat-; Z, welbekend sportstnan, ging zich bij Mlle. scha|,pel gken toestand van Egypte een zevendui-, Suhueider beklagen, die hem als schudevergoechappelhl .v~».. «v , « zend j^r Releden. Mariette Pacha neemt deze al | ding een haudkus toestond. te vieéigc illuxie weg. Men hei-ft in deze tee-j De boven verdiepuiffbevHt schrijf kamer slaapkeningei. niet. te doen, zegt hn, met het her- kamer, toiletkonier, badkamer. Deschrufkamer Jernleven van dien'tfid, maar met de illustra-, «et .breede oostei-seha divans, dikke tapijten, tien van ee>i verloren, zeer oud Doodenboek,' Turk«eïie zijden kussens, secrétaires en bonheurs eeue bescbrüvuig van den hemel, en dit boek, > du, jour van lak en inlegwerk, fauteuils met waarvan iedere grafkelder een exemplair is, g>.uIgestikte atoffun bedekt, lage causeuses, kon alleen door ruime keus en niiuwleit.endn dikbuiki^e chiueesclie porseleinen, koperen vaVergelijking op niéuw worden snamL'ebrachr. zen, allerlei geschenken en souvenirs van direcDe argumenten voor dezo ondëratelÜn" zün : teurs, kunstenaar- e» schrijvers die in samenzeer tterk. Altoos worden dezelfde i ooneefrn Werking met de zangeres hun fortuin gemaakt weer voorgesteld; toch heeft het leven van hebben. Haar gouden p^piermes, met diaraan, .al dio personen, vorsten, priesters, veld-, 'en ingelegd is ren geschenk vnn haar gewohcerei:, raadulieden, en ryke particulieren, neu directeur. De i-cliiUlerijen zijn hier van niet zooveel punten van overeenkomst, kunnen Peri»nou en andere nieuweren, en stellen meest ?hebben. Verder, hoe zou het in een land, de vrouw des huizes en hare honden voor, een zoo geregeld overstroomd als dit. gedeelte van half dqzyn kluine EnffeUche terriërs. . Egypte, mogelijk hebben kunnen zyn dut it-der De slaapkamer heeft een Renaissance ledewelgeboren persoon de eigenaar was geweest kant op eeu e.-ta-ade; de sprei van rood satjjjn ffan zoo uitgestrekte kudden, eu zooveel «evo- met wit gesoutacheerd is eon oud-Etaliaaiiscb gelte als hier ge loemd wordt, en dit zooals er kunstwerk, het meubel zejf is in den tyd van by gezegd wordt op hun eigen gronden onder- Napoleon I uit. een paleis te Veneti inedehielden? Als de Ptah-hoteps «n deSahonsvan genomen. Merkwaardig in deze kamer :zqn Memjjhifl, en hunne tijdgenooten ieder voor nog de holLvnd^che teiwls van den schoorsteen zich, eigenaars waren van meer dan 121,000 en de blóiisbal», die dooreen bekend eolleekronnvogeU en 111,000 .eenden, benevens van tionneur aan de actrice vereerd werd, de denkudden van 15,000 of 16,0llp os-en, waar en ren vuu notenhout, door een joug beeldhouwer hoe had men deze dieren dan kunnen voeden geniaal gesneden en met reusachtige ijzeren en sullen, zpo lang het geheele land een «root bouten bcslugeii, de gordijnen v.m point d ondiep meer .was, vol krokodillen en nqlpaar- Vcnisc, het crucifix van oud. ivoor uit de den? AUèen wanneer men de decora'ien hè- *chool van Jean de Boloane, en een hand^pieschouwt aU beelden van een gedroomde zalig- gel die twee jaar geleden in de vitrine van heid nan gêne zqde van het graf, in de. Ely- net Corps LégUIatif de bewondering .wekte. zeesche velden, kon er hiervoor eene oplossing Het i- een heeldhuuwwerkje waarvoor 2000 póud eqn. Miss Edwarda heeft hier tegen eeue gelioden is aan d«n vorigen ei.>enaar, die het vraag: Iu sommige van de graven vindt men aau. Mlle Schtïider heeft aangeboden voor bet ook werklieden bezig fraaie grafheelden van ziniieu van eene romance in zqn talon. den overledene te maken; bestemd om met hem De toiletkamer Louis XV, blauw met ver in de itrafkelders téworden gelegd. Hoe is gul J. zilver, heeft eau schoorsteen van onyx dit mogelijk in eene wereld aan gene zijde van d'Algérie mét oud Saksische pendule en caudehet graf? Of geloofden deze Ecyptenarën aan labres; de badkamer ismet majolica gemeubeld eene tweede verhuizing en eeue reeks vanon-"en Heeft ten badkuip van onyx uit n stuk. sterfelykheden? Hnt_ is de vraoi? of ile buren der zangeres, de Het (jrootBche plan, waarover Mariette Pn- koning van Spanje aan de eene zqde.en Sarah cha verder spreekt, is niet meer of minder Felix, de verkoopster van haarverf aan de dan het uitgraven van den Sphinx. Plmius andere zijde, er zulk eeue degelqke luxe op vertelt dut de Sphinx een grat kelder ia on de pa houden al» Mlle chneider, die liaur fortuin aach van KoninV Armaiz bevat. Alleen het gemaakt heeft hoofd van hftt reuzenmonument. steekt nog militaires! - over de zandvlakte der woestijn uit; maar | met: Ah.' que j'aimc les De bankier Beaujon, bekend door zqn rijk dom en cqn weelderig leven, was uitgedaagd door een officier. Alvorens bet tweegevecht aan te nemen wilde hq dal de officier met hem diueeren zou. Op een buitengoed, dat hq de Chartreuse noemde, en dat weinig op een klooster geleek, ' bad de maaltqd plaats, waaraan een aantal van de aardigste actrices van Pwq's en eenige mefrjes die Beaujon steeds bqeezuooht om ze later aan zqn employés uit t« huwelqken, deelnamen. Toen dat prachtige feest was afgeloopeu, zeide Beaujou tot den officier: Zoudt ge denken, mqnheer, dat men zoo gemakkelqk van dit alles n vau 500 000 livres rente afstand doet? Bewqs mij datgn evenveel hebt op te offeren, en we zullen vechten zoo veel als ge wilt. Het personeel dat een Fransch groot heer in den tqd van Lodewjik XIV voor zqu middag maal noodig had, bestond uit du volgende personen: eeu controleur,acht cuyers, keukeumeesters ; vier maitres-yucvx, opperkoks: vier hateurs, gebraadkoks; vier potayeurs, soepkoks; vier pasteibakkers; vier koksjongens; vier op zichters van servies- en tafelgoed; twee opdragers; zes serdaux, tafeldienaars, eu vier afwascchers. Vrouwen behoorden volgens de meenipg der groote kok», niet in de keukens t'hnia, alleen voor het schuren en wot-schen vau het kuokgerq konden ze dienen. Later beweerden eenige gastronomen, dat de kok reeds op zUn veertigste jaar zqn smaak verbrand had en de keukenmeiden kwanten ook in de «groote keuken" tot haai- récht. In Frankrqk hadden toen de Picardes, in Duitschland de iteiersche kokinueu den grootsten naain. Hoewel de goede schilderijen nog niet be paald voor een appel en een ei" te krijgen jjn, wordt er toch geklaagd, dat de werkelijke kunst steeds meer en meer in waardeermg moet zwich en voor Ie bibelot" de lief hebbery van kleine zeldzaam heden en kostbaarheden. Het jaar 1879 heeft het in dit opzicht weer ge wonnen van de vorige, ofschoon men zou meeuen dat de manie reeds lang genoeg gewoed had, om aan 't afnemen te zijn. Met gelijken hartsTocht wördeu Oostersch, oud-J h en Sak-! siach gekocht; voor ouü-Sèvre» zyn de pryzen buitensporig geweest, vooral in Engeland. Lord Dudley betaalde, op de veikooping Thomas Winter, voor een paar vazen van 18 duim hubg 195,000 francs. Op dieuzelfden dag werd de Hertog van Portland eigenaar van een drietal, voor 130,000 fraucs. liet was ook op deze verkooping dat «en onhandig toe-chouwer die een heel klein vaasje vau Sèvres had omgettooten en gebroken, tot zyu ontzetting verntim dat het paar kort te voren voor 4fc,000 francs waa toegewezen, 3[aeikale visitekaartjes. In den jare 1807, dus twee jaruo voor zijn dood, wilde Joseph Hüydn den Abt Stadlen te Weeneu een bezoek brengen. Hy vond hem niet tehuis, en daar de visitekaartjes-mode toen nog niet zoo alge meen was, liet hq op een andere manier een levensteeken achter, een stuk muziekpapier namelijk, waarop hq iets geschreven had m de taal, die hq het heit wist te gebruiken de muziek. De hoog bejaarde meester w«s toen reeds onder den invloed van de droevige stem ming, die hem later geheel en al beheerschte, en tekst en muziek zijuor improvisatie bevatten de klacht: Mun kracht is gebroken ; de lier ontzinkt aan mijn stervende hand/' Des ande ren daags bracht de Abt Stadlen zqn beroem den kunstbroeder eeu kaartje, waarop hu de volgende woorden op muziek gezet had: Klaag toch niet omdat de ouderdom u nadert; wat gy hebt voortgebracht zul nooit vergaan: onsteirlijlc zal uw naam zqn en bly'veii." Beide kaarten werden gedrukt; zy zqu echter heel zeldzaam geworden, en komen met audei-3 dan bq muziukverzamclaars voor. Het fransche weekbad Les sciences pour tovu" bevat iu zijn lautste nummer een belang rijk artikel over Monomanien en aan het «lot duarvau de volgende anekdote omtrent v. iiuniboldt, voor wier waarheid wq echter niet onvoorwaaidelyk durveu instaan. De pruote geleordo bad gedurende zijn verblyl' te Parysfot een bekenden geneesheer den weiisch uitgespro ken om eens met eeu krankzinnige het middag maal te kunnen gebruiken, ten einde gelegen heid te hebben op zyn gem.ik opmerkingen te maken. Eenige dagen later kreeg v. itumboldt van den Irauschen geleerde een uitnoodiging tot eeu souper, waarby uog twee andere min v. llumboldt oiiüekcude Kasten verschenen. De eene was een oudachtig heer met eeu ern stig peinzend gezicht, uiterst zorgvuldig in het zwart, gekleed, weinig sprekend eu al zijn aan dacht wijdend aau ct eten eu drinken; bly'kbaar een geleerde of aanzienlijk ambtenaar. De andere g.iat daarentegen was v. Humboldt juist naar den ./iu; oj'gewuuden in wuoideu eu ge baren, niet woesl krullend haar, slordig gekleed, eu zyu onsamenhangend gepraat vooral was den geleerde bewijs genut'x met wien h(j te dueu had. De onhekeude sprak over alles door elkander: over Cicero en Tiners, over Leomdas en Mnpoleun I, over natuurkunde en dagbUdschrijvm-a, over muziek eu roueinguhe oudUcden vul plutseliuge overgangen, zonderlmRe rede neeringen eu paradoxen; en v.Uuinboldt luisterde met ongewone belangstelling eu was verwon derd eu verrukt over den interessanten krank zinnige. Nu afloop van het souper vond bq gelegen heid om zqu gastheer even in het oor te tluiuteren: Hartelyk dunk, miju vri n d, ik heb mq mei de u zieke alleraaageuaa ust ouderbouden." Hou heb ik het uu V", vroeg de gast heer, gij hebt. geen woord tegen hem xeüegd !" Zeker wel: Ik meen dien jongen opgewonden prater l" Maar dat Is een bulachelqk mis verstand, die stille be.tnarde oude heer was de kiauftiiunige!'1 ,En wie waa dun degene, dieu ik vuur krankzinnig gehouden heb ?" vroeg tlumboldt met de gruuUte verbaziujf. Dat was mguhear de Balzaal" In Monaco aan de speelbank trachtte een ophchtster, aan een heerdie gewonnen had, zqn geld .afhaudig te maken, d»ur te bew«reu ilat de inzcC van haar was Kewuest. Gq vergist u, Madame," zei de heer, de inzet wa*.vau mg." Neen," hield de dame vol, het geld komt my toe." Wq moesten er niet langer over kibbe len," hervatte de ander. Wilt ge hut viei de part vul) de wm*t hebben?" Greug otemde de dame toe. De heer streek echter kalm zqu gelii op, eu sprak toen: Nu zult gy toch wel toegeven dat net geld u niet toekwam; gij zdudt u an ders -niet met een vierde vergenoegd hebben." liet oude huismiddeltje bleek ook nu weer probaat, te zqu.. , Goed geantwoord! In het militaire hospitaal te Kaschaüstierf dezer dagen een soldaat, «n werd met de gewone militaire eerhewqieu be graven. Het geleide ondei scheidde zich echter danidoor van de anders Kebruikelyke manier, dat de soldaten met opgestoken bajunet het hjk volgden. Een hooMolüoier merkte dit op, en sprak tot deu dienutdoenden korporaal: Weet gij niet dat men by een begrafenis niet met op gestoken bajonet uitrukt?" De korporaal salueerde en hernam: Ja wel, overste, maar de overledene was een arrestant, en dis moet met opgestoken bajonet vervoerd worden." De firma Brester & U*, gedurende 70 jaren hier ter stede handelaren in thee en koffie verplaatsen Dinsdag a.s. hu i winkel naar de Kafverstraat b/d St. Luciensteeg No. 70. De welbekende rqkshond," y. Bismaroks geduchte 'firai, heelt weer vaa »ch doen spre ken, J>y' gelegenheid dat een deputatie van de Altouaecne Industrieveroeniging audiëntie had by den Kanselier. Toen de heeren tegenover y. BUmarck plaats namen, ging Tiras als gewoon lijk naast zyn baas in dan kring zitten. Iu het vuur van het gesprak geatikuleerde een van de heeren wat druk met een rol teektmiogen, die hq in de hand hield. Terstond nam de hond eeu dreigende houding aan, eu hapte een paar maal naar de rol. De Kanselier maakte een eind aan de vqandelqkheden.door den heer te verzoeken de rol weg te leggen. Tiras ziet ze voor eeu wapen aau," liet nq er op volgen; zoodra het ergernis wekkend voorwerp weggenomen was, zucht plaats weer op. de geduchte zqu oude Mode. Apropos van kralen, men kan zeg gen dat het geen mode meer is, maar veeleer een rage," zoo besluit een der parqsche ver slaggevers zyne modekroniek. Gitten, gouden van het gesprokene niet te hebben lonne» verstaan. Ik ben big, dat anderen niets hebben gemist, en er zóó veel van het hunue by'doen, dat er op de voortreffeiykheid dier tooneebpelfts *it Saeksen-Meiningen geen enkele aanmerimg is te maken. Ben ik nn niet heosch ? 84 Mei, -80. J. A. Aio. Vu. Xfnheer de Redacteur! De heer mr. 3. R. Corver Hooft werd tet lid der Provinciale Staten herkozen en dat ofschoon het Handelsblad eenige dagen achter wie den Amsterdammers had verkondigd, dat een kanaal naar den Rqn begeerde, osr mogelijk dien man stemmen kon. Niettegenstaande dit gewichtig a de door Grondwet en Handelsblad aan kandidaat, de heer C. £. G. Bunge stemmen verkrijgen. Rekent men nu lingen van Grondwet op 200 utem zouden er door het Handelsblad slechts 154» bewogen xqn om zich voor een kanaal. naar Duitschland te verklaren. liet sou dus dpn schijn kunnen hebben, alsof wüAmsterdammeiB, geen betere verbinding van Amsterdam met den Bovenrqn begeerden. Het komt den ondergetekende voor dat ofschoon de huudiog van het Handelsblad tet het maken van zulk een gevolgtrekking IBar en elders aanleiding zou kunnen geren, dpze toch leer onverdedigbaar zou (jn. Schrijver enUuvereu kWlen,paariên,yeêlkïrig'netwërk|dez«s toch.^die^zeirzijn stem op den van kralen, men ziet ' ' "* * cuirasscs, mantels en mede overdekt; de zware gitten kragei zoo goed de schouders doen uitkomen eu iedere beweging van het lichaam volgen, komen ge heel met de mode van den dag overeen. , niet anders. Franjes, l Bunge uitbracht, deed dat volitrekt 'pi manteltjes, alles is er om den heer Corver Hooft te straffen, vo are gitten kragen die 'V» houding bq de kaualeuwet ; als de Jw Metningersr oor .... . heer Corver Hooft f«evaardigde van Ain<tefidam en niet van Almelo geweest was, zou hijJBven hard voor het kanaal gestemd habben, als. h| het nn er tegen deed; de amsterdaïMeh kamerleden vragen niets minder angstvalli naar hetgeen hun kiezers willen dan de.haer Corver Hooft naar de a wen-'CU zijner Almeloosche begunstigen; wie zich doiirover poos maakt, kan geen rustig oogeuMik in zjjo leven meer smaken. Toen ik met anderen dnn lieer Bunge atemda, deden wij dat alleen omdat de C. Hooft volbloed conservatief v, .aan Waarde Redakteur ! ., eegen " ons voor het aangezicht van geheel Nederlan voor het dilemma te plaatsen: gjj hebt den leen kanaal naar de Gelderache Vallei .hebben j wq daarby niet gedacht, Eeu kunstlievend Schouwburgbezoeker" ^derloeglid&ebtn*** ^ schynt zich m^uw nommer van 23 M«i, wer- SÜT^^S^ïlwrïS kelyk bezorgd te maken, dat ik me iveg zou weten; belast aakjen, dat, gelqk het zegt, in drie vloekea en eeu zucht" niet is afycicetcn. Ik zuümq eerst te verdedigen hebben op het puut van te hebben aangeteekend, in uw ook historieach weekblud, wat de guedgeluovige Amsterdamuiers al van ^^ouwbu,^ , een groot getal dat dilemma niet hel te hebben voor de eerste behoefte der hoofd jtcd. Al acht ik zulk een daad gevaurlqk en belache lijk, de redactie heeft dat vcor haar zolf te maar ik acht het noodig de af te leggen, dat zelfs van de .358 den neer Bunge hun ' _ ea vraagt, -of met deze wetenschap het publiek »akn«t i.. »l tfan «..Ja«.MA«». i~ 1 k _..l-l:_1gebrek aan uit f 15,000 uitgegeven.~Seriëuzcr is de beschuldi ging, dat ik liet privaatleven van den hertog en eene hier aanwezige toonoelspeelster niét zou ge-paard hebbeu.'' Mij dunkt, Mqnheer de -Schouwburjibeioeker"! ik kan u hier de woor den van Napoleon te-gemoet voeren: il n'y a ici, monsieur, rien oTinconvenant que votre obuervation". Gy zegt zelfs, dat men ,werkeIqk" omtrent hét morganatiesch huwelijk van den Vo»t uit dezen of genei- hof kalender" het (door mq meegedeelde) rechte" verhe men kan. Voords wordt er gezegd, dat ik naar het schijnt" aanmerkingen" heb op het dekoratief en de kostumes, waarmee Grillparzers drama- { tiesch fragment Etther vertoond is. Inderdaad, | ik heb daar aanmerkingen op; n betuigde! het zeer onverholeu. Ik heb gelegd, dat men dit perzische stuk niet behoorde Ui speten iu eene stoffeeiïug aan niniviesische modellen ontleend. Jammer," zegt de Schouwburg bezoeker", dat wq hier wel met een kra-sen uitroep, maar niet met eeu bewijsvoering te doen hebben." Indien ik mqne kritiek niet onderteokend had, zufl. ik werkelijk niet heb ben mogen vergen, op mqn woord gelooid te worden. JSükwam het my, in de gegeven om standigheden, oniioodig vóór de wetenschappelqke plaatwerken aan te wijzen, waaruit men de kennis kan putten, die leidt tot de door mg gemaakte onderscheiding. Zulke din gen uit te leggen, bewuar ik voor mijne kollegies; ik kan iu een weekblad geeu hoofd stuk over koatuuinkuude geven, naar aanlei ding van een protensiëus gemonteerd dramafragment; al zegt de .Schouwburgbezoeker', dat bet stellig tot de best gedaagde dichtBtukken van Gullparzer behoort." Ik heb (te vryheid genomen er van te zeggen, dat de dichter een zeer moilern en heel onhandig in elkaur gezet liefdesgeschiedenisjeu tasschen Assürus en Est her fingeert." Ut' er nu een euthüziast lieer opstaat, die plechtig verzekert, dat deze kompuzitie uitmuntend, een der beste van Grill(iarzer is, wat brengt ons dat verder? liet moet wel zoo wezen,z«*gthy: want waar een dichter historische uernouen, ge lqk Ksther, Uaman, en Ahosverus ten tooneele voert, kan het toch wel zijne bedoeling niét zqu, iets modern* te leveren!" Zeker niet. Ik ga zelfs verder: en geloof, dat er kunstenaars zqn, die altijd bedoelen meesterstukken te vervaardigen: maar zou dat den mond.behooren te Klunen aan hen, die, met bescheidenheid, een twql'el aan de voortreffelijkheid dier wer ken in het midden zouden durven brengen ? Mq komt nog altyd het melancholische, hu manistische en idylliesch-erottéche van Grillparzera Ahaaverus uls iets zeer modems voor. Kan de .Schouwburgbezoeker" zich zulk een stemming deuken in de Nebukadnezars en Siudai)B|jalusseu, die ons door het kostuum van Ahmverns voor den geest werden gebracht, libre A lui: maar de meest gettkkréditeerde usyriologen stellen er ons niet toe in staat. De Schouwburgbezoeker" dénkt, dat ik de moderne stemming den perzischnn Koning wijt. Beschuldig vxeleer deu dichter", zegt hq. Maar dut doe ik immers, my ' ' en dat neemt gy immers zóó kw dat 'vergeten? beweereu, da', stuk vertouneu. wil, gelqk het is,?met al zqn deugden en gebreken, men niet, door' den tooneeltoéatel, die 'gebreken nog meer moet daeu in 't oog springen. Men mag nooit, zelta niet uit liefde voor d i historische waarheid, handelen in strqd met de inzichten en overiuigingeu van den dichter. Is er geen harmonie te ««neppen tusschen eene historiesch trouwe uitvoering eu den literairen inhoud van het stuk, en wil .men de getrouwheid aan het di te h t j noodige voor het ooge dat belang weegt voor leder, vao Veil _.. uok zq, zwaarder dan al hè. _._ _ eu net behoorde zoo zwaai- ook bq de redactie onzer bladen te wegen, dat. zy het te ernstig achtten om het als hulpmiddef by een ver.Jp*zingsmanoeuvre te willen gebruiken, want pp BUlk een wq« verliest het ernstigste zqa enujiig karakter, en maakt weldra'aiisDpr'eken nWtoogen niet den minsten indruk. Iemand die etn betere verbinding van Amsterdam met den Ri/n begeert. Het Melkmeisje van Voorborg. MgtJicer tle ftedacteur, Uw geestige medewerker uit de Uofsjpd" stelt in uw blad van 22 Mei 1.1. de vraag, waarom het kermi-stuk, dat in den Haog^cnéti Schouwburg vertoond werd onder deu titel van: HET MELKMEISJE VAK VOORBURG,? in Am sterdam genpeeld is als: HET MELKMKISJÏTAS RUSWIJK. Ik haast mq er op te antwoorden, dat het stuk nooit te Amsterdam is opgevoerd en dat de Uaaz er de primeur van heeft ge noten. Ook heb ik het Melkmeisje- nooit tut Xt/swf/k naar den Haag laten komen, maar wel uit VOOBDURO. Dit ftond ook duidelijk pp de biljetten te lezen. Het stuk is door in ij bewerkt naar het, Duitsche: Das Milchnt achen von Scliöncberg. Het was mg dus tnmetök onverschillig hoe ik het ttuk doop'e, mits e doópncte in een der naburige Haairsche dorpen getcekeud werd en zoo koos ik Voorburg. Veroorloof mij nog een enkeln opmerking. Toen ik zelf het stuk in den Haag zag «jo len, werd ik wreed gefolterd door de vele "besnoeiingen, die het stuk had ondergaan. Zelfs was er n rol bijna van speel- tot zwqgrol gemaakt. Soms hoorde ik vreemd op, dat «r dingen werden gezegd, die ik nooit Irad neerge.-chreven. Evenwel heb ik niet ? zoodj uw correspondent gehoord, dat het Melkmpisjes prak \nna-ntbrc... nmbroiae... qmbrmiser; daarenboven staat ambrassee-moi in het mitimscript zonder meer. . Ter wille der waarheid, verzoek ik u, Mjjaheer de ftedacteur l aan myne bedenkingeh'ie«a plaatsje in uw blad af te staan, waarvoor t u reeds by voorraad dank zeg. M«t hoogachting: Leiden, Mei 1880. Uw Dw. D. . LSON VAN Overzicht van de vaa 22-28 Mei 188O. De« w«k kon men besuld gnoitiy noemen, axrwcl voor £nropee«chc ili Ameriktanirliémarden vilt er nol! al aumualijke prijtvetkoteriog te terioeUeu. De mr vuu merken, die het baitenlmiil OBI «mi. deden d,n «ok d j?het begin der mck heenekto. mMkle ipoedig pUrt» T0or KO> teer willige jtemming door de unhondrwk luugere New-Yorkcr nouwringcn. De «teedt wortdurende guutigt btriohten uit Amerilu, geven ille hoop. dat de otltiM. welke onlriB((i vóur dto wsarden beitond, (poedig tot het vtrWeat "l bth»""». De ontnugitea nn byn» ?!)« t|,ourw«gtti 'B","^11' vwmeaderend en («en tlzoo boap g» Tcx! ' « het eerste veituschte van ^«?gawsMt. Le,ni8g 1887. svsoceerd? alle kunstupenimring. . ?_ r. . . * » ? pCu. Oeudleebinr, l « 2 p(JU Wijt het zacht «preken betreft.... Ik heb wel i-spier- sis JulireBte. */4 iiCt beur te p!uts». het dan zeker slecht getroffen. Ik keerde met Ale UuMi«he MaaufoBdwB iu boure ?tieminiig. .»> een zeer benchaafd en volledig bewerktuigd Puadenvwrten >k t l/> pCt. beter. Uening l «O e» Duitscher huiswoards, die mij bekende een derde 1SGO ztMi »'t i l pCt. williger. De Qoiterlwirfngu

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl