Historisch Archief 1877-1940
AMSTBSDAMMER, WERKBLAD YOORtHEBBBLAVB.
MACHINIST.
Een gepensioneerd Machinist van de
Nederl.lud. Marine, middelbare jaren, ongehuwd, biedt
?eb aan als Machinist op een fabriek. Brieven
ftaneo letter W. Bureau van dit Blad, Rokin
S, Arasterdam.
?sneue solide Firma, te Amsterdam een
uitm pehreide h;tndel dravende, zou gaarne eenige
M-i Verkoopbare Artikelen in depot ont
vangen, of een solied Hui» vertegenwoordigen.
Primo reiereutiën. Gedetailleerde opiravc wor
den ingewacht onder motto D-pot. Bureau de
- Amsterdammer, Rokin 2.
E on Jnffruuw, P. G., 40 jaar oud, van fat
soenlijken Familie, zag zich gaarne ge
plaatst als Huishoudster of ter assl
stentie in «ere nettn huishouding. Op een
fat*oenl()ken behandeling wordt meer gelei
dan op Kroot salmi*. Adres, franco brieven.
letter Z. l.fl den Kunsthandelaar WILLEM
LEENDERS, Paleisstraat 12.
STOOMVERWERIJ
EN
CHEMISCHE WASSCHERIJ
Velp bij Arnhem,
TE HUUR aangeboden, een Salon met twee
inénloopende Slaapkamers, of meer Slaap
kamers naar verkiezing, met Kost en Bedie
ning. Adres met franco brieven, onder motto
Salon, bq den Boekh. E. BLEEKER Jr., te
Arnhem.
VA»
?204. KalversM. 204.
LEDEMERJtG*.
Gp|>r.PAlTHE,leVlüielo.
B!Ht tl ilSIHiin, YIJZU3TRUT. 53. Ui WUt i
lUtin utiitoi «i SPUlstttiT 65, m wtir *
liittei Toeisin wo:i» «Mueiin.
Op nieuw ontvangen een trroote «orteerbsit
BRILLEN,
voor eiken leeftijd, welke zich door ultmun
tende kwaliteit en billijke prijzen bgzondei
aanbevelen.
De ZON- en STOFBRILLEN zqn steed.
in diverse kleuren voorradig. Reparatlën
spoedig en goed.
«anOEWEW LAMP,
hoek Koninffiftai', JT 478.
TE HUTJE.
Bat>nhei& van ae juunuims, uitiuumv**.* B~
schikt voor een lieer, zyne bezigheden buitens
huis hebbende. Huurprijs f40 per maand.
?lYanco brieven, onder letter P M, Bureau
van dit Blad. Rokin 2.
Specialiteit in Engclseao (Yorkshlrc) en
Cotha B.VNKETUAMMBTJES, Wcstphuulsche
HAMMEN, MUISJES, geronkt VLEESCU,
08IsEXTONIiES, Hamburger OSSEN RIBBEN
Edamaer «R VSKAASJES, van Rijp te Abbekerk
voorts alle artlkelcu voor LI S t D. DINERS
en SOUPERS In groote e» kleine verpakking,
fljie WIJNEN, LIKEUREN e» een
ongeCvcanard assortiment Anwrlkaaasehe YLEESCH- en
VISCHSOURTBN eu VRUCHTEN, ifer billijk
Prachtige «Mdtloupe ANANASSEN.
. Ontvangen Frunsehc KAAS, prachtig
Pransehe BLOEMKOOL, nieuwe AMANDELEN
.ARTISJOKKEN, zuivere LIMONADE SIKOPEN
Depot van zuivere ROOMBOTER, c«hti
Deventer KRUID- en SUCADGKOEK, Rotter
dammer PEPERKOEK en Bredasehe ONTBIJT
KOEK.
GAS-ORNAMENTEN
In ruim*»
voopTiaiuleii in tlo MAGAZIJfTNEIV -vtu
E O K Ac Oo.,
04, cc, es en 94.
HET K A \TOOIl V\\
TAPPENBECK-&
Is verplaatst
Articles de Luxe.
LiiisdMStrut hl) te Nnrugreeht
l
ALBUMS,
in diverse grootten en prijzen.
GROOTE KEUZE.
JOIls. P. W. A\\EG4ll\.
DE KASVEREENIBINfl,
Heerengracht 190,
ONTVANGT GELDEN 4 DEPOSITO
tot de volgende rente:
eonder voorafgaande Opvraging, Vb "pCt
met n dag vooraf opvragen*. . 9 ,
tien dagen . . . 2'/4 »
voor 2 a 3 maanden fize 2'fe ,
Tevens belast zy zich met het
IN BEWARING NEMEN VAN WAARD».
, Een en ander volgens Reglementen, aan het
i Kantoor verkrijgbaar.
AMSTERDAM, Mei 1880.
uvraiai ». w.. ..».., , «,?.«.?, .. __.
Commanditaire Vennootschap
LENS & BER&SMA.
Arnhem. _ Amsterdam.
Uitgifte der twee laatste Seriën, elk groot ? 200.000.
in het kapitaal der Vennootschap ad ?2.000,000,
Beheereade Vennooten berichten dat zij inschrijvingen op bovengenoemde
Uitgifte zullen aannemen op 15 el» f O Jliul a. s. ten hunnen kantoren ie
Arnhem en te Amsterdam., alwaar Prospectussen en luschrijvingsbilletten op
aanvraag verkrijgbaar zijn.
ARNHEM, j 90 M . 1SRn
AMSTERDAM, l 29 Mei 188
Binnenkant 41,
tHSSchen Schipperstraat ca Kalkmarkt.
ORIGINEELE SINGEB NAAIMACHINES.
Bg W. C, VAN HEUSDEN, te 's Bosch,
verschenen:
UKMiiflflJÜLJi. PUaaJMfc «aaAjimv*^^. ? 1B-TTgc . MA
The Stop Manufacturing Dmnpany, Ne¥York, l , J*?»*!*,
(ülAll UI BROOD.
(Nenaclienvoedsel.)
Wed. l DE JONGE, 0. Z. Voorburgwal 22.
BRANDSPIRITUS,
np f», i PER LITER. Verkrijgbaar aan de
Li töwffilECa Techn. Fabriek.
NI* vu | fZgelaittlfrigrccht 88.
C! L ACE
II \\DSCIIOE\E*, P],
voor .... Ijll
verkocht in 1878
856,43» NAAIMACHINES
of ongeveer
Itallaan*ehe Bpr*»kU«i»«i.
Prijs ? 1.80.
ENJÜHP
DOOR
Dr. T. C. W1NKLER.
s f 1,50, franco tegen poet wissel van ? l,55.
Een hoogst nuttig boekje, uitsluitend voor
moeders bestemd.
Heeren, Dames en Kinderen,
Gefenomeerd sedert 1859.
WED. OLDEWELT MEIWAN.
, 31 t'Uiehtjraat.
Deze enorme omzet en de steeds toenemende
verkoop, welke geen andere fabriek zelfs slechts
nabükomend kun Aanwijzen, levert het beste en
sprekendste bewys, dat onder alle aangebodene
inachiues niet n is, die in deugdzaamheid, vol
maaktheid, eenvoudigheid in de behandeling en
voortreffelijkheid vau constructie met de
Origineele Singer Naaimachines te vergelijken is en
zoo zeer door het publiek begeerd wordt als deze. , l
Om de aanschaffing dezer zoo voor Huishoudelijk als Handwerkersgebrnik uitmuntende
machines een ieder mógeiyk.te maken, worden zij zonderpryaverhoogingopMrekelUkaclie
afbetaling van f 1.?geleverd, en oude eu ondoelmatige machines vau alle systemen in
betaling genomen. Onderricht GRATIS,
wanneer de Machine op den arm met vergalden letter*
de volle firma THE »IX«E« MANVFACTl'RIXf* Co."
draagt en van een, door onzen Oeneraal-«nent voor
It'oorden Mldden-Karopa, de Heer O. NEIDL.I\'éER, gcteekend
eevllfleaat vergezeld 1*1 alle andere onder den naam
aangebodene Waalmachlne» aljn nagemaakt.
| Uitgaaf van J. RIXKES Jr., te Arnhem.
LiÜLSGi'NMD.
AMSTERDAM.
O. X. V o <» *? b u i* w w it l «tï.
Hoofd-Depöt van alle natuurlijke
MINERALE en MEDICINALE WATEREN,
Emser Pastillen ..... per doos f' 0.50
CarhbaHer Sprndelzout . . 1/4 Fl. 1.10
Creuz. Mopderlooge ... l Kilo. 050
APPOIXINIS (natuurlijk Tafelwater)
fier heele en halve kruik . . 20 en 12 et.
RIJN- en MOEZELWUNEN,
Deidesheimer, en Forster . per Flesch f 0.90
1.10
aingcr-- »..»?» -------
--------
Het Generaar Depot voor het Koningrijk der Nederianden,
KalverstraHt, AMSTEBMAMC. Kalverstraat,
Eenig Depot ia HAARLEM: Schagchelstraat 45.
Agenten te Edam : de lieer A. KLINKENBERG. te Eol/wrn : de Heer A. PRINS.
G. SCHILD Jr,
D. VAN BREDERODE.
J. W: AMELSBEEK.
., Purmerend:
, Schagen:
. Osttcoud:
B.C.MOHRMANN
H. SMIT.
P. DEKKER.
Ueden verschijnt btf H. D. TJEENK
WILLINK, te HAARLEM:
HET LEYEN EN STREVEN
VAS
L. R. KOOLEMANS BEUNEN
DOOB
CHARLES BOIS8EVAIÜT.
Met portret in itaal Regraveerd door
F. J. AEETOSEN. .
356 blz. poatform. Prijs ? 1.50. Geb, ?1,90.
l B« A. M, SLOTHOUWER, te Amersfoort,
| zie t het licht een oorspronkelijk boek, getiteld:
ZONDER MASKER,
IJOOB
Mevrouw KAUTZMANN-VAN OOSTERZEE
(JULI A.)
Prg» f 8.*3.«
TORKOOPIÜVC»
VAS
Nederlandsche Kunstbode.
Bediende Kanst.-uUdbeldkünde.-KiRSt- NijnrheH.
ONDEB LIIDISO VAN
Dr. JAN TEN BRINK.
Dit blad verschijnt eiken Saterdag. Prijs per
3 maanden franco per post f 3.25.
Eenmaal per maand ontvangt men een plaat
?"""?*">"" "TURE.
(6852)
AQTerteiiLjcu uoi JQKCI -^ <-?.. . .v ,
Uitgever W. C. DE GRAAFF, ti Haarlem.
Eenmaal per maand ontvangt men een
i ETS,PHpTOTYPIEofPHÖTOGRAV
Men verbindt zich voor een jaar.
Advertentiën per regel 25 Ct.
"--- *»»? rt T\T^v n D 4 4 CIO
BRBSTER&
verplaatsen 1°, Juni hun
.
Hochheimer .
Bauecthaler .
Zelü-per. .
Braucet erger
.
1.35
1.70
1.10
1.40
en
van liet
PL1KK KOTER / 11.50 per 10 KG. en
? 3 per 30 KG.; tvreedo soort ? 10 pet
10 Kti ? en ? 19.25 per 30 KG. a
t-ompUM bij DE KKEEK, Amersfoort.
van «85 nnnr de
Kalverstraat lij dé'St Luciënsteeg N°.70.
Opening van den ntenwen winkel Dinsdag l Juni a.s.
-* -?-????? *-«???»!? KII^BVI^^ *mn cfitnorit
in de BRAKKE GROND
te Amsterdam.
op 8 «UWE 18 B O.
(Verkoop wegens vertrek naar elders.)
O. F! KOOS & 0. F. ROOS Jr. znllen op
DONDERDAG 3 JUNI 1880, in de BRAKX&
GROND, te Amsterdam, verkoopen een»
fraaie verzameling'
SCHILDERIJEN,
Idoor Beaume, Ch. Bonchez, Chopin, Canaeus,
lA. de Lelie, Qeernaert, P. J. 0. Gabriil, R.
van Haanen, J. F. Hoppenbrouwers, J.
Hulswit, G. Hi-erebaart, K. Karsen, B. C.
Koek|kock, C. Leickert, C. Lie.te, J. Moerenhout,
L. Meijer, H. Rönner. H. K. Reijntjes, W.
Roelofs, J. Stroebel, A. Schalfhout, P. van
[Schendel. Teason, M. Vos, A. Waldorp.
Teekeniogen, Prentwerken, Bronzen en
Muziekinstrumenten, uitmakende décollectie
van den Heer
CHARLES R ET F> L 4 AR,
te Amsterdam.
C. F, ROOS & C. F. ROOS Jr. zullen o»
Vrijdag 4 Juni 1880, ter plaatse voornoemd,
jVerkoopen':
DE
nagelaten door den Heer T. J. ABELS,
Kunatichilder, benevens een aantal oude Schilde*
\tt bij Ub HKISblV, A m c r a i v v ? t. _ _
RII n PAP l FR ( A1ÉVONDEL,
U U U r n r l L n. 17 VondfiMraat. 17.
D
«pgcrlt-ht 1804.
NAAIMACHINES,
be volmaakste en duurzaamste Naaima-.
? ? ? ? '?j- i-?_ j.
jffuaar iut:t u j»««
«cbriftelijke garantie en grondig onderricht.
Terwijl veeli \jds hooge prijzen worden betaald
voor Uuchiaes van minder iunerl.ijke waarde,
zoo verzoek .ik ieder, die zich in hot bezit wil
steden van een deugdelijke machine <nyn
Magazgn met een bezoek te vereeren of een
Msühine op proef te ontbieden.
Naalden 25 Cents per Dozijn,
Reparatien goedkoop.
SPUISTRAAT BIJ HET SPUI,
A.
Von aöItettle
tutti gulet MLALTE8 JBMER
JOSEF NEUHAÜSER.
DE PRIJSCOURANT
e thans achttien jaar, hei bestaan on«er Firma, zoo gunst lp bekende PORT WIJK,
van VERWEY & Co., leveren wij i f S.9O per heele, f m.oO per halve flesch,
behalve flessohen en emballage, die wy echter zeer billnk berekenen.
VKRtWEV * Co., Heerengracht, 22", Amsterdam.
c. cossA;
Kalverrtraat tS39 over den eltigenwoeg.
Heden ontvangen een groot assortiment, LINNEN, FLUWEELEN, en RIPSEN
"?'en TAFJB..LS.
Fabrique de Fleurs Fines.
ANDREKON-CANfOR,
Prinsengracht bij de Yjjzelgraeht 630.
.
Ilantes NOUVEAUTÉS pour HOMEHDB
?Al,, BOUQUETS DE CÜIISAGE, MODES,
iETU. Assortiment de Couleurs pour Garnitore»
l de Bal, etc., en 24 hèuree.
On accepte dei Elètes.
».M».
Ui aadeeliger voor de Naaimachine dan de
witte Katoen met vee) opmaak of kalk.
Wonmeer men Hemden, Sloopen, Rokken of
KinderRO«deren van witte .Katoen op de Naaima
chine «il naaien, zoo Eoope men de
Amerwaansche Naaimachine-Katoen.
Doe reeds zoo gunstig bekende Katoen,
zonder opmaak of kalk gefabriceerd, is onte
gensprekelijk de beste Katoen voorde Machine.
Men behoeft de naden van deze Katoen niet
nsct zeep te beiimeer«n. Zij voorkomt het vuil
-?? _rj__ n»_?t.l?A_ fc?» .«.hthmd
is als
Een Diadeem . . . .
Een IVi els Achtervleoht
Een V» els dik. . . .
Een els dik . . . . .
Een 514 dik .....
SoheidingB van af. . , .
Goede sterke Krullen van af B ».<N» 't paar.
Krollen Chignons. . . . , *«?? enhooger.
Gladde Rollen «O?*O Cents per stuk.
Pruiken em Tonpet» van af 4 Buiden.
Van ttitRevallen haar word een mooi kapsel l
gemaakt en billijk berekend, bfl l
U Dw. Dr.,
B, AmmiEMKIC, JPmltH«»??!. |
Korte Nlezel, Amsterdam.
En gros magazijn: K. Z. Voorburgwal 200.
AU GAMT D'OH.'
DETAILVERKOOP TOT 8 UUR 'S AVONDS.
Handschoenen moffen aangepast worden.
UPU gCVII u»W»\4«u.
Stalen worden franco door het geheele Rjjk
?verzonden. De^ goederen franco reoiboursdoor
OP MEUW OKTVANGEN
Cabinet - Photographiën
'm''
Stereoscoopplaten,
>,t W platen f 2.50
LEENDERS,
METJES & HÖWELER,
Damrak 133.
Tuinlenten, Tuinbanken, Tuinstoelen,
«fc Co,
Portland-Cement, Knlght Bevan & Sfiirge.
Scnotsche murvaste Steenen. Star-Qlenbolgd,
Eügelsche vunrvaste Steenen. Cowen.
Mozalektegel* voor vloer- en wandbekleeding.
Aiphalt-dakleder-oarton-oulr. Eenige agenten
m P. DESFEÜX, te Parj/s.
Hst goedkoopste Magazijn
. , VAS ? ' ? .
IIIU6ES, PEIOBLES, ILBIIEI, WEHEKS, en,
vroeger korte. Lijnbaansteeg 6,
is thans gevestiffd
1>y de Heerencraeht ?.
Bartenslraat 29, Amsterdam.
KUNSTHANDEL.
Palele«4raat, tt. Amsterdam.
" \
fels, Toinspiegels, Bloemvazen, BloemenmaBden.
Bloemperkhekjes, Tuinspniten, Toingteters, Yoet
ibankjes, kinilerwagens in Bandeowerk en " "
EN
Voor f IS.?en met twee jaar garantie
To'lDta* 'ever ik do bekende Gebronsde Pendule, t
dager, loopend, met Barometer en
Thennomuter. Oimoodij; dus ze uit Pnrys te ontbieden
voor ? 16. Dezelfde .Pendule is verkrijgbaar
met slagwerk voor f Cl.
J, W, A, BOING.
KB. Zooeven ontvangen eene nienwe
sorteering Fransche Wekkers, waar
onder nieuwe modellen van af ? 5,95.
Stoomdrukker!) BLLERMAN HiMBS fc Co.
N°. 154.
A°. 1880.
DE AMSTEUDAMMER.
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Vttgmn: TT,T.muAV, HABMB t O*.
r: Bokia 8.
ZONDAG 6 JUNI.
Abonnement p«r 8/m. ... 90 Cto. fr. p. p. 75 Cts.
Atenderl^ke Namaun. ....... ? .". . & >
AdTirtentUn per regel. , 15 »
I M H O C D.
KTJNSTISDtTSTRIE-OHDERWIJS. - J>E
VERSCHALKT, door 3. c. de M. o.
, oor . . . .
FÏUILLBTON: EEirBLEOEHDETAJISAlUIT
8TADT," naar Bret Harte, door C. D.
Barghoorn. Een Standbeold voor Qruf Jan ra»
ITMon, STAATETJHDIQ OVERZICHT
Q8XBEIITEZAEEN: Uit d* Hofttad. door J. A.
d» Bergh. Dit de BlenteUtad. - KUHST:
De Memingem. Eene ontdekking. Die
Banber, door 7. v. d. O. Tivofi, enz.
LBTTEBKÜHBB-. Twee novellen van Dr. Jan
ten Brink. Een Reminiscentie, door Haga,
enz. De goud- en zilver-tentoonstelling,"
«oor J. B. deüraijff. STATISTISCHE EN
DJDUSTRIEELE EDEDEUNQEN.
-ALLEELEL - INOEZONDEH OVBBZICHT VAU
Dl EFFEKTEmCARKT. HandelBOveriicht
der Week, Veilingen. Bnrger]i|ke
Stand. T* huur zijnde woningen. ADVER
TENTIES: Schouwburgen enz
Kl XST1
\DISTKIE
ONDERWIJS.
Na in Arti et Amicitiae" een tentoonstelling
geopend is van kunstvoorwerpen uit edele
metalen vervaardigd, die zooveel van zich doet
spreken, kan hnt niet anders of net onderwerp,
dat door den bovengeschreven titel wordt aan
geduid, moet in stad en land belangstelling
wekken.
Zyn wüNederlander» trotsch op ons voor
geslacht, dat zooveel op het gebied der kunst
nijverheid vermocht, welks gewrochten eenwen
later de bewondering van landgenoot en
vreemdeling tot zich trekken de droefgees
tige bekentenis blijft b$ den beschouwer niet uit :
ze zijn voorbij die roemrijke tijden, het heden ver
toont bijna geen enkel spoor van de kunst vaar
digheid en den kunstzin, die weleer der neder
landeche natie eigen was. De
tentoonstellingsl ntotnodia ot w«n«cualjtr
j ir.gst verloopen halve eeuw! Mnar ook welk
een ' stoffelijk en zedelijk na'leel was van die
lusteloosheid hét gevolg! Langzamerhand doofde j
de energie op meer dan n gebied, en door
de voorwaartsstrevende natifn den rug toege
keerd, zonk net kroost der helden In vergetel
heid weg om weldra te worden aangeduid als
de nation teinte, een volk dat hoogst merk
waardig mocht heeten, doch op dezelfde wqs
als de Egyptische mummies: het keurig
overschot uit een tijdperk van vroegere be
schaving.
Gelukkig bleven de Nederlanders op den
duur geen genoegen nemen met hun toestand
van vernedering. De ontwaking is gevolgd. Zq
ze 'nog niet volledig, de oogen verden weer
geopend. Het ontbrak niet aan mannen, die
den moed bezaten baar de waarheid te zeg
gen, die telkens weer -te herhalen, zoodat zty
wel luisteren moest. Zoo hebben wg eindelijk
begrepen, dat we niet jlanger dralen mogen met
aan den arbeid te gaan, en door trouwe krachts
inspanning op nieuw te winnen wat reedt on
herroepelijk verloren scheen.
Om ons tot de kunstindustrie te bepalen, die
elders duizenden bjj duizenden een kommerloos
bestaan schenkt, aan het teekenonderwys
werd door regeering en gemeenteraden meer
de aandacht gewijd; hier en elders werden
scholen opgericht, waarin althans voor den
handwerksman iets te leeren valt van hetgeen
hij noodig heeft en de QneUimisschool verrees,
een eerste poging om den industrie-teekenaar
en roodelleur te vormen, zonder welke natuur
lijk aan een kunstprodukt op het gebied der
ngverheid niet gedacht kan worden.
Men weet het, de laatste inrichting is haar
ontstaan aan partikulieren verschuldigd, zij
geniet slechts subsidie van staat en stad. Par
tiknlieren, en het is een hoogst gelukkig
verschynsel, gaan voor in de beweging die ter
bevordering van het kunstnyverheid-onderw^s
moet leiden. Een volksovertniging is
gevoor staat en volk. Maar als wij bedenken dat
ons volk drie universiteiten heeft te bekosti
gen, terwijl n voldoend* zou zQn, en onze
gemeente oog daarenboven jaarlijks drie of
vier tonnen gonds x0e*Jjn akademie moet be
talen, die voorde geme«3lz«]f volkomen over
bodig Is, en wij zien hoe onder deze weelderige
verpleging van lokale of persoonlijke belangen
en ijdelheden verschillende takken van bestuur
gebukt gaan, de gelden aan het hoognoodige
onttrokken worden, dan kost het moeite, als
Nederlander en bewoner der hoofdstad kalm
te blijven.
Wanfteer het kwart of half millioen dat in
ons land aan Hooger onderwijs letterlijk ver
spild wordt, al ware het slechts ten deele,
voor de .helft of een vierde deel jaarlijks be
steed werd tot opbeuring van onze kwijnende
kunstindustrie, tot ontwikkeling van den
smaak?en?Aa^iakwM.mn*id Aeïarbeidende
voorwerpen in déze eeuw Vervaardigd op te'
' nemen. Zq deed daar wél aan. Wat heeft de
nederlandsche kungt in de laatste vijftig jaar
geleverd, dat aanspraak zou knnnen maken
op een plaatsje naast de gewrochten van
vroegeren tijd?
Niet alleen de kunstindnstrie, die edele me
talen tot haar stof ter bearbeiding kiest, ook
de andere takken dier ngverheid daalden in
belangrijkheid op gelyke wijze. Nederland
volgde schier in alles slaafsch de nitheemsche
modellen of voorzag zich in buitenlandsche
magazijnen. En geen wonder, want waar de
smaak verzwakt is, de kracht en oorspronke
lijkheid ontbreekt om zelf te scheppen, draagt
de navolging steeds het kenmerk van bedroe
vende armoe van geest en vertoont zy al de
gebreken, die daarvan het noodwendig gevolg
zijn.
Ons volk, het is niet anders, heeft zich op
het gebied der kunstnijverheid laten overvleu
gelen en eenmaal in de schaduw gesteld, ge
lukkig of helaas! ten gevolge van der va
deren volharding of voorspoed rgk genoeg,
ontbrak het den lust om anderen de lauweren
te betwisten, die het werden ontnomen. Welk
een toestand van slaperigheid, van loom- en
vadsigheid laat zich waarnemen gedurende de
kweekt, missenietr tour goea gegronavevt; die
Rqk ei gemeenten den weg zal opvoeren, welke
tot herstel moet worden ingeslagen, want het
is een feit, wat tot nu toe voor deze zoo rijke
bron van volkswelvaart door de Begeering des
land» en het bestuur der gemeente is gedaan,
beteekent zoo goed als niets.
Nederland is van ouds een land van Weten
schap en Kunst. Mogen we als wetenschappe
lijke natie niet meer den roem hebben, die in
de 17e of 18e eeuw ons deel was, zelfs vóór de
toepassing der nieuwe wet op het Hooger on
derwijs, toen we ons nog met drie Universitei
ten en een veel geringer aantal professoren
moesten behelpen, kouden we met het buiten
land wedijveren.
Sedert we vier akademies, met een vijfde nog
in wording, tellen, die een paar honderd gewone
en buitengewone hoogleer-aren, lectoren enz.
een leerstoel, zij 't dan ook niet altijd een leer
ling, verschaffen, laten wij alle beschaafde naties
verre achter ons. Miaerva en haar uil zijn in
de lage landen te huis. Terre van óns dat wq
der Wetenschap te kort zonde» willen doen.
Niemand kan meer dan wqzelven ingenomen
z(jn met een onbekrompen behartiging harer
belangen. De bloei der wetenschap is een zegen
klasse, waardoor de welvaart verhoogd en aan
duizenden by dnizenden brood en
vermindedering van ellende kon worden geschonken
hoe geheel anders zon de toestand onzer njj
verheid worden. Doch voorloopig bestaat
weinig hoop op verbetering. De kunst blijft
stiefmoederlijk bedeeld. Het buitenland, be
seffende welk een kracht tot verheffing des
volks en tot bevordering van handel en nij
verheid van haar uitgaat, moedigt haar aan,
al wat schoon i*_ en onder den hamer komt
verlaat onze landpalen, aangezien de neder
landsche regeering wel geld heeft om drie
universiteiten te onderhouden, maar natuurlijk
niet om de vadertandsche glorie en eer van 't
verleden vruchtbaar te maken voor hot heden
en de toekomst. Een rgks-knnstindustrieschool,
een rijks-knnstindustriemnsenm, gelijk elders
de pogingen van partiknlieren steunen en
eerst hun ware kracht verleenen zoekt men te
vergeefs. Een voorstel tot oprichting daarvan
vernam 'men tot heden niet, doch Neder
land heeft waarmee zich te troosten: drie
universiteiten, en een natie die wetenschapper
..- ? ? .?,. f. ? ? ' . ??. .. ..t
»«^«...
?Ifllt «00- H»vB tuiaw, '.... ..... ..?...£
te vreezen.
B. Hagen en J. R de Krnijff, «eer., den
qverigen deskundige, dis indertijd rapporteur was
Ier Rjjks-kommissie tot onderzoek van den
toestand der Ned. kunstnijverheid. Haar wensen
in u, een school interiohten voor toekomstige
handwerkslieden, waarop de leerlingen, in af
wijking van de bestaande openbare
bnrger.vondschool voor den ambachtsstand,
ondernjjs znllen ontvangen, geheel geregeld naar de
behoefte der verschillende vakken, waarvoor
ieder hunner ich wil bekwamen. Daartoe
vragen de ontwerpers van de gemeente een
subsidie van 3000 gld.
Dit schoone plan, dat voor de hoofdstad,
als bet tot stand komt, zooveel goeds belooft,
mocht aanvankelijk reeds de goedkeuring van
Z. E. den minister van bianenlandache zaken
wegdragen. Bg koninklijk Besluit van 20
Maart j.l. ontving de amsterdamsohe
afdeeling van Fabriek en Handwerkgnflverheid
de toezegging, dat een jaarlyksche subsidie
ad 2000 gld. haar van Rijkswege voor de
modelschool geschonken zou worden. Wan
neer men op de sympathie, die dit streven
van partiknlieren zelfs bij de Regeering- on
dervindt, let en bedenkt dat deze school een
onmisbare aanvulling tot de Quellinnsschool zal
zqn, daar deze de industrie-teekenaars en
modellenrs vormt, en gene den werkman in staat
wil stellen den teekenaar en modellenr te be
grijpen, opdat in harmonische overeenstemming
met de bedoeling van den ontwerper een ka
raktervol geheet kunne tot stand worden ge
bracht", is men geneigd er niet aan te twijfelen
of de stedelijke regeering zal de door adres
santen gevraagde bqdrage van 3000 gulden
'sjaars gaarne schenken, blijde, dat partiku
lieren haar een werk uit de banden nemen,
waarvoor zy zelf, indien zij't ondernam, eenige
duizenden zou moeten offeren. Immers rente
gevend zijn zulke inrichtingen nimmer, daai
het leergeld op f 2.50 door de kommissie be
paald, steeds EO» laag mogelijk zal moeten
bleven. .
inir »»« d)
De Gids ' verschalkt,
Een Dichterlijk rtcht^tlwrde,
door CD. Bv>«* Hun,
fTUnammer rtn Hei 1880.
Ernst of kortswijl?
Deze vraag, eenmaal door Bnsken Huêt aan
Jacob van Lennep gericht, is danks *\j har*
kortheid en duidelijkheid, in Nederland . een
rtandaard'uitdrukking geworden. Niets afdin
gende op den lof, die haren schepper, als mees
ter onzer taal toekomt, mag men toch beweren,
dat do schrijver bjj hare formulering zoo ge
lukkig was, omdat hij, fijn booordeelaar en
scherp telfkenner, zich nauw verwant gevoelde
aan die geesten, die tnsschen beide uitenten.
zwevend, zich niet kunnen uiten, zonder bqh*n,
die van hunne openbaringen kennis nemen, den
twijfel, in de aan van Leuaep gerichte vraag
tot zijne juiste uitdrukking gekomen, op de
lippen te lokken.
Ernst of korts wijl? alledaagïcher uitgedrukt,
hoe heb ik het nu met u? Is er oe
pennevrucht van den heer Huet aan téwijzen, welke
dezen twijfel ten «enenmale heeft uitgesloten?
Het is een gestadig spelen, een voortdurend
zweven, een onafgebroken geven en nemen, dat
de geschriften van dezen letterkundige kenmerkt.
Waar het hem eigenlijk om te doen is, wordt
zelden klaar, tenzij dan, dat met het toedienen
eener vinnige kastijding liefst aan vaderlandscbe
toestanden en aan landgenoot en of het ten beste
geven vaa eenige > geestige onovertreffeiyke vol
zinnen, men schrijvers einddoel bereikt acht.
Ernst of kortswijl? Het is weder deze vraag
die zich opdringt aan hen, die kennis namen van
het artikel, waarmede de heer Huet na een af
scheid van ruim vijftien jaren zich op nienw aan
de lezers van den Oidt vertoont. Het feit zelf zijner
wederverschijning in den Gids wai voldoende
om algemeene verwondering te wekken. En
deze wordt niet getemperd, wanneer men acht
geeft zoowel op de aanleiding van 's heeren
Hueta afscheid uit den Gids, als op het artikel,
waardoor hq weder in gunst werd aangeno
men. Wie herinnert zich niet, dat een ge
trouwe lezer van het Bij blad" in het
Jaouarinnmmer van 1865 zulke gewaagde beschou
wingen over politiek en staatsrecht in den
Gids wist binnen te smokkelen, dat hq zijnen
overmoed, zich op het gebied van en tegen
urnen mede-redacteur prof. Bnils te hebben
*?" ,r^^i . . . . f ? -v3.« . ^ ,_.* o-.
Onder deze omstandigheden, hebben die
burgers recht op Onze dankbaarheid, die vol
harden in hun streven, om een beter tjjdpork
mogelijk te maken.
Tot hen behoort het bestuur der afdeeling
van de Vereeniging tot bevordering van fa
briek- en handwerksnijverheid in Nederland,
Op verzoek van bestunrderen der teekenschool,
opgericht door de meubelmakers- «n
schildenvereeniging,behoorendetotdenamsterdamschen
werkmansbond, nam zq het protektoraat over
deze instelling op zich met het doel om haar
te reorganiseeren.
Een kommissie tot voorbereiding dier reor
ganisatie, of zoo men wil tot vorming van een
nieuwe school, een modelschool tot
praktischaesthetische opleiding van den werkman, op
dat hij in staat zq doortedringen in den
geest der conceptie en in harmonische
vereeniging met de bedoeling van den ontwerper een
karaktervol geheel tot stand te brengen" werd
samengesteld. Zy bestond uit de. heeren
K. J. W. 0. van den Wall Bake, voorz., Joh.
C. Zimmerman, J. H. W. Kemman, A. Holker
(lid ner firma Benten), F. M. Heldt, A. Post,
afitee)
.
tot Fabriek- en Handwerksojjverheid, de ver
wachting niet te hoog te spannen. Wq waar
schuwen haar daartegen.
Jo. Omdat een gemeentebestuur bij aan
vragen om subsidie inatinktmatig of uit ge
woonte gaarne afdingt op de hoofdsom.
2o. Aangezien een zaak, die nog niet bestaat,
by haar tot stand komen, een proefne
ming moet heeten, op grond waarvan
meestal iets wordt gekort.
3o. Dewql men allicht zal beweren dat dit
onderwijs hoe noodig en voortreffelijk ook
op zichzelf, ahhans ten deele wel hier
of daar elders is te verkrijgen.
4o. Nu de Wetenschap zooveel verteert,
kan er voor de kunst en kunstindustrie
maar weinig overschieten. We bezit
ten een Universiteit.
Komt de anuterdamsche gemeenteraad deze
vier bezwaren to boven, dan overtreft hij
zich zelf en. zullen wq ondanks alle reeds
ondervonden teleurstelling niet wanhopen aan
de toekomst.
gewaag», uw ^...u.,B.H.,ig I»»* UWVW1.. _v
dert kan men niet zeggen, dat de heer Haat
zijn leven gebeterd heeft. Integendeel, hfl il
op het ingeslagen pad voortgehold met een
vaart, die uit zqne Nationale Vertoögen" te
kennen is. De reden der ergernis van 1865
kan dus in 1880 niet gerekend worden te zijn
weggenomen. Des ondanks wordt zonder ver
dere verklaring aan het publiek, de deur van
het Gricfogebouw den vroegcren rerstooteliag
weder opengezet. Waanohqnlqk, zou men
meenen, omdat de (rtcfcredactie van letterkundige
krachten verstoken, eieren voor haar geld ge
kozen en ingezien heeft, dat zq niet verstan
dig handelde den letterkundigen primns inter
pares de deur te wijzen, zoodat toen deza
wederom een letterkundig opstel aanbood,
dit met beide handen werd aangegrepen.
Men vergist zich. De man, die om een zonde
tegen juiste beginselen van staatsrecht en po
litiek zqn vonnii ontving, krijgt gratie door
het aanbieden van een artikel, dat, wel bezien,
een doorloopende ironie behelst van het
(reliefkoosde stelsel en van den niet minder geliefden
beschermeling juist van dan vroegeren medere
dacteur, wiens gramschap de heer Huet voor 15 ja
ren met zqn afscheid uit den Gids moest ontgel
den.
Het artikel behelst beschouwingen ovsr de
redevoering, waarmede de heer van der Vlugt
voor eenige maanden het Leidacha professoraat
aanvaardde. Behendig als altqd, knoopt de
FEUILLETON.
Eene legende vau Sainmtstadt.
(Vrij vertaald naar BaÊT HAKTE.)
DOOB
C. D. BAEGHOORN.
{Slot.}
Die laatste slag van het noodlot was te, veel
voor Mr. Clinch. Hij keerde zich driftig om,
ten einde iemand, de eerste persoon de beste,
ter verantwoording te roepen! Maar het huis
waaruit hq juist gekomen was, was verdwenen l
De muur!
.?_-. . i .uu* naar beneden,
Ha door was hy niet langer doelloos, en' pek," brulde Mr. Clinch
zqne woede onderdrukkende.
Daar was een pauze, en de figuur draaide
zich om als of hy met iemand achter de
kanteelen aan het raadplegen, was. Na eenige
oogenblikken verscheen Bij weder, en begon op
ecne eentoonigen dreuntoon, met een afwisse
lend geblaas op do trompet, aldus:
.Gij zweert als een goed en trouw ridder,,
bij de beenderen van do zalige St. Ursula, dat
_?, i. ?_t i i i i ?j.?. ., _., :.
, hier niet komt met kwaden wil, geheime
veete, slechte oogmerken, of zamenzwering tegen
het Iqf-van onzen edelen Heer en Meester van
Kolnische. En (rij brengt met u geen hinder
laag, leger, of geheime volgelingen, noch geheim
bevel of steekbrief, noch draagt gij op u w rid
derlijk persoon een vergiftigden dolk, tooverring
heksenpoeders of betooverde kogels, en opdat gq
in gecnëonheilige alliantie zijt getreden
met' den vont der Duisternis, aaramannen,
kabouters, draken, undines, Loreleiu en
dierde eigenaar niet dien hij gekend had. Wel was
er een zonderlinge overeenkomst in zijn
gazicht met sommige van Mr. Cliich's eigene
. familie, maar wie het was, kon bij zich niet
herinneren.
gelijke,"
-Kom
, die
met klimop begroeid, maar oen ilool uitmakende! ten zich zclven van woede was.
van een anderen stevigon muur mét knnteelen ' beneden en Iaat me binnen!"
bezet, die voor hem verree?. Mr. Clinch keerde'
zich weder om naar Sanimtstadt; daar wns de
langs der» Rhijn, daar waren de
onds v........
nu volkomen
bui,Kom naar
dezelfde middagzon beschenen;' Gottes'f' Hij H het.
Aanstonds rezen er kreten van herkenning
en vreugde, met onvcrmengd met fchrik, van
achter <Te kaiutecleri op. Ach G'jttv" Mutter
ik de vrijheid nemen uw. naam te
vragen 't" zei hq koeltjes.
Do dikke man lachte grinnikend. Wel
zeker !" Maar als jg. op. de puntjes gesteld bent,
dan is het mijn beurt om jou, mgn edele
vrqheer te vragen, .(en hier knipoogde hy tegen
zijn gevolg) wien heb ik de eer te ontmoeten 't"
Mqn naam U 'Clinch James Clinch, van
Chicago, Illinois,"
Een hartelijk gelach weerklonk. Te midden
van zijne woede en vernedering, meende Mr.
tllinch dat hq een trek van smart en ontevre
denheid op het gelaat van het meisje ontdekte.
Hq was.verlegen, maar drukte haar de hand,
niettegenstaande zqne laatste ervaring, ab om
baar gerust te stellen. ?? Zy maakte eene be
weging met de hand als om hem het stilzwij
gen op to leggen, en verdween toen onder de
menigte. ?
Sheems Klinsche vón Sche-Kargo" praatte
maar de karakteristieke scuóorsteencn van!Hij is
Sammtstadt waren verdwenen. Mr. Clinch was' ooren
geheel en al in ? déwar.
ip. Ac
ot is
Jau, dn zwerver.
liet zelf,'* klonk hem in de verbaasde
Do ketenen ratelden, do zware
ophtiolDe klank'van oen hoorn, welke de stilte brak,
bragt hem tot zijne zinnen terug. Hij bemerkte
nu voor het eerst dat er beneden hem, half
verscholen tnsschen do hoornen, een vreemd,
torenachtig gebouw stond, met kettingen en
katrollen, dat hem op een vreemde wijze aan
de sprookjes zijner jongenMwen herinnerde.
Een ophaalbrug en valpoort! En op de
kanteelen een figuur in een maskerade- costnum,
«ven bespottelijk als het zqne, die een banier
en .trompet zwaaide en zyne aandacht zocht
te trekken. ?
Was wollen Sie ?"
Ik wil den eigenaar zien," zei Mr. Clinch,
; \J\JlVUt J./U AVIUUUU l 4*AC4UUIJ| UU A>T BIO UIJJllLUl
brug kraakte en viel neder, en een menigte
vreemdgcklcrde gedaanten drongen elkander
voorwaarts. Maar de eerste van allen was het
zelfde meisje dat hij nog gén tien minuten
geleden verlaten had, zij vloog in zijne a men
en met een kreet vol van vreugde zonk zU
aan zijn boezem. Mr. Clinch zag op haar blond
herinnerde, j ch lang . haar neder. Het was zeker hetzelfde
meisje, "zqn wreede bekoorster, maar waar kreeg
zy die bespottelijke kleèren ?
Willkommen" zei een dikke gedaante, die
met een soort. van autoriteit naderde en zijn
band greep, waar ben Jj/ zoolang geweest
Mr. Clinch, in het geheel oiet verzoend, liet
de uitgestoken hand koeltjes zakken. Dat was
do dikke man na, tot onuits
van zqn gevolg. Zo_o_.
kffenoegen
.. ---=- ._.:<?« de laatste
rranscbe modo, Heilige Ursula l Heilige Ursula!
Hoor eens neefje. Ik ben geen bereisd man.
Sinds do kruistochten Zijn wq" eenvoudige
Rhqnridders te huis gebleven. Maar ik hcut
Kolnischc van Koln om je te dienen.
Misschien hebt ge gclqk," zei Mr. Clinch,
driftig, de .waarschuwing van zijne schooae
gezellin in den wind slaande,?maarwierook
zijt, ik ben een vreemdeling, die regt Op be
scherming beeft. Ik ben bestolen.''
Als Mr. Clinch
had voor den dag
driftige k-eschuldigti
een aardigen kwinkslag
in plaats van.een
l hq met niet meer
vruolijkheid kunnen" ontvangen' worden. Hq
zweeg eventjes, raakte in de war, en sprak toen
aarzelend. ?
In plaats van mqne papieren en getuig
schriften vond ik alleen dit,'1 en hq baalde de
juweelen uit zqn zak.
Een hernieuwd gelach en handgeklap volgde
en de Buron tegen zijn gevolg knipoogende,
vermeerderde de algemeene vroolijkheid door
te zeggen. Bij mqn ziel, neefje, daar is geen
twijfel aan, dat er ergens een diefstal heeft
plaats gehad."
Do diefstal werd begaan," zei Mr. Clinch,
zich haastende om een einde aan de verklaring
te maken, terwql ik 'onvoorziens door drank
bedwelmd was door drank." .
Het lachen werd zoo luidruchtig, dat de
Baron, ofschoon hem de tranen in de oogen
stonden met eea plotseling gebaar stilzwijgen
gebood. De beweging den Baron eigen, was
eenvoudig en krachtig, en bestond in het
omstooten van den naasten lacher; zoodoende
de stilte hersteld hebbende, trad hn voorwaarts
en nam Mr. Clinch bij de band, Bg St.
Adolph, ik twijfelde een oogenblik aan je, neefje;
maar die laatste openhartige, bekentenisovertnigt
mjj dat ik je onrecht deed, Willkomrnèn zu
Ilause! Jan, dronken of nuchteren,
willkommen. zn Cracowen."
Geheel en al verward, en nu volkomen
overtuigd van de dwaasheid van eenige ver
dere uitlegging, nam Mr. Clinch d
uitgegestrekte hand van zijn voorgewonden oom> en
liet zich naar het.kasteel voeren. Zq gingen
een groote feestzaal door die met wapenen ii
jachtjereedschap behangen .was. Mr. Clinch
kon niet nalaten op te merken dat ofschoon
do vertrekken ruim en schilderachtig waren,
de ventilatie slecht was, en de rook van de
groote schoorsteenen de lucht wat zwaar maak
te. De eikenhouten tafels, uitgesneden en don
ker van kleur waren bepaald smerig en vettig,
en Mr. Clinch viel bqna over een atukvleesch
dat een van het dozijn half wilde honden die
in de kamer waren op den vloer zat te ver
scheuren. . ?
De hond liep. jankende tnsschea de beeuen
van iemand van t gevolg, die tegen den Baron
aanviel, welke laatste onmiddellijk hom en den
hond in een hoek schopte.
En waar kwam je het laatst vandaan ? vroeg
de Baron j wien dit kleine contretcmps" niet
scheen te bekommeren, en die zich neerwierp
op een eikenhouten sofa, terwijl hg een
vreemdgevormdfln,ongemakkelijken stoel, met
kromgedraaide pooten haar zijn bezoeker, schoof.
Mr. Clinch die zich geheel en al aan het nood
lot had' Overgegeven, antwoordde werktmgcljjk
Pttrg*".
Da Baron kuipoo^te op ene olijke manier.
Ach Gott, het U niets bg* wat het vroeger was
toen ik zoo jong was als j(j. Ja, daar was
Mannon, Sienr Manon noemden wjjhaar. Ik denk
dat zij nu mooi -oud aal zgn. Hoe gaat het met
de veeten tusschen de studentenen de burgen?
He ging je naar het bal in de Cité?'*
Mr. Clinch stremde den vloed van die her
inneringen door een uitroep van ongeduld. Hg
dacht aan het meisje dat 200 eensklaps ver
dwenen was. De Baron nam zijns
zenuwachtigheid anders: op. Wat hier, Mai, Wolfgang,
luie rekels! Breng wat wfln."
Op het hooren van dit noodlottige woord,
sprong Mr. Clinch op. Niet voor mg! Brenjf
mg' geen van je licnaam en zieberdervenda
wafrr<ft->n Tl- t->- .:.--. " ?
j?_*»*«»«4 «u ttiuut
vergfftcn. Ik heb er genoeg van."
Je Baron keek verbaasd op, de drie bedien
den insgeljjka.
Ik vraag excuus," zoi Mr. Clinch, langzamer
hand tot zich zelf komende, maar ik vrees
dat Rhijnwqn mij niet goed bekomt"
De Baron grinnikte^ Toen Hij echter zag
dat-de drie bedienden ook grinnikten,- schopte
hu twee in een hoek, en stootte den anderen
met zqn vuist omver. Hoor eens neefje," zei
hij, zich naar den verwonderden Clinch wen
dende, geef dien nonsens op. Bq den mijter
van Bisschop Hatto, je bent net zoo'u groote
gek als hjj."T
Hatto? zei Clinch werktuigelijk, ,wat Hatto
van den hiizentoren."
Ja, van dea mulzentoron," zei de Baron op
schamperen toon. Je schijnt de historie te
kennen."
Gelijk ik dan op hem," vroeg Mr. Clinch
met verbaiing.
De Btiron glimlachte. *IIiJ strafte
deRhjjnwun juist zoo als jy, zonder oordeel. Hij had