Historisch Archief 1877-1940
NJ. 155.
s
Deelgenoot gevraagd
die een kapitaal van twee duizend gulden
t.n unhrancen iu «m bestaande soliede saaK
STQOMVERWERIJ
Geen London Porter
maar de echte
5i£5rL?ÖJEfc.<"»n»oHi wAsscHEsuAITCHISOHS PORTER
««r. Rokin 2. VAS alsook:
JONGSTE BEDIENDE.
K.
i
Voor Kantoorwerluwamheden '- .. -- ..
een fatsoenlek JOXGMESSCH ecu nette hand
schrijvende. Aanvankelijk salarisJ100.
Franco offerten, letter A. B. Bureau De
Amsterdammer, Rokin 3. __
BANKETBAKKERIJ.
/ In een Banketbakker^ te 'sHage, wordt zoo
' spoedig mogelijk een 3e BEDIENDE verlangd.
Jdres franco/ onder letter P. N L. J. C.;
BOUCBER, Boekbinder» Papestraat9 aldaar, j
Een fatsoenlijk Wednwnaar vraagt Kost
en Inwoning met Gezellig Verkeer, in
een net burgerlijk Gezin of bijeen Weduwe
coader Kinderen. Brieven franc o, onder letter,
Z, bjj den Boekhandelaar S. VAN HELDEN,
Leidscheatraat 75. |
LOCOMOBILEN.
Gebr.PALTHMeAtaelo.
Ultl u iisleidaa, TlIIELSTïiAT. SS, Tai war
neinn lilitn IUHIU ei iramiiu 65, m waar is Am~terJam
tiuitn tódini f giiuu mui owioiiei. imiraiöi ueiiii.
als ook:
&Tovr,
BROWN STOUT,
Scotch Alc « Ktrouff eolrb Ale»
alsmede alle soorten van Engelsche Sieren
steeds voorhanden bij denAgent voor
J THOMSON.
J. inumovM.
DE FRIESCHE VLEESCHHOIMRIJ VAN S. IOZERDA,
57, Haarlemmerdijk bij de Oranjestraat, 5»,
IS
Paardenkrachten, en vraagt opgaaf vanpnjs
en voorwaarden, ondor het opschrift Loco~
mobile in te zenden, Advertentia-Bnreau
£.L,LERMAN, HARMS & Go., Rokin 2, Amsterdam.
VONDEL-BAZAR ^
Olie- en Azijnetellen, Salade-Lepels en Vorken, Madera-, Likeur-, en Wijn
Karaffen en Kelken^ ^ CQ]LOCjaïB M BOU»OOT.
Q IEL 1.1 J \STM11AT. 80.
Voor MEISJES
die te Arnhem een der scholen wenschen te
bezoeken, a in het midden der stad gelegen
heid bötwee Dames, P. G., die ruim ?
luchwonen, tot Inwoning, geheele
Vf«oren als het Rewenscht wordt. Onderricht
"alle Vrouwelijke Handwerken en
Muziek?Brieven franco, lott. G., bu rtn
Boekh. v. GMOKD & HEUVELINK, t.
Arnhem. _
GAS-ORNAMENTEN
zU«>
i» i-uimo sorteerlnK voorlmntlon ti» Ho MA.GAZIJ3SET*
» E O EZ Ac Co.,
G4, ev, es en 94.
Pl'IKB BOTEB / 11.50 >cr 10 KG. c»
83 per SO KC-i tweede soort / 10 per
10 KG en / 19.25
tant bij DE KREEK, A
per SO KG. a
eonpue r&foort.
Wed. L F. A. MULLER.
Singel bij de Heisteeg 402.
Specialiteit van UITZETTEN en
LUIJERMANDEN, voor welken de modellen op
nieuw uit P A R U S zijn ontvangen.
DE KASVEREENHHNfl,
Hecrencracht
ONTVANGT GELDEN i DEPOSITO
tot de volgende rente:
tonder voorafgaande opvraging.
met n dag vooraf opvragen*. .
, tien dagen .
voor 2 a 3 maanden fine
V/t pCt.
3
2V* »
Tevens bouwt z\| lich met het
IN BEWARING NEMEN VAN WAARDEN.
Een en ander volgens Reglementen, aan het
Kantoor verkrijgbaar.
AUSTEHDAII, Mei 1880.
BB DIUGCTIB.
Commanditaire Vennootschap
LENS & BERGSBA.
Arnhem. Amsterdam.
Uitgifte der twee laatste Sertën, elk groot ?200.000
in het kapitaal der Vennootschap ad ?2,000,000
Beneerende Vennooten berichten dat zfl inschrijvingen op bovengenoemd*
Uitgifte zullen aannemen op IA Cll 16 «ÏUtti a. a. ten huunen kautoren te
Arnhem en te Amsterdam, alwaar Prospectussen en Inschrijvingsbilletten op
aanvraag verkrijgbaar zijn. .
ARNHEM,
AMSTERDAM,
29 Mei 1880.
Gevraagd, om zoo mogelfak terstond n Be
trekking te treden, een beschaafde
Kinderjuffrouw. P. G., liefst eene die
Machinenaaien en Knippen kan. Adres f»»~. onder
lett E W, böden Boekh. J. C. SCHRODER,
Kalverstraat 174.
Koninklijke
Nederlandsche Tuinbouwmaatschapp
Een juffrouw P. G ruim 40 jaar, door sterf
geval buiten betrekking, wenscht geplaatst
te worden ter Adsistentie bjj een bejaarde
Dame, óf wel ter bestiering der Huishouding
ba een bejaard Heer. Adres franco brieven
lett. ZZ, Bureau van dit Blad, Rokin 2. _
BÏFFETJTJFFROTJW,
(Algemeene Le\ensverzekeriDg-Maatschappij,)
Gevestigd te Parijs, Rue de Eichelieu '
Aan de pas in het licht gegeven rekening en verantwoordir10TO
28en April 1880 goedgekeurd door de Algemeene ^ergadenng der
te
WATERGRAAFSMEER,
bericht, dat de
over 1878?1879, den
leelhouders, zijn de
volgende opgaven ontleend:
De in 1879 gesloten verzekeringen in geval van overladen, gen
keringen op vosten termijn, tijdelijke en later ingaande
HH. Leden wordt bericht, dat de gew
Jaarlijksche MUZIEKUITVOERINGEN a
vangen op Zondag* Juni, des avonds
en dat deze voortaan geregeld eiken
avond tot ultimo Augustus zullen worden ge
geven.
Entree voor niet-Leden f l per persoon.
Diploma's en Reglementen van het
LidmaatVEILING IN O'GEELVINCK.
De Makelaar F. B. BRASS
Liquidatie, op DINSDAG 8 JUNI
gende dagen, in het Lo
den Singel hoek Geelvinksteeg,
ten overstaan van den
BEDNIKGH, verkoopen:
zal, «regen*
1880 en
vol
. Ie Amsterdam,
Deurwaarder F. W.
iengde verzekeringen, vewe- Bchap zijn verkrijgbaar ten Kantore dor
MaatO _ , . . ____ ? m * ,,"? __ m ______ _ _J_ 11] J_ ^?-.A?..!} ...!.!.*., A *_
verzekeringen,
. ir.
In hetPIrekeningtiJdvak 1878/79 (d'e rekening 'wórdt telkens' om de 2 jaar
de
Kantoor-BoekhandeAan*^fVe1nt^\daedeSk
i
it in 1879
nlater'ingftandè, tijde'l«k en in' geval van overleven)
sloten voor een bedrag van . ..... ? ? ? ?
beloopen in schappij!' alsmede" bH
59.01&137.90 laars ALBRACHT & Co., Kalverstraat 95, te
Amsterdam.
123.704.C89.
, _
Eene aanzienlijke en fraaie collectie PENDU
LES. KLOKKEN, OUDEN en ZILVEREN HORLO
GES, MUZIEKDOOZEN, GOUD- en ZILVERWERK
ENZ.
ALSMEDE:
Een uitgebreide partij FANTASIE-ARTIKELEN,
GALANTERlEN, KR/MERIJEN, PORSELEIN,
LAMPENrFIJN RIÈTWERK,
PETROLEUM-KOOKTOESTELLEN, KINDERWAGENTJES enz.
Bezichtiging ZONDAG en MAANDAG 6 en 7
Juni 1830, van 10-3V» uur.
l
Hotel Zonder
?an te melden.
seeren zich, met frai
oQ de £RV£N lAHJbJr.0,
1.310.154.50
. 2.525.995.60
De Notitie is te verkregen btf genoemden
_ Makelaar, alsmede bg den Deurwaarder
voorD-irecteur.inoema en w» gemeld Lokaal.
21.747.780.
7.256.845.65
13.397.461.15
DINERS! SOUPERS! HUISELIJKE FEESTEN!
zoo bekende CHAJtlJPAttJtfE biedm WJJ steeds aan per origineele
12/1 Fl. ? ftft.SO of 24/2 Fl. ?*!.?, met alle kosten franco- do
/ *.
e* CO.,
Omze thans
w i» jaar
origineele mand, inhond
alle kosten franco- door Nederland
Heerengracht, 227, Amsterdam,
TE KOOF GEVRAAGD
«en goed reritejevend HUIS, «legen liefst De
binnen de stad. Franco brieven G Go.Bttreau
Amtterdammcr, Rokin 2. |
KANTOORLOKAAL.
aldus aan lijfrenten
op~31"December 1379 bedragen:
~Aa» verzekerde kapitalen . . . . .- ?_ ? ? ?.????
renten in geval van overleven en thdeliike renten. . .
" onmindellyk ingaande lijfrenten
later
549.329.676.49
337.812.20
9.566.653.05
275.709.30
EAHTUUJBLU&AAl*. D re8erv«;-«-«Meni voor den dienst dezer verzekeringen; vel te
Te Huur een groote VOORKAMER, ge-, onder»chcldeii van de Maatschappelijke reserve, of van het bedrag
ihikt voor Kantoor, in een Winkelhnis,; der te ontvangen premies, beliepen:
OEIGINEELE SINGEB NAAIMACHINES.
The Singer Manufacturing Company, New-ïork,
schikt ,
Warmoesstraat. Franco brieven onder Lett. C,
b8 den Boekhandelaar H. G. BOM,
Warmoesstraat No. 85.
TE HUUA GEVRAAGD
een ruim PAKHUIS, tot bergplaats kunnende
dienen voor Steenkolen. Franco brieven P P a,
Bureau Amsterdammer, Rokin 2.
der te ontvangen premies, beliepen:
Voor de verzekerde kapitalen. ? ? ? ?
lijfrenten in geval van overleven
onmiddellijk ingaande lijfrenten.
later
TE HUTJE
een zeer net onderste BOVENHUIS, 3 Ka
mers, Alcoof, Keuken en Zolder. Hnnrprös
f 300. Te bevragen bij den Bewoner, Jacob
van Campenstraat No. 39. Te zien dagelijks.
aandel van
(waarvaS in baar geld fr. 2000 ; in vermeerdering
het aandeel fr. 2G/.42, en voor de belasting fr. 61.85).
Maskerade.
l KAMER met een of twee Slaapkamers te
Buur, op de Breestraat nabühet Feestterrein.
Fr. brieven, Lett. T T, aan KOQYKER's
Centraal Adv.-Bnrean te Leiden.
F O L K E R S <fc
A3K8TERDAM.
Co,
De Maatschappij maakte in 1878^79 een zuivere winst van. . . ...
Daarvan werSWewezen ter verdeeling aan de verzekerden.
voor het geheele leven . . . . fr. 4.473.155.<0
' ? - de glmengde verzekeringen. ^^-^'^
! die op vasten termen . ... ,278.062.10 1
Zoodat voor de Maatschappij beschikbaar blyft. . . . . . - ? ? ? ?
De Bekaritaliseerde naalMli«p««lttl<e re.crve bedraagt met
hetoorVe gewpiiaiiBeerue ,»«», .. «;» »f &j000.ooO een geheel gerealiseerd
De
De waarden,
fondt vormen van
die geheel gerealiseerd z.
, Onroerende goederen te Parijs
Huizen in aanbouw .......??.??
Bosch buiten ParJ|s
Franscbe rente en schatkistbüjeMen. ? ? ?
Aandeelen in Eanaalmaatechappüen enz . . . . . ? ? ? ?
Spoorweg-obligatien ...,?? . . . .
(bligatien stad Parys . ..... ? ? - - ? ' ' ' ' *
iDoorwettaandeelen > ?.?.??.? '..' ' " "
eleend op polissen, in kas bg de Fransche bank en diversen. .
Totaal
verkocht in 1878
bestaan uit:
Portland-Cement, Knlght Bevto A Sturge.
Schoteohe vnnrvaste Steenen. Star-Glenbolgh.
Engeluche vuurvaste Steenen. Cowén. Moza
ektegels voor vloer- en wandbekleeding.
A»ph»lt-dakleder-c»rton-oulr. Eenige agenten
-TMI P. DESFEÜX, te Pargs.
worden toegezonden, en is, na ,.
>aar bij den Hoofd-Agent der Maatschappij
OUD P AP l E R.
«pgerieht 1804.
FHIJZEW.
VLEESCHBESCHUIT,
WED. J. DE JONGE, 0. Z. Voorburgwal 22
5.322.902.35
4.698.406,10
7.331.063.
2.329.27
24.183.347.48
5.051.500.24
1.407.332.76,
71.978.583.34
7.523.315.7!-)
78.365.780.42
of ongeveer
1OOO JMAt HI^ESPERDAG
Deze enorme omzet en de steeds toenemende
verkoop, welke geen andere fabriek zelfs slechts
nabijkomend kan aanwijzen, levert het beste en
sprekendste bewijs, dat onder alle aangebodene
machines niet n is, die in d»ugdzaamheid, vol
maaktheid, eenvoudigheid in de behandeling en
voortreffelijkheid van constructie met: de Origi
neele Singer Naaimachines te vergelijken is en
betaling genomen. ^^«fM.eh.ne op den ? -et ve^-lde» lc«e«
? M* «rm. THE MXOEB MAMtTPACTIJHISQ Co.»
draBBt en van een, door onien Generaal-Agen« voor «oord
en Mldden-Enropa, de Heer «. WEl»HSf«E», «eteekend
eerlincaat verge.eld !?; alle andere
Slager" aangebodene Xaalmachlnes
11!
onder den naa
nacemaab*.
Het Generaal Depot voor het Koningrijk der Nederlanden,
. . .Tr7 201.273.709.16
zal weldra aan de Verzekerden
belangstellenden
beschikL. WERTHBIM,
Prins Hendrikkade, 183.
Maïvcrsfraat, .*»»».?? - -
Eenig Depot te HAARLEM: Schagchelstraat 45.
Agenten te Edam: deHeer A.KLINKENBERG. toXUkom:. deHeêr A. PRINS.
Enkhwten:
Hoorn:
N.-Scharteovde:
eene party
ECHTE GEÏMPORTEERDE
GEELS & Co.
MAÜFAZBJNTAN
KOFFIE THEE en SUIKER,
72 WARMOESSTR44T, 72. .
AMSTEHDAÜT
O. Z. "Voorftiirar wtil
Hoofd-Depót van alle natuurlijke
HifiERAU en MEDICWRIE WATEREN.
met bewijs vau oorsprong,
in den prija van f f.90.
FLORDËPINËRA.
P, J, W, WALTERS,
KA I* TEHSTRAA TE4O
tegenover het Hotel Adrian.
nlede Terkrljgbaar In de
Passage Roetemeljer, Amstelstraat 14
waartoe de toegang TTÜis.
FakriquB de Fleiirs Fines,
AMRESOX-CAffTOR,
RUN-' en MOEZELWIJNEN,
Deideshéimer, en Forstar
Kiersteiner . . . . .' .
Hochhéimer n
RanenÜialer ?,
Ze1ti3(?er. ? . «
Brauncl-erger "n
:WI'
per Flesch ?0.90
F 1.10!
1.35
1.70
1.10
1.40
Beste Java Koffie ie soort 57';» Ct, ae
soort 55 Ct per % KUogr-
Becommandeeren thans hunne Zwarte Thee byzonderaan
van / l.?en f 1.95, *»" do.or. S10018 i?k,°.^
pen tot Inge prgzen de quahteit aanmerkelnk
verbeterd il. Alsmede hunne Stottheeön van
60, 70 en 80 Ct. de 5 Ons, als zeer
water' nidend en gocdsmalcend.
Dagelijks wordt gehoord en bezorgd aan
buis zonder prösverhooging en op franco aan
vrage worden monsters verstrekt.
MËYJES & HÖWELER,
Damrak 2J.
Tuintenlen, Toinbankeii, Toiosloelen,
Tniolafels, Toinspiegels, Bloemmén, Bloemenmanden,
Bloemperkhekjes, TniDspoileo, Toingielèrs,
Voel|bankjes, Kinderwagens jn Mandeiwerk en
ES' '
Hout
ETC. Aworüment de Couleur» ponr
de Bal, etc., en 24 henres.
On accepte des Elcves.
nr»***» "
aAOE MODES,
rO
arn
Fabriek en Magazijn van
VISStHEKIJ
ARTIiOLMv
Alle soorten v<w ZIJDEN en TOUWEN
FUIKEN, ZIJDEN en GAREN SCHAKELS,
HE1ÏGELS, ROTTINGHENGELS,
HENGELSNOEREN, enz. _
Alsmede «P_ nieuw ontvangen: ^Een ffroot
assortiment TIJNE ENGELSCHE
VISSCHERIJ-ARTIKELEN. ,
Bekroond op de Tentoonstellingen te
AmsterE. BRAJTOSMA.
M,
No,
Gravenstraat II 26, Amsterdam.
Prijsnoteeringen aanvangende S April 1880,
2. Stofthee ? 1,10, No. 5. Souchon ? 1.30.
4. Congo 110. No. 7. Pecco Souchon V.t60..
Overige nummers volgens Prijscourant.
Stoom^rnkkerij ELLERMAX, HaMKS k C».
A°. 1880.
DE AMSTERDAMMER.
WEEKBLAD VOOR
Tenohjjut iidenn Zondagochtend.
Uitgever.: KTJT.RMAN, HAKMS * O».
Kantoor: Eokin 2.
ZONDAG 13 JUNI.
Abonnement pet Sta. ... 60 Cte. fr. p. p. 75 Cta.
Afkonderlgke Nnnunen . . . 5 >
AdvertentiCn per regel 15 >
INHOUD.
EBNE WETENSCHAPPELIJKE CATJ8EBIE,
door J. A. Levy. 8TAA.TB.UNDIQ
OVERZICHT FEUILLETON: OOK EEK
INDTJ8THIE." - E.«BEHTEZAim Uit de
Haas?tad. Uit d^AoMtd. door J. A. deBergh.
KÜRST: Artikel 47, door B. De
HeininrB. Voorlaatste Gaat-Voorstelling van het
lininrache Hoftheather, door Alb. n Het
afscheid der Keiningera. door H. Th. Boelen.
Muziekfeest te Utrecht, door H' V. enz.
LETTEBKÜTTDE: Malthnaia. door" H. de Veer.
enz. J. J. Cremer, door Johan Qrsm Bij
Cremer'B open graf, door. J. A. de Bergh. Zeg
? niete den lieden. . ., naar Robert Hamerling.
door V. A. de la Moütagae. De goud- en
cUver-tentoonsteUiiiB," door J. R. deKroiiff.
STATISTISCHE Elf INDUSTRIEELE
MEDEDELDfQEN. ALLERLEI. - IHGEZONDEH:
Het «tation te Leiden, door T. Sanders, enz.
OVERZICHT VA1T DE EFPEKTEIfMARKT.
Handels
geten, waaronder de schrüver zijn opzet sier
lijk verbergt. Een natuurtooneel hier, een per
soonsbeschrijving daar, een geestige zet ginds,
een verrassende bijzonderheid elders het zijn
louter rappe, radde wendingen, die ten doel
hebben de diepe, ernstige lessen te doen ver
geven, waarvoor het bevallige omhulsel tot
voertuig strekt. Want het is den schrijver te
doen om gelezen to worden zoowel door hen,
die op gehalte, als door hen, die op vorm en
trant bg voorkeur letten. Om aan een veel
soortig, dus veeUischend publiek te behagen,
was het noodig, dat tusschen wetenschap en
smaak een verbond gesloten werd. En het
huwelgk kwam tot stand zonder dat een der
echtelingea over verongeiyking zich te beklagen
heeft. In bonte volgorde is het meest
ongelykStand. Te huur zynde~wonin^
gen. ADVEHTENTIEH: Schouwburgen enz.
ene wetenschappelijke causerie.
L'Italie actnelle. Lettres i un ami
par Emile de Laveltje. (VrujelU's et la
llaye. 1880)
In een zijner Yerscheidenheden" verhaalt
onze Beets hoe eens iemand tot eene Engelsche
dame, die hij op reis aantrof, zich wendde met
de vraag: do you like travelling? No Sir,
luidde het antwoord, I abominate it; hut I
like to have travelled. Dat ook deze laatste
neiging gevaar loopt hare bestaansreden te
verliezen, is de eenige schaduwzijde van het
boek, welks titel zoo even is afgeschreven.
De Laveleye's verdiensten als oorspronkelijk
denker,grondig navorscheren
scherpzinnigstaathuishondkandigezQn bekend. Dit werk toont hoe
smaakvol hij de kunst weet te hanteeren, waar
van onze landaard het begrip waardeert, doch
waarvoor onze taal het woord mist. Kout
zon 'de meest gereede aanwijzing kannen zyn
voor den vorm dezer Brievea.uitltnli
,T)i«raoor' echter ware déaantrekkelijke, boeiende,
wegslepende inkleeding niet dan bij benadering
omschreven. Het brandpunt der latijnsche be
schaving, het land der klassieke oudheid, zijne
economische inrichting, zijn maatschappelijken
toestand wenscht de Laveleye op de plek zelf
te zien. Hij wil nit eigen aanschouwing zich
rekenschap geven van het onderrichtswezen in
vollen. omvang, van den stand en het streven
der politieke partijen, van hetgeen >oural hem
belangstelling inboezemt: da gesteldheid der
lagere klassen. Dit plan verwezenlijkt hij door
nit de beste bronnen te putten, met Italië's
leidende mannen zich in verbinding te stellen, en
telkënreis onder bepaalde dagteekening den ken
nelijk verschen indruk, au courant de la plume,
op het papier te brongen. In dier'voegèhebben
fijue opmerkingsgave, gekuischte smaak, kunst
zin en degelijkheid vereenigd, ons nopens bet
hedendaagsch 'Italiëschetsen bezorgd vol van
gloed, van leven, en waar het pas gaf, van
overredingsvermogen.
Van dit boek een relaas te geven is kortweg
onmogelijk. Een reisverhaal kan men naver
tellen, niet samenvatten. "Om echter ook aan
die taak zich te wagen, zou men causcttr
moéten zijn, gelijk de Laveleye het is. Men
zou den wetenschappelijken draad stevig
vasthondend, vooral de bloemen niet .mogen
verFEUILLETON.
Ook een Industrie.
Te Parijs op den Mont St. Hilaire, in de na
bijheid van den morsigen St. Oeneviéve bevin
den zich allerlei kunstindustrieële vakken, die
daar als 't ware hun hoofdkwartier hebben
opgeslagen. Do uiterste grens dezer buurt,
bekend als quartier Litin bestaat in een tien
tal nauwe stegen die bewoond worden door
kleine, handwerkslieden, en uitvinders van ver
schillende nQverhéidsartikelen, die, dank zg
hunne uitvinding, niet alleen zich een zor,
loos bestaan veroverden, maar somwijlen
schatten. '
Dr. Fr. die indertijd in .losse schetsen om
den strgd van het bestaan1' een vrij uitvoerig
artikel aan bedoelde uitvinders wijdde, verhaalt
o. a. dat hij voor eenige jaren aan den eigenaar
van een uitgestrekte buitenplaats werd voor
gesteld en door dezen koninklijk onthaald was
.geworden. De schatrijke gastheer was niemand
anders dan de .zesde opvolger van
Coupetonjottrs, die door den verkoop van klei»e stuk
jes pastei, tegen een non", millionnair was
geworden. Bedoelde gastheer, monsieur
Contule had de nering op den boulevard St Mar
tin gekocht voor 50,000 fra. waarvan hij slechts
een gering deel had gestort by de overname.
Binnen enkele jaren had hij de geheele
50,000 fra niet .alleen aangezuiverd, maar zich
een equipage kunnen aanschaffen. Met het
snnden der warme pastei, Gulette genoemd,
hielden zich steeds drie man bezig. .Een ander
werd niet minder r\jk door zijn estaminet des
Pieds-ntis (barrevoeters) waarin hy la derni
tane" verkocht met een^borreltje a twee sous.
Een derde door .... ('t is eigenlijk baast
onffelooflyk) een wurmenfabriek, waarin de wurm
tot aas voor den hengelaar werd geteeld.
Ze?rugo u^Ooligavoega. Uuiveraitmtea en UB
salons, de lagere school en het tooneel, de
Camorra en de Academia dei Imcei, statistische
cijfers en voor haar, die tot modellen strekten,
uiterst vleiende damesportretten. Steeds echter
is er voor gezorgd, dat de overgang geleidelijk
zjj, en het ryk geschakeerde tafereel niet in een
kleurenmengeling ontaarde. Nooit vloeien de
Ijjst en het doek ineen,enden scherp belgnden
indruk kunt ge zeer goed onderscheiden van
de schilderachtig los daarheen geworpen
schets.
Uit letterkundig oogpunt is deze verdienste
niet gering. Wie eene reisbeschrijving onder
neemt, wete, dat hy eene hachelijke taak aan
vaardt. Er moet waartoe anders reist men?
gang en beweging zyn in het verhaal. Doch
tevens mag de eenheid, voor ieder kunstwerk
een vereischte, niet ontbreken. Wenscht iemand,
dat gij hem volgt, hy toone zich een leidsman,
die, eens op weg, n blijft vergezellen. De reis<
beschrijving veraanschouwelijkt de plaatselijke
verscheidenheid door het woord, doch hoe af
wisselend de omgeving zg, het oogpunt, waar
uit men haar beziet, moet gelijkmatig zijn. De
;rr epïssEJBg, -Jfe - aan róncTnln - of meer
beredeneerden catalogns herinnert, is even on
bevredigend als de wispelturige luim, die op
goed geluk af grepen in den blinde doet. Alleen
de krachtige subjectiviteit eens schrijvers, die,
zonder onophoudelijk zich op te dringen, de
verspreide deelen weet saam te voegen, kan de
harmonie doen ontstaan, of wordt zy bedreigd
haar handhaven. ,
Dergelijke gids is de Laveleye. Men gevoelt,
dat het drie belangen zijn, waarop hy bjj voort
during den blik heeft gevestigd; Hier, kun
nen zij slechts aangeduid ;worden. Trouwens
de bedoeling is tot kennisneming van het boek
aan te sporen, niet haar overbodig te maken.
Vooreerst alzoo trekt het kerkelyk vraagstuk,
ook in zijne politieke beteekenis des schrijvers
aandacht. Hij ontwaart allerwege een hand
over hand toenemend ongeloof, en dit versch
»sel vervult hem met bekommering. In een on
derhoud met de vrouw des beroemden
staatsmans.Minghetti brengt deze beduchtheid hem
tot de vraag.
Kan een volk zonder godsdienst leven?"
Haar antwoord is eene instemming:
Ja, riep Mevrouw Minghetti uit dikwijls
vraag ik het my angstig af. Om nu] heen,
de wereld, zie ik dat het echte geloof zeer
zeldzaam wordt ook bij vrouwen. Beredeneerd
ongeloof, bepaald verzet vindt men niet vaak
haar; daarentegen wél twijfel, verkoeling,
onverschilligheid. Zal het geloof in een Opper
wezen verdwynen? Zal <h We.el ledig en er
geen Voorzienigheid meer.xgn* by wie in onze
uren van droefheid en ontmoediging troost
gezocht worden kan? Zal, voor ons, alles neer
komen op deze aarde, op deze korte
oogenblikken, zoo vaak door somberheid, droefheid,
wanhoop bewolkt? Gevoelt gij u dan niet
aangegrepen dóór den killen adem van het
niets?"
Deze wanhoopskreet van een vroom gemoed,
dat behoefte heeft aan steun en opbeuring, is
aandoenlijk en treffend. Ia echter de vrees zelve
gegrond? Zeker worden de dammen van ieder
kerngeloof door den aaustormenden vijand der
nieuwere wetenschap met al feller mokersla-^
rigeu druk der lasten, door de staatshnishonding
op den zninigsten voet i» te richten. Men lette
niet enkel op de voortbrenging, maar ook en
vooral op de verdeeling van rijkdom.
Zieldoorvlgmend is in dit opzicht een adres
door Lombardische boeren aan de regeering
gericht, naar aanleiding eener circulaire, waarin
tio landverhuizing werd ontraden:
Qu'entendez vous par nation, monsieur Ie ministre?
Estce la foule des malheureux? Oui, alors nous
sommes vraiinent la nation. Begardez nos
visages pales et amaigris, uos corps puisés par
un travail «xcessif et nne nonrriture
insnffisanté. Nous semons et nons récoltons du
froment, et jnmais nons ne mangeons de pain
blanc. Nous cultivons la vigne, et nous
ne.buvons pas de vin. N'on» lapi>n« «ju h^AJ| et
gedaan te verwisseling? Zal het wezen te loor
gaan, nu de vormen verouderd blijken? Rust
het streven naar het Absolute, niet op vasteren
grondslag dan het kerkelijk rituaal? Hier rijst
de tweelingzuster der natuurwetenschap, de
wijsbegeerte, bovenal de schim van Kant. Zoo
die naam in het boek niet voorkomt, van zijn '
geeat is het doortrokken.
Het arbeidersvraagatuk is' het tweede punt
van beschouwing. Eene schildering slechts uit
velen; By' mijne terugkomst spreekt de heer
Letellier mij van de Italiaansche werklieden,
Hy bezigt er velen op dit oogenblik om den
tramway naar Tivoli te maken. Deze arbeiders
komen uit de Abrnzzen. Zy behoeven niets om
te leven en werken goed. Zo zijn verstandig
en zachtzinnig. Zy' voeden zich enkel van brood
en. drinken niets dan water. Zij verdienen l
franc tot l franc 50 c. daags. Zij willen zelfs
de Zon- en feestdagen arbeiden om te kunnen
eten. Zij leven letterlijk van de hand in den
tand. Zy verzoeken betaling iederen avond om
hnn brood den volgenden dag te kannen
koopen. Zy zün in lompen gekleed en slapen met
hun' vtjftigen [n groötë" ièetenrmot stroo over
dekt. Het is het toppunt van ellende.".
Wat dit tafereel nog des te pijnlijker maakt,
is de nuttelooze verhooging van 'slands
oorlogs- en marinebndget, de verkwisting van
schatten aan onvruchtbare uitgaven.
V:crpantserschepen zijn in aanbouw: (jgtuigo. en van
manschappen voorzien, zullen zy op 100 millio en
te staan komen. Ik aarzel niet te verklaren, dat
het waanzinnig i?. Men kan eene gewaarwor
ding van verontwaardiging by den aanblik van
de ellende der landbouwbevolking niet onder
drukken."
Tegen deze en dergelijke uitgaven van weelde,
hetzij van regeerings- hetzij van gemeentewege,
waarschuwt de schrijver onophoudelijk. HU
wenscht het kleine grondbeeit aangemoedigd te
zien, opdat de landbouwer en niet de landheer
genot hebbe van de verbeteringen door hem
aaugebracbt. Latifundia perdidcre Italiam.
Men scheppe door middel eener bijzondere
successie-belasting een gemeentelyk grondbezit,
een Allmcnd, gelijk in Zwitserland, waar ieder
gezin voor zijne behoefte de eigen groenten
telen kan: O, gij economisten, die het groote
grondbezit voorstaat, reist door de Basilicata
of Sicilië. Gij zult er den trap van armoede
ontwaren, waartoe het land en de bevolking
daardoor zgn gebracht."
Voor het overige .matige men den
bnitensponous ne consommons pas de viande. Nous som
mes vêtns de haillons, nous habitons destrous
infects; l'hiver nous souffrons dn froid et l'ét
de la faim. Notre seule nonrriture sur la terre
italienne est un peu de maïs renchéiïpar l'im
pot. Il s'ensnit que nons sommes dévorés dans
les district secs par la fièvre chaude et dans
les régions humides par la fièvre des marais.
fin est une mort prématnrée a Thópitalou
dans nos tristes chaumières. Et, malgrétout
cela, vous nous conseillez, monsieur Ie minis
tre, de ne pas nous expatrier. Mais la terre
on l'on ne peut trouver de quoi virre en
travaillant es t-el Ie nne patrie?"
Spreekt de vreeselyk kalme berusting dezer
ontzettende acte van beschuldiging niet luider,
dan het heftigste en meest schel klinkende
manifest?
Het derde eigeniyk alles beheerschend oog
merk des schrijvers is, nopens den stand der
economische studiën in Italiëzich te vergewis
sen. Daartoe herinnert het u niet onwille
keurig aan het Platonische symposion?
wordt hy' in staat gesteld door een
gastmaal hem aangeboden, waaraan de
en meest schitterende beoefenaars dier weten
schap deelnemen. Hare beide richtingen, de
nieuwe en de oude, zyn vertegenwoordigd, de
laatste echter het zwakst. Eene
gedachtenwisseling over de waarde en débeteekenis dier
tegenstelling wordt gevoerd. De Lnveleye deell
mede hoe hy de titels der ethisch-historische
richting verdedigde, en slechts luttel tegenspraak
vond. Hy wy'st op den gemeenschappelyker
oorsprong der beide scholen in het werk van
Adam Bmith, wiens methode op waarneming
van feiten berust. Hij wraakt het optimisme
der oude leer, met hare leuze: laissez faire
laissee passer. Mij toont hoe haar psychologisch
uitgangspunt: het welbegrepen eigenbelang, de
sleutel tot de harmonie der maatschappelijke
belangen, tot noodlottig gevolg heeft de ver
drukking van den zwakke, die in de maatschap
pelijke botsing te- gronde moet gaan. Hy eischt
eene beteugeling en beperking van dit eigen
belang door den Staat, déuitdrukking van het
gemeenschapsgevoel, het machtig werktuig van
allen vooruitgang. Hij verwerpt de tweede
grondzuil, waarop de oude economie rust: de
leer der natuurwetten, in hare toepassing op
's roenschen economische handelingen. Ver
schillende agrarische stelsels hebben noodwen
dig verschillende gevolgen. Hy dringt er op
aan, dat het zedelijk beginsel op
staathniaaoudkundig gebied worde overgebracht en nageleefd
De roeping der staathuishoudkunde vindt
men weergegeven in het bewonderenswaarde
en diepainnige woord van het Evangelie: Zoeft
vóór alles naar gerechtigheid; het overige tal
van telf tot u komen."
Er is hier nieta, dat tot Italiëbeperkt behoeft
e blijven, en juist daarin ligt de doorgaande
verdienste van het fraaie boek. Onwillekeurig
wordt men tot nadenken gestemd, en brengt
men tal van opmerkingen op inheerosche toe
standen over. De kalme, rustige toon, dien de
schrijver weet aan te slaan, verwijdert alle
denkbeeld van een stroef betoog. De afwisse
ling, waarvoor h\j zorg draagt, pleegt gemeen
lijk alleen eigen te zgn aan lectuur tot uit
spanning. Waar beide die eigenschappen op
ildaame doch gelukkige nfoe veréBtUüd zijn,
kere Salin wist een oude duiventil tot een
broei-inrichting te herscheppen voor dit, den
visscher zoo onmisbaar vies gedierte, door mid
del van half vergaan vleescn, dat Je
yoddenrapers hem van honden en katten wisten to
bezorgen. Salin verdient gemiddeld 15 fis daags,
doordien Parijs een getal: van 2000 visschers
bezit. Die wurmen Salin werden verkocht in
blikken bussen aU Sardines aan de trappen.
van de kade der Seine van 25 tot 200 centimes
per stuk.
Behalve die wurmenfabriek heeft Salin nog
een tweede, een teelerij van meelwunnen voor
de nachtegalen. De honderd stuks worden
verkocht voor 10 sbns.
Een en ander acht ik belangrijk genoeg om
mee te deelen, alvorens den ny verheidstak te be
spreken waarom het ons heden-te doen ia; nl.
die van benoodigdheden voor het tooneel, over
eenkomstig den heerschenden smaak van het
.publiek, waaronder zoo waarlijk behaoren: ezels,
kameelen, drommedarissen, olifanten, apen, enz.
't Is zeker geen praatje dat er een levende
olifant ten tooneele is gebracht by de reis om
de wereld, maar evenmin is het een praatje dat
daardoor belanghebbenden op de gedachte zgn
gekomen: de knnstvaardigheid van dezen of
genen te hulp te roepen tot het leveren van
dieren die niet eten tenzünet andersom
dat juist zulk een kunstvaardige het denk
beeld heeft geopperd, door niet etende beesten
te huur of te koop te stellen. Wat hiervan zy
en wie ook in deze de- palm der vinding
toekome, zeker ia het dat een monsieur Patreche
door dergelijke kunstnijverheid te beoefenen
schatrijk zon geworden zyn als hij minder had
bijgedragen aan de kas van den accijns op het
gedistilleerd, want hem werd betaald?niet voor
Voor een met jeugdig hoofd van 2 tot 4 fr».
Voor karakteristieke koppen mot wit haar en
baard 12 i 15 frs. Voor eenvoudige heeren
pruiken 12 sous, voor een dameskapsel of een
keurige pruik 2 frs. Patroche's titel was:
marionnettenmaker. Als zoodanig verschafte hij
een aantal knnstgenqöten, in die richting, vast
werk; altijd als zij zich bepaalden tot n soort
van maaksel en daarin meester werden. Pa
troche vereenigde onder den titel van
marionnettenmaker het talent in zich n van den
beeldhouwer, n van den schilder, n van den
kapper te geljjk. Hy sneed de hoofden nit hout
of modeleerde ze van gips,' waarna hy ze be
schilderde met een door hem zélven uitge
vonden vernis; nadat h(j ze oogen van glas
had gegeven. Zijn garderobières"
doorloopen een langen leertijd alvorens zij de kunst
goed verstaan om heeren en dames kos
tuums te leveren, waartóe z|j niet alleen de
stof ontvangen, maar ook de teekening,
Zyn ze eenmaal bekwaam om naar da
teekening te werken dan verdienen zg 5 frs.
per dag. De schoenmakers want ook djt
ambacht wordt in zijn werkplaats uitgeoefend .
verdienen aan een paar gewone schoenen 4 frs.
voor een paar ridderlaarzen van onde hand
schoenen 15 sous, zoodat zij een redelijk be
staan hebben, Aan de Patroche industrie vin
den ook nog brood, werktuigkundigen, die de
beweegbare ledematen maken; de vervaardi
gers van parures en glaskoralen en klatergoud.
zoo ook meubelmakers. In een woord: tal
van kunstindnstrieelen genieten een flink be
staan bij den marionnettenmaker,. de godheid
van poppenkasten n nwrionnetten-theaters.
Maar nu de beesten. Voor dezen sporen wij
even naar Brnssel, al zyn we. ook overtuigd,
dat Parijs in dezen niet voor Brussel zal be
hoeven achter te staan. We moeten Brnssel
heden echter de voorkeur geven dewijl we al
daar nuk eigen oogen een blik in dat deel van
den schouwburg-wereld konden slaan. .
Bue Saxen Coburg No. 21 toch, is de ge
boorteplaats van kameelen, ezels, apen, paar
den, ja zelfs van reuzen en dwergen, diéwij
misschien onze schonwtooneelen zullen zien be
volken als tegenwicht van stukken die
schellinkjen noch engelenbak" begrijpt en waarbij
niets te zien valt. En iets te eten blijft een
maal de eisch.
is, naar het voorkomt, bet opschrift dcter rege
len ten volle gerechtvaardigd. '
Amsterdam, 7 Juni '80. . J. A. LEVT.
STAATKUNDIG OVER
ZICHT.
Het aa-kongres zal den IGden dezer te
Berlyu geopend worden. Waarschijnlijk is de
naam dezer vergadering groofscher dan haar
arbeid zal zyn. Immers de leden zullen haar
beraadslagingen beperken tot het vraagstuk
der gfensregeling tusschen Griekenland en
Turkije. Aan stof tot debat zal het daarbij
niet ontbreken. Men maakt melding van zes
voorstellen, die omtrent deze zaat eedaan
werden. De _ hoofdvraag is of Griekenland in
Epirus uitbreiding erlangen en Janina verwer
ven zal, dan wel of het in Thessaliëschade
loosstelling zal verkregen voor hetgeen het
elders onthouden wordt. De koning en koningin
~ maken een enropeeach reiile om de
Mogend**?*( heden, op welke «ijTnvloel meenen te kansten
uitoefenen voor hun belangen te winnen,
/franina is alles voor Griekenland. /
Men weet echter, dat Oostenrijk en zijn
bondgenoot, Duitachland, niet tegen een ver
grooting van dit kleine Ryk zijn, doch dat
eerstgenoemde staat slechts zulk een regeling
kan wensclieo, die hem zelf geen nieuwe moei
lijkheden baart. Nu d« Albaneezen zoo krach
tig voor hun vrijheid ijveren en evenmin Grieken
als Montenegrijnen willen worden, is een
berooving van Turkije minder gevaarlijk naar
mate het te kapen deel verdei; van de oorden
verwijderd is, die door dit naar onafhankelijkheid
strevend volk bewoond worden. Het laat zich
aanzien, dat de Mogendheden geen lust zullen
hebben uit deze kwestie thans nieuwe troebelen
te doen voortkomen en daarom ia het niet
onmogelijk, dat Griekenland nog ver van de
vervulling zijner wenschen verwijderd is.
Inmiddels zal de Porte op de een of andere
wvjs tot gehoorzaamheid gebracht moeten
worden, zij noch Griekenland zelf wordt op het
kongres vertegenwoordigd; men zal de vrnheid
nemen over des SultatTs land te beschikken
zonder hem de gelegenheid te geven zijn eigen
belangen te verdedigen. De Mogendheden deelen
hem alleen mee dat de konferentie te
zamenkomt en zullen in een tweede nota hem
aansporen zijn verplichtingen jegens Montenegro
en Armeniëte vervullen.
Reeds vóór de ontvangst dezer liefelijke be
wijzen van belangstelling heeft de Sultan zün
ministerie hervormd, natuurlijk onder de oude
leus: overeenstemming met de Mogendheden, ?
invoering der gewenschte verbeteringen in het
Levert dus stukken, gij tooneelschrijvers,
waarbij ook iets te zien valt! Komt den
heerschenden smaak te gemoet, zoo het er maar
even door kan, want die heerschende en toe
nemende smaak is ; geen toevallig iets óf ge
tuigenis van 's volks wansmaak, die willekeurig
te wijzigen of te bedwingen is, maar de
vrucht van den strgd om het ettaa».. . .
Nu een viervoet {gewild bleek op het tooneel,
schoot een Patroche te Partys, een Lorio t
Brussel toe, met al de kracht hunner vinding
en knnstvaardigheid, en de tooneel-directiën
zagen zich den we^ gebaand tot het aanleg
gen eener menagerie, die elk dierentuin's bestuur
haar benijden moet (inzonderheid hetBrusselscb,
want de beesten der Urnsselsche Zoölogie zien
er vrij uitgehongerd nit).
Ik spreek van den tyd toen ik met de
Lorio's industrie kennis maakte, «nno 77. ' .
Niet aldus het gedierte van monsieur Lorio
Rne Saxen Coburg- 21. Het eet niet, het drinkt
niet, 't kan het zelfs stellen buiten alle verzor
ging, als 't maar eens geboren is nit Vernuft
en Vaardigheid." O, nooit te volprijzea
eck-telinffen, dat uw kroost talrijker worde dan dat van
Israël en Ismaël te zamen! Dat uwe nakome
lingen niet alleen den armen mensch helpen
in den Btrüd.om het bestaan, maar ook in die
tegen domheid, vooroordeel, bekrompenheid en
strfkoppigheid, om te breken met den slen
tereeest vau hot oude...."
Wat blief Bancis?
Niet* Philemon. Ik kuchte maar, omdat
na omdat je zoo'n kleur kreeg. Daar vloeit
zeker iets nit ie pen dat je warm maakt jonge-.
lief, en dat deugt voor een bladvnller al net
zoo min als voor een bladlezer. Gooi de pen
neer en ga eens met we wandelen of ben je
soms aan Lorio? Juist ik schreef net's mans
adres t p vpor het mogeujk geval dat iemand
zijn Ed. met een bezoek zon wenschen te ver
eeren. '
Nu dan zal ik je nog even met rust laten.
Goed kind. En zoo kwam ik weer op mqn
beenén terecht, dat is bij Lorio om verder te
schrijven:
Wij bevonden ons reeds eenige dagen in
BrugBel toen wg in den Saxen Cobnrg voor een
hevige regenbui schuilden bg den tapissier
Lorio. Het winkelhnis scheen vroeger een hee
renhuizing geweest te zfjn, want de ingang
wa?, wat men noemt: een porte cochère, die, be
legen met kleine gele klinkers naar een ach
terhuis leidde dat maar gedeeltelijk overdekt waa..
De achterdeur stond open, en zietl een
ezelskop''keek er ons door aan, neen; hu keek niet,
want het stomme dier had geen opgcn.
Naderby gekomen zagen we het ook niet staan, maar
hangen, tnet pooten zonder, bot terwijl 't
zijn buik ook al aan dei gewonen inbond ont
brak. . '??'??
't Ia maar n vel dat opgezet moet worden"
meende Bancis. '
Pardon. C'est l'ane du théatre! .
Plait il? de qnoi dites vons?
Oui-da T-- certainement monsieur. Maïs
mon Dien, vons. n'avez jamais vu {'a? voos?
Bewijs genoeg hoe 'n verbaasd gezicht we
trokken. En nu kregen wjj den naderen nitleg.
Wat ons eerst later een echte ezebhnid had
toegeschenen was een namaak der huid van
papierpap, waarin tijdens de
tooneelverschjjning de beenén van een kleine jongen dienst
moesten doen als voorpooteb, terwijfiijnhoofd ;
zich in den hollen kop moest versteken.
Geen benijdenswaardige houding!
Een tweede knaap want de aehterpooten
kunnen kwalijk ontbreken moet zich, in den
ezelsbroek gestoken, bukken, zoodat zqn rug den
vorm van die der ezels vertoont Danrby moet
hy, de rechterhand achterwaarts geplaatst, den
staart vasthouden, om die ter gelegener tijd te
doen kwispelen!
- Nu vraag ik n toch, wat verzint een Adams
kind al niet om aan den.'kost te komen?"riep
Bancis, 't Was toch wel zoo eenvoudig bm
een ezel voor zoo'n avond te huren!"
.Maar, madame, quelle idee! Een
henscbelijke moet immers eten?" vervolgde z$ in
't vlaamsch een heaschèlgkégehopt
achter'l
1
\