De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 13 juni pagina 1

13 juni 1880 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

NJ. 155. s Deelgenoot gevraagd die een kapitaal van twee duizend gulden t.n unhrancen iu «m bestaande soliede saaK STQOMVERWERIJ Geen London Porter maar de echte 5i£5rL?ÖJEfc.<"»n»oHi wAsscHEsuAITCHISOHS PORTER ««r. Rokin 2. VAS alsook: JONGSTE BEDIENDE. K. i Voor Kantoorwerluwamheden '- .. -- .. een fatsoenlek JOXGMESSCH ecu nette hand schrijvende. Aanvankelijk salarisJ100. Franco offerten, letter A. B. Bureau De Amsterdammer, Rokin 3. __ BANKETBAKKERIJ. / In een Banketbakker^ te 'sHage, wordt zoo ' spoedig mogelijk een 3e BEDIENDE verlangd. Jdres franco/ onder letter P. N L. J. C.; BOUCBER, Boekbinder» Papestraat9 aldaar, j Een fatsoenlijk Wednwnaar vraagt Kost en Inwoning met Gezellig Verkeer, in een net burgerlijk Gezin of bijeen Weduwe coader Kinderen. Brieven franc o, onder letter, Z, bjj den Boekhandelaar S. VAN HELDEN, Leidscheatraat 75. | LOCOMOBILEN. Gebr.PALTHMeAtaelo. Ultl u iisleidaa, TlIIELSTïiAT. SS, Tai war neinn lilitn IUHIU ei iramiiu 65, m waar is Am~terJam tiuitn tódini f giiuu mui owioiiei. imiraiöi ueiiii. als ook: &Tovr, BROWN STOUT, Scotch Alc « Ktrouff eolrb Ale» alsmede alle soorten van Engelsche Sieren steeds voorhanden bij denAgent voor J THOMSON. J. inumovM. DE FRIESCHE VLEESCHHOIMRIJ VAN S. IOZERDA, 57, Haarlemmerdijk bij de Oranjestraat, 5», IS Paardenkrachten, en vraagt opgaaf vanpnjs en voorwaarden, ondor het opschrift Loco~ mobile in te zenden, Advertentia-Bnreau £.L,LERMAN, HARMS & Go., Rokin 2, Amsterdam. VONDEL-BAZAR ^ Olie- en Azijnetellen, Salade-Lepels en Vorken, Madera-, Likeur-, en Wijn Karaffen en Kelken^ ^ CQ]LOCjaïB M BOU»OOT. Q IEL 1.1 J \STM11AT. 80. Voor MEISJES die te Arnhem een der scholen wenschen te bezoeken, a in het midden der stad gelegen heid bötwee Dames, P. G., die ruim ? luchwonen, tot Inwoning, geheele Vf«oren als het Rewenscht wordt. Onderricht "alle Vrouwelijke Handwerken en Muziek?Brieven franco, lott. G., bu rtn Boekh. v. GMOKD & HEUVELINK, t. Arnhem. _ GAS-ORNAMENTEN zU«> i» i-uimo sorteerlnK voorlmntlon ti» Ho MA.GAZIJ3SET* » E O EZ Ac Co., G4, ev, es en 94. Pl'IKB BOTEB / 11.50 >cr 10 KG. c» 83 per SO KC-i tweede soort / 10 per 10 KG en / 19.25 tant bij DE KREEK, A per SO KG. a eonpue r&foort. Wed. L F. A. MULLER. Singel bij de Heisteeg 402. Specialiteit van UITZETTEN en LUIJERMANDEN, voor welken de modellen op nieuw uit P A R U S zijn ontvangen. DE KASVEREENHHNfl, Hecrencracht ONTVANGT GELDEN i DEPOSITO tot de volgende rente: tonder voorafgaande opvraging. met n dag vooraf opvragen*. . , tien dagen . voor 2 a 3 maanden fine V/t pCt. 3 2V* » Tevens bouwt z\| lich met het IN BEWARING NEMEN VAN WAARDEN. Een en ander volgens Reglementen, aan het Kantoor verkrijgbaar. AUSTEHDAII, Mei 1880. BB DIUGCTIB. Commanditaire Vennootschap LENS & BERGSBA. Arnhem. Amsterdam. Uitgifte der twee laatste Sertën, elk groot ?200.000 in het kapitaal der Vennootschap ad ?2,000,000 Beneerende Vennooten berichten dat zfl inschrijvingen op bovengenoemd* Uitgifte zullen aannemen op IA Cll 16 «ÏUtti a. a. ten huunen kautoren te Arnhem en te Amsterdam, alwaar Prospectussen en Inschrijvingsbilletten op aanvraag verkrijgbaar zijn. . ARNHEM, AMSTERDAM, 29 Mei 1880. Gevraagd, om zoo mogelfak terstond n Be trekking te treden, een beschaafde Kinderjuffrouw. P. G., liefst eene die Machinenaaien en Knippen kan. Adres f»»~. onder lett E W, böden Boekh. J. C. SCHRODER, Kalverstraat 174. Koninklijke Nederlandsche Tuinbouwmaatschapp Een juffrouw P. G ruim 40 jaar, door sterf geval buiten betrekking, wenscht geplaatst te worden ter Adsistentie bjj een bejaarde Dame, óf wel ter bestiering der Huishouding ba een bejaard Heer. Adres franco brieven lett. ZZ, Bureau van dit Blad, Rokin 2. _ BÏFFETJTJFFROTJW, (Algemeene Le\ensverzekeriDg-Maatschappij,) Gevestigd te Parijs, Rue de Eichelieu ' Aan de pas in het licht gegeven rekening en verantwoordir10TO 28en April 1880 goedgekeurd door de Algemeene ^ergadenng der te WATERGRAAFSMEER, bericht, dat de over 1878?1879, den leelhouders, zijn de volgende opgaven ontleend: De in 1879 gesloten verzekeringen in geval van overladen, gen keringen op vosten termijn, tijdelijke en later ingaande HH. Leden wordt bericht, dat de gew Jaarlijksche MUZIEKUITVOERINGEN a vangen op Zondag* Juni, des avonds en dat deze voortaan geregeld eiken avond tot ultimo Augustus zullen worden ge geven. Entree voor niet-Leden f l per persoon. Diploma's en Reglementen van het LidmaatVEILING IN O'GEELVINCK. De Makelaar F. B. BRASS Liquidatie, op DINSDAG 8 JUNI gende dagen, in het Lo den Singel hoek Geelvinksteeg, ten overstaan van den BEDNIKGH, verkoopen: zal, «regen* 1880 en vol . Ie Amsterdam, Deurwaarder F. W. iengde verzekeringen, vewe- Bchap zijn verkrijgbaar ten Kantore dor MaatO _ , . . ____ ? m * ,,"? __ m ______ _ _J_ 11] J_ ^?-.A?..!} ...!.!.*., A *_ verzekeringen, . ir. In hetPIrekeningtiJdvak 1878/79 (d'e rekening 'wórdt telkens' om de 2 jaar de Kantoor-BoekhandeAan*^fVe1nt^\daedeSk i it in 1879 nlater'ingftandè, tijde'l«k en in' geval van overleven) sloten voor een bedrag van . ..... ? ? ? ? beloopen in schappij!' alsmede" bH 59.01&137.90 laars ALBRACHT & Co., Kalverstraat 95, te Amsterdam. 123.704.C89. , _ Eene aanzienlijke en fraaie collectie PENDU LES. KLOKKEN, OUDEN en ZILVEREN HORLO GES, MUZIEKDOOZEN, GOUD- en ZILVERWERK ENZ. ALSMEDE: Een uitgebreide partij FANTASIE-ARTIKELEN, GALANTERlEN, KR/MERIJEN, PORSELEIN, LAMPENrFIJN RIÈTWERK, PETROLEUM-KOOKTOESTELLEN, KINDERWAGENTJES enz. Bezichtiging ZONDAG en MAANDAG 6 en 7 Juni 1830, van 10-3V» uur. l Hotel Zonder ?an te melden. seeren zich, met frai oQ de £RV£N lAHJbJr.0, 1.310.154.50 . 2.525.995.60 De Notitie is te verkregen btf genoemden _ Makelaar, alsmede bg den Deurwaarder voorD-irecteur.inoema en w» gemeld Lokaal. 21.747.780. 7.256.845.65 13.397.461.15 DINERS! SOUPERS! HUISELIJKE FEESTEN! zoo bekende CHAJtlJPAttJtfE biedm WJJ steeds aan per origineele 12/1 Fl. ? ftft.SO of 24/2 Fl. ?*!.?, met alle kosten franco- do / *. e* CO., Omze thans w i» jaar origineele mand, inhond alle kosten franco- door Nederland Heerengracht, 227, Amsterdam, TE KOOF GEVRAAGD «en goed reritejevend HUIS, «legen liefst De binnen de stad. Franco brieven G Go.Bttreau Amtterdammcr, Rokin 2. | KANTOORLOKAAL. aldus aan lijfrenten op~31"December 1379 bedragen: ~Aa» verzekerde kapitalen . . . . .- ?_ ? ? ?.???? renten in geval van overleven en thdeliike renten. . . " onmindellyk ingaande lijfrenten later 549.329.676.49 337.812.20 9.566.653.05 275.709.30 EAHTUUJBLU&AAl*. D re8erv«;-«-«Meni voor den dienst dezer verzekeringen; vel te Te Huur een groote VOORKAMER, ge-, onder»chcldeii van de Maatschappelijke reserve, of van het bedrag ihikt voor Kantoor, in een Winkelhnis,; der te ontvangen premies, beliepen: OEIGINEELE SINGEB NAAIMACHINES. The Singer Manufacturing Company, New-ïork, schikt , Warmoesstraat. Franco brieven onder Lett. C, b8 den Boekhandelaar H. G. BOM, Warmoesstraat No. 85. TE HUUA GEVRAAGD een ruim PAKHUIS, tot bergplaats kunnende dienen voor Steenkolen. Franco brieven P P a, Bureau Amsterdammer, Rokin 2. der te ontvangen premies, beliepen: Voor de verzekerde kapitalen. ? ? ? ? lijfrenten in geval van overleven onmiddellijk ingaande lijfrenten. later TE HUTJE een zeer net onderste BOVENHUIS, 3 Ka mers, Alcoof, Keuken en Zolder. Hnnrprös f 300. Te bevragen bij den Bewoner, Jacob van Campenstraat No. 39. Te zien dagelijks. aandel van (waarvaS in baar geld fr. 2000 ; in vermeerdering het aandeel fr. 2G/.42, en voor de belasting fr. 61.85). Maskerade. l KAMER met een of twee Slaapkamers te Buur, op de Breestraat nabühet Feestterrein. Fr. brieven, Lett. T T, aan KOQYKER's Centraal Adv.-Bnrean te Leiden. F O L K E R S <fc A3K8TERDAM. Co, De Maatschappij maakte in 1878^79 een zuivere winst van. . . ... Daarvan werSWewezen ter verdeeling aan de verzekerden. voor het geheele leven . . . . fr. 4.473.155.<0 ' ? - de glmengde verzekeringen. ^^-^'^ ! die op vasten termen . ... ,278.062.10 1 Zoodat voor de Maatschappij beschikbaar blyft. . . . . . - ? ? ? ? De Bekaritaliseerde naalMli«p««lttl<e re.crve bedraagt met hetoorVe gewpiiaiiBeerue ,»«», .. «;» »f &j000.ooO een geheel gerealiseerd De De waarden, fondt vormen van die geheel gerealiseerd z. , Onroerende goederen te Parijs Huizen in aanbouw .......??.?? Bosch buiten ParJ|s Franscbe rente en schatkistbüjeMen. ? ? ? Aandeelen in Eanaalmaatechappüen enz . . . . . ? ? ? ? Spoorweg-obligatien ...,?? . . . . (bligatien stad Parys . ..... ? ? - - ? ' ' ' ' * iDoorwettaandeelen > ?.?.??.? '..' ' " " eleend op polissen, in kas bg de Fransche bank en diversen. . Totaal verkocht in 1878 bestaan uit: Portland-Cement, Knlght Bevto A Sturge. Schoteohe vnnrvaste Steenen. Star-Glenbolgh. Engeluche vuurvaste Steenen. Cowén. Moza ektegels voor vloer- en wandbekleeding. A»ph»lt-dakleder-c»rton-oulr. Eenige agenten -TMI P. DESFEÜX, te Pargs. worden toegezonden, en is, na ,. >aar bij den Hoofd-Agent der Maatschappij OUD P AP l E R. «pgerieht 1804. FHIJZEW. VLEESCHBESCHUIT, WED. J. DE JONGE, 0. Z. Voorburgwal 22 5.322.902.35 4.698.406,10 7.331.063. 2.329.27 24.183.347.48 5.051.500.24 1.407.332.76, 71.978.583.34 7.523.315.7!-) 78.365.780.42 of ongeveer 1OOO JMAt HI^ESPERDAG Deze enorme omzet en de steeds toenemende verkoop, welke geen andere fabriek zelfs slechts nabijkomend kan aanwijzen, levert het beste en sprekendste bewijs, dat onder alle aangebodene machines niet n is, die in d»ugdzaamheid, vol maaktheid, eenvoudigheid in de behandeling en voortreffelijkheid van constructie met: de Origi neele Singer Naaimachines te vergelijken is en betaling genomen. ^^«fM.eh.ne op den ? -et ve^-lde» lc«e« ? M* «rm. THE MXOEB MAMtTPACTIJHISQ Co.» draBBt en van een, door onien Generaal-Agen« voor «oord en Mldden-Enropa, de Heer «. WEl»HSf«E», «eteekend eerlincaat verge.eld !?; alle andere Slager" aangebodene Xaalmachlnes 11! onder den naa nacemaab*. Het Generaal Depot voor het Koningrijk der Nederlanden, . . .Tr7 201.273.709.16 zal weldra aan de Verzekerden belangstellenden beschikL. WERTHBIM, Prins Hendrikkade, 183. Maïvcrsfraat, .*»»».?? - - Eenig Depot te HAARLEM: Schagchelstraat 45. Agenten te Edam: deHeer A.KLINKENBERG. toXUkom:. deHeêr A. PRINS. Enkhwten: Hoorn: N.-Scharteovde: eene party ECHTE GEÏMPORTEERDE GEELS & Co. MAÜFAZBJNTAN KOFFIE THEE en SUIKER, 72 WARMOESSTR44T, 72. . AMSTEHDAÜT O. Z. "Voorftiirar wtil Hoofd-Depót van alle natuurlijke HifiERAU en MEDICWRIE WATEREN. met bewijs vau oorsprong, in den prija van f f.90. FLORDËPINËRA. P, J, W, WALTERS, KA I* TEHSTRAA TE4O tegenover het Hotel Adrian. nlede Terkrljgbaar In de Passage Roetemeljer, Amstelstraat 14 waartoe de toegang TTÜis. FakriquB de Fleiirs Fines, AMRESOX-CAffTOR, RUN-' en MOEZELWIJNEN, Deideshéimer, en Forstar Kiersteiner . . . . .' . Hochhéimer n RanenÜialer ?, Ze1ti3(?er. ? . « Brauncl-erger "n :WI' per Flesch ?0.90 F 1.10! 1.35 1.70 1.10 1.40 Beste Java Koffie ie soort 57';» Ct, ae soort 55 Ct per % KUogr- Becommandeeren thans hunne Zwarte Thee byzonderaan van / l.?en f 1.95, *»" do.or. S10018 i?k,°.^ pen tot Inge prgzen de quahteit aanmerkelnk verbeterd il. Alsmede hunne Stottheeön van 60, 70 en 80 Ct. de 5 Ons, als zeer water' nidend en gocdsmalcend. Dagelijks wordt gehoord en bezorgd aan buis zonder prösverhooging en op franco aan vrage worden monsters verstrekt. MËYJES & HÖWELER, Damrak 2J. Tuintenlen, Toinbankeii, Toiosloelen, Tniolafels, Toinspiegels, Bloemmén, Bloemenmanden, Bloemperkhekjes, TniDspoileo, Toingielèrs, Voel|bankjes, Kinderwagens jn Mandeiwerk en ES' ' Hout ETC. Aworüment de Couleur» ponr de Bal, etc., en 24 henres. On accepte des Elcves. nr»***» " aAOE MODES, rO arn Fabriek en Magazijn van VISStHEKIJ ARTIiOLMv Alle soorten v<w ZIJDEN en TOUWEN FUIKEN, ZIJDEN en GAREN SCHAKELS, HE1ÏGELS, ROTTINGHENGELS, HENGELSNOEREN, enz. _ Alsmede «P_ nieuw ontvangen: ^Een ffroot assortiment TIJNE ENGELSCHE VISSCHERIJ-ARTIKELEN. , Bekroond op de Tentoonstellingen te AmsterE. BRAJTOSMA. M, No, Gravenstraat II 26, Amsterdam. Prijsnoteeringen aanvangende S April 1880, 2. Stofthee ? 1,10, No. 5. Souchon ? 1.30. 4. Congo 110. No. 7. Pecco Souchon V.t60.. Overige nummers volgens Prijscourant. Stoom^rnkkerij ELLERMAX, HaMKS k C». A°. 1880. DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR Tenohjjut iidenn Zondagochtend. Uitgever.: KTJT.RMAN, HAKMS * O». Kantoor: Eokin 2. ZONDAG 13 JUNI. Abonnement pet Sta. ... 60 Cte. fr. p. p. 75 Cta. Afkonderlgke Nnnunen . . . 5 > AdvertentiCn per regel 15 > INHOUD. EBNE WETENSCHAPPELIJKE CATJ8EBIE, door J. A. Levy. 8TAA.TB.UNDIQ OVERZICHT FEUILLETON: OOK EEK INDTJ8THIE." - E.«BEHTEZAim Uit de Haas?tad. Uit d^AoMtd. door J. A. deBergh. KÜRST: Artikel 47, door B. De HeininrB. Voorlaatste Gaat-Voorstelling van het lininrache Hoftheather, door Alb. n Het afscheid der Keiningera. door H. Th. Boelen. Muziekfeest te Utrecht, door H' V. enz. LETTEBKÜTTDE: Malthnaia. door" H. de Veer. enz. J. J. Cremer, door Johan Qrsm Bij Cremer'B open graf, door. J. A. de Bergh. Zeg ? niete den lieden. . ., naar Robert Hamerling. door V. A. de la Moütagae. De goud- en cUver-tentoonsteUiiiB," door J. R. deKroiiff. STATISTISCHE Elf INDUSTRIEELE MEDEDELDfQEN. ALLERLEI. - IHGEZONDEH: Het «tation te Leiden, door T. Sanders, enz. OVERZICHT VA1T DE EFPEKTEIfMARKT. Handels geten, waaronder de schrüver zijn opzet sier lijk verbergt. Een natuurtooneel hier, een per soonsbeschrijving daar, een geestige zet ginds, een verrassende bijzonderheid elders het zijn louter rappe, radde wendingen, die ten doel hebben de diepe, ernstige lessen te doen ver geven, waarvoor het bevallige omhulsel tot voertuig strekt. Want het is den schrijver te doen om gelezen to worden zoowel door hen, die op gehalte, als door hen, die op vorm en trant bg voorkeur letten. Om aan een veel soortig, dus veeUischend publiek te behagen, was het noodig, dat tusschen wetenschap en smaak een verbond gesloten werd. En het huwelgk kwam tot stand zonder dat een der echtelingea over verongeiyking zich te beklagen heeft. In bonte volgorde is het meest ongelykStand. Te huur zynde~wonin^ gen. ADVEHTENTIEH: Schouwburgen enz. ene wetenschappelijke causerie. L'Italie actnelle. Lettres i un ami par Emile de Laveltje. (VrujelU's et la llaye. 1880) In een zijner Yerscheidenheden" verhaalt onze Beets hoe eens iemand tot eene Engelsche dame, die hij op reis aantrof, zich wendde met de vraag: do you like travelling? No Sir, luidde het antwoord, I abominate it; hut I like to have travelled. Dat ook deze laatste neiging gevaar loopt hare bestaansreden te verliezen, is de eenige schaduwzijde van het boek, welks titel zoo even is afgeschreven. De Laveleye's verdiensten als oorspronkelijk denker,grondig navorscheren scherpzinnigstaathuishondkandigezQn bekend. Dit werk toont hoe smaakvol hij de kunst weet te hanteeren, waar van onze landaard het begrip waardeert, doch waarvoor onze taal het woord mist. Kout zon 'de meest gereede aanwijzing kannen zyn voor den vorm dezer Brievea.uitltnli ,T)i«raoor' echter ware déaantrekkelijke, boeiende, wegslepende inkleeding niet dan bij benadering omschreven. Het brandpunt der latijnsche be schaving, het land der klassieke oudheid, zijne economische inrichting, zijn maatschappelijken toestand wenscht de Laveleye op de plek zelf te zien. Hij wil nit eigen aanschouwing zich rekenschap geven van het onderrichtswezen in vollen. omvang, van den stand en het streven der politieke partijen, van hetgeen >oural hem belangstelling inboezemt: da gesteldheid der lagere klassen. Dit plan verwezenlijkt hij door nit de beste bronnen te putten, met Italië's leidende mannen zich in verbinding te stellen, en telkënreis onder bepaalde dagteekening den ken nelijk verschen indruk, au courant de la plume, op het papier te brongen. In dier'voegèhebben fijue opmerkingsgave, gekuischte smaak, kunst zin en degelijkheid vereenigd, ons nopens bet hedendaagsch 'Italiëschetsen bezorgd vol van gloed, van leven, en waar het pas gaf, van overredingsvermogen. Van dit boek een relaas te geven is kortweg onmogelijk. Een reisverhaal kan men naver tellen, niet samenvatten. "Om echter ook aan die taak zich te wagen, zou men causcttr moéten zijn, gelijk de Laveleye het is. Men zou den wetenschappelijken draad stevig vasthondend, vooral de bloemen niet .mogen verFEUILLETON. Ook een Industrie. Te Parijs op den Mont St. Hilaire, in de na bijheid van den morsigen St. Oeneviéve bevin den zich allerlei kunstindustrieële vakken, die daar als 't ware hun hoofdkwartier hebben opgeslagen. Do uiterste grens dezer buurt, bekend als quartier Litin bestaat in een tien tal nauwe stegen die bewoond worden door kleine, handwerkslieden, en uitvinders van ver schillende nQverhéidsartikelen, die, dank zg hunne uitvinding, niet alleen zich een zor, loos bestaan veroverden, maar somwijlen schatten. ' Dr. Fr. die indertijd in .losse schetsen om den strgd van het bestaan1' een vrij uitvoerig artikel aan bedoelde uitvinders wijdde, verhaalt o. a. dat hij voor eenige jaren aan den eigenaar van een uitgestrekte buitenplaats werd voor gesteld en door dezen koninklijk onthaald was .geworden. De schatrijke gastheer was niemand anders dan de .zesde opvolger van Coupetonjottrs, die door den verkoop van klei»e stuk jes pastei, tegen een non", millionnair was geworden. Bedoelde gastheer, monsieur Contule had de nering op den boulevard St Mar tin gekocht voor 50,000 fra. waarvan hij slechts een gering deel had gestort by de overname. Binnen enkele jaren had hij de geheele 50,000 fra niet .alleen aangezuiverd, maar zich een equipage kunnen aanschaffen. Met het snnden der warme pastei, Gulette genoemd, hielden zich steeds drie man bezig. .Een ander werd niet minder r\jk door zijn estaminet des Pieds-ntis (barrevoeters) waarin hy la derni tane" verkocht met een^borreltje a twee sous. Een derde door .... ('t is eigenlijk baast onffelooflyk) een wurmenfabriek, waarin de wurm tot aas voor den hengelaar werd geteeld. Ze?rugo u^Ooligavoega. Uuiveraitmtea en UB salons, de lagere school en het tooneel, de Camorra en de Academia dei Imcei, statistische cijfers en voor haar, die tot modellen strekten, uiterst vleiende damesportretten. Steeds echter is er voor gezorgd, dat de overgang geleidelijk zjj, en het ryk geschakeerde tafereel niet in een kleurenmengeling ontaarde. Nooit vloeien de Ijjst en het doek ineen,enden scherp belgnden indruk kunt ge zeer goed onderscheiden van de schilderachtig los daarheen geworpen schets. Uit letterkundig oogpunt is deze verdienste niet gering. Wie eene reisbeschrijving onder neemt, wete, dat hy eene hachelijke taak aan vaardt. Er moet waartoe anders reist men? gang en beweging zyn in het verhaal. Doch tevens mag de eenheid, voor ieder kunstwerk een vereischte, niet ontbreken. Wenscht iemand, dat gij hem volgt, hy toone zich een leidsman, die, eens op weg, n blijft vergezellen. De reis< beschrijving veraanschouwelijkt de plaatselijke verscheidenheid door het woord, doch hoe af wisselend de omgeving zg, het oogpunt, waar uit men haar beziet, moet gelijkmatig zijn. De ;rr epïssEJBg, -Jfe - aan róncTnln - of meer beredeneerden catalogns herinnert, is even on bevredigend als de wispelturige luim, die op goed geluk af grepen in den blinde doet. Alleen de krachtige subjectiviteit eens schrijvers, die, zonder onophoudelijk zich op te dringen, de verspreide deelen weet saam te voegen, kan de harmonie doen ontstaan, of wordt zy bedreigd haar handhaven. , Dergelijke gids is de Laveleye. Men gevoelt, dat het drie belangen zijn, waarop hy bjj voort during den blik heeft gevestigd; Hier, kun nen zij slechts aangeduid ;worden. Trouwens de bedoeling is tot kennisneming van het boek aan te sporen, niet haar overbodig te maken. Vooreerst alzoo trekt het kerkelyk vraagstuk, ook in zijne politieke beteekenis des schrijvers aandacht. Hij ontwaart allerwege een hand over hand toenemend ongeloof, en dit versch »sel vervult hem met bekommering. In een on derhoud met de vrouw des beroemden staatsmans.Minghetti brengt deze beduchtheid hem tot de vraag. Kan een volk zonder godsdienst leven?" Haar antwoord is eene instemming: Ja, riep Mevrouw Minghetti uit dikwijls vraag ik het my angstig af. Om nu] heen, de wereld, zie ik dat het echte geloof zeer zeldzaam wordt ook bij vrouwen. Beredeneerd ongeloof, bepaald verzet vindt men niet vaak haar; daarentegen wél twijfel, verkoeling, onverschilligheid. Zal het geloof in een Opper wezen verdwynen? Zal <h We.el ledig en er geen Voorzienigheid meer.xgn* by wie in onze uren van droefheid en ontmoediging troost gezocht worden kan? Zal, voor ons, alles neer komen op deze aarde, op deze korte oogenblikken, zoo vaak door somberheid, droefheid, wanhoop bewolkt? Gevoelt gij u dan niet aangegrepen dóór den killen adem van het niets?" Deze wanhoopskreet van een vroom gemoed, dat behoefte heeft aan steun en opbeuring, is aandoenlijk en treffend. Ia echter de vrees zelve gegrond? Zeker worden de dammen van ieder kerngeloof door den aaustormenden vijand der nieuwere wetenschap met al feller mokersla-^ rigeu druk der lasten, door de staatshnishonding op den zninigsten voet i» te richten. Men lette niet enkel op de voortbrenging, maar ook en vooral op de verdeeling van rijkdom. Zieldoorvlgmend is in dit opzicht een adres door Lombardische boeren aan de regeering gericht, naar aanleiding eener circulaire, waarin tio landverhuizing werd ontraden: Qu'entendez vous par nation, monsieur Ie ministre? Estce la foule des malheureux? Oui, alors nous sommes vraiinent la nation. Begardez nos visages pales et amaigris, uos corps puisés par un travail «xcessif et nne nonrriture insnffisanté. Nous semons et nons récoltons du froment, et jnmais nons ne mangeons de pain blanc. Nous cultivons la vigne, et nous ne.buvons pas de vin. N'on» lapi>n« «ju h^AJ| et gedaan te verwisseling? Zal het wezen te loor gaan, nu de vormen verouderd blijken? Rust het streven naar het Absolute, niet op vasteren grondslag dan het kerkelijk rituaal? Hier rijst de tweelingzuster der natuurwetenschap, de wijsbegeerte, bovenal de schim van Kant. Zoo die naam in het boek niet voorkomt, van zijn ' geeat is het doortrokken. Het arbeidersvraagatuk is' het tweede punt van beschouwing. Eene schildering slechts uit velen; By' mijne terugkomst spreekt de heer Letellier mij van de Italiaansche werklieden, Hy bezigt er velen op dit oogenblik om den tramway naar Tivoli te maken. Deze arbeiders komen uit de Abrnzzen. Zy behoeven niets om te leven en werken goed. Zo zijn verstandig en zachtzinnig. Zy' voeden zich enkel van brood en. drinken niets dan water. Zij verdienen l franc tot l franc 50 c. daags. Zij willen zelfs de Zon- en feestdagen arbeiden om te kunnen eten. Zij leven letterlijk van de hand in den tand. Zy verzoeken betaling iederen avond om hnn brood den volgenden dag te kannen koopen. Zy zün in lompen gekleed en slapen met hun' vtjftigen [n groötë" ièetenrmot stroo over dekt. Het is het toppunt van ellende.". Wat dit tafereel nog des te pijnlijker maakt, is de nuttelooze verhooging van 'slands oorlogs- en marinebndget, de verkwisting van schatten aan onvruchtbare uitgaven. V:crpantserschepen zijn in aanbouw: (jgtuigo. en van manschappen voorzien, zullen zy op 100 millio en te staan komen. Ik aarzel niet te verklaren, dat het waanzinnig i?. Men kan eene gewaarwor ding van verontwaardiging by den aanblik van de ellende der landbouwbevolking niet onder drukken." Tegen deze en dergelijke uitgaven van weelde, hetzij van regeerings- hetzij van gemeentewege, waarschuwt de schrijver onophoudelijk. HU wenscht het kleine grondbeeit aangemoedigd te zien, opdat de landbouwer en niet de landheer genot hebbe van de verbeteringen door hem aaugebracbt. Latifundia perdidcre Italiam. Men scheppe door middel eener bijzondere successie-belasting een gemeentelyk grondbezit, een Allmcnd, gelijk in Zwitserland, waar ieder gezin voor zijne behoefte de eigen groenten telen kan: O, gij economisten, die het groote grondbezit voorstaat, reist door de Basilicata of Sicilië. Gij zult er den trap van armoede ontwaren, waartoe het land en de bevolking daardoor zgn gebracht." Voor het overige .matige men den bnitensponous ne consommons pas de viande. Nous som mes vêtns de haillons, nous habitons destrous infects; l'hiver nous souffrons dn froid et l'ét de la faim. Notre seule nonrriture sur la terre italienne est un peu de maïs renchéiïpar l'im pot. Il s'ensnit que nons sommes dévorés dans les district secs par la fièvre chaude et dans les régions humides par la fièvre des marais. fin est une mort prématnrée a Thópitalou dans nos tristes chaumières. Et, malgrétout cela, vous nous conseillez, monsieur Ie minis tre, de ne pas nous expatrier. Mais la terre on l'on ne peut trouver de quoi virre en travaillant es t-el Ie nne patrie?" Spreekt de vreeselyk kalme berusting dezer ontzettende acte van beschuldiging niet luider, dan het heftigste en meest schel klinkende manifest? Het derde eigeniyk alles beheerschend oog merk des schrijvers is, nopens den stand der economische studiën in Italiëzich te vergewis sen. Daartoe herinnert het u niet onwille keurig aan het Platonische symposion? wordt hy' in staat gesteld door een gastmaal hem aangeboden, waaraan de en meest schitterende beoefenaars dier weten schap deelnemen. Hare beide richtingen, de nieuwe en de oude, zyn vertegenwoordigd, de laatste echter het zwakst. Eene gedachtenwisseling over de waarde en débeteekenis dier tegenstelling wordt gevoerd. De Lnveleye deell mede hoe hy de titels der ethisch-historische richting verdedigde, en slechts luttel tegenspraak vond. Hy wy'st op den gemeenschappelyker oorsprong der beide scholen in het werk van Adam Bmith, wiens methode op waarneming van feiten berust. Hij wraakt het optimisme der oude leer, met hare leuze: laissez faire laissee passer. Mij toont hoe haar psychologisch uitgangspunt: het welbegrepen eigenbelang, de sleutel tot de harmonie der maatschappelijke belangen, tot noodlottig gevolg heeft de ver drukking van den zwakke, die in de maatschap pelijke botsing te- gronde moet gaan. Hy eischt eene beteugeling en beperking van dit eigen belang door den Staat, déuitdrukking van het gemeenschapsgevoel, het machtig werktuig van allen vooruitgang. Hij verwerpt de tweede grondzuil, waarop de oude economie rust: de leer der natuurwetten, in hare toepassing op 's roenschen economische handelingen. Ver schillende agrarische stelsels hebben noodwen dig verschillende gevolgen. Hy dringt er op aan, dat het zedelijk beginsel op staathniaaoudkundig gebied worde overgebracht en nageleefd De roeping der staathuishoudkunde vindt men weergegeven in het bewonderenswaarde en diepainnige woord van het Evangelie: Zoeft vóór alles naar gerechtigheid; het overige tal van telf tot u komen." Er is hier nieta, dat tot Italiëbeperkt behoeft e blijven, en juist daarin ligt de doorgaande verdienste van het fraaie boek. Onwillekeurig wordt men tot nadenken gestemd, en brengt men tal van opmerkingen op inheerosche toe standen over. De kalme, rustige toon, dien de schrijver weet aan te slaan, verwijdert alle denkbeeld van een stroef betoog. De afwisse ling, waarvoor h\j zorg draagt, pleegt gemeen lijk alleen eigen te zgn aan lectuur tot uit spanning. Waar beide die eigenschappen op ildaame doch gelukkige nfoe veréBtUüd zijn, kere Salin wist een oude duiventil tot een broei-inrichting te herscheppen voor dit, den visscher zoo onmisbaar vies gedierte, door mid del van half vergaan vleescn, dat Je yoddenrapers hem van honden en katten wisten to bezorgen. Salin verdient gemiddeld 15 fis daags, doordien Parijs een getal: van 2000 visschers bezit. Die wurmen Salin werden verkocht in blikken bussen aU Sardines aan de trappen. van de kade der Seine van 25 tot 200 centimes per stuk. Behalve die wurmenfabriek heeft Salin nog een tweede, een teelerij van meelwunnen voor de nachtegalen. De honderd stuks worden verkocht voor 10 sbns. Een en ander acht ik belangrijk genoeg om mee te deelen, alvorens den ny verheidstak te be spreken waarom het ons heden-te doen ia; nl. die van benoodigdheden voor het tooneel, over eenkomstig den heerschenden smaak van het .publiek, waaronder zoo waarlijk behaoren: ezels, kameelen, drommedarissen, olifanten, apen, enz. 't Is zeker geen praatje dat er een levende olifant ten tooneele is gebracht by de reis om de wereld, maar evenmin is het een praatje dat daardoor belanghebbenden op de gedachte zgn gekomen: de knnstvaardigheid van dezen of genen te hulp te roepen tot het leveren van dieren die niet eten tenzünet andersom dat juist zulk een kunstvaardige het denk beeld heeft geopperd, door niet etende beesten te huur of te koop te stellen. Wat hiervan zy en wie ook in deze de- palm der vinding toekome, zeker ia het dat een monsieur Patreche door dergelijke kunstnijverheid te beoefenen schatrijk zon geworden zyn als hij minder had bijgedragen aan de kas van den accijns op het gedistilleerd, want hem werd betaald?niet voor Voor een met jeugdig hoofd van 2 tot 4 fr». Voor karakteristieke koppen mot wit haar en baard 12 i 15 frs. Voor eenvoudige heeren pruiken 12 sous, voor een dameskapsel of een keurige pruik 2 frs. Patroche's titel was: marionnettenmaker. Als zoodanig verschafte hij een aantal knnstgenqöten, in die richting, vast werk; altijd als zij zich bepaalden tot n soort van maaksel en daarin meester werden. Pa troche vereenigde onder den titel van marionnettenmaker het talent in zich n van den beeldhouwer, n van den schilder, n van den kapper te geljjk. Hy sneed de hoofden nit hout of modeleerde ze van gips,' waarna hy ze be schilderde met een door hem zélven uitge vonden vernis; nadat h(j ze oogen van glas had gegeven. Zijn garderobières" doorloopen een langen leertijd alvorens zij de kunst goed verstaan om heeren en dames kos tuums te leveren, waartóe z|j niet alleen de stof ontvangen, maar ook de teekening, Zyn ze eenmaal bekwaam om naar da teekening te werken dan verdienen zg 5 frs. per dag. De schoenmakers want ook djt ambacht wordt in zijn werkplaats uitgeoefend . verdienen aan een paar gewone schoenen 4 frs. voor een paar ridderlaarzen van onde hand schoenen 15 sous, zoodat zij een redelijk be staan hebben, Aan de Patroche industrie vin den ook nog brood, werktuigkundigen, die de beweegbare ledematen maken; de vervaardi gers van parures en glaskoralen en klatergoud. zoo ook meubelmakers. In een woord: tal van kunstindnstrieelen genieten een flink be staan bij den marionnettenmaker,. de godheid van poppenkasten n nwrionnetten-theaters. Maar nu de beesten. Voor dezen sporen wij even naar Brnssel, al zyn we. ook overtuigd, dat Parijs in dezen niet voor Brussel zal be hoeven achter te staan. We moeten Brnssel heden echter de voorkeur geven dewijl we al daar nuk eigen oogen een blik in dat deel van den schouwburg-wereld konden slaan. . Bue Saxen Coburg No. 21 toch, is de ge boorteplaats van kameelen, ezels, apen, paar den, ja zelfs van reuzen en dwergen, diéwij misschien onze schonwtooneelen zullen zien be volken als tegenwicht van stukken die schellinkjen noch engelenbak" begrijpt en waarbij niets te zien valt. En iets te eten blijft een maal de eisch. is, naar het voorkomt, bet opschrift dcter rege len ten volle gerechtvaardigd. ' Amsterdam, 7 Juni '80. . J. A. LEVT. STAATKUNDIG OVER ZICHT. Het aa-kongres zal den IGden dezer te Berlyu geopend worden. Waarschijnlijk is de naam dezer vergadering groofscher dan haar arbeid zal zyn. Immers de leden zullen haar beraadslagingen beperken tot het vraagstuk der gfensregeling tusschen Griekenland en Turkije. Aan stof tot debat zal het daarbij niet ontbreken. Men maakt melding van zes voorstellen, die omtrent deze zaat eedaan werden. De _ hoofdvraag is of Griekenland in Epirus uitbreiding erlangen en Janina verwer ven zal, dan wel of het in Thessaliëschade loosstelling zal verkregen voor hetgeen het elders onthouden wordt. De koning en koningin ~ maken een enropeeach reiile om de Mogend**?*( heden, op welke «ijTnvloel meenen te kansten uitoefenen voor hun belangen te winnen, /franina is alles voor Griekenland. / Men weet echter, dat Oostenrijk en zijn bondgenoot, Duitachland, niet tegen een ver grooting van dit kleine Ryk zijn, doch dat eerstgenoemde staat slechts zulk een regeling kan wensclieo, die hem zelf geen nieuwe moei lijkheden baart. Nu d« Albaneezen zoo krach tig voor hun vrijheid ijveren en evenmin Grieken als Montenegrijnen willen worden, is een berooving van Turkije minder gevaarlijk naar mate het te kapen deel verdei; van de oorden verwijderd is, die door dit naar onafhankelijkheid strevend volk bewoond worden. Het laat zich aanzien, dat de Mogendheden geen lust zullen hebben uit deze kwestie thans nieuwe troebelen te doen voortkomen en daarom ia het niet onmogelijk, dat Griekenland nog ver van de vervulling zijner wenschen verwijderd is. Inmiddels zal de Porte op de een of andere wvjs tot gehoorzaamheid gebracht moeten worden, zij noch Griekenland zelf wordt op het kongres vertegenwoordigd; men zal de vrnheid nemen over des SultatTs land te beschikken zonder hem de gelegenheid te geven zijn eigen belangen te verdedigen. De Mogendheden deelen hem alleen mee dat de konferentie te zamenkomt en zullen in een tweede nota hem aansporen zijn verplichtingen jegens Montenegro en Armeniëte vervullen. Reeds vóór de ontvangst dezer liefelijke be wijzen van belangstelling heeft de Sultan zün ministerie hervormd, natuurlijk onder de oude leus: overeenstemming met de Mogendheden, ? invoering der gewenschte verbeteringen in het Levert dus stukken, gij tooneelschrijvers, waarbij ook iets te zien valt! Komt den heerschenden smaak te gemoet, zoo het er maar even door kan, want die heerschende en toe nemende smaak is ; geen toevallig iets óf ge tuigenis van 's volks wansmaak, die willekeurig te wijzigen of te bedwingen is, maar de vrucht van den strgd om het ettaa».. . . Nu een viervoet {gewild bleek op het tooneel, schoot een Patroche te Partys, een Lorio t Brussel toe, met al de kracht hunner vinding en knnstvaardigheid, en de tooneel-directiën zagen zich den we^ gebaand tot het aanleg gen eener menagerie, die elk dierentuin's bestuur haar benijden moet (inzonderheid hetBrusselscb, want de beesten der Urnsselsche Zoölogie zien er vrij uitgehongerd nit). Ik spreek van den tyd toen ik met de Lorio's industrie kennis maakte, «nno 77. ' . Niet aldus het gedierte van monsieur Lorio Rne Saxen Coburg- 21. Het eet niet, het drinkt niet, 't kan het zelfs stellen buiten alle verzor ging, als 't maar eens geboren is nit Vernuft en Vaardigheid." O, nooit te volprijzea eck-telinffen, dat uw kroost talrijker worde dan dat van Israël en Ismaël te zamen! Dat uwe nakome lingen niet alleen den armen mensch helpen in den Btrüd.om het bestaan, maar ook in die tegen domheid, vooroordeel, bekrompenheid en strfkoppigheid, om te breken met den slen tereeest vau hot oude...." Wat blief Bancis? Niet* Philemon. Ik kuchte maar, omdat na omdat je zoo'n kleur kreeg. Daar vloeit zeker iets nit ie pen dat je warm maakt jonge-. lief, en dat deugt voor een bladvnller al net zoo min als voor een bladlezer. Gooi de pen neer en ga eens met we wandelen of ben je soms aan Lorio? Juist ik schreef net's mans adres t p vpor het mogeujk geval dat iemand zijn Ed. met een bezoek zon wenschen te ver eeren. ' Nu dan zal ik je nog even met rust laten. Goed kind. En zoo kwam ik weer op mqn beenén terecht, dat is bij Lorio om verder te schrijven: Wij bevonden ons reeds eenige dagen in BrugBel toen wg in den Saxen Cobnrg voor een hevige regenbui schuilden bg den tapissier Lorio. Het winkelhnis scheen vroeger een hee renhuizing geweest te zfjn, want de ingang wa?, wat men noemt: een porte cochère, die, be legen met kleine gele klinkers naar een ach terhuis leidde dat maar gedeeltelijk overdekt waa.. De achterdeur stond open, en zietl een ezelskop''keek er ons door aan, neen; hu keek niet, want het stomme dier had geen opgcn. Naderby gekomen zagen we het ook niet staan, maar hangen, tnet pooten zonder, bot terwijl 't zijn buik ook al aan dei gewonen inbond ont brak. . '??'?? 't Ia maar n vel dat opgezet moet worden" meende Bancis. ' Pardon. C'est l'ane du théatre! . Plait il? de qnoi dites vons? Oui-da T-- certainement monsieur. Maïs mon Dien, vons. n'avez jamais vu {'a? voos? Bewijs genoeg hoe 'n verbaasd gezicht we trokken. En nu kregen wjj den naderen nitleg. Wat ons eerst later een echte ezebhnid had toegeschenen was een namaak der huid van papierpap, waarin tijdens de tooneelverschjjning de beenén van een kleine jongen dienst moesten doen als voorpooteb, terwijfiijnhoofd ; zich in den hollen kop moest versteken. Geen benijdenswaardige houding! Een tweede knaap want de aehterpooten kunnen kwalijk ontbreken moet zich, in den ezelsbroek gestoken, bukken, zoodat zqn rug den vorm van die der ezels vertoont Danrby moet hy, de rechterhand achterwaarts geplaatst, den staart vasthouden, om die ter gelegener tijd te doen kwispelen! - Nu vraag ik n toch, wat verzint een Adams kind al niet om aan den.'kost te komen?"riep Bancis, 't Was toch wel zoo eenvoudig bm een ezel voor zoo'n avond te huren!" .Maar, madame, quelle idee! Een henscbelijke moet immers eten?" vervolgde z$ in 't vlaamsch een heaschèlgkégehopt achter'l 1 \

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl