De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 20 juni pagina 1

20 juni 1880 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

N°. 156. DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD YOOt«NE»IlLAH D. f 1000 SALARIS. Zoo spoedig mogelyk, liefst dadelük.wonlt gevraagd een bekwaam BOEKHOUDER, te vens bekend met de Correspondentie in de Mo derne Tulen, P. G. Franco brieven met opgaaf van leeflqd en vroeReren werkkring, onder lett. J, bjj den Boekhandelaar F. GEKUTS, te lloorn. Goede getuigschriften vereiechtrn. Er biedt zich aan voor KOFFIEHUISBE DIENDE of voor Leopwerk, iemand van middelbaren leeftijd, P. G., van de beste ge tuigen voorzien. Brieven franco, Letter P, U, Rokin 2, Bureau de Awtstcrdamtner. en Dame verlangt een JUFFROUW VAN GEZELSCHAP, P. G., die bekwaam en genegen ia te Koken en met behulp van een schoonmaakster Huiswerk te verrichten. Brieven franco, letter Z. aan de Boekh. J. VAN BENTUM en ZOON, te Gouda. STOOMVERWERIJ EX CHEMISCHE WASSCHEEIJ TAS Gekr.PALTHE.Ic Almelo. Bs»5t U AzsterdaB, YIJZELSTRUT. 53, Tai waar de tieteiei itdetei imtw ei SPUiSTlür K, m waar de \ümi WoBiJJaï wo:iei U. kül.M II, MUII, AJ?I§TJE»DAM. O. Z. "V o o r 1> u r (j w n l O 3 8. Hoofd-Depót van allo natuurlijke Huishouding behnlpxaam te zijn. Brieven franco, lett. L G, J. J. C. MUNK, te Haarlem. den 0.59 Creuz. Moederlooge ... I l Kilo AFPOLLIMS (natuurlük Tafelwater) per heele en halve kruik . . 20 en 12 et ?en vraagt met primo Augustus e. k., in een RIJN- flfl MOF7FI Wl INFN klein gelin to Hillegom, legen hooi loon, nljl1 ö" ?"VC.Ï.LL WIJKEN, iMeene bekwame KEUKENMEID, P. G., van Deidesheimer, en Forster . per Flesch ?0.90 middelbaren leeftijd en van goede getulgschrif- Niersteiner , l. u ten voorzien. Fr. brieven, onder lett. H M, bij Hochheimer . ' den Boekb. S. VAN HELDEN, Leidschestraat Bauenthaler . 15, te Amsterdam. Zeltiager . . Branneberger II lili tn vertehllleade Uleure», A. W. CiKOOTE. H, A, DRIEMAN, Prinsengracht bij de leidsel» Iruisstraat 514. AMSTERDAM. Pnasemeiiterlëii. FABRIJK IflAOAZIJÜV TOOB Meubelen, Deciratiêp, Mades. VKRlllISD: J. J. CLAASEN Hzn? ar o T A. a M s, KAAR DE Keizersgracht W de Leidschestraat 503. Huishoudster. Als zoodanig verlangt tegen Ang. of eerder etne JUFFROUW, Wed., P. G., ruim 40 jaren, 1.35 1.70 1.10 1.40 tsing, hetzü tor geheole waarneming! BOO a thans, of tot assistentie. Voor beiden deug delijke bewijzen kunnende overleggen ook wat de leiding en verzorging van Kinderen betreft. Hare betrekking houdt door Huwelijk op te de bestaan. Franco brievenv lett. GW, b Boekh. GEBRS. VAN DER HOEK, te Lei CEELS d Co., Wnrmoesstraat, Amsterdaa. Grossiers in alle soorten Koffie. GEELS d Co., Warmoesstrant, Amsterdam. Dagelyks versch gebrande Koffie. Huishoudster. Door toevallige omstandigheden bniten be trekking geraakt, zoekt eene JUFFROUW, Huishoudster, P. G., eene betrekking te Am sterdam, om zoo spoedig mogelük of direct in dienst te treden. Fr. brieven, lett. A B, Bu reau der Amsterdammer, Rokin Z. Brood-Depóthouders, welke genegen zijn een net Artikel, 't welk den Brood verkoop niet belemmert, te Verkoopen, vervoegen zich met franco brieven, No. 2005, aan SEIJFFARDT's Gentr. Annoncen-Bnreau, te Amsterdam. Wed. L. F. A. MULLER. Singel b[j de Heisteeg 402. Specialiteit van Damas ten en Pellen Tafelgoederen. ? ' i BOEKVERKOOPINB, . 16 JUNI en volgende dagen de 2e afdeoling / der verzamelingen "A GEELS ft Co , Warmoesstraat, Amsterdam. Java, Ie soort 60 Ct., 2e roort 50 Cents. GEELS ft Co., Warmoesstraat, Amsterdam. Mocha »?!.?, Snrinaamsche 90 Ct., Preanger 80 Ct. GEELS ft, Co., Warmoesstraat, Amsterdam. Grossiers ia alle Theesoorten. GEELS ft Co., Warmoesstraat, Amsterdam. Zwarte The; / 1,25 f 1,50, geurig en waterhoudend. GEELS 4 Co., Warmoesstraaf, Amsterdam, Grove zwarte Thee 75 Ct., pakken van 2'ï ons 37i/« Ct. GEELS ft Co., Warmoesstrant, Amsterdam. Stofthee f 1.25, ?.1.-, 60 Ct.,: ?_. 70 Ct., 60 Ct. AANBESTEDIN8, De Architect IJ. BIJVOETS Gz., te Amster dam, zal namens zyn principaal op 94 Juni a. s. des middags ten 12 ure, in het Hotel de Oude G-raaf, in de Kal verstraat, aanbesteden: Het bouwen van vier HeereulinlKen op een terrein gelegen aan de §tadhouderskade tussclien de Vondelstraat en Vondelkade. Het Bestek en de Teekeningen liggen ter Visie in voornoemd Hotel, de Bestekken lijn a ? 1.?per Exerapl. verkrijgbaar b« GEBROE DERS KOSTER, Leliegracht, Amsterdam. De Amaterdauische VOORSCHOTBANK, 7, verstrekt VOORSCHOT op EFFECTEN -«n HANDELSARTIKELEN welke zonder voor gaande kennisgeving, direct teruff te bekomen z|jn; ontvangt GELDEN a DEPOSITO tegen vergoeding van Rente, thans 3 pCt. BRANDSPIRITUS, 35 Gt. PER LITER. ?Verkrijgbaar aan de Chemisch Teehn. Fabriek. Kgel*ut1erigre.cht «S. DE KASVEREENIOINB, Heereugracbt HM», ONTVANGT BELDEN i DEPOSITO tot da volgende rente: tonder voorafgaande opvraging. Ift'pCt met een dag vooraf opvragen*. .3 ? ? tien dagen , _ . . 2V« ! voor 2 a.3 maanden fixe 2"k ! Tevens belast z(j zich met het IX BEWARING JiEJIEN VAN WAARDEN. Een en ander volgens Reglementen, aan het Kantoor verkrügbaar. AMSTEJUJÜI, Juni 1880. DE DIItECTIH. Commanditaire Vennootschap LENS & BERGSMA. Arnhem. Amsterdam. Uitgifte der twee laatste Seriën, elk groot ?200,000.? in het kapitaal der Vennootschap ad ? 2.000,000,? rt-i -aBeheereildc Vennooten berichten dat zy iusclirjjvingen op bovengenoemde Uitgifte zullen aannemen op 15 eil 16 Jliul a. s. ten hunnen kantoren te Arnhem en te Amsterdam, alwaar Prospectussen en Insehrimnffsbilletten OD aanvraag verkrijgbaar zjn. r AKNHEM, AMSTERDAM, 29 Mei 1880. 6RAHA11 BROOD. (neniebenvoed*el<) Wed. J. DE JONGE, 0. Z. Voorburgwal 22. ONTVANGEN eene party ECHTE GEÏMPORTEERDE PUIKE BOTER ? 11.50 per 10 KG. en, «r 80 KG.; tweede soort / 10 per. HOFSTEDE DE GROOT-VPPRDJ&A. INHOUD: j LETTERKUNDE. De Catalogus is op franco aanvrage gratis verkrijgbaar bjj J. L. BEIJERS te Utrecht. . MAATSCHAPPIJ 80 KG. a tuut bij DE RKEEK, Amersfoort. eomp niet bewijs van oorsprong, in den prijs van f 19O. FLORDEPINERA. P,J,W,W«tTERSr H AI, VJBHSTHAA TJE4O tegenover het Hotel Adrian. Hlede verkrijgbaar In de Passage Roetemeijer, Amstelstraat 14. waartoe de toegang vrij ü. NOORD-ZTJID-HOLLANDSCHE Hl -MAATSCHAPPIJ, Lijn: HAARLEM-LEIDEN. ?tsrtaten fjoedfekenrd by Ronlnklyk Be.lnit van Sf» Mei laao Ko. 4. Maatschappelijk Kapitaal ? 8OO.OOO, waarvan ? 16O.OOO bij de oprichting te geplaatst. De Inschrijving op f 61O.OOO in AANDEELEN dezer Maatschappij wordt opengesteld op WoCUS<l(t£ 16 en Donderdag If Juni ten Kantore van DE ASSOCIATIE CASSA te Amsterdam de HH. GÜEPIN & VAN DER VLÜGT , Haarïïm LEZWIJN & EIGEMAN ! Leiden. KEURENAER&..CO. ; >7S MOSES EZECHIELS & ZONEN ! Rotterdam NORBERT PELGRIMS " An"werpen F. TRÜMPER & Co. J ^werpen. alwaar Prospectussen en msohrjjvingsbilletten verkrijgbaar zijn. 'l 101 Bevordering der Bouwkunst. Het Bestunr heeft de eer ter kennis te bren gen van belanghebbenden, dat de Ontwerpen op de PRkJSVRAGEK, in 1878 uitgeschre ven, zijn gesteld in handen van eene Commislie ter beoordeslinjr, bestaande uit de Heersn H. W. VETH, C. VERMETS, K GÜQÜL, J. H. LEL1MAN en N. REDEKER BISDOM. Naar aanleiding van het rapport dier Com missie wordt medegedeeld, dat alleen de na volgende belooningen zijn toegekend, ah van de Ie I*rU«vraagt ; het Ontwerp gemerkt XÏXe Stede ten volle bekroond met f 300 en hét Getuigschrift der Maatschappij, vervaardiger de Heer H. EVERS, tjjdelp te BRUSSEL; het Ontwerp gemerkt JEo* eene Premie van f 100 en het Getuigschrift der Maatschappij, vervaardiger de Heer W. J. VDYK, t» imeterdam; WILIAMS&C KALVERSTRAAT 55, AMSTERDAM. Specialiteiten lu bet leveren van HEEREN- EN DAMES UITZETTEN l BUNCKEL & ZONEN. KA Lll]ltSTRAAT JT«. Opnieuw ontvangen Amerikaansclie /AAGTAFELS van/12, Engelsche Fransche en Dnftsche TAFEL- en DESSERT1NESSE1V. Giftn-ije Geëmailleerde PANNEN, Chemisch onderzocht en Certtficatenran onderzoek ter lezing, VOOR 'tterdam; en _ _ _ __ __», diger de Hëêr'E.'o'.T. TÖL'te' van de 8e Prysvraair.l hét Ontwerp gemerkt Leereaam eeno Premie van f 25 en het Getuigschrift der Maat- ' schappij, vervaardiger de Heer F. W. IIESSE, te Amsterdam.. ,? ' De inzenders der overige Oitwerpen gelieven hunne stukken binnen 14 dagen te laten terne- w. halen bfl de Heeren L. VAN BAKKENES & Co., «O, Boekhandelaars, Heerengracbt by de ^ïplven«traat 276, te Amsterdam, tegen opgaaf van hét kennelijk teeken hunner naambnefjes. ' Namens het Bestuur, Amstei-dam, . C. MUIJSKEN, Voortitter. 9 Juni 1880. T. SANDERS, Secretaris. 9O DAMRAK 9O Riest- en Mandenwerk. Kinderwa gens in soorten. l Groote sorteering, in fyn en grof Mande werk, Rieten Meubelen, Tuinsieraden en Kamer ornamenten. ''.' l . Bestellingen, alsook Reparatiën worden op' het soliedst vervaardigd. i Fabriek n Magazijn nn H. MEKSEEIi. DAMRAK 70, AMSTERDAM. OU D P AP l E R. E. Itlt AVOSH A. ]¥ieuwendJJk 81, Amsterdam* Prijsnoteeringen aanvangende 5 April 1880. 2. Stofthee ? 1.10. No. ö. Sonchon ?1.30. 4. Congo r 1.10, No. 7. Pecco Souchon v 1,60. Overige nummers volgens Prijscourant. 9O. 90. De geïmporteerde Kist eekte ony MADEIRA houdt in: l* D Flaoons. Wfl verzen den die a flS.&O franco door het geheele Kijk, waar geregelde correspondentie fe VERVFEY & Co., Heerengracht 227, Amsterdam. A. S T ALL. Kalverstraat hoek Bagijohofsleeg. GROOTE OPRUIMING ? ? VAN . ' ? ZOMERMANTELS. ' alsmede van een groote partij . JAPONSTOFFEN, $o9 veel verminderde »rij»en. A L'INDÉPENDANCE BÖEIJEMSTRAAT 19. Hoofd-Depot van de Union de Producteurs. nn af/ K per Anlur, 60iCts. per Fleidi, 15 Cü. per Glit, Inloaiwi. l/t Jewk k«r, 85 Ct., per Floch, 15 Cto. per Glu. ^ /»»«? BRESTER £ C°. Specialileilen in THEE m KOFFIE. 9O. 9O. «pgerieht 1804. PHIJZE1V. Ml^EUAAL-WATER. nlt alle bekende bronnen, in versehe vulling voorhanden bij Wed. O. A. BOOSEBOOM. Amstell38 en 140. HADEIRA v«n ? -88 per an POH» vin if ? 50 per «oker, . 5, merk üninn'de Froluctenn urte blancïe, / 1.80 ~r FleMh SO Cti ?U* MoHn van ordiuin en fijne WIJKEN en tMXKVUSX. PriJKonranten .yn op unvnge gratis vwkrygbiar. De levering gewhiëdt btnco su knU «O Ccnls per Glas. gj^ndag» na 4 uur Muziekschool en Pianomagazp van C* X* GELDERSCHEKADE 79, Eehig Agent van de beroemde Piano's E. ASCHERBERG, Dresden en E. SEILER, Liegnifz, Prys ran de Ascherberg's Fianino f625, Tlengel f 900. ? ? ? Sciler's Pianino f 475, ^Vleugel f 700. Certificaten van RAPPOLDI, BRflLL, THERN, JOSEFFIJ, MARIJ KREB8 »TT I.IIVHCWII ??<? wnin s -vni»*«W| nr»r ri^iwwi) anubb. | nCnlli tlUOaVrrU ?n van de Directie der Stoomvsart-Maatschapplj ?NEDERLAND" liggen ter Inzage. GEBRUIKTE PIANO'S WORDEND INjRUIL GENOMEN. Stoomdrukker^ E1LERMAN, HAUES fe Ct. A°. 1880, DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR Vwwhjnt fcdéwm Zondagochtend. Uitprm: ELLERMAN, HABMS ft 0>. Kuitoor: Bokiu 2. ZONDAG 20 JUNI. Abonnement per S/nu ... 00 Cti. fr. p. p. 75 Ct». A&onderlgke Nonnen 5 » AdTerteutiin per regel 15 > INHOUD DE DRAHEWET. ? STAATIUTOIQ OVER ZICHT ? FEUILLETON: ?DB AANVAL OF DEN MOLEN," door Emüe Zola. ? DEKEENTEZAKEN: Jhr. Klerck'e, verraening. ? uit de M»«,>intAd, door Q. ?Vit ie Hofoüd. door J. A. 4* Berfh. ? KUNST: Muriekfee»t te Utrecht, door H, V. enz. ? LETTERKUNDE: Iets li teraire en iet» kuut-hlttoriegch, door Alb. Th. ? De Roomsen-Katholieke Kerk in Neder land, door F. Nippold, door W. O. van lianen, enz, ? De ?goud- en xilver-tentoonatelling," door J. R. de Kruijff. ? Da Sophia-stiohting te Boheveningen, door J. A. de B ergh.? Negentiende?enwsche Ridderlijkheid. ? Gezondheldspolitie, door een Conunis-voyagew. ? STATISTISCHE EN INDUSTRIEELE MEDEDELINGEN. ? AL LERLEI. - INGEZONDEN. ? OVERZICHT VAN DE EFFEETENHARET. ? Handeleeroiicht der Week. ? Veilingen. ? Burgerlijke Stand. ? Te hnur zijnde woningen. ? ADVERTENTIE!?: Schouwburgen enz. DE DKAVKUIiT. Eindelijk ia do lang verwachte verschenen. De minister heeft woord gehouden, het wets ontwerp ,lot beteugeling van )iet misbruik van sterken drank" werd by de Kamer ingediend. Geen politieke richting zal zich door deze daad bedreigd achten, tenzij die, welke er be hoefte aan heeft den modernen Staat als een monster ten toon t« stellen; hoe zwarter het ondier er uit ziet, hoe gemakkelijker het valt het in de oogea der onontwikkeldeu verachtelyk te makcu. Voor sommigeu is niets hmderlyker, dan dat de Staat, wel te verstaan de moderne Staat, zich gelegen laat liggen aan de bestrijding van volkszonden. En daarom is liet zeer wel mo gelijk, dat, zjj 't ook op geheel andere gron den dan de jenevervriend, er antirevolutionairen gevonden zullen worden, die hun stem in koor verheffen met de voorvechters dor vrijheid om zich dronken te drinken. Doch op dietwee uit'- zonderingen na zal de geheele natie zich ver-datHriA«-r.'.-? Slangen laatste jaren, krachtig tegen het drank misbruik geijverd. Wanneer nn ook het Staatsgezag het drankmisbruik brandmerkt, en met de hem ten dienste staande mid delen tracht te keer te gaan, dan wordt daardoor aan de maatschappelijke be strijding van het kwaad een zedelijke stenn verschaft, waarvan de invloed, naar men mag hopen, niet tal achterwege blijven." Niemand zal deze bewering tegenspreken. De moreele kracht eeuer bestrijding van het drankmisbruik door den staat is groot; de dronkaard zal niet langer de overtuiging met zich kunnen omdragen, dat de regeering, de zwaaiende en waggelende burgers, als de hechtete zuilen van het ataatskrediet beschouwt, want ondanks de 20 millioen, die zij en hun vrienden in de schatkist storten, stoot diezeltde S t ii ft t hen van zich af. Wjj zjjn zeer daikbaar voor die verbetering, doch, als wy het ontwerp goed lezen, vreezen wij wel een weinig, dat de zedelijke steun aan den Multnpatiorbond en de Afschaffingsvereeniging gegeven, het meest beteekenend gevolg van de voorgedragen bepalingen zal zijn. Een van de voornaamste voorschriften is zeker dat, hetwelk de strekking heeft het aan tal kroegen te verminderen. Nadat art. l bepaald heeft, dat ieder, die sterken drank jn het klein verkoopcn wil, daar toe vergunning aan het gemeentebestuur zal moeten vragen, behelst het ontwerp het vol gende:/ ?Art. 2. Bij plaatselijke verordening fton de gemeenteraad: lo. wyken, buurten of straten aanwijzen, waar verkoop van sterken drank in het klein niet mag worden vergund. 2o. een maximum vaststellen van de bin nen de gemeente te verleenen vergunningen. Dit maximum mag niet lager worden geste.l/i-dan: " w^Va 60,000 zielen, men aan de gemeentebesturen rnimer vrijheid van regeling toekent, wordt hunne belang stelling gewekt, hun eergevoel tot handelen geprikkeld." Het komt on» voor dat het een bijzondere mate van ontwikkeling vereischt om intezien, dat aAn belangstellende en met geprikkeld eergevoel bedeelde gemeentebesturen van wege het, centraal ?gezag" een mfaimnm-cyfer van vergunningen moet worden voorgeschreven, terw|jl de niet belangstellende geheel vrfl ge laten worden om het door den Staat gebrand merkte misbruik van sterken drank te laten bestaan, zoo niet te bevorderen. Een minimum voor die ?belangstellenden" laat zich verdedigen, doch een maximum voor de Onveiscliilligen is niet slechts verdedigbaar, maar allernoodzakelijkst, wil de Staat met ernst het drankmisbruik bestrijden. Regeer ing bedenkt hoevesl?moeite het gekost heeft aan de nederlandsche minis ters zich los te maken van het idee, dat het drankmisbruik een flink middel was om de staateiukomsten te s'ij.en ? Nederland'sregecring komt eertt nu, later dan die van byna alle andere landen, tot eenbeter inzicht,?dan zal het haar verklaarbaar worden, hoe gemeentebestu ren, vooral in kleinere steden en gi-oote dorpen, in druk bevolkte gelagkamers, een bron valPplaatselijke inkomsten blijven zien. De kroeghoaders betalen in den hoofdelyken' omslag een zoer be langrijk bedrag. Zij rijn tot op zekere hoogte niet zelden de troetelkinderen van den gemeeutefiscus, die hen om geen andere reden liefheeft en vrij -°Pel geeft, dan die, welke een reeks mi nisters van financiën zoo bevreesd maakte, anders dan door verhooging van den accijns zich met het gedistilleerd te bemoeien. BÜ de minste feestelijke gelegenheid zyn honderden dezer besturen gereed, tappers, slijters en dergelyken vrijheid te geven tot schenken, zoolang hun lust of zoolang hun drinkgragebezoekers het zich laten smaken. Het drankmisbruik zou zeker niet zulk een ontzettenden omvang heb ben gekregen, »ls de gemeenUbeaturen, om een feiten verklaard. Het hangt er dus slecht» v»n af of deze strafbare feiten behoorlijk worden opgespoord en gekonrtateerd. Een wet xondar bare handhaving is niets, of erger dan dat, wordt een oorzaak van gebn-k aan eerbied voor het gezag, dat een taak op zich neemt, die het ten aanschouwen van allen niet vervult of vervul len kan. Een regeering, die bepalingen voors-'brijft of op het papier handhaaft, waarmee openlijk de draak wordt gestoken, ondermijnt haar eigen prestige, werkt de onordelykheid en bandeloosheid in de hand. Op welke wijze stelt nu de regeering zich voor, de strafbare feiten, waarvan de dronkwet «preekt, aan het licht te brengen? Art. 23 luidt: Met het opsporen van de overtredingen der wet zijn, behalve de bü art. 11 van het Wetboek van Straf vordering aangewezen personen, belast de marechaussees en alle ambtenaren van de Rijki- en Gemeente-pob'tie. De ambtenaren in dienst by de admini stratie der in- en uitgaasde rechten en accjjnsen zijn mede verplicht om van de in de uitoefening hunner bediening ontdokte overtredingen van deze wet proces verbaal op te maken. De voormelde ambtenaren hebbon ten allen tijde vrijen toegang tot de localiteiten waar sterke drank in het klein wordt ver kocht. Wordt hun de toegang geweigerd, dan verschaffen zjj zich dien des noods met inroeping van den sterken arm." De korte inhoud van deze woorden is: de politie zal gelijk tot heden zich te belasten l hebben met het oppakken der dronkaards. Zy zal daarenboven dé kroegen moeten inspekteeren, om zich er van te overtuigen dat daar niet aan personen, die zich in kennelyken staat van dronkenschap bevinden of aan andere, welke de wet noemt, geschonken wordt. Be paalde ambtenaren, die voor de uitvoering dezer wet zullen waken worden niet aange steld. i Hu zjjn ar-o--.X'.oVv.^V%''ra altijd er met een aan den arm liep. Moeten deze trouwe rustbewaarderi na nog bovendien kroegen inipekteeren, die vooral 'B avonds een rijke buit leveren, zal hy elk zwaaiend individu, en het wordt zqn pltcht, naar het bureau sle pen of geleiden, ? bun getal zal aanzienlek moeten worden versterkt. Zullen de gemeenten, die toch reeds zooveel aan de politie ten koste moeten leggen, tot zulk een vermeerdering van het agentenleger besluiten ? Doch laat ons aannemen dat zü daartoe ge neigd zijn, wat baat dat nog? Een leger ia niet* zonder kader. De hoofd officieren gelden het meest. De deukten tegen de drankwet vormen on getwijfeld, bg ijverige naaporing, de overgroote meerderheid van alle strafbare feiten. Zullen de gemeenten ter wille van de drankwet niet alleen bun politiemacht versterken, maar vol doende reorganisceren f Ijdele vragen, waarop ieder 't antwoord weet. De schatkist oogst 20 millioen van het ge distilleerd. Is het den Staat ernst met het drankmisbruik te bestrijden, dan geve bg niet alleen eenige goedkóope, stichtelijke woorden, aaar offere ook een weinig klinkende munt. Van de 20 millioen kan wel iets af voor zulk een uitnemend doel. liet beginsel: de vrijheid der gemeente zoo veel mogelijk te handhaven, is prijzenswaardig, maar een drankwet aan de gemeenten te schenken, die haar tot niet verplicht, dan om door haar politiemacht, zonder eenige vergoe ding of hulp, door den Staat overtreders op te sporen is juist geen voorrecht, waarom de gemeenten den Staat zullen lief krijgen. Noodig is een algemeene bepaling omtrent het maximum van kroegen voor elke gemeente, en evenzeer de aanstelling van ambtenaren door den Staat, die toezien of de gemeente besturen de wet handhaven, en die, met een behoorlijk -personeel, oeiteund door de geTD.nf^nnliA» ' . leste zich aangordt om het Oramcmisoruuc ie bestrijden. 't Werd tijd, bet was dringend noodig. In 1854 dronk de brave Nederlander iets meer dan 7 liter gedistilleerd per hoofd, in 1878 had hy reeds behoefte aan 10 liter per hoofd, hoever hj het in 1880 gebracht heeft weten wü niet. Uy zulk een toestand lijden orde, vei ligheid, welvaart én beschaving, en al beschermen de ministers in dé memorie van toelicht Dg den Staat tegen de verdunning, als zou ».ij, bewust of onbewust, de neiging gevoelen als zedcmeenter op te treden ? iots wat niet één beoefenaar van het staatsrecht hem zou kun nen vergaven ?toch achten H. E. de volgende, hoogst juiste, verklaring niot ongepast: ?Zelfs afgescheiden van eenig resultaat dat zich onmiddellijk in een cijfer, in een verminderd aantal uitgedronken vaten en kannen zon laten uitdrukken, mogen on? dcrgetcekénden met nadruk wijzen op een middellijk voprdeél, dat door de tustcbenkomst van den wetgever verkrege» wordt. Alom in het vaderland wordt doqi per sonen van zeer uiteeuloopcndo richting, maar 'jn ernstige levensopvatting overeen komende, sinds lang, vooral ook in de FEUILLETON. DE AANVAL OP DE\ MOLE\. DOOK EMIL-E ZOLA. l op 500 inwonei. , ' in gemeenten met meer dan 20,000 en ten hoogste 50,OÜO zielen, l op 400 inwoners; in gemeenten met meer dan 10,000 en ten hoogste 20,000 zielen, l op 300 inwoners; in de overige gemeenten l op 250. Het maximum mag niet lager gesteld worden dan het bij een kleiner bevolkings cijfer zou mogen worden gesteld, en niet lager dan op twco. De in dit artikel bedoelde plaatselijke. verordeningen gelden voor een bepaalden. daarin genoemden tijd, die tien jaren nut mag te boven gaan." De gemeenteraad kan das zulk een vérorning maken. Doet hu het, dan lijn de ge noemde miuimamcyfers 1) voorgeschreven. Heeft géén lust daartoe, ? wat dan ? Dan kan niemand B. en W. beletten, dat zij het getal drankhuizen naar welgevallen laten aangroeien. De gemeente is volmaakt vrij. De ministers stellen zulk een regeling voor, o. a. aangezien ?zij overtuigd' zijn, dat eerst wanneer do gemeentebesturen naar eigen over tuiging aau het ceotraalgezag hunne samen werking vcrleeneü, eene belangrijke verbete ring van den toestand te wachten is. Wanneer aruc toewwa VUB-Ut te lok niet l periodiek bachanalen wtttigut-1 ?die geld' in hun woonplaats brengen." Als de Staat uu niets anders doet dan dezen besturen de gelegenheid te openen met elkander te wedijveren en elkaar» eergevoel te prikkelen, vreezen wij, dat het op vele plaatsen lang zal duren vóór iets wezen t ly ka door de nieuwe wet wordt uitgewerkt. AVij willen met deze opmerking geenszins te kennen geven, dat de voorgedragen bepalingen volstrekt geen waarde bezitten. Integendeel. Iets is beter dan niets; daar komen in het ontwerp artikelen voor die hooge waarde heb ben, indien zij slechts worden nageleefd. Het U ons plan niet heden op bet voortreffelijke noch op het onvolledige daarvan te wijzen; in verband met de opmerking nopens do vrijheid aan de gemeentebesturen om het getal kroegen al of niet te beperken, wenechen wij nog bij een ander artikel stil te staan, dat met het ge noemde het ontwerp minder beteekeneud maakt, dan o. i. het geval zou knnnen zijn. Dronkenschap, het schenken aan jongelieden beneden de 16 jaren, aan verpleegden in wees huizen, aan lieden die in kennelyken staat van dronkenschap verkeeren, enz. worden strafbare , achten, de andere "bestaat tiit ge meenten, wier besturen nog geen belangstel ling openbaren of welker eergevoel nog niet geprikkeld is. De laatste honden het getal kroegen op het achtenswaardig cijfer van l per 80 of 60 in woners, de politie, af iiankelijk van dit in zake drankmisbruik onverschillig gemeentebestuur | zal de overtredingen moeten opsporen, gooceel het gemeentebestuur dat noodig oordeeltta.&. v. daar blijft de toestand precies zooaU dtenuis. De andere soort zal haar politiemacht de opdracht geven nauwkeurig toe te zien of de drankwet overtreden wordt. De hoofdstad b. v. zal niet de laatste zijn om .zich deze aangele genheid aan té trekken. Maar moet de politie, zonder eenige hulp, zouder andere kontrole dan de bestaande, dit reuzenwerk verrichten; ieder zal inzien, dat er van de wet niets te recht komt. Het ia een bekend feit, dat een politieagent een aangeboren neiging bezit om een dronkaard den rug toe te keerèn, laat ons eerlijk zijn, als de natuur hem niet met zulk een instinktmatigen afkeer van drinkebroers op straat begiftigd had, zouden er dagen en weken voorkomen, dat hy zoo goed als zeker dingen aansprakelijk zftn. Laat de Staat alles aan den gemeente over ? dan mag hu zich er op beroemen, dat hy geen penning uitgeeft voor de bestrijding der nati onale kwaal, maar tevens zal hem zelf dié heil zame prikkel en bron van belangstelling ont breken van welke hy'voor gemeentebesturen zoo veel goeds schijnt te verwachten.? Wat den Staat niets kost, boezemt hem ook weinig belangstelling in. ' > De bedoeling der wet is uitmuntend. Et * komen betere bepalingen in voor, dan die w\f thans noemden, doch ondanks dat alles, doet zy ons wat al te veel denken aan een vaderlandslieyenden nederlander die met een einmer, de Zuiderzee zon willen leegscheppcn. 1} Een nuiimnm dat men niet lager mag «tellen zal wel een minimum zijn. STAATKUNDIG OVER ZICHT. De konferentie te Berlijn werd doot Hohenlohè als voorzitter geopend. Bismaick gevoel de geen lust zelf den Heeren het welkom toe Morelte komt de bosschen van Gsgny ultstroomtin en 't is of zij de koelte meevoert van al het gebladerte waardoor ze müleu ver be schaduwd, is geweest; ze brengt het geruisch eu de ernstige kilheid van bet woud mee. En do rivier ia niet de eenige friscuhcid; allerlei levende wateren fluisteren onder de boomeu; b icderen voetstap ziet mon bronnen onti: De molen van vader Merlier was op dien mooien zomeravond, in feest dos. Op de biunenplaatt waren drie groote tafels tegen elkaar gezet en wachtten op de gasten. De geheele omtrek wist dat de dochter vnn Merlier, Francoise, dien dag de bruid zon worden mét Dominiqne, een jongen van wien men zeide dat hy niet veel uitvoerde, maar dien de vrouwen op drie mijlen in 't rond, met vriendelijke oogen aankeken, zoo goed zag hij er uit. . Dié molen v.in vader Merlier .WAS altijd ? een lust om te zien. HU stond julit m 't midden van Kocreuse, daar waar do groote ryweg een hoek maakt. Het dorp heeft maar éün straat, twee .rijen bouwvallige huisjes; eene rij aan iëderen kant vari den grooteu weg; maar daar, bq den hoek, komen de ruime weiden aan, e» hooge boomen, die den loop der Horelle volgen, bedekken de diepte der vallei met heerlijk lommer. Er is in gansch Lotha ringen geen mooier plekje natunrschoon te Tinden. Rechts on links verheffen zich tegen do zachte hellingen de eeuwenoude boomen, en vullen den horizon met eene zee van groen; terwijl naar het zuiden de vlakte zich uitstrekt, verwonderlijk vruchtbaar au in 't oneindige hare lappen bouwgrond aaneenschakelend, door groene hagen gescheiden. Maar wat vooral de bekoorlijkheid van Rocreuse Uitmaakt, is de frisohheid vu n dat lommerrijk sehuilhoekje in de warme dngen van Juli en Augustus. De spleten gebruik maken, aan den voet-der boomen, tusschen do rotsen door, om zich in kristalheldere wellen uit te storten. De fluis terende stemmen van deze beekjes zijn soms zoo talrijk en zoo luide, dat zij het gezang van de goudvinken overstemmen. Men zou aomtijds meecren in een toover-park te zijn, waar van alle kanten watervallen nederstorteo. l)e velden daarbeneden worden goed nat gehouden.. Reusachtige kastanjeboomen apreU don hun donkere schaduw. Aan den rand der weiden staan nis een ritselend gordijn de lange rijen populieren. £r zijn twee lanen van eeuwenoude platanen, die dwars door de velden oploopen naar het oude kasteel Gagny, thans eene ruïne. Op den grond, die voortdurend ( ö besproeid wordt, groeien de planten van bosch eene vloot. on veld buitensporig hoog. t Ia als een park de rivier, i tusacbsb du twee Iwcbrijke heuvelen, maar vastlag, lli «ea natuurlijk park, waarvan de weilanden de grasperken zijn, en de'kolossale perken door reusachtige boomen worden afgeteekend. Wan neer om den middng dé zon bijna loodrecht valt, worden de schaluwen blnnwachtiger, het zware gras slaapt in de middaghitte, tewyl de1 koelte onider Tiet gebladerte doorsuist. Eu daar juist wa? net dat de molen van va der . Herlier. met zijn geklepper een hoekje van dat wilde groen opvroolykta. Het gebouwtje, van planken.en leem geUouwd, scheen zoo oud als de wereld. De .'eene helft werd bespeeld door de Mor el Ie, die daar een helderen ronden vijver vormt. Br was een sluisje gemaakt, het water viel van eenige ellen hoogte op het molenrad, dat kraakte bij het omdraaien, kuchend als eeue oude dienaar, die in de familie ver grijsd ia. Als men tot vader Merlier sprak van vernieuwing, haalde hij de schouders pp, en zeide dat een jong rad lui en lichtzinnig zou zyn, en niet zoo goed op de hoogte van 't werk; dan lapte hy het oude weer op met al wat hem voor de hand kwam, duigea vaneen oud vat, roastig ijzerwerk, zink of lood. Het rad. scheen er nog vroolijker en zonderlinger dm, versierd, met z(jn wilde pluimen van mos eu gras. \Vaunear hét water kwam, de zilve ren golfjes, werd het overdekt met een regen van paarleu, en men zag hut vreemde oude rif omweutelen onder een schitterend tooisel van paarlemoeren slingers. . , Hot gedeelte yau den molen dat in de Morelle stond had veel van ecu barbaarïche ark, dra daar op 't drooge was gekomen. Een groot. gedeelte van het woonhuis s'oud daar op pa len gebouwd. Het Water liep onder den vloer door, er waren daar gaten, in het land wel bekend om de groote palingen en kreeften die men er ving. TJenedén het rad was de vijver helder als een spiegel, en als het rad hem niat troebel maakte met zijn scliuim, .kon men daar acholen grojte visschen zien zwemmen, statig als -??? ?i??*_ Esn bouwvallige trap leidde naar naar den pual waaraan het bootje ,«,,.?. Jlier en daar, zeer onregelmatig, zag men in den muur de .ramen. Het was oene verzameling hoekjes, muurtjes, later bügebeowd? kamertjes, balken eu daken, die den tfuden molen deden gelijken op eene oude ontman telde vesting. Maar hot klimop VMS er over heen gegroeid, allerlei slingerplanten hadden de groote gaten g&tópt eu dekten het oude huis met een groenen mantel. De jojige dames die laqgs kwamen, teekemlen^ bun» den molen van vader. Aan den kant van den viger, Rang Daar gaf een groote tot de plaats, die rechts en links met .Hen in hare alrlier. bpthvia ste en p'oort toe helft van dé plaats overschaduwde. Op den \ in de wangen, en een helder voorhoofd, waarop achtergrond zog men het hui», met vier ven- altoos een zonneschnnt je scheen te stralen. _t ? =_ ._?_ j?! ._ _ü_ ----- 1- ?.,j:a«ii,« .T, Hoewel voor de streek wat nietig, was zy niet mager, Volstrekt niet; men wilde daarmede alleen 'zeggen dat ze geen zak koren had kunsters op een rij op zijn eerste verdieping, en daarboven den duiventil. De eenige zorg die vader Merlier aan het uitwendige besteedde, was, dat hij dezen'gevel alle tien jaar liet witnen »»«r ze werd met de jaren bepaald *£ DiwLnTjuiltgebeurdren VanneVd^ ' gevuld, en zou zeker wel rond en mollfe ^ zon er op scheen, op V midden van den dag, een kwartel worden. Alleen had ha»r vaders dan kon Eet dorp zich er blind op staren. stilzwugendheiJ haar al vroeg verstand.*., Al twintig jaar was vader Merlier burge- waakt. Als zy altyd lachte, was het om ? meester vnti &was creuse. T«*I»«» *!»%*????*? ? ? - »?? »T »ï' i Hij werd er geacht, ren genoegen te doen. In den grond was . om de fortuin die hu er had weten te maken, ernstig. Men schatte hem op een tachtig duizend francs^ . . ' .!*?!»?' .. .-_^.u^l T'AMK l.ïl stuiver .. . . er voor stuiver bijeen gegaard. Toen lm pen ittwd wai met Madeleine Guillard-diehem dan molen had meeecbracht. bezat bij niets keu getroi den molen Zooals van zelf spreekt, maakten al da knahaar het hof, minder om haar lief gezichtje, ,n om haar geld. En ze had eindelijk een keus gedaan waarvan het heele land schande ueu moieii uai meeKturimuu, tKou.* *.*j ...«*?.. ° T v ?» ? ?ï? v* 1* dan zon twee sterke armen. Maar nooit had sprak. -Aan den anderen oever der Morell. MadeRne berouw gehnd over hare keus, zoo woonde een groote kerel, die zich Dominiqne flink had hg de zaken weten te besturen. Nu Penquer noemde. Hij was niet eens uit Ro: zijne vrouw dood was, was hij als weduwnaar creuse. Tien jaar geleden was hn, uit België achtergebleven met Ègne dochter Franjoise. gekomen,, dm te erven van een oom die een Uil zou nn wol zijn rust hebhen kunnen nemen, klem goedja bezat tegen het bo«h vanGagny en het molenrud laten vermolmen in zün mos; aan, vlak tegenover den molen, op een paar maar h» zou zich al te erg verveeld hebben, geweerschoten afstand. Hy kwamj om het het huw zou hem uitgestorven geschenen heb-Jgoedjo te vertoopen. zeide hu, en dan weer k?« HU ??.M. ?S- mmr door. voor zün! naar huis te gaan. Maar de streek had hom ben. Hij werkte nu door, voor zijn Merlier was toei «n lang bekoord, naar 't scheen, althans hu vertrok oud man, mot een lang stil gezicht, dat nooit niet weer. Men zag,. hem zna «tukje grond lachte, m'aS «lat toclf inwendig heel vroolyk | bebouwe^ en _er, .een^e _grtenten op _teolen zen hu er , was. Alen had hem tot burgemeester geko: omdat hg veel geld had, en ook omdat hy ?100 plechtig uitzag als hu trouwde. .Franchise Monlier was juist 18 jaar geworden. Zu ging niet door voor een van de mpoie meiftjes van de streek, omdat zg klein on mrtig wae. Tot haar vflftiendo jaar zelfs was ?e geweest. Men kon zich te Bocrense rfet waarvan by leefde. Hg vuohto en., menigmaal scheelde het niet veel of ;de, eü veldwachters" hadden hem gesnapt en proces-verbaal tegen hem opgemaakt. Dit vrije leven, waar van dé boeren zich niet góéd konden verkla ren, hoe. hy er mee rondkwam, had hem in geen goeden naam gobrach'. Men hield hem zoo in stilte voor e*n atrooper. In alle geval schuren en stallen was omringd. Naast den put stond een groote olm, wiens bladereudak de len was hg lui, want men vond hem dikwijls ?cuer «».-.,», -«? -<?? ,j" het e,r.M 1|«« »l»pén, op tMen'wanneer lenschen, zoo tenger en moeieHjk op- h\t, aan t werk.had moeten zijn. Ook het Kaar me* hior vaftiende jaar kreeg tui*>8 dat h.8 bewoonde, oader de uiterste ? fjjn een ftllerliefat ge* boomen T&n het woud, vond men geen woning j ..._i i..._ voor één fatsoenlyken iongen. Als er ontdekt was dat hij conversatie hield met de wolven uit de ruïnen van Gagny, zon dat zeker de bumipen hoe het kon zün, dat de dochter lea was nB mi, want «en yot vSi en moeder Merlier, beide zulke in het gras liggen slapen, op forsche -««MIMI. ,ao tenoer en moeielük op-1h(J wn t werk had moeten groette. nop; altoos teer en zichtje. Ze had zwarte oogeh en zwart haar. en was toch in 't geheel niet bruin; ze had een mondje dat den beelen dag lachte, kuiltjes

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl