De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 27 juni pagina 1

27 juni 1880 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

N°. 157. A°. 1880, VOOR.NEDERLAND. h i ge GETROUWD te Drachten, 11) Juni A. E. v. i». 1V1EULES en J. H. ATTEJIA,, die hai-telijken dank brengen voor de vele bewyzcn vau belangstelling en vriendschap, hun huwelijk ondervonden. ^__^ BOEKHOUDER. Een geroutineerd BOEKHOUDER, volko men bekend met administratie, zijn avonduren vrij hebbende, zag zich gaarne belast met het ; bijhouden der boeken eu administratie van een of andere zaak. Rellecterendeu adresseereu zich met franco brieven onder letter U. R, Bureau van de Amsterdammer, Rokin 2. JONGSTE BEDIENDE ?wordt gevraagd op een Uitgevers-kantoor, een goede hand Echryvende. Adres met franco brieven onder motto Kantoor. Bureau van dit bl»d, Rokin 2. ?' ' ? Te huur terstond of l Juli voor een deftig lieer zyne bezigheden buitenshuis hebbende of voor een jongmensch, dat een der inr'c'itingen van onderwys bezoekt, 2 gemeu bileerde Boven-voorkamers. Franco adres Van Ba;rlestr«at Ne. l?. WORDT VERLANGD voor een lieer, zijn bezigheden buitenshuis ' hebbende, tegen lo. Juli een gemeubileerde ? voor' of achterkamer, in de nabijheid van den Dam. Opgave vnn prijs en wanneer te bezichtigen, worden ingewacht onder letters S T, Bureau van rfe Amsterdammer, Rokin 2. r TEGEN l JULI ~ verlangd men een of twee ongemeubileerde - Kamers voor ceu Ucer. zijn bezigheden buitenshuis hebbende, in de nabyheid van hel Damrak. Brieven franco letters T, T, Bureau van dit Blad. Te Huur a f240, Te Huur met l Juli een op nieuw gerestau reerd HUISJE, bevuttendezn- en binnenkamer, keuken, kelder, zolder en binnenplaats, voor zien van alle pcmakken, staande Baangracht bij de V^zelgracht, No. 325, te bevragen m het Onderhuis. TER OVERNAME wordt aangeboden een flinke zaak in Boter, Kaas en Eieren, een ruim bestaan opleve rende . De huur van het huis kan voor 5 jaren er by worden overgenomen. Kadere inlichtin gen worden verleend op franco aanvrage onder letter* AP, Bureau de Amsterdammer,Rokin 2. MODERNE KUNST. Wegens gevorderden leeftijd tegen zeer bil lijken prijs TE KOOP. eene col ertie kleine CABmET-SCHILDERIJTJES, waarbij van Letters M K, aan het STOOMVERWERIJ EN CHEMISCHE WASSCHEBIJ TA» flebr.P4LTHE,teAliuclo. Dtrit ts iasteidai, TlllELSTEUT. 53, m waar dt winti iedern lamüi ei SFDISTHIT " itdeiti Woeasdai woüii weioiati. GEELS * Co., Wnraoesstraat, Amsterdam. Dagelyksch versch gebrande Koffie. GEELS * Co., Warnoesstraat, Amstcrdai Laten iedereu dag hooren. GEELS * Co, Waruoesstmt, Amsterdam. Bezorgen direct het bestelde. MAATSCHAPPIJ voor tien Wei-kenden Stantl Affleeling: STRAATREINIGINGliet BESTUUR neemt de vrijheid den Inge zetenen van Amsterdam te berichten, dat de Maatschappij zich belast met het S O H 00 NHOUDEN DER QOTEN EN STRATEN voor hunne woningen, tegen eeue geringe ver goeding. . Deae Inrichting bestaat sedert een aantal Tïi waai il jaren en is opgericht met het doel om een i. groot aantal, hehoeftigen werk to verschaffen. Door deelneming bevordert men niet alloen eene gewenschte reinheid, maar werkt men ook mede tot een waarlijk nuttige zaak. Nadere informatién worden dagelijks ver strekt aan het KANTOOR der Afdeefing Straat reiniging, O. Z. Voorburgwal h« het Tredenburgertteepje No. 3. Het Bestuur: der Maatschappij. der afdeeling, President. President. J.H.LKLIMAX, l». H. «ARK, siKUBooai JT. c. ». «t Secret. Secret. GEELS * Co., Wurmoesstrant, Amstcrdan Goede qnaliteiten tot lage prijzen. GEELS d Co., Waraoesstraat, Amsterdam, Heden ontvangen zeer fijne Guldens Thee. GEELS d Co., rVarmoesstrant, Ansterdm Bloementhee 25 en 30 Cent. Konintlüte MerlaiÊ) LMAEÜS." MUZIEKUITVOERING ZONDAG ao JUNI en daarop volgende Zondagen zal des namiddags '.'s, 7 cu 7>'8 uur een omnibus rijden van d« Plantaaóje Muiderpoort naar Linnaeus, en 9''j en 10 uur des avonds in tegenovergestelde ricbtiug. Diploma's van / 10.?en /' 5.?zoowel als Reglementen van het Lidmaatschap zjjn ver krijgbaar ten kantore der Maatschappij en in den Kantoor-Boekhandel van ALBRACHT & Co. Kalverstraat 95, Amsterdam. DE KASVEREENI9IN8, Hccreugracbt 198, ONTVAN6T GELDEN & DEPOSITO tot do volgende rente: tonder voorafgaande opvraging. l ft pOt met n dag Tooraf opvragen*. . 2 , tien dagen . . . 2 V* « voor 2 a 3 maanden fixe 2Mi , Tevens belast z\| zich met het IS BEWARING K RMEN VAN WAARDEN. Een en ander volgens Reglementen, aan het Kantoor verkrijgbaar. AMSTERDAM, Juni 1880. PBQIHECTIK. IJS-SALONvanClCRIETEE. IVIcmvendiJk 1*4 V4MLLE IJS &/ 3.?per bus, (voor «O penonen.) 70. Zalverstraat. BRESTER A . THEE BR ANDSPIRITU S, 35 Cl. PER LITER. Verkrijgbaar aan de Chemisch T«chn. Fabriek. Egetmntiertgracht SS. RRENTER A . 70. Kalverstraat. 70. E. KK \\I>SJI A. H. k!ll,S! II. TVieuwemiyk 91j Amsterdam. Prijsnoteeringen aanvangende 5 April 1880. No. 2. Stofthee ? 1.10. No. 5. Souchon ? 1,30, No. 4. Congo s 1.10, No. 7. Fecco Souchon v 1.60. Overige nummers volgens Prijscourant. PARIS CHARMANT JOURMl «iUSTRÉDES MODES MVEUES. Le plus joli, Ie plus interessant et Ie nioins coütenx des Jonrnanx AANUtv l tUlllUl PARIS-CHARMANT a eu la bonne fortnne de se concilier les sympathie s de tons De Architect IJ. BIJVOETS Gz., te Amster- eens qui Ie connaisscnt. dam, zal r.amens zijn principaal op 24 Juni U est vrai que les Cnuscrlcs si intéressanteg de Bérénice; scs Aquirclles; ses Modes a. s. des middasrs ten 12 ure, in het Hotel de simpjeo ^gaiites et distingnées dont il donne :i chaque Numeru de nombrenx modeles, Oude Graaf, inde Kalverrtraat, aanbesteden: dM?,Btlnils mtlnucs oni les accompasnent. les Ourrnecs »our Dame» sans cesse O» Z. V o o v l» u r ar w o, l e 3 8. Hoofd-Depót van alle natuurlijke MINERALE en MEDICINALE WATEREN. Emsér Papillen per doos / 0.50 Carlsbader Sprudelzout . . V*J". 1.10 Crenz. Moederlooge .... l Kilo, 0.50 AFPOLLINIS (natuurlijk Tafelwater) per heele en halve kruik . . 20 en 12 et. RIJN- en MOEZELWIJNEN, Deidesheimer, en Forster Niersteiner Hochheimer . . . . . Ranenthaler ..... Zelti iger firaunel-erger .... voorname meesters. Te bevragen onder Bureau van dit Blad. He< lioiiweii van vier Heereiiluiizcn op een terrein gelegen «au dersknilc tiisaelien de VoiHleIs<ront en Voiidelkaïle. Het Bestek en de Tekeningen liggen ter dcserlptlons prutlqucs qui les accómpagnent, les Ourrngcs jour Dame» sans cesse renouvelós, et les Romans des mcillenrs auteurs ont pnifsamment contribuéa l'extension do cette publication si attrayantc et d'un prix si modique, qu'elle est devenue atijonrd'hni, LE JOURNAL UNIVERSEL DE LA FAMILIE. C0AR1IA1VT offre tous les mois MI-_ _ liggei Visie in voornoemd Hotel, de "Bestekken zün ;'v / 1.?perExemnl. vcrkrijgbnar bij GEBROE DERS IvOSTEli,:Lcl!egracht, Amaterdim. TELEGRAflFBEHOEfïEN CROO* & Ce., ? Faliriekaiilen van Elcclrischc InstrumcnleD. Spuistraat 871. AMSTERDAM. De groote Kop en Schotel, Sligel bij het Konitgsplein 480?482. Ontvangen eene eroote_party echtoFransche BRILLEN, PINOE-'NEZ, FASSE3 a MAIN etc. CONVEXES en COXCAVES, alsmede elegant e - TOONEELKIJKERS.tot zeergoedkoopeprijzen. «T. Cï. JMOHR. Magazijn de groote Kop en Schotel, Singel bij het Koningsplein 480?488. VLEESCHBESCHUIT, (8clseep«provtBnd.) '\ WED. J. DE JONGE, 0. Z. Voorburgwal 22. 10 Crovurcs-JIodcs. l Acjuarelle-JlodcS. l Feuillc d'ouvrngcs ponr Dames. l Putron deeoupé. l Morecnn de Musiqiic pcndnnt 8 mois, les 4 nufrcs sont rdscrvfc & la. prime. On s'abonnc chez totis les libraives et Directeurs de la Poste et chez ELLERMAN, HA.BMS & Co?EJitcurs u Anistordiim. Prix «ralioiinement fl. 4.?par an. per Flesch f 0.90 ^ i 1.10 " 1-35 " 1-70 .1.10 , 1.40 richten dat wij In onze Sigareiini agnztj nen, Kalvrrstroat E. 4O, tegenover bet Hotel Adrlau en Passage Boeteuieijcr, Amstelstrnat 14, (waartoe de toegang vrij Is) verscheidene partij en Esqulte fijne echte geïmporteerde HAVANA SIGAKEN In ver schillende prijzen hebben ver krijgbaar gesteld. Geks. BLECKMANN. PUBLIEKE VERKOOPIN op MAANDAG ai JUNI en tien volgende dagen, in het NIEUWE VERKO PLOKAATvan H. G. BOM, Warmoesstraat bijde St. Olofspoort 35, van een hoogst belangrijke Ver zameling BOEKEN en PLAATWERKEN, meerendeels nagelaten door wijlen de Heeren Mr. M. P. BLAAUBEEN, Burgemeester der stad Goesy Mr. J. VAN ANDEL, Notaris te Mnnsheerenland, en A. J. VAN PREHN, Hoofdingenieur bg de Staatsspoorwegen, en waarbij kostbare werken over Romeinsch, Fransen, Oud-HollancUch en Nederlandsch Recht, Notaris ambt, Zegel en Registratie, Bouw- en Waterbouwkunde, Waterstaat, Handel en Fabriekswewezen, Geschiedenis en Plaatsbeschrijving, Reisboeken, Oudheidkunde, Natuurwetenschap, Genees- en Heelkunde, Godgeleerdheid, Kerk- eu Godsdienstgeschiedenis, Wijsbegeerte, Belletrie, Romans, Taal- en Dichtknnde, Prachtwerken voor en over Buitenplaatsen, Schilderkunst en Muziek, fijne Staalgravures, Teekeningen en Schilderijen, Photographieën, Lithozraphign, Geïllustreerde Tüdschriften, Atlassen en Kaarten, Portretten, Albums, Microscopen, GUsphothographieën, Boekenkasten en Versoheidenheden. CATALOGUS ao Ct. BH lint ELLEKMAN, HABMS morgoa '&' Co. en M. SCHOONEYELD & ZOON, Verschijnt morgoa: . . HET ALGEMEEN ADRESBOEK DER STAD voor c|e jaren , 189O/81. G. TH. DE HAAN. MAGAZIJN VAM Koffie.Thee.Suiker.GemberenChocolade. Heerengracht bij de Wolvenstraat 304. Een roman, dien ieder tal Killen Ueen. ' MB. P. Bnoosnoorr, De Kinderen van Baron van Batenberg. 2 Deelen. Prijs ? 6-73. PASSEMENTERIËN TOOK MEUBELEN, peCORATIËN MODES. vsn 1. Rinkei Jr., Arnhem. «fc Co., Portland-Cement, Knlght Bev»n A Sturge. Scbotsche vuurvaste Stcenen. Star-Glenbolgh. Engélsche vuurvastéSteenen. Cowen. MoMlekteoela voor vloer- n wandbekleeding. A«phalt-dakledér-carton-culr. Eenige agenten van P. DESFEUX, te Parffa. t U ft YOMDEL. 17. Vóndelstraat, 17, PCIKB BOTER ? 11.50 per 10 KG. en ? 22 per 20 KG.; tweede soort ? 10 per 10 KG en / 19.85 per 20 KG. u comptant bij DE KREEK! Amersfoort. SZABERNIK POLKA ? EN IVAiVA I\TROI)l CT10N et Polka laziirka. yoor Piano. noo» WIttlAM MOXCHEV. Verkrijgbaar by alle >Iuziekhandelaren. OUDPAPIER, Opgericht 1804. ALLERIIOOtttVTE PRVJTK EK. Nederlandsche Konstbode. Beehlenife Kunst- Oudheidkunde.- Kunst.- Nijverheid. OJTOEB LEIDIKQ VAS Dr. JAN TEN BRLNK. Dit blad verschijnt eiken Satcrdag. Prijsper 3 maanden franco, per post ? 3.25. Eenmaal per maand ontvangt men een pla* in ETS, PHbTOTYPIE of PHOTOGKAYÜRE. Men verbindt zich voor «en jaar. Advertentiën per regel 25 Ct. (6852) uitgever W. C. DE GBAAFF, te Haarlem. Ton a» hetite KA JOSEP NEüHAUSEE. Ij A 939, SIMOfili HOEK PAEiKISSTRAAT, 239. GEKLEURDE BALLAYEUSES a 35 Cts. per el en hooger, en verder alle Nouveautés voor het seizoen. J. O» IHJSÏ;. Recommandeert zich voor het waaschen en krullen van Veeren. Alle soorten van KOFFIE' gebrand en ongebrand, als: JAVA 1ste wort . ............... per ft.Kilo 571;» Ct. , 2de ................ B 65 PÖEAXQER. ? 80 i^ci: :::::?::::::::::::: :. : --./B : STOFTHEE. . . . .... . . .' . Tan af 60 tot 125 Ct. GROVE ZWARTE THEE. ............ 75 ??300 GROENE THEE in alle soorten. WITTE SUIKER. . . .. . . . . . . . : . . .. 32 a 35, 37''s eq 40 Ct. Prima Geconfijte CHIN. GEMBER. . . . W en 100 ? MANDARIJN, 120 Luie Potjei GEMBER . per stuk 80 Dayeiyhsjcli wordt gehoord en bezorgd aan himl» xonder prljtiverliooglnij. Articles de Paris et de Vienne. JACOB 'T AH COEVERDËlf. HALVER8THAAT K 99. REISTASSCHEN, COURIERTASSCHENiVELDFLESSCHEN, PROMENADE TASCHJES, CABASJES, NÉCESSAIRES, KAART-ÉTUIS, ENVELOPPEN. ZAKPQRTEFE ILLES, PORTRET-ALBUMS, 2AK-NECESSAIRE3, POHTEMONAIES, SIGARÈNKQKERS, A nisterdanische Aardappelenhal. 61 61,. Verkoop in 't kleio Rcgnillcrsil warsstraat l»/d ©cclvinkstecff. Iiebbeii oiitTaiiecn uttmnntende Kleuwe IK en KAI¥lMaAR1iAPPK.LEl¥, die l»lj iO Kilo franco liHls celcTcrd worden il f l.»O.e«i taolsutg de voor raad itog strekt ^EEl^vSC IIE JTAMJVIEI* a f O.9O. KB. Ook btj 4e maat verkrUa**^!. «fe Co, e thans achttien jaar, liet ttentaim onzer Wlrma, zoo gnnstiR beke van VERWEY & Co., leveren wön f ».»O per heele, f l.OO per halve flesch, be- - - - .......... jeer billgk berekenen. Co.» Heerengracht, 237, Amsterdam. halve flesschen en emballage, die wij echter zeer' billgk berekenen. VERWEY * ~ " DE AMSTERDAMMER. y«nehünt fcdertn Zondagochtend. HABM8 ft O». Kantoor: Bokin 2. ZONDAG-27'JUNI Abonnement per 3/m. ... 60 Cts. fr, p.p. 75 Cta. Afeonderljjke Nnmmen. S > Advertentie» per tegel. .15 » INHOUD NOG EENS HET DISTRIKTESSTEL8EL DE JONGSTE ZENDBRIEF VA1 BURGERPLIGT. door J. C. d« M. O. FEUILLETON: DE AANTAL OP DEN MOLEN." door Emile ola. - STAATKTJNDIO OVERZICHT. GEMEENTEZAKEN: Waarheid bovenal. De nieuwe stad. uit de Haasstad, door 8. Uit de Hofatad. door J. A. de Bergh. KUNST: , In den Gemeenteraad," door F. v. d. G. De Schilderijen-tentoonstelling te Gro ningen. LETTERKUNDE: Iet» dramatnrgiesch en iets historiografiescb, door Alb. Th. De zon in h«tSüj»-dal,doorH Th. B. Philip» da Sohoone «a 4jzw omgeving, door H. ALLERLEI. INGEZONDEN. OVERZICHTVAN DE EFFEKTEBMARKT. Handelsoyercht der Week. Veilingen. Burgerlijke Stand. Te hnnr zijnde woningen. ADVERTENTIEN: Schouwburgen enz. EENS HET DISTRICTENSTELSEL. Dat- het moeilijk ia het ieder naar den zin te maken, bleek ons ook dezer dagen. Terwijl de Ulrechlsche Courant onze verdediging vau het distriktenstelael bjj de verkiezingen voor de Tweede Kamer, geheel afdoende vond, ont dekt een schrijver in de Arnhemsche daarin niets anders dan een onlogische redeneerin.?. Laatstgenoemde wydde aan ons artikel Het Distriktenstelsel" (De Amsterdammer o. 151) een drietal opstellen. (Arnh. Courant 14, 16 en 18 Juni). In het eerste herhaalt hij do denkbeelden van prof. Fruin, in het tweede geeft hu een vervolg daarop,1 en deelt tevens onze meening mee, om die in het derde aan een eoort van kritiek te onderwerpen. ? 4 Dat de ficbi-ijver in de Arnh, Cour. onze \\ beschouwingen bespreekt kan ons niet anders iaa fnugerfaiuS -J^S, -dat hjjufchtaF.ihftiif^t.ftA ? 3e wijze door hem gevolgd, verwondert ons niet weinig. Wat is het geval? Wy verklaarden ons tegen het stelsel Hare zooals de heer Olivier het voorstond, om twee redenen: l o. omdat een groot getal afge vaar digen gekozen zou worden eerst na een 2de, 3de, 4de, of 5de stemming; 2o. aangezien de stemming niet geheim zou mogen heeten. Wüverdedigden'niet het oude diatriktenstelBel, maar het diatriktenstelsel i» het algemeen, mits het beter werd toegepast. Tot een goede toepassing, behoort volgens ons, lo. dat de distrikten alle even gróót zgn, 2a. dat zy niet naar het aantal liclcn, maar naar het aantal kiezers worden vastge steld. 3o. de uitslng der distriksstemming moet met den uitslag der gezamenlijke distriktsverkiezingen moilevrerkcn om het resultaat der verkiezingen te verkrijgen. Wy gaven daarvan een uitgewerkt schema: Nederland heeft voor de vier uiillioi'n zickn 90 af gevaardigden te benoemen. Het aantal k;czcra bedraagt bv. 180,000. liet tieiiliiCrikt wordt bepaald naar liet gclal ra u 2000 kivzsrs of gelijke Teelvoudon daarvno. De stemming geschiedt volkomen op dezelfde wijze nis thans. FEUILLETON. DG \A\VAL OP DEK MOLE\ EMILE ZO L A. .. . II. . Een maand later, dag voor dag, juist den dag vóór Saint-Louis, was Rocreuse m rep en roer, in schrik en ontsteltenis. De Pruisen had den den keizer geslagen en trokken met gefor ceerde marschen op hot dorp aan. Sedert een week hadden alle heden die op den wejrpasseerden, hun de Pruisen aangekondigd: Zij zyn te Lormière, zij zyn te Novelles"; en, hoorende dat ze zoo snel steeds naderbij kwamen, wachtte Bocreuse icderen morgen dat men ze uit de bosschen van Gagny zou eten aanrukken. En ze kwamen maar niet, dat gaf nog meer angst. 't Was rast dat ze op een nacht, het dorp zou den overvallen en alles om hals brengen. Den vorigen nacht, kort vóór 't aanbreken Van den dag, was er een loos alarm geweest. De bewoners waren wakker geschrikt door een groot geraas op den weg. De vrouwen vielen reeds op de knieën en sloegen kruis op kruis, toen men door een reet van dirlmkOTglnnnide de roode broeken der Franschen herkende. Het wa* een detachement, waafvter Se "kapitein dadelijk naar den burgemeester gevraagd bad, en na met vader Merhor gesproken te hebben, op den molen gebleven was. De zon ging dien dag vroolijk op. 't Zou «arm worden tegen den middag. Over de bosschen zweefde het goudblonde licht, terwy'l in do verte, boven de weilanden, een witte damp opsteeg. Het dorp, lief en helder, werd frisch wakker, leder dit lich kandidaat steil heeft, om in aanmerking te kunnen komen, jiju besluit daartoe, nut vermelding van de partij, »urh» h'j «c&ttht gerekend, t« worden, op t: geren aan d» Begceriug. 11 dagui vüor den dag der stcminilg. Du H:g«ring venchaft tijdig ecu volledige lijH der kandidaten met vermelding buuner ataatkundige richting aan de verschillende gniictajlebtBturen. Elk gemeentebestuur publiceert 7 dagen vü'irdendag der stemming een volledige lijst van kandidaten, me1 op opgave of zij lich lelf kandidaat gritvld hebben, of door kifskollegie'a «D zoo ja, door welke, of door per sonen die geen vcreeniging uitmaken, kandidaat ge steld liju. De kiezers aldus in de gelegenheid gesteld den kan didaat te kiezen, dien zij begeeren, tij a «o'.koinen vr\j. Na den dag dor stemming wordt, op gelijke wijl als tot dusverre geschiedt, den uitslag der stemming opge maakt. Doch deze uitslag i) niet de einduitslag. De resulta ten, die de vertchilleude stemmingen opleveren, worden end, naar mmduor ntraal bureau nader van atemmeu ea met inachtneming van den regel, dat do stemmen in verschillende diatrikten op n en denzelfden k.indida-tt uitgebracht, bij elkander worden gevoegd. De voordeelen daarvan waren o. i, 1°. liet verlies van stemmen, zal tot een minimum worden teruggebracht. 2*. Al de richtingen zullen vertegenwoor digd zyn naar het aantal stemmen door haar uitgebracht. ' 3°. De vrijheid van de persoonlijke keus ia hersteld. 4°. Zooveel mogelijk zullen even als de par tijen de geiedten vertegenwoordigd zgn. a". De belangstelling onder de stembevoeg den zal toenemen. C'. Elk motief van de Regeering om met kiesdistrikten te knutselen zal z^jn weg genomen. 7". De verkiezingen een hoofdtaak blyven even eenvoudig all tot dusverre. 8°. De onzedelijke koalities van partyen _ .K~-<.3n . . -.BC UlHrt 9". De onafhankelijkheid van den kandi1' V», wordt beter gewaarborgd dan tot dus verre. Op deze wijs, zoo schreven wy, zal, wat goed is, in het distriktcn-stebel behouden blyven, doch door de toepassing eener proportioneele verkiezing daarenboven, wordt tevens hot kwade, waarvan het thans de oorzaak is, weggenomen, of in hoo^e mite getemperd." Welnu wat doet de schrijver in de Arnh. Courant? Eerst teekeiit hy met Fruiu's welversneden pen het booze bestaande distriktenstelsel, en als dit inderdaad afzichtelijk creatuur in al zijn wezenlijke vercchrikkelijkheid voor ons staat, vervolgt hy; Doch? Doch niettegenstaande dit alles treedt de Amsterdammer op als hand haver van het districtenstelsel, want volgens hem treft dit alles niet het diatriktenstelsel zelf," maar alleen de verkeerde wi/ze, waarop het wordt aangcicend." Dit punt voor het oogcnblik daarlatende, zullen wij ons in de eerste plnuts beziy kouden 1) met hetgeen de Amsterdammer teu voordeele vau het stelsel aanvoelt." Met geen enkel woord teekent de schrijver het distrikton'jtelsel, zooals het door ons wordt voorgestaan, en aU waren wy de onbeschaamste verdedigers van het, door ons lieitreden, bestaande stelsel, eindigt hij zyn laats'o artikel als volgt: Wanueer ml in Nederland hft ttelirl verlaten worjen, dat da kandidaten wordeu gekozen »iu roorluopige ptrlij-vertenigingen", eu dat al wat de lifters te doen hebben, bestaat ,in bet mecbraiatb uitbrengen liunner ?temmen"? En wanneer tal in Nederland bet stelsel worden ingevoerd, dat il verzekerd .de Trije individuele verkirzin,-", de vrijheid jer kiesers p m iemand te ki.-tcu ook om zync «persooulijke verdieniten";' Wunucer de st b rij r er in de Amitenlammer zgn tin krijgt, zeker in lanj no^ niet. Men zal moeten toestemmen, dut de schrij ver in de Arnh. Cour., als by om een klin kend slot verlegen was, zich handig uit die verlegenheid gered heeft. Ieder lezer moet nu de overtuiging hebben dat de schrijver in de Amsterdammer" met den duivel van het door Fruin eu anderen terecht bestreden oude disUiktenatelsel -m vciboud i» getreden, en hij -de kiezers «m te behandeling, de 9 Amsterdammers zouden, als de menschheid niet verandert van beweging, het amsterdamsch bloed voelen kruipen, waar het niet gaan kon. Wy zonden wel eens willen weten, hoe men by opheffing van het distrik tenstelsel zulk een uitilag zou kunnen vermydeu, anders dan door het stichten van een centraal-burean dat machtiger was, dan een dat men tot nog toe in grooteren of kleineren kring gekend heeft. Is wat wy hier schrijven een schrikbeeld? 't Is mogelyk. Doch wy kun nen niet inzien dat by de voorgestane rege ling vrede in den lande te bewaren zou zyn, tctizy op de een of andere wys de lokale be langen even goed als thans tot hun-recht ko men, en evenmin, dat de welvaart des lands er by zou winne:-, wanneer, het kwaad, dat door eenzijdige bevordering van plaatselyke belangen gesticht wordt, werd weggenomen en daarmee tegelijkertijd de grootste prikkel voor zonder nader onderzoek mot Lucifer ter helle mag verwezen worden. Wie onze artikelen goed gelezen heeft weet echter, dat wij juist den kiezer vry van de kiesv«reenigingen maken, daar zyn stem steeds meetelt voor de party waartoe hy behoort, en dus ieder om de per soonlijke verdiensten van een kandidaat zyu stem op hem zal kunnen uitbrengen. Vóór echter deze konklusie wordt mede gedeeld heeft de schryver zich een bril op den neus gezet, waardoor het hem gegeven is in ons eene artikel de andere schyut hy niet gelezen te hebben allerlei onzin pp het epoor te komen. Wy zouden aannemen, dat er n principieel en voortdurend antagonisme bestaat tusschen j anders ia ons niet bekend. Dat voorts deze algemeene belangen, belangen des geheclen Nederlandschen volks, en lokale belangen. . Als de schrijver in de Arnlt. Conr. zyn bril eens afzet, zal hy juist in ons artikel lezen: Laat ons niet vergeten dal hel volk, ofschoon een eenheid, een samengeatcldf^eenheid is en in de belangen van de tenhi.^fJ de büeoti Het distrikt zegt men in een fictieve" eenheid. Eilieve, luister eens naar de kamerdebatten, als er over' Spoor, Kanaal, enz. gehandeld wordt. Ge ontdekt iets meer dan een fictie", al is het niet een lichaam, waarin zich do hoo gere eenheid van al de uiteenloopenda persoonlyke belangen der kiezers weerspiegelt. . Hoe dit zij, van een kamp tusschen het etedelyk en landelyk element in de distrikten, die volgens den schrijver in de Arnh. Courant, dikwyls voorkomt, is ons niets gebleken. De meer' konservatieve boeren stemmen heel trouw met de konserva'ieve stedelingen, en de libe rale landlieden steunen onverdroten de liberale het te omslachtig vindt om er zich naar t« schikken ? Nog moet ik een vraag beantwoorden: Heeft," zoo schrijft de Arnh. Ct., de Anuter' dammer met tegen een eentrale kiesvereeniging te waarschuwen willen geven een argumentnm ad hominem of beter gezegd ad Arnhei mam, wetende sinds hoe lang en hoe aanhoudend de Arnh. Ct. geschreven heeft tegen dit iukruipsel in ons constitutionele Ie ren?" a schry'ver zy zoo goed ons te gelooven, het was een argumentum ad hominem, niet ad Arnhemiam. 't Worde ons vergeven, wy hebben aan de Arnh. Courant by 't opstellen dezer artikelen zelfs niet gedacht. lu ruil richten wy tot Arnhemia" een andere ' vraag: Welk nat heeft een geschrijf, als dat het' welk wy nu moesten weerleggen ? In een zoo hoog geacht blad als de Arnltemia ook in ons oog is, - behooren geen artikelen tfluTia, misschien voor de niet voldoend ingelichte lezers vermakelijk zyn, maar die, wel verre van een juiste voorstelling der denkbeelden van de tegenparty te geven, een gedeelte buiten ver' band met het overige behandelen, en er zoo doende een licht op werpen, waarby niemand bet ware en valsche meer onderkennen kan. 1) Wij onderstrepen. .?».... .»*...? ? ? . i ynmers JIIP*«. r;0eiBW Maakt men de verkie.ingen geheel los van het distriktenstelsel, dan zullen voor de kiezen de staatkundige-, den voorgrond pieel in s'.rijd" met keu veel minder belangstelling... zyu dat de byzotidere belangen niet of hoogst gebrekkig zullen samengevat worden in de eenheid van het vertegenwoordigde volksbe lang. Ziedaar alles wat w\j beweeiden. Ook wjj meenen dat het geheel de deelen omvat," maar wy streven naar een volkomen geheel. En het volksbelang zal des te beter vertegenwoordigd zyn. naarmate er by de keus der afgevaardigden meer rekening gehouden is met de lokale belangen. Zonder distriktenstclsel ontstaat er een streDe jongste zendbrief van Burgerpligt. . . , , , ... , ... . . De bekende kiezersvereeaiging onder het stadsbewoners m den verkiezingsstrijd; iets, devie9 Burgerpligt heeft dezer da^n uitnoo__j?:. ._. _:,.. v-p?,1 rv-t ». j?diRillgtfn ,joen toekomen aan ettelijke stadgenooten, om zich bij haar aan te sluiten en door lid te worden harer Vereeniging mede te werken eu dergelijke opmerkingen niet gelden kunnen tegen het distriktenstelsel door ons bepleit, is duidelijk, want wie een kandidaat wil steunen in een ander distrikt, blijft volkomen vry, zon der gevaar dat zijn stem verloren zal gaan. Integendeel, geef de door ons aanbevolen vrybeid by het diBtrMejjBtulflel^en aan elke uiting tot het doen zegevieren van nare beginselen. Om deze invitatie smakelijk te maken wordt in de ad hoc gedrukte circulaire opgemerkt, dat de contributie de f 3 niet zal overschrijden. Duur is dus Burgerpligt niet, en wie zich maar eenmaal bewust ia de beginselen dezer veree' _ .!._?? _«j.=^vT'*" Ti , ? "inina aau te hanffen. vo-"*1: züne beginselen P&rifl'1riéoTlit'vflCS?over*o'n"öke bezwaren en er dbfWjii"}!. u- tSftr"' Jv5 utt ;.-.SP. i ;.*:.£. Aangezien de totale beUngcn'bii'de^ovér^f"??"^"j6 8"I3ên ver~1Sê?f en njet'*gc»<;!',0,J^' arooie nu»nW1»ii1 ilnr'L-;»». ».) ,~?rA»?\ aardsche goederen versto'ren w, behoeft slecöfs goederen versto'ten is, behoeft sleet)!* de by de circulaire gedrukte verklaring lid der vereeniging te willen worden, te onderteeke- * i r?w o*?v- «»?'»?»wi uw «vu.y.v. i nen, deze (want het adres werd door het zorglokale, maar wek- j in de Arnh. Ct, zoo welwillend zal zijn een zame bestuur eveneens kant «u klaar toezeIlinu Gevolg zal poging te doen om ons te begrijpen) znl geen!zonden) den secretaris toe te zenden, om zich groote meerderheid der kiezers veel zwaarder staatkundige: m. a. w. hopen dat de schrijver hervorming van het kiesstelsel baten, die niet rekening houdt met dit feit. Een hervorming zonder distriktenstclsël, Echjjut ons niet toe onzin" (dit woord blyve als in een droom het lidmaatschap der vereeniging in den schoot te zien toewei-nen. ing in den schoot te zien toewerpen. Inderd.iad, waar dit alles zoo gemakkelyk schijnt, is de kreet van verwondering van het circulaire schrijvende bestuur: Maar zelfs gegund aan den schrijver die het gaarne ge-! Burgerpligt telt in eene stad ab Amsterdam i 11.t .r» . _a . i .... j. o**n irvrt ? . i »i' nn.t ? . .. bruikt) maar een luchtkasteel; de verkiezin gen missen een natuurlijke basis, en zullen dientengevolge nog veel minder belangs met 300,000 allezints nwoiiers nauwlijks 300 leden" htvaardigd. Het bestuur vindt ! de verklaring van dit bevreemdende verschyn,,-?,-,,-,, , . - " sel in de ten onzent zoo uiterst geringe belanffwekken dan tot heden het geval is. 7/er stelling in de publieke zaak. Het gaat uit van eerste gevolg er van eal tyn dat de belang- j deze redeneennf stelling afneemt," schreven wy in ons bedoeld! Het aantal len mijner kièzersvereeniging is tot het aantal inwonen'? der ven naar de vertegenwoordiging der plaatselijke artikel. Dit gewichtige' bezwaar roert de1'" ,, , -. ,, ,.., belangen, dat de grootste tweespalt zou ver- schrijver van de Arnh. Ct. zelfs niet aan. ?i"°W«Ja<» en de g*makkehjke voorwaarden der wekken. Stel bv. dat nnrlor Ac. vnrt.iminnrnnr. l T.^ =i,v*«* _.::_^.i:?_ ... _1_ 'i .1 _ toetreding uiterst gering, l och is mijne kiezerswekken. Stel bv. dat onder de vertogenwoor- Ten slotte, wy vestigen er nog nmaal de' vereenieiniïnoff de beat bezette " 1) digersdoor.de kiezers, zonder dirtriktcnstelsel, aandacht op, by hervorming van het distrik.ten-; uiting. van belangstellinR nu in de openbare gekozen, eens 9 Amsterdammers en slechts 31 stelsel kan het verkiezinsswerk voor de stem- zaak bestaat in het zich ann-luir«m aan een Rotterdammers geteld werden, wie beschryfti bevoegden even eenvoudig blyven als het nu ? kiezersvereeniging. Hoe treurig maet het er de yverzucht die zich van de bewoners der js en eenvoud is hier zeker de voorwaarde' d.us 'n A|na'erdain met die belangstelling uit Maasstad zou meester maken? EQ terecht, want van hunne plichtsbetrachting. - Wat heeft | zi r!.-. 8w niiar 11P. a,l,iint '.!»».),?.' W«» IrU-Am i»r i*pn InnHa ltnlan<v Ait tavAna mAAi* n »* l I ? i i * i . ,11' J^IC SlUH, Dllar liet SCaljnt, ft 13 6606 U9. 3lAftr Kwam^ei een lonas Belang dattetensmeerin t men aan het m abstracto verheveiwtc stekel, ,;hijn bedriegt. Eo, ofschoon wel niemand het 01 «otterdam raakte, m wanneer de groote meerderheid der kiezers op zul nemen voor zijne stad laat ons zesen het veld, met zijn rivier en zyne fonteinen, Was geurig en bekoorlijk als eèu begoten ruiker. Maar die ganscke hiierlnke dag maakte niemand vroolyk. Men had den kapitein den molen zien rondtoopen, de huizen die er by stonden monste ren, de Morelle overgaan en van den overkant het land met een veldkijker bestudeeren; vader Merlier, die bij hem was, scheen hem alles uit te leggen. Toen had do kapitein in allo hoeken en gaten soldaten gezet, achterbDotnen, achter muren, tiet gros van het detachement kimpeerde op de binnenplaats vanden molen. Zou er dan gevochten worden'/ En toen vader Merlier terugkwam, bestormde men hem met vragen. Hij zeide geen woor^, maar knikte langzaam. Ja, er zou gevochten worden. Franvone en Dominlque stonden op de bin nenplaats en keken hem aan. Hy nam eindelijk zijn pyp uit den mond, en zeide eenvoudig: r Och! arme kinderen, 't zal wel langer dan tot morgen duren eer ik je trouwen zal! . Domiuique, met de lippen op elkaar.en n rimpel van toorn pp zy'n voorhoofd, s'ak ran tyd tot tg'd z'dn hoofd eens op, en bleef naar bet bosch van Gagny kijken, alsof hy de Pruisen had .villen zien aankomen. Franfoise, zeer bleek, maar stil, liep er heen en weeren bezorgde den soldaten wat zü'noodig bidden; zy kookten hu a soep in een hoek van de binnenplaats, en maakten gekheid in afwachting van hun mid dagmaal. . ' Intusschen scheen de kapitein wel tevreden. Hij had de kamera en ook de groote huiskamer Tan den molen bezocht, die op de rivier uitzag. Nu zat _hy by den j>ut met vader Merlier te praten. Je hebt hier een ware vesting, zeide hif. We zullen hét wel tot den avond kunnen vol houden. De bandieten hebben zich verlaat; ze moesten al hier zyn. De molenaar bleef ernstig. Hij zag zijn mo len reeds branden. Maar hy klaagde niet, hy wist dat het toch niet helpen zou. Hy opende alleen zyn mond om te zeggen: Gy moest de schuit-achter het rad laten verbergen. Daar ia juist een holte waarin ze passen zou .. . Misschien zou ze kunnen dienen. De kapitein gaf zyn bevelen. DB kapitein was een knap man van een veertig jaiir, lang, en aangenaam vau uitzicht, liet gezicht van Franc/plae en Dominique scheen hem plèizier te do?n. Hij hield zich met hen bezig, alsof hij de op handen zynde worsteling vergeten had. Uy volgde Franjoise met de o ogen, en liet wel merken dat hy baar allerliefst vond. Toen keerde hij zich tot Dominiqiie : Ben je niet in 't leger, k vrij plotseling. 'Ik ben knaap? zeide hij vreemdeling, antwoordde d jongmnn. De kapitein scheen deze reden niet aanne melijk te vinden. Hij knipoogde eu glimlachte. Franroisèwas prettiger om mee omtegaan dan het kanon. Toen zeido Doniinique die nem had zien glimlachen: Ik ben vreemdeling, maar ik schiet op vijf honderd el een appel van den boom... Kijk, daar achter n staat mijn jachtgeweer. Dat kan u wel te pas komen, hernam de kapitein kalm. . ? . Fran(0ise was dicliterby gekomen, zy beefde een weinig. En zonder te geven om al de mentchen die er by waren, nam Dominique de twee handen, die zy hem toestuk, in de zyne en drukte ze, toen zij zich ali 't ware. onder zijne bescherming stelde. De kapitein had weder ge glimlacht maar niets meer gezegd. Hy buef zitten met zgn sabel tusschen de knieën. Hij staardc'cn scheen te peinzen. Het was reeds tien uur. De warmte werd arukkend. Eene benauwde stilte heerschte. Op de binnenplaats in de schaduw der loodsen of onddr .de afdekken waren de soldaten begon nen hun soep te eten. Er kwam van het dorp geen geluid; alle bewoners hadden hun huizen, ramen en deuren gebarrikadeerd. Alleen een hond, op den grooten weg achtergebleven, zat te huilen. Ver uit de naburige bosschen n velden, die in de warmte schenen te hijgen, kwam een langgerekt geruid, de vereenigde stem van al die zuchten. Een koekkoek riep. To*n werd het nog stiller, Plotseling knalde in dia slapende lucht een schot. De kipitein stond haastig op, de solda ten lieten hun soepborden halfvol staan. Bin nen ecnige seconden waren allen op hun post, gereed voor den stryd: van beneden tot boven j was de molen bezet. Intusschen had de kapi tein, die den weg opgegaan was, nog niets ge zien; rechts en Imki strekte de weg zich, kaal en wit, in de -verte uit. Een tweede schot knalde, en nog altoos niets, geen schaduw op 'den weg. Maar zich omkeerendc bemerkte hy naar den kant van Gagny, tusschen twee hoo rnen, een klein vlokje rooit, dat wegzweefde als een herfstdraad. Het bosch bleef nog even diep en stil. De schurken zyn hut boich ingegaan, mompelde hy. Zij weten dat wij hier zyn. Toen begon het geweervuur hee langer hoe levendiger, tusschen de fiansche soldaten, die om den molen geposteerd waren, en de Prui sen, achter de Doornen verscholen. Do kogels floten over de Morelle heen, zo ader een van beide partijen te deren. De schoten vielen on geregeld, zg kwamen uit eiken struik: en men bemerkte telkens alleen de kleine rookwolkfes die op den. zoelen wind bleven wiegelen. Dat duurde byna twee uren. De offlcijr neuriede met .een onverschillig gezicht. Franchise en Dominiqne, die op dn binneplaats waren ge bleven, stonden over den lagen muur te tij ken. Zjj stelden vooral belang in een klein soldaotje dat achter het wrak van een oude schuit aan don oever der Morelle geposteerd was. Hg lag op zyn buik, loerde, schoot zyn geweer af, en liet zich dan een weinig achter uit in een sloot gljjden om op nieuw te laden; zijn bewegingen waren zoo grappig, 200 be hendig, zoo Buigzaam, dat men niet kon: na laten te glimlachen ala men hem zag. Hy had zeker weder een pruisenkop bemerkt, want hy stond «nel op en bracht het geweer aan den schouder; .maar voordat hy geschoten had, gaf hy een gil, . waggelde rond, en viel in de sloot, waar zijne beonsn z'c'i een osgenblifc stuipachtig uitrekten, aU de pooten van j een kip die men den. hals omlraait. Het soldaatje had een kogel midden in de borst gekregen. Dat «'as-de eerste doode. Instinktmatig had Francoise de hand van Do.niuiqne gegr pen, en drukte z« zenuwachtig. Ulyf daar niet staan, zeide de kapitein, De kogel* kotten t«t hier. Inderdaad boorde men iets-knappen in den ouden olm, en een stuk tak kwam slingerend naar'beneden. Maar de twee jongelie len ver roerden zich niet; het angstige tooneei scheen ben, aan den grond te nagelen, Aan den zoom van het woul was een Pruis plotseling van achter de boomen komen loopen, alj uit de. coulissen; hu had met zyn armen gezwaaid en was toen achterover getuimeld. Overigens be woog' zich niets. De twédooden schenen te slapen in .bet volle; zonlicht, men zag altoos nog niemand in het loome veld. Zelf d het ge knetter van het geweervuur hield toen op. Al leen de heldere item der Morelle bleef doorfluiten. Vader Merlier keek den kapitein verrast aan, als'wilde hij vragen of alles, uit was, Nu komt de groote slag, zeide deze haastig: Neem u in acht; blijf daar niet staan. Hn had nog niét uitgesproken toen een ver schrikkelijke tosbranding volgde. De groote olm werd als leeg gesnoeid, een dwarrelwind van bladeren daalde neder. De Pruisen hadden gelukkig te hoog gemikt. Dominiqne sleepte Frangoise mede, droeg haar byna weg, terwyl vader Merlier hen achterna liep, roepende: Gaat in den kleinen kelder, daar zQn de maren stevig. Maar zij luisterden niet naar hem, zy gingen in de groote huiskamer, waar een tiental sol daten m stilte wachtten; de blinden waren er gesloten en z|j loerden door de reten. De ka pitein alleen was op de binnenplaats achter gebleven; hy zat achter het muurtje nedergehurkt, terwgl de heftige loabrandingen voort duurden. De soldaten die hu buiten geposteerd Stoomdroltktrij ELLBRHAN, HiMKS k Co.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl