De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 1 augustus pagina 1

1 augustus 1880 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

1. Wordt gevraagd tegen l September Een Depothouder, F. G., kmdewn. Z« die «no goede clientèle kunnen wibrVngen zullen de voorkeur genieten. Drieven franco met opgave alwaar inforniatien kunnen worden ingewonnen, onder net mottoTSÏ5a«». aau het Idvertentiebureau van G. J. TrUEME, ta Arnhem. STOOMVERWERIJ CHEMISCHE WA88CHEBIJ VAN 1I.H* Eigenaars» is 1üS!^S^J&ss^^ v-en'Xn-ct M'BtVi&sW's Blad, Weekblad TE HUTJE in de nieuwe stad, een net gestoffeerde VOOR fe»as^^ fTnco Lett K Z, Bureau de Amtttrdam»*r, Rokin 2. HEERENHUIS MET TUIN, Gebr.PALTHE, Ie Almelo. letil « Aumt», Yliittsnut. 53, m wm te toeiciM iederei tuwtó ei SPOISTRUT 65. n» waar 4: tititin Mm» f oeisiu itrtttjMM«4«- __ CAFÉ Dl VERlENIBINê, TAKSTEEU No. 15. Felnstes Nilrnberger Sommer Lagerbier. PER «fc.*« l» CEST. BIERBOTTELARIJ VAN Binnen- en Buitenlandsche BIE K E W. BRANDSPIRITUS, DE KASVEREENI8IN6, e HccreU«rftcKt 11N», PER LITER. - Verkrijgbaar; aan de ??» Hl i PER LITER. ? MttKrngDMr, aan u« jn.vvrvu«> »^"» ? ? ?> 35 CtL.cSSft.^ïSSft«.«»TV*"T "LOE" ?«"""" OUD PAPIER. Opgericht 1804 USTR F VEH-MllSTliai.il « tot d« volgende rente: ronder voorafgaande opvraging. U's pGt. met één dag vooraf opvragen». . Ir* , l , tien dagen . ? ? ? 2 . i voor 2 a 3 maanden fixe 2' * ? i Tevens bolaat z\j zich mat bet ! IN BEWARING SEMBN VAN WAARDEN. Een en ander volgens Reglementen, aan het Schultlinvorderings-Kantoor, ?Inde Jaren zj*ve*tl«ate . Rotterdam, §clilefcade üo. **», «II Iie« M0^1*1"',, 000 »?*" ?*? »?????-* ii._uti.._ «u ?r..n..1itV«n dw&na ruim r 8O.OWJ In ver»clilllende Uleuren. L. W. GROOTE* AMSTERDA^I. rUCi wuruv t».**. **w|*«**»j?( ?? ? vorderingen aanbevolen. liet ageert tot o land,'op billijke doch vooraf vastgestelde con-1' Prospectussen worden franco toegezonden. door geheel Nedermeauw*v B^.? ?-?? **ww« » ???»? ^ n. Brieven franco aan de Administratie. een fraai senteerd een iraai xit-jMVEjiiüT»? T"i TUIN, gelegen op den besten stand van net .-BOFFERS, i-o^-^^,.??- -- ? dorp. Adres onder lett. J F, b» den Boekh. , elk formaat en eiken p?3; alles wordt oo J. S. DE HAAS, Paleisstraat 14, Amsterdam., To] , .._ ...... _.i.?j.»j?t^. . -- - ? PRACKTIGE VOORKAMER NES 4 »T1S 8 , DE VERLICHTE KOFFER. i.TASSCHEN, RIEMEN voorradig in eut iuriu»at en eiken prijs; alles wordt ook ! volgens opgaaf ten beste geleverd in den kortst l __l::l_*i *:M A lla Kin TI AH. 0n hmtanlA.nnBChfi GEELS & G°. Wariuoes8<raatY9** Elke dag rersch gebrande Koffl*. j Ie soort JaTa, 5» et. Fijne, lekkere China Thee. 90 100,125 et 28. Prias Hendrikkade hoek Martelaarsgracht. 28. alle moge l IJ»"- soerteu «Landbouw-, Snilds-, * Eeve".:^^^ Artikelen. ___ ? ten beste geleverd in den kortst *ime, leusere unma *u«, ?, "?-. stof Alle binnen- en buitenlandsche zeer zwaar, geurig en wftterhoudend ,5101 ? - ?? ? '--'"?'-'en Gruisthee, GO, 70 en 80 cent; beste wuie en Baster Suiker tot de laagste prgzen. DagelUk* bemorfjd aan hul». voorheen M, PILOER. coi reapondontie is. Heerengracht 337, Amsterdam. -,«*»? Voorkamer ' bü de Boekhandelaars M. SCHOONEYELÏ> k JOON. Beursstraat 2. HUIS TE KOOF. Door verandering van zaken TE KOOP: een drooz, zuiver HUIS, Open Plaats, Achter huis en Onderhuis, groot 86 Centiaren, staande op het beste g^eelte vandeEgelantierssracht. BVieve-n franco Lett. A O. bureau De Amster dammer, Rokin 2. SïWHVAART-DïïïnïN WIE EET NIET otJT nebben de eer <e be01» BRUSSEL en GENT. S A AR BRUSSEL (zonder overlading). bl«ft F Co., n»e«er, «e nieuwe iCAVOSTA »K OBO & HMJlf a f *5.- per mille, Wekelijksch des Donderdags ochtends vroeg; goederen .moeten daags te voren aan ^ Portland.cement, Knlnht Bevan Boord bezorgd worden. ' i Schotsche vuurvaste Steenen. TE KW%en7oedgetimmerdHUIS,liefst MAAR «EXT (OlCt OVei'ladillg t? RottCrdttDl). E?e ?te Steenen, ^_*« ?._.,-*___ «?j »? ????d,. -Wekelijks des Woensdag ochtend vroeg; goederen alhier moeten des Maaüda«r: boord bezorgd worden. .. UTIVTFV Informatién, bij de AGEMhIH ? een oe met Winkelhuis. «en goede rente gevende. Dieven franco, lett. A A, Bureau van dit Blad, Rokin 2. ___ te _ __^_ ___ raagt e Koop een partij TEENEN, tot uitvoer naarEnSela?d-,ra Franco brieven, lett. X X, Bureau de Amste rdammer, Rokin 2. _ ' ' Te Koop aangeboden: Eene groote partij -BÓTTINES (Heeren en van der LOO & BERTEN, UIT DE HAND TE KOOP A.STUL. swrgeJcMJB a f »O.-, alle4«oortcu zeer geurig eiisiiiafceHJk, wandbekfeêding. | hebbeu verkrijgbaar gesteld. Xsphaït-dskleder-carton-cuir. Eenig» agenten S van P. DESFEUX. te Parffs. i DE PRIJSCOURANT {&5&iS&^*~X*+' . oeel, JEe^Diadeem . . . . . r».*» 'Een l''a els Achtervlecht . *?&» l Een Va els dik Bouwgronden, ter Voortdurende laffe prijzen van alle no TEL», STOFFEM, B.^ -te scHEVJMUAtoJux, enz. al*inedc van een ^rootc partu grootte van ongeveer S«,OOO centiaren. J A P O IV S T O F l/j c_ Een els dik l Een 5/4 dik . . ?. Seheidings van af. . , . Goede sterke Krullen van af IffCWOOll Krullen ~ 3.SO. «.50 en f *. »W 't paar. 6.KO en nooger PfiMHiLES, KLOKKEN, WEKKERS, enz , 'vroeger Korte Lijnbaansteeg 6, is thans gevestigd Lelitgraclit bij de Heercngracht 6. A Voor ?15 :ik, na ' uitgevallen haar T.«.? en billijk berekend, by kapse! kapsel juu mot UEironQOtcr v** ^ uv> ???? de Pendule met slagwerk f 21.?. en onvoordeelig dus deze Pen___ Ten gevolge liquidatie verlangt de ' van bovengenoemde Terreinen « B Villa's deze in Jcoop over te doen. èuMtiee ligging Wf stoomtram en kanaal maken ?iïïrSrr.Sen' toor bebouwing «er geschikt ook voor den aanleg van Fabrieken, terwijl de VüL'« ïéer Roede renten afwerpen en voorbeffing van'ïapitaal zijn aan te^bevelen, Koop Ze*n brieven .«&**?*? ' yverstraat hoek Bagijnhofsteeg 132/134. Korte Nlezel, yetder.ig myn MagazUn ruim alle soorten vergulden, marmeren en bronzen en zilveren HeerenEenige houders van dJt artikel. Alleen geschikt voor Lakens en Hemden. No. 300. 6/t breed, 52 el, / 13.No. 400. 6/4 breed, 52 el, / 14,Mo. 600. 6/4 breed, 52 el, f lb.?. No. 300. 5/4 breed, 52 el, f 10.Ko. 400. 5/4 breed, 52 e, / 11..?Xo. 500. 5,4'breed, 52 e , ^ 12.? No. öOO. 5 4 breed, 52 el, / 13.? SINOEI Originele Naaimachines, > meest gezochte Naaimachines der u reld iüu te A.MLSTEBDAM. uitsluitend vi'vkrijgbaar in het iildaar: 25, Kalverstraat, 25. Bevestigd Generaal-Depüt der SIII GE RM A A T S C H A P PI J, alwanr ook naaima chines van alle systemen spoedig en goedkoop gerepareerd worden. J, W. Ai BOlNGt MAATSCHAPPIJ MUZIEKSCHOOL ?«??,?? HE\DRiKK4DE«o.^/ERKENDEN STAND ' » l&lS- pen van »cheernie»»en verzonden. aite >tuie jjmuei» »- ? Uitrustingen en Overhemden naar ZWARTE ZOMER m- Inschrijvingen van Leerlingen hebben plaats: 'et 27, 28, en 29 Juli a, s, in an het Lokaal, alwaar Prospectussen graf De Directeur, JT. KOEK. afdeëling ?INDUSTRIESCHOOL" Het BESTUUR der Imlustrieschool" van de «? ' ' voor den Werkenden Stand, heeft \aQ, STRUKKACHELS, 5 hou«s O hout» 9 lioiKs t> iiouts ' Kalverstraat !*%«, Aiusterdam, Prijsnoteeringen aanvangende 12 Juli 1880. No, 2. Stofthee ? 1,10, No. 5, Souchon ? 1.30, .» HO, No. T. Pecco Souchon ,1,60. Overige nummers volgens Prijscourant. Eene aroote Part ij supra fijne zwarte Zomer ^5i00 /6.OO 7«.OO /*».eO. hlebet hebben wüontvangen,_.!4bree<l, tegen 1-^^ LKI'EKANTKX ftO.OO ftl.OO a LEDKKANTEN' f ».OO en f 8.IIO 'Stalen door hetgehe^Bük.^ Kokin 26, Amsterdam. met Springveeren, g NOIZEN ' oten en geslagen met en zonder circulatie, ruime aorteering KINDERWAGENS. ocy»*««wcf v. n. ' Prospectusten en inlichtingen znn te beko-! men bij den Heer F. T. SM1TII Directeur der | School, P. C.UooftstraatlWenaanhetSchool-, gebouw, O. Z. Voorburgwal, 3. Het Bestuur der Maatschappij, J. II. LELIMAN, root-fitter. F. MEYBOOM, Secretaris. Het Bettunr der -Industrieschool", C. VAN HEEMSTEDE OBELT, Voorgiiter W. P. BEKKING, Secretaris. ingelsch Kleedingmagazijn MANNHEIM & Co., Meuwem.ijk, 190, J. II. HAMERS. IXTflO»! U Vf l* W U i-' *J ** i» >* suvvx»» GESCHILDERDE ROLGORDUNEN (in alle soorten en dessins), Groote sorteering [Reiscostumes, Reispaletots IN DE NIEUWSTE MODELLEN, MEN- EN «E ËllKEIffl Ciocdkóoiic doch vaste Prijzen INDISCHE UITRUSTINGEN, BRILLEN, voor eiken leeftijd, welke zich door ujtmun. , tende kwaliteit en billijke prijzen buzonder l ^De^ZON- en STOFBRILLEN zijn steed» 'in diverse kleuren voorradig. Reparatien ; spoedig en goed. . Siiyl , J -*T8 Urliaiius-Pllléii bereid volgens het, KCHTÉ recept van «n zeer nuttig in ongesteldheden -.. <, tieilzaam voor de sptisverteering, uitmunten^ tegen gal, scherpte tn 't bloed en huiduitslag zacht laxerend w sl&mafdrilvcnd. 37'rj, Ct de doos, verkrijgbaar te AMSTERDAM b« CsjÉBAX A Co.» Iliitii/eawej. tó. (Blïl) A T. TKtJtJi, Pahiuti'airt, 23. 1P j. A ERTS* Zl»., A'./T. rcwriaryic., 231 A »V.«BOOTK, Kaltenlraal, 43. n V.BAWTBHIKU, Vtrccl<ttcht,tT<u B f, MKRTEXB, Kttreuilraal, 18. J W. HKLVWIT, VwMkadt, 80. Mem uimcMtexlek voor inn*anls*elt f" E k doosje ii gelaht ca gettempe t de han<ilteelc0ittiig ran de rprvasrdigers Wed. KUENEK Sc ZOON, CJiemisten\ - en VKHOER -AIAK AHTlKKtE* TOT KOXW ERIXO. 'HT BIJ PE HMEOELSTRAAT. 773. AMSTERDAM. Articles de Paris et de Vienne. uts ENVELWPEX. TJAKPQRTE^EULLES, PORTRET-ALBUMö;ZAK-NECES5AiHES,POUTEMOSAIES1SIGARESKOKERS> ^ __ EGRITOIRES. etc. _ ; _ ' ' : '' _ ? OVERHEMDEN-FABRIEK, betreft, als billijke prgze». l N°. 162. DE AMSTERDAMMER. A°. 1880. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Vmehjjnt fedmn Zondagochtend. Uitgmn: BLLEBHAN, HAEMS ft O». ' Kantoor: Rokin 3. ZONDAG l AUGUSTUS. Abonnement por 3/nu . . . M Oto. fr. p.p. 75 Ct». A&o&oerlgke Nunaun & > Advertenties per regel... . . . . . . . . . 1B » INHOUD DE VERKIEZING VOOR DE TWEEDE KA HER. ? POUTIEKE OVERMOED, door J C de Mam Oyeu». ?FEUILLETON. >tIK DES K8BKER. Naar 't Fransen. - STAATKUNDIG OVERZICHT. ? GEMEENTEZAKEN De kweek?ohool voor de zeevaart, door H. Th. Boelen. ? Uit de Mouitad. door O. ? uit de Hobtad, door J. A. de Bergh. ? Uit de alentelatad, door Jan H. ? Uit de Scheldeatad. door Helehior. ? KUNST: Liefdadig» dame», door J. T. M. Jr., enz. ? LETTERKUNDE ?? Bet koniagtkmd, door J. Winkler Prins, door V.H.? Jean Jaeqne* Ronasean. Emile of gedachten over opvoeding. ? Licht en schaduw, door Qeorge Hartwig. ? Lord Lucifer, door Robert Kamerling, door M. 0. van Hanen, eni. ? Vlinders, door J Bagno. ? Da kinderen van Don Qniohobte, door E. Cabo. ? STATISTISCHE EN INDDSTBIEELE HEDEDEELINQEN. ALLEBLEI. ? INGEZONDEN. ? EORRESPONDElïriE. ? OVERZICHT VIN DE EFFECTENHARKT. ? HanéeUoverucht der Week. ? Veilingen. ? Burgerlijke Stand. ? T* huur lijnde woningen. ? ADVEBTENTIÏN: Schouw burgen en* den besten wil uit dit tijdvak igner almacht ets anders kunnen noemen, dat geen absolute afkeuring verdient, dan de schoolwet? En zelfs deze wet, die naar aller meening even goed door Heemskerk als door Kappeyne bad cuonen worden verdedigd, wat toonde zij duidelijker, dan dat de premier aan niets minder aechtte, dan aan beginselen? Dit #00/3 der liberale partff, steeds ad vokaat en nimmer ernstig staatsman, achtte het niet neneden zich in zjjn rapporten nopens de aederste onderwerpen een «pottenden toon aan 'e slaan, verzuimde in bet debat, als het den durus adversarius gold, niet de onwaar* digste exceptie, en veroorloofde zich niet zelden een hooghartigheid, die men slechts duldde omdat de omstandigheden tucht ge biedend voorschreven. Wij vragen wat deed de heer Kappeyne? Hij bedierf de wetgeving op DE VERKIEZING VOOR DE 3de KAMER. Geheel Nederland heeft bet oog gevestigd op den verkiezingsstrijd, welke in de Hoofdstad wordt gevoerd. Zelden wekten de debatten der kiesverenigingen Burgerpligtpn Grondwet zooveel belangstelling bg het publiek ook bui ten Amsterdam, zelden, mogen wy zeggen, was de beslissing door de liberale kiezers te nemen van zooveel gewicht. *? Kappeyne, het gewezen hoofd der liberale ' partij, die door zijn gebrek aan ernst en over tuiging, door zijn lichtvaardig uitgesproken eisch van grondwetsherziening, nauwelijks een jaar geleden, de grootste verwarring «lichtte en bg zQn heengaan die party overleverde aau den smaad en spot van eiken tegenstander, wordt door eenige zijner vrienden voorgesteldjojs.J» :raa¥Uig»Ve' nian' óm'ïm'stSfdanFliï cte Kamer (te vertegenwoordigen» ..'... . t De hoofdstad, zoo heet het, behoort de eer te genieten, het hoofd der liberale party naar ? het Binnenhof te zenden. f' O Goden! welk een ÜOOFD der partij, en iilk eea IER voor Amsterdam! J/Waren twaalf maanden tijds genoeg ons alles il doen vergeten, en weten we, omdat enkele stukken geheim bleven, ? niets meer? Die vraag is geoorloofd, ? doch gelukkig moet het antwoord ontkennend luiden. De treurige geschiedenis ligt nog versch in het geheugen. Ieder herinnert zich hoe mr. Kappeyne in Nov. 1874 een redevoering uitsprak, waarin hu een staatkundige geloofsbelijdenis ontwik kelde, welke hem het vertrouwen deed ver werven der liberale party.. Hoe h$ eenmaal ' als hoofd dier partij aangenomen het ministerie Heemskerk van de groene tafel verdreef en eindelijk zelf aan 't roer gekomen, gedurende - twee jaar der liborala partij niets andera dan teleurstelling heeft berokkend. Wie zal met Het tiental vrienden van den gewezen premier cal zich b(j hem aansluiten, de be kende manoeuvres zullen te baat worden ge nomen en er zal een verdeeldheid ontstaan, die niet het gevolg U van verschil van begin selen, maar van persoonlijke sympathie en antipathie, van oude veeten, die tot niets anders leiden dan tot het treurig, onvruchtbaar gehsspel, waarvan de liberalen partij, tot haar schade en schande, zoolang het schouwspel heeft geleverd. Uit een staatkundig oogpunt beschouwd ach ten w;) de verkiering van Mr. Kappeyne een ramp voor de liberale part i) en de Tweede Kamer, een ernstig gevaar voor het vaderland. y zullen ons niet storen aan de schoone woorden, waarmee de ergerlijkste feiten in een gunstig daglicht worden gesteld. W(j hebben geen lust in polemiek. Voor hen, die een gebet stuk van middelbaar en hooger onderwijs in de oogen der leeraren, hg stak den draak met de wenschen der geleerden, hy benadeelde, in zake de kommissie van rijksadviseurs, de be langen der kunst De geheele liberale party klaagde in en buiten de kamer en toen de liraburgsche belastingkwestie door hem, op zeer anti-liberale wijs werd afgehandeld, zag dit Hoofd der party de meeste zijner leden zich tegen hem verklaren. Voortdurend aanleiding tot misnoegen gevende, werd het vertrouwen in z\jn staatsmans-wysheid steeds meer geschokt, en toen h'rj eindelijk met den eisch van grond wetsherziening Z. M. naderde, bleek het, dat dit Hoofd der party zich niet eens by en zoo gewichtige aangelegenheid om de eenheid in zjjn ministerie bekommerde!? toen hy eren later afscheid nam, was de verdeeldheid der party heviger dan ooit te voren aren te Amsterdam bekleed heeft, is waardig Ie hoofdstad te vertegenwoordigen. Met gloed >epleitte hy als minister de belangen van onzen tandel en scheepvaart, ? en hy liet hut niet >y woorden alleen, ijverig zocht hg naar de middelen, om hetgeen hij noodig achtte tot stand te kunnen brengen. Wil men dut rust in de Volksvertegenwoor diging, behoud van het Lüidig ministerie, opdat de hangende wetsontwerpen worden afgedaan, acht men het noodig, dat de liberale partij tyd lebbe om te genezen van de diepe wonden Jaar door de avontuurlyke politiek van Kap peyne geslagen, wenscht Amsterdam naast Tak een warm, kundig en degelijk voorstander van zgn Rijnvaarlkanaal naar 's Uage af te vaar dige, dan brenge men op Dinsdag 3 Augustus zgn stem nit op heugen bezitten, dat de geschiedenis van verleden jaar zich nog herinneren kan, is dat vol maakt overbodig, voor anderen zou het nutte loos zgn met woorden te strijden, waar daadzaken zelfs niet kunnen overtuigen. Als Amsterdammers hebben wg echter nog aan één punt de aandacht wijden. Nogmaals een FEIT. Toen de Tweede Kamer, onzaliger gedach tenis, de kanalen wet behandelde of mishandelde, was Kappeyne, ? het zoogenaamde hoofd, de machtige geest ? .eerste minister. En op welke wijs behartigde hy toen 's Lands en Am sterdams belang? De welsprekende ad vokaat, na eerst de Kamer door zijn gedrag ontstemd te hebben, fteeeg, geen woord ter verdediging van dat ontwerp werd nit zyn mond vernomen. Waarom zweeg de premier? , van zaken? Waarom kwam men niet in het beloofde land, dat in 1874 der liberale party door dit Hoofd werd voorgespiegeld? Wy denken aan het merkwaardig Gidsartikel van prof. Bugs (Januari 1879). Toen was de nood' lottige krisis neg niet aangebroken, maar sprak de bezadigde en kalme geleerde reeds een oordeel over Kappeyne uit, dat, bg alle waardeering va'n des ministers groote kapaciteiten als redenaar, hem gebrek aan warmte, aan overtuiging en aan liefde voor beginselen toeschreef. Deze man kan geen Hoofd der liberale par tg zijn of op nieuw worden. Als advokaat en rechtsgeleerde is hy groot genoeg, als aan voerder van een zwak leger, dat uit zyn pres tige, hit zyn geloof en geestdrift haar kracht moet putten, mag hy niet in aanmerking komen. Integendeel. Zoodra Kappeyne weer in de Kamer terugkeert, is de verdeeldheid onder de liberale partij, die geneigd is zich aan hare bezigheden , met meer ernst dan vroeger te wijden, aanstonds losgebroken. Dan bewast dat zwijgen tevens, dat Kappeyne gevoelde niet den minsten in vloed op zij a leger te kunnen uitoefenen. En hg zal het Hooft der partg moeten worden ? Pe Amsterdammers, voor wie het Rijnvaart kanaal alles is, hebben naast Froger, ? den voorleecr, niet Kappeyne den noodig. OliEICH.ilAK daarentegen heeft als mi nister van financiën zich in het vorig kabinet kor daat gedra'gen. [lij bracht de financiën op een be teren voet, en had den moed een effectenbelasting voor te stellen, die in anderen vorm, door Vis sering werd opgenomen. Als serieus, praktisch Mr. J. O. Ülcid.nian. Het belang van stad en land zyn bjj deze verkiezing op ernstige wqs betrokken, kiezers, komt dus trouw ter stembus! jesteld. Men i» het >ieh al te wel bewust, dat tet gros der kiuers voor de verkiezingen voltoraen koel is en er allicht enkele zoogenaamde eiders te vinden ijjn, die zich gevleiff gevoelen met het gunstbetoon van de stamgasten der koffiekamer en wier aldus gestreelde ijdelheid een waarborg is voor*itip.te gehooizaacuheid aan het aldaar gegeven wachtwoord. Dit bewustzijn verklaart eei.igermate het anders geheel oubegrfjpelöke feit, dat de weinige aanhangers van Kappeyne in de kamer daags na het overlijden van Mr. Van lieukelom te zamebscholen, om tot vervanging van den laatsten door Knppeyne te besluiten, net verlangen, den generaal weer in de Kamer te zien, mag hun niet euvel worden geduid. Het is lastig ondanka de nabyheid tusschen Noordeinile en Uinneuhof, om wanneer men hitr moet werken, voortdurend van daar zyne bevelen te gaan inwinnen. Er kunnen zich in het debat gevallen voordoen, waarop niet was gerekend, terwijl de afwezige generaal, hoe bekwaam ook, het terrein van den strijd niet zo > nauwkeurig kan beoordeelen, dat zgne manoeuvres alt jd doel treffend zullen blyken. Politieke overmoed. De pols van Nederland klopt flauw, was eenmaal Tnorbecke's stelling, toen men in zijne tegenwoordigheid de hoofdstad van Nederland met den slagader van ons nationaal organisme vergeleek. Thorbecke vergiste zich niet in zijne beoordeelin? van Amsterdam, en Amsterdam trok zich het verwijt van flauwheid aan. De kastijding was der hoofdstad een prikkel tot meerdere inspanning en ernstige krachtsont wikkeling. De heilryke gevolgen zijn niet ach tergebleven. Zouder aanmatiging, schoon met zelfvoldoening, magde Amsterdammer het feit opmerken en opteekenen. dat de breede vlucht, die Amsterdam in de laatste jaren eenomen heeft, het voorwerp is van de vrijwillige be wondering door de 'meest ontwikkelden onder onze landgodooten. Amsterdam mocht zonder blozen het standbeeld van Thorbecke binnen zijne muren oprichten, overtuigd, dat Thorbecke, ware hij thans tot beoordeeling geroe pen, zonder ironie de hoofdstad den pols van Nederland noemen en aan dezen zonder aarze len een gezonden en kracbtigen slag zon toe kennen. . ? Hét valt echter te duchten, dnt in één op zicht het verwijt van flauwheid niet geheel zou worden he.rro>pen. Op het gebied der po litiek is Amsterdam nog wanhopig achterlijk. Het is nauwlgks te geboren, dat de organieke wetten, die aan de burgers van den neoerlandschen staat medewerking aan de publieke zaak als recht en plicht toekennen, den leeftijd van ruim dertig jaren hebbeu bereikt, wanneer men acht geeft op de wijze, waarop 'in Amsterdam bruik jj een vadeibndsch euvel, zeker is het, dat het nervan de staatsburgerlijke richten wordt ge gemaakt. Onverschilligheid voor politiek zj man verklaarde hij zich tegen een onvoorbereide gens heviger woedt^dan in de^hoofJetad^ Een grondwetsherziening, toonde zijn overtuiging lief te hebben, en echt liberaal te zy'n, daarhü der gevolgen van dit bedenkelijke verschijnsel ia het bewustzijn in onze politieke kringen, dat met Amsterdam alles kan worden begonde hervorming eerst begeerde wanneer hetjnen óf gewaagd. E-u zeldzaamheid is het dan volk er duidelijk om vroeg eu Kamer en mi- £?-; £ ^r^zi^o^ nisterie behoorlijk tot overeenstemming omtrent' vervulling té 's Gravenhage in een koffiekamer zulke belangrijke punten zouden zijn gekomen.! °P. het_ Binnen- of Buitenhof woi-dt vastgeQleichman, bekend door zyn werkzaamheid op at sfeld. . er wordt-met Amsterdam gesold als gold het Om het kind bij den naam te noemen, in zijn hooge betrekking, die h\j gedurende een kiesdistrict uit louter boerendorpen saamIlet leuer der getruuwBü hoeft borend eu groote behoefte aan versterking. Wel was on langs oen Tak van Poortvlietgewonnen,maareen van Tienhoveo en een van Heukelom, schoon op zeer verschillende wijze, verloren. Breng Kappeyne in de Kamer, dus redeneerden de getrouwen, en ons vijftal zal weldra tot vijf en twintig zijn aangegroeid. Nog ééns, sommiger wensen naar den terug keer van Kappeyoe op bet politieke tooneel is begrijpelijk; onbegrijpelijk en voor Amsterdam beleedigend is het, dat naar de hoofdstad werd omgezien, om dezen wensch in vervulling te doen gaan. Amsterdam en Kappeyne! Scherper tegen stelling is nauwlyks denkbaar. De stad der Oud Hollandsche deftigheid en de snaak bij uitnemendheid. ? De stad van de krachtige daad en de man van den üdelen galm. .? De stad af keer ig van politiek geknoei eu de politieke waaghals. De stad, om met het concrete te besluiten, die de Kanalenwet boven alles ver laagde en de man die haar tot stand komen deed mislukken. Dei ondanks, moest bet worden beproefd. Fortuna audaces invat, en tot de andocee behoort nu eenmaal Kappeyne. In Amsterdam bemoeit men zich weinig m«t de politiek;.dat* gene. waarvoor men onverschillig ii, wordt spoedig vergeten en de bezige Amsterdammer heeft slechts tgd om het handelsblad te lezen dat dag aan dag den waaghaK die van het koord naar beneden tuimelend zijn welverdien de straf ontving, tot een martelaar verhief. Ditmaal heeft men buiten den waard gere kend. De herinneringen aan den üomer yan 1879 zyn te versch om nu reeds voor nitge wischt gehouden te worden. Ditmaal zal de moed dar Kappeyuianen overmoed blijken en de pogiag, om Kappeyne weer tot politiek houfd te veriieffen, uitloopen óp de nerhaling vnn liet in 1879 door de publieke opinie over hem gevelde vonnis. Dit vonnis berustte, wie herinnert liet zich niet? in hoofdzaak op de drie volgende gron den: l*. Kappeyne heeft het tot stand komon der kanalen-wet onmogelijk gemaakt, ü.-heel on verwachts werd in het voorjaar van 1879 aan de ' liberale party in eene harer party-vergaderingen de eiach door Kappeyne gesteld, de kanaU'D-wet onmiddelijk in behandeling te nemen. Toen enkelen tegenstribbelden, werd de eisch verJ scherpt door de bedreiging eener crisis. i Toch verzekerde de leider, dnt schoon' niet ! de keus van het tijdstip der behandeling, de {beoordeeliDR der wet zelve no^thans aaq ! ieder der leden van het party verband werd vrqgelaten. Deze haastige behandeling van het FEUILLETON. IN DEN KERKER. I'IT HET DAGBOEK VAX «EN KIIULIST. (Naar het Fransch.) Ik herinner mü noe hoe myn hart klopte, en hoe het dicht kneep toen ik voor het cerit hoorde dat de deur mijner cel achter mij werd gesloten. Ik 'verwachtte niuts vreeselyks; bok was de gewaarwording die ik on dervond eer nieuwsgierigheid dan vrees. Do. geliede geheimzinnige omgeving, dio zeker veel vèrschrikkends had, al de maatregelen welke men voor mij, den zachtaardigste ouder de vreedzamen, nam, wekten by m (j in 't geheel Reen afgiyzen op; ik vond er eerder ietsbelachlijks in en 'ik lachte.... . Tot tijdverdrijf begon ik mijne cel te ouderzoeken. Zij wa< zeven voet lang, en vry hoog van verdieping. Het eenige venster was met / dikke ijzeren traliën voorzien. Ik bemerkte dat ' mijn nieuwe woning te klein was om er in op en neer te stappen ? de eenige bezigheid die mg voor het oogeublik overbleef. De geel ge' verfde muren waren bedekt met opschriften) welke echter zeer moeielijk te ontcijferen waren, want de zorgvuldige hand van den staroj 1) had haar best gedaan ze uitte wissehen zoodra zij verschenen waren. Na veel inspanning ge lukte het mg dit te lezeü: »Vae victisl" Tegen een der muren was een bed geschoven; , een emmer stond in den hoek, een heel klein tafeltje en een stoel maakten het huisraad uit. Toen ik mijn onderzoek volbracht had, bemerkte ik plotseling met schrik dat ik niets te doen had. liet was niet later dan zei nur in den avond; ik wierp my gekleed op mijn 1) Ontsier. leger en dacht na over mijn toestand: wat moest ik antwoorden, Aoe moest ik antwoorden bij het verhoor? Zou men mij hier lang ge vangen houden ? Zon ik veroordeeld en gestraft worden of niet?.... Maar ik had geen macht' over mijne hersenen en kon niet meer denken. Eindelijk sliep ik in, hopende dat de nacht door het rammelen van raad zou schaffen. Ik werd wakker sleutels, en het gekletter van sporen en sabels over een steenen vloer. liet was nog geen dag.' Do deur mijner cel maar de vloer piepte eu élk oogenblik liep ik teijen eenig huisraad aan; bg het minste geluid kwam de oppasser op myn deur af; dan hoorde ik de schuif van het spiegaatje, dat op manshoogte was aangebracht knarsen én zag ik er twee oogen verschijnen die mij beleerden. Om aan dit bespieden, een einde te maken hield ik op met heen en weer loopen; ik zette my neder op den stoel, met den rug naar de deur gekeerd.en. dacht onwillekeurig na over de omstandigheden die mij op deze plaats hadden gebracht. Ik besloot m(j voor ug open en een soldaat .trad binnen. Uyjte bereiden op alles wat de toekomst nog voor een servet over den schouder; terwijl hij mii kon verborgen houden: ?God.heeft ons lot in de eene hand eene brandende kaars hiold in zijr.a hand! dacht ik; ik wist ook ?dat er droeg hij in de andere een kom en een water kan. In do post der deur stonden een schild wacht en een étarchoi 1), stom en onbeweeg lijk als twee beelden. . ?Hoe laat is het?'1 vroeg ik aan den soldaat, terwijl ik mij uitrekte. ?Ik zou het u niet kunnen zeggen!'1 was het antwoord. - . -Maar zeg my toch is het reeds ochtendstond?" ?Ik zon-het u niet kunnen zeggen l" Ik bar greep da.t het hem verboden was tot mg te spreken, en mij omkeereude hield ik op met vragen; onwillekeurig overmeesterde rari een gevoel van toorn over de nederlaag welke ik had ondorvonden. 'Terwijl ik opstond bracht men mg thee. Weer het gerammel van sleutels en sporen.... De deur wordt gesloten en nog eenigen tyd hoor ik de echo van zich verwij derende voetstappen. Eindelijk kwam de dag. Ik vond op mgn tafel een réaotiounair blad, waarin ik' begon té lezen, maar de inhoud hielp my niet om den onaangenamen indruk weg te nemen, welke het onbeduidende voorval van den ochtend op mij.gemaakt had; integendeel, hu verergerde dien. Ik wierp mijn boek spijtig op den grond, en probeerde in'mijn cel op en neer te loopen; . 1) Onderofficier. , ivns put.-impti' woortlon uirt dio, uit hun kooi. .we£f orlitgen. 1U AJLJUU U11UU * UBVUb' J& , 1& ? «TI9lf UUIV wUBt Vf ver verwijderde, plaatsen waren" 1) en ik her innerde my ?dat er ecu arbeid bestond van alle lenoegen ontbloot" 2). AU een goed Rus nam ik al die mogelijkheden met koelbloedigheid in overweging. ? Eu toch,'.... wist ik niet vooruit wat mij wachtte? . Wat betreft de opofferingen eu ontberingen die er voor my persoonlijk, en voor hen die my dierbaar waren uit konden voortkomen.... dat alles wai van te voren reeds sedert langen t|jd op de eene of andere wijze besloten. Daar was niets meer aan te doen, en niettegenstaande dat was het my als zou mi) het hart van droef heid breken als ik dacht dat ver, zeer ver ver wijderd, op een afstand van twee duizend ventei 3), twee oude measchèn leefden die dag, na een werkzaam leven vol strijd, en dat ig jniat van dien jongeling de middelen en de hulp. wachtten om die hoop vervuld te zien.... dat die twee oude lieden, wanneer «g hoorden «aar ik mg bevond en wat m(j wachtte, wel 'eeni op een andere wgie rust zonden kunnen vinden, daar waar smart, tranen noch zuchten meer zyn ' 1) Süwriö. l) dwangarbeid. , 3) Een vent« ii ongeveer «en KilemeUr. ' Den cehaelen dag martelde my dat zelfde denkbeeld. Om twaalf uur bracht men my mijn middagmaal; ik kon niet eten. Was het nog te vroeg of was myn zenuwgestel te zeer ge schokt.; ... Dien dag begon hè t verhoor. Het werd meer dan een maand lang met tnsschenpoozen vervolgd. Als ik nu terugdenk aan dien tyd, schynt hij my het ijlen eener brandende koorts toe. Mgn hoofd werkte dng en nacht zonder op houden; ik moest ahijil door bedenken, zon der heit i'i'n enkel oogoul'lik te vergeten, dat rijn als vogel?, weer gevangen en opgesloten kuuueü worden. Do tyd ging j voorbij met. een snelheid als ik noch vóór, noch na dien tijd ooit waargenomen 'heb. Toen het onderzoek was atgeloopen, werden de dagen lang en vreeaelijk eentonig. Ik werd verteerd, door verveling. Wanneer ik 's mor gens opstorid, kon ik op een haar na voor spellen wat er gebeuren zon, zelfs wat ik zou denken en welke gedachten. my tonden mar telen, liet scheen mij als verliepen er jaren voordat' de nacht aanbrak en alsof aarde en zonr ja het heelal stil stonden om eeuwig onheweeglyk te blijven. Maar als de dag ten einde liep verloor hy voor mij zijn langen duur en het scheen mg alsof de laatst verloopen minuut langer wae dan de geheele dag. Mgn zenuwgestel was zoo prikkelbaar ge worden, dat het minste geluid, ja, een lichte aanraking m(j hevig deed sehokken. Het hui lend geklaag van den herfst wind, die in den schoorsteen spookte deed m(j in aanvallen, van vreesoiyke neerslachtigheid vervallen; dat bui len «ebeen my toe als ware het het zuchten en schreien van myn medegevangenen, benmaal hoorde ik waarlük kermen, en ik beefde over mijn gansobe lichaam, mijn ovenpannen verbeelding bracht mg al de afschuwelijke middeneenwache pijnigingen voor den geest; ik voelde mg'ne wangen verbleeken. Het be spieden van den oppasser/die b|jna onophou delijk zyne oogen door het kykgaatje op vestigde, werd mij schier ondragelijk. Om er een einde aan te maken zette ik mij met den rug tegen de1 deur en bleef zou uren zitten. Mijne gedachten dwaalden naar Klein-Rnslund, mijn schoon vaderland, waar tk meer dan één oogenblik van onvermeagd geluk had gai fmuakt en al de tooneelen die zich voor mijn 'geest vertoonden waren vol leven en waarheid. De zon hult niy in haar wat'ins gouden stralen en brandt my bjjna. Ik sluit de oogen,- ver' mpeid door deze zee van licht; ik zie groene weiden waar duizendtallen krekels hun zomerzang zingen. Een eind verder doet een zuidorkoóltje een golvende deining ontstaan in een korenveld, waar de reeds gele zware aren zich ter aarde buigen, terwijl zij zachtkens schycen te fluisteren. Ik heb de oogen wijd geopend, en toch ver geet ik de werkelijkheid. ; Ik ben geheel in het verledene verplaatst; ik heb het niet doen herleven, maar herleef zelf mede. Hoe heerlijk is alles voor mjj! Mijn geheele le ven, zoo Vol jeugd en hoop zie ik voor mg' voorbij gaan; allo*, aUes wat ii gedacht, gevoeld en gedroomd heb weerkaatst er zich in. Van tyd tot tyd alleen doet een doffe onaan gename gewaarwording my gevoelen, dat ik levend begraven beo in een steenen graf,.... dat komt mij vreemd, onbegrijpelijk, ja onwaar schijnlijk voor. Dan doe ik alle moeite om den draad te vinden die het verband vormt lustenen al de gebeurtenissen .mya* levens, en ik wil my-zelve trachten te verklaren hoe alles toch heeft kunnen gebeuren, la het mogelijk dat de kleine, dóór de zon verbrande knaap, die op de knieè'n zyna vadera met diens baard speelt, terwg'l by een vroolykeii, kinderlijken lach laat booren, is het mogeluk dat het dezelfde is dien men hier in dezon kerker beeft gemetseld, om er wellicht nooit weer tut te komen? Dit schünt mg zoo'onwaarschijnlijk toe, dat ik .mg' zelve traout wijs te maken dat de kleine jongen niet in het minste verband staat met den jongeling De gevangene ich nJ' 'f' Cl !&" l' Stoomdralckerij ELLERMAN, HABMS t Co,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl