Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND.
ontwerp, dat
voorafgaan, gevoegd
aan de financieel* wet moert famonw vergadering van Cremera-v. d. Putte
vo«gd bü de vertekering, dat tieh voor Kappovne verklaard hééft; maar
' ? f* .- ? . L,.L __ 'i
lyke macht te ontgaan. De maatregelen togen
overige niet erkende c.>ngregatias lullen
? - ... .j? ... i.;.r_ ,7.i....?u*
?chool üoo noemen'. Vooral de gevel nan de bijna overal licht. De scholen, de takelzolder
Prins Hendrikkade, is stellig eeu der fraaiste, j (waar de kwreekelingeu oioetan peeren
zeilenDE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
dor meest karakteristieke, die iu den laat sten
in_Augustus worden in werking gebracht
van het ontwerp! GrondweUherztouiiig op dat oogenblik en *óó,
- * » - " « - ~- r ... * ...LT. i ..: .i :
maken enz.), de mudelzolder, de bibliothuek,
do slaapzalen, de ïiekenzuleu (waarbij t wee
afzonderlyke vertrekken voor besmettelijke zieken) de
.al, du gyuiiiastiekzaal, de badkamers, zelfs
part vertrek voor muziekliefhebber*, ook de
' ' iur cu den
stuurdirektie over de
keukens, in een
dublwl waard en ik
een sanitair
oog,1 kannen maken,
verstandig) weelde is
w Alleen bet voor
de direktiaznal maken
nele be^ii"een vergrepen.
Door zy'n voorstel tot GrondweMiersiening !
*?-??-- i _-^? ,1... it:..:,, i " ,
JJOOT zyn yoorsiei iwt vfrwiuiwov^»,c» »rcu*uf$ ; «,? ,w«w«s.» .--
raan den Koning buiten deu Ministerraad om, i bezig a het Gerraaansche regt te bostudeeren. tapijt, is ni
door het aldus voor te stellen, d-it aan Jeu Lnteu de ?mannou'"' hem by' provisie opzouten heult eeu a
koning, op zoo deugdelijke gronden de behaii- of boter nog een jaar of wat msuikoren. uo'a der u
d«lincr v»n MB zoo onriin voortbrengsil van l op het on
STAATKUMIIU OVER
ZICHT.
koning, op 0_..v .. ?...
deling van een zoo onnjp voortbreng).:! van
herziening weigerend, de crisis moest worden
geweten, "lokt e Kappeyne een oordeel uit over
den konitiL', dat schoon hot hoogst vleiend
moest uitvallen, toch iu het algemeen ongepast,
in den parlementairen strijd misplaatst en voor
de handhaving der constitutionele beginselen
gevaarlijk moe*t worden geacht
En dezen zelfden Kappeyne tracht men
nauwlyks een jaar later by de Amsterdamsclie
kiezers ah deu staatsman by uitnemenheid
aan te bevlen! Voor deze poging pust geen
and?re qualiGcatie dan die van overmoed eu
haar wacht geen andere straf, dun die de
Ovei moedigen op de hielen volgt, da bespotting.
Te Amsterdam, zoo zullen de vrienden aan
hunnen generaal kunnen rapporteren, is men
blind vuor uwe grootheid ah staatsman. Gy
zijt ren ongeëvenaard redenaar, maar te Am- ie.»g...., -..
sterdam let men meer op daden. Gy zijt on-! volgd, met achterlating van kanonnen, bagage
overtroffen geestig, maar te Amsterdam geeft i en, kamp, en enkela verstrooide vluchtelingen
1 ' " --'-' g?- -Heen zijn te Kundnhar de tijding van de ramp
kiiutoorlokaleii zyn, met eene
evengoed zamen als
afxonder
vergete vooral
leidt tot het
De tocht is,
Het groote nieuws der week, komt, als een ïwe^chepenvanl^^heïd^ën^r ^pi^t±-.*rtra^^.1ïït ?^^^^1,00^^0^%^ Vot
jurxr gefeden, weder u1 Afghanistan. Ken nieuw den Bospprus gezonden worden, f"ter">ftj° f"",,M stede, haast aüe andere Sn daar- zich, ter oostzijde, ons heerlyk Oostei-Dok, waar
^^të&Ëtt&ZÜZ ïra^A"^UÏÏra# vT''^ mo^et ^voor^omt zal ^^t^»^ J5ÏÏ*J? J£
erkend, of
Kban, heeft zich
corps van generaal
een gevoelig verlies .?
, corps, 2 a 3000 man sterk, is uit elkander
gej slagen; wat zich redden kon is drie mylea ver
vermr. alleen znt
od- komen b:
Ksüdahar woidt tlians
verGij zyt de drager der banier, waarop Grond- komen brengen. Kauduhar wordt tnans
verwet*h<Tzicnii:g geschreven staat, maar to Am- sterkt, de Engelsche bezetting ouder Primrose
> is men van oordeel, dat deze slechts heeft zich in de Citadel teruggetrokken en
be,.!,.._ _;; | .t J--.. ?*1 l*ili,nnn ni»
gevestigde
wetsche district, waar zella
de jon
. , ,
e cprypheën onder waarvoor sü vree-t.
Ajub___________
had 30 goed
_ x-i- ui houfd^evei ?w»«v wKfiv.%........» ~?F- ?
echtèr"öök"dé co~ïïrauten feest, is het de vraag een l'rontespicce van do hand van den heer kanalen en de Zuiderzee. Wat meer zuidelijk de
of eene demonstratie van al deze bepalingen Colinet, d,e zeer terecht, da.irbij de vroegere schilderachtige eUaiiden (hoewel wat verloren
vergezeld, veel indruk zalmaken. ltoniu?in groep min of meer heoft gevolgd, doch er nog door het wegvallen der boomenleu de fraaie
Kat-?? B ? ? - He frau-che bladen W het een en ander ter opluistering heoft bnge- tenburgeibrug. fusschen het Matrozenhuis en
- - -?? ' " ? ;- «- ? ?:JJ? -i.u j- ',/_?_ hot ttnfranAfrinlr iwftarvAn het laatste, dat
V<31'UB&UIU, l cv. «uu..
Victoria heeft, naur
weerden, en thans ook door Lord Granyille
voegd. De maagd in hét midden0 stelt de 5iee- hét Entrepotdok
1 mot do linkerhand gobonwd?werd in
e distrct, waar ws e cprypen oner -.
geren uwe politiek een onverantwoor- bediende kanonnen bij zich. Den vorigen dag even al, de Porte in 't geheim doet, toort met
noemen, valt voor ous genialen niet te verklaarde de Markies van Ilnrtington, minis- z\e\^ te wapenen. Montenegro heeft den oorlog
WCCrUCLtf CU LUaua wn *iw* *_?%*» » v ? ? .
in het tloogerhuis erkend H, aan den Sultan vuurt >uu«, «.^.??..????.j .???? 0
een eigenhandigen brief geschreven, een beroep het roer vuu een schip. Zg hneft aau de lin- wansmaak,
doende op zijne eerlijkheid en goede trouw, kerzyde eene hyenkori', een- MercuriuMtaf en maakt) ziet
Griekenland heeft aan de Mogendheden eene een anker, als de zinnebeelden van nijverheid, J? V.JHI.
nota gezonden van instemming en ingenomen-, koophandel eu zeevaart. Aan haar
rechterbeid met hunne besluiten, en gaat intusscheu, | zyde staat een haan, als het beeld der
waak(waarvan
qfltt tuil
yan algameenan
delijke noemen, valt voor ous geniali
" '
"??-'-'zonder twijfel te eeni^er
werk'uigen aantreffen.
an^eVd St8rlc zulle; wü er vSor ïndle, dat Abdur-Rabman wel erkend verklaard,'« reed, eonig« whermrt
"*« T^d handelbaarder «i», umar dat er geen formeele overeenkomst gehouden, aan de Albaneesche greni.
met hem esloten was, daar de engelsche re-. In Mexico is de heer Gonzalez tot p
wel het minst gelukkig figuur
nae eene uyeimuri, ecu- iut>iuiun>«>v« «.. .....«..*, ~.~ men het geheele perspectief van
Griekenland "uèëft'aan "de Mogendheden eene een anker, als de zinnebeelden van nijverheid, den Kadyk. Dan naar het westen
datnituriiiceniana ueen w»u ue juugauuuniuu>?>»° , i,??,^i ?, ,?fVAnrt Aan haar rechter- j zicht over alle amsterdamsche daken om
daaroverheen,eu overtallooselandery*n,bpschaadzje,
dorpen en buurten, aan doeenezyde Utrecht, aan
den andereu kant Hoarleai aan den horizon te
vinden; den blik te laten rond waren over frissohe
bouwlanden, waarvan men weet dat ze voor
weiVIT DE HAASSTAD
Rotterdam, 28 Juli.
Donderdag 11. heeft onte raad, met alge
meen* stemmen en nagenoeg zonder discussie,
het voorstel betreffende het stichten van een
dryvend ijzeren dok alhier aangenomen. Voor de
lezers van Aen Amsterdammer ia dit waarschyniyk
ge«n nieuwtje; daarvoor geef ik het dan pok
niet uit, maar slechts voor een opmerking,
welke ik naar aanleiding daarvau wil maken,
vermeld ik het feit. Ue dok-quaestie heefteene
vry lange geschiedenis doorloopen, welke t hu na
na de gevallen beslissing haar belaag verloren
heeft, doch aan één incident moet ik herinne
ren, omdat nog zelden op zoo treffende wyze
eene belangrijke quaestie is doodgezwegen ah)
in de raadszitting van 22 dezer.
Hangende de quaestie vau het droogdok werd
er, in den tyd toen or over ons land een
vleugje van pi otectiegeest woei ? het ontslag
der werklieden eener haagsche fabriek, merk
waardiger nagedachtenis! ? door deu president
der rotterdauischo afdeoling van het
werklieden-verbond en eeu aautal anderen een adres
by den raad ingediend, waarin op de bekend»
gronden verzocht wer<>, dat de ?daarstelling" (een
onvermijdelijk barbarisme, naar 't schynt, iu
alle adressen en officieele stukken) van het
droogdok, met uitsluiting vaa do
buitenlandsche industrie, aau de nedeilund elio nijverheid
gegund zou wordtin. Den 15n April, derhalve
toen de ergste tijd voor deu werkman voorby
was, gaf het raadslid dr. Sleurs zijn verlangen
te kennen om dit adres aan de ordo gesteld
te zien. Hoewel het practisch doel van dezen
wensen, terwyl de droogdok-quaostio uog niet
voor behandeling ryp was, niet zeer duidelijk
was, w rd toch aan dit verlangen voldaan, «n
14 dagen daarna hadden wy iu onzen raad een
tournooi tustchen protectionisme en vrijen han
del, waarin de krachten van beide partyen verre
van gelijk waren en de fret trade, op waarlijk
schitterende wyze door deu heer Muller ver
dedigd, een gemakkelijke overwinning behaalde
op haren oeconomisch zwak ouderlegden tegen
stander, liet resultaat was, althans voor de
en vqur de ondei'teekenaars
der in de ernstige fouten van het spoeUtelsel
te vervallen." Uit de medegedeelde stukken.
blijkt zelfs niet dat dit aanbod beantwoord is, l
en B. en W. achynen zelfs zóó bevreesd, dat |
de raad nog huiverig zal blyven iu
NieuwItotterdam een ergerluken toestand in het leven !
te roepen als onze polderstad te aanschouwen'
geeft, dat de met de Rotterdantsche
Handelsveïctniging gesloten overeenkomst in 't vuur
gebracht wordt om den raad tot ten ovrrylde
' beslissing over te halen. Nu eenmaal besloten
is, dat bet voor oog en neus walgolyke, om
niet te zeggen voor Ju gezondheid schadelyke
syateme libre niet zul worden toegepast, zoolang
niet gebleken is dut een beter «n niet kost
baarder stelsel mogelyk ie, zal de raad, hoop
ik, het aanbod van de firma Liernur en d«-.|
Bruyn Kops aannemen.
Ut de llofstad.
xv.
Een jong schilder; T»U Santen
Kolff's er i l U-k; Demping der Prinsen
gracht; Nieuwe tramlijn.
Ofschoon my gelukkig deu brutalen moed
vnn deu zich uueiuviulun kunstcriticus Vau
Santen Kolff ontbreekt, die in het
Uottcrdamsch ffieutesulad van 21 Juni tot den I2deu
dezer do schilduryeiitv.utooiistulliug
bosprej kunde, o. a. beweert dat ,aan het wei'k vau
Loickert, tjchulj hout, Saiu cu Êïchuiion
scherm'Jtseliogen
zaamheid.
Daarnevens ziet men nog twee andere groe
pen, namelijk ter linkerzijde cone voorstelling
ynde
met hem gesïoten'was, daar de engelsche re-,-°*fn "M.ësicö"is dé heer Gonzalez"tot president
; geering eerst wilde afwachten welke Redrags- gekozen; by zyne eerste aanspraak van het
T? impi-cv ^7t, vooranelllnff iuist zalblüken, Rja de nieuwe Emir tegenover baar zou vol- balcon van bet regeeringsgebouw zyn
tweepermneUuk te beslUsen i g«- "^ hinkt hieruit dat hy, iu geen enkel 8onen naast hem door revolverschoten gedood.
Niet Kewaa.'d te gélooven, dat Amsterdam' oplicht van laar afhankelijk, verbond of ge- Keizerin Eugéuie heeft op hare terugreis van
iiiri (,L«iuinu ie (jt-iuv/.v., ,..? -.'.??..lun ,.,.^.i? tnnanover >,»»,? m «me hand Aa Knan liet a?f van Nanoleon oo Ot. nelena
door een eenparige keus
waardij;?!! Gleichman aan
orfdènhaar volkomen «Wuden vrede tegenover haar in zyne hand de üaap het graf van Napoleon op St. Helen»
in den overmoed der'heelt. Van de vestiging vau een permanent bezocht, en is te Plyinouth met veel
eerbewyvoeh^
28 Juli
pj'j uiuncu paal en perk stellen en een ge- gezantschap
ige maar'welverdiende les zal toedienen. gounen is, is
------ - - -. ^ t° i? Ar,;fcn
J. C. DE MABEZ OÏKKS.
igin? .
te Kabul, waarom de oorlog be- 2en ontvangen.
. geen sprake meer.
j In Afrika tegenover de Basuto'a gaat het niet De Eerste Kamer nam de militaire Ortsenwet
; veel gelukkiger, zoodat do regeering het noo- aan, voorts de verhooging van hoofdstuk 5 der
. dig geoordeeld heeft te verklaren, dat sy de begrooting tot invoering der onderwijswet op
, verantwoordülykheid voor den maatregel der l November, de kanalen in de noordprovüv
Aau een schryven dat wy nit 'sHage ont- ontwapening geheel voor rekening van het ci(jn, en een aantal andere wetsontwerpen.
vanoeu ontleenen wu het volaende- Kaapsch gouvernement laat en met gene,gd r
vangen omieenen wy net voigenae .g eenjge ^p uit het moederland daarheen De Dagbladen bevatten:
?Wat zyn jullie weer aan den gang! Nu kan; te zenaen. j Het Handelsblad: Een misverstand in Bur
je weer over politiek burgerplichten en grond- j De wet tot schadeloosstelling aan de lersche gerplicht.
wetten ! Jülüé doet dat heel mooi! Is de Grond-; pachters is ook in hot Iloogerbuis by derde Nieuwe Rolterdinnscfie Courant: De voor
wet wat anders dan Bur*erpligt? Of zyn deze lezing aangenomen. . ' gestelde wyzigiug in art 204?2G6 der
Gemeeutetwee i-on \an coulcure? Toch twee kieevereeni-; De franscbe regimenten hebben in de gar- wet.
gingen! en dan: iu no. l ben ik. m de minder-' nizoensplaatsen van hunne deputatiën de vaan- fat Vaderland: De kwestie van de
Kohièheid. dan maar naar no, 2 een stem in de! dels ontvangen, die de president op den feest- ren. ? Hooger onderwijs.
meerderheid. : dag te Longchampa aan deze had overhandigd. ! Jlet Nieuws van den Dag: De Noord-Ned«r
Ilterlijk' eu het staat zoo prachtig voor den .Parades en feustelykheden leidden hier en daar luudscbe pers eu de Belgische brot-dara.
\olke. Die resultaten zyn zoo begineelvol. tot incidenten di« toonden dat nog niet alles Amsterdamsche Courant: 't Bestuur iu
Xeêr1 ? * --.-. ? .,, , /n , ? t^
van de opleiding des zeemans, zynde eene l bouwlanden, waarvan men weet aat ze voor wei
vrouw met en knaap aan haar zijde, terwyl | nigejajen nog plassen vertoonden. Noordelijker
naar rechterarm rust op een kompas en aan i dat oprfceu afstand zoo schilderachtige
Noordbaar voeten zich nog andere toepasselijke' Holland met zyn frisch groene buitjes, zyn
voorwerpen bevinden, en ter rechterzijde de tallooze dorpen... o wie het geluk heelt dut alles,
aardrijkskunde, sterrekunde en meetkunde haar i punt bepaald onderscheidt vau dat van
omgeven. andere Amsterdamsche gebouwen, b. v. van ous
Het geheel wordt verbonden door een ach- Paleis, het is juist die enorme watervlakte tot.
tei grond, voorstellende de door vele echopen j vlak voor uw voeten als het ware, ten eene ?
bevaren wordende zee, zooals ze zich voor-. en dat kolossale net van straten en grachten
deed voor den roëmruchten slag by Dog- i ter andere zyde, en onwillekeurig roept men
gersbank. Dit feit tot-h deed de natie in geeat- uit: Amsterdam wat zyt ge reeds groot en wat
drift ontvsnken en maakte de stichting eener zult gy kolossaal worden! Wat ligt daar veel
kweekschool, waaraan'meu reed* lang had ge- JL--J i_..j ..r_i_:?.
dacht, mogelijk. Amsterdam niet alleen, maar
'«i'B tomfüi^"-»'"??' daarvan toe»",
uai iu UB utiide *Uftjvelo de wür ,nen |
van
dier steden zich vertoonen.
De hoofdgevel heeft waarlijk een zóó monu
ment aal aanzien, dat men het betreuren mag,
staat op een markt of
echter een half dozijn
bopmen (die daar toch, nu de tramway daar
dat het gebouw niet
plein. \Vanneer men
l v? . _.. .
eèr- j gelegd is, allergevaarlijkst in den weg staan)
. ^- ! Terwy'dcrt, moet ? het aspect van de
Katten1 afgezien, wezenlijk
!-?>?t?i»
indrukwekdat bet gebouw zich alleen van
voordoet en over bet geheel
betreuren dat men bij particu*
eu andere huizen zoo dikwijls 'al zyn
smaak op dun voorgevel schijnt te
cöncentree'? -» ' ?-- .1- c.i.: ?.??u*
zijdevel aan
dcnzelfden
de"
sty'l
naar ochterspriugendè gede
' ' uamelyk van het observatorium
Schippersgracht
gebouwd, maar
:elte, de
voor ous dat in zyne oudheid eerbied afdwingt,
maar toch, wat is er .weder in lateren tyd eeae
j?»kkerheid gekomen over dat in de eerste
Keilt dcaer vouw üon ..rt-e.'-gr *. -*«? '??»?'
Gaat het dan n, o lezer, als het my is gegaan,
dan zyn het echter niet enkel blijmoedige ge
dachten die u bezielen, dan treft het u dat gij
daar staat op een zeevaart-instituut zóó ryk
en royaal als helaas op dezen oogenblik de
Nederlandsohe scheepvaart zelve kwijnend en
armoedig is, en wanneer ge dan den blik laat
waren oVer dat verrukkelijke Oosterdok,
ruimte aanbiedende om de schepen frank
«n vry te naderen met onze zolderschuiten en
binnenschepen, een dok dat de bewondering
van eiken vreemdeling wegdraagt, dan treft
bet u ovenzeer dat, ik zou haaat zeggen met
roekelooze hand, die waterspiegel in onzen tijd
meer en meer toteen uonvalcur wordt verlaagd.
Op den Oden Augustus e. k. wordt dit
opmerkelyk gebouw plechtig geopend en ik meende
gezegd ? ,
bepaald omvnar en ze deden beter geen kennis [ paleis ontruimen moet en niet zyn gastoer'an genecsmiccn. i "."- ----- ----- ,- ___ ___ ____
met de liberale party voor te wenden en dejzijujop eene andere plaats, te Auch salueerden j)e Standaard: De invoering der schoolwet .: met liet hoofdgebouw, maakt, als verlenging
kiezers ongegronde verzekeringen te geven, zonder eenige oraementatie, een leelyk effekt.
Dat weten we hier nu toch beter.
De leden smachten nnar K»p! Welzeke
vrieud! ze «rsmachtcti byna.
aer iasi naiuuiiijo-, u iuuuie» av..~.~..~, ---- .- ? _ , ________
deden beter geen kennis [ paleis ontruimen moet en niet zyn gasthoer'kan genecsmiddcrcn.
dejzijujop eene andere plaats, te Auch salueerden j)e Standaard: e invoerng er scoowe . , , ______
, j de troepen den prefect iu plaats van den generaal, Volkspetitionuement. zonder eenige oraementatie, een leelyk effekt. j heeft een zoo belangrijke periode onzer
irêschie; hetgeen deze op zijne beurt weder kwaly'k De Ttfil: De voorbereiding tot de Hoogero Ben ik wel onderricht dan ligt de oorzaak ; denis doorleefd, zij heeft zoodanig gedeeld in
er, | nam, en den kolonel strafte. StndiC-n. ? . daarin, dat men niet zoo vele huizen voor i bet lot der geheele natie, daaraan zijn zulke
afbraak heeft kunnen meester worden als men ? eminei ' '
~ ' ..?,....?...
JCUU . tifi t- v. uu.»v...,_ ?v
Dullert de president, weet niet meer wat hy'eene groote spanning; uien verwacnt
jen moet. Blussé, Vau der Linde,!, Paty'n, j meest ten voordeele der republikeinen
? >'? -*J*^ ...nnvAm ^ala «.aan+tnnnail
doen
De verkiezing der Algemeene Raden geeft
uien verwacht dat zy
noen uiuei. jjiuio»., ,__ _?- ., ^_ ... republikeinen
zaluitKool, Van Eek en zoovele anderen, 't was zeer j vallen, reden waarom vele reactiohnairen van
kennelyk. zij liepen als kippen zonder kop. (Kap J verschillende nuance, bonapartisten,
legitimisNe.jn vriend! ik heb er meer dan een lid hooren j ten .en anderen, zich \an-candidaturenzullen
zeggen: ,die man moet uu maar nooit terug- onthouden.
komen". ? Ter behandeling van de verschillende be-j
Er was een clubje van een stuk tien twaalf? zwaarsctmften der Jezuïeten tegen hunne uit-!
Ticnhoven en , zetting heeft de regeering een iriliunul des
daar
vau
ever.
er nu al 2 van weg:
zyn er nu ai z van weg; j.ivuuu,cu CH i «v,i.i..,a __ _.0 ?
Ileukelom, waarbij 't was: K'ppeyne ïorlconflits bjjeen garoeuen; misschien om de
vyDit dozijn was 't dan ook, dat op de andelyke stemming van een deel der
rechterGEMEMTËZAKM.
De Kweekschool voor de *
Zeevaart.
Amsterdam is een monument rijker gewor
den, want waarlijk men kan de herrezen
kweekI liet 1OL upr geuucie uaLlo. uutttnau fiyu «^itvQ
Kiuiaon. nccii.nu.iu.su .^??v» .. ? ; eminente mannen verbonden geweest, daaruit
wel wenschte. Toch moet de vraag by eiken zyn zoo vele kloeke mannen voortgekomen,
bezoeker opkomen waarom meii deu vierkan- daar bestaan nog zulke belangrijke plannen
ten, hoog opgetrokken toren niet aan hot voor de toekomst, dat ik my voorbehoud aan
hoofdgebouw direkt verbonden heeft, maar de de Kweekschool voor de Zeevaart, vermoedelijk
reden daarvau is, dat e'en observatorium zöó- in het volgende nummer nog oen opstel te
danig geplaatst moet zyn, dat geëne aanlei-1 wijden.
dingen van buiten cenig'e dreuning kunnen
veroorzaken. Zooals het than» geplaatst is,
staat het geheel tusschen buuen, en dus afge
zonderd van alle Btraatdrukte.
Van binnen vindt men overal ruimte en ook
II. Tn. BOELBS.
van No. 4 is geheel vreemd aan dat kind, zy l Een andere boer brengt de maten naar den
hebben niets met elkaar te maken Maar!zolder en laat dezelfde snoren achter op den
' ~ ~ - - - . . ,.., i , , t , j i . r
neouen uicia tucv vnva^»...w u«v«v».....
?wat is dan werkelijkheid? Is het dan mogelyk
dat .ik hier blijf voor Altijd! Wat wai dat
knaapje vroeger kinderlyk gelukkig, wat was
' " -1 ï-«« -.^niwii» nr-ia hii wmK llPWUSt
drempel der deur.
Maar eensklaps boor ik heftige stemmen als
van een twist, mijn vader schreeuwt; de ?<lid"
*" " " ' - ï-_1? u.__ **l»M~Jll
wai was van t-eu uwim, wv* ,»»01 .?...? , ? ?
bij zorgeloos, hoe weinig was hij zich bewust met de witte baren eveneens: iedereen schreeuwt,
?van de donkere wolken, die zich boven zyn' terwyl men woeste en driftige gebaren maakt.
hoofd dreigend samenpakten!... j Ophotzelfde oogenblik ver.chijntmün oomZwan,
Nu zie. ik weer iets anders; ik herinner my; die goede beste bom, dien ik zoo gaarne zag om
weer die onvergetelijke dagen toen het bewust-j zyn uniform en zyu zware knevel*.
zün van mij zelf, en van alles wat my om- .Wat is bier te doen?" buldert hu.
?' ?-«??? i--.IA-l.il' fr? ?11? ?ün ?1* v»?4«nr1. MleaS
zyn vau my zou, ou *MU w*.^« .,.,. ?v ,^
Tingde voor het eersten ing ontwaakte l Ach'.
wat doet het mij r,_
in mijn geest weer té
? aan, die herinneringen
Loen herleven!
O]!}!! OCCSIf nCUi tW XXW^M.- «AUBawiuB* .
Ik. was buiten, op een schoonen helderen
J - ??-- ? J 4..m«94r.a TTa4- wamnnMA fffAS
AIV. «os» .*«.*-.., -.f.
dag in de maand Augustus. He
en het absint hè nekten sterk, en witte
È11 ?- -?_ l*? U.U&.U i WïKltAUKV *V^|<
n allen zyn als" versteend; alleen de ?did"
wil uitlegging geven van hetgeen er gebeurd
is. Oom Zwan valt hem in de rede door hem
een vreeselyken slag in het gelaat te geven;
J* AlA" i««iV1ra]f tviAat. hii iq tAvnnslieteuffeld.
en UCt uusuuua aicmcu »^.~, ?_ ,
door don wind meegevoerd, zweefden langzaam
door de heldere frisache lucht. Ik zie my nog
staan op den drempel van myn vaders
korenschnnr, terwijl ik de zware met basen bespan
nen karren vol koren aan zie komen.
Alles Echyntmy buiten nieuw toe;de zuivere
lucht die -ik inadem is my een weldaad. Alles
Echy'nt hier betooverd; de oude wormstèkerige
gebouwen, met hun met mos begroeide rieten
daken en het groepje boeren dat. ik zie aan
komen met hun lange witte stokken in de
hand en hun ?did" 1) aan het hoofd.
Een grijsaard, die sprekend gelijkt op den
?did", is op de gewijde schilderij voorgesteld,
waarvoor mijne moeder my iederen avond laat
krielen, en myn gebeden óp laat zeggen voor ik
my' ter ruste begeef. Ik beschouw den ?did"
eerbiedig en. kyk naar al de rimpels op zyn
voorhoold en om'zyn oogen en zie zyn lange
zweep en de o-sen die langzaam vooruitgaan.
De kar houdt stil voor de stoep waarop ik sta;
men licht het dekzeil op; de ?did" met zyn
lange witte baren klimt op den as en vult de
maten die men hem voor houdt met goudgeel
graan, terwyl hy na elke maat een spoor van
het graan op den rand der kar achterlaat.
1) De oudate onder hen.
ecu vreeaeiynuu (»<»g 'u fvv gv..~.v » D~. ,
de ?did" wankelt, maar hy ia tevens beteugeld.
len, j Oom Zwan hervat zijn-aanval en knat'standende
? --' ? ?* ? ? l? J:JII
UUO1 £*WUU UCi tab «»J.a-auu.»&^u ^«w ,
brengt hij een tweeden slag toe aan-den ?did",
die radeloos, en het gezicht met bloed bedekt,
met gesmoorde stem fluistert:
-Vergeving, vergeving uw edelheid!!'
Ku begon ik te schreeuwen; ik schrei _..
hard ik kan, en terwyl ik naar myn oom toesnel
en mij aan de panden van zyn kleed vast
klem, roep ik uit: ?Sla niet meer, sla niet meer!"
Ik stel my aan als een, krankzinnige en snik
kend voert men my weg.
Dit tooneel heb ik nooit kunnen vergeten.
Den volgende* naoht droomde ik van mijn vader
en myn oom Zwan,. en ik zag hen met be
bloede handen voor my staan.
Welk een tooneel!.... '
Geritsel aan de deur. Twee oogen gluren
door bet kykgaatje, op een zwarten achter
grond. Het beeld van lang vervlogen tyden
gaat voorby en ik bevind mü weer in mün
benauwde cel. Somtijds zette ik my naast de
kachel op zulk een wyze dat de oppasser mij
niet kou zien, en dan deed het my goed hem
te kunnen teleurstellen; dan boorde ik hem
met de vingen» tegen de deur trommelen, een
gewoonte die men heeft aangenomen over dag
'l J* A.M_MM.AM*iH.nkoïf4 A*v »*«?*!?
gewoone i
om lich van de tegenwoordigheid der gevan
genen te verzekeren, en des nachts om te zie
of zij slapen. Het gebeurt zelden dat de
gerangene, vooral in den eersten t«d zyner ge
vangenschap, zich. niet. naat1 de deur begeett
of zich ten minste omkeert wanneer de oppas
ser zachtjes klopt. Zelfs later, wanneer de
geTangene aan dit geluid gewend is, kesrt hy
iich byna altijd naar de dour of g*at er naar
toe zoodra hy beweging hoort.
Op zekeren dag had ik my voor het venster
geplaatst, waar de regen tegen de ruiten klet
terde, terwyl de schemering alles, met haar
grijj waas overdekte. Door het kletteren van
den regen boorde ik het klagen van den wind,
en in myn verbeelding zag ik het tooneel van
een storm óp zee. Ik zag ontzaglyk groote
folven met witte koppen van schuim, reusach
tige rotsen waartegeu zy zich, braken, om straks.
in eenen regen van glinsterende droppels weder ,
neer te vallen. Onwillekeurig kwamen my troos- j
tende woorden in de gedachten, die zich tot
sombere en regelmatige coupletten vormden,
zy schenen my op dat oogenblik ten minste
zoo toe.... maar eensklaps hoor ik: ?
.Weg van dat venster daar achter, weg!.
Ik kroop in eeu, maar verliet mijn plaats met.
?Weg daar achter, zeg ik u! of hebt gij lust
om met het cachot kennis te maken i Wacnt,
ik kom!"
Zulke tooneelen maakten my neershichtig en
ik was op het pont in tranon uit te barsten. Ik
had niets te doen, zelfs geen boeken, want men
had mij alles ontnomen. Men ontnam mij zelfs
eiken ochtend weer den kam dien ik ge
bruikte. Als de ataroj vergat hem weer
mee te nemen speelde ik er mee als een
kind. Ik kon niet meer slapen. Somtyds bleef
ik mij yyf of zes uren in bed liggen omdraaien,
voordat ik in den ochtenstond in eene koorts
achtige dommeling verviel, en dan had die
slaap nog niett verkwikkends en niets
weldadigs; Dikwyls voelde ik my des morgens als ik
wakker werd veel vermoeider dan denvorigen
avond voor ik mfl ter roste begaf.
AFWISSELING EN GENOEGEN.
zou verliezen, wanneer de' staat van
overspanning waarin ik hoe langer hoe meer begon to
verkeercn, bleef aanhouden.
Ik besloot ernstig myn onrust tot bedaren te
brengen, met behulp van een vasten wil, en
daar ik vooruit wist welke gedachten mij het
meest zouden pijnigen, besloot ik my die uit
het hoofd te, zetten. Nauwelijks kwam eeii
treurig denkbeeld of een sombere herinnering
by my op, of ik begon eenige coupletten van
een vers op te zeggen of een aria te fluiten
en te nearién.
Tot myn groot verdriet kwamen mijn oppas
sers bier tusschenbeiden, want de reglementen
der gevangenis, verboden alles wat de stilte
en ordo der inrichting kon storen, en die regle
menten werden letterlijk gevolgd. Ik trachtte
er my niet aan te onderwerpen hetgeen eenige
onaangenaamheden gaf, geen straf; maar do
verschijning van de cipiers, hun vaderlijke be
velen, en hun vriendschappelijke raadgevingen
die alles in myn binnenste in opstand brachten;
en om er een einde aan te maken hield ik my
stil, hoewel mij dit een groote opoffering was;
want het was mij een behoefte geworden te
zingen, omdat, ik mij zedelyk verlicht voelde,
wanneer ik mijne smnrt in een lied lucht kon
geven, en dikwerf betrapte ik mjj zelfs op een
glimlach, wanneerik een vroolykcouplét neuriede.
? Na verscheidene maanden van gevangenschap
waren mijne nagels zeer lang geworden, en
veroorzaakten my' groot genoegen, nadat men
Ik begreep zeer goed dat ik het -verstand
. __ JW.UV.»....? v _
mü het zingen verboden had.
Ik trommelde er don de maat mee, van een
of andere zangwiJza die ik my herinnerde; maar
znlk een bezigheid bego'n my zelfs in de ge
vangenis beuzelachtig toe te schijnen, na er
my eenige dagen mee vermaakt te hebben, en
zoo moest ik tegen wil en dank wel weer be
ginnen »a te denken, en te peinzen, en hoewel
myn vaste wil en wilskracht my in staat stel
den by de eerste opwelling elk treurig denk
beeld terug te dringen, bleven dezelfde ge
dachten toch in mjjn hoofd rondwaren.
Meestal herinner ik my een of ander zeer aange»
naam feit uitmynleyeii en blgf daarbij met vreug
de eenige oogenblikken stilstaan, trachtende er
mij zooveel mogelyk de minste bijzonderheden
van te herinneren; maar dan nader ik langzamer
hand de werkelijkheid en eensklaps overschaduwt
de/e éeno gedachte alle anderen: ?Uit zal nooit,
nooit wéér gebeuren!" en dan is het nis brak
or iets in myn binnenste en als lag er een
zwa?e steen op mijn hart.
?Ik was nog zeer jong toen hét noodlot mij
reeds sloeg, slechts twee en twintig jaren oud;
toen droomde ik van de toekomst, en schilderde
die my in de schitterendste kleuren; dit gaf
my levensmoed ..en bemoedigde mjj in de vele
sombere dagen die ik al reeds voor myn ge
vangenschap doorworsteld liad; eensklaps
werd alles voor altyd verbroken wat my zoo
aan' bet leven hechtte, en het my zoo harts
tochtelijk deed beminnen; voor altyd, daar
was ik van verzekerd, en niemand zou my toen
het tegendeel hebben kunnen doen gelóoven,
Hy' alleen die heeft geleden wat ik te verdra
gen heb gehad, ik die met myn intreden in de
wereld vaarwel heb moeten zeggen, zelfs aan
myne meest dierbare droomen, hij alleen kan
de diepte der wanhoop begrijpen, die my ge
durig overmeesterde. Twee stappen van my
verwijderd, buiten de muren der gevangenis,
gaat het leven zijn gewonen loop, en ik die
nog niet heb geleefd, die nog niets tot stand
heb gebracht, ik heb den kring der levenden
verlaten, niet om in het kille graf neder te
dalen, niet om een verstijfd lyk te worde»,
neen, ik heb mijn bewustzijn behouden, en dat
alleen om al het vreeselüke van myn toestand
te gevoelen; zoo zullen de jaren voorby snellen,
mijne ouders en vrienden vergeten dat ik besta,
en ik zal hier altijd opgesloten zyn of in een
ander graf, om te bedenken, ieder oogenblik
te gevoelen dat ik yerdierlyk, en dat ik elk
gevoel, alle menschely'ke gedachten verlies,
terwyl my niets over zal blyven dan het be
wustzijn myner vernederingen van myn ongeluk!
(Wordt vervolgd.)
l
het dus niet ongepast nu reeds do aandacht l
daarop te vestigen, maar ik heb over de Kweek
school zelve nop niet uitgesproken. Zy toch
van het adres, nüL Voor den woordvoerder
dezer laatsten in den raad zou aan het resul
taat der discussie allicht een passender
qualiücatie goüeven kunnen worden.
Maar hoe dit zij, nu de duk-qüaestie beslist
zou worden, bestond er kans op_f?n guustigi-r
resultaat voor do adressanten. Na de stemming
was do burgemeester nog zoo voorkomend het
bewuste adres in herinnering to brengen en te
waarschuwen, dat, indien de raad na geen
byzondere bepaling* maakte, het bestek op de
gewone wijze zou worden opgemaakt en de
aanbesteding zou plaats hebbeu zonder eeuig
voorrecht, voor buiten- of binnenlaiiders. De
Door den burgemeester was deu heer de Vries
iu die Uoadsüittüig beloofd, dat hu 't middel
van redres, door genoemd lid aan de hand ge
daan ? en bestaande in het maken van eeu
soort van kisting, recht» eu links van het open
riool of de geul ? iu ernstige overweging zou
doen nemen. Maar jawel! Het gezegde: ?veel
beloven en weinig ueveu, doet de gekken iu
vreugde leven" werd weer iu practijk gebracht.
Men deed eenvoudig niets, en 't is te. hopen
dat het werk van de demping dezer gracht
binnen acht dagen .? 't geen zeer goed mo
gelijk is ? moge voltooid ziju. Juist toch nu
wij leven in een tyd, waarin volgens de doctoren
du herst'U&chiminigtt pokken-épidémie vuur de
deur staat, moest,er teu minste gezorgd wor
den dat zulk een peststank verspreidende
gracht, al werkte men dag eu dng door, spoe
dig gedempt werd. Doch \ gaat bier allen even
langzaam: h. v. i» men reeds een week bozig
om een politiewachthuisje aan het
Uezuideuhout op te schilderen, 't geen iu twee dagen
gereed kou zijn. Du oude sleur... ?het lang
zaam maar zeker" wil er maar niet uit.
deu Ilaag, 29 Juli 1880. J. A. DE BEBGII.
Tit de Sleutelstad.
Ken nieuwe daad van vandalisme binnen ?het
Nrderlandsch Atheeu", en wel bedreven door
hoeren kerkvoogden der Kvang. Lul h.
Gtmeen' ' " ' ' ' * eens wat de
laatste
selen, de van Dc-veuters, B. C. eu II. Koek
koek, Louis Muyer, van Schendt;!, Springer,
Verschuur, Wnldorp eu Weissenbruch do tand
des tyds reeds gevoelig geknaagd heeft, i-n elk
jaar er het zijne toe bijbrunxt om de klove diu
ons van hun scheidt wijder te maken,'' toch
heb ik, evenals de heer v. S. K., die ook geen
schilder is, eu verklaart ?zelfs geen kroot te kun
nen teekenen", het recht om vau tijd tot tijd
pp.duze of gene schilderij do aandacht te ves
tigen, zooiils ik zulks in vroetrere brieven uit
de llofstad deed. Keu zeer
prachtige
Ion uit deu
bloeivoorwerpeu eeu
wen lang mee zorg uewaara, aan den
mee.-tbiedeude zijn verkocht, en noemt dan de ge
meenteraden van U i ave en Fraueker en de
Sociëteit van St. Joiis to Middelburg.
Wat de tchrijver hiervan zegt is reeds dik
wijls bevprokeii; het vóór en tegen is reeds
mnMiffmMU'ti tiMmm-H. nf>.rhnrm 'f all*>HvinR
lip.trekt thans voor de ramen van het huis
blyken dut hij niet goed op de hoogte
ik al eens vroeger schreef, dat de Vlamingen
't gebeurde van 1830 juitt niet als soo'n
beugelijke gebeurtenis voor hun vaderland en hunne
taal be>ehouwen.
Intusschen viert Belgie's hoofdstad volop
feeat. *
Galavertooningeu van opera's van
vaderbinsche tooudichters, reiuea, congressen,
harddravei-yen, muziek f. stival», vuurwerk,
verlichtingen, baJlonopslygiugtn en lont not leunt
een historische optocht vormen de hoofd
schotels van het feestme»u. Ik spreek dan j
nog niet eens van de nationale tentoonstelling
en van eene internationale dito, die «en beet je j
uit concurrentie in een ander gedeelte van
Brussel ook onlangs geopend weid.
Van de congressen zullen die voor onderwijs '
en der vrydenktrs ongetwijfeld de belangrijk
ste zyn. Dat deze tefcelyk met de feesten Be
houden worden is niet naar sommige bladen
in Nederland meenden, om er een nationaal
karakter aan te willen Reven, waardoor de
stemming voor Xoord-Xedei landei 9 minder
gewenecht zou kunnen zyn, doch alleen wyl de j
talryke vreemdelingen, die *r aan zullen deel-'
nemen, na de inspannende werkzaam beden de !
gelegenheid zullen vinden zich prettig te kun- '
een ontspannen, wat tri/aweus by congressen!
toch noodig is. ? j
Iu gewone tyden zou de inrichtmgs-commis!>ie j
van 't congres zelf eenige verstrooiingen heb
ben moet e» uitdenken om hare deelnemers i
aangenaam t ezig te houden, nu vervalt deze ;
moeielyke taak: de Staat zorgt voor de pret:
en 't komt uu zoodoende ook veel goedkooper i
uit voor de congressen-inrichters. |
De vertegenwoordigers der buitenlandsche
drukpers, die zich voor de feesten in ous land,'
bevinden, hebben ook al gefee&t, gegastreeid
en (jetonst. Uw landgenoot de Vries van ilc
Telegraaf moet zelfs gloeiend in zy'n speech ,
§eweest zyn en van Nuoi d en Zuider vel broe- >
erine gesproken hebbeu, zoo warm en op-:
gewekt, dat de feestmaaltyd in eene algemeene i
verbroederiugüjool geëindigd zou zyn, ware bet
contingent Noorderbroedcrs maar wat sterker [
vertegenwoordigd geweest. '
De ücheldestad viert in August us hare'feesten [
in alle stilte en spnder vertoon uitgeoefen
terwyl de pseudo-liefdadigheid alloen dient om
haar die ze uitoefenen, of een aangenaam feestje
te verichaffeD, of gelegenheid geeft zich ia
de groote wereld te pouaseeren.
De nobele figuur van den majoor in het
stuk en het lieve karakter der gouvernante
zyn in aangename tegenstellingen met de wufte,
hersenloozp, of dwaze leden der
MariannaVereeniging.
l'Arionge heeft met talent gebruik gemaakt
van zyu personen; hy geeft menschen die leven,
geen tooneelpoppen, die onmogelijke
tooneeltaal spreken. We vinden onder zyu heerou en
dames bekende typen, en komt er ook al een
enkele in voor, die we overdreven, of zelfs
onmogelijk zouden kunnen noemen, we verge
ve» het den talent-vollen schrijver gaarne ter
wille vau de keurige tooneeltjes, die er tegen
over staan.
Het tooneel tnssohen het jongske, dat door
zyn philant hropiseerende moeder aan de zorg van
meid en knecht overgelaten wordt, en den
ongelukkigen echtgenoot-, die zyn huiselijk ge
luk betreurt, is een juweeltje van fijnheid en
gevoel ? dat ééue tooueeltje vergoedt tien
anderen, die te veel kleur hebben of te grof
zyo aangelegd. Dankbaar voor dat pareltje,
vergeven we den schryver zelfs de herhaalde
platte- en tnii-plaaUte grappen van de
jonggehuwde vrouw met Hans.
Alen beeft de opmerking gemaalt <!at Lief
dadige Dames hier en daar overeenkomst
toont met andere stukken of gedeelten er uit.
't Is mogelyk, maar er is meer gelijk dan
eigen, zegt t spreekwoord en natuurlijke, ge
zonde toestanden vindt men gelukkig nog in
de samenleving; 't pleit voor de
opmeikiuL'sgaaf des schrijve», dat hij ?uist die toestanden
met andere stukken gemeen heeft, geen ver*
wyt treffe hem dus over die gelijkenis.
Al wie Liefdadige Dames nog Biet lieeft'
gezien ga er been om te lochen en te weenen
over de dwaasheden en eigeoaardigbeden van
het diersooi t ? menschen.
De vertaling is even als de uitvoering uit
muntend. ? J. v. M. Jr.
ling nan het kuiiütlieveud publiek voor. Dit
mag niet onopgemerkt blnven, en 't is me te
moer gemakkelijk daarop de aandacht te ves
tigen, uu eeu vouriinum schilder mijn raads
man was. liet stuk stelt voor. eoli stil leven,
niet zouaU dikwijls, bestaande uit eeiio opeen
hoping van allerlei triulitioueolc voorwerpen,....
duudslioyl'den, zundloopers of citroeuschilii'ii
enz, maar enkel uit twee schollen, een mand
mannen, die ter goeder trouw ietsdeden, waar
van het resultaat niemand btkeiid kon zyn,
zelfs do heer de Stueis niet.
19 Juli 1.1. werd door de bouwcomroistie der
Evang. Luth. Gemeente voor /' &SSOde restau
ratie van het kerkgebouw aanbesteed. ?Voor
gelicht door hun urchitect, den heer P. G.
Lancel, besloten zy 72 strekkende metei fraai
eikenhouten betcholwerk voor f 400 te ver
en een
zijn ze
jen koperen pan op eenu tafel. Maar hoe
ze weergegeven? geschilderd ?d un jet",
tot ïweëmalen herhaalde vraag of iemand hier- [ gemoduleerd ?eu pleine pate", juist van toon,
over het woord verlangde, bleef onbeantwoord. | rijk vnu kleur. De eeiie scliol Iwlf uit de mand
Alle aanwezige leden zwegen, hoewel onder de | liggende is in hut volle licht. Ue "' '-"?
afwezigen niet dr. Sleurs behoorde. Wa9 de
dillettant-kampioen voor beschermmg der
binnenlandnche industrie totaal geslagen of over
tuigd? Zonderling hoe de ijver van sommige
personen zelfs in de warmste bondsdagen nog
bekoftlen kan!
Merkwaardig was de raadszitting van 22 dezer
dok nog om een ingekomen voorstel van B. en
W., hetwelk waarschynlijfc in de volgende week
behandeld zal worden. Dit voorstel betreft eene
quaeatii', welke vooral in de grootere steden
eipenlyk voortdurend aan de orde is en
«revpe' gelijk met den in de Duitsche journalistiek
geijkten term van Sceschlangc zou kunnen ge
titeld worden: de faecaliën-quaestie namelyk.
Wilde men deze quaestie, speciaal met betrek
king tut Rotterdam, tot in alle bijzonderheden
behandelen, men zou er boeken uver kunnen
volschrijven, «n ik waarschuw de lezer» van
dit blad, dat er in mijne brieven onvermijdelijk
nu en dan nog wel eens sprake van zal wezen.
Want over den toestand zoon!3 hij hier i*,
raakt men niet licht uitgepraat, eu juist daarom
was ik tot dusverre huiverig er over te be
ginnen, al had ik ook reeds verscheidene wek?
0 ? , ;, .!_ .? U?l..? !.?!..f.? ,!?..?*.
parclmoeiachtigu kleuren daarvan gaan heer
lijk uver in deu gouclachtigen toon vau de an
dere. Deze harmonie daiikt haai' accent aau
het tlikkerlicht van do daarachter getiluiitsto
rood koperen pan, waarvan du trillende weer- j
ka
werk, dat uit de 17e eeuw dagteekeudt-, was
voorzien van pilasters wuai-tusschen bugen
waren, en van een fijn geprofileerd hoofdgestel
met goed gebeeldhouwde koppen. De heeren
waren toch aan ?de oudheja" gehecht-, waut
zy conditioneerdeii, dat zij één dier koppen
?als gedachtenis in de consistoriekamer
inoch
olgt een opmerking aan het adres
gamiue, waarin het overige gedeelte van het
stuk is geschilderd en waardoor het aaugeuuam
wcgjiaat iu de bjst.
llieveel vuldoeuin,j de jeugdige artist nu
reeds van ziju werk ook.moge smaken, toch
vrees ik dat hij voor dit genre vau stukken
weinig kooper* zul vinden. Een onderwerp,
aangenamer voor het oog, meer geschikt voor
een saloustukjc, zal hij wel spoedig weteu aau
te pakken.
Vau Santen Kolff heeft plan om dit stuk
op ziiue eigenaardige manier te bespreken, en
wel b.v. iu de volgende bexyoordingrn : De
?soberheid van coiHj'uaitie'' is ?o>iprcte>iticu3
maniëristisch breed uangeral"; de twee schollen
-"?? "??""?"'-wiginctineergiiwurpen" en ?gccutiy
De mand '?roerend waar,''
?a*:ltliu»
Maas moet de keus van een riool-stelvel ge
B. en W. beweerd hebben, omtrent die keus
niets praejadiceeren. Dienen ze niet voor den
afvoer van faecaliën, welnu ook voor het
huisen hemelwater zijn riolen noodig! De aanleg
was echter geschied met het DOJÏ op de invoe
ring van het vrye afvoerstelsel, het système
libre, zooals het euphemistipch g>^noémd wordt
waarvan het college vau B. on W. onvoor
waardelijk voorstander is en dut het dan ook,
bij voor«tel van 18 Juni! 1879, op Feijenoord
en het Xoordereiland iu toepas'ing gebracht
wilde zien. Do raad echter oordeelde, dat zoo
ooit de proef met het Liernur-stelsel gemak
kelijk genomen kon wot dtn, het onder peen gun
stiger omstandigheden geschieden kon dan op een
terrein, waarop nog eene stad vcrryzen moet,
en bij besluit van 18 Maart jl. noodigde hij
B. en W. daarom o. a. uit, ?een door de firma
Liernur & de Bruyn Kops opgemaakt plan met j
toelichting en in bijzonderheden uitgewerkte [
evenals in zijn teiiloonstellnujscritiek (zie liott.
JfieuwM. ö Juli jl.) ?duur zou Israels heel
? i_ __.i_... ? :.^_ :.. ...i.-......i.... .;,. ---'L.injjg
)bcn."
anders,
iu .artistieke!! zin one
De heer de S. schrijft namelyk:
Waartoe was die vernieling noodig? Zeker
niet om dit schoon beschot door beter
wagenschot te vervangen, maar om de eene of
andere gccEtclooza en smukelooze restauratie
?in deu geest van den tyd" te verrichten.
liet vandalisme dier kerkvoogden, en de on
kunde waarmede zij hun kerkgehuuw bedier
ven en huu kus benadeelden, mogen verschoo
ning vinden in deu nederigen moatschappulykeu
1 dier beereu, eu de geringere
oiitwifckewelke 'in dien stand wordt aangetroffen.
blijkt echter, dat van een sinnkelooze
;een sprake is. De toestand der
anken was van dien aard, dat een
i hernieuwing van een en ander
noodig werd geacht. Daarom hadden
kerkreutmeesters den heer C. Blansjnar opgedra
gen eeu plan te ontwerpen en by'de uitvoering
daarvan moest het eikei.houten beschot plaats
maken voor eeu ruim eu doelmatig gangpad.
Dat beschot 't welk lang die oppervlakte niet
heeft, welke opgegeven is, verkeerde in een
gebrekkiffen toestand; tegen een muur aange
bracht ter hoogte van de zittingen der banken
die aan den muur vast zaten, kon dit niet ander?,
en 't was dan ook zeer juist gezien, dat bij het
wcgbreken dier bonken, dat beschot moest ver
vallen. Meubesloot bet derhalve te verkoepen,
en ofschoon de ?" ' "- ~'
derijeu vau Dupré ?uu-er waarheid en kleur
dan bij licmbruudt, Hubbcma of 'Kiiyadael''
ziut; die de Saiute Cécile, van deu beroemden
Paul '
letje'
een ?dpode iu de knust" ziet, in wiens arbeid
znlk een som voor gegeven zou worden.
Maar nog iets. Indien liet plan bad be
staan een daad yan vandalisme te plegen,
,an, het
Hleu ?de laatste stuiptrekkingen eener ziel- f
toogendo periode" kan bospuurcu; iiog oensj
genoeg over i' '' ' " ' '
?«--?-?rondom den preekstoel te verkoopen. Dat is
gebleven en zal bij de voltooiing der kerk weder
in gebruik worden gesteld.
Menigmaal heb ik de godsdienstoefening in
*.-.. ___f^ *? t»..;. .1-. 11----- Vi:-, -.,..;:
doztr, den weg' is. aangewezen, dio hem te
bewandelen staat.... deh weg naar ?het stille
leven." Dan zal 't gedaan zijn met het altijd
richt,,,, in d,
heeft
.
brgedrageo ; daarbij kwam nog dat het voor
«* meerendeel aan t oog onttrokken werd
raming van kotten, voor ecna eveiitueele
-toe110 letter 13 Uit ^ui.Hai'"- E.CI-CI u« ut
raailsb'esluit uitgevoerd, maar het doel dat er Tentoonstelling, daarna ih; feostcn iiy
gclogcnmede beoogd werdj is niet bereikt. Do ge- heul vau deu veijuardii*; vau II. M. de Koningin,
wenschte voorlichting dor bewuste firma ont- eu ten slottc do recks van iecVtclykliedcn, bij
vangt de raad niet, maar daarentegen weleen gelegenheid van. Cvciliu'» viji'tijrjurig jubilé. Do
Uitvoerig rapport van den .directeuï der ge- directie van de Haagsche train heelt ook
wijmeentewerken, die hoofdzakelijk op grond van selijk ingezien, dut vóór dit feest do
annsluide bekende rapporten van 1876 en 1878 der ting vau. haar lijn Hollandsche
spoor?Rhijnamslerdamsche gezon-lheidscommissie tot in- spoorwcgstutiou uiuet tot stuud ,-omen, en is
voering van het f poelstelsel adviseert. M*t dit nu dnu ook bezig met het leggen der rails
i rapport en een.paar brieven-der firma Liernur' vau do Lange Pooten, over hctïlcin, door de
? en de Brnyn Kops gewapend, komen nu B. en Korte Poot en naar het Uczuideiihout. Eene
W. triomfanteli k by voorstel van 19 Juli ver- versterking, welke nan de brug moet worden
klaren: ziet ge "nu wel, buiten het spoelstelsel aangebracht, vertraagt wellicht de opening der
is er geen heil; zelfs Liernur zegt dat de plaat- lijn nog een atal diigeu, doch de werklieden
seliiko omstandigheden voor dé toepassing van vnn deze liclgische niaiitschappij weten met
zyn stelsel ongttnstiff zyn. deu ?franschen slag om to guan met het
Het laatste li volkomen juist: Lifrnur heeft leggen van rails. Hoe treurig steekt bij dat
er zich voor gewacht in eene stad, wier bestuur vhuj werken niet het ^liedje yan verlangen"
zóó warm voor het cpoelstelsel in, zyne repu- af, 't welk uitgezongen wordt bij het dompen
talie te verspelen door toepassing van zyn der Prinsegracht, 't Is waarlijk unbcgrüpcfijk,
systeem op een terrein, hetwelk nagenoeg on- dat het geineentebestiiui' niet even als onlangs
bewoond en door zijne ligging' langs de Maas bij de vvruieuwde riuolccring van de
Wogenzoo beperkt is, dut de exploitatie-kosten waar- straten; ook bier een premie hacl hesproKcn
schynlyk nooit door de inkomsten gedekt zou- voor eiken dag, dat bot werk eerder door den
den kunnen worden-. Dit wapen wilde hy den aannemer werd opgeleverd. Volgens het
Dagspoelmannen niet in handen geven, maar niet blad vau 19 dezer, werden de bewoners in den
juist is de conclusie, dat er dus niets dan het omtrek van. du Prinsc^rncht weder gekweld
? systcmc libre overblijft. En dit is de kern der door een plaag, waarop de heer de yrius iu
quaestic, waarover B. en W. zachtkens heon- du gcuieentoraadszitting van li dezer, de
anuglydenv en. schijnbaar volkomen terecht, als dacht van dun burgemeester ve.«tigde.
Tcnmén slechts let op de woorden van het ra'ads- gevolge eener. hevige regenbui liepen toch op
besluit van 18 Maart, maar geheel in stryd nieuw vele kelders en nadere huizen, zelfs tot
met de bedoeling van dit besluit, als men ziet ver iu de Boekhorststraat, vol lact
riooldat de firma Liernur en de Brnyn Kops in water. Dat'is, gelyk mei» weet, een
hinderhnar laatste schryven aanbiedt een plan tot paal, outatann duor ilun aanleg van eun nieuw
oplossing van het vraagstuk in te dienen, ?zon-1 riool, iu het to dumpcu gcdéeltó dezer gracht.
alleszins reden om dit te bejammeren omdat
de kas der gemecute de f 14UU beter gebruikt
zou kuunen bcjben. 't Geval li^t er echter
eei.ruaal toe; wy willen thans hopen, dat dé ver
zekering bewaarheid wordt, n. I. dat het plan
- den heer Bhinsjaar den strengeten criticus
Leiden, Juli 80. JAS n.
Vit de Scheldestad.
Waarde Heer Redacteur!
Wel mogen onze dagbladen volgens loffelyke
dagbladgewoonte hoog opgeven van-de geest
drift, waarmede het belgische .volk de
onafhankelijkheidpfeesten viert; ? als men echter de
zaak eens good op de keper wil beschouwen,
dan komt. men tot do overtuiging dat de
hier bedoelde geestdrift veel op oföcieële
opgecchroefdheid gelijkt. En ware 't niet. dat
de nationale driekleur, ? nit zoovele vensters
wapperende, onze oogen metkleuren-bliudheid
slaat en de kUssieke ÜrabanfOnne in alle
toon?laildcrg ultgeschetterd eu gezongen onze
gehoorvliezen vaneen scheurt, zoo zou- men 't
ter nauwernood nog bemerken dat het om
een vaderlandsche onafhankeiykheidspret te
doen is.
Trouwens, het belgische volk is zoo. Hoe
dichter by Rome, boe slechter Christen, zegt
het spreekwoord wat met een kleinen variant
hier zou kunnen heeteo, hoe dichter bij Brussel,
hoe minder euthousiastUch nationaal. Nu, 't
is er dan ook alles officieel fransen. De ge
voelens van het vlacmsch sprekend België kent
men en dat onze Vlamingen maar heel kalmpjes
met den gropten hoop meedden, omdat 't nu
eenmaal zoo in de.lucht hangt, laat zich best
begrypen, indien men zich herinneren wil, wat
? zooals clit gebruikelyk ia by gelegenheid der
groote kermis.
Ik heb n al geschreven, meen ik, dat onze l
gemeeutevadei s besloten waren niet al to veel
uit te pakken; nu, het feestprogramma in de
laatste gemeenteraadszitting besproken is dun
ook rechtuit bekend, heel dun.
De hoofdschotel zal bet Vaderlandse!] Oratoria
van den maestro Benoit zijn, op woorden van
dichter de Gtyter en 't welk, eveü als vorig
j»ar de Jiul>en3 Cantate, op de Groenplaats in
open lucht woidt uitgevoerd.
De uitvoerders zy'n 1200 in getal, terwijl
negen orfcetten ? de negen provinciën verbeel
dende, behalve een driedubbel ^vmphonie-,
harmonie- eu fanfaren-orkest vereis-cht worden.
Dus weer iets stout s van opvatting, zooals onze
eenige Bonoït dit alleen aandurft eu met glans
volbrengt. ;
Morgen plukt hij weer lauweren te Brussel,.
waarop het driedaagsch muziekfestival zyn ]
ouveigelykelyk oratorium: ? De Oorlog," woor
den- van dichter van Beers, dour enkel zangers,
zangeressen en kunstenaars uit de Scheldestad j
ten gehoore wordt gebracht.
Velen uit Noord-Nederland, die deel namen
aan 't Taaicongres in 1S72 te Antwerpen ge
houden, herinneren zich zonder twyfel dit
grootsche meesterwerk van den ylaamecheu
componist, toen hel voor de eerste'maal .in de
groute barmoniezaal werd uitgevoerd.
Wy hebben eindelyk H. Zaterdag ook het
kunstgenot gesmaakt de verdienstelijke tooneel- '
kunstenares Sarah Bernhardt in ons midden j
te zien. '
Zy gaf maar ééne enkele voorstelling en wel van
Froit Froti, met bet gezelschap dat haar naar
Londen was gevolgd. U te verzekeren dat heel
Antwerpen er aangehouden had, de knappe
tooneeUpeelster te gaan zien ? en toejuichen,
behoeft zeker lüet gezegd. Ln wan 't ook
oostersch heet in de auders 'ruime zaal van
den franschen schouw burg, niemand beklaagde
zich de ptrspii atie, die hem op ueus eu vcur- :
hoofd parelde, want zóó natuurlijk, zóó
pekuiscbt eu tóch ook zóó kunstrijk, zien wij in
onze goede Scheldestud maar by zeldzaamheid
eeue kunstenares de planken betredeu.
Frou Frou is niet een van die stukken die
de keuze van Sarah Serriliardt kuuueu eer
aandcen; zonder in eene ontleding er van
te willen treden, want. deze comedie is bij u
reeds ? van ouden datum overbekend, mag
ik toch aanstippen, dat schoon tot de goede
stukken van 't franscU repertorium in dit
genre, behoorènde, Frou Frou iugeeneu deele
dat fijne, echt kunstmatige bevat, wat aan
eene artist van talent de gelegenheid geeft, met
hare kunstgaven te Koekere», 't Stuk is
ïulgair en voor wat handeling en onderwerp be
treft, verheft 't zich niet boven 't.vele middel
matige, dat wy voor het tooneel reeds bezit ten.
Een actrice die nogthabs in zoo'n heel
gewoon tooneelwërk weet te schitteren door
ongekunsteldheid en ware opvatting van het
karakter, 't welk dan, in hare handen zelf iets
yerhevens, iets geniaala verkrynt, die actrice
is wezenlyk eene tooneelverschyuing van ineer
dan gewone zeldzaamheid.
Bet publiek beeft dan ook volop genoten.
Geboeid als 't ware aan haro lippen, volgde 't
elke harer bewegingen, geen woord ontging
't nauwluisterend oor en meermalen waren er
oogeublikken dat niet 't minste gerucht ouder
het publiek zich liet vernemen. Zoo bezielend
was t spel van de eenige Sarah Bernhardt, die
wy' helaas! maar voor een enkele maal moch
ten bewonderen.
Straks toch scheidt de Oceaan haar van 't
oude Europa, waar zy zooveel lauweren won
en ook zoovele aangename herinneringen ach
terlaat. Herinneringen die een hartelijk ?tot
weereieta!" op aller lippen roepen.
MELCUIOR.
KUNST.
Reeds in ons vorig No. maakten wy melding
van de opvoering van Liefdadige Diimcstloor
het. Nederlandsen Tooneel, -r- by een. tweede
bezoek aan dit stuk komt het ons wonsclielyk
voor de aandacht van het publiek te vestigen
op dit blijspel van l'Arronge, den schrijver van
Dokter Klaus.
II; L staat Liefdadige Dames hoven Dokter
Klaus, Was het laatste meer pOS3C dan blyspel,
bet eerste nadert meer de ccmédte.
Wat in de eerste plaats in dit tooneelwërk
boeit is de frischheid van den dialoog en der
typen.- ' ?
Om een pnar flink geteekende hoofdpersonen
groepeert de schrijver een aantal typen en
karikaturen die voor het meerendeel uitmun
tend geslaagd zyn. Hy parodieert op geestige,
Eoms treffende wyze de uefdadigheidsmanie die
by sommige dames heerscht.
De ware liefdadigheid is nederig en wordt
Et l'on revient toujours
A ses jireuiiVrs amours....
of zooals de dictionnaire de 1'Acadén.ie wil,
premières. Het publiek stemt nu eens met het
vernje in, dan weder met de académie, en ver
kiest soms oude bekenden l oren de nieuwste
première. De Heer Piot heeft d« proef willea
wagen, en De dochter van den Tamboer*
Majoor doen opvolgen door de idem van
Juffrouw Angot. De zaal was overvol ra alle
bekende nummers werden gebisseerd. De
eeliefde operette is nieuw gemonteerd, de ver
tolking was betrekkelijk goed. De heeren K:eeft
(Ange Pitou) en Kithl (Poini/Onnti). de dames
tleus (Langt) en Awater (Amarantht) leu'den
in hun rollen (of party, u':) het e.i,train ilatin
deze soort operettrn voor alles in de plaats
kan komen; soms ook weid door beu aan het
muzikale gedeelte de opvoei ing zeer goe l recht
gedaan. Geen van beiden kon van niej. Coersén
gezegd worden. De Ctairette van Lecoq is
eeu levendig, allerondi-ügendst, brutaal ?ne.-t",
dat zich op de kostschool met haar vriendin
nen iu 't gehein* in de vuchwy'ventaal oefen^
en zich vroolyk maakt over al haar vaders en
moeder*, dat het daarna met den mooieu
straatzanger aanlegt, en willens en wetens
oproerige liedjes zingt, eindelyk, als ze loskomt,
hiiar gehpcle aangenomen familie verha i-t dour
haar crdnerie; alleen uit dankbaarheid
hu.chelend, is ze des te overdrevener onuoozf l, liet
contrast dus te sterker. Men behoef' ceen .-tem
te hebben, geen operetrenstem zelfs, om iLt
te begrijpen; van dit all 19 bleek echter niets
in de kleurlooze voordracht van mfj. Cot-r.-"n.
Wie deze dame indertijd tegenover mevr. Spoor
ais Jiucltesse ile Pnrthenay of, zoo gehi el
v>rEchilleud, als Bïam'he Fourdiamlaiilt gezien
en geprezen hebbeu, kui.neu zich zoo weitig .
?opvatliug" iiiet begrijpen.
Dok de heeren Keliy (Trénite)en Dorc
(J.nrieaudirrv), acteurs van een geheel andnr alnq1,
waieu vuural als acteurs onvoldoende. IJe
gróotate lof echter komt toe aan den
oikestdireuteur, die het gering aantal personen tot
een redelijk koor geoefeud heeft, en maakt dat
alles (behalve het Cliocur des cónspiratuïs, dat
noch lielioorlyk staccato, noch in kruchf. ge
noeg genuuuceerd is) vry goed van stapel loopt.
Zooals wij meldde'n, zal den aanstaanden
wiuter de Duitücbe opera uit Ro terdam
Donderdagsavonds in het Grand Theatre van den heer
van Lier in de Amstelstraat spelen; wg zijn
thans in de gelegenheid het tableau de la troupe
te geven:
Corl Plaging, directeur; Ferd. Grosp, regis
seur ; A. Muller, eerste kapelmeester; C. Stumpf,
tweede kapelmeester en koordirecteur; J. Koert,
concert meest er.
1 Mevr. Eleonore Robinson, eerste dramatische
partyen; mej. Marie Beihl, jeugd. dram. par
tyen ; mej. Selma Kempner, coloraturpartyen;
mevr. Louise Jaidé, mezzosopraan- en altpar
tijen; mej. Eugénie Uartmann en Bertha Junker,
eoubretten; mei. Etnilie HoefeJ, tweede
altpartyen ; mevr. Friederiéke Pdiging?Eadötzky,
tweede sopraanpartijen.
Ferd. (rross, eerste heldentenoren re«i«seur;
A. Keiiihold, eerste lynsche tenor; K
Stiaubesaud, jeugdige tenorpartijen; O. Kemlitz,
tenor-lufi'a; A. Robiuson, eerste bariton; K.
SettekorUj. tweede en eerste baritonpartyen;
C. Behrens, eerste bas; L. Ziehmanu, eerste
bos-buila eu tweede baspartijen.
. liet Orchest zoouls verleden jaar;
Koorpersoneel gedeeltelyk vernieuwd en versterkt.
/ooals men ziet,.zijn hooggeschatte krachten:
Beihl, Kempner, jaide, Gross, Reinhold, geble
ven ; van het echtpaar Robinson en de overige
nieuwe engagementen hooren wy niets don
goeds. ' . ' ;
! In het miisèe des arts décoratift te Parijs,
gehuisvest in het Indnsiriepaleis, zal een
leententoonstelhng van. decoratieve kunst van ouder
meesters gehouden worden. De stad Parys
heeft vier prachtige stukken van Boucher
toegezegd, de fabriek der Gobelins al hare
fraaiste modellen. Vele particulieren .zenden
hunne Boncher's, Fragonard's, Watteau's,
Chardin's, Tiepolo's enz. ? .
Een groot aantal van de fraaiste stukken
van d<>n laatsten salon zullen te zien zyn op
de tentoonstelling te Gent, die 15 Augustus
geopend zal worden. Ook 13 schilderyen door
de fraufche .regeering aangekocht, gaan er
been. ,
'De volgende maand zal de architect, de
heer Garuier, in eene der galerijen van de
Groote Opera plechtig het musée thedtral
openen, waarvoor de vitrines reeds gereed zyn.
Len zeer eigemurdige tentoonstelung wordt
hiervan verwacht.
Mark Twain, de amerikaansche humorist,
beeft een nieuw bhjspel, Colonel Setters, doen
opvoeren, dat hy ?dramatische schets" noemt,
maar dat toch vijf bedrijven long is. De held
och
Ml
iets