De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 29 augustus pagina 5

29 augustus 1880 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

V t 8 DE AMSTERDAMME R,« WEEKBLAD VOOR NEDER L A N D. N°, 167. De ondcrceteekeude betuigt zijn inuigen dank voor ue hartelijke belangstelling en be wijzen van waardeeriug, hem den 17 dezer aoo ruimschoots ten deel gevallen. N. 6. JACOBS, Huismeester i,h O. & N. Gasthuis. Zutphen, Aug. 1880. ' IEMAND tg'ne avonduren vrg hebbende, wenschte dia *o besteden tot het verrichten van SCHRIJFWERK, bühoudeu van Boeken of eenig ander administratief werk. Aanbiedin gen «orden ingewacht, motto ScliriffKerK, Üareau de Amsterdammer. Kokin 2. ~"~ MACHINIST. Keu gepensioneerd Machinist v«u de Ind. Marine, in de kracht vau zijn leven, gezond «n «terk van gestel zap zich gaarne als MA CHINIST geplaatst op Stoomboot, Fabriek of Stoomgemaul. Reflecteerende adresseren zich net franco brieven ondr Letter C W, Bureau van dit Ülad, Rokin 2. . JONGSTE BEDIENDE. Gevraagd om direct (feplaatst te worden een fatsoenlijke JONGELING, voor KANT90HWERK op een Grossierskantoor, aanvankelük salaris ?100. Goed schrift en accuraat rekenen is hoofdvcreisuLte. Adres onder Letters P Q U, Bureau de Amsterdammer, Rokin 2, ARMEN-DOCTOREN. Met ingang van l Januari ItSl zal de ge neeskundige dienst bg de armen in de gemeente Groningen worden verdeeldF'onder T.WEE GE NEESKUNDIGEN, telkens voor drie jaren te benoemen en op eene jaarwedde van f 2500 voor ieder van hen. Met ingang van hetzelfde tijdstip zal een ADSISTENT-GENEESKUNDIGE worden aangesteld, bjriast om de geneeskun' STOOMVERWERIJ CHEMISCHE WASSCHEKIJ TAM Gebr.PALTHE, te Almelo. Des&i ie iisisilan, YIJIELSTïUt. 53, ui wur li lOCdlin Mnu. ZtidiU El JPUJSTHUT 65, m WUI te W!l!i8i ietoe» WoHsto wou» Nes4b/dVijgendam,Nes4, Zeer soliede Tsw-i nt uren mieer iterk In eiken vorm getto' arleeerd. Binnen- en BuHenlstndM>he ?telaart kelnn worden «poedlff en net ffereBareeril in de YERLICliTE KOFFER, Tauehen, Riemen, Halifeanden, en». In elk formaat Immer veorradlK !«t- «u MonsterkoVcr* worden In G. TH. DE IIUY MAGAZIJN van Koffie, Thee, Suiker, GEMBER en CHOCOLADE. Heerengracht bij de Wolvenstraat 304. JAVA KOFFIE 1ste soort. per Va kilo 57'i ? ? 2(ie n ? n n n 06 PnEjAnGEK - « * 80 MOCCA l ? ? 115 AFRICA '. » ? ?50 J. M. DONSE, Makelaar, O.LVMrWf|wiliij.iDuulruti3!, KOOPT en VERKOOPT HUIZEN, LANDERIJEN enz., belegt en bezorgt GELDEN op HYPOTHEEK, sluiting van Contracten voor BRANDASSURANTIE m LEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJEN, Administratie van VASTE GOEDEREN, enx. NEB \\.JA\SE\, vuorh. Jl. P1LGER. Zeer billijke pr\jzenSTOFTHEE . . . van af 60 tot 125 cent. Zeer geurige en goed waterhoudende ZWARTE THEE ... 100, 125, 150 Ct. en hooger. WITTE SUIKER."7 T 32V« 3Ï> en 37',i Ct. STUKKEN SUIKER voor het inmaken van i vruchten ?. 32''2 cent. MELISKLONTJES. ..... 35 Prima geconf. CHIN. GEMBER p. Va kilo 0.75 "MANDARIJN^ l vs'küoïlóo 1 2.CO, cent. Kaljerslraat. 204 LEDEBOER & Cw. ONTVANGEN: Prachtige groote Fransche ! MELOENEN, PERSIKKEN, groote Blauwe Westlandsche DRUIVEN, fijne fransche PEREN, Auberginea en Versche Cellery, extra fijne Echt l Yorkshire Bankethammetjes, deze worden ook i geheel gereed naar buiten verzonden. ? NB. Chocolat de Voyage en een ongeëven; Luxe potjes GEMÏJEK; ."per stuk 75 cent. Dagelijks wordt gehoord en bezorgd aan huis zonder prijsverhooging. tanP»rt«e DE KASVEREENIBIHB, Hccrengracht 196, ONTVANGT GELOEN k DEPOSITO tot de Tolgende rente: tonder voorafgaand» opvraging. IV* pOt met één dag vooraf opvragen». . li/j m * *ïe? ^K6" T , * ? ? !'?'« * voor 243 maanden fixe 2 n Tevens belast zy xich met het IN BEWARING NEMEN VAN WAABDKS. Een en ander volgens Regiemeuten, aan het Kantoor verkrijgbaar. AMBTKBDAH, Aug. 1880. DB BIMKCWIK. DE AMSTERDAMMER. A°. 1880. DE RENTE CASSA «e AMSTERDAM, bericht, dat, met Ingang op 30 deur de Rente vergoeding i» vastgesteld als volgt: Voor Deposlt.smet l dag opzegging 11/4 pe. » » » 10 dagen » li;4 » en verzoekt haren Rekeninghonders van deze wgziging kennis te willen nemen. AMSTEBDAM, 28 Aug. 1860. DE DIRECTIE. als d* afzonderlek aamestellen is-* onta DINERSI SOUPERS! HUISELIJKE FEESTEN! °«'£" zoo bekende tlIAjTÏ.l'AfiJAK bieden wjj steeds aan per origineele mand, inhoud: 12/1 Fl. / TO.&O of 24/2 Fl. »*.?, met alle kosten franco door Noderla nd. T ER WEI.' A Co., Heerengracht, 227, Amsterdam, Geopend Vrijdag 20 Augustus. Leening van den Staat Genève l l Verschijnt iederen Zondagochtend. Uitgevers: ELLERMAN, HARMS & C° Kantoor: Rokin 2. ZONDAG 5 SEPTEMBER INHOUD KLOEK PLAK. - BESCHERMENDE TOT \ heelkundigen by ontstentenis te vervangen en in buitengewone omstandigheden mede io de dienst te voorzien. Zijne jaarwedde bedraagt ?500, terwijl zijne benoeming telkens voor een jaar geschiedt. Geneeskundigen, die voor eene vau deze be trekkingen wcnachen in aanmerking te komen, worden uitgenoodigd zich daartoe vóór l Oct. Nieuwe DAGELIJKSCHE Nacht - StooinbootcLienst Conversie en Unificatie zijner Schold, aangegaan krachtens de wet van 7 Februari 1880. 219.787 3pc. O BUG A TIEN van fr. 100, uflosbaarnii-t [iremlun van fr. 80.000, fr. 50.000, fr. 35-000, ft. 10.000. ft.5000«ut.? . ^. - OP TB OROOTEFAFSTAiro.mrttLETONz ?HET SPROOKJE VAUT DBF KBÜMWHBir DO»." Boderich Benedixnaver Md door H. Th. Boelen. ? STAATKUNDIG OVERZICHT. - OEIIBDITBZASmrrKerke professoren. ? Een schenking. ? Ultae ?aaagtad, door O. --Uit d» Hofotad, door J. A. de Bergh. ? SUFST : De koopman van Tenetië, door F. v. d. Q. ? De tijdelijke cnrene voor teekennuMten enz. ? LETTEBKUJtDE Schijn en weien. Twee novellen van Cathari e P. van Rees, door v. H. ? Aan Melchior. door Hian. ? Ben gooden drakkerafeeat, door Prof Alb. Tb. ? Hensohenbeicberming. ? Haagcche bouwwerken, door C. Deck. ? Dé nieuwe munt biljetten, door J. A. de Bergh. ? Demokratiuch hooger onderwijs. ? STATISTISCHE EN IMDDSTBH!BI,B MEDEDEELINCJEÏI; De koloniTUSSCÜEN de betrekking vau geneeskundige, dun wel 9*11 adiisteat-geneeskundige door hen wordt bekeerd. GitüKlsc^N. 23 Augustus 1*80. Burg. en Weth.: S. M. S. MODDERMAN, f S. De Secretaris: J ACVUES- OPPENHElil. Een DAME uit de fatsoenleken staoil, P. G:, middelbare leeftijd, bekend met Fransch, Duitsch en Eng«lsch, veel met families op reis geweest zgude, zag zich gaarne geplaatst als Juffrouw van Gezelschap en tevens om het huishouden waar té nemen. De beste iuformatien staan haar ten dienste. Reflecteerende. adresseren zich met franco brieven onder Let? ters C II, Uurcau van dit Blad,. Rokin 2. JUFFROUW Met l November e. k. verlangt men bg eene Familie, in de nabijheid van Rotterdam, eene JUFFROUW, uit den beschaafden stand, P. G., ter assistentie in de Huishouding en verzorging van Kinderen. Salaris f 125. Opgave ^van leef tijd, capaciteiten enz. franco, Lett. W, aan het Bureau van dit Blad, Rokin 2. GABEN EN BAND. Tegen November wordt in bovengenoemd vak een fatsoenlijk BurgermeUjo, P. Gr., gevraagd. Eenige kennis van bet vak strekt tot aanbe veling. Zonder goede getuigen onnoodig zich aan te melden. Adres met franco brieven, onder Lett O P, aan het Advertentie-Bureau van KOK & COMP., Boek- en Kantoorhandel, te Gouda. Iemand, van middelbaren leeftijd, P. G, ge woon met Kinderen om te gaan. ervaren in Huiselijke bezigheden. Geëxamineerd in Hollandsch, Fransch en Handwerken, zoekt, met November of eerder, plaatsing ter Besturing eener Huishouding of tot Assistentie en GezelJChsp; zij is ook niet ongenegen schoolgaande Kinderen behulpzaam te wezen. Verzoeke franco "brisTCc, letter U, aan hot Adrcrt.-Bureau.van denBoekh. W. STOKHUIJZEN/te Gorinchem. AMSTERDAM, KAMPEN EN ZWOLLE, met de doelmatig ingerichte Scliroefttoombooteii MSSEIj en AM8TEM<9 TEN VERVOER VAN Passagiers, Goederen en Vee. TER T R E K: VA.X' .l.TISTËHD.IVf dei avondi O ure la correspondentie op den eerden trein naar Mrpptrl, Steecwyk, Heerenveen, Leeuwarden, Hoogeveen, Avsen, fjtroDtngoii. VAX ZWOLLE des avondi 0 ure. V.tX KAMPEN des uachti l* ure, na aanfcosnet der laatste treinen uit liet Woorden. Information te Zteolle HERMs. ? VISSCHER. ? Kampen ZEGER DE ITAATü; l Amsterdam D. & P. KIEVITS. te Amsterdam: OOSTEI111OOFO. De eerste nitloting geschiedt op l Februari 1881. De coupons en de obligatiëu losbaar met of zonder premiën worden kosteloos uitbe taald jaarlijks op l April te Genève bg de staatskas. De ondergeteukenden zjjn door hunne principalen belast met den verkoop van dezeloten. Prospectussen ten hunnen kantore verkrijgbaar. AMSTERDAM, 28 Augustus 1880. \\. DER KJXDEREN & ZOON. Brief van «?-;r,;"" ??" ?"- "»»*. - Chavannes. ? OVERZICHT TAK DE BFPEKTENKABKT ? Handelsoverrioht der Week. ? Veilingen. ? Burgerlijke Stand. ? Ta huur njnde wonin gen. ? ADTBBTBHTD2H: Schouwburgen eni. EEV KLOEK PLAN. VONDEL-BAZAR. 80 Quellijnstraat 80 Hang-larrrperi. unessen. l ÏPoi-te-monnaies. Petroleum, toestellen* Inleg-flesschen. Blakers en Lncifei-seta.nda.a.rcls. (deze voorwerpen, aan zon- of kunstlicht blootgesteld, behouden in de duisternis het lichtgevend vermogen) üaUUeu enz. en JUFFROUW uit den beschaafden stand, P. G., voorzien van goede getuigen, a|le vrouwelijke handwerken,, v n ik -? a -J* 80 auelüjnstraat 80 kwaam in alle vrouwelijke handwerken.; w . üag zich tegen l November a.s. gaarne te .Am-1 ________ __ Sterdam geplaatst als Kinderjuffrouw of ter , . ''SSSAS^SSKn ««^ J Dagteekenschool voor Dames Amsterdammer, Bokin 2. .gevestigd' in .het Gebouw der IN DEN OMTREK VAN DEN DAM, Maat scïappy voor den WerMen Stanft, Op een der grachten in een groot "Koopmanshuis worden door bijzondere omstandigheden TE HUUR gepresenteerd: S of 6 RUIME KANTOORLOKALEN, ook zeer geschikt voor Kantoorlokalen met Woningen voor ongehuwde Kooplieden, voor nette zaken, zijnde het buis een van den eersten rang. Brieven, onder No. 1262, aan SEIJFFABDT's Centraal AnnoncenO. Z. Voorburgwal H°. 3. ' TE HUUR, het geheel gerestaureerde HUIS; op de Kei zersgracht En de Leidschestraat 505, bevat tende negen Kamers, Keuken, Kelder, Zolders, aanleg voor Gas- en Waterleiding, en verdere gemakken. . Te bevragen dagelijks in Ko. 503. TE KOOP GEVRAAGD, een FLINK PAKHUIS met opslag, aan het water gelegen, in het midden'der stad. Aan biedingen met opgaaf van tijd van aanvaar ding worden icgewacht onder Letters A B, aan het Advertentie-Bureau ELLERMAN, «ASMS & Co.; Rokin 2. DASSEN in de uitgebreidste keuze voorhanden. V IJZELSTRAAT 31, Wed, Oldewell Moluian, AMSTERDAM. Het Bestuur bericht, dat de Zomervacantie den 31 Augustus geëindigd zijnde, de lessen Woensdag l September ?wederom een aan* van* nemen. Gelegenheid tot plaatsing is alsdan opengestelain het Gebouw der Maatschappij, alwaar de Directrice-Onderwijzeres dagelyks van 10 tot 12 en van 2 tot 4 uur is te spreken. Pros pectussen zijn aan het Gebouw te verkrijgen. leniiettrici-OideiTljtein, HitBHiHrderaaaisckappij J. WOLFF Toonorai. J. H. LEL1MAN, Voora. F.MEIJiJOOM. Secr. OUD PAPIER. LELIEGHACHT, Opgericht 1804. ALLERHOOGSTE PRIJZEN. ACHI.VALE VEHKIBTIGIKtt. FOLKERS «fc Co.. B OIJWIH AT1£H1AI<E!V. Portland-Cement^ Knight Bevan & Sturge. Scbotsche vuurvaste Steenen. SUr-Glenbolgh. Engelsche vunrvaste Steenen. Cowen. Mozaïektegels voor vloer- en wandbekleeding. Asphalt-dakleder-carton-cuir. Eenige agenten van P. DESFEUX. te Parffs. Gebrs. BLECKMANN. Kal verstraat 40 en Passage MUÏ CAEO . . . . . ik f 25 p. m. COBONA DE OEO . . ? ?25 ? ? BEBIDO . . . . . ? ?25 ? ? JOCKEY CLUB. . . . ??SO,, ? BAGADEBA. . ... ??30 ? ? opnieuw ontvangen. 00 Articles de Luxe, 00 ÜÜiRegiiiiersbreestraat.yyi Groote keuze in', marmeren, 'bronzen en verjrnlden Pendules, Kandelabree en Coupes. Fgne oolleotie Portemonaies, Sigaren- en Sigarettenkokers, Portefeuilles, echte meerschuimen Si garen- en Tabakspijpen, benevens eene schoone collectie Gitten, Broches, Braceletg, Parures, Oorringen, Gespen, enz. euz. enz. E. BRANDSIIA. Halverstraat 158* Amsterdam. Prijsnoteeringen sedert 12 Juli 1880. No. 2. Stofthee ? 1.10. No. ö. Souchon ? 1.30.. No. 4. Congo r HO. Nor 7. Fecco Souchon v 1.60. Overige nummers volgens Prijscourant Abonnement per 3/m. ... 60 Cts. fr. p. p. 75 Cts. Afzonderlijke Nummers S > Advertentiën per regel. 15 > Toch gebeurt het soms dat men in 't bui tenland iet» hooger over ons denkt dan w( on* zelf veroorloven. Dit bleek op zeor bijzon dere wg"ze het geval te zjju, toen vóór eenige we ken de heer Agostini te Anuterdam verscheen en van niet* minder sprak dan het honden eener wereldtentoonstelling in onze goede hoofd stad. Een wereldtentoonstelling te Amsterdam Een echte Nederlander moet een gevoel heb ben alsof geheel Nederland in een spatieuse vitrine geborgen kan worden. Wie durft er denken aan een wereldtentoonstelling te Ara sterdam ? Na 't was een Franschman, die met dit reus achtig idee in het miniatuurland voor den dag kwam en zeker zon hii onverrichl ORIGINEELE NAAIMACHINES, waarvan reeds méér dan 3 millioen stuks in gebruik zijn, hebben tot uu toe reeds meer dan 200 hoogste bekrooningen en eereprijzen verworven. Geene tweede Naalmichlnefabriok der wereld kan zich op zulk succes beroepen. Deze Machines worden op wekelgksche af betalingen van fl-? of tegen contante beta ling met 10 pOt. korting afgeleverd, en zgn niet alleen de door het publiek meest gezochte, doch sedert de laatste prijsvermindering'ook DE GOEDKOOPSTE ALLEIl SOLIDE NAAIMACHINES. Depot te Amsterdam: KALVERSTRAAT 25. Cursus voor . VTü Nederlanders zijn als natie niet gewoon ons op den voorgrond te plaatsen. In stede j.?"au overmoed of onbescheidenheid scbynt veeliet bedeesdheid de karaktertrek van het volk te zyn, dat eertyd» met Engeland om de heeryschappij ter zee durfde kampen en na tachtig * 'nrigen strijd zich eindelijk vrij vocht. Anderhalve aw was meer don tgds genoeg om den stouten r w te temmen en hem te doen vergeten, dat de schrik der Britten, de gevreesde mede>'" Jer der machtigen 'a geweest. Te midden van ^verjongd Europa staart hij met een soort langer dat de een na den ander hem naar' achteren dringt. Helaas, dringen is meestal niet eens noodig! Hij heeft er zich niet alleen in leeren schikken, maar vindt het wel aangenaam terug te treden in de schaduw. Nederland vooraan in de rij, ? Nederland den toon aangeven op eenig gebied, welk dan ook, boe door en door vermetel schijnt hem dit denkbeeld! Volgen en navolgen, langzuim achteraan komen is een streven, dat ons als natie bevredigt, volgen, ?al zy 't ook óp tien mijl afstands van het kleine België, dat door geestdrift en ijver de beteekenis zijner jeugdige jaren verveelvoudigt. Wij zijn zoo klein, ach, zoo veronrustend nietig! Men ze^t het ons iederen dag, en wij zelf zeggen het ook iederen dag: wij kunnen ons alleen staande houden zoolang men ons geen duwtje £2eft: we belijden het zonder om wegen: we leven b|j de gratie van .anderen; onze onafhankelijkheid is een gave, onze han del, onze nijverheid, onze kunst, ze worden nog geduld in de wereld... omdat wjj zoo onbeteekenend onschuldig zijn. Kortom Nederland is de braafste, de nede rigste, do ootmoedigste der natiën ... Zij laat zich op niets voorstaan dan ?: en dat is bij zooveel deugd verklaarbaar ?een enkele maal op haar geld. 33. 8, J. DEBENHARDT, 33. uw' JAARLIJKSCHE CONTRIBUTIE /* 95.? Aanvang der Lessen op 4 September a.s. De ïiigclirjjvinff Tan IVIcuwc JLccrliugeii; voor den Cursus 1880/81, zal gehouden worden op Dlugdag den 81>UB AllgU8tll84 de» avonds van 7 tot 9 nar, in het Gebouw Fellx Merltls, waar dagelijks PrOScn ÜC&leinent ItOStelOOS te Terkrjjgen zjjn. ? Bestuurderen der Eléve-Teekenklasse, J. A. LANGEBHUIZEN. C, SCHÖFFEB. \V\R1IJÏESST(I\\T 170, over Café Krasoapolsky. De bnderyfteehende l»crlcli< - hiermede lUne geachte clientèle, da< by met l ?EPTEMBBII ophond <e >(|n Repreienlant der Meeren Oefer. BbECKlIIAlV «e Arnhem» en van af Zaterdag 4 BEPTEMBEH op naam een FEUILLETON. Het sprookje van den Keulsckn Dom. fRiiderieh Snedlz nattrleld.) AMSTERDAM, 'Augustus 1880, 28. Prins ttendrikkade hoek Martelaarsgracht. 28. Berichten den ontvangst [eener groote party FETROLKUM-KOOKTOESTELLEW tegen concnrreerende prijzen. opend, ^VABMOEBBTIliAT IJO, tefenoyer Café Hrainapolih). Zich vlei ende met de hoop* het »oo vele jaren «ennfea vertrouwen te moffen blijven behouden, poemt bU «Ich met de meeite aelidnr : IKd. Ow. P. J. W. 999 ZO en 9M <*.*., an nieuwe Leerlingen TOOF de Tweede Afdeellng der MUZIEKSCHOOL 6O. Prlius Hendrlkkade 6O. , . een j-uirlUks leergeld van tl. f 15, Piano enZinf" " aks van 10?4 uur aan ld van op de Pianoklassen ? 20, op de Vioolkl. ? 30, op de gkl. f 30, Violoncelkl. f 40. Wekelgks 2 uur les. Inschrijving net Lokaal, Prins Hendrikkade 60. '. KOE A. BADEN MET VERWARMINBSTOESTELLEN, zijnde tot heden de nieuwste vinding, welke geen onaangenamen reuk of warmte in 4e Badkamers verspreiden, vereischen zeer weinig brandstof, kunnen elke 20 minuten war» gebruikt worden en zijn zeer doelmatig om Kinderen te baden. Worden geleverd en geplaatst door ' ? J A f KL ET O N, Aannemer van Water- en Gasleidingen, Spreekbuizen, Atmoapherlscbe- of LuchtdrukacheUen. etc. KALTERSTBAAT, hoek Burgerweeshuis E 90, Amsterdam. ILLEBHAN, HABMS fc C*. Het was in den jare 1247 na Christus dat de aartsbisschop van Keulen, Koenraad van Hochsteden met zgn bouwmeester een onderhoud hield. ?Neen meester," zeide de prelaat: ?al uwe plannen kunnen mg' niet dienen. Ik moet iets nieuws, iets grootsch stichten, een Dom ter eere van den God des christendom», ontzachlijker en schoener dan de pvramideh van Egypte en de tempels der heidensche Grieken. Neem dus uwe teekeningen weer 'mede, en schenk al uwen aandacht aan dit plan ter verheerlijking van Gods grootheid en almacht. Reeds mijn voorganger ging zwanger Van deze gedachte. De geheele christenheid korae hier bijeen om God te loven in een gebouw Zijner waardig, en' gü zult uw naam. op 'een metalen tafel hou wen, én die tafel'zal in het .midden der kerk uwen roem verkondigen!" Des meesters oogen vonkelden van eerzucht en in verrukking nep hjj nit: ?ja, eerwaarde heer, zoo zü het. Reeds zie ik in mijne verbeelding de irotsche torens verrijzen; .reeds hoor ik den klank der kolos sale Klokken, reeds zie ik de menigte naderen om God te dienen en gezegend te worden. En allen vinden er plaats en vernemen de mach tige toonen des orgels, weergalmende ter eere van den eeuwigen tïod l" Het dnnrde echter niet lang of de bouw meester Begon te twijfelen. ?Het zal boven matig veel kapitaal kosten, wie zal dat ver schaffen?" De bisschop echter antwoordt: ?is dat dan uwe zorg, go Tdeingeloovige?" En al weder deze zwarigheid: ?gij spreekt van roem en eer, maar de bouw zal vele jaren duren en een menmhenleven is kort." Het antwoord ??1 een wgi teruggekeerd zyn, ware hy niet aangehoord door eenige Nederlanders, wier blik iets minder bekrompen was dan van zooveel duizenden. Een wereldtentoonstelling, zoo begreep men spoedig, was niet wenschelijk, ten minste al te gewaagd. De omvang, dien aan zulk een ten toonstelling moet gegeven worden, zal ij waardig de parflsche opvolgen, is te groot, dan dat men, althans op dit oogenblik, de middelen zou kunnen vinden om haar to£ stand te brengen. Dit alleen reeds «as een bezwaar, letwelk men moeilqk zou kunnen opheffen. Doch uit de overleggingen van eenige belangitellenden vloeide weldra een beter plan voort. ïesprekingen met den heer Agostini leidden tot iet denkbeeld eener meer speciale tentoontelling en men zal moeten erkennen, dat voor Nederland in dit geval geen betere keus kon gedaan worden, dan die, waartoe de voorloopige commissie gekomen ia. Een algemeene kolonitle tentoonstelling, waarop tevens de nitvoerlandel een plaats erlangt. Als koloniale Mogendheid staat Nederland voorste rij der éuropeesche staten; een tentoonstelling.kon ««voed won?«n ui onnT'^t^en vesting ui& geslagen worden, en een koloniale tentoonstel ling, opgevat zooals de kommissie h et'wil, biedt een veld. aan, ruim genoeg om een expositie samen te stellen, waarin geheel het weten schappelijk, handeldrijvend en industrieel Eu ropa en Amerika znllen belangstellen. Een internationale koloniale tentoonstelling is o. i. iets, dat, iu den ruitnsteu kring bü'val zal vin den, wanneer de wijze waarop zy wordt voor bereid, vertrouwen kan wekken en de omvang dien men haar wenscht te geven, nauwkeurig genoeg wordt omschreven, ten einde verwar ring te voorkomen. Inderdaad achten wij niet alleen het idee eener koloniale tentoonstelling gelukkig gevonden, maar ook .de nadere bepaling van den aard dier tentoonstelling uitmuntend. Zij wil een overzicht schenken van de koloniale produkten, de verschillende phasen waarin de produkten verkeeren, van de werktuigen, ge reedschappen, die tot bereiding van den bodem of tot bewerking der grondstoffen worden ge bezigd, koloniale landbouw, nijverheid, handel, geschiedenis en kunst, land- en volkenkunde, alles zal zijn bijdrage leveren. Het geheel zal buitengewoon belangwekkend zijn. Doch hiertoe wil de kommissie den omvang der tentoonstelling niet beperken. Om aan ake O. ilord El deze tentoonstelling, die niC-een weteuschappeiyk oogpunt beschouwd, zeker alle* zal over treffen wat op dit gebied ooit geleverd is ge worden ? een bjjiondeiea steun te verleenen, acht zij het noodig ook den nttvoerhandel, voor loover die op de koloniën betrekking heeft, een plaats te bereiden. Dat het wensoheUjk J» om aan deze speciale tentoonstelling een meer algemeen karakter te schenken, ten einde het groote publiek te lokken, valt niet tegen te spreken. liet is uitnemend gezien. Doch de bezwaren daaraan verbonden springen tevens in het oog. Er werd in de vergadering van kommissie en genoodigden, verleden Woens dag in Odéon gebonden, aacs'.onds op gewezen, en de bedenkingen daartegen aangevoerd, zgn i. niet geheel ontzenuwd geworden. ien koloniale tentoonstelling, waaraan al» appendix een tentoonstelling van den uitvoerhandel verbonden is, loopt gevaar wat te veel ta gelijken op een lichaam welks ledenmaten alle evenredigheid missen. Het U te vreezen dat de uit voer handel, waartoe schier alles wat het Westen voortbrengt en vervaardigt ge bracht kan worden, trachten zal het voor naamste gedeelte van het terrein voor zich te veroveren, zoodat de aantrekkelijke koloniale tentoonstelling overschaduwd wordt of in een magere nijverheidstentoonstelling ontaart. Dit is geenzins de bedoeling der kommissie. ?Ö wenscht die uitvoerhandel-tentoonstelling Jinnert de juiste grenzen te brengen, doch het comt ons voor, dat dit onmogelijk alleen een twestia van uitvoering is. Wij meenen daarom, dat het wenschelgk is deze tentoonstelling een koloniale tentoonsteling zocder meer te noemen. Draagt zg dien naam, dan kan men tot haar >rengen alles wat van koloniën komt of op Eoloniën betrekking heeft en dus ook dat geieelte van den nitvoerhondel, hetwelk met de wingewesten in de nauwste betrckhoeven waarlijk niet aangewezen te worden evenmin dat Amsterdam in dsze zaak de eer ste der belanghebbenden is. We mogen dus verwachten dat land en stad om strijd znllen doen wat zjj kunnen,' ten einde de uitvoering van bet plan mogelgk te maken. De heer Agostini, die den stoot aan de taak gegeven heeft, staat, krachtens zgn ver leden, ook als secretaris der direktie van d< laatste pargsche tentoonstelling, bekend als een bekwaam en beleidvol man. Zg die dil plan m t hem ontwierpen, mr. jhr. den Tex de oud-burgemeester, aan het hoofd, wekken vertrouwen in de onderneming waaraan z\ niet alleen hun namen leenen, maar waarvooi zg ook hun tgd en moeite als kommissie van Zon onder hunne leiding het kleine Neder land ditmaal durven? Beschermende rechten. Koloniaal Protectionisme, geschreven naar aanleiding van de brochure van den heer JOSEPH JACOBSON door G. H. Hintzen. Rotterdam, Wgt en Zoon. De verkiezingsstrijd te Rotterdam geeft aan leiding tot eeu vernieuwde verdedij ' van het vrühandeUtelsel. Niet alleen de dagbladpers maar gelqk het behooii, ook de kooplieden zelf bepleiten de vcordeelen van de afschaffing der differentieele rechten. Onder de laatsten moet de heer G. H. Hintzen genoemd worden, die in een bondig en helder geschreven opstel den heer Jacobson en andere voorstanders van een verkapt protektionisme terecht wijst. Aan zgn uitmuntend betoog ontleenen wg de vol gende woorden, die zeker ook te Amsterdam weerklank zullen vinden. Na het geliefkoosde hunne bakens b$ tgds verzet; sy s$n de riohtinp, die het internationaal verkeer hun voor schreef, onmiddelük gevolgd; sjj hebben ons achter zich gelaten, en thans kost het ons dubbele inspanning om anderea op zijde te streven. Is het toeval, dat onze naburen, die niet van protectie leven, bfl voorkeur hunne oogen gevestigd hebben op Amerika, dat de Indische handel van Engeland, Antwerpen, Bremen, Hamburg verre staat beneden den Amerikaanschen f Koloniën in de oude beteekenis hebben hun' tnd gehad. De fortuioco.-kers van weleer, die en zichzelven én het moederland geruimen tHd de voordeelen der kolonie konden verzekeren. zyn verdwenen. Meer en meer bereikt de be schaving de verre landen in Oost en West. Het internationaal verkeer heeft zich meester weten '?---? - ? verbor .t°. ^^?tL_V.ft?. ^e "°eger .zorgvuldig Tciuvi|»3u etuattexi, sioomuooten en spoorwe gen hebben die echatten dienstbaar gemaakt aan het algemeen belang, aan de algemeene welvaart. Met deze veranderde omstandigheden moet tle staatsman rekening houden. Hij moet er van dooHrongra wezen, dat er een tüj cal ionen, u»t UB koloniale politiek tot het ver eden behoort. Hij moet zoo lang doenlijk vachten te behouden, hetgeen hij op rechtam:ige wijze voor zijn land kon en mag behou den, moor nooit mag hy het landsbelang apofferen aan de tijdelijke, eenzijdige voordeelen, Ue de kolonie aanbiedt, nooit mag hg de kant oopen, dat de handel van zyn find met onlergsnjr bedreigd zal worden, zoodra de koonie in andere hinden overgaat, of zich tot een zelfstandigen staat verheft." De Heer Hintzen schreef, blykens den aan?ang van zijn opstel deze weerlegging, ten oewBze dat er onder de jongere kooplieden in koloniale artikelen" zijn, die niet behooren ot de protektionisten. Op te grooten afstand. In_een hoofdartikel van-fel Xieutos «a*» den luidt: ?o gij ijdele, verblinde man. Is dan het werk niet net uwe al wordt het door anderen voltooid? Het plan, de gedachte is van u en dat zg n voldoende. Des te grootscher het werk wordt, te grooter zal uw naam zijn door alle eeuwen heen l En zult gij ook met alles gereed zien, gij zgt. immer* nog jong genoeg om veel te volbrengen." Des bouwmeesters-blik schitterde weder van verrukking, en met schaamte voor al zijne kleingeestige tegenwer pingen viel bij voor den .bisschop neder ei bad hem om zgn zegen, doch de bisschop werd daarin verhinderd door een ridder, die audiëntie verzocht. Het Was ongeveer een half jaar daarna, toen de bouwmeester op zgn kamer een perkament voor zich had liggen, waarop hij eene teekening had aangevangen. Hg is bleek, zijne wangen zgn ingevallen en do oogen staan mat. Ook heeft hg vele nachten slapeloos doorge bracht. H» teekent en veegt uit en teekent nieuw, doch het wil maar niet vlotten. Al» , in de eenzaamheid langs den Rnn wandelt, dan, immer vervuld van het reusachtige .plan, dan ja, verrijst voor zgne verbeelding een heerlgke tempel, zooals de eenwen nog niet hebben voortgebracht, maar zit kg, met de stift in de hand, voor,zon perkament, dan ... komen allerlei nevengeaacnten hem afleiden, en het wordt hem onmogelnk zijne denkbeelden in harmonische lijnen weder te geven. Dan ziet hij zyn eigen graf staan, daar in dien prachtfgen tempel; dan ziet hg de metalen tafel en dn gulden letteren daarop, terwijl de menigte, elkander opmerkzaam maakt, op den naam van den: ?grooten meester, die zulk een werk tot stand wist te brengen"; ja, zg knielen zelfs voor hem, en bidden dat God zgner ziele genadig moog z«n. Lang zit bij te mijmeren en waakt somtijds plotseling op, want belaas, alles is slechts een droom, zelfs de teekeningen op het perkament ontbreken nog! En terwgl zgn geest zonder ophouden bezig is met het ontwerp en wat daarop betrekking heeft, ter koloniale en uïtvoePttaTKiii-Uïl,.. .ïstêlliög" dan is de naam te groot voor het kind. En het gevolg zal zijn, dat óf do omvang der tentoon stelling niet vooruit te berekenen is, óf het publiek, dat tot inzenden geneigd is, teleurge steld wordt en de moeilijkheden, die de kommissie te overwinnen zal hebben, niet te overzien zullen zyn. Wat men in den naam moeilijk zonder wijdloopig te worden kan uitdrukken, wordt ge makkelijk in het programma omschreven en niets is noodiger vóór men aanvangt, dan een juist en duidelijk uitgesproken begrip van hetgeen men wil. Het zou jammer z\jn wanneer een zoo kloek en voor Nederland en de hoofdstad gelukkig plan aanstonds tengevolge eener gebrekkige omschrijving het voorwerp van kritische be schouwingen werd, die zeker ook hier niet zul len uitblijven. De ijveiige kommissie, die zulke energieke leden telt, wier plan van zooveel praktischen zin getuigt, zal deze klip weten te ontzeilen en, gesteund door al wat den vooruitgang en den goeden naam van Nederland lief heef', haar doel bereiken. De voordeelen, die zulk een tentoonstelling, wanneer zij slaagt, voor het moederland en de koloniën zal afwerpen, beient betreffende den [_ji_flff- ? _^_ - ?-» t ??? *f~~^~??~-?~_; ~; ?... - 1.1 i _ 11*i* www «iww^a wrv nrjrf * ?ae,*?MH-*; .*^fl£?«-??.te?^ ^lif «nMaandagSOAuif. onder het opschrift: pajöqJtlBJiei) nrowunnnon»' ??"?""P"^»»*--*»!»..»»-?~«!->s.0i-«i-?.»_^:?j ": ?u«,-«i«?.»..^ ^'"argumententemoe- nieuw onze binnenbndsehe politiek te worden (Buitënlandsche politiek hebben we al in 't ge heel niet meer)? Wat anders dan een armzalig gehospel! Wij hebben dat nog onlangs in de hoofdstad gezien. En toen 't goddank uit was, toen was t no; men ten bestryden, zulke kleine vraagstukken be handeld te zien, waar men den bloei van den Nederlandschen handel voor oogen heeft, nog eeus den tgd te doorleven, dien Engeland reeds eene eeuw geleden heeft gekend. Mij schieten onwillekeurig de woorden te binnen van Adam Smith: ?To i'ound a great empire for tbs eole parpose of raising up a peonle of customer», i verlesren met het may at firkt sight appear a ? ? -? - - ' - - s- - a natiou of shopkeepers. project altogether unfit for r keepers-, hut extremely fit for a nation whose government is influenced by shopkeepers." ?Niet in Indië ligt onze 'r.cjtomst. Men sla eeu blik op de vereldkaaja^en beantwoorde dan de vraag, welke producten in de toekomst bij voorkeur hun weg over Nederland zullen nemen. Laat Nederland zgne betrekkingen met Indië onderhouden en deelnemen aan den Indischen handel, zoolang dit op den natuurlij ken weg mogelijk i», maar laat het vooral ook zyne aandacht 'wijden aan andere landen, die werkelijk landen der toekomst mogen heeten, aan Noord- en Zuid-Amerika, aan Afrika. Daar ontbreekt het ons nog aan verbindingen; het ontbreekt ons nog ? erkennen wij net vol mondig ? aan de noodige kennis, de noodke ervaring, om dien handel dadelnk met krocht te Ontwikkelen. Waaraan is dit te wijten?: , niet uit. Min zou niet .nipleiten, en (on het toch niet laten. In plaat; VAD, ??? '--l figuur dat men gemaakt ?u? ' ' ° te - , en ---?-----? _? Géneatet, zelts uw gulden woord aan het adres van de middenmannen moest dienst doen om hst on zinnigste partü g'-haspel te vergoelijken. Aangaan4e hen, die geweigerd hadden zich warm te m i ken voor d« kibbelarij tusschen de Koppeynianen en de Gleichmjniati-n werd d; be denking gemaakt of zij wel een hart hadden voor de liberale partü en hire bsgin^elèn. Ieder die een beetje ; ' journalisten van ii=torie_ keut, weet dat onze het einde der vorige eeuw reeds het voorbeeld van die methode gegeven hebben, en hoe de zegepraal der reactie hot einde van het lied ia geweest." ' Aangezien de bedoelde aanhaling uit de Oenestet in ons hoofdartikel van 22 Aug. j.l. voorkomt, schijnt deze tirade in 't bijzonder aan ons adres gericht. _r ? .. . Wg zulten het oordeel Terwijl wy, met hand en taud vasthoudende \ gemaakt figuur met een aan het oude beschermende stelsel, steeds za- het publiek overlaten. Wij willen alleen proten te toren op Indië, hebben andere volken testeeren tegen een kwalificatie van den ern< over het door ons [ernst geweten aan wijl de bisschop ongeduldig wordt om eindelijk iets te zien te krygen, bluft het werk «elf on gedaan. 'Zwaarmoedigheid daalde op den ar men bouwmeester neder! Daar naderde de zilversmid Rohlke en bracht hem de vroeger reeds bestelde tafel, prijkende met den naam des bouwmeesters. ?Zie," zeidè.hy, ?als jaar van. den aanvang des houws, heb ik 1243 daarin gebyteld!" Nu echter werd de bouwmeester nog droefgecstiger, en hij riep, zoodra de zil versmid vertrokken was, schreiende nit: ?O groote meester, plukt gij reeds de vruchten voor gü den boom hebt geplant! Houdt bruiloft voor gij de bruif bezit! Vrede n ge sluiten, waar gy nog niet gestreden hebt! Niet waar, wijze meester, de'roem kan u niet ontgaan, want al is er geen domkerk, de tafel waarop aw naam gegrift staat, ia' reeds aan wezig t" En te midden van zijn tranen lacht hg, dat allea er van dreunt. En juist In deze stemming verkrijgt .hij eene nieuwe aanmaning van den bisschop, die hem laat verzoeken, om bij Bonn, eene nieuw ont dekte steensoort te gaan zien, en nu toch ook gaarne iets nadert van hem vernemen wil. ?O!" roept hg uit, .het moet, het moet! Geen ander dan ik mag den dom bouwen. Zal men mij dan bespotten en uitlachen? Ik zal.het plan vinden, al ware het ten koste mijner za ligheid!" Toornig, stampt hg met den voet, en eensklaps... valt mee vreesselgk gedreun, de metalen tafel op den grond. De bouwmeester besteeg in diepe mistrooitigheld de Drachenfels, .om de steensoort te onderzoeken, die voor den renzentempel dienen moest, 't 'Waj een heerlijk gezicht daarboven over den: zilveren Rijn, met aTzijne stedekens en dorpjes, zgne heuvelachtige oevers en -het rus tige, vrome Nonnenwörtn, aan den voet van net gebergte. De meester echter had daar geen oogen voor, hg was te veel met ziohzelven vervuld. ' Geen wonder waarlijk! Reeds heeft zich ter plaatse van den bouw eene geheele kolonie van steenhouwers, metselaars en arbeiders op gehoopt, reeds kiest men de steensoort, reeds zyn de wagens, de werktuigen, jn haast alles bijeengebracht, en alleen de bouwmeester is nfet gereed. Reeds verneemt men het gerucht, dat een ander tot arehitekt zal worden be noemd, en hoe de meester ook peinst en woet... alles schijnt hem voor den geest te staan zoodra, hij gaat, maar zit hij in zijn werk-cel, dan wordt het hem volstrekt onmogelijk, de ware uitdrukking te vinden voor zijn gevoel, gelijk de auteur maar al te vaak het ware woord niet vinden kan, om uit te drukken wat zgne zenuwen trillen doet. Aan. de steenrots gekomen, drukt- hij met zijn stok tegen den rots aan, en keert de afgehouwen brokken machinaal om... zie, het is hem zelfs onmogelijk om zijne gedachten daarbij te bepalen. O kon hq zgn arm, verhit brein in de diepte van den stroom afkoelen... Hij heft het hoofd eiadeUjk op... Wat ziet hij voor zich, daar aan den rotswand ?... Ja, dat is de stichting, zooals zgn brein zich had gedroomd! Daar verheft zich in heerlijke lijnen de reuzendom in zgn kruisvorm, in zgn rijzige torens, in zijn ontzettenden omvang, in zgn rijkheid vau details, alles zooals hg wel ge voelde, maar nimmer .voor pogen kon krijgen. Maar, terwijl hy een kreet van verrukking uit, verzinkt eensklaps alles weder in hqt niet. Krampachtig klemt lig zich aan .den rota, als wilde hij zgn ideaal in de armen drukken... belaas, niets dan de kale steenmassa bbjffc over. En pas ii het visioen verdwenen, of de rus teloosheid van zijn geest verstoort zijn gehenjen. Ja, daar stond wel de toren in al zijne ilankheid voor zgn geest, maar het fundament kon hg' niet vinden. Daar stond wel eene tchtige zuilenrij, maar de vorm der spitsragen, die zo verbinden moest, poste daar niet ijj. Ja tóch, daar ziet hjj den vorm der kerk weder in zijn geheel, maar het is als of die vormen al kleiner en kleiner worden, om ein delijk te verdwijnen. De bouwmeester wordt radeloos, hjj verwenscht zich zelven op luiden, doordringenden toon.' . Verschrikt kgkt hg op, want de echo heeft hem den vloek nog luider teruggeworpen!... Eensklaps staat daar eed marskramer voor .hem, zeer demoedig gebogen met de muts in de band. ?Wat wilt ge?" ?U. een rariteitje verkoopen, waarde beert Ik heb er velen. Zie eens deze perkamenten rol." ? Ha, de teekening, het grootsche plan dat zijne droomen verontrust, het meesterwerk dat hy op den rotswand heeft aanschouwd! -Wat H dat?" vraagt de bouwmeester ont steld. ? . ?De Dom van Keulen" klinkt nauw hoorbaar het antwoord. . ?En het plan van dien Dom bestaat nog niet eens." ' , ?Ik heb het geteekend naar uwe denkbeelden." De bouwmeester tast naar zijn voorhoofd.. ?Maar dan kunt gij töoveren!" riep hij uit. "Dat heb ik in Egypte geleerd." ?Dat ia mnn eigen werk, mgne ge lach te! Geef bet m$! Voor hoeveel kan ik het koopen?" ?Teeken slechts uw naam, meer Verlang ik niet," en. de marskramer reikt'hem een per kament over. ..'?'? . ?Ga weg van mg, Satanos," riep de bouw meester, na het gelezen te hebben.. ?Zooals gij wilt" luidt het koele antwoord. ?Maar het plan behoort aan mij. Het u mijn plan, gij hebt het ontstolen." ?Ik ontken dat njet, maar wat helpt dat u ? meent gg, dat tt ü door list overwon? Neen, ïeleerde heer, uw zelfzucht, uw roemzncht heeft n tot ing gevoerd. Mét'reine jgedochten alleen kan men hit reine tot «tona brengen, uwe gedachten waren niet rein en daarom moet ik u helpen. Wilt ge?" en by ontrolde het perkament. Hoe schitterden de prachtige Ijjnen! En langzaam verwijdert hy zich, het perka ment onafgebroken naar den bouwmeester ge richt. ?C \' f i i t i > » feli «t '8 ae fa 3t r> £ ir Ugo Ct,» op

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl