De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1880 5 september pagina 1

5 september 1880 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

N°, 167. / \ DE AMSTERDAMME R,« WEEKBLAD VOOR NEDER L A N D. »e ondcrceteekeude betuigt z(ju inuigen dank voor de hartelijke belangstelling en be wijzen vau waardeeriug, hem den 17 dezer aoo ruimschoots ten deel gevallen. N. 6. JACOBS, Huismeester i,h O. & N. Gasthuis. Zutphen, Aug. 1880. ' IEMAND ty'ne avonduren vry hebbende, wenschte dia to besteden tot het verrichten van SCHRIJFWERK, bühouden van Boeken of eenig ander administratief werk. Aanbiedin gen worden ingewacht, motto SchriifKCrR, Bureau de Amsterdammer. Kokiu 2. MACHINIST. Een gepensioneerd Machinist van de Ind. Marine, in de kracht vau zyn leven, gezond «n «terk van gestel zag zich gaarne als MA CHINIST geplaatst op Stoomboot, Fabriek of Stoomgematil. Reflecteerende adresseren zich met franco brieven ondr Letter C Vi, Bureau ?van dit Ulad, Rokin 2. . JONGSTE BEDIENDE. Gevraagd om direct (feplaatst te worden een fatsoenlijke JONGELING! voor KANTttOHWERK op een Grossierakantoor, aanvankelijk salaris TiOO. Goed schrift en accuraat rekenen is hoofJvcreischte. Adres onder Letters V Q K, Bureau de Amsterdammer, Rokin 2, ARMEN-DÖCTÖRÊNT Met ingang van l Junnari ItSl zal de ge neeskundige dienst by de armen in de gemeente Groningen worden verdeeldPonder T.WEE GE NEESKUNDIGEN, telkens voor drie jaren te benoemen en op eene jaarwedde van f 2500 voor ieder van hen. Met ingang van hetzelfde tüdttip zul ecu ADSlSTENT-dENEESKUNDIGE worden aangesteld, bjdast om de geneeskunSTOOMVERWERIJ CHEMISCHE WASSCHEBIJ TAM Gcbr.PALTBE,le Almelo. De&i te imstsuan, TlJlELSTïUt. 53,m wur li Matl Zlidiil tl JrUJSTHUT 65, m WUI te ietae» WoHsto wou» Nes4b/dVijgendam,Nes4, Zeer soliede Koffers, Tauehen, Riemen, Halifeanden, enx.t «Uo In elk formaat Immer vaormdlK, Hat- «u MonsterkóVen worden In **. uren meer sterk In eiken vorm gefa briceerd. Binnen- en Bultenlandirhe Reliart kelrtn worden ipoedlff en nr< In de G. TU. BE IU& MAGAZIJN van Koffie! Thee, Suiker, GEMBER en CHOCOLADE. Heerengracht bij de Wolvenstraat 304. JAVA KOFFIE 1ste soort . per Va kilo 57V2 * J. M. DONSE, Makelaar, O.LVMrtinwiliij.iOuulraiti3!, KOOPT en VERKOOPT HUIZEN, LANDERIJEN enz., belegt en bezorgt GELDEN op HYPOTHEEK, sluiting van Contracten voor BRANDA3SURANTIE en LEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJEN, Administratie van VASTE GOEDEREN, enx. MOCCA AFBIÜA 115 50 STOFTHEE ... van af 60 tot 125 cent. Zeer geurige en goed waterhoudende ZWARTE THEE ... 100, 125, 150 Ct. en hooger. WITTE SÜ1KERÏT T "82\, 3t> en 37'a Ct. STUKKEN SUIKER voor het inmaken van vruchten ........ -. 32Va cent. IMELISKLONTJES ...... 35 YERLICliTE KOFFER, NEB 4. \\.JA\SE\, voorh. M. P1LGER. Zeer fttflyTre prijzen. Prima geconf. CHIN. GEMBER p. Va kilo 0.75 MANDARIJN^ Luxe potjes GEMBER;' , "per stu 204. Kalyerslraat. 204. LËDËBOËR & C". ONTVANGEN: Prachtige groote Fransche 1 MELOENEN, PERSIKKEN, groote Blauwe WestUndache DRUIVEN, fijne fransche PEREN, Au, bergioea en Versche Cellery, extra fijne Echt . Yorkshire Bankethammetjes, deze worden ook i geheel gereed naar buiten verzonden. ? NB. Chocolat de Yoyage en een ongeëven aard assortiment Artikelen, geschikt voor bui' tenpartqen. k 75 DE KASVEREENIBINB, Hccrengraeht 196, ONTVANGT GELOEN i DEPOSITO tot de volgende rente: gonder voorafgaande opvraging. IV* pOt met één dag vooraf opvragen*. . life , » tien dagen . , . . l»,'* » voor 2 a 3 maanden fixe 2 ? Tevens belast zy zich met het IN BEWARING NEMEN VAN WAAIDEN. Een en ander volgens Reglementen, aan het Kantoor verkrijgbaar. AJUTKBDAH, Aug. 1830. DB BIMKCVIK. DE AMSTERDAMMER. A°. 1880. DE RENTE CASSA «e AMSTEHDAM, bericht, dat, met Ingang op 30 deur de Rente vergoeding i» vastgesteld als volgt: Voor Deposito's met l dag opzegging 11/4 pe. » » » 10 dage* » li;4 » » > u l,2eB8nuaBd,0xe3 > en verzoekt haren Rekeninghonden van deze wijziging kennis te willen nemen. AMSTEEDAM, 28 Aug. 1860. DE DIRECTIE. Verschijnt iederen Zondagochtend. Uitgevers: ELLERMAN, HARMS & C°. Kantoor: Rokin 2, ZONDAG 5 SEPTEMBER cent. Dagelijks wordt gehoord en bezorgd aan huis zonder prijsverhooging. | afaonderlljte aanie»lelleu aigen zooi heelkundigen by ontstentenis te vervangen en in buitengewone omstandigheden mede in de dienst te voorzien. Zijne jaarwedde bedraagt ?500, terw$ zyne benoeming telkens voor «én jaar geschiedt. Geneeskundigen, die voor eene vau deze be trekkingen wcnachen in aanmerking te komen, worden uitgenoodigd zich daartoe vóór l Oct. a.s. Ecluiftolyk aan te me!deii by het gemeente bestuur, onder «duidelijke te kennengeviiig of de belrekking: vau geneeskundige, dun wel die 9*11 adiisteat-geueeskunUige door hen wordt bekeerd. GiiüKixö-s. 23 Augustus 1*80. Burg. en lYtth.: S. M. S. MODDERMAN, f B. tic Secretaris: J ACyUES- OPPENHElil. DINERS! SOUPERS! HUISELIJKE FEESTEN!'.»'zoo bekende tMA.Mlr.A.fiS.Ü'Iï bieden wjj steeds aan per originecle mand, inhoud: 12/1 Fl. / V4.AO of 24/2 Fl. V4.?, met alle kosten franco door Noderla nd. T EK WEIT 4e Co., Heerengracht, 227, Amsterdam, Geopend Vrijdag 20 Augustus. Mouw c DAGELIJKSCHE Nacht - Stoom/bootdienst Leening van den Staat Genève INHOUD KLOEK PLAK. - BZ^CHERKENDE -i,iir. - OP TB aEOOTEÏTAFSTAND. FEUILLETON: ?HET SPROOKJE VAN DER KBUL80HBN DOK." Bodenen Benedix navertold deer H. Th. Boelen. ? 8TAATKDITDIO OTEBZICHT. ? OEJtEBHTEZAKHW: Kerkelijk* profewioren. Maagatad, door Ben schenking. ? Uit de O. ? Pit d* Hofotad, door TOT Conversie en Unificatie zijner Schold, aangegaan krachtens de wet van 7 Februari 1880. 219.787 3pc. OBLIGATIËN van fr. 100, TUSSCÜEN AMSTERDAM, KAMPEN EN ZWOLLE, met de doelmatig ingerichte Scliroefgtoombooteu en TEN VERVOER VAN Passagiers, Goederen en Vee. TER T R E K: Vi dei avondi O ure la correspondentie opden centen 9<etc«yk, Heerenveen, Leeuwarden, Hooffeveen, Een DAME uit de faUocnljjken stand, P. G:, middelbare leeityd, bekend met Fransch, Duitsch en Eng«lsch, veel met families op reis geweest zyude, zag zich gaarne geplaatst als Juffrouw van Gezelschap en tevens om het huishouden waar té nemen. De beste iuformatien staan haar ten dienste. Reflecteerende. adresseren zich met franco brieven onder Let ters C H, Lurcau van dit Blad,. Rokin 2. JUFFROUW Met l November e. k. verlangt men bjj eene Familie, in de nabijheid van Rotterdam, eene JUFFROUW, uit den beschaafden stand, P. G., ter assistentie in de Huishouding en verzorging van Kinderen. Salaris f 125. Opgave van leeftjjd, capaciteiten enz. franco, Lett. ^Y, aan het Bureau van dit Blad, Rokin 2. QABEN EN BAND. '£?$£38$^^ 80 Ctuellijnstraat 80 Eenige kennis van bet vak strekt tot aanbe veling. Zonder goede getuigen onnoodig zich aan te melden. Adres met franco brieven, onder Lett O P, aan het Advertentie-Bureau van KOK & COMP., Bock- en Kantoorhandel, te Gouda. VA.\ trein nnar Mppptrl Auen, ttroDlngu». VAX SBWOLLE de* avondi O ure. VA* K.mPBS des nachlt l* ure, na aankomst der laatste treinen ut< hel Woorden. Informatien te Zteolle HERMs. ? VISSCHER. ? Kampen ZEGER DE 1TA~ATS; l Am/erdam D. & P. KIEVITS. Ligplaats te Amsterdam: OOSTEI111OOFO. uflosbaarmi't [iremlun vau fr. 80.000, fr. 50.000, fr. 35-000, ft. 10.000. De eerste nitloticg geschiedt op l Februari 1881. De coupons en de obligatiëu losbaar met of zonder premiën worden kostelooa uitbe taald jaarbjks op l April te Genève by' de staatskas. De ondergeteekenden zjjn door hunne principalen belast met den verkoop van deze loten. Prospectussen ten hunnen kantore verkrijgbaar. AMSTERDAM, 28 Augustus 1880, \\'. DER K1XDEKEN & ZOON. ' TMK.K. E. BRAMDS9IA. Halverstraat 159. Amsterdam. Prij'snoteeringen sedert 12 Juli 1880. No, 2. Stofthee ?1,10, No. 5, Souchon ?1,30, No, 4. Congo , 110. No. 7. Fecco Souchon v 1,60. Overige nummers volgens Prijscourant. J. A. de Bergh. ? KTJFST: De koopman van renette, door P. v. d. Q. ? De tijdelijke enrsns TOOT teekenmeeitera enz. ? LETTEB.KUSDE'. Schijn en weien. Twee novellen van Cathari e F. van. Eees, door T. H. ? Aan Melchior, door Hagft. ? Een gooden drukkerafeeat, door Prof Alb. Tb. ? BeuBchettbeechenning. ? Haagcehe bouwwerken, door C. Deck. ? Dé nieuwe muntbiljetten, door J. A. de Bergh. ? DemokratUoh hoojger onderwijs. ? STATISTISCHE EN IMDDSTIIIBELE MEDEDEEUNOEN; De koloni? ** ** *- ?" -üi OVERZICHT VAM ^. Q. Chav&naes. ? DE EFFEKTENKABKT. ? . Handeleoverrioht der Week. ? VeUingen. ? Burgerlijke Stand. ? Ta huur zijnde wonin gen. ? ADVEBTENTIEN: Schouwburgen ene. EEN KLOEK PLAN. VONDEL-BAZAfi. Hanjg-lamperi. IMessen. Iemand, van middelbaren leeftijd, P. G, ge woon met Kinderen om te gaan. ervaren in Huiselijke bezigheden. Geëxamineerd in Hollandsch, Fransch en Handwerken, zoekt, met November of eerder, plaatsing ter Besturing eener Huishouding of tot Assistentie en GezelJcNp; zjj w ook niet ongenegen schoolgaande Kinderen behulpzaam te wcz.en. Verzoeke franco "brisTCc, letter U, aaa hot Adrcrt.-Bnreau.van den Boekh. W. STOKHUUZEN.'te Gorinchem. ien JUFFROUW uit den beschaafden stand,' »O A r.Ttrtll«.na.r-,,o Q-f &A 1 P. G., voorzien van goede getuigen be- $|J y,U6llll ÏLStFa&TJ 5W _ kwaatn in alle vronwelyke handwerken,; u aag zich tegen l November a.s. gaarne te Amsterdam geplaatst als Kinderjufirouw of ter assistentie in de Huishouding. Brieven franco onder lett. M. 51. bureau «c Amsterdammer, Rokin 2. ÜPoi'te-monnnies. Petroleum, toestellen* Inleg-flesschen. Blaliers en Lncifei-sBta.ndaa.r-ds. (deze voorwerpen, aan zon- of kunstlicht blootgesteld, behouden in de duisternis het lichtgevend vermogen) enz. OUD PAPIER. I.ELIEGRACHT, Opgericht 1804. ALLERHÓOUSTE PRIJZESi. VEHKIBTIGIKf». *fr Co., Portland-Cement, Knight Bevan & Sturga. Scbotsche vuurvaste Steenen. Star-Glenbolgh. Engelsche vunrvaste Steenen. Cowen. Mouïektegels voor vloer- en wandbekleeding. Asphalt-dakleder-carton-cuir. Eenige agenten P. DESFEUX, te Parffs. Gebrs. BLECRBANN. Kal verstraat 40 en Passage »oc"ct»eljcr. Dagteekenschool voor Dames gevestigd'in het Gebouw der IN DEN OMTREK VAN DEN DAM, Maat schap voor den WerMen Stand, MUÏ CARO . . . . . ft f 25 p. CORONA DE OEO . . ? ?25 ? BEBIDO . . . " ' JOCKEY CLUB. . BAGADEBA. . . opnieuw ontvangen. Op een der grachten in een groot Koopmanshuis worden door bijzondere omstandig heden TE HUUR gepresenteerd: S of 6 RUIME KANTOORLOKALEN, ook zeer geschikt voor Xtmtoorlokalen met Woningen voor ongehuwd* Kooplieden, voor nette zaken, zy'nde let buis een van den eersten rang. Brieven, onder No. 1262, aan SEIJFFABDT's Centraal Annoncenburcao,-Amsterdam. . O. Z. Voorburgwal n°. 3. TE ? HÏÏÏÏB, het geheel gerestaureerde HUIS; op de Kei zersgracht bij de Leidschestraat 505, bevat tende negen Kamers, Kenken, Kelder, Zolders, aanleg voor Gas- en Waterleiding, en verdere gemakken. Te bevragen dagelijks in No. 503. Het Bestuur bericht, dat de Zomervacantie den 81 Augustus geëindigd zyude, de lessen Woensdag ? l September wederom een aan. van* nemen*: Gelegenheid tot plaatsing is alsdan open gesteld^ in het Gebouw der Maatschappvj, alwaar de Directrice-Onderwijzeres dagelyks van 10 tot 12 en van 2 tot 4 uur is te spreken. Pros pectussen zy'n aan het Gebouw te verkrijgen. lemmtrics-oidtrwiiieies, HitBHiiirderuaiscliappij j. WOLFF Toonorai. J. H. LELIMAN, Voora. F.MELTUOOM. Secr. TE KOOP GEVRAAGD, «en FLINK PAKHUIS met opslag, aan het water gelegen, in het midden'der stad. Aan biedingen met opgaaf vau t$d van aanvaardinir worden ingewacht onder Letters A B, aan het Advertentie-Bureau ELLERMAN, «ARMS & Co.; Rokin 2. DASSEN in de uitgebreidste keuze voorhanden. VIJZELSTRAAT 31, Wed, (Hdewell Metinan, AMSTERDAM. ? ?25 ? 80? ,,? » ? m. >» » » » Articles de Luxe, QQ Groote.keuze in'.marmeren, -bronzen en ver gulden Pendules, Kandelabree en Coupes. Fgne oolleotie Portemonaies, Sigaren- en Sigarettenkokers, Portefeuilles, echte meersohuimen Si garen- en Tabakspijpen, benevens eene schoone collectie Gitten, Broches, Braeelets, Parures, Oorringen, Gespen, enz. euz. enz. B. J, DE6ENHARDT, 33. Reguliersbreestraat. 33, W\) Nederlanders zqn als natie niet gewoon ons op den voorgrond te plaatsen. In stede >-an overmoed of onbescheidenheid sch(jnt veeliet bedeesdheid de karaktertrek van het volk l te zgn, dat eertyd» met Engeland om de heer[ /«chappij ter zee durfde kampen en na tachtig * 'nrigenstrüdzich eindelijk vrij vocht. Anderhalve aw was meer dan tgds genoeg om den atouten r w te temmen en hem t« doen vergeten, dat de schrik der Britten, de gevreesde mede>'" Jer der machtigen is geweest. Te midden van Europa staart hij met een soort " ' Abonnement per Sim. ... 60 Gts. fr. p. p. 75 Cts. Afzonderlyke Nummers S > Advertentiën per regel. 15 > Toch gebeurt bet soms dat men in 't bui* tenlond iets hooger over ons denkt dan wf on* zelf veroorloven. Dit bleek op zeer byiondere wyze het geval te zyu, toen vóór eenige we ken de heer Agostini te Amsterdam verscheen en van niets minder sprak dan het houden eener wereldtentoonstelling in onze goede hoofd' stad. Een wereldtentoonstelling tb Amsterdam. Een echte Nederlander moet een gevoel heb ben alsof geheel Nederland in een spatieuse vitrine geborgen kan worden. Wie durft er denken aan een wereldtentoonstelling te Am sterdam ? Nu 't was een Franschman, die met dit reus achtig idee in het miaiatuurland voor den dag kwam en zeker zou hii onverrichter znke ternggekeer ware hij niet aangehoord door eenige Nederlanders, wier blik iets minder bekrompen was dan van zooveel duizenden. Een wereldtentoonstelling, zoo begreep men spoedig, was niet wenschelQk, ten minste al te gewaagd. De omvang, dien aan zulk een ten toonstelling moet gegeven worden, zal zij waardig de parijsche opvolgen, is te groot, dan dat men, althans op dit oogenblik, de middelen zou kunnen vinden om haar toestand te brengen. Dit alleen reeds «as een bezwaar, hetwelk men moeiUjk zou kunnen opheffen. Doch uit de overleggingen van eenige belang stellenden vloeide weldra een beter plan voort. Besprekingen met den heer Agostini leidden tot iet denkbeeld eener meer speciale tentoon stelling en men zal moeten erkennen, dat voor Nederland in dit geval geen betere keus kon redaan worden, dan die, waartoe de voorloopige commissie gekomen is. Een algemeene kolomile tentoonstelling, waarop tevens de nitvoerlandel een plaats erlangt. Als koloniale Mogendheid staat Nederland deze tentoonstelling, die niC-'een wetenschappeiyk oogpunt beschouwd, zeker «liet zal over treffen wat op dit gebied ooit geleverd is ge worden ? een bjfiondei-en stauu te verkenen, acht zjj het noodig ook den nitvoerhaudel, voor zoover die op de koloniën betrekking heeft, een plaats te bereiden. Dat het wensohohjk J» om aan deze speciale tentoonstelling een meer al gemeen karakter te schenken, ten einde het groote publiek to lokken, valt niet tegen te spreken. liet is uitnemend gezien. Doch de bezwaren daaraan verbonden springen tevens in het oog. Er werd in de vergadering van kommissie en genoodigden, verleden Woens dag in Odéon gehouden, aacs'.onds op gewezen, en de bedenkingen daartegen aangevoerd, zgn ORIGINEELE NAAIMACHINES, waarvan reeds méér dan 3 mülioen stuks in gebruik zyn, hebben tot uu toe reeds meer dan 200 hoogste bekrooningen en eereprijzen verworven. Geene tweede Naalmschlnefabriok der wereld kan zich op zulk succes beroepen. Deze Machines worden op wekelyksche af betalingen van fl? of tegen contante beta ling met 10 pCt. korting afgeleverd, en zyn niet alleen de door het publiek meest gezochte, doch sedert de laatste prijsvermindering ook DE GOEDKOOPSTE ALLER SOLIDE NAAIMACHINES. Depot te Amsterdam: KALVERSTRAAT 25. Cursus voor langer dat de een na den ander hem naar' achteren dringt. Helaas, dringen is meestal niet eens noodig! Hy heeft er zich niet alleen in leeren schikken, maar vindt het wel aangenaam terug te treden in de schaduw. Nederland vooraan ia de rtf, ? Nederland den toon aangeven op eenig gebied, welk dan ook, hoe door en door vermetel sciujnt hem dit denkbeeld! Volgen en navolgen, langzaam achteraan komen is een streven, dat ons als natie bevredigt, volgen, ?al zy 't ook óp tien mijl afstands van het kleine België, dat door geestdrift en ijver de beteekenis zijner jeugdige jaren verveelvoudigt. Wq zyn zoo klein, ach, zoo veronrustend nietig i Men ze^t hét ons iederen dag, en WQ zelf zeggen het ook iederen dag: wü kunnen ons alleen staande houden zoolang men ons geen duwtje £2eft: we belijden het zonder om wegen: we leven b|j de gratie van .anderen; onze onafhankelijkheid is een gave, onze han del, onze nijverheid, onze kunst, ze worden nog geduld in de wereld... omdat wjj zoo onbeteekenend onschuldig z{jtt. Kortom Nederland ia de braafste, de nede rigste, do ootmoedigste der natiën ... Zij laat zich op niets voorstaan dan ?: en dat ia by zooveel deugd verklaarbaar ? eea enkele maal op haar geld. n de voorste rq der énropeesche staten; een tentoonstelling.kan ««voed won?-"» .-j. ..?«in tf^aap.joi"- "7-ShfcT"B~-ff* -? een wijs, dat we in onï» "tSjjeu vesting'UB geslagen worden, en een koloniale tentoonstel ling, opgevat zooals de kommissie b et wil, biedt een veld. aan, ruim genoeg om een expositie samen te stellen, waarin geheel het wétenschappelyk, handeldrijvend en industrieel Eu ropa en Amerika zullen belangstellen. Een internationale koloniale tentoonstelling is o. i. iets, dat, in den ruimsteu kring bijval zal vin den, wanneer de wijze waarop zy wordt voor bereid, vertrouwen kan wekken en dé omvang dien men haar wenscht te geven, nauwkeurig genoeg wordt omschreven, ten einde verwar ring te voorkomen. Inderdaad achten wij niet alleen het idee eéner koloniale tentoonstelling gelukkig gevonden, maar ook .de nadore bepaling van den aard dier tentoonstelling uitmuntend. Zij wil een overzicht schenken van de koloniale produkten, de verschillende phasen waarin de produkten verkeeren, van de werktuigen, ge reedschappen, die tot bereiding van den bodem of tot bewerking der grondstoffen worden ge bezigd, koloniale landbouw, nijverheid, handel, geschiedenis en kunst, land- en volkenkunde, alles zal zijn bijdrage leveren. Het geheel zal buitengewoon belangwekkend zy'n. Doch hiertoe wil de kommissie den omvang der tentoonstelling niet beperken. Om aan o. i. niet geheel ontzenuwd gewerden, Een koloniale tentoonstelling, waaraan als appendix een tentoonstelling van den uitvoerhandel verbonden is, loopt gevaar wat te veel ta gelijken op een lichaam welks ledenmaten alle evenredigheid missen. Het U te vreezen dat de uit voer handel, waartoe schier alles wat het Westen voortbrengt en vervaardigt ge bracht kan worden, trachten zal het voor naamste gedeelte van het terrein voor zich te veroveren, zoodat de aantrekkelijke koloniale tentoonstelling overschaduwd wordt of in een magere n(jverheidstentoonstelling ontaart. Dit is geenzins de bedoeling der kommissie. j wenscht die uitvoerhandel-tentoonstelL'ng binnes de juiste grenzen te brengen, doch het komt ons voor, dat dit onmogelgk alleen een kwestie van uitvoering is. Wij meenën daarom, dat het wenschelgk is deze tentoonstelling een koloniale tentoonstel'ing zoüder meer te noemen. Draagt zy dien naam, dan kan men tot haar Brengen alles wat van koloniën komt of op coloniëu betrekking heeft en dus ook dat ge deelte van den nitvoerhandel, hetwelk met de QBMeejM^fljiriniitewetten. in, de nauwste betakhoeven waarlijk niet aangewezen te worden evenmin dat Amsterdam in deze zaak de eer ste der belanghebbenden is. We mogen dos verwachten dat land en stad om strijd zullen. doen wat zfl kunnen,' ten einde de. uitvoering van bet plan mogelyk te maken. De heer Agostini, die den stoot aan deze «aak gegeven heeft, staat, krachtens zgn ver leden, ook als secretaris der direktie van de laatste parijache tentoonstelling, bekend als een bekwaam en beleidvol man. Zy die dit plan m t hem ontwierpen, mr. jhr. den T«x, de oud-burgemeester, aan het hoofd, wekken vertrouwen in de onderneming waaraan z£ niet alleen hun namen leenen, maar waarvoor zy ook hun tijd en moeite als kommissie vao ï^fltenianf ift woil K. VAN ROOI JEN «&C°. 28. Prins Hendrik-kade boek Martelaarsgracht. 28. Berichten den ontvangst [eener groote partij FETROLUUM-KOOKTOESTELLEW tegen concnrreerende prijzen. JAARLIJKSCHE CONTRIBUTIE/* «5.? Aanvang der Lessen op 4 September a.s. De ïllgclirljvillff van IViciHVC JLcCrllllgClI, voor den Cursus 1880/81, zal gehouden wordon op JDIugdag den 81>UB AllgUgtllS, de» avonds van 7 tot 9 nnr, in het Gebouw Feil* Mepltls, waar dagelijks JPfOSpCCtllS en ncglenient ItOStelOOS te Terkrjjgen zjjn. AMSTERDAM, Bestuurderen der Eléve-TBekenklasse, 'Augustus 1880, J. A. LANGERHTJIZEN. 'l C. SCHÖFFEB. \\ \linilESSTIl\\T 176, over Café Krasnapolsky. De bndérfffteekende l»crlcli< - lilermede m\jac ajeaohte ellèniele, da< hu met l «EPTEJIBeil ophond <e si(|n Representant der Meeren Oefer. ~~ «e Arnhem, en van af Zaterda* * BEFTE»BEK op eigen ^lOARKM JU AÓAZUM opend, WABIIOE«»'FIïtAT IJO, tesjénóyer Café Hrasnapolih). Eich «tel* ende met de hoop* net »oovele jaren «enntea vertroawen «e mofen blUven FEUILLETON. Het sprookje van den Keulsckn Dom. (Róderich Snedlz riaftrle/d.j l naam eea behouden, noemt by «Ich inet de meeile Ow. P. J. W. WAIiTERS. 299 9Oen 9Ma.9.9 Inschrijving.Tau nieuwe Leerlingen TOOF de Tweede Afdeellng der MUZIEKSCHOOL 64». Prins Hendrlkkade 6O. Tegen een jaarlijks leergeld van op de Pianoklassen ? 20, op de Vioolkl. f30, op de igkl. f 15, Piano en Zangkl. f 30, Violoncelkl. f40. Wekelijks 2 nnr les. Inschrijving J, KOEK, Zangkl. f 15, Piano en Zanckl. f 30, Violoncelkl. f 40. Wekelgks 2 nnr les. dagehjks van 10?4 nor aan bet Lokaal, Prins Hendrikkade 60. BADEN MET VERWARMINBSTOESTELLEN, zonde tot heden de nieuwste vinding, welke geen onaangenamen reuk of warmte in At Badkamers verspreiden, vereischen zeer weinig brandstof, kannen elke 20 minuten wan» gebruikt worden en zyn zeer doelmatig om Kinderen te baden. Worden geleverd en geplaatst door ' JAM KIETON, Aannemer van "Water- en Gtaaleldlnffen, Spreekbulcen, Aimoapherteehe- of sLuchtdrukgcheUen, etc. KALTERSTBAAT, hoek Buryerweeghnis E 90, Amsterdam. . StwBdrokksry ?LLEBHAN, BABHS ft Ce! Het was in den jure 1247 na Christus dat de aartsbisschop van Keulen, Koenraad van Hoch* steden met zgn bouwmeester een onderhoud hield. ?Neen meester," zeide de prelaat: ?al nwe plannen knnnen my niet dienen. Ik moet iets nieuws, iets grootÉch stichten, een Dom ter eere van den God des christendom», ontzachlijker en gchooner dan de pvramideh van Egypte en de tempels der heidensche Grieken. Neem dus uwe teekeningen weer 'mede, en schenk al uwen aandacht aan dit plan ter verheerlijking van Gods grootheid en almacht. Reeds mijn voorganger ging zwanger Van deze gedachte. De geheele christenheid kome hier byeen om God te loven in een gebouw Zjjner waardig, en' gij zult uw naam op 'een metalen tafel hou wen, en die tafel zal m het midden der kerk uwen roem verkondigen l" Des meesters oogen vonkelden van eerzucht en in verrukking nep hy nit: ?ja, eerwaarde heer, zoo zij het. Reeds zie ik in mijne verbeelding de irotsche torens verrijzen; reeds hoor ik den klank der kolos sale klokken, reeds zie ik de menigte naderen om God te dienen en gezegend te worden. En allen vinden er plaats en vernemen de mach tige toonen des orgels, weergalmende ter eere van den eeuwigen Uodl" ,',?,'?? Hét dunrde echter niet lang of de bouw meester begon te twijfelen. ?Bet zal boven matig veel kapitaal kosten, wie zal dat ver schaffen?" De bisschop echter antwoordt: ?is dat dan nwe zorg, go Tdeingoloovige?" En al weder deze zwarigheid: ?rif spreekt van roem en eer, maar de (rouw zal vele jaren duren en een menechenlcven is kort." Het antwoord Zon onder hunne leiding het kleine Neder land ditmaal durven? Beschermende rechten. Koloniaal Protectionisme, geschreven naar aanleiding van de brochure van den heer JOSEPH JACOBSON door G. H. Hintzen. Rotterdam, Wyt en Zoon. De verkiezingtttrqd te Rotterdam geeft aaci ding _ tot_ een vernieuwde verdediging van "e dagbladpers, de kooplieden de afschaffing het vrjjhandelitelsel. Niet alleen de dagbladpers. jnaar gelqk het behooii, ook ' * " ' zelf bepleiten de rcordeelen van der differentieele rechten. Onder de laatsten moet de heer G. H. Hintzen genoemd worden, die in een bondig en helder geschreven opstel den heer Jacobson en andere voorstanders van een verkapt protektionisme terecht wfat. Aan zjjn uitmuntend betoog ontleenen wg de vol}ende woorden, die zeker ook te Amsterdam weerklank zullen vinden. Na het gelielkoösde argument betreffende den liale enuitvoert(5IiïRi-Ui.,f..Sstell{óg"" dan . »***"*?? ~~~».--?- |! .'"argumentente moehunne bakens by tyds verzet; zy sjjn de rich ting, die het internationaal verkeer hun voor schreef, onmiddeiyk gevolgd; sjj hebben ons achter zich gelaten, en thans kost het ons dubbele inspanning om anderea op zijde te streven. Is het toeval, dat onze naburen, die uiet van protectie leven, b(J voorkeur hunne oogen gevestigd hebben op Amerika, dat de Indische handel van Engeland, Antwerpen, Brmnen, Hamburg verre staat beneden den Amerikaanschen ? Koloniën in de oude beteekenis hebben hun ? tijd gehad. De fortuinzo.-kers van weleer, die en zichzelven én het moederland geruiraen tjjd de voordeelen der kolonie konden verzekeren, zyn verdwenen. Meer en meer bereikt de be schaving de verre landen in Oost en West. Het internationaal verkeer heeft zich meester weten te °>aken. van de vroeger zöri "" vcrOorHen~~HCH5cTe i j stoombooten en spoorwe gen hebben die schatten dienstbaar gemaakt aan het algemeen belang, aan de algemeene welvaart. Met deze veranderde omstandigheden moet de staatsman rekening houden. Hy moet er van dooHronfffn wezen, dat er een tijd zal komen, uut UB koloniale politiek tot het ver leden behoort. 114 moet zoo lang doenlijk brachten te behouden, hetgeen hij op rechtma tige wyze voor zyn land kan en mag behou den, maar nooit mag hy het landsbelang op offeren aan de tydeljjkë, eeozydige voordeelen, üe de kolonie aanbiedt, nooit mag hy de kant loopen, dat de handel van zijn land met oniergsnjr bedreigd zal worden, zoodra de ko lonie in andere hinden overgaat, of zich tot een zelfstandigen staat verheft." De Heer Hintzen schreef, blykens den aan vang van zgn opstel, deze weerlegging, ten ?*??*& i«u «yu w|w«vj, uefiu weerlegging, t01* bewijze dat er onder( de jongere kooplieden in ?koloniale artikelen11 zijn, tot de protektionisten. die niet behooren koloniale is de naam te groot voor het kind. En het gevolg zal zijn, dat óf de omvang der tentoon stelling niet vooruit te berekenen is, óf het publiek, dat tot inzenden geneigd is, teleurge steld wordt en de moeilijkheden, die de kommissie te overwinnen zal b ebben, niet te overzien zullen zyn. 'Wat men in den naam moeilijk zonder wijd ten, bestryden, zulke kleine vraagstukken be handeld te zien, waar men den bloei van den Nederlandschen handel voor oogen heeft, nog eens den tijd te doorleven, dien Engeland reeds eene eeuw geleden heeft gekend. Mij schieten onwillekeurig de woorden te binnen van Adam Smith: ?To ibund a graat empire for th« eole purpose of raising up a people of customer», Op te grooten Afstand. In_een hoofdartikel van Aei! Nitutos w»*» een Dag, van Maandag 30 Aog. onder het opwhriftj "r"°hcn*' -"""rja. -*^. ^tto^i^V|9l.M?^. ?*__>.p i*"-";,* nieuw onze binneolandsche pilitiek te wordea (Buitenlandsche politiek hebben we al in 't ge heel niet meer)? Wat anders dan een armzalig gehospel! Wy' hebben dat nog onlangs in da hoofdstad gezien. En toen 't goddank uit was, toen was t nog niet uit. M;n zou niet .nipleiten, en men KOU het toch niet laten. In plaat; VAD, verlegen met het figuur dat men gemaakt loopig te worden kan uitdrukken, wordt ge- project altogether unfit for a nation of shopmakkelijk in het programma omschreven en keepers ?, but extremely fit for a nation whose may at firkt sight appear a project fit only for had, bescheiden te zwy?en, trjk men zelfs te a nation of shopkeépers. 11 is, however, a velde tegen wat men oiiverfchilliglieid luidt: ?o gij ijdele, verblinde man. Is dan het werk piet net uwe al wordt het door anderen voltooid? Het plan, de gedachte is van u en dat zq n voldoende. Des te grootscber het werk wordt, te grooter zal uw naam zijn door alle eeuwen heen l En zult gij ook niet alles gereed zien, cij zyt immers nog jong genoeg om veel te volbrengen." Des bouwmeesters-blik schitterde weder van verrakkipg, en met schaamte voor al zijne kleingeestige tegenwer pingen viel hy voor den .bisschop neder en bad hem om zijn zegen, doch de bisschop werd daarin verhinderd door een ridder, die audiëntie verzocht. Het Was ongeveer een half jaar daarna, toen de bouwmeester op zyn kamer een perkament voor zich. had liggen, waarop hij eene teekening had aangevangen. Hy is bleek, zijne wangen zgn ingevallen en do oogen staan mat. Ook heeft hy vele nachten slapeloos doorge bracht. .Hu tèekent en veegt uit en teekent op nieuw, doch het wil maar niet vlotten. AU) h(j in de eenzaamheid langs den Run wandelt, dan, immer vervuld van het reusachtige .plan, dan ja, verrgst voor zjjne verbeelding een heerlijke tempel, zooals de eeuwen nog niet hebben voortgebracht, maar zit hy, met de stift in de hand, voor,zon perkament, dan ... komen allerlei nevengedacnten hem afleiden, en het wordt hem onmogelijk z|jne denkbeelden in harmonische lijnen weder te geven. Dan ziet hij zijn eigen graf staan, daar in dien prachtigen tempel; dan ziet hg de metalen tafel «n dn galden letteren daarop, terwijl de menigte elkander opmerkzaam maakt, op den naam van den: ?grooten meester, die zulk een werk tot stand wut te brengen"; ja, zy knielen zelfs voor hem, en bidden dat God zyner ziele genadig moog zHn. Lang zit bij te mijmeren en waakt somtijds plotseling op, want belaas, alles is slechts een droom, zelfs de teekeningen op het perkament ontbreken nog! En terwyl zyn geest zonder ophouden bezig ia met het ontwerp en wat daarop betrekking heeft, terniets is noodiger vóór men aanvangt, dan een juist en duidelijk uitgesproken begrip van hetgeen men wil. Het zou jammer zgn wanneer een zoo kloek en voor Nederland en de hoofdstad gelukkig plan aanstonds tengevolge eener gebrekkige omschrijving het voorwerp van kritische be schouwingen werd, die zeker ook hier niet zul len uitblijven. De ijveiige kommissie, die zulke energieke leden telt, wier plan van zooveel praktischen zin getuigt, zal deze klip weten te ontzeilen en, gesteund door al wat den vooruitgang en den goeden naam van Nederland lief heef', haar doel bereiken. De voordeelen, die zulk een tentoonstelling, wanneer zij slaagt, voor het moederland en de koloniën zal afwerpen, begovernment is influenced by shopkeepers." ?Niet in Indië ligt onze 'r.cjtomst. Men sla eeu blik op de wereldkaaj^en beantwoorde dan de vraag, welke producieti in de toekomst bij voorkeur hun weg over Nederland zullen nemen. Laat Nederland zyne betrekkingen met Indië onderhouden en deelnemen aan den Indischen handel, zoolang dit op den natuurlij ken weg mogelyk i?) maar laat het vooral ooit zyne aandacht 'wüden aan andere landen, die werkelijk landen der toekomst mogen heeten, aan Noord- en Zuid-Amerika, aan Afrika. Daar ontbreekt het ons nog aan verbindingen; het ontbreekt ons nog ? erkennen wy het vol mondig ? aan de noodige kennis, de noodige ervaring, om dien handel dadelnk met kracht te Ontwikkelen. Waaraan is dit te wijten? hooghartigheid noenid«. Arme de en Géneatet, zelfs uw gulden woord aan het adres van de middenmannen moest dienst doen om hst on zinnigste partü g.^haspel te vergoelijken. Aangaanije hen, die geweigerd hadden zich wariu te m i ken voor d« kibbelarij tusschen de Kappeynianen en de Gleichmjnian-n werd d; bedenkiuff gemaakt of zij wel een hart hadden voor de liberale party en hire bsgin^elèn. Ieder die een beetje historie 'kent, weet dat onze journalisten van het einde der vorige eeuw reeds het voorbeeld van die methode gegeven hebben, en hoe de zegepraal der reactie hot einde van het lied is geweest." ' Aangezien de bedoelde aanhaling uit de Qenestet in ons hoofdartikel van 22 Aug. j.l. voorkomt, schijnt deze tirade in 't bijzonder aan ons adres gericht. Wij zulten het oordeel over het door ons Terwijl wy, met hand en taud vasthoudende' gemaakt figuur met een gerust geweten aau aan het oude beschermende stelsel, steeds za- het publiek overlaten. Wij willen alleen proten te turen op Indië, hebben andere volken testeeren tegen een kwaUficatie van den ernwijl de bisschop ongeduldig wordt om eindelijk iets te zien te krijgen, bluft het werk zelf on. gedaan. 'Zwaarmoedigheid daalde op den arI men bouwmeester neder l Daar naderde de zilversmid Rohlke en bracht hem de vroeger reeda bestelde tafel, prijkende met den naam des bouwmeesters. ?Zie," zeidè.hu, ?als jaar van. den aanvang des houws, heb ik 1248 daarin gebyteld!" Na echter werd de bouwmeester nog droefgecstiger, en hij riep, zoodra de zil versmid vertrokken was, schreiende nit: ?O groote meester, plukt gij reeds de vruchten voor gij den boom hebt geplant! Houdt gij bruiloft voor gij de bruid"_ bezit! Vrede wut ge sluiten, waar gy nog niet gestreden hebt! Niet waar, wy'ze meester, de'roem kan u niet ontgaan, want al is er geen domkerk, de tafel waarop a w naam gegrift staat, ia' reeds aan wezig l" En te midden van zijn tranen lacht hg, dat alles er van dreunt. En juist in deze stemming verkrijgt hy eene nieuwe aanmaning van den bisschop, die hem laat verzoeken, om bij Bonn, eene nieuw ont dekte steensoort te gaan zien, en nu toch ook gaarne iets nadert van hém vernemen wil. ?01" roept hy uit, .het moet, het moet! Geen ander dan ik mag den dom bouwen. Zal men mij dan bespotten en uitlachen? Ik zal.het plan vinden, al ware het ten koste myner za ligheid!" Toornig, stampt hy met den voet, en eensklaps... valt mei; vreesselgk gedreun, de metalen tafel op den grond. De bouwmeester besteeg in diepe mistroostigheld de Drachenfels, .om de steensoort te onderzoeken, die voor den renzentempel dienen moest, 't 'Waj een heerlijk gezicht daarboven over den: zilveren Bijn, met afzyne stedekens en dorpjes, zgne heuvelachtige oevers en -het rus tige, vrome Nonnenwörth, aan den voet van het gebergte. De meester echter had daar geen oogen voor, hg was te veel met ziohzelven vervuld. Geen wonder waarlgk! Reeds heeft zich ter plaatse van den bouw eene geheele kolonie van steenhouwers, metselaars en arbeiders op gehoopt, reeds kiest men de steensoort, reeds zyn de wagens, de werktuigen, jn haast alles bijeengebracht, en alleen de bouwmeester is niet gereed. Reeds verneemt men het gerucht, dat een ander tot arohitekt zal worden be noemd, en hoe de meester ook peinst en wroet... alles schijnt hem voor den geest te staan zoo dra hij gaat, maar zit hij in zijn werk-cel, dan wordt het hem volstrekt onmogelijk, de ware uitdrukking te vinden voor zijn gevoel, gelqk de auteur maar al te vaak het ware woord niet vulden kan, om uit te drukken wat zyne zenuwen trillen doet. Aan. de steenrots gekomen, drukt- hij met zgn stok tegen den rots aan, en keert de afgehouwen brokken machinaal om... zie, het is hem zelfs onmogelijk om z\)no ge Jachten daarbij te bepalen. O. kon hy zyn arm, verhit brein in de diepte van den stroom afkoelen... Ht) heft het hoofd eiadeiyk op... Wat ziet hy voor zich, danr aan den rotswand?... Ja. dat is .de stichting, zooals zgn brein zich had gedroomd! Daar verheft zich in heerlijke lijnen de reuzendom in zgn kruisvorm, in zgn rijzige torens, in zyn ontzettenden omvang, in zgn rgkheid van detail», alles zooals hg wel ge voelde, maar nimmer .voor oogen kon krügen. Maar, terwijl hy een kreet van verrukking air, verzinkt eensklaps alles weder in het niet. Krampachtig klemt Ihg zich aan den rota, als wilde hy' zgn ideaal in de armen drukken... helaas, niets dan de kale steenmassa blijft over. En pat ii het visioen verdwenen, of de ma teloosheid van zy'n geest verstoort zijn gebeu rt. Ja, daar stond wel de toren in al zy'ne mkheid voor zgn geest, maar het fundament kon h|j niet vinden. Daar stond wel eene prachtige zuilenrij, maar de vorm der spits bogen, die zo 'verbinden moest, paste daar niet b{j. Ja tóch, daar ziet hy den vorm der kerk weder in zijn geheel, maar het is al* of die vormen al kleiner en kleiner wordon, om ein delijk te verdwijnen. De bouwmeester wordt radeloos, hjj verwenscht zich zelven op luiden, doordringenden toon.' . Verschrikt ky'kt hy op, want de echo heeft hem den vloek nog luider teruggeworpen!... Eensklaps staat daar eed marskramer voor hem, zeer demoedig gebogen met de muts in de band. ?Wat wilt ge?" ?U. een rariteitje verkoopen, waarde beert Ik heb er velen. Zie eens deze perkamenten rol." Ha, de teekening, het grootsche plan dat zon* droomen verontrust, het meesterwerk dat by op den rotswand heeft aanschouwd! ?.Wat U dat?" vraagt de bouwmeester ont steld. ? . . ? , ? ?De Dom van Keulen", klinkt nauw hoorbaar het antwoord. . ?En het plan van dien Dom bestaat nog niet eens." ?Ik heb het geteekend naar Uwe denkbeelden." De bouwmeester tast naar zgn voorhoofd.. ?Maar dan kunt gij tOovtren!" riep hij uit. ?Dat heb ik in Egypte geleerd." ?Dat is men eigen werk, mgne geiachte.l Geef bet mij! Toor hoeveel kan ik het koopen?" ?Teeken slechts uw naam, meer Verlang ik niet," «n de marskramer reikt'hem, een per kament over. . ?Ga weg van mg, Satanas, riep de bouw meester, na het gelezen te hebben.. ?Zooals gü wut" luidt het koele antwoord. .Maar het plan behoort aan my. Het U mya plan, gij hebt het ontstolen." ?Ik ontken dat niet, maar wat helpt dat u ? meent gy, dat ik U door list overwon? Neen, geleerde neer, uw zelfzucht, uw roemzncht Beeft u tot ing gevoerd. Met'reiae gedachten alleen kan men hit ?reine tot stana brengen, uwe gedachten waren niet rein en daarom moet ik a helpen. Wilt ge?" en by ontrolde het perkament. Hoe schitterden de prachtige lg°nen! En langzaam verwijdert by zich, het perka ment onafgebroken naar den bouwmeester ge richt. "i «j, 18 1 * 3t l ct,V op

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl